Μάθηµα: Τεχνολογία Τάξη: Α2 Ονοµατεπώνυµο: Λαγαρός Παναγιώτης Περιληπτική αναφορά στον βελονισµό

Transcript

1 Μάθηµα: Τεχνολογία Τάξη: Α2 Ονοµατεπώνυµο: Λαγαρός Παναγιώτης Περιληπτική αναφορά στον βελονισµό Στο µακραίωνο ταξίδι του ανθρώπου στον κόσµο, η τέχνη της ιατρικής µας οδηγεί να γνωρίσουµε ήθη, έθιµα, παραδόσεις, δοξασίες, γράµµατα και πολιτισµούς που ανέπτυξαν οι λαοί της υφηλίου κατά την διάρκεια των παρελθόντων ιστορικών χρόνων. Θα δανειστώ από το Ελληνικό λεξικό την λέξη «εξέλιξη» για να δηλώσω την «κίνηση προς το µέλλον» που αυτή ή λέξη υπονοεί και που ταυτόχρονα χαρακτηρίζει την πορεία της ιατρικής επιστήµης (σύµφωνα µε το λεξικό του ιδρύµατος Τριανταφυλλίδη, εξέλιξη είναι το σύνολο των διαδοχικών φάσεων ενός φαινοµένου ή το σύνολο των διαδοχικών αλλαγών που οδηγεί σε βελτίωση και πρόοδο). Η Ιατρική δεν άρχισε στην Κίνα, ούτε θα σταµατήσει σήµερα. Υπάρχει µία συνεχής ροή γνώσεων και πληροφοριών, που οδηγούν σε αλλεπάλληλες αλλαγές που αφορούν την εικόνα που έχουµε σχηµατίσει και καταγράψει για το ανθρώπινο σώµα, την υγεία και την αρρώστια. Γνώσεις παλαιότερες αντικαταστάθηκαν από νέες και απόψεις σηµερινές θα αναθεωρηθούν, σαν αποτέλεσµα της διάθεσης του ιατρού-επιστήµονα να εξερευνήσει το άγνωστο εν πολλοίς και δυσπρόσιτο περιβάλλον του οργανισµού και πολλών ασθενειών. Οι γνώσεις του παρελθόντος δεν είναι πάντα πρακτικά χρήσιµες, ούτε όµως και άχρηστες. Θυµίζω ιατρικές τεχνικές που καταργήθηκαν: η πρόκληση εµέτων και οι θεραπευτικοί υποκλυσµοί του µεσαίωνα, οι κοφτές βεντούζες για την πνευµονία, η απολίνωση των µαστικών αρτηριών για τη θεραπεία της στηθάγχης, η διατοµή του χαλινού της γλώσσας για τον ίκτερο, η χρήση του iatren για το ευερέθιστο έντερο. Αντίθετα άλλες τεχνικές εφαρµόζονται ακόµη και σήµερα: Το όπιο εξακολουθεί να είναι το αποτελεσµατικότερο φάρµακο ενάντια στον πόνο εδώ και χρόνια. Μεγάλες φαρµακευτικές εταιρείες χρησιµοποιούν «κυνηγούς βοτάνων», οι οποίοι ταξιδεύουν στο κόσµο αναζητώντας από ιθαγενείς πληθυσµούς παραδοσιακές συνταγές σκευασµάτων από βότανα, που θα οδηγήσουν στην κατασκευή αποτελεσµατικότερων φαρµάκων. Το «ευλογηµένο δένδρο» των Ινδών (ονοµάζεται νίµ neem) χρησιµοποιείται αιώνες σαν πηγή φαρµακευτικών ουσιών, πηγή καυσίµου, βακτηριοστατικό ενώ τα εκχυλίσµατα των ανθέων και η καύση του κορµού σκοτώνει περισσότερα από διακόσια πολύ συνηθισµένα έντοµα όπως ακρίδες, νηµατώδεις, σκαθάρια, ψύλλους, κουνούπια και µάλιστα χωρίς να επιβαρύνεται το περιβάλλον. Η πολυεθνική εταιρεία W C Grace, αποµόνωσε πρόσφατα το πιο ισχυρό συστατικό του σπόρου του δένδρου νίµ (ονοµάσθηκε αζαντιραχτίν) για να το χρησιµοποιήσει ως εντοµοκτόνο και βακτηριοκτόνο. Εκατοντάδες παρόµοια «µυστικά» µεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά, από στόµα σε στόµα, όπως τα Οµηρικά Έπη, περιµένοντας από τον σύγχρονο άνθρωπο να τα εκµεταλλευθεί προς όφελος του. Με την εισαγωγή αυτή, θέλω να δείξω ότι δεν είναι άκαιρο, ούτε αντιεπιστηµονικό, ούτε καν ροµαντικό να µελετούµε ιατρικές πηγές του παρελθόντος. Ιδιαίτερα ο βελονισµός, θεωρείται το µακροβιότερο ιατρικό σύστηµα επεµβατικής τεχνικής που γνωρίζουµε. Ο βελονισµός είναι µια από τις αρχαιότερες επεµβατικές θεραπευτικές τεχνικές που χρησιµοποιήθηκαν στον πλανήτη. Κοιτίδα της αρχαίας αυτής τέχνης θεωρείται η Κίνα. Σύµφωνα µε αρχαιολογικά ευρήµατα, µεταξύ του 3000 και 2500πΧ, στη περιοχή του Κίτρινου Ποταµού, αναπτύχθηκε ένας σπουδαίος πολιτισµός που

