Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση"

Ἐλιούδ Ασπάσιος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση Κατερίνα Φιλίππου Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Τμήμα Νοσηλευτικής Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Εισαγωγή Η κοινωνική στήριξη αναφέρεται στους κοινωνικούς πόρους που τα άτομα αντιλαμβάνονται ότι είναι διαθέσιμοι σε αυτούς και τους παρέχονται από μη επαγγελματίες, στο πλαίσιο,

2 Εισαγωγή Η κοινωνική στήριξη αναφέρεται στους κοινωνικούς πόρους που τα άτομα αντιλαμβάνονται ότι είναι διαθέσιμοι σε αυτούς και τους παρέχονται από μη επαγγελματίες, στο πλαίσιο, τόσο της τυπικής, αλλά και της άτυπης στήριξης (Cohen et al 2000). Οι House et al (1988) αναφέρουν η κοινωνική στήριξη είναι η θετική σχέση που προάγει την υγεία και ρυθμίζει το στρες.

Η κοινωνική στήριξη αναφέρεται σε πολλαπλές διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας της σχέσης, της συναισθηματικής και πρακτικής υποστήριξης, καθώς και του ενδιαφέροντος για τον ασθενή

3 Η κοινωνική στήριξη αναφέρεται σε πολλαπλές διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας της σχέσης, της συναισθηματικής και πρακτικής υποστήριξης, καθώς και του ενδιαφέροντος για τον ασθενή (Gallagher et al, 2011). Οι ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια (ΚΑ) πρέπει να διατηρούν συμπεριφορές αυτοδιαχείρισης σε σχέση με τις διατροφικές τους συνήθειες, την άσκηση, την τήρηση της φαρμακοθεραπείας και τις επισκέψεις τους στον γιατρό (Artinian et al, 2002).

4 Σκοπός της μελέτης Η εξέταση του ρόλου της κοινωνικής στήριξης σε σχέση με τη συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με ΚΑ.

Μεθοδολογία Η µέθοδος που χρησιµοποιήθηκε ήταν η συστηµατική ανασκόπηση άρθρων της διεθνούς βιβλιογραφίας στις βάσεις δεδοµένων Pubmed, CINAHL και COCHRANE.

5 Μεθοδολογία Η µέθοδος που χρησιµοποιήθηκε ήταν η συστηµατική ανασκόπηση άρθρων της διεθνούς βιβλιογραφίας στις βάσεις δεδοµένων Pubmed, CINAHL και COCHRANE. Η αναζήτηση πραγµατοποιήθηκε το Δεκέµβρη του 2015, µε τις λέξεις κλειδιά Heart failure, Social support και adherence to therapy και τη λέξη AND µε όλους τους πιθανούς συνδυασµούς. Επιπλέον, χρησιµοποιήθηκε το εργαλείο similar articles (Pubmed). Κριτήρια εισόδου : 1. άρθρα δηµοσιευµένα στην αγγλική γλώσσα ( ) 2. οι µελέτες αφορούν σε ασθενείς µε ΚΑ σε σχέση µε τη στήριξη από το /τη σύντροφο, από την οικογένεια, σε σχέση µε τη διατροφή, την άσκηση ή τη συµµόρφωση προς τη φαρµακοθεραπεία. Κριτήρια αποκλεισµού : 1. άρθρα που µελετούν άλλες καρδιαγγειακές νόσους, 2. µη δηµοσιευµένα άρθρα, 3. πιλοτικές µελέτες και 4. µελέτες που αναφέρονται σε µη ενήλικες (παιδιά, εφήβους).

6 Μεθοδολογική αξιολόγηση των μελετών EPHPP- Effective Public Health Practice Project- quality assessment tool (για ποσοτικές µελέτες): µεροληψία επιλογής, σχεδιασµός της µελέτης, συγχυτικούς παράγοντες, τυφλότητα, µέθοδοι συλλογής δεδοµένων, απόσυρση συµµετεχόντων, ακεραιότητα στην παρέµβαση και ανάλυση (National Collaborating Centre for Methods and Tools,2008). COREQ - Consolidated criteria for reporting qualitative studieschecklist (για ποιοτικές µελέτες): ερευνητική οµάδα και έκφραση γνώµης (προσωπικά χαρακτηριστικά και η σχέση µε τους συµµετέχοντες),σχεδιασµός της µελέτης(θεωρητικό πλαίσιο και ρυθµίσεις )και ανάλυση και συµπεράσµατα (ανάλυση των δεδοµένων και υποβολή εκθέσεων) (Tong et al, 2007).

