Αναπτυξιακή Προσέγγιση της Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας

Transcript

1 Αναπτυξιακή Προσέγγιση της Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Δρ Αννα Κ. Τουλουμάκου Εκ. Συνεργάτης, Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Επ. Συνεργάτης, Κέντρο SKOPE, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Με ευχαριστίες στη Δρ Αδαμοπούλου, τη Δρ Αντωνίου, τη Δρ Σμυρναίου

2 Ακαδημαϊκά & Διοικητικά Θέματα! E- class: Αναπτυξιακή προσέγγιση της Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας (600317)! Επικοινωνία μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου!

3 Διαλέξεις (1-5) Ομάδα 1: Εκπαιδευτική Ψυχολογία και Ανάπτυξη & Θεωρίες Μάθησης! Μάθημα 1. Εισαγωγή, Εκπαιδευτική Ψυχολογία και Ανάπτυξη (Piaget, Vygotsky)! Μάθημα 2.. Εισαγωγή, Εκπαιδευτική Ψυχολογία και Ανάπτυξη (Erikson, Kohlberg, Bronfenbrenner)! Μάθημα 3. Θεωρίες μάθησης- Συμπεριφορικές θεωρίες! Μάθημα 4. Θεωρίες μάθησης- Γνωστικές θεωρίες! Μάθημα 5. Θεωρίες μάθησης- Κοινωνικές και κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες

4 Σύγγραμμα και Βιβλιογραφία! Slavin R. E. (2006). Εκπαιδευτική ψυχολογία. Θεωρία και πράξη. (Μφρσ: Ε. Εκκεκάκη, Επιμ.: Κ. Κόκκινος), Αθήνα: Μεταίχμιο! Elliop, S. N., Kratochwill, T. R., Liplefield- Cook, J., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική ψυχολογία: Αποτελεσματική Διδασκαλία - Αποτελεσματική μάθηση. Αθήνα: Gutenberg.! Επιλεγμένα άρθρα/ και άρθρα που θα χρειαστεί να φέρνεται ή/και παρουσιάζετε εσείς

5 Δυο αντιπαραθέσεις! Φύση ή ανατροφή! ποιος είναι κεντρικότερος ο ρόλος της φύσης ή της ανατροφής στην ανάπτυξη! Ασυνέχεια ή συνέχεια θεωριών ανάπτυξης! Η ανάπτυξη ακολουθεί ομαλή πρόοδο ή επέρχεται μέσω αμετάβλητων αναπτυξιακών σταδίων

6

7 Συμπεριφοριστικές θεωρίες Γνωστικές θεωρίες (οικοδομισμός) Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες Κλασική Εξαρτημένη Μάθηση (Pavlov) Δομικός εποικοδομισμός (Piaget) Κοινωνική θεωρία (Bandura)*** Θεωρία Διασύνδεσης (Thorndike) Συντελεστική Μάθηση (Skinner) Εποικοδομισμός του Papert (θεωρία Logo) Επεξεργασία της πληροφορίας ( Agkinson & Shiffrin/ Gagne, Newell, Simon) Κοινωνικοπολιτισμική θεωρία του Vygotsky Εγκαθιδρυμένη γνώση (situated cogniœon- Lave & Wenger) Πολλαπλές επιλογές (Crowder), Διδακτικός Σχεδιασμός (Gagne) Ανακαλυπτική μάθηση (Bruner)*** Κατανεμημένη γνώση (distributed cogniœon- Hutchins) Θεωρία της δραστηριότητας (επίγονοι της θεωρίας του Vygotsky- Engeström)

8 Δομικός Εποικοδομισμός (Piaget) Επικοδομισμός (Papert) Ανακαλυπτική Μάθηση (Bruner) Θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών (Atkinson & Shiffrin, Gagne, Newell & Simon)