2 παρήγαγε µεγάλες ανακαλύψεις σε επιστήµες και τέχνες. Την περίοδο αυτή, ανάµεσα στα άλλα επιτεύγµατα, η ιατρική επιστήµη γνώρισε µεγάλη ανάπτυξη που ταυτίζεται µε τη διακυβέρνηση της Κίνας από τον Αυτοκράτορα Σεν Νούνγκ (2700πΧ) Σε αυτόν αποδίδεται η καλλιέργεια φυτών, η χρήση αγροτικών εργαλείων, η συγγραφή βοτανολογίου µε περισσότερα από 100 θεραπευτικά βότανα και η τεχνική του βελονισµού. Στην ίδια ιστορική περίοδο ( πχ) ο Χοάνγκ Τι (Κίτρινος Αυτοκράτορας) θρυλείται ότι έγραψε ένα µεγάλο ιατρικό έργο που ονοµάζεται Νει Κίνγκ (βιβλίο Ιατρικής). Αν οι απόψεις αυτές των Σινολόγων ιστορικών γίνουν δεκτές, το έργο αυτό πρέπει να είναι το αρχαιότερο γνωστό ιατρικό βιβλίο εσωτερικής παθολογίας στον κόσµο (Classic of Internal Medicine). Από νεώτερες επανεκδόσεις του Νέι Κίνγκ (the classic of Acupuncture Zhen Jiu Jia Jing, 259µ.Χ.) µαθαίνουµε ότι η κινέζικη ιατρική στηρίζεται την εποχή εκείνη στη φαρµακολογία (2000 συνταγές σκευασµάτων από βότανα), στην χειρουργική και στο βελονισµό. Στο σύγγραµµα περιγράφονται αναλυτικά οι βασικές θεωρίες στις οποίες στηρίζεται η παραδοσιακή κινέζικη ιατρική. Περιγράφονται επίσης, οι µεσηµβρινοί, τα σηµεία βελονισµού, οι τύποι των βελονών και η χρήση τους, οι κανόνες θεραπευτικής καθώς και διαγνωστικές µέθοδοι της εποχής όπως η ψηλάφηση των σφυγµών, η επισκόπηση της γλώσσας κ.ά. Στις σελίδες του Βιβλίου Ιατρικής παρατίθενται επίσης ανεκτίµητης ιστορικής αξίας πληροφορίες για τα ισχύοντα την εποχή εκείνη στοιχεία ανατοµίας και φυσιολογίας των οργάνων, µε σχήµατα και αναλυτικές περιγραφές της καρδιακής, πνευµονικής και ηπατικής λειτουργίας. Γνωρίζοντας περιόδους ακµής (δυναστεία των Μίνγκ µ.χ.) και παρακµής (δυναστεία Dao Guang µ.χ.) το θεραπευτικό σύστηµα του βελονισµού παρέµεινε αναλλοίωτο µέχρι τις µέρες µας. Έφταναν πάντα στη δύση µεµονωµένες αναφορές και ανακοινώσεις σχετικά µε µία «παράξενη» θεραπευτική τεχνική που εφαρµόζουν οι Κινέζοι. Έµποροι και ιεραπόστολοι στην αρχή, επιστηµονικές αποστολές αργότερα, µε σπουδαιότερη την αποστολή του Βασιλιά Ήλιου της Γαλλίας, µετέφεραν στη δύση τις εµπειρίες τους από την εφαρµογή του βελονισµού. Σταθµός για τη διάδοση του βελονισµού στη ύση υπήρξε το διπλωµατικό ταξίδι του προέδρου Νίξον το 1971 στη Κίνα. Ένα µέλος της δηµοσιογραφικής αποστολής, ο αρχισυντάκτης των New York Times, James Reston ανέπτυξε οξεία σκωληκοειδίτιδα, χειρουργήθηκε και χρησιµοποιήθηκε ο βελονισµός ως µέθοδος διεγχειρητικής αναλγησίας. Το γεγονός αυτό κάνει το γύρο του κόσµου. Αµερικανοί ιατροί επισκέφθηκαν την Κίνα, παρακολούθησαν χειρουργικές επεµβάσεις µε βελονισµό και οι ανακοινώσεις τους πυροδότησαν το ενδιαφέρον του κοινού και της ιατρικής κοινότητας. Στην αρχή της ιστορίας του στη ύση ( ) ο βελονισµός αντιµετωπίσθηκε ως µία µαγική µέθοδος θεραπείας. εν υπήρχε η παραµικρή ένδειξη ύπαρξης ενός βιολογικού (φυσιολογικού) µηχανισµού µέσω του οποίου η ένθεση βελονών στο δέρµα να πυροδοτεί διαδικασίες ίασης. Οι