Τεχνολογίες Πληροφορικής για την Υποστήριξη Ατόμων με Αναπηρίες στις Βιβλιοθήκες

Transcript

1 LibAccessATHINA: ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑμεΑ ΧΡΗΣΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ Ε.Κ.Π.Α Σεμινάριο 12 & 14 Απριλίου 2006 Τεχνολογίες Πληροφορικής για την Υποστήριξη Ατόμων με Αναπηρίες στις Βιβλιοθήκες Γεώργιος Κουρουπέτρογλου Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

2 ΑΝΑΠΗΡΙΑ μια κατάσταση της ζωής ενός άτομου η οποία χαρακτηρίζεται από διαφόρου βαθμού δυσκολίες στην εκτέλεση των καθημερινών ανθρώπινων λειτουργιών και δραστηριοτήτων (συμβατικός ορισμός) αποτέλεσμα οργανικών ή περιβαλλοντολογικών αιτίων, που δημιουργούν ένα σύνολο εμποδίων σε σημαντικές περιοχές της ζωής, όπως η αυτοεξυπηρέτηση, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η ψυχαγωγία και η γενικότερη κοινωνική συμμετοχή

3 Ταξινόμηση Περιορισμών των Λειτουργιών ενός Ατόμου με τον Χρόνο Εμφάνισης Εκ γενετής (συγγενείς) Από ασθένεια ή ατύχημα (επίκτητοι) Με ηλικία (25% > ηλικιωμένοι από 2020) Προσωρινά Περιπτωσιακά

4 Παραδείγματα Περιπτωσιακής Απώλειας Λειτουργιών Λειτουργία χωρίς όραση: απασχολημένα μάτια (π.χ. οδήγηση), σκοτάδι Λειτουργία με χαμηλή όραση: μικρή οθόνη, περιβάλλον με καπνό, ξεχασμένα γυαλιά Λειτουργία χωρίς ακοή: πολύ θορυβώδες περιβάλλον, απασχολημένη ακοή, επιβαλλόμενη ησυχία (βιβλιοθήκες, συναντήσεις) Λειτουργία με χαμηλή ακοή: θορυβώδες περιβάλλον Λειτουργία χωρίς ανάγνωση: άλλη γλώσσα, επισκέπτες/ τουρίστες, ξεχασμένα γυαλιά Λειτουργία χωρίς περιορισμένη νοητική ικανότητα: πανικόβλητος, επηρεασμένος από αλκοόλ Λειτουργία με μειωμένη ικανότητα χεριών: ζωηρό όχημα, διαστημικό όχημα

5 Π.Ο.Υ.. : Διεθνής ταξινόμηση για την λειτουργικότητα, την αναπηρία και την υγεία (2002) η αναπηρία και η λειτουργία (functioning) ή η δυσλειτουργία θεωρούνται αποτελέσματα της αλληλεπίδρασης μεταξύ καταστάσεων υγείας και συναφών (contextual) παραγόντων. η αναπηρία περιέχει δυσλειτουργία σε ένα ή περισσότερα από τα (ίσης σημασίας) επίπεδα: βλάβες, εμπόδια δραστηριοτήτων και περιορισμοί συμμετοχής

6 Συναφείς παράγοντες για την λειτουργικότητα, την αναπηρία και την υγεία Εξωτερικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες το φυσικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό και πολιτισμικό περιβάλλον ζωής του κάθε ατόμου και τις ανθρώπινες και φυσικές αλλαγές στο περιβάλλον, τα φυσικά και τεχνητά προϊόντα τις στάσεις, τις αξίες, τους θεσμούς και τις οργανωτικές διευθετήσεις που ισχύουν σε κάθε κοινωνία Εσωτερικοί προσωπικοί παράγοντες φύλο, ηλικία, κοινωνικό υπόβαθρο, μορφωτικό επίπεδο, επάγγελμα, προηγούμενη και παρούσα εμπειρία, συνολικός τρόπος συμπεριφοράς, χαρακτήρας

