ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εκτίμηση χημικής κατάστασης των υπόγειων υδατικών συστημάτων

Transcript

1 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Εκτίμηση χημικής ς των υπόγειων υδατικών συστημάτων Με την Υπουργική Απόφαση 1811/2011 (ΦΕΚ 3322 Β /2011) καθορίζονται οι ανώτερες αποδεκτές για τη συγκέντρωση συγκεκριμένων, ομάδων ή δεικτών ρύπανσης στα υπόγεια ύδατα που ενδέχεται να απαντούν στη φύση ή/και να είναι αποτέλεσμα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, σε εφαρμογή της παραγράφου 2 του Άρθρου 3 της υπ. αριθ /2208/Ε130/2009 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β 2075) με στόχο την αξιολόγηση της χημικής ς των συστημάτων υπόγειων υδάτων, σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 4, παράγραφος 2, της ανωτέρω Απόφασης. Στα συστήματα υπογείων υδάτων εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο οι ανώτερες αποδεκτές που ορίζονται στο Παράρτημα του Άρθρου 7 (Μέρη Α και Β) της Απόφασης 1811/2011. Οι αυτές αναφέρονται σε επιτρεπτές συγκεντρώσεις και δεν αφορούν χημικές επιβαρύνεις που οφείλονται σε αυξημένες φυσικές λόγω γεωλογικών αιτιών. Πίνακας 1. Ποιοτικά πρότυπα υπόγειων υδάτων σύμφωνα με το Παράρτημα I της KYA 39626/2208/Ε130/2009 (Β 2075) A/A Ρύπος Ποιοτικό πρότυπο (1) Νιτρικά Άλατα 50 mg/l (2) Δραστικές ουσίες φυτοφαρμάκων (συμπεριλαμβάνονται αντίστοιχοι μεταβολίτες, προϊόντα αποικοδόμησης και αντιδράσεων) (1) 0,1 μg/l 0,5 μg/l (συνολικό (2) ) (1) Ως «φυτοφάρμακα», νοούνται τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και τα βιοκτόνα, όπως ορίζονται αντίστοιχα στις σχετικές διατάξεις της κείμενης εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας. (2) Ως «συνολικό», νοείται το άθροισμα όλων των επιμέρους φυτοφαρμάκων που ανιχνεύονται και προσδιορίζονται ποσοτικά κατά τη διαδικασία παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένων σχετικών προϊόντων μεταβολισμού, προϊόντων αποδόμησης και προϊόντων αντίδρασης. Πίνακας 2. Ανώτερες αποδεκτές και δείκτες ρύπανσης, σύμφωνα με το Άρθρο 3 της Απόφασης 1811/2011, για τις ακόλουθες ουσίες που ενδέχεται να απαντούν στη φύση ή/και να είναι αποτέλεσμα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων (Μέρος Β, ΥΑ 1811/2011) A/A Παράμετρος Ανώτερη αποδεκτή τιμή (1) ph 6,50-9,50 (2) Aγωγιμότητα 2500μS/cm (3) Αρσενικό 10 μg/l (4) Κάδμιο 5 μg/l (5) Μόλυβδος 25 μg/l (6) Υδράργυρος 1,0 μg/l (7) Νικέλιο 20 μg/l (8) Ολικό χρώμιο 50 μg/l (9) Αργίλιο 200 μg/l (10) Αμμώνιο 0,50 mg/l (11) Νιτρώδη 0,50 mg/l (12) Χλωριούχα ιόντα 250 mg/l 1

