Τ.Ε.Ι Κ Α Β Α Λ Α ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ε.Γ.Λ.

Transcript

1 Τ.Ε.Ι ΚΑΒΑΛΑ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ε.Γ.Λ.Σ Εισηγητής Εξεταστής ΡΟΜΠΗΣ Η. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ- ΑΣΗΜΗ ΓΕΣΘ. ΚΑΒΑΛΑ 2000

2 Μ \ 1 ο ^ Τ.Ε.Ι ΚΑΒΑΛΑ k& 2 ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Α) ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ε.Γ.Λ.Σ Εισηγητής Εξεταστής ΡΟΜΠΗΣ Η. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ- ΑΣΗΜΗ ΓΕΣΘ. ΚΑΒΑΛΑ 2000

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αποφοιτώντας από το ΤΜΗΜΑ ΛΟΠΣΠΚΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΠΚΟΥ ΕΚΠΑΙΑΕΥΠΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ "Κ Α Β Α Λ Α Σ ", ανέλαβα να αναπτύξω τις απόψεις μου στην πτυχιακή μου εργασία. Το θέμα της εργασίας αυτής είναι ΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ε.Γ.Λ.Σ. Για την πληρέστερη κατανόηση του θέματος η εργασία χωρίστηκε σε τεσσερα μέρη. Στο πρώτο μέρος αναλύω την σημασία και έννοια των παγίων στοιχείων σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. Στο δεύτερο μέρος ασχολήθηκα με τις αποσβέσεις ( έννοια, σημασία, μεθόδους και Νομοθεσία περί αποσβέσεων). Στο τρίτο μέρος περιγράφεται η αναπροσαρμογή των παγίων στοιχείων. Στο τέταρτο μέρος παρουσιάζονται κάποια οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΠΟΥ ΔΗΜΟΥ Α.Τ.Ε. ΑΜΥΝΤΑΣ - ΦΛΩΡΙΝΑΣ Ευελπιστώ ότι η εργασία αυτή θα κριθεί κατάλληλη από την επιτροπή και θα βοηθήσει τον οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο σπουδαστή.

4 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ (ΕΝΝΟΙΑ) Σε αυτό το ΠΡΩΤΟ μέρος της εργασίας θα αναφερθώ στην ΠΡΩΤΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ Ε.Γ.Λ.Σ ' 'ΠΑΠΟ ΕΝΕΡΓΚΠΚΟ ". Η αναφορά αυτή θα περιέχει τον ορισμό του ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ και την ανάλυση των εννοιών των στοιχείων του. Επίσης θα δοθούν σαφείς απαντήσεις σε μια σειρά από ερωτήματα που θα βοηθήσουν στην όσο δυνστόν καλύτερη και πληρέστερη κατανόηση του θέματος.

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΝΝΟΙΑ- ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΠΟΥ ΕΝΕΡΓΗΉΚΟΥ 1.1 Έννοια, σπυασία και ooiauoc ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ονομάζεται το σύνολο των οικονομικών μέσων, τα οποία αποτιμώνται σε χρηματικές μονάδες και με τα οποία η επιχείρηση επιδιώκει να επιτύχει τους σκοπούς της. Με άλλα λόγια: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ είναι τα δεκτικά χρηματικής αποτίμησης μέσα δράσεως της επιχείρησης. Η λογιστική διακρίνει τα ενεργητικά στοιχεία από την άποψη του προορισμού τους σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) Πάγια β) Κυκλοφορούντα ΠΑΓΙΑ είναι τα αγαθά και τα δικαιώματα που προορίζονται να παραμείνουν μακροχρόνια στην επιχείρηση, με την ίδια περίπου μορφή, στην επιχείρηση, καθώς και τα έξοδα πολυετούς αποσβέσεως και οι μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Γενικότερα: Πάγια είναι τα περιουσιακά στοιχεία του ενεργητικού των οποίων η χρησιμότητα, σύμφωνα με τον προορισμό τους διαρκεί περισσότερο από μια χρήση. Στην ομάδα του ενεργητικού ''Π Α Π Α ' ταξινομούνται τα στοιχεία του ενεργητικού που χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση για την επιτυχία του σκοπού της και αποτελούν τον εξοπλισμό. Στην ομάδα αυτή τα στοιχεία αυτά έχουν φυσική ζωή μεγαλύτερη από την λογιστική χρήση ή από τον απαιτούμενο χρόνο του λειτουργικού κυκλώματος και συνεπώς χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση για πολλά έτη, εάν δεν προκόψει θέμα διαθέσεως τους για κάποια αιτία ή ανάγκη αντικατάστασης τους. Δεν αποτελούν συνεπώς στοιχεία του παγίου ενεργητικού, αυτά που προορίζονται για μεταπώληση άσχετα εάν από την φύση τους θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για πολλά έτη. Για παράδειγμα, οι μηχανές γραφείου που έχει στη διάθεση της η ' ' ΑΜΙΓΗΣ ΚΟΙΝΟΉΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΞΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ" (Επιχείρηση αναψυκτικών) αποτελούν στοιχείο του παγίου ενεργητικού της επιχείρησης γιατί αποτελούν μέρος του εξοπλισμού της ενώ οι ίδιες μηχανές στην αντιπροσωπεία του Ιωάννη X ' Ίωάνου αποτελούν στοιχείο του κυκλοφορούντος ενεργητικού, γιατί προορίζονται για μεταπώληση. Αρα, για να ταξινομηθεί ένα στοιχείο στην ομάδα του πάγιου ενεργητικού, πρέπει να πληρεί τις παρακάτω δύο βασικές προϋποθέσεις: α) Να έχει φυσική ζωή μεγαλύτερη από την λογιστική χρήση β) Να αποτελεί στοιχείο του εξοπλισμού της. 1.2 Διακοίσειο του πανιού ενεονητικού Τα πάγια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: > Εκείνα που η αξία του παραμένει σταθερή η αυξάνεται ή ελαττώνεται με την πάροδο του χρόνου, για λόγους άσχετους με την δράση τηςε επιχείρησης όποχ; π.χ γήπεδο, οικόπεδα, κ.λ.π. Εκείνα που η αξία τους μειώνεται σταδιακά, επειδή υπόκεινται σε φθορά (λειτουργική, χρονική, και οικονομική), που λέγεται απόσβεση. Δηλαδή έχουν περιορισμένη διάρκεια ωφέλιμης ζωής όπως π.χ κτίρια, μηχανήματα, έπιπλα.

6 Τα πάγια περιουσιακά στοιχεία που υπόκεινται σε απόσβεση ονομάζονται στοιχεία βραδείας κυκλοφορίας, δηλαδή η αξία τους σε δαπάνες με αργό ρυθμό. Ακόμη τα πάγια ενεργητικά στοιχεία, άσχετα αν υπόκεινται ή όχι σε απόσβεση διακρίνονται σε; α) ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι τα υλικά αγαθά που αποκτά η επιχείρηση με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει, ακ; μέσα δράσεως η οποία (κατά την διάρκεια) της ωφέλιμης ζωής τους, η οποία είναι οπωσδήποτε μεγαλύτερη από το ένα έτος. Όπως π.χ εδαφικές εκτάσεις κτίρια, εγκαταστάσεις μηχανήματα, μεταφορικά μέσα, έπιπλα. β) ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, που διακρίνονται σε: Ασώματες ακινητοποιησεις ή άϋλα πάγια στοιχεία. Είναι τα ασώματα οικονομικά αγαθά που αποκτώνται από την επιχείρηση με σκοπό να χρησιμοποιηθούν παραγωγικά για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από ένα έτος. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να είναι δεκτικά χρηματικής αποτιμήσεως και να μπορούν να απατελέσουν αντικείμενο συναλλαγής μάνα τους ή μαζί με την επιχείρηση. Οι ασώματες ακινητοποιήσεις διακρίνονται σε ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ, και ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ (ιδιότητες σχέσεις). ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ είναι τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας τα σήματα, η πνευματική ιδιοκτησία, η επωνυμία κ.λ.π ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ, ιδιότητες σχέσεις είναι π.χ η πελατεία, η φήμη, η πίστη, η καλή οργάνωση, η ειδίκευση στην παραγωγή ορισμένων αγαθών. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα στοιχεία που συνθέτουν την έννοια της 'Υπεραξίας'' ή ''Φ ή μ η ς '' και ''Π ελατείας'' της επιχειρήσεως και τα οποία προσδίδουν στην επιχείρηση που λειτουργεί παραγωγικά, συνολική αξία μεγαλύτερη από εκείνη που προκύπτει από την αποτίμηση των επιμέρους περιουσιακών της στοιχείων. Τα άϋλα πάγια στοιχεία που αποκτούνται από τρίτους καταχωρούνται στα λογιστικά βιβλία ως αξίες ενώ εκείνα που δημιουργούνται από την επιχείρηση απεικονίζονται λογιστικά μόνο όταν για την δημιουργία τους πραγματοποιούνται δαπάνες και εφ ' όσον οι δαπάνες αυτές αποσβένονται τμηματικά και όχι εφάπαξ, μέσα σε ένα χρόνο. Η ' 'Υπεραξία' ' της επιχειρήσεως εμφανίζεται ως αξία που δημιουργείται κατά την εξαγορά ή συγχώνευση ολόκληρης της επιχειρήσεως και είναι ίση με την διαφορά του ολικού τιμήματος της και της πραγματικής αξίας των επιμέρους περιουσιακών της στοιχείων. ζ' Έξοδα πολυετούς αποσβέσεως, είναι εκείνα που πραγματοποιούνται για την ίδρυση και αρχική οργάνωση της επιχείρησης. Τα έξοδα αυτά εξυπηρετούν την επιχείρηση για μεγάλη χρονική περίοδο, οπωσδήποτε μεγαλύτερη από ένα έτος. γ) ΣΥΜΜΈΤΟΧΕΣ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ. > Με τις συμμετοχές σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις παρακολουθούνται οι μετοχές Α.Ε, τα εταιρικά μερίδια, που η διαρκής κατοχή τους κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη για την δραστηριότητα της επιχείρησης κυρίως γιατί της εξασφαλίζει άσκηση επιρροής στις αντίστοιχες εταιρείες. Αυτές χαρακτηρίζονται ως μορφή πάγιας επενδύσεως όταν κατά την απόκτηση τους υπάρχει σκοπός για διαρκή κατοχή τους και όταν το ποσοστό συμμετοχής υπερβαίνει του 10% του κεφαλαίου της κάθε εταιρείας. > Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις για τις οποίες η προθεσμία εξοφλήσεως τους λήγει μετά το τέλος της επόμενης χρήσεως όπως π.χ χορηγήσεις στεγασπκών δανείων στο προσωπικό του.

7 1.3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ; ΕΠΕΚΤΑΣΗ- ΠΡΟΣΘΗΚΗ, ΒΕΛΤΙΩΣΗ - ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΠΑΠΩΝ Εισανωνπ Είναι απαραίτητο να δώσουμε τις έννοιες των δαπανών της επεκτάσεως ή προσθήκης και βελτιώσεως των παγίων στοιχείων, που προσθέτονται στο κόστος τους και με την ευκαιρία αυτή της συντηρήσεως και επισκευής τους που είναι κόστη τρέχουσας μορφής και καταχωρούνται στους λογαριασμούς εξόδων ΕΠΕΚΤΑΣΗ - ΠΡΟΣΘΗΚΗ κτιρίου εγκαταστάσεούς και τεχνικού έργου είναι οποιαδήποτε μόνιμη αύξηση του όγκου, του μεγέθους ή της ωφελιμότητας του, που πραγματοποιείται με την χρησιμοποίηση, κατά κανόνα δομικών υλικών. ΕΠΕΚΤΑΣΗ -ΠΡΟΣΘΗΚΗ μηχανήματος τεχνικής εγκαταστάσεως, και μηχανολογικού εξοπλισμού είναι κάθε προσθήκη ή εργασία που αυξάνει το μέγεθος και κατά κανόνα, την παραγωγική τους δυναμικότητα ΒΕΛΤΙΩΣΗ ενσώματου πάγιου στοιχείου, είναι κάθε μεταβολή που γίνεται σε αυτό μετά από τεχνολογική επέμβαση, και που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του χρόνου της ωφέλιμης ζωής του, ή την αύξηση της παραγωγικότητας του, ή την μείωση του κόστους λειτουργίας του, ή την βελτίωση των συνθηκών χρησιμοποιήσεως του ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ενσώματου πάγιου στοιχείου είναι η τεχνολογική επέμβαση που γίνεται σε αυτό, με σκοπό να διατηρείται στην αρχική του παραγωγική του ικανότητα, για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ΕΠΙΣΚΕΥΗ ενσώματου παγίου στοιχείου είναι η αντικατάσταση ή επιδιόρθωση μερών του, που έχουν καταστραφεί, ή έχουν υποστεί βλάβη, με σκοπό την επαναφορό της παραγωγικής του ικανότητας ή των συνθηκών λειτουργίας του στο επίπεδο που ήταν πριν από την καταστροφή ή βλάβη.

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Οι λογαριασμοί του πάγιου ενεργητικού με βάση το Ε.ΓΛΣ. 2.1 Απόσπασυα ογεδίου λογ/συών 1' *=ουόδος παγίου ενεργητικού. Σύμφωνα με το Ε.ΓΛΣ. το σχέδιο λογαριασμών περιλαμβάνει δέκα ομάδες. Η κάθε ομάδα μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι 10 πρωτοβάθμιους λογαριασμούς. Ο κάθε πρωτοβάθμιος μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι 100 δεισεροβάθμιους. Ο κάθε δευτεροβάθμιος μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι 100 τριτοβάθμιους τεταρτοβάθμιους και αναλυτικότερης βαθμίδας λογαριασμούς. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα σχεδίου λογαριασμών της 1 ^ Ομάδας: Πάγιο Ενεργητικό (Ενσώματα και άϋλα Πάγια Στοιχεία). ΟΜΑΔΑ Ι' ; ΠΑΠΟ ΕΝΕΡΓΗπΚΟ 10 ΕΔΑΦΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ 10.0 Γήπεδα - Ομάδες Ορυχεία Μεταλλεία Λατομεία ,99 Αποσβεσμένες εδαφικές εκτάσεις 10.99,00 01 Αποσβεσμένα Ορυχεία 02 Αποσβεσμένα Μεταλλεία 03 Αποσβεσμένα Λατομεία 99

9 11 ΚΤΙΡΙΑ - ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΗΡΙΩΝ - ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ Κτίρια- Εγκαταστάσεις κτι ρ ίων Τεχνικά Έργα εξυπηρετήσεως μεταφορών Υποκείμενες σε απόσβεση διαμορφώσεις γηπέδων Αποσβεσμένα κτίρια- Εγκαταστάσεις κτιρίων - Τεχνικά έργα Αποσβεσμένα κτίρια - εγκαταστάσεις κτιρίων 01 Αποσβεσμένα τεχνικά έργα εξυπηρετήσεως μεταφορών 03 Αποσβεσμένες διαμορφώσεις γηπέδων ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ - ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΠΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Μηχανήματα Τεχνικές Εγκαταστάσεις Λοιπός Μηχανολογικός Εξοπλισμός Αποσβεσμένα μηχανήματαμηχανολογικός εξοπλισμός. Τεχνικές εγκαταστάσεις -λοιπός

10 Αποσβεσμένα μηχανήματα 01 Αποσβεσμένες Τεχνικές εγκαταστάσεις 06 Αποσβεσμένος μηχανολσγικός εξοπλισμάς ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ Αυτοκίνητα - Λεωφορεία Λοιπά επιβατικά αυτοκίνητα Λοιπά μέσα μεταφοράς Αποσβεσμένα μέσα μεταφοράς Αποσβεσμένα Αυτοκίνητα- Λεωφορεία 01 Αποσβεσμένα λοιπά Επιβατικά αυτοκίνητα 09 Αποσβεσμένα λοιπά μέσα μεταφοράς ΕΠΙΠΛΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Έπιπλα Σκεύη Μηχανές Γραφείων

11 14.03 Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και Ηλεκτρονικά συγκροτήματα Μέσα αποθηκεύσεως και μεταφοράς Επιστημονικά Όργανα Εξοπλισμός Τηλεπικοινωνιών Αποσβεσμένα Έπιπλα και Αποσβεσμένος λοιπός Εξοπλισμός Αποσβεσμένα Έπιπλα 01 Αποσβεσμένα σκεύη 02 Αποσβεσμένες μηχανές γραφείου 03 Αποσβεσμένοι Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και αποσβεσμένα ηλεκτρονικά συγκτροτήματα 04 Αποσβεσμένα μέσα αποθηκεύσεως και μεταφοράς 05 Αποσβεσμένα επιστημονικά 08 Αποσβεσμένος εξοπλισμός τηλεπικοινωνιών ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΥΠΟ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΚΤΗΣΕΩΝ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Κτίρια - Εγκαταστάσεις κτιρίων- Τεχνικά έργα υπό εκτέλεση 15, Μεταφορικά μέσα υπό εκτέλεση

12 15, ΑΣΩΜΑΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΣ Υπεραξία επιχειρήσεως Δικαιώματα βιομηχανίας ευρεσιτεχνίας 16,01,00 01 ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ Έξοδα ιδρύσεως και πρώτης εγκατάστασης 16, Έξοδα κτήσεαχ; ακινητοποιήσεων Αποσβέσεις ασώματες σκινητοποιήσεις και αποσβεσμένα έξοδα πολυετούς αποσβέσεως Αποσβεσμένη υπεραξία επιχειρήσεως 01 Αποσβεσμένα δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας 10 Αποσβεσμένα έξοδα ιδρύσεως και πρώτης εγκατάστασης 14 Αποσβεσμένα έξοδα κτήσεως ακινητοποιήσεως ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Συμμετοχές σε συνδυασμούς επιχειρήσεις Μετοχές εισαγμένες στο χρηματιστήριο εταιρειών εσωτερικού 01 Μετοχές μη εισαγμένες στο χρηματιστήριο εταιρειών εσωτερικού Συμμετοχές σε λοιπές επιχειρήσεις 18,01.00 Μετοχές εισαγμένες στο χρηματιστήριο εταιρειών εσωτερικού 01 Μετοχές μη εισαγμένες στο χρηματιστήριο εταιρειών εσωτερικού

13 19 ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ Ή ΑΛΛΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ( Όμιλος λογαριασμών προαιρετικής χρήσεως) 190 Εδαφικές εκτάσεις 191 Κτίρια - Εγκαταστάσεις κτιρίων - Τεχνικά έργα 192 Μηχανήματα - Τεχνικές εγκαταστάσεις -Λοιπάς μηχανολογικάς εξοπλισμός 193 Μεταφορικά μέσα 194 Έπιπλα και Λοιπός εξοπλισμός 195 Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και Προκαταβολές κτήσεως 196 Ασώματες ακινητοποιήσεις και Έξοδα πολυετούς αποσβέσεως Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απασήσεις (Οι δευτεροβάθμιοι λογαριασμοί του πρωτοβάθμιου 19, μπορούν να αναπτυχθούν αντίστοιχα με τους δευτεροβάθμιους των πρωτοβάθμιων 10,11,12,13,14,15,16,17,18) 2.2 Περιεχόμενο - Λειτουργία κυριότερων λογαριασμών Γενικά Η ομάδα 1^: Πάγιο Ενεργητικό περιλαμβάνει το σύνολο των αγαθών, αξιών και δικαιωμάτων που προορίζονται να παραμείνουν μακροχρόνια, με την ίδια περίπου μορφή στην επιχείρηση, καθώς επίσης και τα έξοδα πολυετούς αποσβέσεως και τις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Ο καταμερισμός των Π.Σ σε λογαριασμούς γίνεται με βάση δύο σπουδαία κριτήρια. Το πρώτο είναι η κατά προορισμό λειτουργική φύση του στοιχείου π.χ κτίρια εργοστασίου, αποθήκης άϋλων, εμπορευμάτων, μηχανικές εγκαταστάσεις κ.α. Το δεύτερο κριτήριο είναι ο χρόνος απόσβεσης δηλ. σκοπός είναι ο λογαριασμός να περιλαμβάνει στοιχεία που υπόκεινται στον ίδιο χρόνο απόσβεσης. Σύμφωνα με το κριτήριο αυτό γίνεται και ο διαχωρισμός οικόπεδα και κτίρια λόγω του ότι στα οικόπεδα δεν διενεργούνται αποσβέσεις. Οι κυριότεροι λογαριασμοί Παγίων στοιχείων είναι: Λογαριασμός 10: Εδαφικές εκτάσεις Λογαριασμός 11: Κτίρια - Εγκαταστάσεις κτιρίων -Τεχνικά έργα Λογαριασμός 12: Μεταφορικά μέσα Λογαριασμός 14: Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Λογαριασμός 15: Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκαταβολές κτήσεως παγίων στοιχείων Λογαριασμός 16: Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς αποσβέσεως Γι αυτούς τους λογαριασμούς ακολουθεί ανάλυση του περιεχομένου και της λειτουργίας τους Λογαριασμός 10 ' 'Εδαφικέςεκτάσεις'' 1. Εδαφικές εκτάσεις είναι τα οικόπεδα, γήπεδα, αγροτεμάχια, δάση, ορυχεία, μεταλλεία, λατομεία, οι φυτείες και γενικά οποιαδήποτε έκταση γης της οποίας η κυριότητα ανήκει στην οικονομική μονάδα. Οι εδαφικές εκτάσεις διακρίνονται σ' εκείνες που έχουν απεριόριστη διάρκεια ωφέλιμης ζωής όπως π.χ είναι τα οικόπεδα, γήπεδα ή αγροτεμάχια και σ' αυτές που η διόρκειά της ωφέλιμης ζωής είναι περιορισμένη και για τον λόγο αυτό η αξία τους είναι αποσβεστέα π ' χ ορυχεία, μεταλλεία, λατομεία. 2. Στον λογαριασμό ' 'γήπεδα- οικόπεδα παρακολουθούνται οι εκτάσεις γης πάνω στις οποίες έχουν κατασκευαστεί και οργανωθεί τα εργοστάσια ή εργοτάξια της ' Βλ. ΑΝΑ,νΥΣΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΕΓ,Μ σελ 119 ΘΕΟΔ, Γ ΓΡΗΓΟΡΑΚΟΥ

14 οικονομικής μονάδας ή έχουν ανεγερθεί λοιπά κτίρια και εγκαταεττάσεις αυτής π.χ για γραφεία, καταστήματα, καθώς και εκείνες που προορίζονται για την εξυπηρέτηση παρομοίων σκοπών). 3. Στους λογσριασμούς ''Ο ρ υ χ εία '', ''Μ εταλλεία'' και Λατομεία' ' παρακολουθούνται οι ιδιόκτητες εκτάσεις γης από τις οποίες με κατάλληλα τεχνικά μέσα, αντλείται ο υπόγειος ή επιφανειακός φυσικός πλούτος τους π.χ ορυκτό. Η α^α κτήσεως των ορυχείων και μεταλλείων αποσβένεται σύμφωνα με όσα προβλέπονται από την σχετική νομοθεσία. Αν από τις διατάξεις του Νόμου δεν ορίζεται αλλιώς, ως αποσβεοτέα αξία θεωρείται εκείνη που προκύπτει μετά την αφαίρεση της υπσλειμματικής α^'ας από την αξία κτήσεως. Όσα καθορίζονται παραπάνω για τα ορυχεία και μεταλλεία ισχύουν ανάλογα και για τις πετρελαιοπηγές καθώς και για άλλες παρόμοιες περιπτώσεις π.χ Φυσικό αέριο.- 4. Στους λογαριασμούς ' ' Α γροί'', ' 'Φ υτείες'' και ' Δ ά σ η '' παρακολουθούνται οι καλλιεργήσιμες καθώς και οι οποιοδήποτε άλλο φυσικό τρόπο εκμεταλλεύσιμες εκτάσεις γης. 5. Στους λογαριασμούς έως και παρακολουθούνται οι εδαφικές εκτάσεις οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά για τις ανάγκες της βασικής επαγγελματικής δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας, ούτε και για τις παρεπόμενες ασχολίες αυτής. 6. Οι εδαφικές εκτάσεις παρακολουθούνται στους οικείους υπολογαριασμούς του 10 με καταχώρηση σ' αυτούς της αξίας κτήσεως (αγοράς εκτιμήσε(ος όταν πρόκειται για συγχώνευση ή εισφοράς σε είδος) η της αξίας η οποία προκύπτει έπειτα από νόμιμη αναπροσαρμογή της αξίας κτήσεως. Τα έξοδα κτήσεοος των εδαφικών εκτάσεων π.χ φόροι μεταβίβασης καταχωρούνται στο λογαριασμό ' "Εξοδα κτήσεως ακινητοποιήσεων''. Τα έξοδα διαμορφώσείος των γηπέδων και άλλων εδαφικών εκτάσεων τα οποία προσδίδουν αξία σ' αυτές επειδή τα σχετικό έργα π.χ εκβραχισμοί ή ισοπεδώσεις δεν φθείρονται, φέρονται σε αύξηση της αξίας κτήσεως τους και συνεπώς αποσβένονται. Με την προϋπόθεση ότι τα σχετικά έξοδα δεν έχουν περιληφθεί στο κόστος κτιρίων ή τεχνικών έργων σαν κόστος υποδομής της κατασκευής τους καταχωρούνται και παρακολουθούνται στον λογαριασμό ' 'Υποκείμενες σε απόσβεση διαμορφώσεις γηπέδων ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ (1 ) Η επιχείρηση ' 'ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α.Τ.Ε ΑΜΥΝΤΑΣ- ΦΛΩΡΙΝΑΣ' ' στις 20/08/1997 αγόρασε ένα οικόπεδο (εδαφικές εκτάσεις) πλησίον του εργοστασίου της. Κατέβαλε στον ιδιοκτήτη του δρχ Για διάφορα έξοδα (φόρο μεταβίβασης, δικηγόρους συμβολαιογραφικά) πλήρωσε δρχ. Τέλος χρειάστηκε, να περιφράξει το οικόπεδο, και για την ενέργεια της αυτή πλήρωσε δρχ. Οι αντίστοιχες εγγραφές που έγιναν είναι: 20/08/ Γήπεδα-Οικόπεδα Έξοδα κτήσεως ακιν/σεων Ταμείο /08/ Υποκείμενες σε απόσβεση Διαμορφώσεις γηπέδων Ταμείο

15 7, Τα γήπεδα - οικόπεδα και άλλες εδαφικές εκτάσεις δεν φθείρονται από την χρήση τους ή από την πάροδο του χρόνου και για τον λόγο αυτό δεν αποσβένονται. Όταν όμως για τις εδαφικές αυτές εκτάσεις υπάρχει κίνδυνος οικονομικής απαξίωσης και υποτίμησης, για τις εδαφικές αυτές περιπτώσεις, σχηματίζεται ειδική πρόβλεψη η οποία κσταχωρείται στον λογαριασμό ' Προβλέψεις απαξιώσεων και υποτιμήσεων παγίων στοιχείων'' με χρέωση του λογαριασμού Σε περίπτωση εκποιήσεως μη οικοδομημένης εδαφικής εκτάσεως ισχύουν τα παρακάτω: α) Σε περίπτωση του οικείου λογαριασμού της εδαφικής εκτάσεως κσταχωρούνται το τίμημα πωλήσεως του πωλητηρίου συμβολαίου και η τυχόν σχηματισμένη πρόβλεψη για υποτίμηση της πωλούμενης εκτάσεως. Στην χρέωση του ίδιου λογαριασμού μεταφέρονται τα τυχόν έξοδα που δημιουργούνται για την πραγματοποίηση της πωλήσεως. β) Στη χρέωση του οικείου λογαριασμού της εδαφικής εκτάσεως μεταφέρονται, επίσης τα αναπόσβεστο υπόλοιπο των εξόδων διαμορφώσεως της. Οι μεταφορές αυτές γίνονται από τους λογαριασμούς και αντίστοιχα, στους οποίους προηγουμένως μεταφέρονται από τους λογαριασμούς και , οι διενεργούμενες αποσβέσεις. γ) Το αποτέλεσμα που προκύπτει μετά από τις παρακάτω καταχωρήσεις και μεταφορές στο λογαριασμό ' 'Ζημίες από εκποιήσεις ακινήτων'' όταν είναι ζημία, ή στο λογαριασμό ' 'κέρδη από εκποιήσεις ακινήτων' ' όταν πρόκειται για κέρδος Λογαριασμός 11 ' 'Κτίρια -Εγκαταστάσεις κτιρίων-τεχνικά έργα'' 1. ^Κτίρια είναι οι οικοδομικές κατασκευές που γίνονται με τη χρησιμοποίηση δομικών υλικών και προορίζονται για κατοικίες βιομηχανοστάσια, αποθήκες ή οποιαδήποτε άλλη εκμετάλλευση η δραστηριότητα της οικονομικής μονάδας. 2. Εγκαταστάσεις κτιρίων είναι πρόσθετες εγκαταστάσεις όποχ; ηλεκτρικές υδραυλικές μηχανολογικές κλιματιστικές τηλεπικοινωνιακές αποχετεύσεως κ.α. οι οποίες είναι συνδεδεμένες με το κτίριο κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο αποχωρισμός τους να μην είναι δυνατό να γίνει εύκολα και χωρίς βλάβη της ουσίας τους ή του κτιρίου. Οι εγκαταστάσεις αυτές παρακολουθούνται στους ίδιους υπολογισμούς του στους οποίους παρακολουθούνται τα κτίρια στα οποία είναι ενσωματωμένες ή συνδεδεμένες. 3. Τα τεχνικά έργα είναι μόνιμες, κατά κανόνα τεχνικές κατασκευές με τις οποίες τροποποιείται το φυσικό περιβάλλον με σκοπό την εξυπηρέτηση των δραστηριοτήτων της οικονομικής μονάδας π.χ δρόμοι, πλατείες. Στο λογαριασμό ' 'Τεχνικά έργα εξυπηρετήσεως μεταφορών'' παρακολουθούνται όσα από τα έργα αυτά εξυπηρετούν τις μεταφορές της οικονομικής μονάδας. Τα τεχνικά έργα που εξυπηρετούν άλλους σκοπούς παρακολουθούνται στον λογαριασμό ' 'Λοιπό τεχνικά έργα' '. 4. Στο λογαριασμό ' 'Υποκείμενες σε απόσβεση διαμορφώσεις γηπέδων'' παρακολουθούνται οι δαπάνες διαμορφώσεως γηπέδων και άλλων εδαφικών εκτάσεων, όταν συντρέχουν οι εξής δύο βασικές προϋποθέσεις; α) Οι δαπάνες αυτές δεν πρέπει να έχουν περιληφθεί στο κόστος κτιρίων ή τεχνικών έργων σαν κόστος υποδομής της κατασκευής τους και β) Οι διαμορφώσεις να φθείρονται και για τον λόγο αυτό να αποσβένονται. - Βλ. ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΑΙ.ΑΝΑ,\ΥΙΗ του ΕΓ,\Σ σελ 125 ΘΕΟΔ. Γ. ΓΡΗΓΟΡ.ΔΚΟΥ

16 5. Στους λογαριασμούς: ' Κτίρια -Εγκαταστάσεις κτιρίων σε ακίνητα τρίτων ' 'Τεχνικά έργα εξυπηρετήσεως μεταφορών σε ακίνητα τρίτων'' 'Λοιπά τεχνικά έργα σε ακίνητα τρίτων ' και ' 'Υποκείμενες σε απόσβεση διαμορφώσεις γηπέδων τρίτων παρακολουθούνται τα κτίρια και τα τεχνικά έργα που κατασκευάζονται, καθώς και τα έξοδα που γίνονται σε ακίνητα κυριότητας τρίτων, όταν η οικονομική μονάδα έχει δικαίωμα χρήσεως για ορισμένο χρόνο που καθορίζεται συμβατικά, μετά την πάροδο του οποίου τα εν λόγω έργα περιέχονται στον κύριο του ακινήτου χωρίς αντάλλαγμα. Στους λογαριασμούς αυτούς καταχωρούνται: α) Το κόστος ανέγερσης κτιρίων και τεχνικών έργων β) Το κόστος διαμορφώσεων, βελτιώσεων και προσθηκών πάνω σε κτίρια και τεχνικά έργα. γ) Τα έξοδα διαμορφώσεως εδαφικών εκτάσεων. Τα κτίρια και τα τεχνικά έργα που κατασκευάζονται από την οικονομική μονάδα σε ακίνητα τρίτων, καθώς και τα έξοδα που πραγματοποιούνται γι αυτά, αποσβένονται ανάλογα με το χρόνο της συμβατικής χρησιμοποίησης τους με τον όρο άτι ο συντελεστής αποσβέσεως που προσδιορί^αι με βάση τον χρόνο χρησιμοποιήσεως δεν είναι μικρότερος από τον συντελεστή που εφαρμόζεται σε ομοειδή ιδιόκτητα πάγια στοιχεία. 5. Στους λογαριασμούς έως και 11.17, καθώς έως και παρακολουθούνται τα κτίρια - εγκαταστάσεις κτιρίων και τα τεχνικά έργα τα οποία δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά για τις ανάγκες τις βασικής επαγγελματικής δραστηριότητα της οικονομικής μονάδας ούτε και για τις παρεπόμενες ασχολίες της. 7. Τα κτίρια - εγκαταστάσεις κτιρίων και τα Τεχνικά έργα παρακολουθούνται στους οικείους υπολογαριασμούς του 11 έπειτα από καταχώρηση σ' αυτούς: α) Της αξίας κτήσεως τους (αγοράς, εκτιμήσεως όταν πρόκειται για συγχώνευση ή εισφορά σε είδος) ή της αξίας που προκύπτει μετά από νόμιμη αναπροσαρμογή της αξίας κτήσεως και β) Του κόστους κατασκευής τους, όταν πρόκειται για ιδιοκατασκευές το οποίο προκύπτει από το λογαριασμό ' Κτίρια -εγκαταστάσεις κτιρίων- Τεχνικά έργα υπό εκτέλεση. Τα έξοδα κτήσεως των κτιρίων και τεχνικών έργων (π.χ φόροι μεταβιβάσεως), καταχωρούνται και παρακολουθούνται στο λογαριασμό "Εξοδα κτήσεως ακινητοποιήσεως''. Η αξία κτήσεως των κτιρίων και τεχνικών προσαυξάνεται με την αξία των επεκτάσεων η προσθηκών και βελτιώσεων που γίνονται κάθε φορά, 8. Σχετικά με την οικονομική απαξίωση και υποτίμηση των κτιρίωνεγκαταστάσεων κτιρίων - τεχνικών έργων, ισχύουν αναλόγως όσα αναφέρονται στις περιπτώσεις 8 και 9 της παραγ Σε περίπτωση εκποιήσεως ακινήτου ισχύουν τα εξής: α) Σε πίστωση του οικείου λογαριασμού του κτιρίου του τεχνικού έργου, καταχωρείται το τίμημα πωλήσεως του πωλητηρίου συμβολαίου και στην χρέωση του καταχωρούνται τα έξοδα που τυχόν δημιουργούνται για την επίτευξη της πωλήσεως. β) Στην χρέωση του ιδίου λογαριασμού μεταφέρονται η αξία κτήσεως του αντίστοιχου γηπέδου ή άλλης εδαφικής εκτάσεοχ; του γηπέδου (δηλαδή το υπόλοιπο του λογαριασμού που προκύπτει μετά τη μεταφορά στο λογαριασμό αυτό των αποσβέσεων του λογαριασμού ). Στην περίπτωση του ιδίου λογαριασμού μεταφέρεται η τυχόν σχηματισμένη πρόβλεψη για υποτίμηση του πωλούμενου γηπέδου (από λογαριασμό 44.10). γ) Στην περίπτωση του ιδίου λογαριασμού μεταφέρονται οι αποσβέσεις που διενεργήθηκαν μέχρι την πώληση και στην χρέωση του μεταφέρεται το αναπόσβεστο υπόλοιπο των εξόδων κτήσεως του ακινήτου δηλ. το υπόλοιπο του λογαριασμού 16.14

17 που προκύπτει μετά την μεταφορά στο λογαριασμό αυτό των αποσβέσεων του λογαριασμού δ) Το αποτέλεσμα που προκύπτει μετά από τις παραπάνω καταχωρήσεις και μεταφορές μεταφέρεται στο λογαριασμό ' 'Ζημίες από εκποίηση ακινήτων'' ή ' 'Ζημίες από εκποίηση τεχνικών έργων ' όταν είναι ζημία ή στο λογαριασμό 'Κέρδη από εκποίηση ακινήτω ν'' ή 'Κέρδη από εκποίηση τεχνικών έργων'' όταν πρόκειται για κέρδη. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ (2) Η επιχείρηση 'ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΠΟΥ ΔΗΜΟΥ Α.Τ.Ε ΑΜΥΝΤΑΣ - ΦΛΩΡΙΝΑ ' πούλησε στις 25/04/1996 αντί δρχ ένα κτίριο κόστους αξίας δρχ το οποίο είχε αποσβεστεί έως και 31/12/1995 με το ποσό των για το οποίο εκτός των αποσβέσεων έγινε πρόβλεψη για υποτίμηση ύψους δρχ. Το κτίριο αυτό (πωληθέν) έχει οικοδομηθεί σε οικόπεδο κόστους κτήσεως δρχ. Εκτός αυτών η επιχείρηση για να θέσει στη διάθεση της το οικόπεδο κατέβαλε η ίδια διάφορα έξοδα κτήσεαχ; (δικηγορικά, συμβολαιογραφικά, φόρο μεταβίβασης) το συνολικό ποσό του δρχ αποσβεσμένα έως τις 31/12/1995 κατά δρχ Οι αντίστοιχες εγγραφές που έγιναν ήταν: 25/04/ Αποσβέσεις κτιρίων- εγκαταστάσεων ( X 5% X 4/12) Αποσβέσεις εξόδων κτήσεως ακιν^ων ( X 20% X 4/12) Αποσβ/να κτίρια -Εγκατ Αποσβ/ντα έξοδα κτήσεως Ακινητοποιήσεων Αποσβέσεις περιόδου από 01/01/96 έως 30/04/ Αποσβ/να κτίρια -εγκατ. Κτηρίων Αποσβ/ντα έξοδα κτήσεως ακιν/ων Κτίρια-εγκατας. Κτιρίων Έξοδα κτήσεως ακιν/ων μεταφορά λογαριασμών Κτίρια -εγκατασ. Κτιρίων Γήπεδα -Οικόπεδα μεταφορά λογαριασμών Κτίρια -εγκατας. Κτιρίων Έξοδα κτήσεως ακιν/ων μεταφορά λογαριασμών Προβλέψεις απαξ/ων - υποτιμήσεως Π.Π.Σ Κτίρια -εγκαταστ κτηρίων μεταφορά λογαριασμών Ταμείο Κτίρια -εγκαταστ κτηρίων Κτίριας-εγκαταστ. Κτιρίων Κέρδη από εκποίηση ακινήτων