9 Jean Piaget ( ) Γενετικός Επιστημολόγος

10 ! Ψυχολογικοί μηχανισμοί (Υπεύθυνοι για την ανάπτυξη των γνωστικών δομών)! Προσαρμογή:! Οργάνωση = Οι γνωστικές δομές είναι οργανωμένες έτσι ώστε να αφομοιώνουν και να συμμορφώνονται! Σχήμα (schema) = Εσωτερική αναπαράσταση των δραστηριοτήτων και των εμπειριών μας! Από αντανακλαστικά σε εσωτερικές νοητικές αναπαραστάσεις (καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν)! Στάδια ανάπτυξης Αφομοίωση Συμμόρφωση Εξισορρόπηση

11 Αφομοίωση Outside Inside your head Outside

12 Συμμόρφωση Outside Inside your head Outside

13 Τα Στάδια της Γνωστικής Ανάπτυξης Αισθησιοκινητική περίοδος (0 2 ετών) Προλογική περίοδος (3-6) Περίοδος συγκεκριμένης λογικής σκέψης (7-11) Περίοδος τυπικής λογικής σκέψης ή περίοδος αφαιρετικής σκέψης (12 ετών και άνω)

14 Εκπαιδευτικές Συνέπειες! Μαθητές νηπιαγωγείου και της Α δημοτικού! Χειροπιαστές δραστηριότητες! Πρακτικές εμπειρίες! Αναβληθείσα μίμιση! Συμβολικό παιχνίδι! Ζωγραφική! Προβολή των νοητικών αναπαραστάσεων στο σχέδιο. Ερωτήσεις για το σχέδιο! Νοερές εικόνες! Δεν μπορούν να αλλάξουν ή να προβλέψουν αλλαγές στη σκεψη τους! Γλώσσα

15 ! Εφηβοι! Η μετάβαση σε τυπικές λογικές σκέψεις παίρνει χρόνο και απαιτεί άσκηση! Χρήση συγκεκριμένων και αφηρημένων υλικών.! Οι δραστηριότητες θα πρέπει να αποτελούν πρόκληση για τη σκέψη των μαθητών, αλλά δεν θα πρέπει αν είναι τόσο δύσκολες ώστε να προκαλούν ματαίωση! Β Παγκόσμιος Πόλεμος Τι νομίζετε ότι θα συνέβαινε αν η Γερμανία είχε κερδίσει τον πόλεμο;! Εξαγωγή συμπερασμάτων από τα δεδομένα! Κάποιοι έφηβοι και ενήλικες δεν φτάνουν σε αυτό το στάδιο (π.χ., μαθητές με γνωστικές δυσκολίες)

16 Jerome Bruner Ψυχολογία

17 ! H μάθηση είναι μια ανακαλυπτική διαδικασία (discovery learning) κατά την οποία λαμβάνουν χώρα πολύπλοκες γνωστικές διεργασίες:! πρόσκτηση, επεξεργασία, κωδικοποίηση των πληροφοριών κ.α.! Το άτομο πρέπει να οδηγείται από την ανακάλυψη των εννοιών, στο μετασχηματισμό και την αξιολόγηση (στην) εκτίμηση (και στον) έλεγχο των γνώσεων

18 ! Ανακαλυπτική μάθηση (1996) Ανακαλυπτική Μάθηση βασική θεωρία για τη μάθηση «Κάθε αντικείμενο μπορεί να διδαχθεί σε κάθε παιδί σε οποιαδήποτε ηλικία αρκεί να του προσφερθεί με μια μορφή κατάλληλη και αποτελεσματική» Bruner 1973 οι μαθητές ο εκπαιδευτικός σταδιακή, καθοδηγούμενη ανακάλυψη των γνώσεων μέσα από ανακαλυπτικές διαδικασίες (πείραμα, δοκιμή, επαλήθευση ή διάψευση) ενεργοποίηση της αναλυτικής και διαισθητικής σκέψης των μαθητών και γενικά των ανώτερων διεργασιών που σχετίζονται με την επίλυση προβλημάτων έχει το ρόλο του εμψυχωτή, του διευκολυντή, του καθοδηγητή στη διαδικασία της ανακάλυψης

