ΣΜΗΜΑ ΦΙΛΟΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΗ

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΔΛΔΙΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΦΙΛΟΟΦΙΚΗ ΥΟΛΗ ΣΜΗΜΑ ΦΙΛΟΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΗ ΣΟΜΔΑ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΗ ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΟ ΚΤΚΛΟ ΠΟΤΓΩΝ ΚΑΣΔΤΘΤΝΗ: ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΚΑΗ ΔΠΗΜΟΡΦΩΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΩΝ ΔΠΙΒΛΔΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ: ΓΖΜΖΣΡΖ ΥΑΣΕΖΓΖΜΟΤ Απότειρ εκπαιδεςηικών και γονέυν για ηο έπγο ηυν δημόζιυν δημοηικών ζσολείυν και ηυν κένηπυν ξένυν γλυζζών ζηην εκμάθηζη ηηρ αγγλικήρ γλώζζαρ ΑΗΚΑΣΔΡΗΝΖ ΣΕΔΚΟΤ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΑΤΓΟΤΣΟ 2012

2 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΔΗΑΓΩΓΖ 4 ει. ΜΔΡΟ ΠΡΩΣΟ: Θεσξεηηθή πξνζέγγηζε 1. Ζ παξνπζία ηεο αγγιηθήο γιψζζαο δηεζλψο Ζ αγγιηθή γιψζζα σο lingua franca (ELF) Ζ αγγιηθή γιψζζα ζηελ Δπξψπε 8 2. Ζ δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ Ζ δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ ζηελ Δπξψπε Ζ δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ ζηελ Διιάδα Σα επίπεδα γισζζνκάζεηαο Γηδαθηηθέο ζεσξίεο μέλσλ γισζζψλ θαη κεζφδεπζε ηεο δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο Γηδαθηηθέο ζεσξίεο Μεζφδεπζε δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο Μέζνδνο audio-lingual Δπηθνηλσληαθή πξνζέγγηζε Γηαζεκαηηθφηεηα Μέζα δηδαζθαιίαο ζηελ αγγιηθή γιψζζα Υψξνη κάζεζεο Ζ αγγιηθή γιψζζα ζηελ ειιεληθή εθπαίδεπζε Ζ αγγιηθή γιψζζα ζην L0-Δηζαγσγηθφ επίπεδν Ζ αγγιηθή γιψζζα ζηελ ειιεληθή δεκφζηα εθπαίδεπζε Σν κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηελ πξσηνβάζκηα δεκφζηα εθπαίδεπζε Ζ αγγιηθή γιψζζα ζην «Νέν ρνιείν» Curriculum θαη Syllabus Ζ αγγιηθή γιψζζα ζηελ ειιεληθή ηδησηηθή εθπαίδεπζε Σα θέληξα εθκάζεζεο μέλσλ γισζζψλ ζηελ Διιάδα Δίδε θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ 39 [2]