18 2.2.4 Λογαριασμός 12 ' ' Μηχανήματα - Τεχνικές Εγκαταστάσεις - Λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός 1. Στο λογαριασμό (1) παρακολουθούνται τα μηχανήματα τηςε οικονομικής μονάδας, δηλαδή οι μηχανολογικές κατασκευές μόνιμα εγκατεστημένες ή κινητές οι οποίες χρησιμεύουν για να αποσπούν από την φύση, να επεξεργάζονται ή να μετασχηματίζουν υλικά αγαθά ή για να παράγουν υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείμενο δραστηριότητας της. 2. Στο λογαριασμό παρακολουθούνται οι τεχνικές εγκαταστάσεις της οικονομικής μονάδας δηλαδή οι τεχνικές κατασκευές και γενικά οι τεχνολογικές διευθετήσεις που γίνονται για τη μόνιμη εγκατάσταση μηχανημάτων και τη σύνδεσή τους στο παραγωγικό κύκλωμα της. Στον λογαριασμό παρακολουθούνται και οι κάθε είδους εγκαταστάσεις της οικονομικής μονάδας οι οποίες χωρίς να συσχετίζονται με τα μηχανήματα, έχουν σχέση με το παραγωγικό και γενικά με το λειτουργικό κύκλωμα της (π.χ εγκαταστόσεις θέρμανσης), με την προϋπόθεση ότι δεν είναι συνδεδεμένες με τις κτιριακές εγκαταστόσεις ή είναι συνδεδεμένες με αυτές αλλά κατά τρόπο που ο αποχωρισμός τους είναι δυνατό να συντελεστεί εύκολα και χωρίς βλάβη της ουσίας τους ή των κτιριακών εγκαταστάσεων. 3. Στον λογαριασμό παρακολουθούνται τα φορητά μηχανήματα ' 'χειρός' δηλαδή τα φορητά μικρομηχανήματα που έχουν παραγωγική ζωή μεγαλύτερη από ένα έτος και μικρότερη από την παραγωγική ζωή των μηχανημάτων του λογαριασμού Στον λογαριασμό παρακολουθούνται τα εργαλεία, δηλαδή τα μηχανολογικά και άλλης φύσεως αντικείμενα που χρησιμοποιούνται με το χέρι και έχουν παραγωγική ζωή μεγαλύτερη από ένα έτος Τα μικροεργσλεία που αποσβένονται εφάπαξ στη χρήση που θα χρησιμοποιηθούν παρακολουθούνται στο λογαριασμό ' 'μικρά εργαλεία' '. 5. Στον λογαριασμό παρακολουθούνται τα καλούπια και οι ιδιοκατασκευές της οικονομικής μονάδας, δηλαδή οι μηχανολογικές και άλλης φύσεως κατασκευές, οι οποίες προσαρμόζονται στα καθ' αυτό μηχανήματα για την παραγωγή εξειδικευμένων αντικειμένων, αποχωρίζονται από αυτά μετά από την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου και παραμένουν σε αδράνεια μέχρι να επαναχρησιμοποιηθούν (π.χ μήτρες). 6. Στον λογαριασμό παρακολουθούνται τα διάφορα μηχανολογικά όργανα, π 'χ μετρήσεων, πειραματισμών και ελέγχων. 7. Στον λογαριασμό παρακολουθείται ο μηχανολογικός εξοπλισμός της οικονομικής μονάδας ο οποίος δεν είναι δυνατό να ενταχθεί σε μια από τις κατηγορίες εξοπλισμού των λογαριασμών έως Στους λογαριασμού 12.07, και παρακολουθούνται τα μηχανήματα, οι εγκαταστάσεις και ο λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός της οικονομικής μονάδας που έχουν εγκατασταθεί σε ακίνητα τρίτων και που μετά την παρέλευση ορισμένου χρόνου, συμβατικά καθορισμένου, η κυριότητα τους περιέρχεται στους κυρίους των ακινήτων χωρίς αντάλλαγμα. Σχετικά με τον υπολογισμό των αποσβέσεων των παγίων αυτών ισχύουν όσα αναφέρονται στην περίπτωση 5 της παρ για τον λογαριασμό Στους λογαριασμούς έως και παρακολουθούνται τα μηχανήματα, οι τεχνικές εγκαταστάσεις και ο λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός όταν δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά για τις ανάγκες της βασικής επαγγελματικής δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας ούτε και για τις παρεπόμενες ασχολίες της. Στους ίδιους λογαριασμούς παρακολουθούνται και τα μηχανήματα και άλλα πάγια τα οποία θεωρούνται ως οριστικά εκτός εκμεταλλεύσεως είτε έχουν αποσβεστεί ολοκληρωτικά, είτε δεν έχουν αποσβεστεί ολοκληρωτικά, οπότε η παρακολούθηση τους γίνεται με την αξία κτήσεως τους.

19 Πριν από την μεταφορά της αξίας π.χ των μηχανημάτων ατούς οικείους λογαριασμούς εκτός εκμεταλλεύσεως προηγείται η μεταφορά των αποσβέσεων είτε στην πίστωση των οικείων υπολογαριασμών του 12 όταν έχουν ολοκληρωτικά αποσβεστεί, είτε στους οικείους υπολογαριασμούς αποσβέσεων, π.χ των μηχανημάτων εκτός εκμεταλλεύσεως του όταν δεν έχουν ολοκληρωτικά αποσβεστεί. 10. Τα μηχανήματα, οι τεχνικές εγκαταστάσεις και ο λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός παρακολουθούνται στους οικείους υπολογαριασμούς του 12 έπειτα από καταχώρηση σ' αυτούς. α) Της αξίας κτήσεως τους η οποία προσαυξάνεται με τα ειδικά έξοδα αγοράς όπως τα έξοδα εγκαταστάσεως και συναρμολογήσεως ή της αξίας η οποία προκύπτει μετά την νόμιμη αναπροσαρμογή της αξίας κτήσεως. β) Του κόστους κατασκευής τους όταν πρόκειται για ιδιοκατασκευές το οποίο προκύπτει από τον λογαριασμό 'Μηχανήματα- Τεχνικές εγκαταστάσεις- λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός υπό εκτέλεση' ' και το οποίο προσαυξάνεται μετά έξοδα εγκαταστάσεως και συναρμολογήσεως τους. Η παραπάνω αξία κτήσεοχ; προσαυξάνεται με την αξία των επεκτάσεων ή προσθηκών και βελτιώσεων που γίνεται κάθε φορά. 11. Σχετικά με την οικονομική απαξίωση και υποτίμηση των μηχανημάτων - τεχνικών εγκαταστάσεων και λοιπού μηχανολογικού εξοπλισμού, ισχύουν αναλόγως όσα αναφέρονται στις περιπτώσεις 8 και 9 της παρ Σε περίπτωση πωλήσεως μηχανήματος και γενικά περιουσιακού στοιχείου του λογαριασμού 12 ισχύουν τα εξής: α) Στην πίστωση του οικείου λογαριασμού, καταχωρείται το τίμημα της πωλήσεως και στην χρέωση του καταχωρούνται τα έξοδα που τυχόν δημιουργούνται για την επίτευξη της πωλήσεοχ;. β) Στην πίστωση του ιδίου λογαριασμού μεταφέρονται οι αποσβέσεις που διενεργήθηκαν μέχρι την πώληση. γ) Το αποτέλεσμα που προκύπτει μετά από τις παραπάνω καταχωρήσεις και μεταφορές μεταφέρεται στον λογαριασμό ''Ζημίες από εκποίηση μηχανημάτων - Τεχνικών εγκαταστάσεων - λοιπού μηχανολογικού εξοπλισμού'', σε περίπτωση που είναι ζημία. Σε περίπτωση που είναι κέρδος μεταφέρεται στο λογαριασμό ' ' κέρδη από εκποίηση μηχανημάτων- Τεχνικών εγκαταστάσεων -λοιπού μηχανολογικού εξοπλισμού''.

20 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ (3) Η επιχείρηση ' 'ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΠΟΥ ΔΗΜΟΥ Α.Τ,Ε ΑΜΥΝΤΑΣ -ΦΛΩΡΙΝΑΣ'' στις 24/07/96 πούλησε ένα φορτηγό αυτοκίνητο (VOLVO) αντί του ποσού του δρχ. Το κόστος κτήσεακ; του φορτηγού ήταν δρχ. Το φορτηγό είχε αποσβεστεί έως τις 31/12/1995 κατά δρχ. Οι αντίστοιχες εγγραφές που έγιναν ήταν: 24/07/ Αποσβέσεις μηχ/των ( X 20% X 7/12) Αποσβ/να μηχ/τα αποσβέσεις περιόδου έως Αποσβ/να μηχ/τα Μηχ/τα Ταμείο Μηχ/τα μεταφορά λογαριασμών Μηχ/τα Κέρδη από εκποίηση μηχ/των Παράδειγμα : Στις η «...» πουλάει τον οδοστρωτήρα (ZETEL -MAUR) το κόστος κτήσεως του οποίου είχε ανέλθει σε και το οποίο, μέχρι είχε αποσβεστεί κατά Αποσβέσεις μηχ/των ( X 20% X 5/12) Αποσβ/να μηχ/τα αποσβέσεις περιάδου έως Αποσβ/να μηχ/τα Μηχ/τα Ταμείο Μηχ/τα Μεταφορά λογαριασμών Μηχ/τα Κέρδη από εκποίηση μηχ/των

21 13. Σε περίπτωση ολοκληρωτικής αχρηστεύσεως ή καταστροφής π.χ μηχανημάτων τα οποία δεν έχουν ολοκληρωτικά αποσβεστεί, η αναπάσπαστη αξία τους μεταφέρεται στη χρέωση του λογαριασμού ' 'λοιπές έκτακτες ζημίες'' Λογαριασμός 13 '' Μεταφορικά μέσα'' 1. Στους οικείους υπολογαριασμούς το λογαριασμού 13 παρακολουθούνται τα κάθε είδους σχήματα με τα οποία η οικονομική μονάδα διενεργεί μεταφορές και μετακινήσεις του προσωπικού και των υλικών αγαθών της (π.χ εμπορευμάτων), είτε μέσα στους χώρους εκμεταλλεύσεως, είτε έξω από αυτούς. 2. Σχετικά με τη λειτουργία και άλλες λεπτομέρειες που αφορούν τους υπολογαριασμούς του 13 ισχύουν ανάλογα όσα ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο για το λογαριασμό Λογαριασμός 14 ' 'Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός'' 1. Στους οικείους υπολογαριασμούς του 14 παρακολουθούνται τα έπιπλα και ο λοιπός εξοπλισμός των διαφόρων κτιριακών χώρων της οικονομικής μονάδας (π.χ γραφείων, εργοστασίων). 2. Στον υπολογαριασμό ' ' Έπιπλα'' παρακολουθούνται τα κινητά αντικείμενα ή εκείνα που είναι εγκατεστημένα αλλά είναι δυνατόν να αποχωριστούν εύκολα και τα οποία προορίζονται για την συμπλήρωση ή τον καλλωπισμό των κτιριακών χώρων και χρησιμοποιούνται κατά κανόνα από το προσωπικό της οικονομικής μονάδας στην οποία ανήκουν. 3. Στον υπολογαριασμό ''Σ κ ε ύ η '' παρακολουθούνται τα διάφορα είδη αστιόσεως, τα οποία χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση αναγκών εοτιατορίων, κυλικείων, ξενοδοχείων κ.α (π.χ ψύκτες νερού). 4. Στον υπολογαριασμό ' ' μηχανές γραφείων'' παρακολουθούνται οι κάθε είδους μηχανές γραφείων (π.χ λογιστικές, αριθμομηχανές) της οικονομικής μονάδας. 5. Στον υπολογαριασμό '' Ημλεκτρονικοί υπολογιστές και ηλεκτρονικό συστήματα' ' παρακολουθούνται τα κάθε είδους ηλεκτρονικά μηχανήματα που εξυπηρετούν τις ανάγκες της οικονομικής μονάδας, όπως π.χ οι διερευνητές οι ηλεκτρονικές λογιστικές μηχανές. 6. Στον υπολογαριασμό ' ' Μέσα αποθηκεύσεως και μεταφοράς'' παρακολουθούνται τα περιουσιακό στοιχεία τα οποία χρησιμοποιούνται ως μέσα αποθήκευσης και μεταφοράς έχουν παραγωγική ζωή μεγαλύτερη από ένα έτος και αποσβένονται τμηματικά (π.χ δεξαμενές δοχεία). 7. Στον υπολογαριασμό ' ' Επιστημονικά όργανα' ' παρακολουθούνται τα φορητά μέσα με τα οποία εξασφαλίζονται οι αναγκαίες αναλύσεις μετρήσεις και δοκιμές πάνω σε υλικά, δυνάμεις μορφές ενέργειας (π.χ αντιδραστήρες ζυγοί ακρίβειας). 8. Στον υπολογαριασμό ' ' Εξοπλισμός τηλεπικοινωνιών'' παρακολουθούνται τα κάθε είδους φορητά ή εγκατεστημένα μέσα τηλεπικοινωνιών (π.χ Τηλεφωνικά Κέντρα, Φαχ, telex). 9. Σχετικά με την λειτουργία και άλλες λεπτομέρειες που αφορούν του υπολογαριασμούς του 14 ισχύουν ανάλογα όσα ορίζονται στην παράγραφο του λογαριασμού 12.

22 2.2.7 Λογαριασμός 15 ' Άκινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκαταβολές κτήσεως παγίων στοιχείων'' (1). 1. Στον λογαριασμό 15 παρακολουθούνται τα ποσά τα οποία διαθέτονται για την κατασκευή μεών ενσωμάτων παγίων στοιχείων, καθώς και τα ποσά τα οποία προκαταβάλλονται για την αγορά ομοίων στοιχείων. Το κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού υπόλοιπο του λογαριασμού 15 απεικονίζει το μη ολοκληρωμένο κόστος των παγίων στοιχείων, τα οποία μέχρι την ημέρα εκείνη δεν είχαν παραληφθεί ή δεν είχε συντελεσθεί η αποπεράτωσή τους. 2. Το κόστος κατασκευής των παγίων στοιχείων τα οποία κατασκευάζονται από την οικονομική μονάδα με δικά της μέσα, παρακολουθείται και προσδιορίζεται με τους λογαριασμούς παραγωγής της ομάδας 9, ή υπολογίζεται εξολογιστικά, αν η οικονομική μονάδα δεν εφαρμόζει σύστημα αναλυτικής λογιστικής εκμεταλλεύσεως. Το κόστος που προσδιορίζεται με τον τρόπο αυτό καταχωρείται στη χρέωση των οικείων υπολογαριασμών του 15, με πίστωση των αντίστοιχων υπολογαριασμών του Το κόστος αυτό παραμένει στους οικείους υπολογαριασμούς του 15 και κατά την επόμενη χρήση, κατά την οποία προσαυξάνεται και με το κόστος που πραγματοποιείται μέσα στη νέα αυτή χρήση και ούτω καθεξής μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής οπότε το συνολικό κόστος κατασκευής του παγίου στοιχείου μεταφέρεται από τους οικείους υπολογαριασμούς του 15 στους οικείους λογαριασμούς των παγίων στοιχείων, Αν η κατασκευή του παγίου στοιχείου ολοκληρώνεται μέσα στη χρήση που άρχισε η κατασκευή αυτή, το κόστος του προσδιορίζεται από τους λογαριασμούς παραγωγής της μονάδας 9 ή εξωλογιστικά, είναι δυνατό να καταχωρείται απ' ευθείας στους οικείους λογαριασμούς των παγίων στοιχείων με πίστωση των αντιστοίχων υπολογαριασμών του 78.00, 3. Το κόστος κατασκευής των παγίων στοιχείων, τα οποία κατασκευάζονται από τρίτους με υλικά που παρέχονται από την οικονομική μονάδα προσδιορίζεται από τους οικείους λογαριασμούς του 15, στη χρέωση των οποίων καταχωρείται η αξία των υλικών που αγοράζονται και η αξία των τιμολογίων των τρίτων κατασκευαστών. Στην περίπτωση κατά την οποία τα υλικά που αγοράζονται εισάγονται πρωτύτερα στις αποθήκες με καταχώρηση τους στους οικείους λογαριασμούς της ομάδας 2 και από τις αποθήκες αυτές παραδίδονται στους τρίτους η γενικά στην περίπτωση που τα υλικά χορηγούνται στους τρίτους από τις αποθήκες, η αξία των υλικών αυτών καταχωρείται στην χρέαχτη των οικείων υπολογαριασμών του 15, με πίστωση των αντιστοίχων υπολογαριασμών του Όταν η κατασκευή των παγίων στοιχείων γίνεται από τρίτους στους οποίους, εκτός από τη χορήγηση των υλικών, παρέχεται και συμπαράσταση των υπηρεσιών της οικονομικής μονάδας η οποία συνεπάγεται πρόσθετο κόστος επιπλέον υλικών, για τον προσδιορισμό του ολοκληρωμένου κόστους κατασκευής και για την λεττουργία των σχετικών λογαριασμών ακολουθείται η διαδικασία της παραπάνω Περίπτωσης Οι προκαταβολές που δίνονται σε κατασκευαστές παγίων στοιχείων, καθώς και σε προμήθειες υλικών κατασκευής ή προμήθειες αυτούσιων ομοίων στοιχείων, καταχωρούνται στη χρέωση του λογαριασμού ' ' Προκαταβολές κτήσεως παγίων στοιχείων''. Μετά τη λήψη του σχετικού τιμολογίου. Προκειμένου για εισαγωγή από το εξωτερικό, μετά τον προσδιορισμό του κόστους αγοράς πιστώνεται ο λογαριασμός με χρέωση άλλων υπολογαρισμών του 15 ή των άλλων υπολογαριασμών του 15 ή των άλλων οικείων λογαριασμών των παγίων στοιχείων. Οι προκαταβολές για κτήση παγίων στοιχείων παρακολουθείται ως εξής:

23 α) Οι προκαταβολές που δίνονται για την εισαγωγή υλικών ή αυτούσιων παγίων στοιχείων από το εξωτερικό, ηαρακολουθούνται στο λογαριασμό ' ' Παραγγελίες παγίων σ τοιχείω ν. β) Οι προκαταβολές που δίνονται σε προμηθευτές ή κατασκευαστές παγίων στοιχείων του εσωτερικού παρακολουθούνται στο λογαριασμό ' ' Προμηθευτές εσωτερικού παγίων στοιχείων''. γ) Στο τέλος κάθε χρήσεως το υπόλοιπο του λογαριασμού 16 ' Άκινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκατα(^λές κτήσεων παγίων στοιχείων'' και τα χρεοχτπκά υπόλοιπα των λογαριασμών των ''Παραγγελίες παγίων στοιχείων'' και τα χρεωστικά υπόλοιπα των λογαριασμών των ' ' Παραγγελίες παγίων στοιχείων'' και Προμηθευτές εσωτερικού λογαριασμού παγίων στοιχείων' ' εμφανίζονται στον ισολογισμό σε ένα ενιαίο κονδύλι Λογαριασμός 16 ' Άσώματες άκινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς αποσβέσεως'' I. Ασώυατεο Ακινητοποιησειο 1. ^Άυλα πάγια στοιχεία είναι τα ασώματα εκείνα οικονομικά αγαθά τα οποία είναι δεικτικά χρηματικής αποτίμησης και είναι δυνατό να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγής είτε αυτό μόνα, είτε μαζί με την οικονομική μονάδα. Τα άϋλα πάγια στοιχεία που αποκτούνται με σκοπό να χρησιμοποιούνται παραγωγικό για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από ένα έτος, διακρίνονται Δε στις εξής δύο κατηγορίες: α) Δικαιώματα, όπως π.χ διπλώματα ευρεσσεχνίας. β) Πραγματικές καταστάσεις ικανότητες και σχέσεις όπως π.χ η πελατεία. Στην δεύτερη αυτή κατηγορία ανήκουν τα στοιχεία τα οποία συνθέτουν, κατά κύριο λόγο, την έννοια του γνωστού όρου της ' Υπεραξίας'' ή ' 'φήμης & πελατείας'' της οικονομικής μονάδας και τα οποία προσδίνουν στην μονάδα που λειτουργεί παραγωγικά συνολική αξία μεγαλύτερη από εκείνη που προκύπτει από την αποτίμηση των επί μέρους περιουσιακών της στοιχείων, 2. Τα άυλα πάγια στοιχεία, που αποκτούνται από τρίτους καταχωρούνται στους οικείους υπολογαριασμούς του 16 με την αξία κτήσεως τους ενώ εκείνα που δημιουργούνται από την οικονομική μονάδα απεικονίζονται λογιστικά μόνο όταν για την δημιουργία τους πραγματοποιούνται έξοδα και εφόσον τα έξοδα αυτά αποσβένονται τμηματικό και όχι εφάπαξ μέσα σε ένα χρόνο. 3. Στο λογαριασμό "Υπεραξία επιχειρήσεως'' παρακολουθείται η υπεραξία που δημιουργείται κατά την εξαγορά ή συγχώνευση ολόκληρης της οικονομικής μονάδας και που είναι ίση με τη διαφορά μεταξύ του ολικού τιμήματος αγοράς και της πραγματικής αξίας των επί μέρους περιουσιακών της στοιχείων. Στην περίπτωση συγχωνεύσεως η πραγματική αξία της οικονομικής μονάδας προσδιορίζεται κατά τη διαδικασία που ορί^ι το άρθρο του Ν. 2190/1920. Η υπεραξία της οικονομικής μονάδας στηρίζεται στην εκτίμηση για την ικανότητα της να πραγματοποιεί υψηλά κέρδη λόγω κυρίως της καλής φήμης της μεγάλης πελατείας, της μεγάλης πίστεως στην αγορά, της καλής οργάνωσης της ιδιαίτερης της εξειδικεύσεως στην παραγωγή ορισμένων αγαθών, της καλής προοπτικής ανάπτυξης του κλάδου που ανήκει, των πλεονεκτημάτων της θέσεακ; όπου είναι εγκατεστημένη και του κύρους του δυναμισμού και αποτελεσματικότητας του διοικητικού και διευθυντικού μηχανισμού. Η υπεραξία της οικονομικής μονάδας αποσβένεται είτε εφάπαξ, είτε τμηματικό και ισόποσα σε περισσότερες από μία χρήσεις οι οποίες δεν είναι δυνατό να υπερί^ιίνουν τα πέντε έτη. ^ Βλ. ΕΡΜΗΝΕΙΑ Κ.4Ι.\NA\Y1H ΤΟΥ ΕΓ.\Σ σελ 137 ΘΕΟΔ. Γ. ΓΡΗΓΟΡΑΚΟΣ

24 4. Στο λογαριασμό ''Δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας ' παρακολουθούνται τα άϋλα περιουσιακά στοιχεία τα οποία αποκτούνται με αντάλλαγμα, είτε λόγω αγοράς, είτε λόγω παραγωγής από την ίδια την οικονομική μονάδα. Με την κατοχή και αξιοποίηση των στοιχείων αυτών η μονάδα αποκτάει πλεονεκτήματα μονοπωλιακής ή εξειδικευμένης δράσεως στην αγορά, για το χρονικό διάστημα που διαρκεί. Για την καταχώρηση εξόδων αγοράς ή παραγωγής στο λογαριασμό αποτελεί προϋπόθεση η προσδοκία ότι τα δικαιώματα για τα οποία γίνονται έξοδα θα αποδώσουν αποτελέσματα στην οικονομική μονάδα. Απαγορεύεται η αποθεματοποίηση εξόδων στους υπολογαριασμούς του 16, όταν είναι βέβαιο ότι δεν προσδοκάται οποιοδήποτε αποτέλεσμα από την πραγματοποίηση των εξόδων. Η αξία κτήσεως των άϋλων περιουσιακών στοιχείων του λογαριασμού αποσβένεται με ισόποση ετήσια απόσβεση μέσα σε χρόνο της παραγωγικής χρησιμότητας κάθε άλλου στοιχείου και σε περίπτωση που το άϋλο δικαίωμα έχει από το νόμο προστασία περιορισμένης διάρκειας μέσα στο χρόνο της περιορισμένης αυτής διάρκειας. Ο λογαριασμός μπορεί να αναλυθεί σε άλλους μη υποχρεωτικής φύσεως υπολογαριασμούς, μερικοί από αυτούς είναι: "Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας'': Είναι το δικαίωμα αποκλειστικότητας που χορηγεί το Υπουργείο Εμπορίου για μια Βιομηχανική εφαρμογή στον εφευρέτη. Όμως για να χορηγηθεί αυτό το δικαίωμα θα πρέπει: ο) Η εφεύρεση να είναι νέα. β) Η εφεύρεση να είναι έτοιμη να δεχθεί βιομηχανική εφαρμογή. Η εφεύρεση να μην έχει παράνομο ή ανήθικο χαρακτήρα Το δίπλωμα αυτό ισχύει για δεκαπέντε χρόνια και παρέχει το δικαίωμα της αποκλειστικότητας. Εάν αγοραστεί το δικαίωμα μετά από κάποια χρόνια από κάποιον άλλον, τότε αυτός έχει δικαίωμα να εκμεταλλευτεί την εφεύρεση για τα υπόλοιπα χρόνια. Η παραχώρηση του δικαιώματος γίνεται με ανταλλάγματα. Δηλαδή δικαιώματα εκμετάλλευσης. Μετά τα δεκαπέντε χρόνια όμως το δικαίωμα αυτό χάνεται και μπορούν να κάνουν χρήση της εφεύρεσης όλοι. Στο κόστος κτήσεως μια εφεύρεσης περιλαμβάνονται το κόστος λειτουργίας ερευνών και ανάπτυξης της εφεύρεσης "Σ ή μ α τα " : Σήμα είναι κάθε σημείο το οποίο μπορεί να προσδιορίσει τη προέλευση προϊόντων μιας συγκεκριμένης βιομηχανικής εμπορικής ή γεωργικής επιχείρησης και των αντικειμένων της εμπορίας αυτής. Αυτό σύμφωνα με την διάταξη του νόμου. Για να αποκτηθεί ένα δικαίωμα επί του σήματος, πρέπει να συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) Πρέπει να υποβληθεί δήλωση περί σήματος στο Υπουργείο Εμπορίου. β) Να υπάρξει μετά την υποβολή, παραδοχή της δηλώσεοχ; με απόφαση του Δικαστηρίου Σημάτων. γ) Και τέλος να γίνει καταχώρηση του σήματος που πριν έγινε δεκτό στο βιβλίο εκθέσεως του Υπουργείου Εμπορίου. Η διάρκεια προστασίας του σήματος είναι δεκαετής, όμως αυτή παρατείνεται μετά από αίτηση του δικαιούχου. Για να καταχωρηθεί στα βιβλία μια επιχείρησης το κόστος κτήσης ενός σήματος θα πρέπει μνα υπάρξει εξαγορά της επιχείρησης μαζί με το σήμα της και καταβολή ενός ιδιαίτερου ποσού για το σήμα. Επίσης στην περίπτωση που μια Ελληνική επιχείρηση εξαγοράσει σήμα μιας ξένης, της οποίας όμως τα προϊόντα τα παράγει κατ' αποκλειστικότητα στην Ελλάδα "Μ έθο δοι'': Μερικές φορές μια μέθοδος παραγωγής ενός νέου προϊόντος ή παραγωγή ενός προϊόντος με χαμηλό κόστος δεν καταχωρείται με δίπλωμα

25 ευρεσιτεχνίας αλλά κρατείται μυστική οπότε δεν προστατεύεται αλλά και δεν έχει χρονικό περιορισμό. Η αξία κτήσεαχ; των άϋλων περιουσιακών στοιχείων του λογαριασμού αποσβένεται τμηματικά με ισόποση ετήσια απόσβεση για όσα χρόνια χρησιμοποιείται. Εάν το άϋλο περιουσιακό στοιχείο έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής τότε αποσβένεται για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. 5. Στο λογαριασμό Δικαιώματα εκμεταλλεύσεως ορυχείων - μεταλλείων- λατομείων'' και ' 'Λοιπές παραχωρήσεις'' παρακολουθείτσι η αξία κτήσεως του δικαιώματος εκμεταλλεύσεως του ορυχείου ή μεταλλείου, δηλαδή του εμπράγματου δικαιώματος της ' ' μεταλλοκτησίας' το οποίο αποσβένεται σύμφωνα με όσα ορίζονται από την σχετική νομοθεσία. Σε υπολογαριασμό του παρακολουθούνται και τα σχετικά έξοδα τα οποία πραγματοποιούνται για την χορήγηση, από την αρμόδια Αρχή, του δικαιώματος εκμεταλλεύσεως ορυχείου, ή μεταλλείου που βρίσκεται σε ιδιοκτησιακό έδαφος, εφόσον τα έξοδα αυτά είναι αξιόλογα. 6. Στον λογαριασμό "Δικαιώματα χρήσεως ενσωμάτων παγίων στοιχείων' ' ηαρακολουθείται η αξία της εισφοράς κατά χρήση, στην οικονομική μονάδα ενσωμάτων στοιχείων, για ορισμένο χρόνο, η οποία καθορίζεται με νόμιμη διαδικασία εκτιμήσεως. Η παραπάνω αξία εισφοράς κατά χρήση, αποσβένεται με ισόποσες δόσεις μέσα στον χρόνο που καθορίζεται συμβατικά για τη χρησιμοποίηση κάθε άϋλου παγίου στοιχείου. 7. Στον λογαριασμό ', 'Λοιπά δικαιώματα'' παρακολουθούνται τα άϋλα εκείνα περιουσιακά στοιχεί τα οποία δεν εντάσσονται σε μια από τις προηγούμενες κατηγορίες των λογαριασμών έως 16.04, όπως είναι π.χ τα μισθωτικά δικαιώματα. Στην περίπτωση μισθωτικών δικαιωμάτων (δηλ. μεταβιβάσεοχ; του δικαιώματος από μισθωτή ακινήτου στην οικονομική μονάδα των μισθωτικών του δικαιωμάτων σε ορισμένο ακίνητο) που απορρέουν από σχετική σύμβαση μισθώσεως και το νόμο που ισχύει κάθε φορά, η αξία που καταβάλλεται στο μισθωτή αυτό ως αποζημίωση για την μεταβίβαση των δικαιωμάτων του καταχωρείται στην χρέωση του οικείου υπολογαριασμού και αποσβένεται σε ισόποσες δόσεις μέσα στο χρόνο ισχύος του μισθωτικού δικαιώματος. 8. Σε περίπτωση ολοκληρώσεως της αποσβέσεως της αξίας κτήσεως άϋλων περιουσιακών στοιχείων, μεταφέρονται από τους αντίστοιχους υπολογαριασμούς του στους οικείους λογαριασμούς του 16 οι αποσβέσεις και έτσι οι λογαριασμοί αυτοί αξισώνονται. 9. Σε περίπτωση οριστικής παύσεως της χρησιμοποίησης άϋλου περιουσιακού στοιχείου, πριν ολοκληρωθεί η απόσβεση της αξίας κτήσεως του, το αναπόσβεστο υπόλοιπο αυτής μεταφέρεται στη χρέωση του λογαριασμού ' 'Λοιπές έκτακτες ζημίες'' 10. Σε περίπτωση πωλήσεως άϋλου παγίου περιουσιακού στοιχείου ισχύουν ανάλογα, όσα αρίζονται στην περίπτωση 12 της παραγράφου για τον λογαριασμό 12. II Έξοδα πολυετούς αποσβέσεως 1. Έξοδα πολυετούς αποσβέσεως είναι εκείνα που, ενώ πραγματοποιούνται εφάπαξ ή τμηματικά σε κάποια χρήση αφορούν, όμως περισσότερες χρήσεις αποσβένονται σε ανάλογο αριθμό χρεώσεων'*. Αυτά λοιπόν γίνονται για την ίδρυση και αρχική οργάνωση της οικονομικής μονάδας την απόκτηση διαρκών μέσων εκμεταλλεύσεως. Δηλαδή τα έξοδα αυτά εξυπηρετούν την οικονομική μονάδα για μεγάλη χρονική περίοδο - οπωσδήποτε μεγαλύτερη από ένα έτος - και για το λόγο αυτό αποσβένονται τμηματικά. *Βλ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ σελ. 155 ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ Κ. ΛΟΕΝΤΑΡΗΣ

26 2. Στον λογαριασμό ' "Εξοδα ιδρύσεως και πρώτης εγκατάστασης'' παρακολουθούνται τα έξοδα καταρτίσεως και δημοσιεύσεως του καταστατικού των οικονομικών μονάδων εταιρικής μορφής, τα έξοδα δημόσιας προβολής της ιδρύσεως, της καλύψεως του εταιρικού κεφαλαίου, της εκπονήσεως τεχνικών, εμπορικών και οργανωτικών μελετών, καθώς και τα έξοδα διοίκησης που πραγματοποιούνται μέχρι την έναρξη της εκμεταλλεύσεως. Στον ίδιο λογαριασμό παρακολουθούνται και τα μεταγενέστερα έξοδα που δημιουργούνται για την επέκταση της δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας προκειμένου για έξοδα τεχνικών μελετών, αν το έργο για το οποίο πραγματοποιούνται κατασκευαστεί, τα έξοδα μελέτης του δεν καταχωρούνται στο λογαριασμό αλλά ενσωματώνονται στο κόστος του έργου και αποσβένονται από αυτό. 3. Τα έξοδα που πραγματοποιούνται για έρευνες ανευρέσεως η αξιοποιήσεαχ; ορυχείου ή μεταλλείου παρακολουθούνται στο λογαριασμό τα έξοδα αποσβένονται σύμφωνα με όσα ορίζονται από την σχετική νομοθεσία. 4. Στον λογαριασμό "Εξοδα λοιπών ερευνών'' παρακολουθούνται τα έξοδα που γίνονται για έρευνες σε άλλους κλάδους και τομείς δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας εκτός από τα ορυχεία - μεταλλεία - λατομεία. 5. Στο λογαριασμό "Έξοδα αυξήσεως κεφαλαίου και εκδόσεως ομολογιακών δανείων' ' παρακολουθούνται έξοδα όπως π.χ εκείνα που γίνονται για εκτυπώσεις ή ανακοινώσεις όταν αυξάνεται το κεφάλαιο της οικονομικής μονάδας ή εκδίδεται από αυτή ομολογιακό δάνειο. 6. Στο λογαριασμό "Έξοδα κτήσεως ακινητοποιήσεων" παρακολουθούνται όλα τα έξοδα που γίνονται για την απόκτηση των ασώματων ή ενσώματων ακινητοποιήσεων, όπως π.χ είναι ο φόρος μεταβιβάσεως τα οποία στους οικείους λογαριασμούς των ακινητοποιήσεων, δεν προσαυξάνουν το κόστος κτήσεως τους. 7. Στο λογαριασμό ' 'Συναλλαγματικές διάφορες από πιστώσεις και δάνεια για κτήσεις παγίων στοιχείων ' παρακολουθού'/ται σε υπολογαριασμούς κατά πίστωση ή δάνειο οι συναλλαγματικές διαφορές που προκύπτουν κατά την πληρωμή ή την αποτίμηση σε δρχ. των πιστώσεων ή δανείων σε ξένο νόμισμα, που συνάπτονται ειδικά και μόνο για την αγορά, κατασκευή ή εγκατάσταση παγίων στοιχείων της οικονομικής μονάδας σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρακάτω περίπτωση Στον λογαριασμό "Διαφορές εκδόσεως και εξοφλήσεως ομολογιών" παρακολουθούνται οι διαφορές από την διάθεση ομολογιών σε τιμή μικρότερη από την ονομαστική τους καθώς και διαφορές από την εξόφληση ομολογιών σε τιμή μεγαλύτερη από την ονομαστική. 9. Στο λογαριασμό "Εξοδα αναδιοργανώσεων" παρακολουθούνται τα έξοδα μελετών οικονομικής, εμπορικής, τεχνικής και διοικητικής αναδιοργάνωσης ριζικού χαρακτήρα με τα οποία επιδιώκεται η κάλυψη νέων αναγκών που προκύπτουν από το μεγάλωμα της οικονομικής μονάδας σαν αποτέλεσμα σημαντικών επεκτάσεων του παραγωγικού της δυναμικού ή αλλαγών στην οργανωτική δομή ή ριζικών μεταβολών στην εμπορική της δραστηριότητα. 10. Στο λογαριασμό ' 'Τόκοι δανείων κατασκευαστικής περιόδου' παρακολουθούνται οι τόκοι μόνο της κατασκευαστικής περιόδου, πιστώσεων ή δανείων τα οποία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για κτήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων. 11. Στο λογαριασμό '' Λοιπά έξοδα πολυετούς αποσβέσεως'' παρακολουθούνται τα έξοδα εκείνα που δεν εντάσσονται σε μια από τις προηγούμενες κατηγορίες των λογαριασμών έως 16.18, όπως π.χ η αναπόσβεστη αξία κτιρίου σε περίπτωση κατεδαφίσεώς του. 12. Στον λογαριασμό ' ' Προκαταβολές κτήσεως ασωμστων ακινητοποιήσεων'' παρακολουθούνται οι προκαταβολές που δίνονται για το λόγο αυτό.