2 A/A Παράμετρος Ανώτερη αποδεκτή τιμή (13) Θειικά ιόντα 250 mg/l (14) Άθροισμα Τριχλωροαιθυλένιου και Τετραχλωροαιθυλένιου 10 μg/l Οι των παραπάνω πινάκων αφορούν εσωτερικά υπόγεια υδάτινα σώματα στα οποία δεν εντοπίζεται επηρεασμός από ιδιαίτερες γεωλογικές ή υδρογεωλογικές συνθήκες που θα μπορούσαν να εμπλουτίσουν τα νερά σε συγκεντρώσεις συγκεκριμένων ιόντων (π.χ. γειτνίαση με αποθέσεις γυψούχων οριζόντων, υδραυλική επικοινωνία με τη θάλασσα, κ.λπ.). Οι κυριότερες πηγές ρύπανσης των υπογείων υδάτων του διαμερίσματος Ηπείρου προέρχονται από τις εντατικές καλλιέργειες που πραγματοποιούνται στις πεδινές εκτάσεις του διαμερίσματος, τις αστικές και βιομηχανικές δραστηριότητες, σε αβαθείς υδροφορίες από τα επιφανειακά νερά τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις είναι αποδέκτες αστικών αποβλήτων και τους χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (στο εξής θα αναφέρονται ΧΑΔΑ). Εκτίμηση ποσοτικής ς των υπόγειων υδατικών συστημάτων Η αξιολόγηση της ποσοτικής ς στηρίζεται στη μελέτη της κύμανσης της υπόγειας και ειδικότερα στην εκτίμηση-καταγραφή των υπερετήσιων τάσεων που καταγράφονται. Με βάση την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά (ΟΠΝ), η αξιολόγηση των τάσεων που διαμορφώνονται στην κύμανση της υπόγειας ενός ΥΥΣ, πρέπει να πραγματοποιείται με παράλληλη μελέτη της κύμανσης της ηλεκτρικής αγωγιμότητας, η, και, των χλωριόντων (Cl-), σε περιπτώσεις παράκτιων ή γειτνιαζόντων με τη θάλασσα υδατικών συστημάτων (όπου ενέχει ο κίνδυνος της θαλάσσιας διείσδυσης λόγω διατάραξης της υδροδυναμικής ισορροπίας και τελικά υποβάθμισης της χημικής ς του θιγόμενου ΥΥΣ). Οι πιέσεις που δέχονται τα υπόγεια υδατικά συστήματα της λεκάνης, από την άντληση των αποθεμάτων τους για την κάλυψη των αναγκών της περιοχής σε νερό, αποτελούν τον κύριο λόγο επιδείνωσης της ποσοτικής τους ς, ενώ συχνά η απόληψη αυτή επιτείνει ή και αποτελεί σε κάποιες περιπτώσεις το γενεσιουργό αίτιο υποβάθμισης και της ποιοτικής τους ς. Οι πιέσεις, λόγω απολήψεων, είναι σημαντικές και λόγω της επίδρασης, μέσω της μείωσης των διακινούμενων υπογείως ποσοτήτων νερού, στη μειωμένη διάλυση και διασπορά των, όπως επίσης και στην επέκταση της υφαλμύρινσης και στη σχέση του υπόγειου συστήματος με, κατά κύριο λόγο, τα συνδεόμενα επιφανειακά υδατικά συστήματα (μείωση των εκφορτίσεων και κατά συνέπεια ενδεχόμενος περιορισμός των βιοτικών λειτουργιών των εξαρτώμενων οικοσυστημάτων). Η στάθμη του υπόγειου νερού και οι παροχές των πηγών στα καρστικά συστήματα αποτελούν παραμέτρους παρακολούθησης της ποσοτικής ς των υπογείων συστημάτων. Η στάθμη μεταβάλλεται σύμφωνα με τη διακύμανση των εισροών (ρυθμιστικά αποθέματα) και εκροών (αντλήσεις φυσικές εκφορτίσεις-πλευρικές μεταγγίσεις). Τα στοιχεία που συλλέγονται ανά υπόγειο υδατικό σύστημα και επεξεργάζονται είναι : αντλούμενη ποσότητα νερού ετησίως για κάθε χρήση (π.χ. ύδρευση, άρδευση, βιομηχανία) κατανομή και πυκνότητα θέσεων υδροληψίας σύνδεση με τα υπόγεια υδατικά συστήματα συλλογή μετρήσεων και παροχών πηγών των υπόγειων υδροφορέων, σύνταξη διαγραμμάτων μεταβολής και παροχών με το χρόνο σύνταξη ισοζυγίων ανά υπόγειο υδατικό σύστημα 2