7 οι τέσσερις κύριοι άξονες ταξινόμησης των αναπηριών και των ανθρωπίνων λειτουργιών (Π.Ο.Υ ) Σωματικές Λειτουργίες είναι οι φυσιολογικές λειτουργίες του ανθρωπίνου σώματος, περιλαμβανομένων και των ψυχολογικών λειτουργιών Σωματικές Δομές είναι τα ανατομικά μέρη του σώματος, όπως όργανα, άκρα και τα μέρη τους. Μειονεξίες (impairments) είναι τα προβλήματα στις σωματικές λειτουργίες ή τις σωματικές δομές, όπως σημαντική απόκλιση ή απώλεια. Δραστηριότητα είναι η εκτέλεση μιας ενέργειας ή αποστολής από ένα άτομο. Συμμετοχή είναι η εμπλοκή σε μια κατάσταση της ζωής Εμπόδια Δραστηριοτήτων είναι οι δυσκολίες που μπορεί να έχει ένα άτομο στην εκτέλεση δραστηριοτήτων. Περιορισμοί Συμμετοχής είναι τα προβλήματα που μπορεί να βιώνει ένα άτομο κατά την εμπλοκή του σε καταστάσεις της ζωής. Περιβαλλοντικοί Παράγοντες: κανονίζουν το φυσικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό και υποκειμενικό περιβάλλον στο οποίο μένουν οι άνθρωποι και διεξάγουν τη ζωή τους.

8 Π.Ο.Υ.. : Διεθνής ταξινόμηση για την λειτουργικότητα, την αναπηρία και την υγεία (1980) Μειονεξία (impairment) νοείται κάθε έλλειψη ή ανωμαλία μιας σωματικής, ανατομικής ή ψυχολογικής λειτουργίας ή συστήματος του ατόμου. Ανικανότητα (disability) θεωρείται κάθε περιορισμός ή έλλειψη στην ικανότητα εκτέλεσης μιας δραστηριότητας με τον τρόπο και μέσα στα πλαίσια που θεωρείται φυσιολογικό συνήθως για ένα άτομο. Αναπηρία (handicap) είναι κάθε κώλυμα ή ελάττωμα που προκύπτει από μια μειονεξία ή ανικανότητα και εμποδίζει ή αποκλείει κάποιον στο να ανταποκριθεί στους φυσιολογικούς για τον ίδιο ρόλους, ανάλογα με το κοινωνικό και μορφωτικό του επίπεδο ή την ηλικία και το φύλο του.

9 Αναπηρία όχι η κατάσταση ενός ατόμου... αλλά το αποτέλεσμα της σχέσης: των δυνατοτήτων ενός ατόμου των απαιτήσεων του περιβάλλοντος Παράδειγμα: Αν ο καθένας είχε φτερά:... όλοι ξαφνικά θα ήμασταν ανάπηροι όχι γιατί δεν θα μπορούμε να πετάξουμε... αλλά διότι ο κόσμος έχει σχεδιαστεί διαφορετικά

10 Δείκτες Βλαβών Σωματικών Λειτουργιών (Π.Ο.Υ. 2002) 0 καμία βλάβη 1 ήπια βλάβη 2 μέτρια βλάβη 3 σοβαρή βλάβη 4 πλήρης βλάβη 8 απροσδιόριστος 9 μη εφαρμόσιμος

11 Δείκτες Βλαβών Σωματικών Δομών (Π.Ο.Υ. 2002) Πρώτος Δείκτης Έκταση βλάβης 0 καμία βλάβη 1 ήπια βλάβη 2 μέτρια βλάβη 3 σοβαρή βλάβη 4 πλήρης βλάβη 8 απροσδιόριστος 9 μη εφαρμόσιμος Δεύτερος Δείκτης Φύση αλλαγής 0 καμιά αλλαγή δομής 1 ολική απουσία 2 μερική απουσία 3 πρόσθετο μέρος 4 παρεκκλίνουσες διαστάσεις 5 ασυνέχεια 6 αποκλίνουσα θέση 7 ποιοτική αλλαγή δομής Τρίτος (συνιστώμενος) Δείκτης Θέση βλάβης 0 σε περισσότερες από μία περιοχές 1 δεξιά 2 αριστερά 3 αμφότερες πλευρές 4 εμπρός 5 πίσω 6 κεντρικά 7 σε απόσταση από το κέντρο 8 απροσδιόριστος 9 μη εφαρμόσιμος