27 σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην περίπτωση 5 της παραγράφου για το λογαριασμό Τα έξοδα των λογαριασμών 15.10, 16.12, 15.13, 16.14, 16.17, και αποσβένονται είτε εφάπαξ κατά το έτος πραγματοποιήσεαχ; τους είτε τμηματικά και ισόποσα μέσα σε μια πενταετία. Οι χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές του λογαριασμού κατά πίστωση ή δάνειο, έπειτα από συμψηφισμό τυχόν πιστωτικών που μεταφέρονται από τον οικείο υπολογαριασμό του ' 'Προβλέψεις για Σ.Δ από πιστώσεις και δάνεια για κτήσεις παγίων στοιχείων' ', αποσβένονται τμηματικά ανάλογα με την υπόλοιπη κανονική χρονική διάρκεια της πιστώσεως ή του δανείου ως εξής: Στο τέλος της κυλιόμενης χρήσης μεταφέρεται από τον οικείο κατά πίστωση ή δάνειο υπολογαριασμό του στο λογαριασμό ' συναλλαγματικές διαφορές ' ποσό ίσο με το πηλίκο της διαιρέσεως του χρεωστικού υπολοίπου του οικείου υπολογαριασμού με το αριθμό των ετών από την λήξη της χρήσεως αυτής μέχρι την λήξη της αντίστοιχης πιστώσεως ή του αντίστοιχου άτνείου. Για τον προσδιορισμό του πηλίκου της παραγράφου αυτής χρονική περίοδος μικρότερη από δώδεκα μήνες λογίζεται ως περίοδος έτους. Σε περίπτωση που από την ημερομηνία χορηγήσεακ; της πιστώσεως ή του δανείου μέχρι την ημερομηνία ενόρξεως της παραγωγικής λεπτουργίας των χρηματοδοτούμενων παγίων στοιχείων μεσολαβεί κατασκευαστική περίοδος η τμηματική μεταφορά του χρεωστικού υπολοίπου του οικείου υπολογογαριασμού του αρχίζει από την χρήση μέσα στην οποία λήγει η κατασκευαστική περίοδος ή διακόπτεται για οποιοδήποτε λόγο η κατασκευή του έργου. Σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων πιστώσεων ή δανείων, κατά το όλο ή μέρος αυτών, τα χρεωστικά υπόλοιπα των οικείων υπολογαριασμών του που αντιστοιχούν στο ληξιπρόθεσμο μέρος μεταφέρονται στο λογαριασμό στο τέλος της χρήσεως μέσα στην οποία οι αντίστοιχες πιστώσεις ή τα αντίστοιχα δάνεια έγιναν ληξιπρόθεσμα. Οι πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές του λογαριασμού κατά πίστωση ή δάνειο, στο τέλος της χρήσεως μειώνουν τις χρεωστικές ή στο μέτρο που δεν υπάρχουν χρεωστικές, μεταφέρονται σε αντίστοιχο κατά πίστωση ή δάνειο υπολογαριασμό του Από τον τελευταίο αυτό λογαριασμό ' συναλλαγματικές διαφ ορές'' το μέρος εκείνο που αντιστοιχεί στο ποσό των πιστώσεων ή δανείων που πληρώθηκε μέσα στην κλειόμενη χρήση. Οι διαφορές εκδόσεως και εξοφλήσεαχ; ομολογιών του λογαριασμού αποσβένονται με τμηματικές ισόποσες δόσεις μέχρι την λήξη της προθεσμίας εξοφλήσεως του ομολογιακού δανείου. 14. Σε περίπτωση ολοκληρώσεως της αποσβέσεως της αξίας κτήσεως εξόδων πολυετούς αποσβέσεακ;, μεταφέρονται από τους αντιστοιχούν υπολογαριασμούς του στους οικείους λογαριασμούς του 1 οι αποσβέσεις και έτσι οι λογαριασμοί αυτοί εξισώνονται. 2.3 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Γενικά. Η οργάνωση των παγίων στοιχείων στις παραγωγικές κυρίως επιχειρήσεις είναι απαραίτητη λόγω γης υψηλής έντασης των παγίων σε αντίθεση με τα κυκλοφοριακά τα οποία καταναλώνονται κατά παραγωγή και αποτελούν αγαθά χρήσεως. Με την οργάνωση των παγίων στοιχείων μπορούμε να γνωρίζουμε τα πάγια στοιχεία. Αυτό γίνεται αρχικά, μέσω της απογραψής των παγίων στοιχείων η οποία μας πληροφορεί για τα χαρακτηριστικά του κατασκευαστή η προμηθευτή, για το έτος κατασκευής ή ανεγέρσεως. Και για την κατάσταση αποδόσεως του παγίου. Στη συνέχεια χωρίζονται σε βασικές ομάδες και κάθε ένα από αυτά παρακολουθείται με ειδική καρτέλα στην οποία καταχωρούνται όλες οι πράξεις και πληροφορίες που έχουν σχέση με τα πάγια στοιχεία.

28 Με την οργάνωση των παγίων μπορούμε να γνωρίζουμε οποιαδήποτε μεταβολή γίνεται σ ' αυτά (εισαγωγή- εξαγωγή- βελτίωση, απόσβεση). Οι μεταβολές που γίνονται στα πάγια στοιχεία οφείλονται σε βελτιώσεις ή επεκτάσεις αυτών. Οι επεκτάσεις αυξάνουν την απόδοση των παγίων και σωστό είναι το κόστος των μεταβολών αυτών να ενεργοποιείται και να αποσβένεται. Τα πάγια στοιχεία πρέπει να διαχωρίζονται σ' εκείνα που είναι απολύτως απαραίτητα για την πραγματοποίηση του σκοπού της επιχείρησης και στα μη απαραίτητα τα οποία από κακούς υπολογισμούς ή άσκοπες επεκτάσεις βρέθηκαν μέσα στην επιχείρηση. Σωστό είναι αυτά να απομακρύνονται από την επιχείρηση για να αποδεσμεύονται τα κεφάλαια τα οποία έχουν επενδυθεί και συνεπάγονται πρόσθετες επιβαρύνσεις στο κόστος λόγω χρηματοοικονομικών βαρών, αποσβέσεων, συντηρήσεων κ.λ.π. Η οργάνωση των παγίων πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή τόσο κατά την ίδρυση της επιχειρήσεως όσο και κατά την λειτουργία της για να μην έχουμε υπερτροφικές εγκαταστάσεις οι οποίες περιορίζουν το κεφάλαιο κινήσεως και αποτελούν βασική αιτία απώλειας της χρηματοοικονομικής ισορροπίας και την αρχή οικονομικής κατάρρευσης. Η σπουδαιότητα της λογιστικής οργάνωσης των παγίων αποδεικνύεται και στα εξής επίπεδα: 1) Ορθή εποπτεία και διοίκηση των ενσώματων παγίων στοιχείων 2) Ακριβής καθορισμό της παγίας περιουσίας στους εμπορικούς και φορολογικούς ισολογισμούς, 3) Στον προσδιορισμό της αξίας ασφαλίσεως των παγίων. 4) Στον καθορισμό του ορθού επιμερισμού του κόστους των αποσβέσεων στη βιομηχανική λογιστική. 5) Στην κατάρτιση του προγράμματος συνενώσεων. 6) Στον καθορισμό του κόστους συντηρήσεως και την οικονομικώς ορθή πολσική ανανεώσεως των παγίων. 7) Στον έλεγχο της υλικής πάγια περιουσίας μέσω της απογραφής. Στις επιχειρήσεις με οργανωμένο λογαριασμό κόστους η λογιστική οργάνωση των παγίων είναι βοηθητική λογιστική η οποία εξυπηρετεί την κύρια λογιστική. Ο αριθμός των καθημερινών καταχωρήσεων γίνεται στην βοηθητική λογιστική των παγίων (καρτέλες, ή αναλυτικό Καθολικό παγίων). Το ημερολόγιο παγίων εξυπηρετεί τον σύνδεσμο μεταξύ βοηθητικής λογιστικής παγίων και κύριας λογιστικής. Με την λογιστική οργάνωση των παγίων πρέπει να γίνονται οι εξής σημαντικές ενέργειες: α) Στην γενική λογιστική πρέπει να γίνεται ο καθορισμός των αποσβέσεων του φορολογικού ισολογισμού και των αντίστοιχων αναπόσβεστων υπολοίπων. β) Στον λογισμό του κόστους η λογιστική των παγίων πρέπει να καθορίζει τις κοστολογικές αποσβέσεις και τον επιμερισμό αυτών στις θέσεις και τους φορείς κόστους, καθώς και τα αντίστοιχα κοστολογικά υπόλοιπα. 2.4 ΜΗΤΡηΟ ΠΑΠΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ^ Οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να τηρούν βιβλίο μητρώο παγίων περιουσιακών στοιχείων, για την διαχειριστική παρακολούθηση του κάθε παγίου περιουσιακού στοιχείου και για την λογιστική παρακολούθηση της αξίας κτήσεως και των αποσβέσεων του και γενικότερα της τύχης του. Το βιβλίο αυτό αποτελεί την τελευταία ανάλυση των λογαριασμών, δηλαδή περιλαμβάνει αναλυτικά με κάθε λεπτομέρεια τα πάγια περιουσιακά στοιχεία. ' Βλ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ.ΛΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΓΕΩΡΠΟΥ ΚΟΝΤ.ΛΚΟΥ σελ 139

29 To μητρώο παγίων περιουσιακών στοιχείων πρέπει να περιλαμβάνει, τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία Τα στοιχεία που εξατομικεύουν το είδος (Ονοματολογία) ^ Τα στοιχεία της λογιστικής του εντάξεως (τίτλοι και κωδικοί αριθμοί του πρωτοβάθμιου και του λογαριασμού της τελευταίας βαθμίδας). Την αιτιολογία και τα σχετικά στοιχεία κτήσεως, δηλαδή την αρχική αξία κτήσεως και τις μεταβολές της (προσθήκη, βελτίωση, μειώσεις). Τον τόπο εγκαταστάσεως ή τον τρίτο στις εγκαταστάσεις τόπο του οποίου βρίσκονται) Την ημερομηνία που άρχισε η χρησιμοποίηση ή η λειτουργία του, καθώς και την ημερομηνία που τυχόν τέθηκε σε αδράνειας. ^ Την τυχόν κτήση του με ευεργετική φορολ/κή διάταξη. ^ Την τυχόν ύπαρξη βαρέων πάνω σε αυτό (είδους βάρους ποσό, αιτία). ^ Τον κωδικό αριθμό της τελευταίας βαθμίδας του λογαριασμού των αποσβέσεων. Τις λογισμένες αποσβέσεις (συντελεστής και ποσά) και τα στοιχεία της λογιστικής του εγγραφής (α/α παραστατικού, ημερομηνία)., καθώς και τις αντιλογισμένες αποσβέσεις π.χ σε περίπτωση πωλήσεως ή καταστροφής. Τα στοιχεία και την αιτία του τερματισμού της παραγωγικής τους ζωής π.χ εκποίηση, διάλυση ή καταστροφή. Παρέχεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να τηρούν το μητρώο, κατά ομάδες ομοειδών παγίων στοιχείων, με την διαφορά ότι το συγκεκριμένο πάγιο στοιχείο κατά την απογραφή θα είναι δυνατόν να εξατομικεύεται. 2.5 Πλεονεκτήματα από την χρησιμοποίηση μητρώου παγίων στοιχείων Με την χρησιμοποίηση του μητρώου παγίων στοιχείων γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή οτιδήποτε σχετίζεται με τα πάγια στοιχεία της επιχείρησης. Πληροφορίες που μπορούμε να έχουμε από το μητρώο παγίων στοιχείων είναι πολλές όπως: α) Το όνομα του παγίου και διάφορα διακριτικά στοιχεία β) Αξία κτήσεως γ) Ημερομηνία κτήσεως και όνομα προμηθευτού ή κατασκευαστού. δ) Όλες τις μεταβολές της αξίας κτήσεως του παγίου (προσθήκες βελτιώσεις μειώσεις). ε) Η ημερομηνία που άρχισε να λειτουργεί το πάγιο στοιχείο καθώς και η ημερομηνία που τέθηκε σε αδράνεια εάν έχει συμβεί κάτι τέτοιο. στ) Οι λογισμένες αποσβέσεις (συντελεστής και ποσά) και τα στοιχεία της λογιστικής τους εγγραφής (α/α παραστατικού, ημερομηνία), καθώς και οι αντιλογισμένες αποσβέσεις π.χ περίπτωση πωλήσεως ή καταστροφής. Επίσης βασικό πλεονέκτημα από τη χρησιμοποίηση του Μητρώου παγίων στοιχείων είναι η εξυπηρέτηση σε όλα τα είδη ελέγχου γιατί δίνει πλήρη ενημέρωση για τα πάγια στοιχεία της επιχειρήσεως στους ορκωτούς λογιστές ελεγκτές εφοριακούς κ.λ.π. Ακόμη, ένα σημαντικό πλεονέκτημα που προσφέρει η τήρηση του Μητρώου Π.Σ είναι ότι σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφος 3 του Κ.Φ.Σ ο επιτηδευματίας ο οποίος τηρεί θεωρημένα βιβλία - μητρώα παγίων περιουσιακών στοιχείων και αποσβέσεων μπορεί να καταχωρεί στην απογραφή με ένα ποσό καθ' ομοειδείς κατηγορίες; α) Την αξία κτήσεως των παγίων περιουσιακών στοιχείων προσαυξημένη με τις δαπάνες βελτίωσης. β) Τις αποσβέσεις που έχουν διενεργηθεί και γ) Την αναπόσβεστη αξία αυτών. Είναι λοιπόν φανερή η εξυπηρέτηση που προσφέρει το Μητρώο Π.Σ στην καταχώρηση της απογραφής των παγίων. (1) Βλ. Γενική Λογιστική.ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΟΝΤ.ΛΚΟΥ σελ. 139

30 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ 3.1 Κατανόηση των αποσβέσεων Ξεκινώντας το δεύτερο μέρος κρίνεται σκόπιμο να δοθούν ορισμένοι ορισμοί σύμφωνα με τους οποίους : α) Απόσβεση είναι η λογιστική απεικόνιση της βαθμιαίας ελάτταισης της αξίας των παγίων περιουσιακών στοιχείων, λόγω της λειτουργίας, το πέρασμα του χρόνου, και της οικονομικής απαξίωσης και που η ελάττωση ενσωματώνεται στο κόστος των υπηρεσιών ή προϊόντων που προσφέρονται από την επιχείρηση.^ β) Απόσβεση λοιπών για την λογιστική των στοιχείων του πάγιου ενεργητικού είναι η εμφάνιση της βαθμιαίας μείωσης της αξίας τους που προέρχεται κυρίως από την χρησιμοποίηση τους και από το πέρασμα του χρόνου. γ) Απόσβεση είναι η χρονική κατανομή της αποσβεστέας αξίας του που υπολογίζεται με βάση την ωφέλιμη διάρκεια ζωής του, και συνακόλουθα η λογιστική απεικόνιση και ο καταλογισμός της σε κάθε μία χρήση. 3.2 Σκοπός της απόσβεσης των στοιχείων του παγίου ενεργητικού Είναι γνωστό σε όλους αλλά και φανερό από την πιο πάνω ανάλυση ότι π.χ. ένα παλιό αυτοκίνητο δεν αξίζει όσο ένα καινούργιο, όπως συμβαίνει και με ένα μηχάνημα παραγωγής ή με ένα κτίριο, ή με τα έπιπλα και σκεύη. Είναι σίγουρο ακόμα και γνωστό σε όλους ότι όλα τα πόγια στοιχεία έχουν μια συγκεκριμένη διάρκεια ζωής, μεγάλη ή μικρή, και στο τέλος της ζωής η αξία τους είναι πολύ μικρή ή ακόμα μηδενική. Έτσι οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν περιοδικά το πρόβλημα της αντικατάστασης των παγίων στοιχείων μια και αυτά είναι παλιά και δεν ικανοποιούν απόλυτα. Σωστό λοιπόν είναι οι επιχειρήσεις να προγραμματίζουν τις νέες αγορές για την αντικατάσταση των άχρηστων περιουσιακών στοιχείων. Το αντίθετο θα ήταν παράλογο. Πώς όμως γίνεται ο προγραμματισμός και η προετοιμασία για τις αγορές των νέων παγίων στοιχείων ', Όσο καιρό χρησιμοποιεί μια επιχείρηση ένα πάγιο στοιχείο κρατάει βαθμιαία ένα ποσό έτσι ώστε να μπορεί να το αντικαταστήσει, όταν θα φθαρεί, χωρίς να μειωθεί η καθαρή της περιουσία. Το ποσό αυτό το συνυπολογίζει στο κόστος των οικονομικών αγαθών και το εισπρόττει ταυτόχρονα με τη πώλησή τους. Ονομάζεται ποσό αποσβέσεων και αντιπροσωπεύει την αξία της φθοράς των παγίων στοιχείων της. Σκοπός της απόσβεσης είναι η επανάκτηση της αγοραστικής αξίας που είχε επενδύσει η επιχείρηση στο πάγιο περιουσιακό στοιχείο το οποίο εξαφανίζεται σταδιακά. Οι αποσβέσεις κάθε χρήσεως βαρύνουν το λειτουργικό κόστος ή απευθείας το αποτέλεσμα της χρήσεως, αν πρόκειται για αποσβέσεις που δεν ενσωματώνονται στο λειτουργικό κόστος. Στην πρώτη περίπτωση, η απόσβεση είναι δαπάνη που ενσωματώνεται στο κόστος των αγαθών ή υπηρεσιών και με την πώληση τους γίνεται έσοδο. Πάγια ενεργητικά και αποσβέσεις Θ.Β. ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ * ΓειΊκές αρχές λογιστικής ΣΤΡΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΟ ΥΛΑΚΗΣ Κ. ΖΑΦΕΟΡΟΠΟΥΑΟΣ ^ Γενική Λογιστική Α.Γ ΚΟΝΤ.ΑΚΟΥ

31 Για παράδειγμα το κόστος ενός ψυγείου αποτελείται από υλικά δρχ. 3000, λοιπές δαπάνες δρχ, , και αποσβέσεις παγίων στοιχείων δρχ Είναι δηλ. το κόστος του ψυγείου δρχ Όταν το ψυγείο πωληθεί π.χ. αντί δρχ θα εισπραχθεί η αξία των υλικών, λοιπών δαπανών και αποσβέσεως και επιπλέον κέρδος δρχ Στη δεύτερη περίπτωση που η απόσβεση βαρύνει το αποτέλεσμα της χρήσεως με την μορφή αναπτυξιακών κινήτρων. Οι αποσβέσεις αυτές δεν επαναεισπράτονται και αποτελούν έξοδα. 3-3 Α ίπ Α ΤΩΝ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Τα πάγια που έχει στην κυριάτητά της η επιχείρηση για διαρκή παραγωγική χρήση μεγαλύτερη από ένα έτος διακρίνονται, όπως γνωρίζουμε, σε αυτά που η ωφέλιμη ζωή τους είναι περιορισμένη, όπως κτίρια, μηχανήματα κ.λ.π. Ωωέλιυη διάρκεια ξωηο είναι είτε η χρονική περίοδος κατά την οποία υπολογίζεται ότι το αποσβέσιμο στοιχείο θα χρησιμοποιηθεί παραγωγικά από την επιχείρηση π.χ, μία γραφομηχανή, για 5 χρόνια, είτε η ολική ποσότητα παραγωγής ή το ολικό έργο που αναμένεται να επιτύχει η επιχείρηση από το πάγιο αυτά στοιχείο, π.χ. μηχανήματα δυνατότητας συνολικής παραγωγής. ΑΠΟΣΒΕΣΙΜΟ πάγιο στοιχείο είναι το ενσώματο ή άυλο στοιχείο που αποκτάται από την επιχείρηση για παραγωγική χρήση και έχει ωφέλιμη διάρκεια ζωής περιορισμένη, πάντως μεγαλύτερη από ένα έτος. Η αξία πάνω στην οποία υπολογί^ται η απόσβεση λέγεται ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ. Η αξία των αποσβέσιμων στοιχείων ( ενσώματων ή όυλων ) μειώνεται συνέχεια. Η μείωση αυτή λέγεται απόσβεση, και προέρχεται από : α) ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ - ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΤΟΥ ΦΘΟΡΑ π.χ. ένα μηχάνημα το οποίο όσο περισσότερο λειτουργεί τόσο περισσότερο μειώνεται η αξία του μέχρι να μηδενιστεί ή να έχει αξία σαν παλιομέταλλο. β) ΤΗΝ ΠΑΡΟΔΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ - ΧΡΟΝΙΚΗ ΦΘΟΡΑ π.χ. όλων των παγίων στοιχείων που έχουν περιορισμένη χρονική διάρκεια ζωής όπως έξοδα ιδρύσεως και οργανώσεως, προνόμια, οπωροφόρα δέντρα, αυτοκίνητα. γ) ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΑΞΙΩΣΗ που Οφείλεται στις συνεχείς επιστημονικές και τεχνικές εξελίξεις που εμφανίζουν στην αγορά πιο βελτιωμένους ή και νέους τύπους αγαθών και οι οποίοι είναι πιο παραγωγικοί και οικονομικοί, π.χ. η ανακάλυψη νέων μηχανημάτων με υψηλότερη παραγωγική ικανότητα έχει ακ; αποτέλεσμα, την εκτόπιση από την αγορά όλων των παλαιών μηχανημάτων που τώρα έγιναν αντιοικονομικά λόγω της μικρότερης παραγωγικής ικανότητάς τους. 3.4 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΩΝ Από όσα αναπτύξαμε μέχρι τώρα σχετικά με την απόσβεση των στοιχείων του παγίου ενεργητικού, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια απάντηση στο ερώτημα που δημιουργήθηκε, σχετικά με τον σκοπό ή την αιτία που δικαιολογεί την διενέργεια των αποσβέσεων. Η απώλεια της παραγωγικής ικανότητας των παγίων στοιχείων είναι ένα πραγματικό γεγονός που σαν συνέπεια θα είχε την διακοπή της δυνατότητας λειτουργίας της επιχείρησης, άρα την διακοπή της εσόδων. Με βάση αυτή τη σειρά συλλογισμών ο σκοπός και η δικαιολογητική βάση των αποσβέσεων για την διενέργειά τους είναι η επανάκτηση του στοιχείου που φθείρεται, με σκοπό να συνεχιστεί η δραστηριότητα της επιχείρησης.

32 Αλλά ας παρακολουθήσουμε την εξέλιξη των οικονομικών γεγονότων που αφορούν τα πάγια στοιχεία για να δούμε το θέμα των αποσβέσεων πάνω σε άλλη βάση, σύμφωνα με την σύγχρονη αντίληψη. Κάθε επιχείρηση διαμορφώνεται οικονομικά, με την δέσμευση ποσότητας αγοραστικής δύναμης ( ή του επιχειρηματία ή της δανειακής ) σε στοιχεία που συνθέτουν τα μέσα δράσεως της επιχείρησης, δηλαδή το Ενεργητικό της. Αυτή την δέσμευση ονομάζουμε ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ σε μέσα παραγωγής, μακροχρόνιας ( πάγια ) ή βραχυχρόνιας ( κυκλοφορικό ) διάρκειας. Για τα πάγια έχουμε ουσιαστικά μέσα προκαταβολής αγοραστικής δύναμης με την οποία η επιχείρηση θα μπορέσει να πραγματοποιεί έσοδα, κατά την διάρκεια ζωής των συγκεκριμένων μέσων παραγωγής, δηλαδή χρησιμοποίηση των παγίων λόγω δυνατότητας τους να παράγουν εισόδημα. Πρόκειται δηλαδή για ένα προκαταβληθέν κόστος με σκοπό την πραγματοποίηση εσόδων. Η χρησιμότητα τους όμως εξαντλείται με την πάροδο του χρόνου για αυτό μια αναλογία του προκαταβληθέντος κόστους των σημείων αυτών, πρέπει να αντιπαρατεθεί στο εισόδημα της περιόδου σαν έξοδο ( για το διάστημα που παρήχθη το εισόδημα ), προκειμένου έτσι ώστε να προσδιορίζεται το ακριβές αποτέλεσμα της περιόδου σύμφωνα με την λογιστική αρχή ( ΑΡΧΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΩΣ ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ ). Επειδή ο τελικός σκοπός της ιδιωτικής επιχείρησης δεν είναι μόνο η παραγωγή αγαθών, αλλά η πραγματοποίηση κέρδους πρέπει η επιχείρηση να εξασφαλίζει την επανάκτησή της, να παράγει έσοδα και όχι να εξασφαλίζει την επανάκτηση του στοιχείου που η χρησιμότητά του εξαντλήθηκε, διότι η δυνατότητα εσόδων, δεν κρίνεται από το συγκεκριμένο στοιχείο, αλλά από την επένδυση σε κάποιο στοιχείο. Αφού η επιχείρηση έχει εξασφαλίσει με την μέθοδο των αποσβέσεων την επαναείσραξη της αγοραστικής δύναμης που επενδύθηκε στα πάγια, το αν θα αγοράσει το ίδιο με το αποσβεσθέν πάγιο στοιχείο, είναι θέμα αποφάσεως της διοίκησης της επιχείρησης που εξαρτάται από την σκοπιμότητα του χρόνου αγοράς του νέου στοιχείου. ΑΡΑ Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ είναι η επανείσπραξη της αγοραστικής δύναμης που είχε δεσμευτεί σε μέσα παραγωγής. Με βάση την παραπάνω παραδοχή μπορούμε να δώσουμε τον ακόλουθο ορισμό για τις αποσβέσεις: Ή λογιστική των αποσβέσεων είναι ένα σύστημα λογιστικής που αποσκοπεί να επιμεριστεί το κόστος των ενσώματων περιουσιακών στοιχείων (αφού έχει μειωθεί κατά την υπολειμματική αξία) κατά ένα συστηματικό και ορθολογικό τρόπο. Είναι μια διαδικασία κατανομής, και όχι εκτιμήσεως της αξίας των στοιχείων. Η αήσια απόσβεση είναι μέρος της συνολικής αποσβεστέας α^ας, το οποίο καταλογίζεται στο έτος'. Έναν άλλο ορισμό δίνει και το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο No 4 που ορίζει σαν ' Απόσβεση τον επιμερισμό του αποσβεστέου ποσού ενός περιουσιακού στοιχείου στον χρόνο της υπολογίζεται η ωφέλιμη ζωή του. Οι αποσβέσεις κάθε λογιστικής περιόδου επιβαρύνουν τα αποτελέσματα αμέσως ή εμμέσως''. Από τα παραπάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η απόσβεση αποτελεί έξοδο το οποίο είναι το κόστος κτήσεως των υπηρεσιών των παγίων στοιχείων που αναλώθηκαν σε μία χρονική περίοδο δηλ. το έξοδο που υφίσταται η επιχείρηση για να πραγματοποιήσει ένα σκοπό (τη δημιουργία εσόδων) κατά την χρονική που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο πάγιο στοιχείο.

33 ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΜΕ Ή Σ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΟΡΩΝ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ 4.1 Ανάλυση σγετικών υε t ic anoobcatic άοων: Γία την καλύτερη κατανόηση του θέματος θα αναλύσω τις εξής έννοιες: ΤΙΜΗ ΚΤΗΣΕΩΣ είναι η τιμή αγοράς του στοιχείου αυξημένη με τα ειδικά έξοδα που γίνονται μέχρι να αρχίσει η χρησιμοποίηση του στοιχείου. ΤΙΜΗ ΚΤΗΣΕΩΣ (1) είναι η αξία ενός παγίου στοιχείου, που προσδιορίζεται σαν άθροισμα ορισμένων δαπανών που έγιναν γιο την απόκτησή του. Διακρίνουμε δύο περιπτώσεις: α) Το πάγιο στοιχείο αγοράστηκε β) Το πάγιο στοιχείο κατασκευάστηκε από την ίδια την επιχείρηση Στην πρώτη περίπτωση η αξία του παγίου στοιχείου αποτελεπόι από την τιμολογιακή αξία αγοράς + μεταφορικά + ασφάλιστρα + έξοδα παραλαβής + Φόροι + έξοδα εγκατάστασης + δαπάνες βελτίωσης. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Η επιχείρηση ' ' X ' ' αγόρασε ένα κατάστημα από την Ο.Ε ' ΔΟΜΙΚΗ' ' και διέθεσε δρχ. Η αξία κτήσεως αναλύεται ως εξής: Αξία κτήσεως καταστήματος εμβαδού 50 τ.μ 1. Ποσό που καταβλήθηκε στην Ο.Ε ' 'ΔΟΜΙΚΗ' ' δρχ 2. Φόρος αγοράς δρχ 3. Εξοδα συμβολαιογράφου δρχ 4. Έξοδα Υποθηκοφυλακείου δρχ 5. Αμοιβή Δικηγόρου δρχ 6. Δαπάνη για την πρόσοψη του καταστήματος ΙΟΟ,ΟΟΟ.δρχ Συνολική αξία δρχ Στην δεύτερη περίπτωση που η επιχείρηση κατασκεύασε το πάγιο στοιχείο το κόστος διαμορφώνεται από τα : ημερομίσθια κατασκευής + τα προϊόντα που διέθεσε η επιχείρηση + τα υλικά που αγόρασε + φόροι + διάφορες άδειες. Η Επιχείρηση ' ' Κ ' ' κατασκεύασε ένα υπόστεγο και δαπανήθηκαν για την κατασκευή αυτή: 1. Για άδεια 2. Για αγορά υλικού 3. Για ημερομίσθια εργατών της επιχείρησης 4. Για υλικά που διέθεσε η επιχείρηση Συνολικό κόστος κατασκευής ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΑ είναι η πιθανολογούμενη αξία, που υπολογίζουμε ότι το πάγιο στοιχείο όταν θα εκποιηθεί μετά την παραγωγική του ζωή. (2) ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ είναι αυτή που μένει εάν από την τιμή κτήσεως του παγίου στοιχείου αφαιρέσουμε την υπολειμμστική του αξία. (3)

34 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Αξία ΐΓτήσεως φορτηγού αυτοκινήτου Μείον υπολειμματική αξία Αποσβεστέα αξία δρχ δρχ δρχ 4.2 ΜΕΘΟΔΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΠΟΣΒΣΤΕΩΝ Εισαγωγή Η κατανομή των δαπανών κεφαλαίου μέσα σε μια χρονική περίοδο π.χ στο ωφέλιμο χρόνο ζωής Π.Π.Σ έχει αποτελέσει ένα από τα βασικά θέμστα της υπολογιστικής διαδικασίας και της θεωρίας της Λογιστικής. Πρόκειται για τις μεθόδους υοπολογισμού των ετησίων αποσβέσεων και την θεωρητική τους θεμελίωση Μέθοδοι αποσβέσεων καλούνται οι συστηματικοί και έλλογοι τρόποι που χρησιμοποιούνται για την χρονική κατανομή της αποσβεστέας αξίας μέσα στην Ω.Δ.Ζ του παγίου περιουσιακού στοιχείου. Με τις μεθόδους αποσβεστέων δηλ. επιδιώκεται ο προσδιορισμός του ποσού της δαπάνης των αποσβέσεων που προέρχεται από την χρησιμοποίηση του Π.Π.Σ με το οποίο πρέπει να επιβαρυνθεί κάθε λογιστική χρήση. Στην παράγραφο αυτή θα παρουσιάσουμε τις κυριώτερες από τις μεθόδους αποσβέσεων που προτείνονται από την λογιστική θεωρία και έχουν τύχει εφαρμογής στην διεθνή πρακτική. Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να τονίσουμε ότι η Ελληνική νομοθεσία επιτρέπει μόνο την σταθερή μέθοδο. α) Οι στηριζόμενες στο χρφνρ - Μέθοδος του σταθερού ποσού. β) Οι στηριζόμενες στη μειούμενη απόδοση του παγίου στοιχείου - Μέθοδος του αθροίσματος των αριθμών των ετών ζωής του στοιχείου - Μέθοδος του σταθερού ποσού επί της μειούμενης βάσεως - Μέθοδος του μειούμενου ποσοστού αποσβέσεως επί της αναπόσβεστης αξίας. γ) Μέθοδοι αύξουσας απόσβεσης - Σύστημα του προοδευτικό αυξανόμενου συντελεστή - Μέθοδοι του σύνθετου τόκου (μέθοδος ράντας) δ) Οι στηριζόμενες στην λειτουργική ζωή του παγίου στοιχείου - Μέθοδος των μονάδων λειτουργίας - Μέθοδος των μονάδων παραγωγής ε) Ειδικά συστήματα αποσβέσεων - Μέθοδος των αποθεμάτων - Ομαδικό ή μεικτό σύστημα αποσβέσεως - Σύστημα απόσυρσης και αντικατάστασης Μέθοδος σταθερής απόσβεσης Η προτεινόμενη μέθοδος συσχετίζει άμεσα τις αποσβέσεις με τον χρόνο και αδιαφορεί για το βαθμό χρήσεως του στοιχείου. Ονομάζεται σταθερή μέθοδος γιατί κάθε χρήση της ωφέλιμης ζωής του στοιχείου επιβαρύνεται με σταθερό ποσό. Δηλαδή το ποσό της ετήσιας απόσβεσης ενός παγίου στοιχείου είναι σταθερό και υπολογίζεται. α) Με βάση την αξία κτήσεως και μόνο ή β) Την αξία κτήσεακ; μειωμένης κατά την υπολειμματική αξία (πραγματικά αποσβεστέα αξία) όσες φορές αυτή θεωρείται σημαντική.