δυτικοί ιατροί που εφάρµοζαν θεραπευτικά τον βελονισµό τα πρώτα χρόνια διάδοσης του στην ύση (δεκαετίες ) στηρίχθηκαν στα αξιώµατα και τους θεραπευτικούς κανόνες της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής. Υπήρχαν διάφοροι λόγοι για τους οποίους ο βελονισµός αντιµετωπίσθηκε µε δυσπιστία και τάση απόρριψης από τους ιατρούς και τις ιατρικές κοινότητες: κατ αρχήν, µια αντίσταση αποδοχής των θεωρητικών βάσεων της παραδοσιακής Κινέζικης ιατρικής και του βελονισµού καθώς τα συστήµατα αυτά στηρίζονται σε ένα φιλοσοφικό οικοδόµηµα διαφορετικό από αυτό στο οποίο στηρίζεται η υτική ορθολογιστική ιατρική σκέψη. εύτερον, οι διαθέσιµες βιβλιογραφικές πηγές για τον βελονισµό (στην πλειοψηφία στη κινέζικη γλώσσα και σχεδιασµένες από µη ιατρούς) στερούντο αξιοπιστίας λόγω αµφισβητούµενης µεθοδολογίας, ελλιπούς σχεδιασµού, προβληµάτων στην ταξινόµηση των νόσων, ασαφών διαγνώσεων και έλλειψης οµάδας ελέγχου. Τα αντικρουόµενα πολλές φορές αποτελέσµατα των µελετών, που αφορούσαν κυρίως

3 στη µεσο-µακροπρόθεσµη δράση του βελονισµού σε χρόνιες παθήσεις, δυσκόλευαν ακόµη περισσότερο τους µελετητές. Τέλος, η βραδεία διαδικασία εκτέλεσης νέων αξιόπιστων πολυκεντρικών µελετών και ερευνητικών εργασιών έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς επιτήδειους να παρεισφρήσουν στο χώρο, γεγονός που συνέβαλε στη διαµόρφωση ενός υπεραισιόδοξου κλίµατος για τις θεραπευτικές δυνατότητες του βελονισµού και τη µεγέθυνση της αρχικής δυσπιστίας. Σχεδόν κανείς από τους ανωτέρω λόγους δεν ισχύει σήµερα και η ιατρική κοινότητα παγκοσµίως αντιµετωπίζει µε τελείως διαφορετικό τρόπο το όλο θέµα. Η πρόοδος της φυσιολογίας η ανάπτυξη νέων τεχνικών απεικόνισης, η περιγραφή ενδογενών ρυθµιστικών µηχανισµών αλλά κυρίως η ραγδαία ανάπτυξη της νευροφυσιολογίας στη δεκαετία του 90 (η οποία χαρακτηρίστηκε ως η δεκαετία του εγκεφάλου) µας επέτρεψε να διευκρινίσουµε και να κατανοήσουµε µέρος των θεραπευτικών µηχανισµών τους οποίους ενεργοποιεί ο βελονισµός και µέσω των οποίων επιτυγχάνεται η θεραπεία. Περιγράφηκαν τµηµατικά αντανακλαστικά τόξα (µεταµερικά) καί κεντρικά (εγκεφαλικά) νευρωνικά κυκλώµατα µέσω των οποίων η περιφερική αισθητική διέγερση Αδ και C νευρικών ινών (βελονισµός) µεταφράζεται σε θεραπευτική δράση. Κατανοήθηκε η δυνατότητα του βελονισµού να τροποποιεί τις συγκεντρώσεις νευροδιαβιβαστικών ουσιών στο αίµα και στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό µε τη συµµετοχή ανιόντων και κατιόντων συστηµάτων ελέγχου µέσω πυρήνων της περιυδραγωγίου φαιάς ουσίας (PAG), του θαλάµου, του υποθαλάµου και της υπόφυσης. ιαπιστώθηκε επίσης ότι ένα άρτιο περιφερικό νευρικό σύστηµα αποτελεί την ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη θεραπευτικού αποτελέσµατος. Ο όγκος των εργασιών που εκπονούνται µε αυστηρά επιστηµονικά και µεθοδολογικά κριτήρια, καθηµερινά µεγαλώνει, µε αποτέλεσµα την πληρέστερη στατιστική καταγραφή της αποτελεσµατικότητας του βελονισµού για κάθε κατηγορία νοσηµάτων χωριστά. Καταγράφηκαν σαφώς οι ενδείξεις, αντενδείξεις και παρενέργειες του βελονισµού και θεσπίσθηκαν αυστηροί κανόνες ως προς τη θεραπευτική διαδικασία. Η επιστηµονική θεώρηση του βελονισµού επιτρέπει