19 ! Ο μαθητής πρέπει να έρχεται αντιμέτωπος με προβληματικές καταστάσεις,! Το αναλυτικό πρόγραμμα πρέπει να οργανώνεται σε σπειροειδή μορφή! Ο δάσκαλος πρέπει να έχει ρόλο διευκολυντή, εμψυχωτή και συντονιστή στη διαδικασία της μάθησης Ο μαθητής οικοδομεί:! Α. Εμπρακτες (ή πραξιακές) αναπαραστάσεις (enacœve representaœons)! Β. Εικονικές αναπαραστάσεις (iconic representaœons)! Γ. Συμβολικές αναπαραστάσεις

20 Επίδραση και Πρακτικές Εφαρμογές στην Εκπαίδευση! Προσαρμόστε τη διδακτέας ύλης στις ικανότητες των μαθητών- οι γνωστικές δομές αλλάζουν με την ηλικία! Π.χ., Μαθητής ετών με πρόβλημα κατανόησης (λεκτικής και μαθηματικής). Ο εκπαιδευτικός θα έπρεπε να δώσει πιο συγκεκριμένα παραδείγματα και πιο απτό υλικό γιατί τα περισσότερα παιδιά προεφηβικής ηλικίας δεν είναι ακόμα έτοιμα για πολύ αφηρημένες σκέψεις! Εξετάστε τα διαφορετικά επίπεδα γνωστικής ανάπτυξης! Χρήση διαφορετικού επιπέδου εκπαιδευτικής ύλης και μέσων διδασκαλίας! Εύρος των εκπαιδευτικων μέσων (π.χ., λεξιλόγιο, παραδείγματα, εικόνες, ακουστικό υλικό)

21 ! Καθοδηγείστε τους μαθητές στην διαδικασία της μάθησης. Εξετάστε πόση καθοδήγηση χρειάζεται κάθε μαθητής.! Π.χ., ομαδικές και ατομικές οδηγίες! Προσοχή στα υλικά που χρησιμοποιείτε! Μπορεί ο μαθητής να χειριστεί από σωματική άποψη τα υλικά (σωματικά); Μπορεί να καταλάβει τι πρέπει να κάνει (γνωστικά);! Οταν οι μαθητές ανακαλύπτουν ότι το υλικό διαφέρει ριζικά από το συνηθισμένο, μπορεί να μην είναι σε θέση να το αφομοιώσουν γιατί δεν έχουν τις απαραίτητες γνωστικές δομές! Π.χ., Δυσκολίες της γλώσσας σε μια τάξη. Δυσκολία στην αποστήθιση της ύλης εφόσον δεν την καταλαβαίνουν. Αυτή ή μάθηση θα κρατήσει λίγα μόνο λεπτά και ο μαθητής δεν θα μπορέσει να τη συσχετίσει με άλλα θέματα

22 ! Στην διαδικασία αφομοίωσης του νέου υλικού οι μαθητές θα κάνουν λάθη! Η συνεχής αλληλεπίδραση με το περιβάλλον θα βοηθήσει τους μαθητές να διορθώσουν τα λάθη και έτσι να μεταβάλλουν τις γνωστικές τους δομές.! Κοινωνική αξία της αλληλεπίδρασης των μαθητών προκαλεί/ αμφισβητεί τις απόψεις των μαθητών! Ομάδες μαθητών με διαφορετικά επίπεδα! Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από την πράξη (εμπειρική μάθηση)! Ανακαλυπτική μάθηση όπου οι μαθητές χρησιμοποιούν πληροφορίες που ξέρουν προηγουμένως για να αποκτήσουν περισσότερες γνώσει! Αυτό γίνεται μέσω της συμμετοχής σε project-based δραστηριότητες, όπου οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τις συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων ιδεών και τομείς της γνώσης ότι ο δάσκαλος τους βοηθά να σχηματίσουν