35 Όπ(ος παρατηρούμε με την μέθοδο του σταθερού ποσού, η αποσβεστέα αξία διατηρείται με τον αριθμό των ετών της προβλεπόμενης ζωής του προς απόσβεση στοιχείου και βρίσκεται το ετήσιο ποσό απόσβεσης, το οποίο παραμένει σταθερό σε όλα τα έτη της ωφέλιμης ζωής του στοιχείου. Επίσης σταθερό είναι και το ποσοστό (συντελεστής) απόσβεσης και υπολογίζεται πάνω στην αποσβεστέα αξία του Π.Π.Σ. Στην πράξη αγνοείται η υπολειμματική αξία και η ετήσια απόσβεση βρίσκεται με διαίρεση του κόστους κτήσεως με τον αριθμό των ετών της ωφέλιμης διάρκειας ζωής του Π.Π.Σ. Η τακτική αυτή δικαιολογείται στις περιπτώσεις όπου η υπολειμματική αξία είναι ασήμαντη και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί. Παράδειγμα: Έστω μηχάνημα αξίας κτήσης δρχ με συντελεστή απόσβεσης 20% Έτος Βάση! απόσβεσης Υπολογισμού Συντελεστής Αξία Συσσωρευηκή απόσβεσης απόσβεση I I Η σταθερή μέθοδος αποσβέσεως χρησιμοποιείται σε εγκαταστάσεις που δεν απαιτούν έξοδα επισκευών τα οποία θα αυξάνονται κατά την διάρκεια της χρήσης. Η σταθερή μέθοδος παρουσιάζει το πλεονέκτηυα ότι είναι απλή ευνόητη και ευρύτατα χρησιμοποιούμενη. Έχει το πλεονέκτημα να είναι συστηματική και ορθολογική. Επίσης έχει το υειονέκτηυα ότι όλες οι χρήσεις επιβαρύνονται ομοιόμορφα με το ίδιο ύψος των αποσβέσεων, άσχετα με την ένταση χρήσεαις του παγίου που αποσβένεται, καθώς και άσχετα με την αύξηση των εξόδων συντηρήσεως του ή τη μείωση της αποδοτικότητας του, μετά από μια περίοδο ετών. Στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγεται και το ότι θεωρεί τον παράγοντα χρόνο σαν μοναδική αιτία των αποσβέσεων των Π.Π.Σ και δεν αντιπαραθέτει σωστά τα έσοδα με τα έξοδα. Ενδείκνυται παρ' όλα αυτά, η εφαρμογή της όταν συντρέχουν οι ακόλουθες καταστάσεις; α) Η μείωση της παραγωγικής δυναμικότητας του στοιχείου είναι περίπου ίδια κάθε έτος. β) Η μείωση της παραγωγικής δυναμικότητας του στοιχείου οφείλετε στο κύλημα του χρόνου παρά στη χρησιμοποίηση του στοιχείου. γ) Η χρήση του στοιχείου παραμένει σταθερή από έτος σε έτος. δ) Οι επισκευές και συντηρήσεις του στοιχείου είναι ουσιαστικό οι ίδιες κάθε έτος. Αρα η εφαρμογή της μεθόδου αν ενδείκνυται στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν είναι ρεαλιστική, αφού συχνά η μείωση της παραγωγικής δυναμικότητας του στοιχείου οφείλετε κυρίως στο βαθμό της χρησιμοποιήσείος του και όχι αποκλειστικά στην πάροδο του χρόνου. Η μέθοδος αποτυγχάνει να αντιπαραβόλει τα σωστό κόστη με τα έσοδα στις περιπτώσεις που η παραγωγή δεν είναι ίδια σε όλες τις περιόδους. Η μέθοδος λόγω της απλότητας της χρησιμοποιείται ευρύτατα στην πράξη, ακολουθείται Δε πάγια από την φορολογική νομοθεσία στην χώρα μας. ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΜΕ Ε.Γ.Λ.1 σελ. 189,ΛΝΔΡΕ.ΛΣ Μ. ΡΕΒΑΝΟΓΛΟΥ - ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΓΈΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ

36 4.2.3 Μέθοδος φθίνουσας απόσβεσης Κατά την μέθοδο αυτή, η αποσβεστέα αξία κατανέμεται στη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του στοιχείου, κατά τρόπο που τα ετήσια ποσά των αποσβέσεων γίνονται όλο και μικρότερα από χρόνο σε χρόνο. Αποσβεστέα αξία μπορεί να είναι είτε η αξία κτήσεως, είτε η αξία αυτή μειωμένη κατά την υπολειμματική αξία. Είναι γνωστό ότι τα έξοδα που συνδέονται με την χρήση ενός παγίου στοιχείου π.χ επισκευές και συντηρήσεις αυξάνονται από χρόνο σε χρόνο. Π αυτό υποστηρίζεται οι αποσβέσεις να μειώνονται από χρόνο σε χρόνο ώστε το συνολικό μέγεθος ' 'συντηρήσεις αποσβέσεις'' να είναι σχεδόν σταθερό. Υποστηρίζεται επίσης, ότι οι ετήσιες πρέπει να μειώνονται με το πέρασμα του χρόνου, στις περιπτώσεις που η αποδοτικότητα του στοιχείου αποσβένεται. Παράδειγμα: Έστω μηχάνημα αξίας κτήσης δρχ με συντελεστή απόσβεσης 12% ο οποίος πολλαπλασιάζεται με το συντελεστή 3 και δίνει συντελεστή 36% Έτος απόσβεσης Βάση Γ Συντελεστής Υπολογισμού % Αξία απόσβεσης Συσσωρευτική Υπόλοιπα j απόσβεση i I I Το ποσό της ετήσιας απόσβεσης κατά το έκτο έτος είναι Χ36% = και το αναπόσβεστο υπόλοιπο = Επειδή το αναπόσβεστο υπόλοιπο στο 6 έτος είναι κάτω από το 10% της αξίας κτήσης του παγίου στοιχείου, η απόσβεση θα γίνει 100%. Οπωσδήποτε πρέπει να σημειώσουμε τα εξής σημεία κριτικής: α) Η απόσβεση σαν έξοδο δεν πρέπει να προσδιορίζεται ή να καθορίζεται σε σχέση με το αποτέλεσμα (την αποδοτικότητα), αφού το προσδιορίζει. Πραγματικό, το ύψος του καθαρού τελικού αποτελέσματος επηρεάζεται από το ύψος των αποσβέσεων, και όχι το αντίθετο. β) Η απόσβεση από την άποψη περιεχομένου και προορισμού, διαφέρει από το έξοδο συντηρήσεως και συνεπώς είναι ανεξάρτητη σαν μέθοδος. Πραγματικό η απόσβεση έχει δικαιολογητική βάση ' 'την επανάκτηση της δεσμευθείσας αγοραστικής δυνάμεως' ' ενώ η συντήρηση αποσκοπεί στην ' διατήρηση της λειτουργικής ικανότητας ενός παγίου στοιχείου''. Οι φθίνουσες μέθοδοι βασίζονται στην υπόθεση ότι με την πάροδο του χρόνου μειώνεται η απόδοση και οι καλύτερες υπηρεσίες που προσφέρουν τα πάγια στοιχεία. Αρα γίνεται σωστότερη αντιπαράθεση των εξόδων των αποσβέσεων με τα έσοδα της επιχείρησης. Ο υπολογισμός των μειούμενων αποσβέσεων μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους: α) Σύστημα του προοδευτικού ελατούμενου συντελεστή " Β λ ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΜΕ Ε.ΓΛ.Σ σελ 190 ΑΝΔΡΕΑΣ Μ. ΡΕΒΑΝΟΓΑΟΥ - ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΑΟΣ

37 Στο σύστημα αυτό τα ετήσια ποσό αποσβέσεων υπολογίζονται οχ; εξής: Α π ο σ β ε σ τ έ α a S a γ Σ υ ν τ ε λ ε σ τ ή α π ό σ β εσ η ο Το πρώτο σύστημα φθίνουσας απόσβεσης δηλ. μειούμενος συντελεστής με σταθερή την πραγματικά αποσβεστέα αξία, στηρίζεται στην ακόλουθη παραδοχή. - Η αξία ενός παγίου στοιχείου, που καταβάλλεται σήμερα δηλ. η αξία κτήσεοχ;, εκφράζει την σημερινή αξία των υπηρεσιών που το συγκεκριμένο πάγιο στοιχείο θα προσφέρει στην επιχείρηση κατά την διάρκεια του ωφέλιμου χρόνου ζωής του. - Αν δεχθούμε ότι το πάγιο προσφέρει κάθε χρόνο υπηρεσίες της ίδιας αξίας τότε η αξία των υπηρεσιών αυτών θα μικραίνει όσο ο χρόνος παροχής των υπηρεσιών αυτών απομακρύνεται από το σήμερα. - Αν αυτή η σειρά σκέψεων είναι ορθή, τότε οι αποσβέσεις των επόμενων περιόδων θα πρέπει να είναι αναλογικά μικρότερες για να ανταποκρίνονται στην αξία των υπηρεσιών. Β) Σύστημα του σταθερού ποσοστού επί της σναπόσβεστης αξίας Σε αυτό το σύστημα χρησιμοποιείται σταθερός συντελεστής απόσβεσης ο οποίος εφαρμόζει πάνω στην εκάστοτε αναπόσβεστη αξία που προκύπτει από την διαφορά: Α Ε ϊα κ τ ή σ ε ο χ - Σ ύ ν ο λ ο α π ο σ β έ σ εω ν που έχει διενεργηθεί μέχρι το τέλος κάποιου έτους. Σημειώνεται ότι για την εφαρμογή αυτής της μεθόδου απαιτείται οπωσδήποτε να υπολογίζεται σημαντική υπαλειμματική αξία. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται κυρίως σε Π.Π.Σ των οποίων η ωφέλιμη διάρκεια ζωής είναι μεγάλη και δεν μπορεί να προβλεφθεί, έχουν Δε στο τέλος της ζωής τους σημαντική υπολειμματική αξία, όπως π.χ τεχνικά έργα μεγάλης διάρκειας κτίρια κ.λ.π Μέθοδος της αύξουσας απόσβεσης Κατά τη μέθοδο αυτή, τα ετήσια ποσά των αποσβέσεων γίνονται όλο και πιο μεγαλύτερα από χρόνο σε χρόνο. Βάση υπολογισμού η αποσβεστέα αξία που μπορεί να είναι είτε η αξία κτήσης ή η αξία αυτή μειωμένη κατά την υπολειμματική α^α, οπότε αυτή θεωρείται σημαντική. Για τον προσδιορισμό των ετήσιων αποσβέσεων και επομένως και των ποσών των αποσβεστέων, χρησιμοποιούνται τα παρακάτω συστήματα: α ) Σ ύ σ τ η μ α το υ π ρ ο ο δ ε υ τ ικ ο ύ α υ ξ α ν ό μ ε ν ο υ σ υ ν τε λ ε σ τή Στο σύστημα αυτό, τα ετήσια ποσά αποσβέσεν υπολογίζονται ως εξής Α π ο σ β ε σ τ έ α α Ε ία y σ υ ν τ ε λ ε σ τ ή α π ό σ β εσ η ε. Ο συντελεστής απόσβεσης αυξάνεται προοδευτικά απά χρήση σε χρήση. Για τον προσδιορισμό των ετησίων συντελεστέων ακολουθεί η ίδια διαδικασία όπως και στο σύστημα του προοδευτικά ελαττούμενου συντελεστή της φθίνουσας μεθόδου παρ α, με την διαφορά ότι θα προκόψουν από την εξίσωση: ο + (ο-ι-α) + (ο+2α) +... (ρ+νο ) =100 όπου ρ = συντελεστής του 1 "' έτους όπου α = λόγος της προόδου Παράδειγμα ρ+(ρ+α)+(ρ+2α)+(ρ+4α)=100%=>5ρ+10α=100=>ρ+2α=20=>ρ=20-2α Δίνοντας διαφορετικές τιμές στο (α) θα βρούμε διαφορετικές τιμές προοδευτικό αυξανόμενων συντελεστών. Αν π.χ δώσουμε την τιμή 5 στο (α) τότε η σειρά του προοδευτικού αυξανόμενου συντελεστή είναι ρ=20-2α =>ρ=20-(1χ5)=>ρ=10 Άρα:

38 ί Είδος Αξία κτήσης Αποσβεστέα Αξία ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΩΝ : Μπετονιέρα : : : 10 %, 15%, 20%, 25%, 30% Έτη Αξία στην 1 Συντελεστής Αποσβέσεις! Σύνολο Αξία στο 1 αρχή κάθε Απόσβεσης κάθε! αποσβέσεων Τέλος κάθέ i κτήσης χρήσης Χρήσης ! ! %! ! % I ΐ % ; ! % ί j β ) Σ ύ σ τ η μ α τ ο υ α θ ρ ο ίσ μ α τ ο ς τ ω ν αρ ιθ μ ώ ν τ ω ν ε τ ώ ν τ η ς Ω.Δ.Ζ τ ο υ Π.Π Σ Πρόκειται για το ίδιο σύστημα που εξετάστηκε στην περίπτωση της γθίνουσας μεθόδου, με την διαφορά ότι οι συντελεστές παίρνονται καττα την αύξουσα τάξη. Με βάση τα δεδομένα της παραγράφσυ γ, ο προσδιορισμός των αυξανόμενων συντελεστών γίνεται ως εξής: - Αθροίζουμε τα έτη ζωής; =15 - Συντελεστές (Κλάσματα): 1/15,2/15,3/15,4/15,5/15 ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Είδος Αξία κτήσης Κοπτική μηχανή Αποσβεστέα Αξία Ω.Δ.Ζ 5 j Έτη Αξία στην Συντελεστής Αποσβέσεις! Σύνολο j Αξία στο i αρχή κάθε Απόσβεσης κάθε! αποσβέσεων Τέλος κάθε κτήσης χρήσης Χρήσης / / ! / i : / ! I /15 109, ί γ) Τοκοχρεωλιτική μ έθοδος (μέθοδος της ράντας) Η μέθοδος αυτή θεμελιώνεται θεωριτικά πάνω στην άποψη ότι κάθε δέσμευση κεφαλαίου, σε ένα Π.Π.Σ κοστίζει, όσο είναι ο τόκος που μπορούσε να αποδώσει η ίδια ποσότητα χρήματος, εάν γινόταν μακροχρόνια κατάθεση στην Τράπεζα. Σύμφωνα με αυτήν, η ετήσια απόσβεση είναι ποσό σταθερό το οποίο όμως αποτελείται από δύο μεταβλητά στοιχεία; Την πραγματική απόσβεση που αυξάνεται κατά έτος και τον τόκο που μειώνεται μεν κατά έτος, άλλα με τον οποίο αυξάνονται αντίστοιχα τα έσοδα της λογιστικής περιόδου. Κατά την μέθοδο αυτή ο προσδιορισμός των ίσων ετησίων αποσβέσεων ισοδυναμεί με τον προσδιορισμό του όρου ράντας της οποίας προύσα αξία είναι η αποσβεστέα αξία, οι περίοδοι ισούνται με τα έτη της Ω.Δ.Ζ και το επιτόκιο είναι ίσο με το επιτόκιο μακροπρόθεσμων δανείων. Ακολουθεί παράδειγμα για καλύτερη κατανόηση

39 Παράδειγμα Έστω ΑΑ μηχανήματος ' ' X ' ' δρχ Ω.Δ.Ζ. 5 έτη και επιτόκιο 5%. Το ποσό της ετήσιας απόσβεσης προσδιορίζεται ως εξής: ΑΑ Όπου α= ετήσια απόςβεση Η παρούσα αξία ληξιπρόθεσμη α= Όπου ΑΑ= αποσβνεςτέα αξία Ράντας μιας δρχ για 5 χρόνια A V 1 Όπου α 0.05 Με επιτόκιο 0.05 A Με τα δεδομένα αυτά, κατασκευάζεται ο ακόλουθος πίνακας αποσβέσεων, όπου σημειώνονται οι πράξεις για τον προσδιορισμό των ποσών των στηλών του =5-4 ί 4 5 6= : ' I I Στον προηγούμενο πίνακα παρατηρούμε τα εξής: -Το έξοδο των αποσβέσεων κάθε περιόδου, παραμένει σταθερό και οι συνολικές αποσβέσεις (5) υπερβαίνουν την αποσβεστέα αξία (3) κατά το ποσό του τεκμαρτού τόκου. Παρ' όλα αυτά τα αποτελέσματα κάθε χρήσεως βαρύνονται μόνο με το σύνολο των αποσβεστέων, επειδή οι τόκοι καταχωρούνται στα έσοδα. - Οι τεκμαρτοί τόκοι βγαίνουν μειούμενοι καθώς το σταθερό επιτόκιο υπολογίζεται επί της εκάστοτε αναπόσβεστης αξίας (2). Με βάση τον παραπάνω πίνακα η εγγραφή στο τέλος του έτους είναι: Αποσβέσεις μηχανημάτων Αποσβεστέα μηχανήματα Τόκοι Όμοια εγγραφή με τα ανάλογα ποσά γίνεται κάθε χρόνο. Από την εγγραφή αυτή φαίνεται καθαρά η βασική επιδίωξη της μεθόδου αυτής είναι η ενσωμάτωση στο ποσό των αποσβέσεων του τόκου του κεφαλαίου, ίδιου η ξένου που χρησιμοποιήθηκε για την απόκτηση του παγίου στοιχείου. Η τοκοχρεωλυτική μέθοδος έτυχε αυστηρής κριτικής για πολλούς λόγους και έχει σχεδόν εγκαταληφθεί. Παρ' όλα αυτά όμακ;, προσφέρεται για υπολογισμούς στη λήψη αποφάσεων για την κατασκευή έργων μεγάλης διάρκειας ζωής και υψηλού κόστους π.χ σιδηροδρόμων, προσοδοφόρων γεφυρών, λιμανιών. Ποοατηοήσειε στπν αύεουσα υέθοδο απόσβεσης Η αύξουσα μέθοδος παρουσιάζει το μειονέκτημα ότι αγνοεί το γεγονός της αύξησης των εξόδων επισκευών και συντηρήσεων των Π.Π.Σ με την πάροδο του

40 χρόνου. Επίσης η αύξουσα μέθοδος δεν έχει εύκολη εφαρμογή, όπως η σταθερή και ταιριάζει στις περιπτώσεις που - Προβλέπεται αύξουσα αποδοτικότητα της επιχείρησης, τότε ψηλότεροι συντελεστές θα υιοθετηθούν στα τελευταία χρόνια ενώ στα πρώτα υιοθετούνται χαμηλοί συντελεστές. Αυτό συμβαίνει στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας π.χ Υδρεύσεως Τηλεφώνου κ.λ.π των οποίων τα ακαθόριστα έσοδα συνεχώς αυξάνουν εξαιτίας της συνεχούς επέκτασης τους. - Υπάρχει κίνδυνος απρόοπτης απαξίωσης του πράγματος εξαιτίας της εμφανίσεως νέου, καταλληλότερου τύπου (παραγωγικές μέθοδοι, ειδικές εγκαταστάσεις που παράγουν είδη μόδας για παράδειγμα). ΓΓ αυτό λαμβάνεταιπρόνοια συντομότερης απόσβεσης, με αυξανόμενους συντελεστές Λειτουργική μέθοδος Σύμφωνα με την μέθοδο αυτή η απόσβεση γίνεται ανάλογα με το βαθμό χρησιμοποίησης του Π.Π.Σ κατά την διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του. Η Ω.Δ.Ζ του παγίου στοιχείου εκφράζεται; α) Σε μονάδες λειτουργίας όπως είναι οι ώρες λειτουργίας μηχανήματος β) Σε μονάδες παραγόμενου έργου, όπως είναι τα χιλιόμετρα, τα μέτρα, τα τεμάχια κ.λ.π Η μέθοδος αυτή, είναι πιο δίκαιη διότι επιβαρύνει την κάθε λογιστική περίοδο με ποσό αποσβέσεων ανάλογο με το βαθμό λειτουργίας του Π.Π.Σ. Επίσης εφαρμόζεται σε Π.Π.Σ που φθείρονται κυρίως εξαιτίας της λειτουργίας τους όπως π.χ αυτοκίνητα, σκαπτικά μηχανήματα κ.λ.π. Παρ' όλα αυτά η λεττουργική μέθοδος είναι δύσκολη στην εφαρμογή της αφού απαιτείται μέτρηση του χρόνου λειτουργίας του Π.Π.Σ μέσα σε κάθε χρήση. Ο προσδιορισμός των αποσβέσεων γίνεται ως εξής: α) Μέθοδοι των ωρών λειτουονίας Κστά την μέθοδο αυτή η αποσβεστέα αξία διαιρείται με το συνολικό αριθμό ωρών της εκτιμούμενης ωφέλιμης ζωής του στοιχείου και έτσι προσδιορίζεται η απόσβεση ανά ώρα λειτουργίας του στοιχείου. Η απόσβεση κάθε λογιστικής περιόδου προσδιορίζεται με βάση τις ωριαίες αποσβέσεις και τις ώρες λειτουργίας του Π.Π.Σ μέσα σ' αυτήν την περίοδο. Πραγματικά αν το στοιχείο σε μια χρήση λειτουργήσει διπλάσιες ώρες από ότι στην προηγούμενη χρήση, τότε η απόσβεση θα είναι διπλάσια. Η εφαρμογή της ενδείκνυται στις παρακάτω περιπτώσεις 1. Όταν η παραγωγική δυναμικότητα του παγίου στοιχείου δεν εξαρτάται ουσιαστικά από την πάροδο του χρόνου αλλά από την λειτουργία του. 2. Όταν η χρησιμοποίηση του Π.Π.Σ δεν είναι ίδια σε κάθε λογιστική περίοδο, αλλά παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις. 3. 'Όταν οι τεχνικές προδιαγραφές του Π.Π.Σ προσδιορίζουν την Ω.Δ.Ζ του σε ώρες εργασίας. Η μέθοδος των ωρών λειτουργίας αντενδείκνυται στα στοιχεία που υπόκεινται σε χρονική φθορά και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο οικονομικής απαξίωσης όπως κτίρια, τα έπιπλα κ.λ.π καθώς επίσης και στις περιπτώσεις που είναι δύσκολο να υπολογιστεί η ωφέλιμη διάρκεια ζωής. Β1 Μέθοδοο των υονάδων παοανωνής: Κατά την μέθοδο αυτή, η απόσβεση ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος υπολογίζεται ως εξής; Η αποσβεστέα αξία διαιρείται με το συνολικό αριθμό μονάδων που εκτιμάται ότι θα παράγει το στοιχείο σε ολόκληρη την ωφέλιμη ζωή του.

41 Η απόσβεση όμως κάθε λογιστικής περιόδου προσδιορίζεται με βάση την απόσβεση ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος και την συνολική ποσότητα των μονάδων που παρήχθησαν σε αυτήν την περίοδο.. Η εφαρμογή αυτής της μεθόδου ενδείκνυται στις περιπτώσεις που: 1. Η παραγόμενη ποσότητα προϊόντων μπορεί να μετριέται με ακρίβεια. 2. Η ωφέλιμη ζωή του Π.Π.Σ είναι εύκολο να εκτιμηθεί σε μονάδες παραγωγής 3. Δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οικονομικής απαξίωσης του στοιχείου Ειδικό συστήματα αποσβέσεων Τα ειδικά συστήματα αποσβέσεων χρησιμοποιούνται όταν τα αποσβέσιμα Π.Π.Σ μιας επιχείρησης παρουσιάζουν κάποια ιδιαιτερότητα και η εφαρμογή κάποιας από τις παραπάνω μεθόδους ππου αναφέρονται είναι δύσκολη ή κρίνεται πρακτικό ανεφάρμοστη. Τα συστήματα αυτά είναι: Α) Σύστημα αποθεμάτων ή εκτίμησης Κάθε επιχείρηση έχει στοιχεία, που χωρίς να καταστρέφονται συνάμα είναι δυνατόν να χαθούν, η Δε αξία τους, αποδίδεται σαν ενιαίο ποσό. Πρόκειται δηλαδή για ενσώματα πάγια στοιχεία μεγάλου αριθμού και μικρού κατά μονάδα κόστους όπως εργαλεία χειρός εργαλεία μηχανών. Στις περιπτώσεις αυτές, ετήσια απόσβεση είναι η διαφορά της αξίας κτήσεως του στοιχείου (π.χ εργαλείων) στην αρχή του έτους μείον την αξία κτήσεως του στοιχείου στο τέλος του έτους. ΑπόσΒεσπ = αονικά απόθευα + ανοοέο - Τελικό απόθευα Η εκτίμηση του τελικού αποθέματος θα πρέπει να γίνεται σε τιμές κτήσης και δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η τρέχουσα αξία κτήσης των στοιχείων αυτών γιατί τότε η μέθοδος απομακρύνεται από την βασική αρχή των αποσβέσεων που αναφέρει ότι πρέπει να υπολογίζονται στην αξία κτήσεως. Β) Σύ<ττημα απρ^νρσης και αντ κα.τά?τα?ης Κατά τα δύο αυτά συστήματα η απόσβεση δεν γίνεται στο τέλος κάθε χρήσης αλλά υπολογίζεται και καταχωρείται όταν αντικαθίσταται το Π.Π.Σ. Υπάρχει όμως μια βασική διαφορά στα δύο αυτά συστήματα, σχετικό με την διανέργεια της δαπάνης απόσβεσης: 1. Στο σύστημα της απόσυρσης το αρχικό κόστος κτήσης του παλαιού Π.Π.Σ μειωμένο κατά την υπολειμματική αξία μετστρέπεται σε απόσβεση την στιγμή της απόσυρσης του παλαιού και της αντικατάστασης του από το νέο. 2. Στο σύστημα της αντικατάστασης το κόστος κτήσης του νέου Π.Π.Σ μειωμένο κατά την υπολειμματική αξία καταχωρείται στο λογαριασμό αποσβέσεων κατά την στιγμή της αντικατάστασης (στην αρχή). Τα δύο αυτά συστήματα εφαρμόζονται όταν δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί καμία άλλη μέθοδος από αυτές που προαναφέρονται, λόγω των ιδιατέρων χαρακτηριστικών των παγίων στοιχείων. Βασικό μειονέκτημα των δύο αυτών συστημάτων είναι ότι δεν γίνεται αντιπαράθεση της δαπάνης απόσβεσης με τα αντίστοιχα έσοδα κάθε διαχειριστικής περιόδου στα πρώτα χρόνια ζωής των παγίων γιατί η απόσβεση υπολογίζεται κατά την στιγμή της αντικατάστασης των Π.Π.Σ. Αυτά τα συστήματα χρησιμοποιούνται κυρίως από τους Οργανισμούς κοινής ωφέλειας όπωςο.τ.ε % Δ,.Ε.Η. Σύοτηυα ουαδικό και σϋνθετο Σύμφωνα με την θεωρία των αποσβέσεων, ο υπολογισμός τους πρέπει να γίνεται κατά πάγιο περιουσιακό στοιχείο. Πολλά όμως από τα πάγια στοιχεία των επιχειρήσεων, παρακολουθούνται σε ένα λογαριασμό του παγίου ενεργητικού. Η απόσβεση επομένως δεν υπολογίζεται στην αξία κτήσης της ομάδας των στοιχείων.

42 Όταν τα στοιχεία παρακολουθούνται στον ίδιο λογαριασμό είναι ομοειδή και έχουν την ίδια ωφέλιμη διάρκεια ζωής όπως οι τόρνοι, γραφομηχανές τότε εφαρμόζεται το Ομαδικό σύστημα απόσβεσης Σε αντίθεση, όταν τα πάγια στοιχεία που παρακολουθούνται στον ίδιο λογαριασμό είναι ανομοειδή έχουν δηλαδή διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετική Ω.Δ.Ζ όπως φορτηγά διαφορετικής δυναμικότητας και Ω.Δ.Ζ, τότε εφαρμόζεται το σύνθετο σύστημα απόσβεσης. Για την εφαρμογή των δύο αυτών συστημάτων απόσβεσης πρέπει: Ι.Το κόστος κτήσεως των παγίων στοιχείων που ανήκουν στην ίδια ομάδα να παρακολουθείται σε ένα λογαριασμό του παγίου ενεργητικού. 2, Οι αποσβέσεις των παγίων στοιχείων αυτού του λογαριασμού να παρακολουθούνται σε ένα αντίθετο λογαριασμό. 3.0 υπολογισμός της απόσβεσης γίνεται επί της αποσβεστέας αξίας με την εφαρμογή ενός μέσου συντελεστού απόσβεσης. 4. Όταν η ωφέλιμη διάρκεια ζωής των παγίων στοιχείων είναι διαφορετική τότε για την διαδικασία των αποσβέσεων παίρνουμε την μέση Ω.Δ.Ζ των επί μέρους στοιχείων. Τα δύο αυτά συστήματα είναι εύκολης εφαρμογής σε σύγκριση με τις άλλες μεθόδους. Το κύριο μειονέκτημα τους όμως είναι ότι ο μέσος συντελεστής υπολογιζόμενος πάντα επί του κόστους κτήσης των παγίων στοιχείων είναι δυνατόν να οδηγήσει σε υπεραποσβέσεις γ ι' αυτό πρέπει κατά διαστήματα να θεωρείται. 4.3 ΑΛΛΑΓΗ ΜΕΘΟΔΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΣ ΚΑΙ ΔΙΟΡΘΩΣΕΩΣ ΣΤΙΣ ΣΥΣΣΩΡΕΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Αλλαγή μεθόδου αποσβέσεως Σε περίπτωση μεταβολής από μια γενικά παραδεκτή μέθοδο απόσβεσης των στοιχείων που ήδη υποβάλλονται σε απόσβεση, εφ ' όσον αυτή κρίνεται αναγκαία για την ακριβέστερη εμφάνιση των οικονομικών καταστάσεων, απασείται μια προσαρμογή των συσσωρευμένων αποσβέσεων με βάση την νέα μέθοδο. Η διαφορά αυτής της προσαρμογής πρέπει να περιλαμβάνεται στο λογαριασμά ' 'Αποτελέσματα χρήσεως με την ένδειξη ' 'Προσαρμογή αποσβέσεων'' στην χρήση που έγινε η μεταβολή της μεθόδου αποσβέσεως. Τα στάδια που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι: - Προσδιορισμός της κατηγορίας των αποσβέσιμων περιουσιακών στοιχείων στα οποία επιδρά η μεταβολή. - Οι καταχωρήσεις στα βιβλία συσσωρευμένες αποσβέσεις υπολογίζονται εκ νέου με βάση την νέα μέθοδο και προσαρμόζονται με την διαφορά που προκύπτει από την εφαρμογή της νέας μεθόδου. - Η διαφορά από την προσαρμογή πρέπει να εμφανίζεται στα αποτελέσματα χρήσης κατά την οποία έγινε η μεταβολή εφ'. Όσον επιδρά στο ποσό των αδιανέμητων κερδών Μεταβολή στους συντελεστές απόσβεσης Είναι ενδεχόμενο η επιχείρηση να επανεκτιμήσει την διάρκεια ωφέλιμης ζωής ή της υπολειμματικής αξίας του αποσβεσμένου στοιχείου εξαιτίας διαφόρων γεγονότων όπως είναι η απόκτηση περισσότερης πείρας και η λήψη επιπρόσθετων πληροφοριών για το πάγιο στοιχείο.

43 Σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε μεταβολή στους συντελεστές απόσβεσης και η αναπόσβεστη αξία του στοιχείου πρέπει να κατανέμεται στην νέα απομένουσα ωφέλιμη ζωή στοιχείου, λαμβάνοντας υπόψη τη. νέα εκτιμούμενη ζωή ή τη νέα υπολειμμστική αξία του στοιχείου Διόρθωση λογιστικών σφαλμάτων Αν διαπιστωθούν λάθη στις ήδη καταλογισθείσες αποσβέσεις των προηγούμενων χρήσεων, διορθώνονται στην τρέχουσα χρήση με χρέωση η πίστωση των Αδιανέμητων κερδών και πίστωση ή χρέωση των οικείων λογαριασμών που έχουν επηρεαστεί από το λάθος. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η διόρθοχιη σφάλματος προηγούμενης χρήσεως πρέπει να απεικονίζεται στον Λογαριασμό Αποτελέσματος της τρέχουσας χρήσης, έτσι ώστε ο Λογαριασμός αυτός να περιέχει όλα τα σημαντικά σφάλματα που συνέβησαν ή ανακαλύφθηκαν κατά την διάρκεια της τρέχουσας περιόδου. Τελειώνοντας το Κεφάλαιο 5 πρέπει να σημειώσουμε ότι η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη για κάθε μία σημαντική κατηγορία αποσβέσεων περιουσιακών στοιχείων να γνωοταπιεί: 1. Την μέθοδο αποσβέσεων που χρησιμοποιεί. 2. Την διάρκεια της ωφέλιμης ζωής ή τους συντελεστές που χρησιμοποίησε. 3. Το σύνολο των αποσβέσεων που επιβάρυναν τη λογιστική περίοδο. 4. Το συνολικό ποσό των περιουσιακών στοιχείων και τις αντίστοιχες συσσωρευμένες αποσβέσεις. 5. Κάθε αλλαγή στη μέθοδο ή τους συντελεστές απόσβεσης. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μέθοδοι που εφαρμόζει μια επιχείρηση επηρεάζουν τις οικονομικές καταστάσεις (Ισολογισμό και Αποτ^εσμα χρήσης) οι οποίες πρέπει να παρουσιάζουν την όσο το δυνατό σαφέστερη και ακριβέστερη εικόνα της περιουσίας της επιχείρησης.

44 5.1 Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Οί αποσβέσεις λόγω του ότι είναι συνεχές φαινόμενο θα έπρεπε να υπολογίζονται και να καταλογίζονται στα λογιστικά βιβλία σε καθημερινή βάση. Κάτι τέτοιο όμως παρουσιάζει δυσκολίες γι' αυτό και η καταχώρηση τους γίνεται στο τέλος της χρήσης. Η λογιστική εγγραφή των αποσβέσεων μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους: τον άμεσο, τον έμμεσο και τον μεικτό. Τους τρεις αυτούς τρόπους θα αναλύσουμε στην συνέχεια. 5.2 Άμεσος τρόπος απόσβεσης Σύμφωνα με τον άμεσο τρόπο απόσβεσης χρεώνεται με το ποσό της ετήσιας απόσβεσης ο πρωτοβάθμιος λογαριασμός που είναι συνοπτικός ' 'Αποσβέσεις παγίων στοιχείων'' και οι δευτεροβάθμιοι που αντιστοιχούν στα Π.Π.Σ π.χ αποσβέσεις μηχανημάτων, μεταφορικών μέσων και πιστώνονται κατευθείαν οι πρωτοβάθμιοι συνοπτικοί λογαριασμοί των Π.Π.Σ π.χ μηχανήματα, μεταφορικά μέσα κθώς και οι αντίστοιχοι δευτεροβάθμιοι τους π.χ μηχανήματα Α, αυτοκίνητο Α. Επειδή κατά τον άμεσο τρόπο απόσβεσης πιστώνονται οι λογαριασμοί των παγίων με τα ετήσια ποσά απόσβεσης οι λογαριασμοί αυτοί παρουσιάζονται στον Ισολογισμό με την αναπόσβεστη αξία τους. Ο τρόπος αυτός λοιπόν παρουσιάζει ορισμένα μειονεκτήματα γιατί σπάνια χρησιμοποιείται. - Οι λογαριασμοί των παγίων στοιχείων δεν δίνουν πληροφορίες για την αξία των κτήσεων αυτών, η οποία είναι απαραίτητη για τον υπολογισμό των αποσβέσεων και μαζί με τις αποσβέσεις για την προβλεπόμενη απλό τον Νόμο αναπροσαρμογή των παγίων. Για να βρεθεί η αξία κτήσης και οι αποσβέσεις χρειάζεται ψάξιμο στα βιβλία παλαιοτέρων χρήσεων, κάτι που προκαλεί δυσχέρειες. - Η διοίκηση της επιχείρησης δεν μπορεί άμεσα να πάρει πληροφορίες για το σύνολο των αποσβέσεων που έχουνε γίνει. - Οι τρίτοι προς την επιχείρηση βλέπουν μόνο την αναπόσβεστη αξία των Π.Π.Σ με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουν την αρχική αξία αυτών και κατ' επέκταση τις επενδύσεις σε ακινητοποιήσεις με συνέπεια να μην μπορούν να αξιολογήσουν σωστά την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. 5.3 Έμμεσος τρόπος απόσβεσης Σύμφωνα με αυτό τον τρόπο χρεώνονται όπως και με τον άμεσο τρόπο, με το ποσό της απόσβεσης ο πρωτοβάθμιος λογαριασμάς ' ' Αποσβέσεις παγίων στοιχείων'' και οι δευτεροβάθμιοι που αντιστοιχούν στα Π.Π.Σ και πιστώνονται όμως κάποιοι λογαριασμοί που ονομάζονται αντίθετοι ή αρνητικοί και αντιστοιχούν σε κάθε λογαριασμό Π.Π.Σ. Με τον έμμεσο τρόπο απόσβεσης έχουμε τα εξής πλεονεκτήματα; - Οι λογαριασμοί των Π.Π.Σ με το χρεωστικό τους υπόλοιπο παρουσιάζουν το κόστος κτήσεως αυτών και - Οι αντίθετοι λογαριασμοί με το πιστωτικό τους υπόλοιπο παρουσιάζουν τις αποσβέσεις που έχουν διενεργηθεί σε αυτά. Έτσι ο όποιος ενδιαφερόμενος η το λογιστήριο της επιχείρησης μπορεί να δει την εικόνα των παγίων της επιχείρησης. Ο έμμεσος τρόπος απόσβεσης επιβάλλεται τόσο από το άρθρο 41 παρ. 3 του Κ.Φ.Σ. όσο και από το άρθρο 42γ παρ. 5 του Ν, 2190/1920 περί Α.Ε. Σύμφωνα με

45 τον Κ.Φ.Σ σε περίπτωση ολοκληρωτικής απόσβεσης ενός παγίου στοιχείου, θα καταχωρείται αυτό στην απογραφή ' Άναπόσβεστη α ξία '' μιας δρχ και αστό για να διασφαλίζεται το Δημόσιο από τυχόν πώληση του παγίου χωρίς την έκδοση του σχετικού τιμολογίου. Ο δεύτερος τρόπος εκτός του ότι πλεονεκτεί έναντι του πρώτου γιατί παρέχει άμεσα μια πλήρη εικόνα των παγίων στοιχείων και πρέπει να ακολουθείται υποχρεωτικά από τις Α.Ε σύμφωνα με το άρθρο 42γ παρ. 5 το Ν. 2190/1920 περί Α.Ε. 5.4 Μεικτός ή Ενδιάμεσος τρόπος οπάσβεσης Σύμφωνα με αυτόν τον τρόπο απόσβεσης, ο οποίος ακολουθείται από το Ε.Γ.Λ.Σ ο χρεούμενος λογαριασμός των αποσβέσεων είναι ο ίδιος όπως και κατά τον άμεσο ή έμμεσο τρόπο, από τους πιστούμενους λογαριασμούς οι μεν πρωτοβάθμιοι είναι ίδιοι όπως και στον άμεσο τρόπο, οι Δε δευτεροβάθμιοι είναι οι ίδιοι όπως και στον έμμεσο τρόπο. Δηλαδή κατά το Ε.Γ.Λ.Σ οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί των παγίων αναλύονται σε κυρίους δευτεροβάθμιους και σε ισάριθμους αντίθετους αυτών. Ο μεικτός τρόπος απόσβεσης είναι εντελώς σύμφωνος με τις διατάξεις του Κ.Φ.Σ και τον Ν. 2190/1920 γιατί και η αξία κτήσεως και οι αποσβέσεις κάθε παγίου παρακολουθούνται σε ιδιαίτερους λογαριασμούς και γιατί οι αποσβέσεις των παγίων εμφανίζονται στο Ενεργητικό αφαιρεπκά κάτω από την αξία κτήσης των παγίων. 5.5 Αλλαγή του τρόπου καταχώρησης των αποσβέσεων Θεωρητικά μπορούμε να αλλάξουμε οποιοδήποτε τρόπο απόσβεσης σε κάποιο άλλο δηλ. μπορούμε να αλλάξουμε τον άμεσο τρόπο σε έμμεσο τρόπο και αντίθετα, τον έμμεσο σε μεικτό και αντίθετα και τον άμεσο τρόπο σε μεικτά και αντίθετα, "όμως στην πράξη οι μόνες μετατροπές που μπορούν να γίνουν είναι η τροπή του άμεσου σε έμμεσο και σε μεικτό και η τροπή του έμμεσου σε μεικτό.