στους ιατρούς να εφαρµόσουν βελονισµό βασισµένοι σε σύγχρονες τεχνικές (Neural therapies, dry needling, Percutaneous electrical stimulation, Trigger point therapy, TENS κλπ). Τέλος, σειρά κλινικών µελετών σχεδιασµένων µε αυστηρά µεθοδολογικά κριτήρια έδειξαν τα όρια της µεθόδου. Στις εργασίες αυτές στηρίχθηκε ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας και το NIH (National Institutes of Health) της Αµερικής δηµοσιεύοντας κατάλογο ενδείξεων Ιατρικού Βελονισµού τον οποίο υιοθέτησε η IASP (International Association for the Study of Pain). ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΝ ΕΙΞΕΩΝ ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΥΓΕΙΑΣ Bannerman RH, The World Health Organisation Viewpoint on Acupuncture, Am. J. Acupuncture, 8, 1990, Ανώτερο αναπνευστικό Οξεία ιγµορίτις Οξεία ρινίτις Κοινό κρυολόγηµα Οξεία Αµυγδαλίτις Αλλεργίες Παθήσεις στοµατικής κοιλ. Πονόδοντος Ουλίτις Οξεία φαρυγγίτις Χρονία φαρυγγίτις Νευρολογικές παθήσεις Κεφαλαλγίες - ηµικρανία Νευραλγία τριδύµου Πάρεση προσωπικού Πάρεση µετά από ΑΕΕ Σύνδροµο Menier Νευρογενή ουροδόχο κύστη Νυχτερινή ενούρηση

4 Αναπνευστικό σύστηµα Οξεία βρογχίτις Βρογχικό άσθµα Αλλεργίες Υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων Παθήσεις Γαστρεντερικές Σπασµός οισοφάγου Λόξιγκας Οξεία και χρόνια γαστρίτις Υπερδραστηριότητα στοµάχου Χρόνιο δωδεκαδακτυλικό έλκος Οξύ δωδεκαδακτυλικό έλκος Οξεία και χρόνια κολίτις υσκοιλιότητα, ιάρροια Μυοσκελετικά νοσήµατα Αυχενοβραχιόνιο σύνδροµο Περιαρθρίτις ώµου, Παγωµένος ώµος, Επικονδυλίτις Ισχιαλγία, Οσφυαλγία Οστεοαρθρίτιδες Yuan-Chi Lin, Acupuncture, IASP (International Association for the Study of Pain) newsletter, May/June, Σήµερα, το 64% (οι 75 από τις 117 σχολές) των Αµερικανικών Πανεπιστηµίων Ιατρικής περιλαµβάνουν το βελονισµό στο πρόγραµµα εκπαίδευσης των φοιτητών ιατρικής (από ώρες). Τα πανεπιστήµια Cincinnati College of Medicine, Cornell University Medical College, Johns Hopkins University School of Medicine, Maryland και UCLA, προσφέρουν στους φοιτητές περισσότερες από 100 ώρες σεµιναρίων βελονισµού. Η Αµερικάνικη Ένωση Ιατρικής Πόνου περιλαµβάνει το βελονισµό στην εξεταστέα ύλη για την απόκτηση διπλώµατος αλγολογίας. Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας της Αµερικής προωθούν και επιχορηγούν την έρευνα στο βελονισµό. Η IASP (International Association for the study of Pain) αναγνωρίζει τη σηµαντική αναλγητική δράση του βελονισµού (δηµοσιεύονται συχνά άρθρα στο διεθνούς κύρους περιοδικό "Pain") και τα περισσότερα "ιατρεία πόνου" της Ελλάδας (Σισµανόγλειο, Νίκαια, Ευαγγελισµός, Αιγινίτειο, Λαϊκό, Γενικό Κρατικό Γεώργιος Γεννηµατάς, ΑΧΕΠΑ, ΚΑΤ κ.λ.π.) και του εξωτερικού χρησιµοποιούν βελονισµό ή ηλεκτροβελονισµό για την αντιµετώπιση του οξέος και χρόνιου πόνου. Το Austrian Health Board αναγνωρίζει από το 1986 το βελονισµό ως ειδική θεραπευτική τεχνική. Τα εθνικά συµβούλια υγείας των περισσότερων δυτικών χωρών (Αγγλίας, Γαλλίας, Βελγίου, Γερµανίας, Σουηδίας, Νορβηγίας κ.