23 Σευμουρ Παπέρτ ( ) Μαθηματικά, Πληροφορική & Εκπαίδευση

24 ! Αντλώντας από Piaget! Ο ρόλος της δραστηριότητας στη μάθηση είναι κεντρικός- ο μαθητής πειραματίζεται και κατασκευάζει αυτό που έχει νόημα για αυτόν! Μικρόκοσμοι (Papert, 1987)! Περιβάλλοντα μικρά κομμάτια πραγματικότητας (π.χ. η Logo) που τα παιδιά μπορούν να διερευνήσουν (δεν υπάρχει σωστό και λάθος)- κουτί κατασκευών! Τα παιδιά μπορούν να κάνουν ότι επιθυμούν μέσα σε αυτά τα περιβάλλοντα εφόσον τα πλαίσια το επιτρέπουν! Σημαντικός μηχανισμός για να δουλέψει αυτή η προσέγγιση στη μάθηση είναι να δεσμευτεί ο μαθητής σε αυτόν τον μικρόκοσμο και μετά στο επόμενο και στον επόμενο " προσεκτική μελέτη πολλών απλών μικρόκοσμων οδηγεί στην κατανόηση της συνθετότητας του κόσμου συνολικά- του μακρόκοσμου

25 ! Logo (ΜΙΤ- Δεκαετία 60)! Αναπτυξη γνωστικών δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων (αυτές οι δεξιότητες μπορούν να μεταφέρονται σε άλλα περιβάλλοντα)! Περιβάλλον μάθησης βασικών μαθηματικών εννοιών, όπως οι γωνίες ή οι μεταβλητές.

26 ! Θεωρίες Επεξεργασίας Πληροφορίων

27 Θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών: Αποθήκευση και Ανάσυρση Γνώσης στο Νου επεξεργασίες Είσοδοι δεδομένων (input) [αισθήσεις] αισθητηριακή μνήμη από 0,1 μέχρι 1 sec για την όραση και από 2 4 sec για την ακοή αναπαραστάσεις (δημιουργήθηκαν σε μια συγκεκριμένη κατάσταση και για συγκεκριμένους στόχους και βρίσκονται αποθηκευμένες στη «βραχυπρόθεσμη μνήμη» Εξοδοι επεξεργασμένων αποτελεσμάτων (output) [συμπεριφορά]

28 Atkinson & Shiﬀrin (1968)

29 Συνιστώσες μνημονικού συστήματος! Αισθητήρια καταγραφή: συνιστώσα του μνημονικού συστήματος στην οποία προσλαμβάνονται οι πληροφορίες και διατηρούνται για πολύ σύντομα χρονικά διαστήματα! Εργαζόμενη μνήμη: η συνιστώσα της μνήμης στην οποία μπορούν να αποθηκευτούν περιορισμένες ποσότητες πληροφοριών για λίγα δευτερόλεπτα! Μακρόχρονη μνήμη: οι συνιστώσες της μνήμης όπου μπορούν να αποθηκευτούν μεγάλες ποσότητες πληροφοριών για μεγάλες χρονικές περιόδους

30 Συνιστώσες μνημονικού συστήματος! Αισθητήρια καταγραφή: πρόσληψη και διατήρηση πληροφοριών για πολύ σύντομα χρονικά διαστήματα! Εργαζόμενη μνήμη: αποθήκευση περιορισμένων ποσότητων πληροφοριών για λίγα δευτερόλεπτα! Μακρόχρονη μνήμη: αποθήκευση μεγάλων ποσότητων πληροφοριών για μεγάλες χρονικές περιόδους

31 Αντίληψη! Αντίληψη! Διαφορετική από την πρόσληψη! Ενέχει νοητική ερμηνεία! Παρέμβαση νου (φίλτρο αντίληψης) και άρα οι αισθητηριακές εικόνες διαφοροποιούνται από αυτό που ακούσαμε/είδαμε/ νιώσαμε δια της αφής! Δεν αντιλαμβανόμαστε τα ερεθίσματα όπως τα βλέπουμε αλλά όπως τα γνωρίζουμε ότι είναι (ένα βιβλίο στο ράφι μοιάζει σαν μια λωρίδα χαρτί)