46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΤΩΝ Π.Π.Σ 6.1 ΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ^ 0 υπολογισμός η απεικόνιση και ο καταλογισμός των αποσβέσεων των Π.Π.Σ, σύμφωνα με την νομοθεσία που ισχύει, σε καθεμιό χρήση γίνεται με τη σταθερή μέθοδο και με έμμεσο τρόπο. Η απόσβεση υπολογίζεται από την χρονική στιγμή που αρχίζει να χρησιμοποιείται ή να λειτουργεί το πάγιο στοιχείο. Αν η χρονική στιγμή δεν συμπίπτει με την έναρξη της χρήσης υπολογίζεται σε δο)δέκατα της ετήσιας απόσβεσης. Στα δωδέκατα αυτά περιλαμβάνεται και ο μήνας μέσα στον οποίο άρχισε η έπαυσε να χρησιμοποιείται ή να λειτουργεί, όπως π.χ αγορά και χρησιμοποίηση επίπλων στις 27/09/1992 θα αποσβεστεί στο τέλος της χρήσεως 31/12/1992 για 4 μήνες. ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ αξία δηλαδή αξία πάνω στην οποία υπολογίζεται η απόσβεση, είναι η αξία κτήσεως ή η νόμιμη σναπροσαρμοσμένη αξία. Η αξία αυτή, που περιλαμβάνει και τις δαπάνες μέχρι να τεθεί σε λειτουργία το πάγιο στοιχείο, προσαυξάνεται με τις δαπάνες επεκτάσεων ή προσθηκών, και βελτιώσεων. Σε περίπτωση που υπάρχει αξιόλογη υπολειμματική αξία αυτή αφαιοείται από την αρχική για να βρεθεί η αποσβεστέα. Λαμβάνεται ο συντελεστής αποσβέσεως που προβλέπεται από τη νομοθεσία που εκφράζεται σε % και είναι ΥΠΟΧΡΕΩΉΚΟΣ. Αν υπάρχει ανώτερος και κατώτερος συντελεστής αποσβέσεως ''δ ε ν '' επιτρέπεται ο λογισμός της αποσβέσεως να γίνεται με συντελεστή μεγαλύτερο από τον ανώτερο και μικρότερο από τον κατώτερο. Έτσι η απόσβεση για κάθε χρήση βρίσκεται με την σχέση; Ετήσια απόσβεση = Αποσβεστέα α ία X Συνετλεστήο αποσβέσεωο. Το συνολικό ύψος των αποσβέσεων δεν μπορεί να είναι '' μεγαλύτερο' ' από την αποσβεστέα αξία του Π.Π.Σ και αν δεν υπάρχει υπολειμματική αξία θα είναι μικρότερο κατά μία δρχ. αψού φυσικά θα βρίσκεται στην επιχείρηση άσχετα αν εξακολουθεί η παραγωγική του χρησιμότητα ή είναι άχρηστο. Οι ασώμστες ακινητοποιήσεις και τα έξοδα πολυετούς απόσβεσης αποσβένονται σύμφωνα με το Γ.Λ.Σ: α) Αν έχουν από τον νόμο προστασία περιορισμένης διάρκειας όπως π.χ μισθωτικό δικαίωμα, δικαίωμα εκμεταλλεύσεως ορυχείου, μέσα στο χρόνο αυτής της διάρκειας. β) Αν δεν έχουν από τον Νόμο προστασία περιορισμένης διάρκειας όπως π.χ έξοδα ιδρύσεως, αποσβένονται είτε εφ ' άπαξ στη χρήση που πραγματοιήθηκον είτε τμηματικά και ισόποσα σε περισσότερες χρήσεις που είναι δυνατό να υπερβαίνουν τα 5 έτη. Οι αποσβέσεις των Π.Π.Σ που παραμένουν σε ΑΔΡΑΝΕΙΑ πάνω από ένα εξάμηνο υπολογίζονται, για το διάστημα αυτό, με ' 'μειωμένους συντελεστές' ' Ακόμη από τη νομοθεσία προβλέπονται σε ορισμένες περιπτώσεις πρόσθετες αποσβέσεις που δεν λαμβάνονται υπόψη στην εκμετάλλευση, αλλά θεωρούνται έξοδα. ' Βλ. Γενική Λογιστική Αριστ. Γεωργ. Κοντάκου σελ Γ

47 6.2 ΦΟΡΟΛΟΠΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΩΝ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ Από φορολογική άποψη σαν βάση υπολογισμού των αποσβέσεων σύμφωνα με τον νόμο, παίρνεται η τιμή κτήσης του στοιχείου, αυξημένη με τις δαπάνες βελτίοχτης του. Τα ανώτατα όρια των συντελεστών αποσβέσεων καθορίζονται με νόμο και αφορούν ετήσια απόσβεση. Στην περίπτωση νέων παγίων στοιχείων η απόσβεση QpyigEi από τον μήνα που άρχισαν να χρησιμοποιούνται τα στοιχεία από την επιχείρηση. Οι αποσβέσεις ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΟΥ Π.Π.Σ. Οι συντ/στες αποσβέσεις κάθε κατηγορίας παγίων στοιχείων που ισχύουν κάθε φορά από Προεδρικό διατάγματα, και είναι ανάλογοι με τη χρήση των στοιχείων. «ΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΝΟΝΤΑΙ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΕΙΝΑΙ ΔΗΛΑΔΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ'». Οι διενεργούμενες αποσβέσεις, για να αναγνωρισθούν από τη φορολογική αρχή και να εκπέσουν από τα ακαθάριστα κέρδη πρέπει να εξασφαλίζουν τις παρακάτω προϋποθέσεις: α) Να υπολογίζονται σε στοιχεία που μπορεί να αποσβεστούν β) Να μην υπερβαίνουν την τιμή κτήσεως των στοιχείων γ) Να έχουν καταχωρηθεί στα λογιστικά βιβλία δ) Να υπολογίζονται για στοιχεία που ανήκουν στην κυριότητα της επιχείρησης. Πέρα από τις τακτικές αποσβέσεις υπάρχουν πρόσθετες που καθορίζονται από ειδικούς νόμους και αποβλέπουν στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και ιδιαίτερα της επαρχιακής. Οι αποσβέσεις τακτικές και έκτακτες ΑφΑΙΡΟΥΝΤΑΙ από το ακαθάριστο εισόδημα για τον προσδιορισμό του καθαρού κέρδους. 6.3 Αδυναμίες των τακτικών αποσβέσεων (π.δ 88/1973) Ενώ η καθιέρωση συντ/στών κατά κατηγορίες παγίων στοιχείων για όλες τις επιχειρήσεις που βρίσκονται στην Ελλάδα, δημιούργησε ένα ομοιόμορφο σύστημα αποσβέσεων το οποίο είναι όμοιο για όλες τις επιχειρήσεις και σταθερό από χρήση σε χρήση, παρ' όλα αυτά υπάρχουν και ορισμένα μειονεκτήματα, όπως; > Κατά κατηγορία παγίων στοιχείων ισχύουν όπως είπαμε οι ίδιοι συντ/στες αποσβέσεων. Όμως αυτοί οι συντ/στες μπορεί να μην ανταποκρίνονται στις ανάγκες κάποιας επιχείρησης. Οι συντ/στες αποσβέσεων έχουν δημιουργηθεί για να καλύπτουν την ετήσια χρονική και λειτουργική φθορά καθώς και την οικονομική απαξίωση των Π.Π.Σ. Όμως η λειτουργική φθορά εξαρτάται από το χρόνο και το βαθμό λειτουργίας του στοιχείου και δεν μπορεί να σταθμιστεί με γενικό κανόνα γιατί ποικίλει από επιχείρηση σε επιχείρηση και πολλές φορές μέσα σε μία επιχείρηση από πάγιο σε πάγιο, δηλ. μια μηχανή λειτουργεί 10 ώρες το 24ωρο, ενώ μια άλλη λειτουργεί καθ' όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Οι συντ/στες των τακτικών αποσβέσεων στη χώρα μας είναι πολύ υψηλοί συγκριτικό με τους συντ/στες σε άλλες χώρες. ζ' Σαν αποσβεστέα αξία λαμβάνεται πάντα ολόκληρη η αξία κτήσεως. Δεν υπολογίζεται δηλ. η υπολειμματική αξία που μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να είναι σημαντική. Όταν υπολογίζονται πρόσθετες αποσβέσεις σε μία χρήση ενώ στην προηγούμενη δεν υπολογίστηκαν η ακόμη και όταν υπολογίζονται με ποσοστά

48 διαφορετικά από αυτά που υπολογίστηκαν στην προηγούμενη περίοδο, έχουμε μεταβολή μεθόδου απόσβεσης'' που δεν δικαιολογείται γιατί οι αποσβέσεις αυτές υπολογίζονται ανεξάρτητα αν μεταβλήθηκαν ή όχι οι συνθήκες που δικαιολογούν την διενέργεια τους. Και ο Νόμος όμως δεν υποχρεώνει την επιχείρηση να αιτιολογεί αυτή την αλλαγή μεθόδου για τον απλό λόγο ότι δεν υπάρχει δικαιολογία. Οι πρόσθετες αποσβέσεις υπολογίζονται από τις επιχειρήσεις που θέλουν στις κερδοφόρες χρήσεις τους να περιορίσουν τα διανεμόμενα κέρδη και κατ' επέκταση το φόρο εισοδήματος επί των κερδών. Μπορούμε λοιπόν να χαρακτηρίσουμε τις προϋποθέσεις απόσβεσης ως ' 'αφορολόγητα α π ο θ ε μ α τ ικ ό 'τα οποία είναι προσωρινά, γιατί εξαφανίζονται με την πάροδο του χρόνου με το ρυθμό που τα αποσβεοθέντα ήδη Π.Π.Σ φθείρονται. 6.4 Διάκριση των οικονομικολογιστικών από τις φορολογικές αποσβέσεις Σε όσες χώρες οι οικονομικές καταστάσεις επιτελούν το σωστό τους ρόλο, οι μεγάλες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους υπολογισμού των φορολογικών αποσβέσεων από ότι για τις οικονομικές καταστάσεις οι οποίες καταρτίζονται σύμφωνα με τις βασικές λογιστικές αρχές και μεθόδους που υπαγορεύουν τον υπολογισμό των αποσβέσεων, πάνω σε μία βάση '' συστηματική και ορθολογική'' η οποία δεν πρέπει να παρσβιόζεται από φορολογικές σκοπιμότητες. Οι φορολογικές αποσβέσεις είναι συνήθίος ψηλότερες από τις οικονομικολογιστικές γιατί εξαρτώνται από τον νομοθέτη, και κατά πόσο θέλει να ενισχύσει την περιφερειακή -οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Οι οικονομικολογιστικές όμως ασχολούνται τόσο με την δυνατότητα της επιχείρησης να εξασφαλίσει την επανάκτηση του στοιχείου που η χρησιμότητα του εξαντλήθηκε, όσο και με την δυνατότητα παραγωγής αγαθών με σκοπό, την πραγματοποίηση του κέρδους των παγίων, ανάλογα με τις παρεχόμενες από αυτά υπηρεσίες. Στις οικονομικολογιστικές αποσβέσεις πρέπει να επιλέγεται μια μέθοδος υπολογισμού αποσβέσεων η οποία πρέπει να εφαρμόζεται σταθερά από περίοδο σε περίοδο. Σε περίπτωση, που αλλάξει η μέθοδος από χρήση σε χρήση, πρέπει να γνωστοποιείται και να προσδιορίζεται ποσοτικά η επίδραση από την αλλαγή και να αναφέρεται η αιτία αυτή. Στις φορολογικές όμως αποσβέσεις έχουμε μεταβολή μεθόδου απόσβεσης η οποία δεν χρειάζεται δικαιολογία γιατί υπολογίζεται ανεξάρτητα αν μεταβλήθηκαν ή όχι οι συνθήκες που δικαιολογούν τη διενέργεια τους και σύμφωνα με το νόμο δεν υποχρεώνεται η επιχείρηση να αιτιολογήσει τη μεταβολή αυτή. Οι διοικήσεις των επιχειρήσεων ενδιαφέρονται από την μεριά τους να παρουσιάσουν μεγάλα κέρδη για να δείξουν την επιτυχία τους από την άλλη όμως θέλουν να καταβάλουν όσο το δυνατό λιγότερο φόρο στο δημόσιο. Για το λόγο αυτό, για τις αποσβέσεις των οικονομικών τους καταστάσεων εφαρμόζουν την μέθοδο του σταθερού ποσού, ενώ για τις φορολογικές τους αποσβέσεις χρησιμοποιούν μια επιταχυνόμενη μέθοδο.

49 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ - ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ - ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΑΞΙΑΣ ΠΑΠΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Αποτίμηση των παγίων στοιχείων βάση του Νόμου 2190/ Γενικό Προβλήματα αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης προκύπτουν κατά την περίοδο σύνταξης του Ισολογισμού καθώς και στην περίπτωση μεταβίβασης της επιχείρησης σε άλλο φορέα, ή συγχώνευση της με άλλη οικονομική μονάδα. Η αποτίμηση σύμφωνα με το άρθρο 43 παρ. 1 του Ν. 2190/1920, γίνεται με βάση την αρχή της τιμής κτήσης ή του κόστους παραγωγής και των παρακάτω γενικών αρχών: α) Θεωρείται ως δεδομένη η συνέχεια της δραστηριότητας της επιχείρησης. β) Οι μέθοδοι αποτίμησης εφαρμόζονται πάγια χωρίς μεταβολές από χρήση σε χρήση, γ) Η αρχή της συντηρητικότητας εφαρμόζεται πάντοτε και ιδιαίτερα σε κάθε χρήση όπου περιλαμβάνονται μόνο τα κέρδη που έχουν πραγματοποιηθεί σε αυτή. Επίσης λαμβάνονται υπ' όψη όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι και όλες οι πιθανές ζημίες που αφορούν την κλειόμενη ή προηγούμενη χρήση, έστω και αν σχετικές ανδείξεις άρχισαν να φαίνονται μετά το τέλος της κλειόμενης χρήσης, μέσα στην περίοδο περάτωσης των πράξεων κλεισίματος του Ισολογισμού. δ) Τα έσοδα και τα Έξοδα που αφορούν τη χρήση, λογίζονται σ' αυτή ανεξάρτητα από το χρόνο της είσπραξης ή της πληρωμής τους. ε) Τα περιουσιακά στοιχεία των λογαριασμών του ενεργητικού και του παθητικού αποτιμούνται χωριστά. στ) Τα ποσά ανοίγματος των λογαριασμών της χρήσης συμφωνούν απόλυτα με τον Ισολογισμό κλεισίματος της προηγούμενης χρήσης, Από τις παραπάνω αρχές, παρέκκλιση επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις κάθε τέτοια παρέκκλιση, κατάλληλα δικαιολογημένη, αναφέρεται στο προσάρτημα όπου παρατίθενται οι επιδράσεις στην περιουσιακή διάρθρωση, στην χρηματοοικονομική θέση και στα αποτελέσματα χρήσης της επιχείρησης. 7.2 Αποτίμηση ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων Κατά το άρθρο 43 παρ. 5 του Ν. 2190/1920 τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία αποτιμούνται στην αξία της τιμής κτήσεως ή του κόστους ιδιοκατασκευής τους η οποία προσαυξάνεται με τις δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων και μειώνεται με τις αποσβέσεις που προβλέπονται από το άρθρο. Τιμή κτήσης είναι η τιμολογιακή αξία αγοράς η οποία προσυαξάνεται με τα ειδικό έξοδα και μειώνεται με τις σχετικές δαπάνες. Τα έξοδα κτήσεως των ακινήτων όπως οι φόροι μεταβίβασης τα συμβολαιογραφικά, τα μεσιτικά και οι αμοιβές μελετών και δικηγόρων, δεν περιλαμβάνονται στην τιμή κτήσης των στοιχείων αυτών. Κόστος παραγωγής ή ιδιοκατασκευής είναι η τιμή κτήσης των πρώτων υλών και διαφόρων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή των συγκεκριμένων προϊόντων ως ιδιοκατασκευών και η οποία προσαυξάνεται ανάλογα των εξόδων

50 αγορών, καθώς και με το κόστος κατεργασίας που απαιτήθηκε για να φθάσουν τα σχετικά προϊόντα ή οι ιδιοκατασκευές στη θέση και κατάσταση που βρίσκονται τη στιγμή της απογραφής. Όπως προαναφέρσμε, σε περίπτωση υποτίμησης ενσώματου παγίου, σχηματίζεται ανάλογη πρόβλεψη ώστε η αποτίμηση του στοιχείου αυτού κατά το κλείσιμο του Ισολογισμού να γίνεται στη χαμηλότερη τιμή νεταξλύ της τιμής κτήσης ή του κόστους ιδιοκατασκευής και της υποτιμημένης τρέχουσας τιμής του. Η αποτίμηση στην χαμηλότερη τιμή να μην συνεχισθεί σε περίπτωση που οι λόγοι που επέβαλαν την προσαρμογή της α^ας, έπαψαν να υπάρχουν.

51 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Προβλέψεις απαξιώσεων και υποτιμήσεων παγίων στοιχείων Στην 4'^ ομάδα του Ε.Γ.Λ.Σ υπάρχει ο πρωτοβάθμιος λογαριασμός 44 ' 'Προβλέψεις'' ο οποίος δημιουργείται από την κράτηση ορισμένου ποσού, ακτά το κλείσιμο του Ισολογισμού μιας επιχείρησης σε βάρος του λογαριασμού γενικής εκμετάλλευσης η αποτελεσμάτων χρήσεως, Η κράτηση αυτή αποβλέπει στην κάλυψη ζημίας ή εξόδων ή τυχόν υποτίμησης των στοιχείων του Ενεργητικού, όταν είναι πιθανή η πραγματοποίηση τους κατά την ημερομηνία συντάξεως του Ισολογισμού, χωρίς να είναι γνωστό, το ακριβές μέγεθος τους ή ο χρόνος πραγματοποιήσεως ή και τα δύο. Κατά το Ε.Γ.Λ.Σ οι προβλέψεις διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες; 1) Στις προβλέψεις για κινδύνους εκμεταλλεύσεως οι οποίες σχηματίζονται με χρέωση των οικείων δευτεροβάθμιων λογαριασμών του 58 ' ' Προβλέψεις εκμεταλλεύσεως'' και 2) Στις προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους όπως έκτακτες ζημίες και έξοδα, οι οποίες σχηματίζονται με χρέωση των οικείων δευτεροβάθμιων λογαριασμών του 83 ''Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους''. Στην κατηγορία αυτή ανήκει και ο δευτεροβάθμιος λογαριασμός "Προβλέψεις απαξιώσεων και υποτιμήσεων παγίων στοιχείων''. Σύμφωνα με το άρθρο 42^ παρ. 14 του Ν. 2190/1920 οι προβλέψεις που καλύπτουν την υποτίμηση των στοιχείων αυτών, κατά την ημερομηνία κλεισίματος του Ισολογισμού εμφανίζονται στο Ενεργητικό του Ισολογισμού αφαιρετικά από τα στοιχεία στα οποία αναφέρονται. Σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ, οι προβλέψεις για απαξιώσεις και υποτιμήσεις της ξίας των παγίων στοιχείων, σχηματίζονται με χρέωση του λογαριασμού 83 ' ' Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους'' και συγκεκριμένα 'Προβλέψεις απαξιώσεων και υποτιμήσεων παγίων στοιχείων' ' και πίστωση του λογαριασμού 44 ' 'Προβλέψεις'' και ειδικότερα Σε περίπτωση υποτίμησης ενσώματου παγίου περιουσιακού στοιχείου σύμφωνα με το άρθρο 45 παρ. 5 εδαφ. Ε του Ν 2190/1920, άσχετα αν αυτό υπόκειται σε απόσβεση ή όχι, εφόσον η υποτίμηση προβλέπεται ότι θα είναι διαρκής σχηματίζεται ανάλογη πρόβλεψη, ώστε η αποτίμηση του στοιχείου αυτού, κατά την ημέρα κλεισίματος του Ισολογισμού, να γίνεται στην χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεως ή του κόστους ιδιοκατασκευή και της υποτιμούμενης τρέχουσας τιμής του. Οι προβλέψεις αυτές βαρύνουν το αποτέλεσμα χρήσης και το ποσό τους εμφανίζεται χωριστά στο λογαριασμό ' 'Αποτελέσματα χρήσης'' ή στο προσάρτημα όταν είναι αξιόλογο. Κατά το Ε.Γ.Λ.Σ σε περίπτωση εκποίησης παγίου στοιχείου για το οποίο είχε προηγηθεί ο σχηματισμός πρόβλεψης, η πρόβλεψη μεταφέρεται από το λογαριασμό στην πίστωση του λογαριασμού του παγίου στοιχείου που εκποιείται π.χ Κτίρια- Εγκαταστάσεις κτιρίων- Τεχνικά έρ γα ''. Επίσης όπως έχουμε προαναφέρει, στην πίστωση του λογαριασμού του παγίου στοιχείου που εκποιείται και καταχωρείται το τμήμα πωλήσεων του πωλητηρίου συμβολαίου και οι αποσβέσεις που διενεργήθηκαν μέχρι την πώληση. Στην χρέωση αντίστοιχα καταχωρούνται τα έξοδα που τυχόν δημιουργούνται κατά την επίτευξη της πώλησης, το αναπόσβεστο υπόλοιπο των εξόδων κτήσεων και των τυχών εξόδων διαμορφώσεως της. Το αποτέλεσμα που προκύπτει από τις παραπάνω καταχωρήσεις μεταφέρεται στο λογαριασμό 81 '"Εκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα'' και συγκεκριμένα στον ' "Εκτακτες ζημίες'' ή ' ' Έκτακτα κέρδη'' αν είναι ζημία ή κέρδος αντίστοιχα.

52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΑΞΙΑΣ ΠΑΠΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 9.1 Έννοια - Σκοποί της Αναπροσαρμογής της αξίας των Π.Σ Έννοια αναπροσαρμογής της αξίας των ασώματων στοιχείων Η παραδοσιακή λογιστική, -η οποία βασίζεται στην βασική λογιστική αρχή του ιστορικού κόστους - καταχωρεί τα διάφορα περιουσιακά στοιχεία, στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης με την αξία κτήσης τους ή του κόστους παραγωγής τους η οποία αποτελεί τη βάση της αποτίμησης τους στο τέλος της χρήσης κατά την σύνταξη του Ισολογισμού. Η μέθοδος του Ιστορικού κόστους είναι γενικής εφαρμογής και έχει υιοθετηθεί από τις νομοθεσίες όλων των κρατών, γιατί από την μια μεριά αποτελεί το βασικό μέσο εφαρμογής της συντηρητικότητας που έχει διεθνή εφαρμογή και βοηθάει στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και από την άλλη μεριά παρουσιάζει το μεγάλο πλεονέκτημα της α ν τ ικ ε ιμ ε ν ικ ό τ η τ α ς. Πραγματικά, με εξαίρεση τις περιπτώσεις του σχηματισμού των προβλέψεων και της διενέργειας των αποσβέσεων, όπου επεμβαίνει η προσωπική εκτίμηση (π.χ προσδιορισμός ύφους προβλέψεων, εκτίμηση ωφέλιμης διάρκειας ζωής ή υπολειμματικής αξίας) η μέθοδος του Ιστορικού κόστους λειτουργεί με αντικειμενικούς κανόνες οι οποίοι παραμερίζουν τους υποκειμενικούς χειρισμούς και σχεδιασμούς και προσδίνουν με τον τρόπο αυτό στα λογιστικά στοιχεία τις λογιστικές πληροφορίες την ασφάλεια της αντικειμενικότητας γιατί είναι επαληθεύσιμες και κατά συνέπεια σωστές και αξιόπιστες. Όμως το όλο οικοδόμημα της λογιστικής του Ιστορικού κόστους θεμελιώνεται στο δόγμα, ότι οι νομισματικές μονάδες ίσης αγοραστικής δύναμης παριστάνουν ένα σταθερό μέτρο αξίας. Μόνο με αυτή την βασική προϋπόθεση, τα διάφορα λογιστικά μεγέθη μπορούν να προσδιορίσουν ορθά, δηλαδή στην πραγματική τους αξία, στα πλαίσια της λογιστικής του Ιστορικού κόστους. Δυστυχώς όμως μια μακρόχρονη και πικρή πείρα μας έδειξε ότι η νομισματική μονάδα δεν παραμένει σταθερή και ότι η αγοραστική της δύναμη συνεχώς μεταβάλλεται, με πιο συνηθισμένη περίπτωση μεταβολής της αξίας της την μ ε ί ω σ η τ η ς η οποία εκδηλώνεται με την αύξηση της τιμής των αγαθών (πληθωρισμός). Έτσι υπό συνθήκες πληθωρισμού, η λογιστική του Ιστορικού κόστους προσθέτει, αφαιρεί, πολλαπλασιάζει και διαιρεί δραχμές ανόμοιας αγοραστικής δύναμης, με συνέπεια τα ποσά των διαφόρων λογιστικών μεγεθών που παρσκολουθούνται με την λογιστική και απεικονίζονται στις οικονομικές καταστάσεις να αποτελούν απλά λογιστικές ενδείξεις και να μην απεικονίζουν την πραγματική του αξία. Έτσι οι οικονομικές καταστάσεις παύουν να μας πληροφορούν για την πραγματική οικονομική κατάσταση της επιχείρησης και τα πραγματικό οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων. Αυτό είναι το βασικό μειονέκτημα της λογιστικής του Ιστορικού κόστους. Σε περιόδους μάλιστα έντονου πληθωρισμού άμεση συνέπεια στον εσφαλμένο προσδιορισμό βασικών αριθμοδεικτών, όπως π.χ παγιοποιήσεις της περιουσίας καλύψεως παγίων με ίδια κεφάλαια, δανειακής επιβάρυνσης κ.λ.π. Γεγονός που οδηγεί στην αδυναμία σχηματισμού ορθής αντίληψης της τρέχουσας πραγματικής αξίας των επί μέρους στοιχείων του Ισολογισμού όσο και της συνολικής εταιρικής περιουσίας και της διάρθρωσης αυτής. Με άλλα λόγια η μελέτη, διερεύνηση, ανάλυση και εκτίμηση της οικονομικής κατάστασης αποδοτικότητας των επιχειρήσεων, που τόσο συμβάλει στην ορθολογική διοίκηση των επιχειρήσεων, στην σωστή συμπεριφορά των επενδυτών, γίνεται αναποτελεσματική με όλες τις απορρέουσες συνέπειες. Προς άρση του βασικού μειονεκτήματος της λογιστικής του Ιστορικού κόστους υπό συνθήκες πληθωρισμού

53 και των πιο πάνω συνεπειών επιβάλλεται να γίνει αναπροσαρμογή των στοιχείων του Ισολογισμού ώστε να εκφράζονται αυτά σε δρχ ή νομίσματα της ίδιας αγοραστικής δύναμης, έτσι ώστε να προσλάβουν την πραγματική τους διάσταση για να καταρτιστεί ο Ισολογισμός πραγματικό όργανο που εμφανίζει την αληθινή περιουσιακή κατάσταση και να αποτελεί δείκτη των πραγματικών οικονομικών αποτελεσμάτων. Με τον όρο ' ' αναπροσαρμογή Ισολογισμού' ' εννοούμε την αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων του Ισολογισμού στην πραγματική του αξία όπως διαμορφώθηκε αυτή κάτω από την επίδραση του τιμαρίθμου και του νόμου της προσφοράς και της ζήτησης. Ο παραπάνω ορισμός είναι ευρύς και καλύπτει την προσαρμογή όλων των περιουσιακών στοιχείων. Στο κεφάλαιο όμως αυτό πρόκειται να αναπτύξουμε μόνο τα περί αναπροσαρμογής της αξίας των παγίων στοιχείων Σκοπός της αναπροσαρμογής της αξίας των παγίων στοιχείων. Από την μέχρι τώρα ανάπτυξη του θέματος προκύπτει ότι γενικός σκοπός της αξίας των παγίων στοιχείων είναι η εμφάνιση τους στον Ισολογισμό των επιχειρήσεων σε αξίες που εκφράζονται σε εθνικό νόμισμα τρέχουσας αγοραστικής δύναμης. Παράλληλα με το γενικό σκοπό η αναπροσαρμογή της αξίας των παγίων στοιχείων εξυπηρετεί και τους πιο κάτω μερικότερους σκοπούς πλεονεκτήματα η επίτευξη των οποίων βοηθάει στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας των οικονομικών μονάδων. 1) Ο Ισολογισμός εμφανίζει την κατά το δυνατόν πραγματική, οικονομική κατάσταση γιατί τα πάγια στοιχεία που αποτελούν τα κατ' εξοχήν στοιχεία που υφίστανται την επίδραση του πληθωρισμού καθώς και οι αποσβέσεις τους εμφανίζονται σε τιμές αντικατάστασης. 2) Σωστός υπολογισμός του κόστους παραγωγής των προϊόντων, αφού σ αυτό ενσωματώνεται ποσό αποσβέσεων ανταποκρινόμενο στην πραγματικότητα. Συνεπακόλουθα και σοχπότερη τιμολογιακή πολιτική της επιχείρησης και ιδιαίτερα στις περιπτώσεις προϊόντων που υπόκεινται στις διατάξεις της Αγοραστικής Νομοθεσίας. 3) Προστατεύεται το κεφάλαιο της επιχείρησης αφού μπορεί να διανεμηθεί μόνο το πραγματικό κέρδος το οποίο είναι φανερά μικρότερο από το κέρδος που προκύπτει από τα λογιστικά βιβλία αν δεν έχει μεσολαβήσει αναπροσαρμογή, αφού στα μεν έξοδα κσταχωρούνται νομισματικές μονάδες τρέχουσας αγοραστικής δύναμης, το κόστος, πωληθέντων στο οποίο συμπεριλσμβόνονται και οι αποσβέσεις αποτιμάται σε νομισματικές μονάδες μικρότερης αγοραστικής δύναμης. 4) Οι αποσβέσεις θα είναι επαρκείς αφού θα υπολογίζονται στην αναπροσαρμοσμένη αξία παγίων στοιχείων και έτσι θα μπορεί η επιχείρηση με την γνωστή διαδικασία των αποσβέσεων να επαναφέρει στο εσωτερικό της ποσό ίσης περίπου αγοραστικής δύναμης που είχε δαπανήσει κατά την απόκτηση των παγίων στοιχείων. 5) Αποφεύγεται η φορολογία πλασματικών κερδών και συνεπώς η καταβολή φόρων, γεγονός που συντελεί στην ενίσχυση του κεφαλαίου κίνησης. 6) Αποφεύγεται η διανομή πλασματικών κερδών σε μερίσματα, γεγονός που οδηγεί στην προστασία του κεφαλαίου της επιχείρησης. 7) Η ανάλυση των Ισολογισμών των επιχειρήσεων γίνεται πιο αξιόπιστη αφού τα πάγια στοιχεία εμφανίζονται σε τρέχουσες περίπου αξίες και έτσι συξάνεται η σημασία των αριθμοδθκτών που αναφέραμε πιο πάνω.

54 To πρόβλημα της αναπροσαρμογής της αξίας των παγίων στοιχείων παρουσιάζει πρόβλημα νομικής, φορολογικής, λογιστικής και οικονομικής φύσεως για τα οποία γίνααι αναφορά στις παραγράφους που ακολουθούν. 9.2 Αναπροσαρμογή αξίας ακινήτων των επιχειρήσεων. Με βάση τις διατάξεις των άρθρων 20 έως και 27 ταυ Ν. 2190/1920. Α' Υπαγόμενες επιχειρήσεις σε αναπροσαρμογή βάση του άρθρου 20 του Ν. 2065/1992. Όπως είναι γνοοστό, οι επιχειρήσεις που τηρούν υποχρεωτικά από τον Νόμο βιβλία Γ κατηγορίας, υποχρεούνται από τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 21 του V. 2065/1992 να αναπροσαρμόζουν σύμφωνα με τα οριζόμενα άρθρα 20 έακ; 27 του ίδιου νόμου την αξία των ακινήτων τους (γηπέδων- κτιρίων) κάθε τέσσερα χρόνια, αρχής γενομένης από το Αντίθετα δεν υποχρεούνται σε αναπροσαρμογή, οι επιχειρήσεις που τηρούν π ρ ο α ρ ε τ I κ α βιβλία Γ κατηγορίας του ΚΦΣ, καθώς και οι επιχειρήσεις που βρίσκονται σε εκκαθάριση κατά το χρόνο της αναπροσαρμογής. Ειδικά οι τεχνικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την ανέγερση και πώληση οικοδομών, υποχρεούνται να αναπροσαρμόσουν την αξία μόνο των ακινήτων που ιδιοχρησιμοποιούν ή που έχουν εκμισθώσει πάνω από 2 χρόνια κατά το χράνο της αναπροσαρμογής. Β' Αναπροσαρμογή της αξίας γηπέδων και κτιρίων - χρόνος αναπροσαρμογής(άρθρο 21 του ν. 2065/1992) 1. Από τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του ν. 2065/1992 προκύπτει ότι όλες οι επιχειρήσεις υποχρεούνται, ανεξάρτητα από το χρόνο κλεισίματος του Ισολογισμού τους, να προβούν στην αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων τους με λογιστικές εγγραφές. Σε αναπροσαρμογή υπόκειται μόνο η αξία των γηπέδων και κτιρίων και όχι η αξία όλων των παγίων στοιχείων που συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του ακινήτου ( περιφράξεις ασφαλτοστρώσεις μανδρότοιχοι κ.α ) γιατί αυτά αποτελούν λοιπές πάγιες εγκαταστάσεις. 2. Ως χρόνος αναπροσαρμογής ορίζεται ο χρόνος καταχώρησης των σχετικών λογιστικών εγγράφων στα βιβλία της επιχείρησης και περασέρω, ότι η αναπροσαρμογή πραγματοποιείται με πολλαπλασιασμό της αξίας κτήσης συμπλήρωσης και βελτίωσης των γηπέδων και κτιρίων με συντελεστές αναπροσαρμογής για τον καθορισμό των οποίων λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος κτήσης του ακινήτου και το ύψος του πληθωρισμού. Έτσι: α. Για τα ακίνητα που είχαν αποκτήσει οι επιχειρήσεις μέχρι την ως αξία κτήσης θα ληψθεί η αξία η οποία είχε προκύψει από την αναπροσαρμογή του Αν όμως κάποιες επιχειρήσεις δεν είχαν υποχρέωση να αναπροσαρμόζουν την αξία των ακινήτων τους κατά το έτος 1992, ως αξία κτήσης των ακινήτων που απέκτησαν μέχρι την θα ληψθεί αυτή που είχε εμφανιστεί στα βιβλία την β. Ως αξία κτήσης των ακινήτων για τις επιχειρήσεις οι οποίες προήλθαν από μετατροπή ή συγχώνευση άλλων επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του ν. 2166/1993 από την και μετά, πρέπει να λαμβάνεται η αξία που καταχωρήθηκε στην πρώτη επίσημη απογραψή της νέας επιχείρησης γ. Οι συντελεστές που θα χρησιμοποιηθούν στην αναπροσαρμογή του έτους 1996, είναι οι ακόλουθοι ανάλογα με το χρόνο κτήσης των γηπέδων και κτιρίων από τις επιχειρήσεις: βλ. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 'ΛΟΠΣΤΗΧ' σελ. 81 ΤΕΥΧΟΣΙ.ΔΝΟΥΑΡΙΟΥ

55 Χρόνος κτήσης Μέχρι και το έτος 1991 Από έως Από έως Από έως Από έως Γήπεδα Κτίρια 1,80 1,60 1,55 1,35 1,35 1,25 1,20 1,10 1,10 1,05 Η α ίο των ακινήτων που αποκτήθηκαν από και υετά δεν υπόκεινται σε αναποοσαουονη. Ομοίως οι επιχειρήσεις που προέκυψαν από μετατροπή ή συγχώνευση άλλων επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του ν. 2166/1993 θα εφαρμόσουν, ανεξάρτητα από το χρόνο που έγινε ο μετασχηματισμός τους τους πιο πάνω συντελεστές αναπροσαρμογής ανάλογα με το χρόνο κτήσης των ακινήτων από τις συγχωνευθώσες ή μετατραπείσες επιχειρήσεις, για τα ακίνητα που αποκτήθηκαν από αυτές μέχρι και την 31'^ Δεκεμβρίου δ. Οι αποσβέσεις (τακτικές και πρόσθετες) επί της αξίας κάθε κτιρίου που υπόκειται σε αναπροσαρμογή, οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι και την προηγούμενη από το χρόνο αναπροσαρμογής διαχειριστική χρήση, θα αναπροσαρμοστούν στο σύνολο τους με τους ίδιους συντελεστές που προβλέπονται για τους ίδιους συντελεστές που προβλέπονται για κάθε κτίριο χωριστά, ανάλογα με το χρόνο κτήσης αυτού. ε. Με την παράγραφο 6 της απόφασης προβλέπεται ότι με την αναπροσαρμογή των αποσβέσεων σύμφωνα με τα πιο πάνω. Δε τροποποιούνται τα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων, που προέκυψαν κατά την προηγούμενη της αναπροσαρμογής διαχειριστική χρήση. στ. Με την παράγραφο 7 της απόφασης προβλέπεται ότι η Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής ανάπτυξης (ΕΤΒΑ) θα αναπροσαρμόσει την αξία των ακινήτων των Βιομηχανιών των περιοχών με τους συντελεστές που αναφέρθηκαν πιο πάνω ανάλογα με το χρόνο κτήσης των ακινήτων. Ως αξία των διαλαμβανομένων ακινήτων θα ληφθεί αυτή που προέκυψε από την εφαρμογή των διατάξεων της παραγ. 7 του άρθρου 22 του V. 2065/ Με βάση την παρ. 3 του άρθρου 21 του ν. 2065/1992, προκειμένου για ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε περιοχή στην οποία ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, στις περιπτώσεις που η αναπροσαρμοσμένη αξία του ακινήτου που προκύπτει με βάση τους συντελεστές που ορίζονται κατά τα πιο πάνω, είναι μεγαλύτερη εκείνης, που προσδιορίζεται με βάση το αντικειμενικό σύστημα, θεωρείται ως αναπροσαρμοσμένη αξία ακινήτου, η αξία που προκύπτει με βάση το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων. Επομένως, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υπολογίσουν με βάση το σύστημα αυτό, ξεχωριστά για κάθε ακίνητο που υπόκειται σε αναπροσαρμογή, την αντικειμενική αξία των ακινήτων, προκειμένου αυτή να ληφθεί ϋχ; αναπροσαρμοσμένη αξία, εφόσον είναι μικρότερη εκείνης που προσδιορίζεται με βάση τους συντελεστές αναπροσαρμογής. Για καλύτερη κατανόηση των προαναφερθέντων ακολουθεί Παοάδεινυα: Ανώνυμη Εταιρεία που κλείνει Ισολογισμό με , έχει μεταξύ άλλων στην κυριότητά της ένα κτίριο αξίας δρχ που απέκτησε το 1992 και ένα άλλο κτίριο αξίας δρχ που απέκτησε στο έτος Για το δεύτερο κτίριο, η εταιρεία δαπάνησε στο έτος 1994 για βελτιώσεις και προσθήκες το ποσό των Βλ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΛΟΠΣΤΗΧ σελ. 81 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1997 βλ. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ' ΛΟΠΙΤΗΧ ' σελ 81 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1997