3 5.2. Δπάξθεηα δηδαζθαιίαο μέλεο γιψζζαο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ 5.3. Γαπάλεο γηα ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ΜΔΡΟ ΓΔΤΣΔΡΟ: Δκπεηξηθή πξνζέγγηζε 1. Αθεηεξία, ζθνπφο θαη ζηφρνη ηεο έξεπλαο Μεζνδνινγία ηεο έξεπλαο Ζ ηερληθή ζπιινγήο ηνπ πιηθνχ Σν ππφ έξεπλα πιηθφ θαη νη ζπλζήθεο ζπγθέληξσζεο Σα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα Ζ ζπγθξφηεζε ηνπ ζπζηήκαηνο θαηεγνξηψλ Σν παξάδεηγκα ηεο αλάιπζεο Αλάιπζε ησλ εξεπλεηηθψλ δεδνκέλσλ πδήηεζε ησλ δηαπηζηψζεσλ 97 ΔΠΗΛΟΓΟ 105 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 106 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 115 [3]

4 ΔΙΑΓΩΓΗ ηε ζεκεξηλή επνρή είλαη έληνλν ην θαηλφκελν φρη κφλν ηεο θηλεηηθφηεηαο ησλ πιεζπζκψλ αιιά θαη γεληθφηεξα ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ δηάθνξσλ ρσξψλ. Σν θαηλφκελν ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ζηηο κέξεο καο δεκηνχξγεζε πνιππνιηηηζκηθέο θαη πνιπγισζζηθέο θνηλσλίεο, κε απνηέιεζκα λα ζεσξείηαη απαξαίηεηε ε εθκάζεζε κίαο ή θαη πεξηζζνηέξσλ μέλσλ γισζζψλ. Απηφ ην γεληθφ θιίκα, απνηειεί ην βαζηθφ εθείλν ζηνηρείν ην νπνίν επηηξέπεη ηε γισζζηθή θαη πνιηηηζκηθή επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ πνιηηψλ. Γηα ηνλ ιφγν απηφ θαη νη πνιίηεο ηεο ζχγρξνλεο θνηλσλίαο, αληαπνθξηλφκελνη ζηηο απαηηήζεηο ησλ θαηξψλ, παξνπζηάδνπλ έλα ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ ζηελ εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ αιιά θαη πνιηηηζκψλ είηε γηα λα αληεπεμέιζνπλ ζηηο επαγγεικαηηθέο θαη θνηλσληθέο ππνρξεψζεηο ηνπο είηε γηα λα θαιχςνπλ πξνζσπηθέο ηνπο αλάγθεο. ε ρψξεο δε, θαηεμνρήλ ηνπξηζηηθέο, φπσο ε Διιάδα, ε γλψζε κηαο ή πεξηζζνηέξσλ γισζζψλ θαη ηδηαίηεξα ηεο αγγιηθήο ζεσξείηαη γηα ηνπο πεξηζζφηεξνπο θάηη δεδνκέλν θαη εμαηξεηηθά απαξαίηεην. Δπίζεο, ε δηδαζθαιία ηεο μέλεο γιψζζαο ζέηεη σο πξσηαξρηθφ ζηφρν ηεο ηελ αλάπηπμε εθείλσλ ησλ ηθαλνηήησλ, νη νπνίεο ζα επηηξέςνπλ ζηνλ καζεηή 1 - απξηαλφ πνιίηε λα απνθηήζεη ηε γισζζηθή απηνλνκία ηνπ. Ζ γισζζηθή απηή απηνλνκία πξνυπνζέηεη θπζηθά θαη ηε ζηαδηαθή απηνλφκεζε ηνπ καζεηή θαη ζπλεπψο, ηδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δίλεηαη ζην καζεζηαθφ πεξηβάιινλ ζην νπνίν δηδάζθεηαη ε μέλε γιψζζα θαη ην νπνίν ζα θηλεηνπνηεί ηα ελδηαθέξνληα ησλ καζεηψλ, ζα απαληά ζηηο αλάγθεο ηνπο, ελψ ζπγρξφλσο ζα θαιιηεξγεί θαη ζα δηεπθνιχλεη ηελ αιιειεπίδξαζε κε ηνλ εθπαηδεπηηθφ. εκαληηθφ, επίζεο, ξφιν παίδεη θαη ν ίδηνο ν εθπαηδεπηηθφο αιιά θαη νη δηδαθηηθέο πξαθηηθέο πνπ ρξεζηκνπνηεί. Ζ ζεκαληηθή ζέζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζε φιεο ηηο εθθάλζεηο ηνπ θνηλσληθνχ βίνπ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ έλδεηα ζεσξεηηθψλ θαη εκπεηξηθψλ εξεπλψλ ζηελ ειιεληθή βηβιηνγξαθία ζρεηηθά κε ηηο απφςεηο εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ γηα ηε δηδαζθαιία ηεο, νδήγεζαλ ζηελ επηινγή θαη ελαζρφιεζε κε ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Ζ εξγαζία πεξηιακβάλεη, ινηπφλ, δχν κέξε: ην ζεσξεηηθφ θαη ην εκπεηξηθφ. ην πξψην κέξνο, ην νπνίν θαιχπηεη ην ζεσξεηηθφ θνκκάηη, γίλεηαη κηα ζχληνκε 1 ηελ παξνχζα εξγαζία επηιέρζεθε, ράξηλ ζπληνκίαο, ε ρξήζε ηνπ επηθξαηέζηεξνπ γξακκαηηθά αξζεληθνχ γέλνπο ησλ ιέμεσλ θαη φρη ηνπ ζειπθνχ, θαζψο πίζσ απφ θάζε κέξνο ηνπ ιφγνπ πνπ έρεη ζπγθεθξηκέλν γέλνο, ππνδειψλεηαη «ν άλζξσπνο» θαη φρη «ν άλδξαο» ή «ε γπλαίθα». [4]

5 παξνπζίαζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο δηεζλψο, κε ζθνπφ ηελ αλάδεημε ηεο ζεκαζίαο ηεο ζηηο κέξεο καο. Αθνινπζεί κία αλαζθφπεζε ζηε δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ θαη νη δηδαθηηθέο ζεσξίεο ηνπο. Σέινο, γίλεηαη αλαθνξά ζηελ αγγιηθή γιψζζα γεληθά ζηελ ειιεληθή εθπαίδεπζε θαη αθνινχζσο, ζηελ ειιεληθή ηδησηηθή εθπαίδεπζε. ην δεχηεξν κέξνο, ην εκπεηξηθφ, δηεξεπλψληαη νη απφςεηο ησλ εθπαηδεπηηθψλ πνπ δηδάζθνπλ ηελ αγγιηθή γιψζζα ζε L0-Δηζαγσγηθφ επίπεδν ζηελ Διιάδα, θαζψο θαη ησλ γνλέσλ καζεηψλ πνπ δηδάζθνληαη ηε ζπγθεθξηκέλε γιψζζα ζηε δεκφζηα θαη ηδησηηθή (κέζσ ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ) εθπαίδεπζε. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην εκπεηξηθφ κέξνο γίλεηαη αλαθνξά ζηελ αθεηεξία, ηνπο ζηφρνπο, ηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα θαη ηε κεζνδνινγία ηεο έξεπλαο, φπσο επίζεο θαη ηεο αλάιπζεο ησλ δεδνκέλσλ ηεο. Αθνινπζεί ε ζπδήηεζε ησλ δηαπηζηψζεσλ ηεο έξεπλαο. Σέινο, παξαηίζεηαη ε βηβιηνγξαθία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ εθπφλεζε ηεο εξγαζίαο. Οινθιεξψλνληαο ηελ παξνχζα εηζαγσγή, θξίλεηαη ζθφπηκν λα επηζεκαλζεί φηη ε παξνχζα δηαηξηβή δελ είλαη ην απνηέιεζκα κνλνκεξνχο εξγαζίαο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά φινπο φζνπο ζπλέβαιαλ ζηελ πινπνίεζε ηεο. Αξρηθά, επραξηζηψ φινπο ηνπο ζπκκεηέρνληεο εθπαηδεπηηθνχο αγγιηθήο γιψζζαο θαη ηνπο γνλείο καζεηψλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ νη νπνίνη αθηέξσζαλ ηνλ πνιχηηκν ρξφλν ηνπο ζηε δηεμαγσγή ηνπ εξεπλεηηθνχ κέξνπο ηεο εξγαζίαο. Αθφκε, επραξηζηψ ζεξκά ηνπο θ. Κσλζηαληίλν Μπίθν, θαζεγεηή ηνπ Σκήκαηνο Φηινζνθίαο θαη Παηδαγσγηθήο (Σνκέα Παηδαγσγηθήο) ηεο Φηινζνθηθήο ρνιήο ηνπ Α.