32 Προσοχή! Προσοχή! Η ενεργητική παρακολούθηση και ενασχόληση με ένα ερέθισμα (αποκλείουμε άλλα ερεθίσματα)! Τρόποι προσέλκυσης! «Αυτό είναι σημαντικό»! «Αυτό θα είναι στο διαγώνισμα»! Αλλαγή τόνου φωνής! Χειρονομίες! Επανάληψη! Αύξηση συναισθηματικού περιεχομένου μνήμης! Λέξεις με συναισθηματική φόρτιση! Ασυνήθιστα, αντιφατικά, ή απροσδόκητα ερεθίσματα (π.χ. Πειράματα στις φυσικές επιστήμες)

33 Βραχυπρόθεσμη ή εργαζόμενη μνήμη (μνήμη εργασίας)! Ερχονται πληροφορίες:! τόσο από αισθητήρια καταγραφή (για το νέο ερέθισμα)! όσο και από μακρόχρονη μνήμη (για να κατηγοριοποίηση του ερεθίσματος με βάση τις πληροφορίες για παρόμοια ερεθίσματα)! Χωρητικότητα: 5-9 στοιχεία/ (7 +/- 2)! Εργαζόμενη μνήμη στένωμα μέσω του οποίου φτάνουν οι πληροφορίες στη μακρόχρονη! Ατομικές διαφορές λόγω προηγούμενων γνώσεων, ικανότητα οργάνωσης πληροφορίας, και χρήσης στρατηγικών! Κύρια συστατικά εργαζόμενης:! Κεντρικός επεξεργαστής! Φωνολογικός βρόγχος! Οπτικοχωρικό σημειωματάριο

34 Συγκράτηση πληροφοριών στην εργαζόμενη μνήμη! Διατήρηση πληροφορίας στη βραχυπρόθεσμη για πάνω από 30 δευτερόλεπτα: Επανάληψη (Baddeley, 1999)! Εσωτερική επανάληψη διατήρησης! Εσωτερική επανάληψη επεξεργασίας! Οργάνωση σε κατηγορίες

35 Μακρόχρονη μνήμη! Αποθηκευτικός χώρος αναμνήσεων! Ισως και να μην ξεχνάμε ποτέ αυτές τις πληροφορίες- μόνιμη μνήμη (Byrnes, 1996)! Ισως να είναι αποθηκευτικός χώρος και στρατηγικών μάθησης (Ericsson & Kintsch, 1995)! Σχεδόν απεριόριστη διάρκεια και χωρητικότητα! Χρειάζεται προσπάθεια και χρόνο για αποθήκευση! Περιλαμβάνει σχήματα, παραγωγές, επεισόδια κ.α. Μέρη της:! Επειδοσιακή! Σημασιολογική και! Διαδικαστική " Οι δυο τελευταίες κατηγορίες αποτελούν τη δηλωτική μνήμη

36 Εργαζόμενη και Μακροπρόθεσμη Μνήμη

37 Επεισοδιακή μνήμη! Αποθηκευτικός χώρος νοητικών αναπαραστάσεων προσωπικών εμπειριών! Στο δωμάτιο που μεγαλώσατε που βρίσκεται το κρεβάτι σε σχέση με τον τοίχο που βλέπετε απέναντί σας όταν εισέρχεστε;! Ποια είναι τα ονόματα των συμμαθητών σας από το δημοτικό;! Νοερές εικόνες (σημαντικές για ανάσυρση)! Σήματα χώρου και χρόνου (σημαντικά για την ανάσυρση)! Εκλαμψη μνήμης! Οταν συντελείται ένα σημαντικό συμβάν, παγιώνονται κυρίως οπτικές και ακουστικές μνήμες (π.χ. 9/11)

38 Σημασιολογική μνήμη! Αποθηκευτικός χώρος δικτύων συνδεδεμένων ιδεών ή σχέσεων: Σχήματα (Anderson, 1995)! Δίκτυα εννοιών που επιτρέπουν την ενσωμάτωση και κατανόηση νέων πληροφοριών! Αποκτούμε πρόσβαση στις αποθηκευμένες πληροφορίες στη σημασιολογική μνήμη μέσα από «οδούς»! ενδεχομένως και παραπάνω από μια οδούς κάθε φορά! Ενώ οι πληροφορίες δεν χάνονται, χάνεται η πρόσβαση σε αυτές! Οταν οι νέες πληροφορίες οργανώνονται και εντάσσονται σε ένα σχήμα χάνονται πολύ δυσκολότερα σε σχέση με αυτές που δεν εντάσσονται σε σχήματα