56 δρχ. Η αξία των δύο αυτών κτιρίων ανέρχεται την βάσει των αντικειμενικών κριτηρίων σε δρχ και δρχ αντίστοιχα. Από την Α.Ε έχουν ενεργηθεί μέχρι συνολικά οι εξής αποσβέσεις: Για το πρώτο κτίριο δρχ και για το δεύτερο δρχ από τις οποίες οι δρχ έγιναν στην αξία των βελτιώσεων και προσθηκών. Με βάση τα παραπάνω, η αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων θα γίνει ως εξής: α) Για το κτίριο που απέκτησε η εταιρεία το έτος 1992 θα πολλάπλασιασθεί η τιμή κτήσης αυτού με το συντελεστή 1,35 δηλαδή θα έχουμε X 1,35 = δρχ η οποία λαμβάνεται ως αναπροσαρμοσμένη αξία αφού είναι μικρότερη της αντικειμενικής αξίας ( ) Για την αναπροσαρμογή των αποσβέσεων θα πολλάπλασιαοθεί το σύνολο των αποσβέσεων που έχουν ενεργηθεί μέχρι την με τον συντελεστή που προβλέπεται για την αναπροσαρμογή των κτιρίων, δηλαδή θα έχουμε X 1,35 = δρχ. β) Για το κτίριο που απέκτησε η εταιρεία το έτος 1993 θα πολλαπλασιασθεί η αξία κτήσης αυτού με τον συντελεστή 1,25 δηλαδή θα έχουμε X 1,25 = δρχ. Για βελτιώσεις - προσθήκες που έγιναν στο κτίριο αυτό θα πολλαπλασιασθεί το ποσό των με το συντελεστή 1,10 δηλαδή θα έχουμε X 1,10 = δρχ. Επειδή η αντικειμενική αξία του κτιρίου είναι δρχ ως αναπροσαρμοσμένη αξία θα ληψθεί αυτή που προέκυψε βάση των συντελεστών της αναπροσαρμογής, δηλαδή δρχ ( l ). Οι ενεργηθείσες μέχρι την αποσβέσεις θα αναπροσαρμοστούν ως εξής: ( ) X 1,25 = X 1,10 = Σύνολο Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 21 του ν. 2065/1992, οι επιχειρήσεις που θα προβούν σε αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων τους είναι υποχρεωμένες να αναγράφουν στους Ισολογισμούς των χρήσεων 1996, 1997, 1998 και 1999 ότι προέβησαν στην αναπροσαρμογή του έτους Γ. Εμφάνιση της υπεραξίας (άρθρο 23 του ν. 2065/1992) 1. Με βάση τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 23 του ν. 2065/1992, από την υπεραξία που θα προκύψει από την αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 22 του ίδιου νόμου, θα αφαιρεθεί υποχρεωτικά το τυχόν χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού '' ΚΕΡΔΗ Ή ΖΗΜΙΕΣ'', ανεξάρτητα αν το ποσό της ζημίας αυτής έχει αναγνωρισθεί από το φορολογικό έλεγχο. 2. Το υπόλοιπο της υπεραξίας που απομένει μετά την αφαίρεση του τυχόν υπάρχοντας χρεωστικού υπολοίπου του λογαριασμού "Κέρδη ή Ζημίες" κεφαλαιοποιείται όπως προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 23 του V. 2065/1992 α) Στις ατομικές επιχειρήσεις με αύξηση του κεφαλαίου τους κατά τον χρόνο της αναπροσαρμογής. β)στις προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε και Ε.Ε) υποχρεωτικά με αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου που θα γίνει, σύμφωνα με όσα ορίζονται από τις διατάξεις της

57 παραγράφου 3 του άρθρου αυτού, μέχρι και το τέλος του δεύτερου έτους απά το χρόνο αναπροσαρμογής, δηλαδή μέχρι το γ) Στους συνεταιρισμούς, υποχρεωτικά με αύξηση του εταιρικού τους κεφαλαίου που πραγματοποιείται με αύξηση της συνεταιριστικής μερίδας αυτών, κατά το ποσό που προκύπτει από την διαίρεση του ποσού της υπεραξίας με τον αριρθμό των συνεταιριστικών μερίδων. Το ποσό της υπεραξίας που πρόκειται να κεφαλαιοποιηθεί, θα κεψαλαιοποιηθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρ. 3 του άρθρου αυτού, μέχρι και το τέλος του δευτέρου έτους από το χρόνο της αναπροσαρμογής, δηλαδή μέχρι το δ) Στις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης άλλαξε ο τρόπος κεφαλαιοποίησης της υπεραξίας έναντι αυτού που ίσχυε για το έτος 1992 προς αποφυγή των προβλημάτων που δημιουργούσε η κεφαλαιοποίηση μέσω της αυξήσεοχ; της ονομαστικής αξίας των μεριδίων σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 3190/1955, σύμφωνα με τις οποίες η μερίδα συμμετοχής του κάθε εταίρου δεν μπορεί να ορισθεί κατώτερη των δρχ ή πολλαπλάσιο αυτών. Ειδικότερα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 20 του νόμου ' 'τροποποίηση και συμπλήρωση του Τελωνιακού Κώδικα και άλλες διατάξεις ' 'η κεφαλαιοποίηση της υπεραξίας των Ε.Π.Ε θα γίνει με έκδοση νέων εταιρικών μεριδίων, τα οποία θα διανεμηθούν δωρεάν στους παλαιούς εταίρους κατ' αναλογία των μεριδίων τους. ε) Στις Α.Ε ανεξάρτητα αν οι μετοχές είναι εισαγμένες ή όχι στο χρηματιστήριο με αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου τους, που θα λάβει χώρα, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου αυτού, μέχρι το τέλος του δεύτερου έτους από το χρόνο αναπροσαρμογής δηλαδή μέχρι το Η αύξηση αυτή θα γίνει, είτε με ανάλογη αύξηση της ονομαστικής αξίας των μετοχών που υπάρχουν στο χρόνο κεφαλαιοποίησης είτε με έκδοση νέων μετοχών, είτε και με τους δυό τρόπους. Σε περίπτωση έκδοσης νέων μετοχών οι νέες αυτές μετοχές που θα εκδοθούν θα διανεμηθούν δωρεάν στους παλαιούς μετόχους κατ' αναλογία των μετοχών που κατέχουν. Παλαιοί μέτοχοι στους οποίους διανέμονται οι μετοχές αυτές είναι εκείνοι οι μέτοχοι που έχουν την ιδιότητα του μετόχου, κατά τον χρόνο που η γενική συνέλευση των μετόχων λαμβάνει απόφαση για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, με την κεφαλαιοποίηση του ποσού της υπεραξίας που προέκυψε από την αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων. Διευκρινίζεται ότι, στην περίπτωση που η Α.Ε επιλέξει την έκδοση νέων μετοχών, αν το ποσό της υπεραξίας που προέκυψε από την αναπροσαρμογή των ακινήτων διαιρούμενο με την ονομαστική αξία της μετοχής δώσει αριθμό μετοχών που δεν μπορούν αυτές να διανεμηθούν σε ακέραιο αριθμό στους παλαιούς μετόχους κατ αναλογία των μετοχών που κατέχουν, παρέχεται η δυνατότητα στις Α.Ε στις περιπτώσεις αυτές να μην προβούν σε κεφαλαιοποίηση ολοκλήρου του ποσού της υπεραξίας, αλλά να κεφαλαιοποιήσουν από το ποσό της υπεραξίας το μέρος εκείνο που θα αντιστοιχεί σε αριθμό μετοχών που θα μπορούν να διανεμηθούν στους παλαιούς μετόχους σε ακέραιο αριθμό μετοχών. Το υπόλοιπο ποσό υπεραξίας που απομένει μετά την κεφαλαιοποίηση του πιο πάνω ποσού, θα εξακολουθήσει να εμφανίζεται στα βιβλία της επιχείτησης στο λογαριασμό ' 'Διαφορές από αναπροσαρμογή Αξίας Λοιπών Περιουσιακών στοιχείων'' Τα παραπάνω ισχύουν ανάλογα και για την κεφαλαιοποίηση του ποσού της υπεραξίας που προκύπτει από την αναπροσαρμογή των συνεταιρισμών και των Ε.Π.Ε. Επίσης αν στα βιβλία της επιχείρησης υπάρχει ποσό υπεραξίας που είχε προκόψει από αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων βάση της Ε. 2665/88 απόφασης καθώς και από την προηγούμενη αναπροσαρμογή και το οποίο δεν κεφαλαιοποιήθηκε, το ποσό αυτό θα προστεθεί στην υπεραξία που προκύπτει από βλ. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΗΣ σελ. 87 ΙΑΝΟΥ.ΔΡΙΟΣ 1997

58 την αναπροσαρμογή των ακινήτων, προκειμένου να προβεί η εταιρεία σε κεφαλαιοποίηση του συνολικού αυτού ποσού της υπεραξίας. 3. Με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 23 του ν, 2065/1992 ορίζεται ότι, η αύξηση του κεφαλαίου των προσωπικών εταιρειών, των συνεταιρισμών και των Ε.Π.Ε, καθώς και του μετοχικού κεφαλαίου των Α.Ε πραγματοποιείται μέχρι το τέλος του δευτέρου έτους από τον χρόνο της αναπροσαρμογής. Επομένως προκειμένου για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου στις Α.Ε, από την αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων που πραγματοποιείται με τις διατάξεις του νόμου αυτού, οι προβλεπόμενες από τον νόμο 2190/1920 διαδικασίες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι την Τέλος σε περίπτωση που οι υπεύθυνοι των εταιριών δεν αυξήσουν το κεφάλαιο των εταιριών σύμφωνα με τα παραπάνω μέχρι την , θα επιβληθούν οι κυρώσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 56 του V. 2190/ Μετά την αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων ανώνυμης εταιρείας η αξία των αστικών ακινήτων της καλύπτει ποσοστό 60% και άνω των κεφαλαίων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα πόσης φύσεως αποθεματικά που έχει σχηματίσει, δεν έχουν εφαρμογή για την χρήση αυτή (της αναπροσαρμογής) οι διατάξεις του άρθρου 24 του V 2214/1994 περί ονομαστικοποιήσεως των μετοχών. Δ.' Φορολογία Υπεραξίας (άρθρο 24 ν 2065/1992) 1. Όπως είναι γνωστό, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 24 του ν 2065/1992 παρείχετο η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αφαιρέσουν από το συνολικό ποσό της προκύπτουσας υπεραξίας (γηπέδων - κτιρίων) το ποσό της ζημίας που είχαν και το οποίο δικαιούνταν, σύμφωνα με τις διατάξεις της φορολογίας εισοδήματος να συμψηφίσουν με άλλα εισοδήματα ή να μεταφέρουν στα επόμενα έτη για συμψηφισμό. Το υπόλοιπο ποσό της υπεραξίας φορολογούνταν με συντελεστή 1% σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου. Αν η επιχείρηση δεν είχε ζημία προηγούμενων χρήσεων ή δεν επιθυμούσε να συμψηφίσει αυτή την υπεραξία, ολόκληρο το ποσό της προκύπτουσας υπεραξίας φορολογούνταν με συντελεστή 1% Ήδη με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 20 που κοινοποιείται, αντικαταστάθηκαν οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 24 του ν. 2065/1992. Με βάση τις νέες διατάξεις η αναγνωρισμένη, σύμφωνα με τα πιο πάνω, ζημία δεν θα αφαιρείται από το ποσό της προκύπτουσας συνολικής υπεραξίας αλλά αναλογικά από το ποσό της υπεραξίας των γηπέδων και των κτιρίων και περαιτέρω, το απομένον υπόλοιπο ποσό υπεραξίας γηπέδων θα φορολογείται με συντελεστή 5%, ενώ το απομένον υπόλοιπο ποσό υπεραξίας από τα κτίρια θα φορολογείται με συντελεστή 8%. Ειδικά για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις κατασκηνωτικών κέντρων (CAMPING), ποσοστό 50% της υπεραξίας που θα προκόψει από τα γήπεδα δεν φορολογείται εφόσον τα γήπεδα αυτά υφίστανται κτίσματα ή άλλες εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν τις ανάγκες του ξενοδοχείου. Αντίθετα, υπόκεινται σε φορολογία ολόκληρο το ποσό της υπεραξίας των γηπέδων που έχουν ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και τα οποία δεν είναι οικοδομημένα, είτε υπόρχουν σε αυτά κτίσματα τα οποία όμως δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες λειτουργίας του ξενοδοχείου, όπως για παράδειγμα ενοικιαζόμενα γραφεία ή καταστήματα τα οποία είναι αποκλειστικά προς ενοικίαση. Όλα τα παραπάνω ισχύουν ανάλογα και για τα γήπεδα των καταστηνωτικών κέντρων (CAMPING). Όι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις CAMPING, έχουν ζημία από προηγούμενες χρήσεις, αναγνωρισμένη φορολογικά και εφόσον επιθυμούν να αφαιρέσουν αυτήν από την υπεραξία που θα προκόψει από την αναπροσαρμογή, για τον επιμερισμό της ζημίας, η οποία θα αψαιρεθεί αναλογικά από της υπεραξία των

59 γηπέδων και των κτιρίων, ως ποσό υπεραξίας γηπέδων θα ληφθεί το 50% της υπεραξίας αυτών που εξυπηρετούν, σύμφωνα με τα πιο πάνω ανοφερθέντα, τις ανάγκες του ξενοδοχείου ή του CAMPING και το 100% της υπεραξίας των λοιπών γηπέδων τους. Επισημαίνουμε ότι οι προσωπικές εταιρείες και Ε.Π.Ε δικαιούνται να αψαιρέσουν από την προκύπτουσα υπεραξία μόνο το ποσό αυτής που έχει προκόψει από τις χρήσεις 1992 έως 1995, αψού η ζημία της χρήσης 1991 συμψηψί^ο με τα εισοδήματα των εταίρων τους. Τέλος υπενθυμίζεται ότι η υπεραξία των γηπέδων και των κτιρίων εξεβρίσκεται ως εξής: α) Για τα Γήπεδα - Οικόπεδα. Από την αναπροσαρμοσμένη αξία που προκύπτει με βάση τους συντελεστές που καθορίζονται από την Υπουργική απόφαση, θα αφαιρείται η αξία που λαμβάνεται ως βάση για την αναπροσαρμογή της αξίας του γηπέδου - οικοπέδου. β) Για τα κτίρια. Από την αναπροσαρμοσμένη αξία που προκύπτει με βάση τους συντελεστές που καθορίζονται στην Υπουργική απόφαση, θα αφαιρεθεί το ποσό των αναπροσαρμοσμένων αποσβέσεων τους καθώς και η αναπόσβεστη αξία αυτών που προκύπτει από τα βιβλία της επιχείρησης κατά την προηγούμενη της αναπροσαρμογής διαχειριστική χρήση. 2. Με βάση την παρ. 3 του άρθρου 24 του ν. 2065/1992 ο φόρος υπεραξίας βαρύνει την επιχείρηση και δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης κατά τον υπολογισμό των φορολογητέων της κερδών, ούτε και συμψηφίζεται με το φόρο εισοδήματος που οφείλεται από την επιχείρηση για τα λοιπά εισοδήματα της. Συνεπώς, ο φόρος που επιβάλλεται με τις διατάξεις του άρθρου 24, όπως αυτές ισχύουν μετά την αντικατάσταση του με το άρθρο 20 που κοινοποιείται, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά την επιχείρηση, εκπίπτεται μόνο λογιστικά από τα ακαθάριστα έσοδα και έχει υποχρέωση κατά την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος η επιχείρηση να προβεί σε αναμόρφωση των πραγματοποιηθέντων κερδών. Ε.' Αναπροσαρμογή αξίας κτιρίων που έχουν επιχορηγηθεί. Το Εθνικά Συμβούλιο Λογιστικής με την αρ. 1016/ γνωμοδότηση του, καθόρισε τη λογιστική παρακολούθηση των επιχορηγήσεων που εισπράττουν οι επιχειρήσεις με βάση το ν. 1262/1982 και τα ΜΟΠ. Επίσης το Υπ. Οικονομικών με την αριθ /10238/πολ 1093/1992 εγκύκλιο του ν. 1892/1990 έχει δεχθεί, ότι σε περίπτωση που παραγωγική επένδυση υπάγεται στο καθεστώς των επιχορηγήσεων των αναπτυξιακών νόμων 1262/82, 1892/90, ΜΟΠ κ.λ.π με τα εισπραττόμενα κάθε φορά ποσά επιχορηγήσεων πιστώνεται ο λογαριασμός ''Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων'' και χρεώνονται τα χρηματικά διαθέσιμα (ταμείο- Τράπεζες). Στο τέλος κάθε χρήσης θα πρέπει να μεταφέρονται οι αναλογούσες στο σύνολο των επιχορηγήσεων αποσβέσεις (τακτικές και πρόσθετες) την χρήση, από το λογαριασμό ''Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων'' στο λογαριασμό 'Αναλογούσες στην χρήση επιχορηγήσεις' ' που ανήκει στην ομάδα των εκτάκτων και ανόργανων εσόδων. Μετά από τα παραπάνω, για τα κτίρια των επιχειρήσεων (βιομηχανοστάσια, αποθηκευτικοί χώροι, γραφεία κ.λ.π ( που η κατασκευή αυτών έχει ολοκληρωθεί μέχρι και έχουν επιχορηγηθεί, εφόσον ακολούθησαν την ως άνω λογιστική παρακολούθηση των εισπραχθέντων επιχορηγήσεων, η αναπροσαρμογή της αξίας των κτιρίων αυτών θα γίνει ως εξής: Καταρχήν θα γίνει αναπροσαρμογή του συνολικού κόστους κατασκευής του κτιρίου που έχει επιχορηγηθεί, όπως το κόστος αυτό εμφανίζεται στους οικείους λογαριασμούς στα βιβλία της επιχείρησης με συντελεστή αναπροσαρμογής που

60 καθορίζεται στην /πολ 1281/ απόφαση του Υπ. Οικονομικών, ανάλογα με το χρόνο κτήσης (χρόνος αποπεράτωσης κατασκευής) Επίσης με τον ίδιο συντελεστή αναπροσαρμογής θα αναπροσαρμοσθεί στο σύνολο του και οι γενόμενες αποσβέσεις επί της αξίας του κτιρίου μέχρι και την προηγούμενη από τον χρόνο της αναπροσαρμογής διαχειριστική χρήση. Στην συνέχεια θα αναπροσαρμοσθεί με τον ίδιο συντελεστή αναπροσαρμογής που χρησιμοποιήθηκε για τα κτίρια και το ποσό του λογαριασμού ''Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων'', όπως αυτό εμφανίζεται στα βιβλία της επιχείρησης κατά τον χρόνο της αναπροσαρμογής και έχει προκόψει μετά την αφαίρεση των αναλογουσών αποσβέσεων επί του ποσού των επιχορηγήσεων μέχρι την προηγούμενη από τον χρόνο της αναπροσαρμογής διαχειριστική χρήση. Παράδειγμρ: Ανώνυμη βιομηχανική εταιρεία προέβη στην κατασκευή κτιρίου, κόστους κατασκευής δρχ, το οποίο επιχορηγήθηκε με βάση το ν. 1892/1990 με το ποσό των δρχ και το οποίο εμφάνισε στο λογαριασμό ' ' Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων''. Η κατασκευή του κτιρίου ολοκληρώθηκε μέσα στο έτος Έστω ότι μέχρι το τέλος της διαχειριστικής χρήσης 1995 έχουν διενεργηθεί τακτικές και πρόσθετες αποσβέσεις 40% επί της αξίας του κτιρίου, δηλαδή αποσβέσεις δρχ και έχουν μεταφέρει οι αναλογούσες στο σύνολο της επιχορήγησης αποσβέσεις μέχρι , δρχ ( X 40%) από το λογαριασμό ' 'Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων'' στο λογαριασμό ' 'Αναλογούσες στην χρήση επιχορηγήσεις'' και έτσι εμφανίζεται υπόλοιπο την στο λογαριασμό ''Επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων'' δρχ ( ). 1. Αναπροσαρμοσμένη αξία κτιρίου X 1,35 (συντελεστής χρόνου κτήσης) 2. Αναπροσαρμοσμένες αποσβέσεις X 1,35 3. Αναπροσαρμογή υπολοίπου επιχορήγησης κτιρίου X 1,35 4. Υπολογισμός υπεραξίας κτιρίου Αναπροσαρμοσμένη αξία κτιρίου Μείον Αναπροσαρμοσμένες αποσβέσεις Μείον Αναπόσβεστη αξία κτιρίου (100 εκατ εκατ. Απόσβεση) Μείον Διαφορά από την αναπροσαρμογή Υπολοίπου επιχορήγησης ( ) Προκύψασα υπεραξία κτιρίου ΣΤ.' Δήλωση υπεραξίας 2065/1992 Αρμόδιος Προϊστάμενος Δ.Ο.Υ άρθρο 25 ' 1. Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 25 του ν. 2065/1992 οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν, προβλέπεται ότι κάθε επιχείρηση που έχει συνολική (γηπέδων και κτιρίων) υπεραξία μεγαλύτερη των δρχ υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση φόρου υπεραξίας. Αν η προκύπτουσα υπεραξία είναι μικρότερη του πιο πάνω ποσού, η επιχείρηση παρά το γεγονός ότι θα προβεί με λογιστικές εγγραφές στην αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων της δεν υποχρεούται στην υποβολή δήλωσης φόρου υπεραξίας και καταβολή φόρου. Βλ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ.λΟΓΙΣΤΗΣ σελ 93 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1997

61 2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 20 που κοινοποιείται, αντικσταστάθηκαν η παρ. 2 του άρθρου 25 του ν. 2065/1992, η οποία αναφέρεται σ το χρόνο υποβολής της δήλωσης του φόρου υπεραξίας. Με βάση λοιπόν τις νέες αυτές διατάξεις η δήλωση υποβάλλεται στην αρμόδια για την φορολογία εισοδήματος Δ.Ο.Υ μέχρι την τελευταία εργάσιμη για την τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του επόμενου μήνα από το χρόνο που έγινε η αναπροσαρμογή, ενώ με τις προϋπάρχουσες διατάξεις προβλέπονταν η υποβολή της δήλωσης σε 30 ημέρες από το χρόνο κατά τον οποίο είχε γίνει η αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων στα βιβλία. 3. Επισημαίνεται ότι με την παρ. 4 του άρθρου 25 του ν. 2065/1992 αρμόδια Δ.Ο.Υ, για την παραλαβή των δηλώαεων και τη βεβαίωση του φόρου που Οφείλεται με βάση τις διατάξεις του άρθρου 24 του ίδιου νόμου, είναι η Δ.Ο.Υ της έδρας της επιχείρησης. Ζ. Καταβολή Φόρου. Εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης άρθρο 26 του V. 2065/ Με την παρ. 3 του άρθρου 20 που κοινοποιείται, αντικσταστάθηκε η παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 2065/1992, η οποία αναφέρεται στον τρόπο καταβολής του προκύπτοντος φόρου. Με τις νέες διατάξεις ο φόρος καταβάλλεται σε 4 εξαμηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη ταυτόχρονα με την υποβολή της εμπρόθεσμης δήλωσης και οι υπόλοιπες τρεις μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του αντίστοιχου εξαμήνου, ενώ με τις προ ισχύουσες διατάξεις προβλεπόταν η καταβολή ολόκληρου του ποσού του οφειλόμενου φόρου ταυτόχρονα με την υποβολή της δήλωσης. 2. Σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής του οφειλόμενου φόρου δεν παρέχεται έκπτωση 5% και η δήλωση υποβάλλεται χωρίς την καταβολή ταυτόχρονα της πρώτης δόσης θεωρείται ως μη υποβληθείσα και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα. Σχετικά με α) Την εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης, η οποία επέρχεται με την καταβολή του φόρου υπεραξίας, β) Τις συνέπειες οι οποίες υπάρχουν σε περίπτωση διάλυσης των εταιρειών που προέβησαν στην αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων του και γ) Τον τρόπο εμφάνισης των νέων μετοχών που θα λάβουν από την κεφαλαιοποίηση οι επιχειρήσεις λόγω της υπεραξίας των μετοχών άλλων εταιρειών που έχουν στο χαρτοφυλάκιο τους, εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις των παραγράφων 2,3 και 4 του άρθρου 26 του ν. 2065/92 για την ορθή εφαρμογή των οποίων έχουν οδηγίες με την /10736/Πολ. 1248/92 ερμηνευτική εγκύκλιο του ν. 2065/92. Για την διευκόλυνση όσων καλούνται να εφαρμόσουν ή να ελέγξουν τις διατάξεις περί αναπροσαρμογής της αξίας των ακινήτων των επιχειρήσεων, παραθέτονται πάλι οι οδηγίες αυτές που έχουν ως εξής; Η Επιχείρηση που θα λάβει χωρίς αντάλλαγμα νέες μετοχές από ανώνυμη εταιρεία στο χρόνο της παραλαβής των μετοχών, θα καταχωρήσει με την ονομαστική τους αξία τις νέες μετοχές σε χρέωση των αρμοδίων υπολογαριασμών του ' Συμμετοχές σε συνδυασμένες επιχειρήσεις'' ή του ' 'Συμμετοχές σε λοιπές επιχειρήσεις' ή του 34 'Χρεόγραφα'' ανάλογα με την πίστωση του λογαριασμού "διαφορά από αναπροσαρμογή αξίας συμμετοχών και χρεογράφων'' - Αναπρ. Ν 2065/92. Τα παραπάνω θα εφαρμοστούν και στις περιπτώσεις αύξησης της ονομαστικής αξίας των παλαιών μετοχών. Επομένως με την διαφορά αναπροσαρμογής με την οποία αυξάνεται η ονομαστική αξία των κατεχομένων παλαιών μετοχών, χρεώνονται οι αρμόδιοι βλ. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΛΟΠΣΤΉΣ' σελ. 94 ΙΑΝΟΥ.ΛΡΙΟΣ 1997

62 λογαριασμοί ή ή του 34 ανάλογα, με την πίσταιση του λογαριασμού και του οικείου υπολογαριασμού. Για το ποσό της υπεραξίας που έχει προκύψει από την λήψη δωρεάν μετοχών και το οποίο εμφανίζεται στον πιο πάνω λογαριασμό ' Άποθεματικού' εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση της επιχείρησης με την καταβολή του φόρου υπεραξίας που αναλογεί σ αυτό. Στην περίπτωση που η Α.Ε διανείμει το αποθεματικό αυτό στους μετόχους της, το ποσό αυτό θα φορολογηθεί με τις διατάξεις που ισχύουν στη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων. 3. Με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 20 που κοινοποιείται, αντικαταστάθηκαν οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 26 του ν. 2065/92. Με τις νέες διατάξεις γίνεται πλέον παραπομπή στις διατάξεις του ν. 2238/94, αντί του ν.δ 3323/55 και του ν.δ 3843/58 που γινόταν προηγουμένως, για την βεβαίωση του προκύπτοντος φόρου υπεραξίας, τον έλεγχο των δηλώσεων, την επιβολή κυρώσεων, κ.λ.π. Η Έκπτωση αποσβέσεων που ενεργούνται στο ποσό της υπεραξίας άρθρο 27 του V. 2065/ Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 27, ορίζεται ότι οι αποσβέσεις (τακτικές και πρόσθετες) που ενεργούνται από τις επιχειρήσεις, θα υπολογίζονται στην αναπροσαρμοσμένη αξία κάθε κτιρίου που προκύπτει με βάση τις διατάξεις του άρθρου 22 του νόμου αυτού. Οι αποσβέσεις αυτές που αναλογούν στην υπεραξία των κτιρίων, θα αφαιρούνται από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του άρθρου 31 και του άρθρου 105 του ν. 2238/94. Από τα πιο πάνω προκύπτει ότι στο ποσό της υπεραξίας των κτιρίων, οι επιχειρήσεις μπορούν να ενεργούν τακτικές και πρόσθετες αποσβέσεις με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά, τις οποίες και θα αφαιρεθούν από τα ακαθόριστα έσοδα τους προκειμένου να προσδιοριστεί το φορολογητέο εισόδημα αυτών. Επομένως, κατά το φορολογικό έλεγχο των επιχειρήσεων, θα πρέπει να γίνεται έλεγχος για να εξακριβωθεί κατά πόσο η αναπροσαρμογή των ακινήτων έγινε σύμφωνα με τους συντελεστές αναπροσαρμογής που προβλέπονται από τις διατάξεις του V. 2065/92 και του άρθρου 20 που κοινοποιείται. Στην περίπτωση αυτή συντάσσεται ιδιαίτερη έκθεση ελέγχου για την αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων και την φορολογία υπεραξίας. Η έκπτωση των αποσβέσεων που υπολογίζονται στην υπεραξία των κτιρίων θα αρχίσει να γίνεται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 2065/92 από τα ακαθάριστα έσοδα της διαχειριστικής χρήσης που κλείνει με ή για όσες κλείνουν ισολογισμό με Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 27 του ν. 2065/92, ορίζεται ο τρόπος υπολογισμού της αναπόσβεστης αξίας των κτιρίων, την οποία δικαιούνται οι επιχειρήσεις να αφαιρέσουν από τα ακαθάριστα έσοδα τους με τις διενεργούμενες από αυτές αποσβέσεις που εκπίπτονται κάθε χρόνο.

63 9.3 ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΦΟΡΟΛΟΠΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Τελειώνοντας την πτυχιακή μου εργασία θα κάνω μια αναφορά στα κυριότερα σημεία της ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ που ισχύει σήμερα γύρω από τις ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ και τους ' 'Συντελεστές Α π ό σ β εσ η ς'γ ια να υπάρξει μια ολοκληρωμένη και πιο επίκαιρη άποψη σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις. Έτσι λοιπόν η Φ.Ν αναφέρει ότι η διενέργεια των αποσβέσεων είναι υποχρεωτική και σύμφωνη με τα ποσοστά που ορίζει αυτή. Τα ποσοστά αυτό αφορούν ετήσια απόσβεση. Κατά την αγορά νέων Π.Π.Σ, η απόσβεση αρχίζει από τον μήνα κατα τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν η τέθηκαν σε λειτουργία και υπολογίζεται σε τόσα δωδέκατα όσοι και οι μήνες μέχρι το τέλος της διαχειριστικής χρήσης. Η Ν.Φ αναφέρει ότι σε καμία περίπτωση οι αποσβέσεις δεν είναι δυνατόν αν υπερβούν την αξία κτήσης ή την αναπροσαρμοσμένη αξία του Π.Π.Σ. Επίσης ξεκαθαρίζει ότι για τα Π.Π.Σ που έχουν αποκτηθεί μέχρι την οι αποσβέσεις διενεργούνται με την σταθερή μέθοδο απόσβεσης. Τέλος η Φ.Ν κάνει σαφές ότι οι Τακτικές Αποσβέσεις υπολογίζονται με τους προβλεπόμενους Συντελεστές Απόσβεσης ' 'σε δραχμές επί της αξίας κτήσεως προσαυξημένης με τις δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων ή της αναπροσαρμοσμένης αξίας τους. Ακολουθεί η Φ.Ν όπο^ς αυτή δημοσιεύθηκε αυτούσια στο περιοδικό ' ' Λογιστής. Βλ. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ' ΛΟΓΙΣΤΗΣ τεύχος ΙΟΥΝΙΟΣ 1998

64 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΙΟΥΝΙΟΙ 1998 ΟΟΓΙΠΗΙ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 100/ Καθορισμός συντελ στών αποσβέσεων. (ΦΕΚ 96/ τ. Α) Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις της περίπτωσης στ της παραγράφου 1του άρθρου 31 του Ν. 2238/1994 (ΦΕΚ A 151), όπως τροποποιήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 29 του Ν. 2556/1997 (ΦΕΚ A 270). 2. Του άρθρου 29Α του Ν. 1558/85 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Οργανα» (ΦΕΚ 137/Α/1985) που προστέθηκε με το άρθρο 27 του Ν. 2081/92 (ΦΕΚ 154/Α/1992) και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 παρ. 2α του Ν. 2469/97 (ΦΕΚ 38/Α/1997). 3. Οτι από τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος δεν προκαλειται ^πάνη σε βάρος του κρατικού προύπολογισμού. 4. Τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικράτειας 220/1998 με πρόταση του Υπουργού Οικονομικών, αποφασίζουμε: Αρθρο 1 1. Για τον προσδιορισμό του καθαρού κέρδους των εμπορικών, βιομηχανικών και γεωργικών επιχειρήσεων, που ασκούνται από φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και του καθαρού εισοδήματος α πό υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 31, 41, 49 και 105 του Ν. 2238/1994 (ΦΕΚ A 151) «Κώδικας φορολογίας εισδήμστος», τα ποσοστά αποσβέσεων της α ξίας των πάγιων περιουσιακών στοιχείων ορίζονται κατά τις επόμενες διατάξεις του παρόντος. 2. Η διενέργεια των αποσβέσεων κατ' έτος και υε τά~ορι(.ομενα άια του παρόντος ποσοστά ε ι^ ^ογρεωτική. Ειδικότερα οι νέες επιχειρήσεις για τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές χρήσεις που έ- πονται της χρήσης μέσα στην οποία άρχισε η παραγωγική λειτουργία τους, δύνανται να προβούν σε απόσβεση όλων των πάγιων περιου^ακών στσιχείων τους είτε με σ υντελεί^ μηδέν τα εκατό (0%) είτε με συντελεστή πενήντα τα εκατό (50%) του ισχύοντος ποσοστού, με την προϋπόθεση ότι ο συντελεστής απόσβεσης που θα επιλεγεί από την επιχείρηση δεν θα μεταβάλλεται από διαχειριστική χρήση σε διαχειριστική )^ήση. 3. Τα ποσοστό αποσβέσεων που ορίζονται με το παρόν, αφορούν ετήσια απόσβεση. Γ~ια τα νεα πάγια περιουσιακά στοιχ^εία, η απόσβεση αρ»ζει από~ το μήίία κατά τον οποίο αυτά χρησιμοποιήθηκαν ή " τέθηκαν σε λεπουργία και υπολογιξεται σε ttoo δωδέκατα όσοι και οι μήνες μέχρι το τέλος της δια-' χειριστικής χρήσης. 4. ϋ ι αποσβέσεις που διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος δεν δύνανται να υ- περβούν την αξία κτήσης ή την αναπροσαρμοσμένη αξία του αποσβεστέου πάγιου περιουσιακού στοιχείου, κατά τα καθοριζόμενα στην παράγραφο 3 του άρθρου 2 του παρόντος. 5. Η αξία των εργαλείων και των ανταλλακτικών των μηχανημάτων, που χρησιμοποιούνται από πς επιχειρήσεις και τους ελεύθερους ε π α γγ^ ατίες, αποσβένονται εξ ολοκλήρου μέσα στη χρήση κατά την οποία χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά. 6. Πάγια περιουσιακά στοιχεία, των οποίων η α ξία κτήσης εκάστου είναι μέχρι διακόσιες χιλιάδες ( ) δραχμές, δύνανται να αποσβένονται εξ ολοκλήρου μέσα στη χρήση κατά την οποία χρησιμοποιήθηκαν ή τέθηκαν σε λεπουργία 7. Οι διατάξεις των παραγράφων 1, 2 και 3 του άρθρου 9 του V. 1809/1988 (ΦΕΚ A 222) δεν θίγί^ νται από τιο διατάξεις του παρόντος. ^ 8. Τα ποσοστά αποσβέσεων που ορίζονται με τρ παρόν, εφαρμόζονται σε διαχειρίσεις ή ισολογίσμούς που λήγουν από και υετά. Άρθρο 2 1. Γία τα πάγια περιουσακά στοιχεία που έχουν αποκτηθεί μέχρι και 3ι 12.ιη9^, καθώς και εκείνα που moktouvrai απο και μετά, με την ε- πιφύλαεη των αναφερομενων στην παράγραφο 2 U άοθοοϋ πυτηύ. οι αποσβέσεις διενεογουνταϊ αε τη σταθερή υέθοδο απόσβεσης. 2. Για τα καινούργια μηχανήματα και το λοιπό μηχανολογικό ή τεχνικό εξοπλισμό παραγωγής που αποκτούν από και μετά οι βιομηχανικές, βιοτεχνικές, μεταλλευτικές, λατομικές και οι μικτές επιχειρήσεις αυτών, οι αποσβέσεις διενεργούνται υποχρεωτικά είτε με τη σταθερή μέθοδσ απόσβεσης είτε με τη φθίνουσα μέθοδο απόσβεσης, με την προϋπόθεση σπ η μέθοδος που θα ε- πιλεγεί για τα πάγια αυτά θα εφαρμόζεται κατά πάγιο τρόπο.