12 Δείκτες Ορίων Δραστηριοτήτων και Περιορισμών Συμμετοχής (Π.Ο.Υ. 2002) Πρώτος Δείκτης Απόδοση Έκταση περιορισμού συμμετοχής 0 καμία δυσκολία 1 ήπια δυσκολία 2 ελαφρά δυσκολία 3 σοβαρή δυσκολία 4 πλήρης δυσκολία 8 απροσδιόριστη 9 μη εφαρμόσιμη Δεύτερος Δείκτης Δυναμικότητα Έκταση ορίων Δραστηριοτήτων 0 καμία δυσκολία 1 ήπια δυσκολία 2 ελαφρά δυσκολία 3 σοβαρή δυσκολία 4 πλήρης δυσκολία 8 απροσδιόριστη 9 μη εφαρμόσιμη

13 Δείκτες Περιβαλλοντικών Παραγόντων (Π.Ο.Υ. 2002) Εμπόδια Διευκολύνσεις 0 κανένα εμπόδια 1 ήπια εμπόδια 2 ελαφρά εμπόδια 3 σοβαρά εμπόδια 4 πλήρη εμπόδια 0 καμία διευκόλυνση +1 ήπια διευκόλυνση +2 ελαφρά διευκόλυνση +3 σοβαρή διευκόλυνση +4 πλήρης διευκόλυνση

14 Τρεις κύριες κατηγορίες ικανοτήτων και δεξιοτήτων των χρηστών κινητικές ικανότητες: πιάσιμο, τέντωμα, φτάσιμο, μετακίνηση, δεξιοτεχνία χεριών αισθητηριακές ικανότητες: όραση και ακοή γνωσιακές (cognitive) ικανότητες: επικοινωνιακές, διανοητικές, πνευματικές, νοητικές, γλωσσικές

15 Ποσοστό αναπήρων ( % όλου του πληθυσμού και % του πληθυσμού από ετών)

16 Κινητικότητας Χαμηλή όραση Ποσοστά ΑμεΑ στο γενικό πληθυσμό στην ΕΕ Χρήστες αμαξιδίου Δεν μπορούν να βαδίσουν χωρίς βοήθημα Δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δάκτυλα ή τον καρπό Δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν έναν βραχίονα Μειωμένη ισχύς Μειωμένος συντονισμός Ομιλίας Διανοητικής Γλωσσική αναπηρία Δυσλεξία Νοητική υστέρηση Ακοής Κώφωση Βαρηκοΐα Όρασης Τύφλωση

17 Κλίμακα Ικανοτήτων Κατηγορία σοβαρότητας απώλειας ικανοτήτων Βαθμός αναπηρίας Απώλεια ικανοτήτων 0 0 χαμηλότερη Καμία αναπηρία 1 0,5-2,95 2 3,0-4,95 3 5,0-6,95 4 7,0-8,95 μέση 5 9,0-10, ,0-12, ,0-14, ,00-16, ,0-18, ,0-21,04 υψηλότερη Ελάχιστη ικανότητα

18 Κατηγορίες Ικανοτήτων Ακοής Παράδειγμα: Βαθμολογία αναπηρίας Α1 Α2 Α3 Α4 Α5 Α6 Α7 Α8 Δεν μπορεί να ακούσει ήχους καθόλου Δεν μπορεί να παρακολουθήσει τηλεόραση χωρίς να μεγαλώσει πάρα πολύ την ένταση Έχει δυσκολίες να ακούσει κάποιον που μιλά δυνατά σε ήσυχο δωμάτιο Δενμπορείναακούσεικτύπημακουδουνιούπόρτας ή ξυπνητήρι ή τηλέφωνο Δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το τηλέφωνο Δεν μπορεί να παρακολουθήσει τηλεόραση στη στάθμη ήχου που οι υπόλοιποι θεωρούν αποδεκτή Δυσκολεύεται να ακούσει κάποιον που μιλά με κανονική ένταση ομιλίας σε ένα ήσυχο δωμάτιο Δυσκολεύεται να παρακολουθήσει μια συνομιλία όταν έχει συνήθη θόρυβο περιβάλλοντος 11,0 8,5 6,0 5,5 4,0 2,0 1,5 0,5

19 Πολλαπλές Αναπηρίες: Συνολική Βαθμολογία (Π.Ο.Υ ) Σταθμισμένη βαθμολογία αναπηρίας = = χειρότερη + 0,4 Χ (δεύτερη χειρότερη) ) + + 0,3 Χ (τρίτη χειρότερη)

20 Αντιμετώπιση Αναπηρίας Αλλαγή των ικανοτήτων το ατόμου χειρουργικά, με αποκατάσταση ή με εκπαίδευση, Προσωπικές Υποστηρικτικές Τεχνολογίες (Π-ΥΤ) Εγκατάσταση προσαρμογών στο περιβάλλον Υποστηρικτικές Τεχνολογίες Προσαρμογών (ΥΤ-Π) Αλλαγή τρόπου σχεδιασμού πραγμάτων Ώστε να είναι χρησιμοποιήσιμα από περισσότερους Καθολική Σχεδίαση (ΚΣ)) / Σχεδίαση για όλους

21 Προσωπικές Υποστηρικτικές Τεχνολογίες (Π-ΥΤ) Δρουν σαν επέκταση του ατόμου και επαυξάνουν τις ικανότητές του Παραδείγματα: Αναπηρικό αμαξίδιο Οπτικά γυαλιά Ράβδος κεφαλής Ο ρόλος τους: Ρυθμισμένα στο συγκεκριμένο άτομο Το άτομο τα γνωρίζει και έχει εξασκηθεί να τα χρησιμοποιεί Περιορισμοί: Δυνατότητα εργασίας με κοινή τεχνολογία εξαρτάται από τον σχεδιασμό της Κόστος ηλεκτρονικών Π-ΥΤ Ανάγκη αίτησης για επιδότηση προμήθειας τους Στίγμα για όσους τις χρησιμοποιούν

22 Υποστηρικτικές Τεχνολογίες Προσαρμογών (ΥΤ-Π) Παραδείγματα: Αναγνώστες οθόνης Ειδικά πληκτρολόγια Ειδικά προσαρμοσμένο λογισμικό Ο ρόλος τους: Ρυθμισμένα στην κατηγορία αναπηρίας Το άτομο τα γνωρίζει και έχει εξασκηθεί να τα χρησιμοποιεί Ρυθμισμένα στον τύπο του εξοπλισμού Περιορισμοί: Μπορεί να μην υπάρχουν για τον συγκεκριμένο τύπο ή μοντέλο συσκευής Μπορεί να μην μπορούν να συζευχθούν (φυσικά ή να απαγορεύεται) Κόστος (όχι προσωπικό) Δεν υπάρχει ανάγκη αίτησης για επιδότηση προμήθειας τους Δεν αποτελούν στίγμα για όσους τις χρησιμοποιούν

23 Προκλήσεις Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (ΤΠΕ) για ΑμεΑ Συμμετοχή και όχι αποκλεισμός των ΑμεΑ στην Κοινωνία της Πληροφορίας Προσβασιμότητα στις τερματικές συσκευές (Η/Υ, PDA, τηλέφωνα) Προσβασιμότητα στο διαδίκτυο και τις υπηρεσίες του/ Καθολική Πρόσβαση Διευκόλυνση: Οι ΤΠΕ ως Υποστηρικτικές Τεχνολογίες

24 Οι λύσεις που προσφέρουν ουν οι ΤΠΕ Μερικές φορές είναι διαθέσιμες στο εμπόριο. Προβλήματα: έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση, μη διάθεση στην ελληνική αγορά, δεν υποστηρίζουν την ελληνική γλώσσα υψηλό κόστος Πολλές φορές είναι μόνο διαθέσιμες ως αποτέλεσμα ερευνητικών ή αναπτυξιακών προσπαθειών. Άλλες φορές απαιτούν την ανάπτυξη ειδικών υπηρεσιών. Άλλοτε απαιτούν την ανάπτυξη προτύπων.