39 Διαδικαστική μνήμη! Αποθηκευτικός χώρος πληροφοριών για το πώς επιτελείται μια ενέργεια (φυσικά έργα επί το πλείστον)! Π.χ Ποδήλατο, δεξιότητα γραφής, τρεξίματος κλπ! Νευρολογικές μελέτες τοποθετούν την αποθήκευση των πληροφοριών της διαδικαστικής μνήμης σε διαφορετικό σημείο από τα σημεία της επεισοδιακής και σημασιολογικής μνήμης (Byrnes & Fox, 1998)! Διαδικαστικές αναμνήσεις- Παρεγκεφαλίδα! Σημασιολογικές και επεισοδιακές αναμνήσεις- Εγκεφαλικός Φλοιός

40 Λήθη και Μνήμη Παράγοντες που καθιστούν ευκολότερη ή δυσκολότερη την συγκράτηση και ανάκληση πληροφοριών! Παρεμβολή- παρεμπόδιση ανάσυρσης πληροφορίας γιατί περιπλέκονται από άλλες! Αναδρομική παρεμπόδιση- δυσκολία ανάκλησης παλιότερων πληροφορίων λόγω παρεμπόδισης από νέες (γιατί ξεχνάμε τι φάγαμε την προηγούμενη Πέμπτη;)! Μπορούμε να αποφύγουμε αποφεύγοντας στην τάξη να διδάξουμε παρόμοιες έννοιες! Προδρομική παρεμπρόδιση- δυσκολία ανάκλησης νέων πληροφοριών λόγω παρεμπόδισης από παλιές (Οδήγηση στην Αγγλία ή την Κύπρο)

41 Λήθη και Μνήμη Παράγοντες που καθιστούν ευκολότερη ή δυσκολότερη την συγκράτηση και ανάκληση πληροφοριών! Διευκόλυνση- εκμάθηση μιας πληροφορίας βοηθά στην εκμάθηση παρεμφερών πληροφοριών! Αναδρομική διευκόλυνση- η απόκτηση νέας γνώσης βοηθά στην κάλυτερη κατανόηση προηγούμενης (π.χ. μαθαίνοντας Λατινικά κατανοεί κανείς καλύτερα τα Αγγλικά)! Προδρομική διευκόλυνση- η απόκτηση νέας γνώσης διευκολύνεται από προηγούμενη γνώση (π.χ. Η γνώση των Λατινικών βοηθά στην εκμάθηση Ιταλικών)! Επίδραση αρχικού και πρόσφατου! Αρχικού: ανακαλούνται καλύτερα πληροφοριές στην αρχή ενός καταλόγου! Πρόσφατου: ανακαλούνται καλύτερα πληροφορίες στι τέλος ενός καταλόγου! Αυτοματοποίηση- ταχύτητα ανάσυρσης πληροφορίας από μακρύχρονη (π.χ. Ανάγνωση)

42 Μνημονικές Στρατηγικές! Μάθηση συνειρμικά συνδεδεμένων μονάδων! Νοητική απεικόνηση- δημιουργία ιστοριών που συνυφαίνουν πληροφορίες μεταξύ τους! Λέξεις- κλειδιά- καλή για την εκμάθηση ξένων γλωσσών! Σειριακή μάθηση & μάθηση ελεύθερης ανάκλησης! Μέθοδος θέσεων- σκέφτεται ένα πολύ οικείο σύνολο θέσεων και τοποθετεί καθε τι που πρέπει να θυμάται σε μέρη του συνόλου (π.χ. Δωμάτια σπιτιού)! Στρατηγική κρεμάστρου- απομνημόνευση σε σύνδεση με λέξεις και κρέμαστρα π.χ. Ονόματα στην ιστορία συνδέονται με αριθμούς (1-10) και λέξεις που κάνουν ρήμα με τους αριθμούς: 3- μαθήτρια, η Jean d Arc ήταν κακή μαθήτρια! Στρατηγική αρχικών γραμμάτων: πλανήτες σε σειρά απόστασης από τον Ηλιο - Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Αρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας, Πλούτωνας- - - Ενα άσχημο γελαστό αρκουδάκι διέσχισε κρατώντας ορχιδέες πετώντας πορτες