α.) αναγνωρίζουν το βελονισµό σαν ιατρική πράξη. Από το 1984 το Swedish National Board of Health and Welfare ενσωµάτωσε πλήρως το βελονισµό στην ιατρική θεραπευτική και έκτοτε το τµήµα φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης και το τµήµα φυσιολογίας του Karolinska Institute της Στοκχόλµης µε καθηγητή το νευροφυσιολόγο Swen Andersson, εκπαιδεύουν ιατρούς και οδοντιάτρους στο βελονισµό. Φυσικά υπάρχει και αντίλογος. Υποστηρίζεται ότι η θεραπευτική δράση του βελονισµού είναι ουσιαστικά απάντηση σε ένα placebo (εικονικό) φάρµακο, ότι ο βελονισµός δρά µόνο σε ψυχοσωµατικά νοσήµατα (κάποιοι µάλιστα συµπεριλαµβάνουν σε αυτά και τις κεφαλαλγίες), ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις της θεραπευτικής δράσης του βελονισµού µέσω διπλών τυφλών, τυχαιοποιηµένων µελετών µε οµάδα ελέγχου placebo βελονισµού ή ψευδοβελονισµού. Στον περιορισµένο χώρο ενός γενικού άρθρου τα ερωτήµατα αυτά δεν είναι δυνατόν να απαντηθούν. Μια απλή περιήγηση όµως στο medline και σε άλλες ηλεκτρονικές βάσεις δεδοµένων θα πείσει και τον πιο δύσπιστο επιστήµονα για την αρτιότητα, την σοβαρότητα και το πλήθος των εργασιών που εκπονήθηκαν για τα θέµατα αυτά τη τελευταία δεκαετία. Οι ερωτήσεις στα περισσότερα από τα προηγούµενα ερωτήµατα έχουν απαντηθεί. Ειδικότερα για τον οξύ πόνο, η απάντηση σε placebo θεραπεία κυµαίνεται από 30-

5 55% ενώ η θεραπευτική δράση του βελονισµού στον οξύ πόνο κυµαίνεται από 50-85%. `Ο βελονισµός στη ύση δεν εξελίσσεται χωρίς κόπο. Η ιατρικοποίηση του βελονισµού απαιτεί προσεκτική και σε βάθος µελέτη. Η έρευνα δεν έχει σταµατήσει και κάθε µέρα ανακοινώνονται νέα δεδοµένα που αλλάζουν την εικόνα που έχουµε σχηµατίσει. Απαιτείται όµως σεβασµός και επιστηµονικός σκεπτικισµός στη σωστή δόση. Εξ άλλου, θεραπευτικές πράξεις που συνταγογραφούνται χρόνια από τα ταµεία (πχ λουτροθεραπεία, λασπόλουτρα, laser, µαγνητικά πεδία, κινησιο-µαλάξεις, massage) αλλά και φαρµακευτικές αγωγές (πχ αγγειοβελτιωτικά φάρµακα) κάθε άλλο παρά αποδεδειγµένη δράση παρουσιάζουν. Ιστορική αναδροµή στο βελονισµό (εκεί όπου η Ανατολή συναντά τη ύση) Ο Βελονισµός και η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική από τα βάθη των αιώνων µέχρι σήµερα Η προϊστορική περίοδος Κίνα διαιρείται σε δύο µεγάλα στάδια: την Παλαιολιθική εποχή (µέχρι το 8000 πχ) και τη νεολιθική εποχή ( πχ). Στην Παλαιολιθική εποχή, φαίνεται ότι χρησιµοποιούνταν λίθινα αντικείµενα για την διάνοιξη αποστηµάτων, την παροχέτευση του πύου και αίµατος για θεραπευτικούς σκοπούς. Τα λίθινα αυτά αντικείµενα ονοµάζονταν "bian". Με την πάροδο των αιώνων, η ικανότητα του αρχανθρώπου να κατεργάζεται την πέτρα, οδήγησε στην βελτίωση των "bian" Έτσι στη Νεολιθική εποχή, οι πρωτόγονες λίθινες βελόνες αποκτούν σχήµα σφαιρικό ή οβάλ κατά το ένα άκρο τους, για να µπορούν να κρατιούνται, ενώ το άλλο άκρο τους κατέληγε σε πυραµοειδώς οξύαιχµη ακµή, για να µπορεί να τρυπάει το σώµα. Σε αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή Duolun της Μογγολίας, ανακαλύφθηκαν τα ερείπια οικισµού που ανήκει χρονολογικά στη Νεολιθική εποχή. Ανάµεσα στα ευρήµατα που ανασκάφηκαν, περιλαµβάνεται και µία βελόνα "bian" µήκους 4,5 cun (περίπου 10 εκατοστά). Άλλες δύο λίθινες βελόνες 8,3 και 9,1 εκατοστών, ανακαλύφθηκαν σε τάφους της Νεολιθικής εποχής, στην περιοχή Rizhao της επαρχίας Shandong. Τα ευρήµατα αυτά, καταµαρτυρούν