7 Αποτελέσματα-Διάγραμμα ροής Αρχικά, βρέθηκαν 230 άρθρα Εξαιρέθηκαν 213 άρθρα τα οποία δεν πληρούσαν τα κριτήρια εισόδου και 1 άρθρο το οποίο βρέθηκε από δυο πηγές. Εξαιρέθηκαν άλλα 3 άρθρα μετά την ανάγνωση της περίληψης Μελετήθηκαν 13 ολόκληρα άρθρα 2 άρθρα εξαιρέθηκαν γιατί αφορούσαν σε πρωτόκολλα, 1 γιατί αξιολογούσε και άλλα καρδιακά προβλήματα, εκτός από ΚΑ, 2 άρθρα, καθώς ο πληθυσμός μελέτης δεν περιλάμβανε ασθενείς με ΚΑ, 1 άρθρο εξαιρέθηκε, καθώς δεν ανέφερε όλα τα στοιχεία που αφορούσαν στον πληθυσμό των ασθενών με ΚΑ Στη συστηµατική ανασκόπηση περιλήφθηκαν 7 µελέτες (6 ποσοτικές+1 ποιοτική)

8 Αποτελέσματα- Επισκόπηση των ερευνών Θεματολογί α Συγγραφείς, χώρα, χρονολογία δημοσίευσης Μέγεθος του δείγματος Μεθοδολογικ ή προσέγγιση Αποτελέσματα Άσκηση Duncan et al, USA,2013 Albert et al,usa,2015 Gallagher et al, Netherlands, Ποσοτική Ποιοτική Ποσοτική Αρκετοί ασθενείς με ΚΑ ανέφεραν ότι η στήριξη από την οικογένεια και τους φίλους και η κοινωνική στήριξη όσον αφορά στη συμμετοχή τους στην άσκηση είναι αρκετά σημαντική. Διατροφή Chung et al,usa,2013 Dunbar et al,usa, Ποσοτική Ποσοτική Η συμμόρφωση των ασθενών με ΚΑ προς τις οδηγίες σε σχέση με τη διατροφή είναι μεγαλύτερη όταν έχουν την στήριξη από την οικογένειά τους. Θέματα αυτοδιαχείρι σης ΚΑ (εκπαίδευση, καθοδήγηση, επικοινωνία) Heisler et al,usa,2013 Piette et al, USA, Ποσοτική Ποσοτική Το επίπεδο της αυτοφροντίδας των ασθενών με ΚΑ δεν βελτιώθηκε μετά από την επικοινωνία με άλλες ομάδες ασθενών με ΚΑ και με τους φροντιστές τους, αφού ο χρόνος επικοινωνίας μεταξύ τους ήταν περιορισμένος και το επίπεδο της υγείας τους ήταν χαμηλό.

9 Μεθοδολογική αξιολόγηση EPHPP (Effective Public Health Practice Project)- quality assessment tool 6 ποσοτικές µελέτες (1. µεροληψία επιλογής, 2. σχεδιασµός της µελέτης, 3. συγχυτικούς παράγοντες, 4. τυφλότητα, 5. µέθοδοι συλλογής δεδοµένων, 6. απόσυρση συµµετεχόντων, 7. ακεραιότητα στην παρέµβαση και ανάλυση) (National Collaborating Centre for Methods and Tools,2008). µέτρια βαθµολογία σε 3/6 αδύναµη βαθµολογία σε 3/6 COREQ (Consolidated criteria for reporting qualitative studies) checklist ποιοτική µελέτη (1.ερευνητική οµάδα και έκφραση γνώµης- προσωπικά χαρακτηριστικά και η σχέση µε τους συµµετέχοντες, 2. σχεδιασµός της µελέτης θεωρητικό πλαίσιο και ρυθµίσεις και 3.ανάλυση και συµπεράσµατα- ανάλυση των δεδοµένων και υποβολή εκθέσεων) (Tong et al, 2007). η µελέτη πληρούσε τα περισσότερα κριτήρια ελέγχου