3 σύγκριση των μέσων ετήσιων ρυθμιστικών αποθεμάτων με τις μέσες ετήσιες αντλήσεις και φυσικές εκφορτίσεις ή πλευρικές μεταγγίσεις. Στη συνέχεια δίνονται σε Πίνακες ανά λεκάνη απορροής ποταμού η προσδιορισμένη χημική και ποσοτική των υπογείων υδατικών συστημάτων όπου δίνονται επίσης οι τάσεις και μαζί με τις αυξημένες φυσικού και τις τοπικές. 3

4 χημική υπογείων υδατικών σωμάτων λεκάνης Αώου 1 GR Τύμφης Αώου (GR11) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι SO4=1010mg/l 2 3 υδροφοριών Σαραντάπορου- Αώου υδροφοριών Σμόλικα- Μαυροβουνίου Αώου (GR11) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι Cl=460mg/l Fe Αώου (GR11) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι 1 GR050Α060 2 GR050Α070 3 GR Μουργκάνας Φιλιατών- Ηγουμενίτσας Μέσου Ρου Καλαμά χημική υπογείων υδατικών σωμάτων λεκάνης Καλαμά Καλαμά (GR12) Περαιτέρω Καλή Όχι Καλή Όχι Καλαμά (GR12) Περαιτέρω Καλή Όχι Καλή Τοπική Καλαμά (GR12) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι Cl=1000mg/l, SO4=420mg/l 4 GR Κληματιάς Καλαμά (GR12) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι SO4=935mg/l Fe, Mn 5 GR Κασιδιάρη Καλαμά (GR12) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι SO4=295mg/l Fe, Mn 6 GR GR050A190 Μιτσικελίου-Βελλά Πωγώνιανης Καλαμά (GR12) Περαιτέρω Καλή Ναι Καλή Όχι Fe, Mn Καλαμά (GR12) Περαιτέρω Καλή Όχι Καλή Όχι SO4=900mg/l 4

5 8 9 GR υδροφοριών π.καλαμά Κουρέντων Καλαμά (GR12) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι Fe, Mn Καλαμά (GR12) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι 1 GR Σουλίου- Παραμυθιάς χημική υπογείων υδατικών σωμάτων λεκάνης Αχέροντα Αχέροντος (GR13) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι SO4=960mg/l Fe, Mn, Pb 2 GR Κορώνης Αχέροντος (GR13) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι 3 GR Χερσονήσου Πρέβεζας Αχέροντος (GR13) Περαιτέρω Κακή Ναι Κακή (NO3: 5 118, ΝΗ4: 0,03-3,4 mg/l) Cl=970mg/l, SO4=260mg/l 4 GR Πάργας Αχέροντος (GR13) Περαιτέρω Καλή Όχι Καλή - Cl=900mg/l Fe, Mn, Pb 5 GR υδροφοριών άνω ρου Αχέροντοςρέματος Αρέθουα Αχέροντος (GR13) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι Τοπική Fe, Mn 5

6 1 GR υδροφοριών π.αράχθου χημική υπογείων υδατικών σωμάτων λεκάνης Αράχθου Αράχθου (GR14) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι Fe, Mn χημική υπογείων υδατικών σωμάτων λεκάνης Λούρου 1 GR Λούρου Λούρου (GR46) Περαιτέρω Καλή Όχι Καλή Τοπική Cl=390mg/l, SO4=370mg/l Fe, Mn, Pb 2 GR Άρτας Λούρου (GR46) Περαιτέρω Καλή Όχι Καλή Τοπική Fe, Mn, Pb 3 GR Ζαλόγγου Λούρου (GR46) Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι Fe χημική υπογείων υδατικών σωμάτων λεκάνης Κέρκυρας - Παξών 1 2 ασβεστολίθων Ν.Κέρκυρας Τριαδικών λατυποπαγών Ν. Κέρκυρας Περαιτέρω Καλή Όχι Καλή Τοπική Cl=1000mg/l, SO4=640mg/l Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι SO4=770mg/l 6

7 3 κοκκωδών υδροφοριών Ν. Κέρκυρας 4 GR Ν.Παξών 5 GR Ν.Οθωνών Περαιτέρω Καλή Όχι Καλή Τοπική SO4=1000mg/l Αρχικός Καλή Όχι Καλή - Αρχικός Καλή Όχι Καλή Όχι Cl=3350mg/l, SO4=470mg/l Cl=2500mg/l, SO4=510mg/l 7