65 3 Ot κατά τις μεθόδους αυτές διενεργούμενες πί του ακαθάριστου εισοδήματος της οικοδομής ή τακτικές onootieoeic υπολονί(,ονταί, χατα τα ειοι- του καταστήματος, γραφείου κ,λπ., αναλόγως της κότερα οριζόμενα στο παρόν διαταγμα, με την ε- περάπωσης. φαρμογη των προϋλεπομενων ρε το παρόν ΰϊαταγμα συντελεστών επί της σε δραγοές αεϊαο κτπ- Αρθρο 4 uiff naviiii^ ιΐί^3ιϋυίί0κμ>; i j i u B v mt' tiiii- Για τα μηχανήματα και εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, τα πο ^ ^ηρης, πpoσαut;ημεvγς με τις ά α π α ν ε ς ^ ο - αθηκων και Βελτιώσεων, η της αναπροσαρμοσι^- σοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθοκ;: νης αξίας τους, όπως η αξία αυτή εξευρίσκεται α) Γ ια μηχανήματα κινητήριας δύναμης με κινητήρες εσωτερικής καύσης, σε δοόδεκα τα εκατό σύμφωνα με τις ισχοουσες, καϋε φορά, σχετιι^ς διατάξεις. (12%). β) Για θερμοηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής, σε τέσσερα τα εκατό (4%). ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ γ) Για σταθμούς αεροστροβίλων παραγωγής, σε ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ΣΤΑΘΕΡΗΣ πέντε τα εκατό (5%). ΜΕΘΟΔΟΥ δ) Για σταθμούς εσιατερικής καύσης (Diesel), σε οκτώ τα εκατό (8%). Αρθρο 3 ε) Για υδροηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής, 1. Τα ποσοστά απόσβεσης της αξίας των κτιρια- σε δύο τα εκατό (2%). κών εγκαταστάσεων και οικοδομημάτων ορίζονται στ) Για ανεμογεννήτριες, σε δέκα τα εκατό ως ακολούθως: (10%). α) Για οικοδομές ή τμήματα αυτών, που χρησιμοποιούνται ως οικοτροφεία, σχολεία, φρονπστή- τό (10%). ζ) Για φωτοβολταϊκές μονάδες, σε δέκα τα εκα ρια, αίθουσες κινηματογράφων ή θεάτρων, ξενοδοχεία, κλινικές, σανατόρια και καταστήματα εξυ- κατό (15%). η) Για γειυθερμικές μονάδες, σε δέκα πέντε τα ε πηρετήσεως του κοινού γενικά σε οκτώ τα εκατό θ) Για εξοπλισμό γεωθερμικών γεωτρήσεων, σε (8%). δέκα τα εκατό (10%). β) Για οικοδομές ή τμήματα αυτών, που χρησιμοποιούνται ως μπαγκαλόους ή κάμπιγκς, καθώς ας, σε πέντε τα εκατό (5%). ι) Γ ια γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργει και τις συναφείς εγκαταστάσεις, αναλόγως της κατασκευής τους από ξυλεία ή τσιμέντο, σε δώ & κα διανομής χαμηλής τάσεως, σε έξι τα εκατό (6%). ια) Για υποσταθμούς μεταφοράς και γραμμές τα εκατό (12%) και οκτώ τα εκατό (8%) αντιστοί- ιβ) Για γραμμές διανομής μέσης τάσεως, σε πέντε τα εκατό (5%). χως. γ) Για οικοδομές ή τμήματα αυτών, που χρησιμοποιούνται για άλλες χρήσεις, σε πέντε τα εκατό (6%). ιγ) Για υποσταθμούς διανομής, σε έξι τα εκατό (5%). ιδ) Για τον πάγιο ηλεκτροκίνητο εκσκαπτικό εξοπλισμό ορυχείων, σε δώδεκα τα εκατό (12%). δ) Για πρόχειρες κατασκευές (ξύλινες, πλαστικές κ.λπ.), που χρησιμοποιούνται για οποιαδήποτε ιε) Για τον ταινιοδρομικό εξοπλισμό ορυχείου, χρήση, σε δώδεκα τα εκατό (12%). σε δώδεκα τα εκατό (12%). ε) Για βιομηχανοστάσια, όπως αυτά νοούνται α ιστ) Για εξοπλισμό συνεργείων συντήρησης ο- πό πς διατάξεις της περίπτωσης α της παραγράφου 2 του άρθρου 21 του ν. 2238/1994, τα παραρ 2 Για πτλεπικοινωνιακές εγκαταστάσεις και τη ρυνείου, σε δέκατα εκατό (10%). τήματα και παρακολουθήμστά τους, καθώς και π ς λεπικοινωνιακά έργα, τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως: αποθήκες που είναι συνεχόμενες με αυτά και χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση πρώτων υλών α) Γ ια ψηφιακά κέντρα και ηλεκτρονικές τερμακαι την πρώτη εναπόθει^ των βιομηχανικών προϊόντων, σε οκτώ τα εκατό (8%). β) Για εξοπλισμό μετάδοσης (δκτύων), σε δέκα πκές διατάξεις, σε είκοσι τα εκατό (20%). στ) Για οικοδομήματα, που ^ησιμοποιούνται πέντε τα εκατό (15%). για την επεξεργασία και συντήρηση καπνών σε γ) Για τηλεφωνικές, τηλεγραφικές και τηλετυπιφύλλα (καπναποθήκες) ή άλλων εξαγώγιμων γεωργικών προϊόντων, σε οκτώ τα εκατό (8%). κτρικές εγκαταστάσεις, σε είκοσι τα εκατό (20%). κές (TELEX) εγκαταστάσεις κέντρων και ραδιθγ λεζ) Για οικοδομήματα, που χρησιμοποιούνται ως δ) Για υπόγεια και υποβρύχια καλώδια - σωληνώσεις (συμβατικά και οττπκών ινών), σε ετπάτα ε ξηραντήρια καπνού, σε οκτώ τα εκατό (8%). 2. Τα ποσοστά απόσβεσης, που αναφέρονται κατό (7%). στην προηγούμενη παράγραφο του άρθρου αυτού, υπολογίζονται στην αξία μόνο των κησμότων, κτώ τα εκατό (8%). ε) Για καλώδια σωληνώσεων οπτικών ινών, σε ο ανεξάρτητα του τρόπου κατασκευής αυτών (συνήθους ή προκατασκευής). εκατό (12%) και εναέρια ασύρματα δίκτυα, σε ο στ) Για εναέρια ενσύρματα δίκτυα, σε δώδεκα τα 3. Από το ποσό της με βάση π ς διατάξεις του παρόντος άρθρου αναγνωριζόμενης απόσβεσης α- 0 Για κύριες τηλεφωνικές, τηλεγραφικές και ρα κτώ τα εκατό (8%). φαιρείται η κατά π ς διατάξεις του άρθρου 23 του διοηλεκτρικές συνδέσεις - συσκευές και θαλάμους, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). V 2238/1994 παρεχόμενη απόσβεση, κατά ποσοστό δέκα τα εκατό (10%) ή πέντε τα εκατό (5%) ε η) Για δευτερεύουσες εγκαταστάσεις, σε διόδε-

66 florinii. σης ορίζεται σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). fc. Για τις οικιακές συσκευές ή συστήματα χρήσι ις φυσικού αερίου και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με την προϋπόθεση ότι αφορούν πάγια περιουσιακά στοιχεία εμπορικών επιχειρήσεων (στομκών και νομικών προσώπων) που τηρούν βιβλία Γ κιριγορίας του ΚΒΣ, καθώς και εμπορικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών που τηρούν βιβλία Β κατηγορίας του ΚΒΣ, παρέχεται η δυνατότητα, α πό θεσ ης μέχρι ποσοστού εβδομήντα πέντε τα ε κατό (75%) της δαπάνης, μετά κατωτέρω οριζόμενα ετήσια ποσοστά απόσεοης: α) Λέβητες κεντρικής θέρμανσης φυσικού αερίου χυτοσίδηροι, σε τέσσερα τα εκατό (4%). β) Λέβητες κεντρικής θέρμανσης φυσικού αερίου χαλύβδινοι, σε έξι τα εκατό (6%). γ) Αυτόνομα θερμαντικά σώματα καύσης φυσικού αερίου, σε πέντε τα εκατό (5%). δ) Θερμοσίφωνες ταχείας ροής και συνδυασμένοι λέβητες, θερμοσίφωνες, καύσης φυσικού αερίου, σε έξι και μισό τα εκατό (6,5%). ε) Θερμοσίφωνες αποθήκευσης, καύσης φυσικού αερίου, σε τέσσερα τα εκατό (4%). στ) Μαγειρικές συσκευές καύσης φυσικού αερίου, σε τέσσερα τα εκατό (4%). Q Μαγειρικές συσκευές μκτού τύπου (ηλεκτρικές και φυσικού αερίου), σε πέντε τα εκατό (5%). η) Ηλιακοί συλλέκτες, σε πέντε τα εκατό (5%). θ) Ηλιακό θερμοσιφωνικό οικιακό σύστημα, σε έξι και μισό τα εκατό (6,5%), 4 Για τα μηχανήματα και ειδικές εγκαταστάσειι, παραγωγής, μεταφοράς, αποθήκευσης και διανομής του φυσικού αερίου, τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως; α) Αγωγοί μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου χαλύβδινοι ή πολυαιθυλαινίου και των εγκαταστάσεών τους, σε δύο και μισό τα εκατό (2,5%). β) Μηχανήματα ηλεκτρονικής εγκατάσται^ς καθοδικής προστασίας αγωγών φυσικού αερίου, σε επτά τα εκατό (7%). γ) Σταθμοί μέτρησης και ρύθμισης της πίεσης του φυσικού αερίου και σταθμοί συμπίεσης, σε τέσσερα τα εκατό (4%). δ) Δεξαμενές υγροποιημένου φυσικού αερίου α πό σκυρόδεμα και ειδικό μέταλλο, σε δύο και μισό τα εκατό (2,5%). ε) Υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου, σε δύο και μισό τα εκατό (2,5%). στ) Κρυογενικές εγκαταστάσεις αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου μετά των εξαρτη- U0MUV τους, σε δύο και μισό τα εκατό (2,5%). is Για τα λοιπά μηχανήματα και εγκαταστάσεις, τα ποσοστά απόσ^σης ορίζονται ως ακολούθως; α) Των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, σανατορίων, κλινικών και εκπαιδευτηρίων, σε είκοσι τα ε κατό (20%) και β) των λοιπών επιγειοήσεων. σε δέκα πεντε τα ε κατό (15%). Αρθρο 5 1 Το ποσοστό απόσβεσης πις αξίας των εγκαταστάσεων γενικά των επιχειρήσεων που χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνες ορίζεται σε είκοσι τα εκατό (20%). 2. Το ποσοστό απόσβεσης της αξίας των εγκαταστάσεων γενικά των επιχειρήσεων που παράγουν πολεμικά είδη με εκρηκτικές ύλες ορίζεται σε τριάντα τρία τα εκατό (33%). 3. Οι επιχειρήσεις που αναφέρονται στο άρθρο αυτό δεν δικαιούνται να διενεργήσουν τις κατά τα άρθρα 3, 4 και 10 του παρόντος διατάγματος αποσβέσεις. Άρθρο 6 1. Οι επιτιμήσεις λατο^^ίων, εξόρυ^ς μεταλλευμάτων ή άλλων ορυκτών υλών, εκ τ^ από τις κατά τα άρθρα 3, 4, 10 και 11 του παρόντος αποσβέσεις, υποχρεούνται να διενεργούν ετήσια απόσβεση και επί της αξίας των λατομείων ή των μεταλλείων με ποσοστό δέκατα εκατό (10%). 2. Για τα έξοδα κατασκευής ιδιωτικών οδών, πλατειών, δικτύων ύδρευσης, αποχέτευσης και α- ντιπλημμυρικών έργων των επιχ^ρήσεων που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, το ποσοστό απόσβεσης ορίζεται σε επτά τα εκατό (7%). 3. Γ ια τα έξοδα κατασκευής υποσταθμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, υποσταθμών μεταφοράς και γραμμών διανομής χαμηλής τάσεως και γραμμών μεταφοράς αυτής των ίδιων επιχειρήσεων, το ποσοστό απόσβεσης ορίζεται σε δέκα τα ε κατό (10%). 4. Γ ια τους σπαστήρες λίθων, θραυστήρες, τριβεία, πετρελαιομηχανές και λοιπά μηχανήματα των επιχειρήσεων του άρθρου αυτού, το ποσοστό α πόσβεσης ορίζεται σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). 5. Η απόσβεση των δαπανών που πραγματοποιούνται για την εκτέλεση κάθε φύσης μεταλλευπκών ερευνών, καθώς και των συναφών προς αυτές δαπανών γενικά διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου Ιβτου ν.δ. 4029/1959 «περί αργούντων μεταλλείων κ,λπ.» (ΦΕΚ Α 250). Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής έχουν ανάλογη εφαρμογή και επί των λατομικών επιχειρήσε- Αρθρο 7 1. Για λιμενικά έργα και ναυπηγεία, τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως; α) Για λιμένες, αποβάθρες, ορμητήρια και προβλήτες, σε δέκα τα εκατό (10%). β) Για έργα ελάφρυνσης πρανών, σε δέκα έξι τα εκατό (16%). γ) Για ρυμούλκες, βυθοκόρους, πλωτούς γερανούς, ακάτους, πορθμεία, λέμβους, φορτηγίδες, πλωτήρες και λοιπά συναφή στοι>^α, σε δώδεκα τα εκατό (12%). δ) Για μόνιμες δεξαμενές από σκυρόδεμα, σε ο κτώ τα εκατό (8%). ε) Για πλωτές δεξανενές, σε οκτώ τα εκατό (8%). στ) Γ ια ναυπηγικές κλίνες, σε δέκα τα εκατό (10%). Ρ Για σχέδια ναυπήγησης πλοίων, σε τριάντα τρία τα εκατό (33%). 2. Για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία των εργολητπικών ετπχειρήσεων δημοσίων και ιδιωτικών έργων. τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακο-

67 ΙΟΥΝΙΟΙ 1998 ΟΟΓΙίίΗί κα και μισό τα εκατό (12,5%). β) Για σιγαροποιητικές, κυτιοποιητικές, πακεταθ) Για καλωδιακά πλοία, σε πέντε τα εκατό (5%). ριστικές, λιθογραφικές μηχανές σε σελοφανέζες, Για τα μηχανήματα και γενικά τον ειδικό εξοπλισμό των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, τα ποσο θ Για τα μηχανήματα και εγκαταστάσεις των σε,άώδεκα τα εκατό (12%). στά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως; πρατηρίων υγρών καυσίμων και λιπαντηρίων, τα α) Για κάμερες και παρελκόμενα, βίντεο και παρελκόμενα και κινητές μονάδες εξωτερικών μετα α) Για αντλίες και εξοπλισμό αυτών (των πρατη ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως: δόσεων, σε είκοσι τα εκατό (20%). ρίων), σε δώδεκα τα εκατό (12%). β) Γ ια κέντρα εκπομπής - αναμεταδότες (πομποί β) Για αεροσυμπιεστές και γρασαδόρους, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). αναμεταδότες και παρελκόμενα, πυλώνες - ιστοί και παρελκόμενα, καθώς και κεραίες εκπομπής - 7. Για τα δοχεία μεταφοράς υγρών και αερίων, λήψης και παρελκόμενα), σε δέκα τα εκατό (10%). δεξαμενών κ.λπ., τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως: γ) Για λοιπά μηχανήματα και εγκαταστάσεις ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, σε δέκα πέντε τα εκατό α) Γ ια δοχεία μεταφοράς υγρών υλών (βαρελίων (15%). κ,λπ.), σε τριάντα τα εκατό (30%). 4. Για τα έργα δικτύων ύδρευσης, αποχέτευσης, β) Για χαλύβδινες φιάλες υγραερίου, σε δέκα ανππλημμυρικών έργων, έργων αντιρρύπανσης πέντε τα εκατό (15%). και κέντρων επεξεργασίας λυμάτων, τα ποσοστά γ) Για δίκτυα σωληνώσεων υγρών καυσίμων και απόσβεσης ορίζονται ακολούθως: τα σχετικά εξαρτήματα, σε δέκατα εκατό (10%). α) Γ ια έργα δικτύων ύδρευσης: δ) Για μεταλλικές και από σκυρόδεμα δεξαμενές αα) Φράγματα, σε ένα τα εκατό (1%). εναποθηκεύσεακ; υγρών καυσίμων, σε πέντε τα ε αβ) Διυλιστήρια, σε δύο τα εκατό (2%). κατό (5%). αγ) Υδραγωγεία, σε δύο και μισό τα εκατό 8. Γ ια τα ψυκτικά μηχανήυατα (ψυγεία διστηρή- (2,5%). σεως τροφίμων κ,αι ι.; και π ς εγ^υιαστάσεις κλιμααδ) Κύριους τροφοδοτικούς αγωγούς, σε τρία πσμού και κεντρικής θέρμανσης (λέβητες - καυστήρες κ.λπ.) στους χώρους παραγωγής, το ποσο τα εκατό (3%). αε) Δευτερεύοντες τροφοδοτικούς αγωγούς, σε στό απόσβεσης ορίζεται σε δώδεκα τα εκατό τρία και μισό τα εκατό (3,5%). (12%). αστ) Δίκτυα διανομής, εξωτερικά και εσωτερικά _9/Τΐα τα γερανοφόρα και ανυψωτικά μηχανήματα, το ποσοστό απόσ^ σης ορίζεται σε δέκα πέντε - αντλιοστάσια, σε δέκα τα εκατό (10%). aq Δεξαμενές, δύο τα εκατό (2%). τα tjtojo (15%). β) Γ ια έργα δικτύων αποχέτευσης: ηο^για τα μηχανήματα παραγωγής ταινιών (κιβα) έρ γα βαρείας υποδομής και βασικούς συλ- νήρατογραφικών, βίντεο και συναφών), το ποσοστό απόσβεσης ορίζεται σε δέκα πέντε τα εκατό λεκτήρες, σε δύο τα εκατό (2%). ββ) Δευτερεύοντες αγωγούς, σε δύο και μισό τα (15?U εκατό (2,5%). 1 ' Προκειμένου για ειδικές εγκεπαστάσεις και βγ) Εξωτερικές διακλαδώσεις, σε τέσσερα τα ε μηχαι^ματα των παρακάτω επιχειρήσεων, τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως; κατό (4%). βδ) Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, σε α) Κονσερβοποιίας και τυποποιημένων προϊόντων, σε δώδεκα τα εκατό (12%). δέκα τα εκατό (10%). γ) Για αντιπλημμυρικά έργα; β) Υποδηματοποιίας, σε δέκα πέντε τα εκατό γα) Διευθετήσεις ρεμάτων, σε ένα τα εκατό (15%). (1%). γ) Βυρσοδεψίας, σε δώδεκα τα εκατό (12%). γβ) Συλλεκτήρες ομβρίων υδατων, σε δυο τα ε δ) Παραγωγής νημάτων και υφασμάτων από κατό (2%). μαλλί και μετάξι (φυσικό και τεχνητό), σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). γγ) Δίκτυα ομβρίων υδατων, σε δύο και μισό τα εκατό (2,5%). ε) Παραγωγής νημάτων και υφασμάτων από φυσικό και τεχνητό βαμβάκι, σε δώδεκα τα εκατό γδ) Φρεάτια υδροσυλλογής, σε τέσσερα τα εκατό (4%). (12%). δ) Εργα αντιρρύπανσης και κέντρα επεξεργασίας λυμάτων; προϊόντων, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). στ) Παραγωγής χημικών και φαρμακευτικών δα) Ερευνητικά κέντρα λυμάτων, σε πέντε τα ε ζ) Παραγωγής πλασηκών ειδών, σε δώδεκα τα κατό (5%). εκατό (12%). δβ) Κέντρα λυμάτων, σε πέντε τα εκατό (5%). η) Διυλιστηρίων, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). Για τα μηχανήματα και εγκαταστάσεις που θ) Εκτυπωτικών, εκδοτικών και βιβλιοδετικών εργασιών, σε διόδεκατα εκατό (12%). χρησιμοποιούνται από τις καπνοβιομηχανίες, τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως; ι) Παραγωγής τσιμέντου, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). ο) Για κοππκές μηχανές, χαρμανιέρες. υγραντήρια και ξηραντήρια καπνών, εγκαταστάσεις μετά ια) Παραγωγής σιδήρου, χάλυβος, αλουμίνας φοράς καπνών σε φύλλα και κεκομμένου, κλιμση και αλουμινίου, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). στικές εγκαταστάσεις στους χώρους επεξεργασίας και βιομηχανοποίησης, σε δέκα τα εκατό σκευασθεί από οποιαδήποτε ύλη. εκτός πλασπκής Για τις μήτρες (καλούπια) που έχουν κατα- (10%). ή θερμοπλαστικής, το ανώτατο ποσοστό απόσβε-

68 ΙΟΥΝΙΟΙ 1998 νίκη σημαία, σε δέκα τα εκατό (10%) ετησίως από υπολογιστών, σε τριάντα τα εκατό (30%). το δεύτερο έως και το πέμπτο έτος και πέντε τα ε ε) για όργανα και συσκευές εργαστηρίου χημείου και συναφών ειδών, σε είκοσι τα εκατό (20%). κατό (5%) για το έκτο και κάθε ένα από τα επόμενα έτη εκμετάλλευσής τους. στ) για οικιακές συσκευές ή συστήματα χρήσης 4. Τα ποσοστά απόσβεσης που αναφέρονται φυσικού αερίου και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. με την προϋπόθεση ότι αφορούν πάγια περι στις παραγράφους 1 έως και 3 του άρθρου αυτού δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση που προβλέπο- ουσιακά στοιχεία νομικών προσώπων που ασκούν νται διαφορετικοί συντελεστές από διατάξεις ειδικών νόμων. στην π αρ άγραφ ο 1 του άρ θρου 48 του ν. ελευθέριο επάγγελμα από τα κατανομαζόμενα Άρθρο /1994 που τηρούν βιβλία 8 ή Γ κατηγορίας του ΚΒΣ, παρέχεται η δυνατότητα, απόσβεσης μέχρι ποσοστού εβδομήντα πέντε τα εκατό (75%) της 1. Το ποσοστό απόσβεσης των ειδών εξοπλισμού γενικά (επίπλων, σκευών κ.λπ.) των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, σανατορίων, κλινικών, εκστά απόσβεσης: δαπάνης, με τα κατωτέρω οριζόμενα ετήσια ποσοπαιδευτηρίων, εστιατορίων και κέντρων διασκέδασης, ορίζεται σε τριάντα τα εκατό (30%). ρίου χυτοσίδηροι σε τέσσερα τα εκατό (4%). στα) Λέβητες κεντρικής θέρμανσης φυσικού αε 2. Το ποσοστό απόσβεσης των ειδών εξοπλισμού γενικά (επίπλων, σκευών κ.λπ.) των λοιπών ε ρίου χαλύβδινοι, σε έξι και μισό τα εκατό (6,5%). στβ) Λέβητες κεντρικής θέρμανσης φυσικού αε πιχειρήσεων, οοίξεται σε είκοσι τα εκατό (20%). στγ) Αυτόνομα θερμαντικά σώματα καύσης φυσικού αερίου, σε πέντε τα εκατό (5%). 3. Προκειμένου για είδη εξοπλισμού γραφείου, δηλαδή αριθμομηχανές, λογιστικές μηχανές, φωτοαντιγραφικά και φωτοτυπικά μηχανήματα, γρασμένοι λέβητες θερμοσίφωνες, καύσης φυσικού α στδ) Θερμοσίφωνες ταχείας ροής και συνδυαφομηχανές, μαγνητόφωνα, προβολείς διαφανειών, ερίου, σε έξι και μισό τα εκατό (6,5%). τηλεφωνικά κέντρα, τηλεφωνικές συσκευές, συσκευές TELEX, FAX, καθώς και των επιστημονικών σικού αερίου, σε τέσσερα τα εκατό (4%). στε) Θερμοσίφωνες αποθήκευσης, καύσης φυ οργάνων και συσκευών εργαστηρίου χημείου, το στστ) Μαγειρικές συσκευές καύσης φυσικού αερίου, σε τέσσερα τα εκατό (4%). ποσοστό απόσβεσης ορίζεται, σε είκοσι τα εκατό (20%). στζ) Μαγειρικές συσκευές μικτού τύπου (ηλεκτρικές και φυσικού αερίου), σε πέντε (5%). 4. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα πάγια περιουσιακά στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου αυτού χρησιμοποιούνται ως στθ) Ηλιακό θερμοσιφωνικό οικιακό σύστημα, στη) Ηλιακοί συλλέιττες, σε πέντε τα εκατό (5%). μέσα εκπαιδεύσεως, το ποσοστό απόσβεσης της σε έξι και μισό τα εκατό (6,5%). αξίας αυτών ορίζεται, σε τριάντα πέντε τα εκατό ζ) Για εττιστημονικά περιοδικά και συγγράμματα, (35%). σε εκατό τα εκατό (100%). 5. Για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και ηλεκτρονικά συγκροτήματα γενικά, το ποσοστό από ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ σβεσης ορίζεται σε τριάντα τα εκατό ί30%). Στις ΦΘ1ΝΟΥΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ περιπτώσεις που τα παραπάνω πάγια περιουσιακά ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ΦΘΙΝΟΥΣΑΣ στοιχεία χρησιμοποιούνται ως μέσα εκπαίδευσης, ΜΕΘΟΔΟΥ το ποσοστό απόσβεσης ορίζεται σε σαράντα τα ε Αρθρο 13 κατό (40%). Το ποσοστό απόσβ εσ ης του λογισμικού 1. Για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του παρόντος, ως μηχα (SOFTWARE) των ηλεκτρονικών υπολογιστών ορίζεται σε τριάντα τα εκατό (30%). νήματα και λοιπός μηχανολογικός ή τεχνικός εξοπλισμός παραγωγής θεωρούνται τα πάγια περιου 6. Το ποσοστό απόσβεσης της αξίας των ειδών υγιεινής των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, σανατορίων και κλινικών, στις περιτπώσεις που αυτά θε διατάξεις του παρόντος: σιακά στοιχεία που αναφέρονται στις ακόλουθες ωρούνται εγκαταστάσεις των παραπάνω επιχειρήσεων και όχι των ακινήτων, ορίζεται σε είκοσι τα ε ιστ), 5, 7 (εκτός των περιτττώσεων α και β), 8,9, 11, α) Στις παραγράφους 1 (εκτός της περίπτωσης κατό (20%). 12 και 14 (εκτός των περιτττώσεων α, β, δ καιε) του άρθρου 4, Άρθρο 12 β) (^ ν ττερίτττωση β της παραγράφου 15 του ί Προκειμένου για τα πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάγια περιουσιακά στοιχεία χρησιμοποιούνται άμεσα διου άρθρου, με την προϋπόθεση ότι αυτά τα πάτων, τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως; γ) στην παράγραφο 4 του άρθρου 6. στην παραγωγική διαδικασία και α) για έπιπλα και σκευή, σε είκοσι τα εκατό 2. Για τον υπολογιι^ό των τακτικών αποσβέσεων με τη φθίνουσα μέθοδο, τα ποσοστά των απο (20%). β) για μηχανήματα και λοιπές επαγγελματικές ε σβέσεων, που προβλέπονται για τη σταθερή μέθοδο από τις διατάξεις του παρόντος, πολλαπλασιά- γκαταστάσεις, σε είκοσι τα εκατό (20%). γ' για ηλεκτρονικούς υπολογιστές και ηλεκτρονικά συγκροτήματα, σε τριάντα τα εκατό (30%). ντελεστή τρία (3). ζονται για κάθε πάγιο περιουσιακό στοιχείο, με συ 6fyia λογισμικό (SOFTWARE) των ηλεκτρονικών 3. Οι κατά την προηγούμενη παράγραφο προκύ-

69 λούθως: Q) Για ξυλεία, η οποία χρησιμοποιείται σε οικοδομικά και άλλα τεχνικά έργα, σε τριάντα τα εκατό (30%). β) Πα μεταλλικά ικριώματα, σε δέκα τα εκατό (10%). Υ) Πα ποοωθητήρες γαιών (μπουλντόδεο). a ooτίΐγίκέγ irtpnrsfiitr.c, αεοοσυυπιεστέο. εκσκαιοέο. ίρφαλτικά υπγανουατα, γεωτρύπανα, αναβατό- Ρΐα. υηχανικά φτυάρια, αυτοκινούμενους αποξεοτήρες. θοαυστποεο. τριβείο, σ Ι^ νη-. Υ _καί αναυικτήοεο σκυοοδέματοο. οδοστοοπτίρες κ λπ.. σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). 3. Για τις εγκαταστάσεις γενικά των επιχειρήσεων εκμετάλλευσης διωρύγων, το ποσοστό απόσβεσης ορίζεται σε δέκα έξι τα εκατό (16%). 4. Οι επιχειρήσεις που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο του άρθρου αυτού, δεν δικαιούνται να διενεργούν τις κατά τα άρθρα 3, 4, 7 παράγραφος 1 και 10 του παρόντος αποσβέσεις. Άρθρο 8 Γ ια τα γεωργικά μηχανήματα και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται από τις γεωργικές επιχειρήσεις και εκμεταλλεύσεις γενικά, τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως: α) Για ελκυστήρες, αλωνιστικές μηχανές, οδοντωτές σβάρνες, σκαλιστήρια, καλλιεργητές, άροτοα, δισκοσβάρνες, χορτοαναδευτές, χορτοσωρευτές, σπαρτικές μηχανές, φορητά αναβατόρια, μηχανές τεμαχισμού σανών για αποθήκευση (στάσιμες), μηχανές αλέσεως τροφών, ρυμούλκες, κοπροδιανομείς, θεριστικές μηχανές, αυτοδετικές, χορτοσυλλεκτοδεματικές, πατατοσυλλεκτικές και θεριζοαλωνιστικές μηχανές, σε δώδεκα τα εκατό (12%). β) Για φορτωτικές, χορτοκοιπικές, συλλεκτικές βάμβακος, συλλεκτικές αραβοσίτου μηχανές, φρέζες, τευτλοεξαγωγείς, κινητήρες εσωτερικής καύσης και αντλητικά συγκροτήματα, σε δώδεκα τα ε κατό (12%). γ) Για λιπασματοδιανομείς και ψεκαστήρες, σε δέκα τέσσερα τα εκατό (14%). δ) Για λοιπά μηχανήματα, σε δέκα τα εκατό (10%). Άρθρο 9 ΙΟΥΝΙΟΙ 1998 ΟΟΓΙΙΤίΙί Τα ποσοστά απόσβεσης της αξίας των ακόλουθων πάγιων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων που εκμεταλλεύονται κινηματογραφικές ταινίες, βιντεοκασέτες, καθώς και των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, καθορίζονται ως εξής: α) Για τις κινηματογραφικές ταινίες, σε ογδόντα τα εκατό (80%) για το πρώτο έτος, δώδεκα τα εκατό (12%) για το δεύτερο και οκτώ τα εκατό (8%) για το τρίτο έτος εκμετάλλευσής τους. Η απόσβεση υπολογίζεται σε δωδεκάμηνη βάση, ανεξάρπιτα από το χρόνο εκμετάλλευσης της ταινίας κατά το διαχειρισηκό έτος, με τον περιορισμό να μην υπερβεί κατά το πρώτο έτος τα ακαθάριστα έσοδα που πραγματοποιούνται από την εκμετάλλευση της ταινίας. Η τυχόν διαφορά της μειωμένης κατά το πρώτο έτος απόσβεσης προσαυξάνει τις αποσβέσεις του δευτέρου έτους, ανεξάρττγτα από το ύψος των ακαθαρίστων εσόδων, ώστε για τα πρώτα δύο (2) έτη η συνολική απόσβεση να ανέρχεται στο εννενήντα δύο τα εκατό (92%) (80% + ^2%= 92%) της αξίας της ταινίας. β) Για τις βιντεοταινίες, σε εβδομήντα τα εκατό (70%) για το έτος κτήσης και τριάντα τα εκατό (30%) για το δεύτερο έτος. γ) Για τηλεταινίες, τηλεσειρές, μουσικές εκπομπές, εορταστικές εκπομπές, κινούμενα σχέδια, τηλεπαιχνίδια, ψυχαγωγικές εκπομπές, εκπομπές λόγου, αθλητικές και ποικίλου περιεχομένου, αναλόγως του χρόνου εκμετάλλευσής τους, αποσβένονται είτε εφάπαξ, είτε τμηματικά και ισόποσα μέσα σε μία πενταετία, σύμφωνα με τη διάταξη της περίτπωσης α της παραγράφου 3 του άρθρου 43 του κωδ. νόμου 2190/1920, αν η εκμετάλλευσή τους διαρκεί ένα έτος ή περισσότερα του ενός, α ντίστοιχα. Άρθρο Για τα μεταφορικά μέσα (εκτός από τα πλωτά και εναέρια) και το τροχαίο υλικό, τα ποσοστά α πόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως: α) Για επιβατηγό αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες: αα) Εκπαιδευτηρίων, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). ββ) Επιχειρήσεων ενοικίασης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, σε είκοσι πέντε τα εκατό (25%). γγ) Επιχειρήσεων εκπαίδευσης υποψηφίων οδηγών (αυτοκινήτων και μοτοσικλετών), σε είκοσι πέντε τα εκατό (25%). Λ δδΐ Λοιπών επιγειοήσεων. με εξαίρεση π ς μεταφορικές. σε δέκα πέντε (15%). β) Για μοτοποδήλατα και ποδήλατα, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). ν) Για φοοτπνά αυτοκίνητα, σε είκοσι το εκοτό (202.1 <5) Για οχήματα χωματουργικών έργων εντός ο ρυχείου, σε είκοσι πέντε τα εκατό (25%). ε) Γιυ υχι'ιματα μεταφοράς προσώπων εντός ο ρυχείου, σε δέκα πέντε τα εκατό (15%). στ) Για τουριστικά λεωφορεία (πούλμαν), σε είκοσι τα εκατό (20%). ζ) Για λεωφορεία μεταφορικών επιχειρήσεων, σε είκοσι τα εκατό (20%). η) Για σιδηροτροχιές και τροχαίο υλικό, σε πέντε τα εκατό (5%). θ) Για λοιπά μέσα και μηχανήματα των συγκοινωνιακών επιχειρήσεων, σε δώδεκα τα εκατό (12%). 2. Για τα εναέρια μεταφορικά μέσα, τα ποσοστά απόσβεσης ορίζονται ως ακολούθως: α) Για καινούργια αεροσκάφη, ε;^ότττερα και α νεμόπτερα, σε έξι τα εκατό (6%). ' β) Για μεταχειρισμένα αεροσκάφη, ελικότπερα και ανεμόπτερα, σε έξι τα εκατό (6%), πλέον ένα τα εκατό (1%) για κάθε έτος, το οποίο παρήλθε από το επόμενο έτος της κατασκευής μέχρι το έτος της' απόιαησης. 3. Γ ια τα πλοία και λοιπά πλωτά μέσα, το ποσοστό απόσβεσης ορίζεται σε είκοσι τα εκατό (20%) για το πρώτο έτος εκμετάλλευσής τους υπό ελλη-

70 ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΗΜΟΥ Α.Τ.Ε ΑΜΥΝΤΑΣ - ΦΛΩΡΙΝΑΣ Κάθε επιχείρηση στην διάρκεια του οικονομικού έτους πραγματοποιεί μια σειρά από οικονομικές πράξεις και δραστηριότητες μέσα από τις οποίες προσπαθεί μνα επιβιώσει και να δημιουργήσει κέρδη Έτσι λοιπόν η κάθε επιχείρηση έχει ορισμένες απαιτήσεις αλλά και υποχρεώσεις. ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΟΒΑΡΟΤΕΡΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ είναι να τηρεί με ευλάβεια τις αποσβέσεις. Παρακάτω θα παρουσιάσω τις αποσβέσεις που πραγματοποίησε η επιχείρηση για κάποια από τα οικονομικά γεγονότα που την απασχόλησαν καθώς και τις οικονομικές καταστάσεις ενός έτους.