Π.Θ., θ. Κπξηάθν Μπνλίδε, αλαπιεξσηή θαζεγεηή θαη θ. Γεκήηξην ηακνβιάζε, ιέθηνξα ηνπ ηδίνπ ηκήκαηνο, γηα ηε κειέηε θαη αμηνιφγεζε ηεο εξγαζίαο. Σέινο, ζα ήζεια λα εθθξάζσ ηε βαζχηαηε επγλσκνζχλε κνπ ζηνλ επφπηε θαζεγεηή κνπ, θ. Γεκήηξε Υαηδεδήκνπ, θαζεγεηή ηνπ Σνκέα Παηδαγσγηθήο ηνπ Σκήκαηνο Φηινζνθίαο θαη Παηδαγσγηθήο ηεο Φηινζνθηθήο ρνιήο ηνπ Α.Π.Θ., γηα ηελ επηζηεκνληθή ηνπ θαζνδήγεζε απφ ηνλ ζρεδηαζκφ έσο ηελ νινθιήξσζε ηεο έξεπλαο απηήο, γηα ηελ αθξίβεηα ησλ παξαηεξήζεψλ ηνπ, γηα ην δηαξθέο ελδηαθέξνλ, ηηο ζπκβνπιέο ηνπ, ηελ ςπρνινγηθή ππνζηήξημε θαη θπξίσο ηνλ θφπν πνπ θαηέβαιε γηα λα θέξσ ζε πέξαο ηελ παξνχζα εξγαζία. Θεζζαινλίθε, Αχγνπζηνο 2012 Αηθαηεξίλε Σδέθνπ [5]

6 ΜΔΡΟ ΠΡΩΣΟ: ΘΔΩΡΗΣΙΚΗ ΠΡΟΔΓΓΙΗ [6]

7 1. Η ΠΑΡΟΤΙΑ ΣΗ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΓΙΔΘΝΩ 1.1. Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ Ω LINGUA FRANCA (ELF) Δίλαη θνηλφο ηφπνο, ηδηαίηεξα ζηηο κέξεο καο, φηη ε γιψζζα είλαη έλα γισζζηθφ ζχζηεκα αιιά θαη έλαο θνξέαο λνήκαηνο, θχξηνο ζθνπφο ηνπ νπνίνπ είλαη λα απνηειεί, κεηαμχ ησλ άιισλ, θαη έλα κέζν επηθνηλσλίαο (Σδήθα, 2004). Ζ εμάπισζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο παγθνζκίσο, νθείιεηαη, αξρηθά, ζηελ απνηθηνθξαηηθή ηζηνξία ηεο Βξεηαληθήο Απηνθξαηνξίαο θαη αξγφηεξα ζηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο ηεο άξρνπζαο νηθνλνκηθά Ακεξηθήο. Έηζη, ε αγγιηθή γιψζζα, απφ ην 1950 θαη έπεηηα, απνηειεί έλα δηεζλέο κέζν έθθξαζεο θαη επηθνηλσλίαο, δειαδή, ηε ζχγρξνλε lingua franca. Ζ αιιαγή ησλ θνηλσληθννηθνλνκηθψλ θαη πνιηηηζκηθψλ ζπλζεθψλ πνπ αθνινχζεζαλ κεηά ηε ιήμε ηνπ Γεχηεξνπ Παγθνζκίνπ Πνιέκνπ νδήγεζαλ ηειηθά ζηελ επηθξάηεζε ηεο αγγιηθήο (Harmer, 2004: 1-4). Ζ γιψζζα απηή έρεη ζρεδφλ «εηζβάιεη» ζε φιεο ζρεδφλ ηηο ρψξεο θαη έρεη πιένλ θαζηεξσζεί σο γιψζζα ηεο επηζηήκεο, ηνπ ζχγρξνλνπ πνιηηηζκνχ θαη ηεο ηερλνινγίαο (Γξίβα, 2005: 3). Πην ζπγθεθξηκέλα, ε αγγιηθή γιψζζα, σο lingua franca, είλαη έλα κέζν επηθνηλσλίαο δηαθνξεηηθψλ εζλνηήησλ κε δηαθνξεηηθά πνιηηηζκηθά θαη ηζηνξηθά ραξαθηεξηζηηθά. Απνηειεί, επίζεο, θαη έλα πνιχηηκν κέζν