43 Στρατηγικές μελέτης για μαθητές! Σημειώσεις! Υπογράμμιση! Σύνοψιση (περιλήψεις)! Γράφω και μαθαίνω (ζητάμε από μαθητές π.χ. να γράψουν τι κατάλαβαν)! Σχέδιο διαγραμμάτων! Σχέδιο χαρτών! Η μέθοδος ΠΕ4Α! Προεπισκόπηση ύλης,! Ερωτήσεις [ποιος, τι που],! Ανάγνωση,! Αναστοχασμός ύλης (ότι ξέρετε, άλλα μέρη της ύλης, αντιφάσεις),! Απαγγελία (εξάσκηση σε ανάκληση)! Ανασκόπηση (ενεργητική- κάνοντας ερωτήσεις στον εαυτό σας)

44 Επεξεργασία της πληροφορίας (Gagné, Newell και Simon)! Η μάθηση είναι ενεργή ατομική διαδικασία οικοδόμησης νοήματος μέσω εμπειριών (σκέψη υποκειμένου διαμεσολαβεί επεξεργασία)! Η μάθηση συνίσταται στην τροποποίηση των γνώσεων! Εξαρτάται συνεπώς άμεσα από τις προϋπάρχουσες γνώσεις! Αρχές:! Η εστίαση στην αναπαράσταση (representaœon) από το γνωστικό σύστημα της πληροφοριακής ροής και στην επεξεργασία της! Η επεξεργασία της πληροφορίας στο πλαίσιο αυτό νοείται ως υπολογισμός, χειρισμός δηλαδή συμβόλων

45 Γνώσεις - Αναπαραστάσεις! Γνώσεις! δομές σταθεροποιημένες στη «μακροπρόθεσμη μνήμη» Ο διαρκής αυτός χαρακτήρας τους, τις διακρίνει από τις αναπαραστάσεις! Αναπαραστάσεις! περιστασιακές δομές που δημιουργήθηκαν σε μια συγκεκριμένη κατάσταση και για συγκεκριμένους στόχους και βρίσκονται αποθηκευμένες στη «βραχυπρόθεσμη μνήμη»

46 Η συμβολή της θεωρίας! Στο σχεδιασμό μαθησιακών περιβαλλόντων! Διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων! Διάκριση ανάμεσα σε αρχάριους και ειδικούς! Χειρισμός δηλωτικών και διαδικαστικών γνώσεων, καθώς και μεταγνώσεων! Εννοιολογική αλλαγή - ποιοτική αλλαγή του συστήματος των αναπαραστάσεων, των σχημάτων και των νοητικών μοντέλων αυτών που μαθαίνουν

47 Βιβλιογραφία! Slides για τις θεωρίες Piaget, Papert, και Bruner! Slavin R. E. (2006). Εκπαιδευτική ψυχολογία. Θεωρία και πράξη. (Μφρσ: Ε. Εκκεκάκη, Επιμ.: Κ. Κόκκινος), Αθήνα: Μεταίχμιο! Κεφάλαιο 6 (σελ )- Γνωστικές Θεωρίες Μάθησης! Elliop, S. N., Kratochwill, T. R., Liplefield- Cook, J., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική ψυχολογία: Αποτελεσματική Διδασκαλία - Αποτελεσματική μάθηση. Αθήνα: Gutenberg.! Κεφάλαιο 7 - Γνωστικές Θεωρίες Μάθησης

48 Ευχαριστώ!