71 Η επιχείρηση "ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΠΟΥΔΗΜΟΥ Α.Τ.Ε - ΑΜΥΝΤΑΣ - ΦΛΩΡΙΝΑΣ" αγόρασε στις επιβατικό FIAT - ΚΕΑ 3086 αντί του ποσδού των δρχ Οι αντίστοιχες ημ,ερολογιακές έγγραφες που καταχωρήθηκαν για το "ΙΔΙΟ έτος ήταν οι ακόλουθες; Αποσβέσεις επιβ. FIAT UNO Αποσβέσεις Μετ. Μέσων (Fiat -Uno -Κ ΕΑ 3086) ( X 15%) Αποσβεσμένο Fiat Uno (ΚΕΑ 3086) Αποσβέσεις περιόδου έως Λογαριασμός ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ Αποσβέσεις επιβ. Fiat-Uno (ΚΕΑ 3086) Μεταφορά Λογαριασμού

72 ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩ ΡΓΙΟ Υ ΔΗΜΟΥ Α.Τ.Ε.-ΑΜΥΝΤΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΟΔΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΛΟΓ/ΣΜΟΣ 13-ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΤΟΣ ΧΡΗΣΗΣ 1998 ΣΥΝΤΕΛΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕ ΠΡΟΗΓ. ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΑΠΟΣ ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΣΕΙΣ ΑΠΟ ΣΒΕ ΑΠΟ ΣΒΕ ΒΕΣΤΗ Α/Α ΕΙΔΟΣ ΚΤΗΣΗΣ ΤΙΜΗ Σ ΧΡΗΣΗΣ ΣΕΙΣ ΣΕΩΝ ΑΞΙΑ 1 ΕΠΙΒΑΤΙΚΟ FIAT-KEA /2/ ΣΥΝΟΛΑ Εκτύττωση:31/12/1998

73 ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩ ΡΓΙΟ Υ Δ ΗΜ Ο Υ Α.Τ.Ε.-ΑΜΥΝΤΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΟ ΔΩ Ν ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΛΟΓ/ΣΜΟΣ 16-ΑΣΩΜΑΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΕΤΟΣ ΧΡΗΣΗΣ 1998 ΑΠΟΣΒΕ ΗΜΕΡ/ΝΙΑ ΣΕΙΣ ΚΤΗΣΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 1 ΦΟΡΟΣ ΣΥΓΚ.ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2 ΦΟΡΟΣ ΣΥΓΚ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 ΧΑΡΤ/ΜΟ ΕΝΑΡΞΗΣ 4 ΤΕΛΗ ΔΗΜ/ΣΗΣ ΣΤΟ ΦΕΚ 5 ΤΕΛΗ ΔΗΜ/ΣΗΣ ΣΤΟ ΦΕΚ 6 ΤΕΛΗ ΔΗΜ/ΣΗΣ ΣΤΟ ΦΕΚ 7 ΤΕΛΗ ΛΗΜ/ΣΗΣ ΣΤΟ ΦΕΚ 8 ΤΕΛΗ ΔΗΜ/ΣΗΣ ΣΤΟ ΦΕΚ 9 ΠΑΡΑΒΟΛΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ 10 ΕΞΟΔΑ ΣΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ I ΣΥΝΟΛΑ Σημείωση:Συνιελεσιής αποσβέσεων=20% {Απόσβεση σε μία πενταετία) ΠΡΟΗΓ. ΑΠΟΣΒΕ ΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΑΠΟΣ ΑΠΟ ΣΒΕ ΒΕΣΤΗ ΣΕΩΝ ΑΞΙΑ Εκτύπωση:31/12/1998

74

75 IQfiNNHZ ΓΕΟΡΓΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ft.t.e. Πε 31/12/98 Ημ/νία fl/ft Παραοιατικό Γΐογ/εμός Περίγρο^ή ΗΜΕΡΟηΟΠΟ ΚΠΕΙΕΙΜΑΤΟΕ ΙΕΟίΙΟΓΙ (31/12/98 έυς 31/12/98) βπό Μεταφορά Ημερολογίου l,a81,ias534 1,481,124,934 31/12/ Κί) 31/12/ Κί) ΠΠΠΘΕΜΠΤΠ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΠΠΟΓΡΟΦΗ ΠΗΞΗΣ-ΠΟΓ/Σ Ν ΥΠΙΚΟΝ ΜΟΣ ηογπριπσμοσ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΟΠΕΥΣΗΣ 68,218 68,218 31/12/ ΚΠ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΕΠΙΒ.ΕΙΑΤ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΜΕΤ.ΜΕΣ!9( UNO-KEA 3686 ΑΠΟΣΒΕΣΜΕΝΟ FIAT 31/12/ Κίΐ UNO -ΚΕΑ /12/ ΚΟ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΕΞΟΔΟΝ ΙΔ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ-ΠΟΓ.16 ΡΥΣΕΟΣίΑ ΕΓΚ/ΣΗΣ 31/12/ Κί) ΑΠΟΣΒΕΣΜΕΝΑ ΕΞΟΔΑ ΙΔ ΡΥΣΗΣ ίαέγκ/σησ 174, , , ,160 31/12/ ΚΙ) ΑΓΟΡΕΣ ΕΜΠΟΡ/ΤΟΝ-ΟΙΚ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΑΕΥΣΗ-0 2,5;Υ5,010 ΟΔ.ΥΠΙΚΟΝ-ΙΟϋ ΜΟΔΑ 2-ΑΓΟΡΕΣ 31/12/ ΚΟ ΑΓΟΡΕΣ ΟΙΚΟΔ. ΥΠΙΚδΝ- 4,810,031 Χ.Φ.Π.Α ΑΓΟΡΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΝ Υ 31/12/ ΚΛ 119,888,121 ηΐκον-ιβϊ ΕΠΙ-ΕΚΠΤδΣΕΙΣ 31/12/98 CI Κί) ΑΓΟΡΟΝ 2,047,464 ΟΙΚΟΔ.ΥΠΙΚ0Ν-18< ΑΝΤΑΠΑΑΚΤΙΚΑ ΕΠΙΒΑΤΙ 31/12/ ΚΠ ,656 KQN-iaji 31/12/ ΚΟ ηογαριασμοσ ΓΕΝΙΚΗΣ 125,459,354 ΕΚΜΕΤΑΑΕΥΣΗΣ 31/12/ ΚΠ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΕΜ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΠΕΥΣΗ-Α ΜΙΣ0ΟΥ ΠΡΟΣΒΠΙΚΟΥ 0Γ.60 ΔΟΡΑ EQPTQN (ΧΡΙΠ-Π 31/12/ ΚΠ ΑΣΧΗ)ΕΜΜ.ΠΡ/ΚΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ 31/12/ ΚΛ ΑΔΕΙΑΣ ΕΜΜ.ΠΡ/ΚΟΥ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ 31/12/ ΚΠ ΗΜ ΕΡ ΟΜ.ΠΡΟΣ!!ΠΙΚΟΥ ΔΟΡΑ EOPTQN ΗΜΕΡ.ΠΡΰ 31/12/ Κί) Σ5Π1Κ0Υ ΕΡΓΟΔ.ΕΙΣΦΟΡΕΣ 31/12/ ΚΠ ΚΑ-Ε ΜΜ.ΠΡΟΣ/ΚΟΥ ΧΑΡΤΟΣΗΜΟ ΜΙΣ0/ΣΙΑΣ 31/12/ ΚΠ ΕΜΜ.ΠΡΟΣ/ΚΟΥ ΕΡΤΟΔΟΤΙΚΕΣ 31/12/ ΚΠ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΙΚΑ ΗΜΕΡ.ΠΡΟΣΟΠΙΚΟΥ 31/12/ ΚΠ ηογφιασμοσ ΓΕΝΙΚΗΣ 15,568,144 2,132, , ,988 7,298,100 1,922, ,474 16,329 2,670,676 Από Μεταφορά Εελίίας Εύνολα [ελίίας Σε Μεταφορά Σελίδας 1,481,124,934 1,481,124, ,634, ,634,493 1,624,759,427 1,624,759,427

76 i IQflNNHI ΓΕϋΡΓίαΥ ΔΗΜΟΥ fl.t.e. HMEPOdOnO ΚΑΕΙΣΙΜΑΤΟΣ ΙΣΟΑΟΓΙ (31/12/98 έιις 31/12/98) Ημ/νία fi/fi Ιίαραίτατι,κό (loy/ίμός Περιγραφή Αιτιολογία Χράυση Πί(Iτyβη m 31/12/98 OOOfJOOS K( ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ Ed ΓΕΚ; Η EKMETAdEYEH-d ETKTQN or. 61 ΑΜΟΙΒΕΣ 31/12/98 O O O O m ΚΠ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΠΟ ΠΙΣΤΟΝ 31/12/ K ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΜΗ ΧΑΝΙΚ0Ν-16)ί ΑΜΟΙΒΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΝ 31/12/ Kil ΕΙΙ ΙΒιΤΕΊΉΣ EPTQN ΑΜΟΙΒΕΣ ΕΡΓΟΟΑΒΟΝ 31/12/ KO ίί ΟΙ ΚΟΔΟΜΟΝ ΑΜΟΙΒΕΣ 31/12/ K( ΧΜΙΑΤΟΥΡΓΙΚΟ Ν ΕΡΓΑΣΙΟΝ ΑΜΟΙΒΕΣ ΥϋΕΡΓΟΑΑΒΟΝ- 31/ ΚΠ Χ.ΦΠΑ ΑΜΟΙΒΕΣ 31/12/ K/ ΥΠΕΡΓΟΠΑΒΟΥ ΔΑΠΕΔΟΝ ΟΙΚΟΔΟΜΟΝ 31/12/ ΚΠ ΑΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΑΕΥΣΗΣ 75,%2, , ,000 9,052,542 3,260,000 33,430,875 26,380,000 3,130, ,270 31/12/ ΚΠ ΑΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΑΕΥΕΗ-Π 561,661 ΕΚΜΕΤΑΑΕΥΣΗί 0Γ.62 ΟΤΕ 31/12/ Kd ,065 31/12/ Kd ΚΙΝΗΤΗ THdE*QNIA 214,276 31/12/ Kd ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ 62,050 31/12/ Kd ΕΠΙΣΚ.ΚΑΙ ΣΥΝΤΡ.ΕΒΙΒ ΑΤΙΚΟΝ-Χ.ΦΠΑ 221,270 31/12/ Kd ΑΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΑΕΥΣΗΣ- 3,711,128 ΕΚΜΕΤΑΑΕΥΣΗΣ.Α0Γ.63 31/12/ Kd ΧΑΡΤΟΣΗΜΑ ΑΟΙΠΟΝ ΠΡΑ 36,000 ΞΕδΝ 31/12/ Kd ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΤΣΜΕΔΕ 1,714,001 31/ Kd ΦΠΑ ΜΗ ΕΚΠΙΠΤΟΜΕΝΟΣ 1,943,127 31/12/ Kd ΠΟΙΠΟΙ ΦΟΡΟΙ-ΤΕΠΗ 18,000 31/12/ Kd ΑΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΑΠΕΥΣΗ-ίΧ) ΕΚΜΕΤΑΑΕΥΣΗΣ Γ.64 ΕΞΟΔΑ ΚΙΝΗΣΗΣ(ΚΑΥΣ.- 31/12/ Kd ΠΙΠΑΝΤ.)-Χ.ΦΠΑ ΕΞΟΔΑ ΜΕΤΑΦΟΡΟΝ 31/12/ Kd ΑΓΟΡ.ΜΕ ΜΕΣΑ TP1TQN-18K 31/12/ Kd ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΒΟΠΗΣ ΔΙΑ Π ΟΙΠΟΝ ΜΕΘΟΔΟΝ 3,385, ,069 1,277, ,726 Από Μεταφορά Γελίλας 1,624,759,427 1,624,759,427 Εύνολα Σελίίας 83,621,059 82,419,474 Σε Μεταφορά Σελίίας 1,708,380,486 1,707,178,901

77 IQflNNHi; reqptioy ΔΗΜΟΥ fl.t.e. Πε 31/12/98 Σελτία : 3 ΗΜΕΡΟηΟΓΙΟ ΚηΕΙΠΜΑΤΟΕ ΙΕΟηΟΓΙ (31/12/98 έ»ς 31/12/98) Ημ/νύβ fl/fi Παραοτατικό Πογ/ομός- Π ε ρ τ γ ρ α ;, Α ι τ τ ο λ ο γ ί α ΧρέΜση ΠίατΜοη 31/12/ Κίΐ ΟΟΟΟΟΟ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΟΔΙΚΗΣ ΒΟΗ 21,186 ΘΕΙΑΣ-18Χ 31/12/ ΚΠ ΔΟΡΕΣ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΕΠ 263,984 ΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 31/12/ ΚΠ o o o m ΓΡΑ4ΙΚΗ Y m ΚΑΙ ΠΟΙΠ 363,517 A ΥΘΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΕΞΟΔΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ I 376,098 ΣΟΘΟΓ.ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΠΗΣΕΟ 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ^^ ΕΞΟΔΑ ΘΟΙΠΟΝ ΔΗΜΟΣΙΕ 156,800 ΥΣΕΟΝ 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΕΞΟΔΑ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΝ 20,000 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΘΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΘΕΥΣΗ-Θ 1,172,440 EKMETmEYEHT 0Γ.65 ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΘΟΙΠ 660,753 ΟΝ ΒΡΑΧ/ΣΜΟΝ ΥΠΟΧΡΕΟ 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ Ε/Ε-Ε.Τ.Ε 78,291 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ Ε/Ε-ΤΡΑΠΕ 295,251 ΖΑΣ ΠΙΣΤΕΟΣ 31/12/ ΚΟ ΟΟΟΟΟΟ ΔΙΑΦΟΡΟ ΕΞΟΔΑ ΤΡΑΠΕΖ 138,145 ΟΝ 31/12/ ΚΛ ΟΟΟΟΟΟ ΘΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΙ<ΕΤΑΘΕΥΣΗ-Θ 491,313 ΕΚΜΕΤΑΘΕΥΣΗΣ 0Γ.66 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΕΠΙΒ.ΕΙΑΤ 31/12/ ΚΟ ΟΟΟΟΟΟ ,153 UNO-KEA /12/ ΚΛ ΟΟΟΟΟΟ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΕΞΟΔΟΝ ΙΔ 317,160 ΡΥΣΕΟΣΪΑ ΕΓΚ/ΣΗΣ 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΘΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΘΕΥΣΗ-Θ ΕΚΜΕΤΑΘΕΥΣΗΣ 0Γ.70 ΠΟΘΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟό.ΥΑΙΚΟ 31/12/ Κ(1 ΟΟΟΟΟΟ ,828,848 N-iaM 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΘΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΓ ΥΣΗ-Θ ΕΚΜΕΤΑΘΕΥΣΗΣ 0Γ.73 ΠΑΡΟΧΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΝ 31/12/ Κ(1 ΟΟΟΟΟΟ ΧΟ 203,190,000 ΝΔΡΙΚΕΣ-18Χ 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΠΟΘΗΣΕΙΣ ΥΠΗΡ.ΣΕ ΔΗΗ 90,042,373 0ΣΙ0-18Χ 4,828, ,232,373 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΘΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΜΙΚΤΑ ΑΠΟΤΕΘΕΣΜΑΤΑ Ε ΕΚΜΕΤΑΘΕΥΣΗΣ ΚΜΕΤΑΘΕΥΞΗΣ 31/12/ ΚΠ ΟΟΟΟΟΟ ΜΙΚΤΑ ΑΠΟΤΕΘΕΣΜΑΤΑ Ε ΚΜΕΤΟΘΕΥΣΗΣ 71,817,129 71,817,129 Από ΜεταφορΔ Ιελίϊας 1,708,380,486 1,707,178,901 Εύνολα Εελίίος 371,542, ,743,688 Ιε Μεταφορά Εελί 5ας 2,079,922,589 2,079,922,589

78 IQflNNHi ΓΕΟΡΓΙΟΥ ΔΗΜΟΥ A.Τ.Ε. Πε 31/12/38 ΗΜΕΡΟΑΟΓΙΟ ΚΑΕΙΠΜΑΤΟΣ ΙΣΟΑΟΓΙ (31/12/38 έ«ς 31/12/38) Σελίία : 4 Ημ/νία Α/Α Παρβοτατι,κό Πογ/ομός Περιγραφ)) Αιτιολογία Χρέυαη ΠίατΗοη 31/12/ ΚΠ ΕΚΤΑΚΤΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΕΚΤΑΚΤΟ ΑΠΟΤΕΑΕΣΜΑΤΑ 795,907 ΕΞΟΔΑ 31/12/ ΚΑ Ρ0Α0Γ1Κ0 ΠΡΟΣΤΙΜΑ 544,915 ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΙΣ 31/12/ ΚΑ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΙΣ ΕΙΣΦΟΡΟ 250,932 Ν ΑΣίΑΑ.ΤΟΜΕΙΟΝ 31/12/ ΚΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΑΠΟΤΕΑΕΣΜΑΤΑ 125,077 ΕΣΟΔΑ -ΕΣΟΔΑ 31/12/ ΚΑ ΠΟΣΑ ΑΠΟ ΣΤΡΟΓΓΥΑΟΠ. 77 ΑΜΟΙΒΟΝ ΠΡΟΣ/ΚΟΥ 31/12/ ΚΑ ΑΠΟΖΗΜΕΙΟΣΕΙΣ 125,000 31/12/ ΚΑ ΠΙΠΟΤΙΚΟΙ ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΠΙΠΟΤΙΚΟΙ ΤΟΚΟΙ 122,011 ΣΥΝΑΦΗ ΕΣΟΔΑ 31/12/38 00(Χ)017 ΚΑ παιποι πιποτικοι το 122,011 KOI _ 1 31/12/ ΚΑ ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΑΕΣΜΑΤΑ ΚΑΘί >Α ΑΠΟΤΕΑΕΣΜΑΤΑ 71,268,310 ΧΡΗΣΗΣ ΕΚΜΕΤΟΑΕΥΣΗΣ Λ m ΜΙΚΤΑ ΑΠΟΤΕΑΕΣΜΑΤΑ 31/12/ ΚΑ Ε 71,817,123 ΚΜΕΤ( 1ΕΥΣΗΣ 31/12/ ΚΑ ΠΙΣΤΟΤΙΚΟΙ ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ 122,011 II ΣΥΝΑΦΗ ΕΣΟΔΑ ^ 31/12/ ΚΑ ΕΚΤΑΚΤΟ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΑ 125,077 ΕΣΟΔΑ Μ 31/12/ ΚΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΟ 1 795,907 1 Μ ΕΞΟΔΑ, ^ 31/12/ ΚΑ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΘΑΡΆ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ- 71,268,310 Α0Γ.88 31/12/ ΚΠ ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΑΕΣΜΑΤΑ 71,268,310 ΧΡΗΣΗΣ β 31/12/ ΚΑ ΖΗΜΙΕΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΖΗΜΙΕΣ ΠΡΟΗΓ.ΧΡΗΣΗΣ 4,490,663 ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΚΑΑΥΦΗ r m 31/12/ ΚΑ ΥΠΟηΟΙΠΟ ΖΗΜΙϋΝ ΧΡΗΣ 4,4%, 669 ΕΒΣ ΕΙΣ ΝΕΟ m - 31/12/ ΚΠ ΖΗΜΙΕΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΚΑΑΥΨΗ ZHMIQN ΠΡΟΗΓ. 4,490,669 ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΚΑΑΥΨΗ ΧΡΗΣΗΣ ^ 31/12/ ΚΑ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ 4,490,669 Τ ΐ 31/12/ ΚΑ ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ».Ε. ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΚΑΤΑΒ 8,7%, 971-3* Α.ΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΣ ΕΙΣ0Δ»1ΡΤ0Σ ΦΟ 8,7%, /12/ ΚΑ 1 ΡΟΑΟΓΗΤΕΒΝ ΚΕΡΔΟΝ Από Μεταφορό Σελίίας : 2,079,322,589 2,079,922,589 '"'Η Σύνολα Σελί-ίας 162,153, ,153,831 ^ Σε Μεταφορά Σελίίας : 2,242,076,420 2,242,076,420 1 η 1

79 IQflNNHi: ΓΕϋΡΠΟΥ ΔΗΜΟΥ fl.t.e. Πε 31/1Ε/9Β WEPOnOTIO KfOElMfiTOE leoftfi: (31/12/98 έας 31/12/98) Ημ/νία fl/fl Παραοταΐίκό (Ιογ/ομός Περιγραφή Αιτιολογία Χρέυση ΠίατΜοη 31/12/98 ΟΟΟΟΟΏ Κ/ «ΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ «ΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 12,480,083 31/12/98 OOOOOii ΚΠ «ΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ «0 ΡΟηΟΓΗΤΕδΝ ΚΕΡΔΟΝ 12,480,083 31/12/ ΚΠ «ΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ «0 «ΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΧΡ 3,683,112 ΡΟηΟΓΗΤΕΟΝ ΚΕΡΔΟΝ ΗΣΗΣ 31/12/ ΚΠ ηογ/σμοσ ΕΚΚΑΘ.ίΟΡΟΝ 3,683,112 -ΤΕΑΟΝ ΕΤΗΣΙΑΣ ΔΗΑ.«31/12/ ΚΠ ΚΕΡΔΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗ 54,297,558 31/12/98 0 ω0025 Κ/ «ΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 12,480,083 31/12/ Κ/ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΧΡΗΣΗΣ 66,777,641 31/12/ ΚΠ ΚΕΡΔΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΕΡΔΟΝ 54,297,558 31/12/ Κη ΤΑΚΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ 2,939,411 31/12/ W ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΤΕΧΝΙΚΟΝ 33,390,604 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΟΝ 31/12/ Κίΐ ΥΠΟηΟΙΠΟ ΚΕΡΔΟΝ ΕΙΣ 17,%7,543 ΝΕΟ 31/12/ ΚΓι ΚΑΕΙΣΙΜΟ ΙΣΟηΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΕΙΣΙΜΟ-ΟΜΑΔΑ 1 1,938,344 31/12/ Κ( ΕΠΙΒΑΤΙΚΟ FIAT UNO-K 1,161,017 ΕΑ /12/ ΚΠ ΑΠΟΣΒΕΣΜΕΝΟ FIAT UNO 174,153 -ΚΕΑ /12/ Κ/ «ΟΡΟΣ ΣΥΓΚΕΝι: ΟΣΗΣ Κ 700,000 Ε«Α/1ΑΙ0Υ 31/12/ W ΧΑΡΤΟΣΗΜΟ ΕΝΑΡΞΗΣ ΔΡ 225,000 ΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 31/12/ W ΤΕΟΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ 448,000 31/12/ Κ/ ΕΞΟΔΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ 212,800 31/12/ Κ/ ΑΠΟΣΒΕΣΜΕΝΑ ΕΞΟΔΑ ΙΔ 634,320 ΡΥΣΗΣ ia ETK/ΣΗΣ 31/12/ ΚΠ ΚΑΕΙΣΙΜΟ ΙΣΟΑΟΓΙΣΜΟΥ Κ/ ΙΣΙΜΟ-ΟΜΑΔΑ 2 68,218 31/12/ Κ/ , ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΠ 68,218 Ν ΥΑΙΚΟΝ r f n m m n Γ1 rf 31/12/ Κ/ ΚΑΕΙΣΙΜΟ ΙΣΟΑΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΕΙΣΙΜΟ-ΟΜΑΔΑ 3 289,056,726 31/12/ Κ/ ΣΥΜΨΗίΙΠΕΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠ 7,586,087 ΟΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ «ΠΑ 31/12/ Κ/ ΑΒΕΕ 595,664 31/12/ Κ/ ΠΥΡι'ΙΟΤΗΕ ΜΑΡ10Ε 4ΕΙ 1,180,235 A Ε.Ε 31/12/ Κ/1 CiOOOOO ΚΟΡΔΑΑΗΕ Ι.Α. Α.Ε.Ε. 1,477,086 31/12/ ΚΠ ΑΑΟΥΜΙΝΙΟΝ A8HNQN Α. 342,990 Ε. Οπό Μεταφορί Εελίίας 2,242,076,420 2,242,076,420 Εύνολα Σελίίας 429,110, ,235,491 Εε Μεταφορά Εελίίας 2,671,186,575 2,393,311,911

80 ΙϋΑΝΝΗΣ ΓΕϋΡΠΟΥ ΔΗΜΟΥ β.τ.ε. FIs 31/12/93 ΗΜΕΡΟηΟΓΙΟ Κ Γ ΙΠΜΑΤΟΕ ΙΙΟΟΟΓΙ (31/12/96 έϋς 31/12/98) Σελίδα : 6 Ημ/νία fl/fl Παρβοτατικό Πογ/ομ6ς Περιγραφή Αιτιολογία Χρέυατι Πίοτιιι, 31/12/ Κίΐ ΤΕΡΓΙΑΚΗΣ 652,200 ΠΑΝ.ΔΗΜΗΤΡ ΙΟΣ 31/12/ Κί) ΜΟΝΤΖΟΥΤΣΟΣ Ν1Κ0ΑΑ0Σ 1,400,000 31/12/ ΚΑ ΠΑΠΠΟΣ ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΣ 15,850,000 31/12/ ΚΑ ΓΙΒΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ 980,000 31/12/ ΚΑ ΚΑΝΕΑΟΠΟΥΑΟΣ ΝΙΚΟΣ 250,000 31/12/ ΚΑ ΜΠΟΡΜΠΟΑΗΣ ΗΑ1ΑΣ 250,000 31/12/ Κ ΜΑΡΓΟΡΗΣ ΓΕΟΡΓΙΟΕ 1,400,000 31/12/ ΚΑ ΞΥΡΑΦΗΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ 300,000 31/12/ ΚΑ ΤΑΜΕΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 214,678,435 31/12/ ΚΑ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΟΊΈΟΣ ΣΕ 147,993 ΔΡΧ-ΑΟΓ.0500/398 ΠΙΕ 31/12/ ΚΑ : ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΟΨΕΒΣ ΣΕ 41,966,036 ΔΡΧ-ΑΟΓ.2438 ΠΙΣΤΕΟΣ 31/12/ ΚΑ ΚΑΕΙΣΙΚΟ ΙΣΟΑΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΕΙΣΙΜΟ-ΟΜΟΔΑ 4 124,297,558 31/12/ ΚΑ ΚΑΤΑΒΑΗΜΕΝΟ ΜΕΤΟΧΙΚΟ 70,000,000 ΚΕΦΑΑΑΙΟ 31/12/ ΚΑ ΤΑΚΤΙΚΟ ΟΠΟΘΕΜΟΤΙΚΟ 2,939,411 31/12/ ΚΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΤΕΧΝΙΚΟΝ 33,390,604 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 31/12/ ΚΑ Υποη. i1no κερδβν εις 17,%7,543 ΝΕΟ 31/12/ ΚΑ ΚΑΕΙΣΙΜΟ ΙΣΟΑΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΕΙΣΙΜΟ-ΟΜΑΔΑ 5 166,765,730 31/12/ ΚΑ ΑΦΟΙ ΑΑΖΑΡΙΔΗ-Ι.ΔΗΜΟ 31,476,411 Υ Α.Τ.Ε.Β.Ε. ACS-ΔΙΕΘΝΕΙΣ 31/12/98 00«ι031 ΚΑ ( ΜΕΤΑΦΟΡ' 2,832 ΕΣ ΟΟ Ο Ο Μ ΘΕΟΔίΡΙΔΗΣ Ν.ΚΟΝ/ΝΟΣ 31/12/ ΚΑ 402,137 31/12/ ΚΑ 14, ΧΟΡΙΤΟΝΙΔΗΣ OHhWTPIO Σ SEIA Ο.Ε. 31/12/ ΚΑ ΣΙΑΤΡΑΣ ΕΥΤ.ΔΗΜΗΤΡΙΟ 85,000 31/12/ ΚΑ ΔΑΜΙΟΝΙΔΗΣ ΧΑΡΑΑΑΜΠΟ 74,200 η m η η η ί1 η η 31/12/ ΚΑ ΚΙΟΥΡΤΖΗ ΕΑΕΥΘΕΡΙΑ 3,883,200 31/12/ ΚΑ ΣΑΑΑΠΟΝΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ 1,175,280 31/12/ ΚΑ PROTECTA-FRQLO Α.Ε. 55,776 31/12/ ΚΑ ΜΟΓΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ίσι 229,852 0 Ο.Ε. 31/12/ ΚΑ ΜΠΑΑΓΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 569,595 31/12/ ΚΑ ΙΟΑΝΝΙΔΗΣ Μ.ΙΟΑΝΝΗΣ 4,388,284 31/12/ ΚΑ ΟΟΟΟίΚΐ ΜΟΥΣΙΑΔΟΥ ΕΜΗΟΝΟΥΗΑΙ 187,480 ΔΟΥ ΠΑΡΘ. 31/12/ ΚΑ (ιοοοοο ΗΑ.Μ.ΕΡ. Ο.Ε. 3,719,162 31/12/ ΚΑ Α Π Ο Ρ Ι Α Α.Β.Ε.Τ.Ε. 64,428 31/12/ ΚΑ ΕΓΟΘΕΡΙΑΔΟΥ-ΚΑΑΑΙΤΖ 25,756 ΙΔΟΥ Μ. Αηό Μεταφορά Εελίίας 2,671,186,575 2,393,311, ,651, ,937,952 Σύνολα Σελίίας 2,841,837,646 2,962,249,863 Σε Μεταφορά Σελίδας

81 ISfiNNHI ΓΕΟΡΓΙΟΥ ΔΗ«αΥ fi.t.e. Πε 31/12/96 Hp/vLCi fl/fl Παροοτατίκό Πογ/ομός Περιγραφή ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΛΕΙΕΙΜΛΤΟΕ ΙΕΟΓ0Ί (31/12/98 έυς 31/12/96) 4 η κη ΚΟΙΝΟΠΡήΞΙη OPKQTQN 183,800 ΕΛΕΓΚΤΟΝ η.ε. ΤΣΑΒΟηΡΙΔΗΣ ΑΝ.ΓΕΟΡΓ κη ,997 ΙΟΣ κη ΜΑΣΤΟΥ ΕΥΤΕΡΠΗ 191, κη ΚΟΙΤΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΟιΤΟΥ 123,534 Ο.Ε κη ΒΑΣΚΈΙΟΥ Ν.ίΓ. Ο.Ε. 141, κη ΧΟΤΖΗΓΙΟΝΝΗΣ ΘΕΟΟ.ΔΗ 6,159 ΜΗΤΡΙΟΣ ΚνΛ ΠΟΠΟΔΟΚΗΣ Ν.ΚΥΡΙΑΚΟΣ 5, κη ΝΤΟΜΠΡΟΣ ΑΡ.ΦδΤΙΟΣ 1,870, κη ΠΕΤΡΙΔΗΣ Ο.Β.Ε.Ε. 587, κη PU3STIN0 Α.Ε.Ε. 208, κη «162 ΝΤΟΥΜΑΣ Κ.-Ν.ΚΟΡΑΒθη 480,000 ΙΟΣ Ο.Ε κη ΜΚιΟ«ι ΚΟΝΣΤΟΝΤΟΠΟΥηΟΣ Δ. 0 ΕΒΕ κη ΠΟΠΟΔΟΠΟΥηΟΣ ΓΕΟΡΓ.I 337,126 9ΑΝΝΗΣ κη «Κ) ιηιππογ Φ.ΕΥίϊΤΕηοΣ κη ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ Β.ίΥΙΟΣ 0 96, κη.ε η«0 ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΙΣΤΕδΣ 50,663,770 -»ηθρινασ-ηθγ.114β κη «ΙΟΙ ΠΟΠΠΟΣ Π0Ν0ΓΙ2ΤΗΣ 14,265,«ιΟ κη ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΟΣΤΟΣ 315, κη ΟΝΤΟΝΟΠΟΥηΟΣ ΚΟΣΤΟΣ 300, κη ηοπποσ 0η.Κ0ΝΠ0ΝΤΙΝ 59, κη C «109 ΜΟΝΤΖΟΣ ΙΟΣΗ* 4,387, κη ΤΣΟΡΙΤΣΙΔΗΣ ΒΑΣΙίΐΙΟ 1,950, κη ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΠΟΗΡΟΤ.-ΤΡΟ 36,611,343 ΠΕΖΟΣ Π Ι Π Ε Ο Σ κη ΦΟΡΟΣ ΜΙΣΘΟΤΟν ΥΠΗΡΕ 9,002 ΣΙΟΝ κη o o m o ΧΟΡΤΟΣ.ίΟΓΟ ΜΙΣΘΟΤΟΝ 11,582 ΥΠΗΡΕΣΙΟΝ κη ΦΟΡΟΣ ΟΜΟΙΒΟΝ ΕΠΕΥΒ. 1,682,508 ΕΠΟΓΓΕηΜΑΤΙΟΝ-ΕΟϋ κη ΦΟΡΟΣ ΟΜΟΙΒΟΝ-ΒΧ 1,124, κη ηογ/σμοσ ΕΚΚΑΘ.ΦΟΡΟΝ 3,663,112 -ΤΕηΟΝ ΕΤΗΣΙΑΣ ΔΗΑ κη ΙΚΟ-ηΟΓ/ΣΜΟΣ ΤΡΕΧ.ΚΙ 482,500 ΝΗΣΗΣ κη 00«) «1.02 ηογ/σμοσ ΤΡΕΧ.ΕΙΣΦ.Ο 407,881 ΝΕΓ.ΟΙΚΟΔΟ(«Ν Λπό Μειαφορά Εελϋας : Σύνολα Σελίδας! Σε Μεταφορά Σελίδας : 2,841,837,646 2,962,249, ,240, ,962,078,459 2,962,249,868

82 IQftNNHE ΓΕϋΡΓΙΟν ΔΗΜΟν fl.t.e. ΗΜΕΡΟηΟΓΙΟ ΚηΕΙΠΜΑΤΟΕ ΙΕΟηΟΓΙ (31/ίΕ/98 έιις 31/12/98) Ημ/νία fl/ft Ποραοτατι,κό Πογ/ομός Περιγραφή Αιτιολογία Χράυοτι Πίοτυοη 31/12/ ΚΠ ΓιΟΓ/ΣΜΟΣ όοροσημου Η ΜΕΡ.ΟΙΚΟΔ.ΕΡΓΑΣΙΟΝ 171,009 Σύνολα Περιόδου Ημερολογίου Μεταφορά Ημερολογίου 1,431,124,934 2,962,249,868 1,481,124,934 2,962,249,856 Από Μεταφορά Σελίδας : Σύνολα Σελίδας : Γενί-κά Σύνολα : 2,962,078, ,409 2,962,249, η 1 Μ

83 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΠΑΠΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ (ΕΝΝΟΙΑ) ΣΕΛΙΔΑ 2 LI if η m % 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ EmOIA -ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΠΑΓΙΟ Υ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Υ 1.1 Έννοια σημαοία και ορισυοί Διακρίσεις Παγίου Ενεργητικού ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ: ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΠΙΣΚΕΥΗ Εισαγωγή Επέκταση Προσθήκη Βελτίωση Συντήρηση Επισκευή 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΟΥ Π.Ε ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ Ε.Γ.Λ.Σ 2.1 Απόσπασυα σχεδίου Λογαριασμών πρώτης Ομάδας Περιεχόμενο λειτουργία κυριοτέρων λογαριασμών Γενικά Λογαριασμός 10 ' Εδαφικές Εκτάσεις' Λογαριασμός 11 '' Κτίρια εγκαταστάσεις κτιρίων και Τεχν. Έργα Λογαριασμός 12 ' 'Μηχ/ματα Τεχνικές Εγκ/στάσειςλοιπός Μπχ. Εξοπλισμός' Λογαριασμός 13 ' 'Μεταφορικά Μέσα'' Λογαριασμός 14 ' "Επιπλα και λοιπός εξοπλισμός'' Λογαριασμός 15 "Ακινητοηοιήσεις υπό εκτέλεση προκαταβολές κτήσεως παγίων στοιχείων Λοναοιασυός 16 ' Άσώματες Ακινητοποιήσεις'' ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Γενικά Μητοώου Παγίων στοιχείων Πλεονεκτήματα από την χρησιμοποίηση του Μητρώου Π.Σ 27 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ^ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ μλ ΤτκΡΤ ΡΝΝΟΙΕΣ- ΑΝΑΠΤΥΞΗ Κ ΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ 3 1 Κατανόηση των αποσβέσεων Σκοπός των οποσβέσεων Αίτια των αποσβέσεων Λικαιολογητική βάση των αποσβέσεων 29 1 ri η

84 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ IΑΝΑΛΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΩΝ Μ Ε ΤΙΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΟΡΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ 4.1 Ανάλυση σχετικών με τις αποσβέσεις όρων 4,2 _ ΜΕΘΟΔΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ 4.2,1 Εισανωνή 4,2.7^ Μέθοδος σταθερής απόσβεσης Μέθοδος φθίνουσας απόσβεσης Μέθοδος αύζουσας απόσβεσης Λειτουργική υέθοδος Ειδικά συστήματα αποσθέσεων ΑΛΛΑΓΗ ΜΕΘΟΔΟΥ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΣ ΚΑΙ ΔΙΟΡΘΩΣΕΩΣ ΣΤΙΣ ΣΥΣΣΩ- ΡΕΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Αλλαγή υεθόδου Αηοσβέσεως Μεταβολή οτους συντελεςττές απόσβεσης Διόρθωση Λονιστικών σφαλμάτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΗ ΤΡΟΠΟΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ _ 5.1 Εισογωνή 5.2 Άυεσος τρόπος απόσβεσης 5.3 Έμυεσος τρόπος απόσβεσης 5.4 Μικτός ή ενδιάμεσος τρόπος απόσβεσης 5.5 Αλλανή του τρόπου καταχώρησης των αποσβέσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ Ο ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 6.1 Οι αποσβέσεις υε βάση την νομοθεσία που ισκύει 6.2 Φορολογική άποψη των αποσβέσεων 6,3 Αδυνααίες των τακτικών αποσβέσεων (Π.Δ 88/1973) 6.4 Διάκριση των οικονομικολογιστικών οπό τις φορολογικές αποσβέσεις ΠΙ η ί1 η t ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ -ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ- ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ Π.Σ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ Αποτίυηση των πανιών στοιχείων βάση του Ν. 2190/1920 Γ ενικά 7.2 Αποτίυηση ενσωμάτων Π.Π.Σ ; ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ IΠροβλέψεις Απαξιώσεων κω υποτιμήσεων Π.Σ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΑΞΙΑΣ Π.Σ Q.1 Έννοια - Σκοποί της αναπροσαοαονής της α8ος των Π.Σ Q.1.1 Έννοια αναποοσαραονής της αξίας των ασώματων στοιχείων Q.1.2 Σκοπός της αναπροσαουογής της αξίας των Π.Σ Αναπροσαρμογή αξίας ακινήτων των επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις t w 0p0paw_2O:27j-mNi..2^^ ^ ί-ΐγ\/-\^/+»ατι_ι /tv/^nr\a/^rti/u ^.3 ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

85 J l ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑ ΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ϊ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ' ΙΩΑΝΝΗΣΓ. ΔΗΜΟΥΑ.Τ.ΕΑΜΥΝΤΑΣ-ΦΛΩΡΙΝΑΣ " ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ _ ' ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ if r f m i f (1

86 n ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ Γ. ΓΡΗΓΟΡΑΚΟΥ Ανάλυση και Ερμηνεία του Ε.Γ.Λ.Σ m m l i N n ft n ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ Κ, ΛΕΟΝΤΑΡΗΣ Γ ενική Λογιστική ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Γ. ΚΟΝΤΑΚΟΣ Γενική Λογιστική ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Β, ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ Πάγια ενεργητικά και Αποσβέσεις ΣΤΡ. ΓΕΩΡΓΟΥΔΑΚΗΣ - Κ. ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ Γενικές αρχές Λογιστικής Α.Μ. ΡΕΒΑΝΟΓΛΟΥ - Ι.Δ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ Γενική Λογιστική με Ε.Γ.Λ.Σ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ' 'ΛΟΓΙΣΤΗΣ' ' Τεύχος ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 1998 r i if if if if if m ri