25 Παράδειγμα Ο τυφλός φοιτητής κατά την ενταξιακή εκπαιδευτική διαδικασία αντιμετωπίζει προβλήματα: Πρόσβασης στο έντυπο εκπαιδευτικό υλικό. Πρόσβασης στο βοηθητικό έντυπο εκπαιδευτικό υλικό (εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά, εφημερίδες, κλπ). Πρόσβασης στον πίνακα της τάξης. Πρόσβασης στο υλικό που προβάλλεται στην τάξη με άλλα μέσα, όπως overhead projector, data projector). Συγγραφής σημειώσεων στην τάξη. Συγγραφής εργασιών που του ανατίθενται. Συμμετοχής στις γραπτές δοκιμασίες. Πρόσβασης με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή (Η/Υ): στο εκπαιδευτικό υλικό που υπάρχει: α) σε ηλεκτρονική μορφή, β) σε ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες και γ) στο διαδίκτυο, σε εκπαιδευτικές εφαρμογές. Οι ΤΠΕ προσφέρουν μερικές ή ολικές λύσεις σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις

26 Παράδειγμα: ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ: Άτομα με Προβλήματα Όρασης Χειριστές Τηλεφωνικού Κέντρου Εξυπηρέτησης Πελατών Ειδικότητα Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΟΕΕΚ)

27 Όλοι αποτελούν ένα συνεχές ΕΚΠΑ Γ. Κουρουπέτρογλου, 2004

28 Οι χρήστες ενός προϊόντος (π.χ. βιβλίο) ή μιας υπηρεσίας σχηματίζουν μια καμπύλη χρηστικότητας

29 Χρήστες που δεν έχουν κανένα πρόβλημα να χρησιμοποιούν οποιοδήποτε μέρος του προϊόντος

30 Χρήστες που μόνο έχουν λίγη δυσκολία να χρησιμοποιούν το προϊόν

31 Χρήστες που έχουν δυσκολία με κάποιες ιδιότητες του προϊόντος, αλλά γενικά το χρησιμοποιούν καλά

32 Χρήστες που βρίσκουν δύσκολο να χρησιμοποιούν το προϊόν ή κάποια μέρη του

33 Χρήστες που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το προϊόν

34 Κατακερματισμός Χρηστών

35 Παραδοσιακά η επιστήμη των ανθρωπίνων παραγόντων (HF) προσπαθεί να μεγιστοποιήσει τον αριθμό των ατόμων που έχουν μικρό ή καθόλου πρόβλημα να χρησιμοποιούν το προϊόν

36 Οι επαγγελματίες προσβασιμότητας αναπηριών προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν τον αριθμό των χρηστών που έχουν δυσκολίες ή δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το προϊόν

37 Στην πραγματικότητα οι χρήστες αποτελούν ένα συνεχές και οι γραμμές τείνουν να ενωθούν με την καλύτερη (ή την χειρότερη) σχεδίαση του προϊόντος

38 Χρηστικότητα (usability) η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα και ικανοποίηση με την οποία ένα ορισμένο σύνολο χρηστών μπορούν να πετύχουν ένα καθορισμένο σύνολο δραστηριοτήτων σε ένα ορισμένο περιβάλλον (ISO9241, 1998) Δεν αναφέρεται σε όλους τους χρήστες

39 Προσβασιμότητα (accessibility) Η δυνατότητα του χρήστη να αλληλεπιδρά με φυσικό τρόπο με το προϊόν ή την υπηρεσία π.χ. να το φτάνει, να έχει αρκετή ισχύ να το μετακινεί, κλπ