την εφαρµογή του Βελονισµού ως θεραπευτική µέθοδο, από τα προϊστορικά χρόνια. Από το 2000 πχ µέχρι το 476 πχ, η κοινωνική δοµή της Κίνας µεταβάλλεται και εµφανίζονται πλέον οι Αυτοκρατορικές υναστείες που διοικούν τον τόπο ( υναστείες των Xia, Shang και υτικών Zhou). Οι άνθρωποι µαθαίνουν την επεξεργασία του µετάλλου και οι πρώτες µεταλλικές βελόνες (από σίδηρο, χρυσό, ασήµι και χαλκό) κάνουν την εµφάνισή τους. Οι λίθινες όµως βελόνες "bian" εξακολουθούν να χρησιµοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αναπτύσσεται το φιλοσοφικό υπόστρωµα της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής και περιγράφονται πλέον οι δύο βασικές θεωρίες της: η θεωρία Γιν-Γιανγκ και η θεωρία των Πέντε Στοιχείων. Οι γιατροί κατανοούν και εφαρµόζουν στην καθηµερινή άσκησή τους τις θεωρίες των σφυγµών, των Ζωτικών Ουσιών (Τσι, Αίµα, Ιδιοσυστασία, Σωµατικά Υγρά), των πέντε ήχων, των

6 πέντε χρωµάτων, των πέντε γεύσεων, των εξωγενών και των ενδογενών παθολογικών παραγόντων. Από το 476 πχ µέχρι το 24 µχ ( υναστείες των Qin και των υτικών Han), καθιερώνεται το φεουδαρχικό σύστηµα διοίκησης. Οι µεταλλικές βελόνες αντικαθιστούν οριστικά τις λίθινες. Έτσι κάνουν την εµφάνισή τους οι Εννιά Κλασσικές Βελόνες, που χρησιµοποιούνται µερικώς µέχρι σήµερα. Οι γιατροί της περιόδου αυτής χρησιµοποιούσαν στη θεραπευτική τους και άλλες τεχνικές εκτός από τη Βελονοθεραπεία, όπως τη Μοξοθεραπεία, το µασάζ, τα αφεψήµατα βοτάνων και την εφαρµογή θερµών επιθεµάτων. Η Ιατρική σαν επιστήµη αρχίζει να συστηµατικοποιείται και εµφανίζονται τα πρώτα συγγράµµατα Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής. Μεταξύ αυτών, εξέχουσα θέση καταλαµβάνει το Νέι Κινγκ Σο Ουέν. Το κείµενο έχει τη µορφή φιλοσοφικού διαλόγου µεταξύ του Κίτρινου Αυτοκράτορα και του υπουργού του Chi Pai. Μέσα από τον διάλογο, τίθεται το φιλοσοφικό υπόστρωµα της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής. Περιγράφονται οι θεωρίες του Γιν-Γιανγκ και των Πέντε Στοιχείων, οι Μεσηµβρινοί, η Ζωτική Ενέργεια (Τσι), το Αίµα και τα Σωµατικά Υγρά, τα πέντε συναισθήµατα και οι εξι εξωγενείς βλακτικοί παράγοντες και θεωρούνται ουσιώδεις γνώσεις της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, ενώ ο Βελονισµός και η Μοξοθεραπεία αποτελούν τις κύριες θεραπευτικές µεθόδους. Επίσης περιγράφεται η φυσιολογία και η παθολογία του ανθρώπινου σώµατος, οι βασικές διαγνωστικές τεχνικές και οι µέθοδοι πρόληψης και θεραπείας των ασθενειών Από το 25 µχ έως το 265 µχ ( υναστεία των Ανατολικών Han και περίοδος των τριών Βασιλείων), η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική και η Φαρµακολογία συστηµατικοποιούνται ακόµη περισσότερο. ιάσηµοι γιατροί όπως ο Hua Tuo και Zhang Zhongjing, συνδυάζουν τον Βελονισµό και τη Μοξοθεραπεία µε τη Βοτανοθεραπεία. Μεταξύ του 256 και του 260 µχ, περιγράφονται για πρώτη φορά τα σηµεία Βελονισµού από τον γιατρό Huanfu Mi στο βιβλίο του "Κλασσικά του Βελονισµού και της Μοξοθεραπείας". Το βιβλίο αποτελείται από 12 τόµους, χωρίζεται σε 128 κεφάλαια και περιλαµβάνει 349 σηµεία βελονισµού. Μεταξύ του 265 και του 581 µχ ( υναστεία των Jin και των Βόρειων και Νότιων υναστών), στην Κίνα επικρατεί