8 1η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΔΛΑΠ ΥΔ ΗΠΕΙΡΟΥ (EL05) υπογείων υδατικών συστημάτων Υπόμνημα Ποτάμια Υδάτινα Σώματα Λιμναία Υδάτινα Σώματα ΛΑΠ Περιοχή Λεκανών Απορροής Ποταμών GR05 Όριο λοιπών ΠΛΑΠ GR11 ΛΑΠ Αώου Κατάσταση ΥΥΣ Καλή GR11 ΛΑΠ Αώου Κακή GR GR050A190 GR Πηγών Αώου GR GR050A060 GR GR12 ΛΑΠ Καλαμά GR Λίμνη Παμβώτιδα GR GR GR050A070 GR13 ΛΑΠ Αχέροντος Κωδικός ΥΥΣ GR GR GR050A060 GR050A070 GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR050A190 GR GR GR GR Ονομασία ΥΥΣ ασβεστολίθων Ν.Κέρκυρας Τριαδικών λατυποπαγών Ν. Κέρκυρας κοκκωδών υδροφοριών Ν. Κέρκυρας Ν.Παξών Ν.Οθωνών Μουργκάνας Φιλιατών-Ηγουμενίτσας μέσου ρου Καλαμά Σουλίου-Παραμυθιάς Τύμφης Κληματιάς Κασιδιάρη Κορώνης Χερσονήσου Πρέβεζας Λούρου Λούρου Λούρου Άρτας Πάργας Μιτσικελίου-Βελλά Πωγώνιανης υδροφοριών π.καλαμά Κουρέντων υδροφοριών Σαραντάπορου-Αώου υδροφοριών Σμόλικα-Μαυροβουνίου υδροφοριών π.άραχθου Ζαλόγγου υδροφοριών άνω ρου Αχέροντος-ρέματος Αρέθουα GR GR GR GR GR GR14 ΛΑΠ Αράχθου GR GR34 ΛΑΠ Κέρκυρας - Παξών GR46 ΛΑΠ Λούρου Που ρναρίου GR GR Που ρναρίου II GR GR GR GR

9 1η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΔΛΑΠ ΥΔ ΗΠΕΙΡΟΥ (EL05) υπογείων υδατικών συστημάτων Υπόμνημα Ποτάμια Υδάτινα Σώματα Λιμναία Υδάτινα Σώματα ΛΑΠ Περιοχή Λεκανών Απορροής Ποταμών GR05 Όριο λοιπών ΠΛΑΠ GR11 ΛΑΠ Αώου Κατάσταση ΥΥΣ Καλή Κακή GR050A190 GR GR11 ΛΑΠ Αώου GR Πηγών Αώου GR GR050A060 GR GR12 ΛΑΠ Καλαμά GR GR GR Λίμνη Παμβώτιδα GR050A070 GR13 ΛΑΠ Αχέροντος Κωδικός ΥΥΣ GR GR GR050A060 GR050A070 GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR GR050A190 GR GR GR GR Ονομασία ΥΥΣ ασβεστολίθων Ν.Κέρκυρας Τριαδικών λατυποπαγών Ν. Κέρκυρας κοκκωδών υδροφοριών Ν. Κέρκυρας Ν.Παξών Ν.Οθωνών Μουργκάνας Φιλιατών-Ηγουμενίτσας μέσου ρου Καλαμά Σουλίου-Παραμυθιάς Τύμφης Κληματιάς Κασιδιάρη Κορώνης Χερσονήσου Πρέβεζας Λούρου Λούρου Λούρου Άρτας Πάργας Μιτσικελίου-Βελλά Πωγώνιανης υδροφοριών π.καλαμά Κουρέντων υδροφοριών Σαραντάπορου-Αώου υδροφοριών Σμόλικα-Μαυροβουνίου υδροφοριών π.άραχθου Ζαλόγγου υδροφοριών άνω ρου Αχέροντος-ρέματος Αρέθουα GR GR34 ΛΑΠ Κέρκυρας - Παξών GR GR GR GR GR GR14 ΛΑΠ Αράχθου GR46 ΛΑΠ Λούρου Που ρναρίου GR GR Που ρναρίου II GR GR GR GR