40 Δυνατότητα Αποδοχής (acceptability) Το κατά πόσο το σύστημα (προϊόν ή υπηρεσία) είναι αρκετά καλό να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες και απαιτήσεις των χρηστών και άλλων δυνητικών μετόχων Απαιτεί: χρηστικότητα, λειτουργικότητα και προσβασιμότητα Χωρίζεται σε: Κοινωνική αποδοχή Πρακτική αποδοχή

41 Καθολική Σχεδίαση (Universal Design) η διαδικασία σχεδίασης προϊόντων (και υπηρεσιών) που χρησιμοποιούνται σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους έτσι ώστε να είναι χρηστικά και προσβάσιμα από ένα σύνολο ατόμων με την ευρύτερη γκάμα ικανοτήτων και περιορισμών η διαδικασία σχεδίασης που μεγιστοποιεί την δυνατότητα αποδοχής Όρος χρησιμοποιούμενος στις ΗΠΑ και Ιαπωνία

42 Σχεδίαση για Όλους (Design for All D4All) ισοδύναμος με τους όρους: Καθολική Σχεδίαση και Σχεδίαση Ενσωμάτωσης (inclusive design) Ηνωμένο Βασίλειο Χρησιμοποιείται περισσότερο στην Ευρώπη στον τομέα της Κοινωνίας της Πληροφορίας Σχεδίαση για Όλους είναι: Η ενσυνείδητη και συστηματική προσπάθεια της εκ των προτέρων εφαρμογής αρχών, μεθόδων και εργαλείων με σκοπό την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών που είναι προσβάσιμα και χρηστικά από όλους τους πολίτες και επομένως η αποφυγή της ανάγκης εκ των υστέρων προσαρμογών ή εξειδικευμένης σχεδίασης.

43 Καθολική Πρόσβαση ή Πρόσβαση για Όλους (Universal Access ή access for all) Το δικαίωμα όλων των πολιτών να έχουν και να διατηρούν πρόσβαση σε μια ευρεία κοινωνικά δεξαμενή πηγών πληροφόρησης και υπηρεσιών διαπροσωπικής επικοινωνίας, δεδομένης της ποικιλίας των πλαισίων χρήσης. Χρησιμοποιείται και στον χώρο των Υποστηρικτικών Τεχνολογιών και αναφέρεται στην ανάπτυξη ειδικών διεπαφών χρήστη για υπολογιστές και άλλες τερματικές συσκευές που να είναι προσβάσιμες και χρηστικές από άτομα με χαμηλότερα επίπεδα ικανοτήτων.

44 Αρχές Καθολικής Σχεδίασης 1. Δικαίωμα στη χρήση 2. Ευελιξία στη χρήση 3. Απλότητα και διαισθητικότητα 4. Αντιληπτικότητα πληροφοριών 5. Ανοχή στα σφάλματα 6. Χαμηλή φυσική προσπάθεια 7. Κατάλληλο μέγεθος και χώρος για προσέγγιση και χρήση

45 Χαρακτηριστικά Καθολικής Σχεδίασης (ΚΣ) Δεν υπάρχουν καθολικά σχέδια Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν μέρος ή το σύνολο ενός προϊόντος Επομένως: η ΚΣ αποτελεί μια προσέγγιση Η ΚΣ είναι μια διαδικασία και όχι ένα αποτέλεσμα

46 Σχεδίαση για Όλους (ΣγΟ) Υποστηρικτικές Τεχνολογίες Προσαρμογών (ΥΤ-Π) Προσωπικές Υποστηρικτικές Τεχνολογίες (Π-ΥΤ) Ποιά προσέγγιση είναι καλύτερη; Καμιά όλες μαζί ΣγΟ Χαμηλότερο κόστος για τον χρήστη Πάντα είναι διαθέσιμη σαν λύση για τον ΑμεΑ, τον ηλικιωμένο, τον προσωρινά ή αυξητικά μειονεκτούντα Κανένα στίγμα για τον χρήστη ΥΤ-Περιβάλλοντος Μπορεί να μη παρέχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα Συνήθως δεν λειτουργούν με πολύ σοβαρές ή πολλαπλές αναπηρίες Π-ΥΤ Μπορεί να παρέχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα Λειτουργούν με πολύ σοβαρές ή πολλαπλές αναπηρίες Διαθέσιμες στο άτομο όταν χρησιμοποιούν την τεχνολογία (αν είναι συμβατές)