πολιτικό χάος και συνεχείς πολεµικές συγκρούσεις. Η Βελονισµός και η Μοξοθεραπεία εφαρµόζονται ευρύτατα. Ο γιατρός Ge Hong συγγράφει το πρώτο βιβλίο Επείγουσας Ιατρικής, περιλαµβάνοντας τις παραπάνω θεραπευτικές τεχνικές. Στην περίοδο αυτή κάνουν την εµφάνισή τους οι πρώτοι Άτλαντες των Μεσηµβρινών και των σηµείων Βελονισµού. Στην περίοδο των υναστειών Sui και Tang ( µχ), παρατηρείται σηµαντική άνθιση του Βελονισµού. Αναθεωρούνται τα συγγράµµατα Βελονισµού και οι Άτλαντες, συγγράφονται νέα βιβλία και κατασκευάζονται οι πρώτοι άτλαντες τριών όψεων (πρόσθια - οπίσθια - πλάγια), που διατηρούνται ως σήµερα. Εµφανίζονται µονογραφίες για τη θεραπεία συγκεκριµένων παθήσεων µε Βελονισµό και Μόξα. Τον 7ο αιώνα ο Βελονισµός αποτελεί ιδιαίτερο κλάδο της Ιατρικής και δηµιουργείται η πρώτη Σχολή Βελονισµού, υπό την εποπτεία της Αυτοκρατορικής Ιατρικής Ακαδηµίας.

7 Από το 907 µέχρι το 1368 µχ (περίοδος των Πέντε υναστειών και των υναστειών Liao, Song, Jin και Yuan), η βελτίωση των τυπογραφικών τεχνικών, συνέβαλε στην πρόοδο της Ιατρικής βιβλιογραφίας και κατ' επέκταση στη διάδοση της Κινέζικης Παραδοσιακής Ιατρικής. Νέα συγγράµµατα εµφανίζονται, ενώ κατασκευάζεται το πρώτο εκµαγείο ανθρωπίνου σώµατος, που φέρει στην επιφάνειά του τους Μεσηµβρινούς και τα σηµεία Βελονισµού και χρησιµοποιείται ως εποπτικό εκπαιδευτικό βοήθηµα. Εµφανίζεται το φαινόµενο της εξειδίκευσης στη διερεύνηση και τη θεραπεία των ασθενειών και οι έριδες συγκλονίζουν τον Ιατρικό κόσµο της εποχής εκείνης. Ανάµεσα στο 1200 και 1300 µχ, βίαιες συγκρούσεις ξεσπούν µεταξύ των επιστηµόνων και άρχισαν να εµφανίζονται φανατικά δόγµατα. Κατά τη διάρκεια της υναστείας των Ming ( µχ), η γιατροί, εµβαθύνουν και διευρύνουν τις γνώσεις τους πάνω στη φύση των ασθενειών και τις βελτιώνουν τις θεραπευτικές τεχνικές τους. Αναπτύσσονται νέες απόψεις για το χειρισµό των βελονών, χρησιµοποιείται ο θερµοκαυτηριασµός µε τα "πούρα" της µόξας, καταγράφονται για πρώτη φορά σηµεία βελονισµού έξω από τα όρια των Μεσηµβρινών και συγγράφεται το εξοχότερο δείγµα της Κινέζικης Φαρµακολογίας από τον Li Che Tchen µε τίτλο "Γενικός Πανδέκτης της Ιατροφαρµακευτικής Ύλης της Κίνας". Στους πενήντα τόµους του έργου, περιγράφονται µε καταπληκτική λεπτοµέρεια όλα τα βότανα, πληροφορίες για τους τόπους που αυτά φύονται, οι τεχνικές για την παρασκευή των φαρµάκων, οι ενδείξεις και οι αντενδείξεις τους, η δοσολογία τους για την κάθε ασθένεια, ενώ περιλαµβάνονται περίπου συνταγές για θεραπείες. Στην περίοδο αυτή εµφανίζονται και οι πρώτες επαφές µε τους Ευρωπαίους, µε την άφιξη των Πορτογάλων στο Μακάο. Ο Κινέζοι επισκέπτονται την Ινδία, την Περσία και τις Αραβικές χώρες. Οι χριστιανοί ιεραπόστολοι διαδίδουν την Ευρωπαϊκή Ιατρική στην Κίνα, ενώ συγχρόνως αφοµοιώνουν στοιχεία της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής. Για πρώτη φορά στοιχεία του Βελονισµού κάνουν την εµφάνισή τους στην Ευρώπη. Από την περίοδο της υναστείας των Qing (1644) µέχρι τον πόλεµο του Όπιου (1840), ο Βελονισµός και η Μοξοθεραπεία υποσκελίζονται από την Βοτανοθεραπεία και την Κινέζικη Φαρµακολογία. Νέες τάσεις και διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις στη διάγνωση και