10 Μέγεθος του δείγματος Duncan et al (2013) η παρέµβαση στην άσκηση και τη συµµόρφωση αφορούσε σε µικρό δείγµα (n=42) ως αποτέλεσµα του συσχετισµού των αποτελεσµάτων µέσα στην ίδια µικρή οµάδα. Albert et al (2015) το δείγµα ήταν αρκετά µεγάλο (n=48) για ποιοτική µελέτη. Heisler et al (2013),Duncan et al (2013), Piette et al, (2015) οι γενικεύσεις των αποτελεσµάτων γίνονται µε προσοχή, εφόσον οι µελέτες διεξήχθηκαν σε ένα νοσοκοµείο, µε µικρό αριθµό δείγµατος και οι ασθενείς νοσηλεύονταν ακολουθώντας διαφορετικό σύστηµα υγείας.

11 Περιορισμός της συστηματικής ανασκόπησης: οι διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιήθηκαν σε κάθε μελέτη και δεν επέτρεπαν να γίνει μετά-ανάλυση.

Συμπεράσματα-Προτάσεις Η κοινωνική στήριξη και ο ρόλος του συντρόφου και της οικογένειας είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες ρύθμισης της συμμετοχής των ασθενών σε προγράμματα άσκησης.

12 Συμπεράσματα-Προτάσεις Η κοινωνική στήριξη και ο ρόλος του συντρόφου και της οικογένειας είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες ρύθμισης της συμμετοχής των ασθενών σε προγράμματα άσκησης. Η υποστηρικτική και η συνεχής στήριξη ανάμεσα σε ασθενείς με ΚΑ και επαγγελματίες υγείας (νοσηλευτές) είναι μεγάλης σημασίας και βοηθά τους ασθενείς να συνεχίσουν τα προγράμματα που αφορούν στη φυσική τους δραστηριότητα. Η κοινωνική στήριξη ασθενών με ΚΑ από νοσηλευτές αποκατάστασης μπορεί να οδηγήσει σε θετική ανταπόκριση των ασθενών να ενταχθούν και να συνεχίσουν τα προγράμματα άσκησης.

13 Η υιοθέτηση υγιεινών και κατάλληλων συμπεριφορών διατροφής από ασθενείς με ΚΑ, απαιτεί καλή σχέση ανάμεσα στους συντρόφους και τα μέλη της οικογένειας, αλλά και η παρουσία του κατάλληλο γνωσιολογικού υπόβαθρου σχετικά με την κατάσταση των ασθενών τους. Η έμπρακτη στήριξη των οικογενειών γίνεται με την ενημέρωση και εκπαίδευση σχετικά με τη φροντίδα των ασθενών με ΚΑ και ένας ενεργός ρόλος υποστήριξης είναι απαραίτητος από τις οικογένειες να ακολουθούν διατροφή χαμηλή σε νάτριο, ούτως ώστε οι ασθενείς να ενθαρρύνονται στην υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συμπεριφορών.

14 Τα προγράμματα κοινωνικής στήριξης των ασθενών με ΚΑ από ομότυπες ομάδες, με σκοπό τη βελτίωση της αυτοφροντίδας τους είναι αποτελεσματικά, όταν οι συμμετέχοντες βρίσκονται σε καλή κατάσταση υγείας και είναι πρόθυμοι να συμμετέχουν και βρίσκονται μέσα στα κατάλληλα χρονικά πλαίσια. Είναι πολύ σημαντική η χρήση της καταλληλότερης μεθόδου κοινωνικής στήριξης για να ωθήσει τους ασθενείς με ΚΑ στην υιοθέτηση συμπεριφορών αλλαγής με σκοπό τη συμμόρφωση προς τη θεραπεία και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

15 Σας ευχαριστώ πολύ!

Σχετικά έγγραφα

Διερεύνηση σχέσης µεταξύ Κοινωνικής Στήριξης και Άσκησης ατόµων µε Καρδιακή Ανεπάρκεια

Διερεύνηση σχέσης µεταξύ Κοινωνικής Στήριξης και Άσκησης ατόµων µε Καρδιακή Ανεπάρκεια Παρασκευή Μαλεκκίδου BSc,MSc Στέλλα Αχιλλέως BSc, MSc Αικατερίνη Λαµπρινού BSc, MSc, PhD Ορισµός «Η Καρδιακή ανεπάρκεια