47 Ιδανικός Κόσμος Κάθε τι σχεδιάζεται μέσω της προσέγγισης Σχεδίαση για Όλους (ΣγΟ) Υπάρχουν διαθέσιμες Προσαρμοστικές Υποστηρικτικές Τεχνολογίες (ΥΤ) Όταν η ΣγΟ δεν λειτουργεί και οι Προσωπικές ΥΤ δεν είναι διαθέσιμες Υπάρχει επιδότηση προμήθειάς τους Καθένας που χρειάζεται Προσωπικές ΥΤ τις έχει και αυτές είναι συμβατές με τα συνήθη προϊόντα Υπάρχει επιδότηση προμήθειάς τους

48 Αποφθέγματα που ισχύουν «Τα ξεχασμένα εκατομμύρια» Των ΑμεΑ Των κερδών μιας επιχείρησης από την αύξηση του αριθμού των χρηστών «Μια καλή σχεδίαση για ΑμεΑ είναι καλή σχεδίαση για όλους / ή και για άλλους» «Είμαστε ανάπηροι όταν δεν μπορούμε να προσαρμοστούμε στον κόσμο όπως είναι προς το παρόν σχεδιασμένος»

49 Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής για ΑμεΑ από μόνες τους δεν λύνουν προβλήματα σημαντικό ρόλο παίζουν: νομοθεσία, κανονιστικό πλαίσιο, κατευθυντήριες γραμμές, οδηγίες συμμόρφωσης, τυποποίηση ανθρώπινοι παράγοντες, συνέργιες εκπαίδευση, κατάρτιση στελεχών κουλτούρα η συμμετοχή των ΑμεΑ σε όλες τις φάσεις τεχνολογικής ανάπτυξης και λήψης αποφάσεων

50 Ευρωπαϊκή Ένωση Πρωτοβουλία eeurope της Ευρωπαϊκής Επιτροπής eeurope An Information Society for All eaccessibility European Design for All e-accessibility Network EDeAN Εθνικό Δίκτυο GR-DeAN (e-accessibility.gr)

51 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ S. Keats and J. Clarkson: Countering design exclusion An introduction to inclusive design,, Springer-Verlag, 2004 A. Cook and S. Hussey: Assistive Technologies Principles and Practice, Mosby 1995 C. Stephanidis,, ed. User Interfaces for All Concepts, Methods and Tools,, Lawrence Erlbaum Associates, 2001 Γ. Κουρουπέτρογλου και Ε. Φλωριά: Επιστημονικά σύμβολα κατά BRAILLE στον Ελληνικό χώρο, Εφαρμογή σε Συστήματα Πληροφορικής για Τυφλούς ΚΕΑΤ,, 2003

52 e-bility.gr ΙΣΤΟΘΕΣΕΙΣ GR-DeAN DeAN: : www. e-accessibility.gr EDeAN European Design for All e-accessibility e network: Web Accessibity Initiative WWW Consortium: www. W3.org/WAI/ ACM ACMSIGACCESS / SIGCAPH: Trace Center - Designing a more usable world for all - University of Wisconsin: Inclusive technology The Accessibility forum: The Center for Universal Design, North Carolina State University: Προϊόντα

53 speech.di.uoa.gr/libaccess

54 Έργο LibAccessATHINA: ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑμεΑ ΧΡΗΣΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ Ε.Κ.Π.Α Το έργο LibAccessATHINA υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου «Εμπλουτισμός και Αναβάθμιση Βιβλιοθηκών του ΕΚΠΑ» του Προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Γ' ΚΠΣ.