θεραπεία των ασθενειών εµφανίζονται. Μια σηµαντική ένδειξη των τάσεων της Ιατρικής στην περίοδο αυτή, αποτελεί η αυξανόµενη επιθυµία για διεύρυνση της γνώσης της ανθρώπινης ανατοµίας. Μέχρι τότε, για την ανατοµική έρευνα χρησιµοποιούνταν µόνο ζώα, ενώ ήταν αδιανόητο να πραγµατοποιηθεί ανατοµία στα πτώµατα. Επιτρεπόταν µόνο στους γιατρούς, να παρακολουθούν τα βασανιστήρια που επιβάλλονταν σε κρατούµενους, ώστε να αποκτήσουν τις πληροφορίες που ήθελαν για το ανθρώπινο σώµα. Με τις επίπονες προσπάθειες του γιατρού Wang Jing Jen, µεταβάλλεται η λαθεµένη αντίληψη για την ανθρώπινη ανατοµία, που επικρατούσε ως τότε. Το 1822, ο Βελονισµός και η Μοξοθεραπεία εκδιώκονται από την Αυτοκρατορική Ιατρική Ακαδηµία, ως µη κατάλληλες για να εφαρµοσθούν στον Αυτοκράτορα. Στην περίοδο αυτή, µεγάλος αριθµός ιατρικών απόστολών από την Ευρώπη, αφίχθηκε στην Κίνα, µε σκοπό να διδάξουν, να θεραπεύσουν και να κυρήξουν τον Χριστιανικό Λόγο. Το κύριο πλεονέκτηµα των αποστολών αυτών ήταν η γνώση και η διάδοση βασικών χειρουργικών τεχνικών, αφού η Κοµφουκική ηθική είχε αναστείλει τελείως την πρόοδο της χειρουργικής στην Κίνα.

8 Από το 1840 µέχρι την ανάληψη της εξουσίας από τους Κοµµουνιστές, ο Βελονισµός και η Μοξοθεραπεία υφίστανται δίωξη. Οι Βελονιστές της περιόδου εκείνης είχαν ελλιπέστατη εκπαίδευση και χρησιµοποιούσαν υλικά χαµηλής ποιότητας. Οι "αξιοσέβαστοι" γιατροί της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, προτιµούσαν να θεραπεύουν µε βότανα και µασάζ, παρά να εφαρµόζουν τον Βελονισµό και τη Μοξοθεραπεία. Εντούτοις, ο βελονισµός παρέµεινε η Ιατρική των µαζών. Οι "προοδευτικοί γιατροί" είχαν ξεκόψει κάθε επαφή µε την παράδοση και στρέφονταν στις Ιατρικές Σχολές και στα περίπου 550 νοσοκοµεία που δηµιούργησαν οι Ευρωπαϊκές αποστολές. Το 1929 απαγορεύεται επίσηµα η άσκηση του Βελονισµού σε όλη την επικράτεια της Κίνας. Το 1928 ιδρύεται το Κοµµουνιστικό κόµµα. Εµφύλιες συρράξεις ξεσπούν σε όλη τη χώρα, που καταλήγουν το 1949 στην εκδίωξη του Αυτοκράτορα και την εγκαθίδρυση του Κοµµουνισµού, µε ηγέτη τον Μάο. Οι κοµµουνιστές συνειδητοποίησαν ότι δεν υπήρχε η δυνατότητα άσκησης της "µοντέρνας" ιατρικής στις απελευθερωµένες περιοχές και έτσι προώθησαν την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική, προκειµένου να διατηρούν τα στρατεύµατά τους ετοιµοπόλεµα. Η ιατρική αυτή ήταν φθηνή, αποδεκτή από τους απλούς ανθρώπους και χρησιµοποιούσε ως πρώτες ύλες υλικά, που ήταν διαθέσιµα στην Κινεζική περιφέρεια. Μια νέα γενιά θεραπευτών γεννήθηκε, οι "ξυπόλυτοι γιατροί", που περιφέρονταν αδιάκοπα στην επαρχία και εφάρµοζαν τις µεθόδους της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής. Με την πάροδο του χρόνου ο Βελονισµός εισάγεται ως κλάδος στις Ιατρικές Σχολές, τόσο τα κεντρικά όσο και τα επαρχιακά νοσοκοµεία παρέχουν υπηρεσίες βελονισµού, ενώ το 1949, δηµιουργείται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας η Ακαδηµία Παραδοσιακής Ιατρικής. Στα µέσα της δεκαετίας του 1950, αρχίζει επίσηµα η βασική έρευνα στο Βελονισµό, µε τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει η " υτική" Ιατρική Επιστήµη. Αρχίζει η προσπάθεια σύζευξης της παράδοσης, µε την σύγχρονη γνώση.