πξφζβαζεο ζηα έξγα ηεο παγθφζκηαο πλεπκαηηθήο θαη επηζηεκνληθήο παξαγσγήο. Ζ γλψζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο απαηηείηαη γηα ηε δηεμαγσγή έξεπλαο ζε επηζηεκνληθφ θαη επαγγεικαηηθφ επίπεδν, φπσο επίζεο θαη γηα ηε ζπκκεηνρή ζε θαηλνηφκα πξνγξάκκαηα δξάζεο θαη αληαιιαγψλ ζε φια ηα επίπεδα ηεο θνηλσληθήο πξαγκαηηθφηεηαο. Ζ ρξεζηκφηεηα ηεο αγγιηθήο είλαη πιένλ έληνλε ζε δηάθνξα πεξηβάιινληα θαη θπξίσο ζηνπο ηνκείο ηεο ηερλνινγίαο, γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο νξνινγίαο θαη ηεο ρξήζεο ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ θαη ηνπ παγθφζκηνπ Γηαδηθηχνπ (Internet). Με ηνλ φξν English as a lingua franca (ELF) γίλεηαη αλαθνξά ζηε ρξήζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο γηα επηθνηλσληαθνχο ιφγνπο απφ αιιφγισζζνπο αλζξψπνπο. Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη έλαο ζηνπο ηέζζεξηο ρξήζηεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο παγθνζκίσο έρεη σο κεηξηθή ηνπ γιψζζα ηελ αγγιηθή (Crystal, 2003), κε απνηέιεζκα νη πεξηζζφηεξεο ELF αιιειεπηδξάζεηο λα ζπκβαίλνπλ αλάκεζα ζε άηνκα ηα νπνία καζαίλνπλ ηελ αγγιηθή σο δεχηεξε μέλε γιψζζα. πλεπψο, ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ρξήζεο ηεο αγγιηθήο σο lingua franca απνηειεί ην γεγνλφο φηη [7]

8 ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο είλαη ε γιψζζα επηθνηλσλίαο (contact language) αηφκσλ ησλ νπνίσλ δελ κηιάλε ηελ ίδηα γιψζζα αιιά νχηε έρνπλ ηελ ίδηα εζληθή θνπιηνχξα θαη γηα ηνπο νπνίνπο, ε αγγιηθή απνηειεί ηελ επηιεγκέλε εθείλε μέλε γιψζζα πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ, ψζηε λα επηθνηλσλήζνπλ κε άιινπο (Firth, 1996: 240). Λακβάλνληαο ππφςε ηελ παξαπάλσ άπνςε αιιά θαη ζχκθσλα κε ηνλ Jenkins (2003: 34), πξνθχπηεη φηη ε ELF είλαη κέξνο ελφο πην γεληθνχ γισζζνινγηθνχ θαη θνηλσληθνχ θαηλνκέλνπ, απηνχ ηνπ English as an international language (EIL) ή αιιηψο γλσζηφ σο World Englishes. Δπηζεκαίλεηαη φηη παξάιιεια κε ηνλ φξν EIL ρξεζηκνπνηνχληαη θαη νη φξνη English as a medium of intercultural communication (Meierkord, 1996) θαη English as an international language (Jenkins, 2000: 54). Κάπνηνη απνδέρνληαη ηνλ φξν EIL θαη άιινη πάιη φρη. Παξφια απηά, είλαη αλακθηζβήηεην ην γεγνλφο φηη ε αγγιηθή γιψζζα ιεηηνπξγεί ζαλ παγθφζκηα lingua franca. Ωζηφζν, απηφ πνπ δελ γίλεηαη απνδεθηφ, αθφκα θαη ζήκεξα, είλαη ε άπνςε φηη ιφγσ ηνπ δηεζλνχο ραξαθηήξα ηεο ρξήζεο ηεο αγγιηθήο, ε γιψζζα δηακνξθψζεθε πεξηζζφηεξν απφ ηνπο κε θπζηθνχο νκηιεηέο (non native speakers) παξά απφ ηνπο θπζηθνχο νκηιεηέο (native speakers) (Seidlhofer, 2005: 339). Απηφ θαηέιεμε ζην παξάδνμν, ζχκθσλα κε ην νπνίν, ελψ γηα ηελ πιεηνςεθία ησλ ρξεζηψλ, ε αγγιηθή είλαη κηα μέλε γιψζζα, ε κεγαιχηεξε πιεηνςεθία ησλ πξνθνξηθψλ αιιαγψλ δελ ζπκπεξηιακβάλνπλ θαζφινπ άηνκα, ησλ νπνίσλ ε κεηξηθή ηνπο γιψζζα είλαη ε αγγιηθή. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ππάξρεη αθφκα ε ηάζε νη native speakers λα ζεσξνχληαη «θξνπξνί» ηεο γιψζζαο, νη νπνίνη θξίλνπλ ηη είλαη απαξαίηεην θαη ηη φρη, γηα λα ελζσκαησζεί ζηε γιψζζα. Σέινο, φζνλ αθνξά ηελ εκπεηξηθή κειέηε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο σο lingua franca, απηή έρεη πξαγκαηνπνηεζεί ζε πνιιά επίπεδα. Έρνπλ δηεμαρζεί έξεπλεο ζε θσλνινγηθφ (Jenkins, 2000: 56), ζε πξαγκαηνινγηθφ (Meierkord, 1996) αιιά θαη ζε ιεμηθνγξακκαηηθφ επίπεδν (Seidlhofer, 2005: 220) Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΣΗΝ ΔΤΡΩΠΗ Σε ζεκαζία θαη ηε δχλακε κηαο ηέηνηαο γιψζζαο, ινηπφλ, φπσο ε αγγιηθή, έρεη αληηιεθζεί θαη ε Δπξσπατθή Έλσζε, ε νπνία, δηαπηζηψλνληαο ηε ζηαδηαθή θαηάξγεζε ησλ ζπλφξσλ, ηφληζε ηελ αλαγθαηφηεηα γηα ηε δηδαζθαιία μέλσλ γισζζψλ θαη ηελ παγίσζε κηαο θνηλήο γιψζζαο γηα επηθνηλσλία, ζηε ζπλδηάζθεςε [8]

9 ηνπ ηξαζβνχξγνπ ην 1979 (Γξίβα, 2004: 15). Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη απφ ην 1995, ε Δπξσπατθή Έλσζε έζεζε ηε γισζζνκάζεηα σο κηα απφ ηηο πξνηεξαηφηεηέο ηεο, θαζψο ζεψξεζε αλαγθαία ηελ αλάπηπμε ηεο δηαγισζζηθήο δεμηφηεηαο ζην πιαίζην ηεο πνιχγισζζεο θαη πνιππνιηηηζκηθήο θνηλσλίαο ηεο. Ζ εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ απνηειεί πξνυπφζεζε γηα λα ζεσξείηαη θάπνηνο κέινο ηνπ ζψκαηνο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο αιιά θαη πξνηθηζκέλνο πνιίηεο ηνπ κέιινληνο (Σνθαηιίδνπ, 2003: 137). Γηα απηφλ ηνλ ιφγν, πξνρψξεζε ζηε ζέζπηζε κηαο ζεηξάο θαλνληζκψλ θαη πξνγξακκάησλ γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο εθκάζεζεο μέλσλ γισζζψλ. Δπηπιένλ, ην 2001 θαζηέξσζε ηελ 29 ε επηεκβξίνπ σο ηελ «Δπξσπατθή Ζκέξα Γισζζψλ» 2. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην πιαίζην ηεο θαζηέξσζεο ησλ αγγιηθψλ σο lingua franca, δεκηνπξγήζεθε θαη ην πξφγξακκα Lingua 3, ην νπνίν απνηειεί κέξνο ηνπ επξχηεξνπ εθπαηδεπηηθνχ πξνγξάκκαηνο Socrates ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. ηφρνο ηνπ πξνγξάκκαηνο Lingua είλαη ε δηάδνζε ηεο πνιπγισζζίαο θαη ηεο δηδαζθαιίαο ησλ δσληαλψλ μέλσλ γισζζψλ. Μέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο Lingua πξνσζείηαη ε αλάπηπμε θαη ε ελίζρπζε ησλ πξνγξακκάησλ γισζζηθήο θαηάξηηζεο ζηα θξάηε κέιε, ηφζν γηα ηνπο κειινληηθνχο θαζεγεηέο γισζζψλ φζν θαη γηα ηνπο ελ ελεξγεία θαζεγεηέο. χκθσλα κε ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο 4, ηα πξνγξάκκαηα απηά εθαξκφδνληαη ζε πέληε θάζεηο, νη νπνίεο είλαη νη αθφινπζεο: «Γξάζε Α: Πξνγξάκκαηα Δπξσπατθήο πλεξγαζίαο γηα ηελ επηκφξθσζε ησλ θαζεγεηψλ μέλσλ γισζζψλ Γξάζε Β: Δλδνυπεξεζηαθή επηκφξθσζε ζηνλ ηνκέα ηεο δηδαζθαιίαο μέλσλ γισζζψλ Γξάζε Γ: Θέζεηο βνεζνχ γηα κειινληηθνχο θαζεγεηέο μέλσλ γισζζψλ Γξάζε Γ: Αλάπηπμε κέζσλ δηδαζθαιίαο θαη αμηνιφγεζεο ησλ επηδφζεσλ ζηηο μέλεο γιψζζεο 2 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ Δπξσπατθή Ζκέξα γισζζψλ βι.: 3 Οη πιεξνθνξίεο ιήθζεθαλ απφ ηελ ηζηνζειίδα: ζηηο 30/6/ ηηο 21 Ηνπλίνπ 2012 ( ην Τπνπξγείν Παηδείαο, Γηα Βίνπ Μάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ ζπγρσλεχηεθε κε ην Τπνπξγείν Πνιηηηζκνχ θαη Σνπξηζκνχ ζην «Τπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ, Πνιηηηζκνχ θαη Αζιεηηζκνχ». ηελ παξνχζα εξγαζία, επηιέρζεθε ε νλνκαζία «Τπνπξγείν Παηδείαο» ράξηλ ζπληνκίαο. [9]

10 Γξάζε Δ: Κνηλά εθπαηδεπηηθά ζρέδηα γηα ηελ εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ». Σέινο, ην έληνλν ελδηαθέξνλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ αγγιηθή, θαη ηηο ππφινηπεο επξσπατθέο γιψζζεο γεληθφηεξα, δηαθαίλεηαη απφ ηε δεκνζίεπζε ζηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηεο ηνλ Ηνχιην ηνπ Ζ ελ ιφγσ δεκνζίεπζε αθνξά ζηελ έγθξηζε ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα ην ζρέδην δξάζεο κε ηελ νλνκαζία «Πξνψζεζε ηεο εθκάζεζεο γισζζψλ θαη ηεο γισζζηθήο πνιπκνξθίαο», ζην νπνίν επηζεκαίλεηαη ε ζεκαζία ηνπ λα δηαζέηνπκε ηηο αλαγθαίεο δεμηφηεηεο, γηα λα θαηαλννχκε θαη λα επηθνηλσλνχκε κε ηνπο γεηηνληθνχο ιανχο καο. Σν ζρέδην δξάζεο πξφηεηλε 45 ελέξγεηεο γηα ην δηάζηεκα , κε ζθνπφ λα ζηεξηρζνχλ πξσηνβνπιίεο πνπ ζα αλαιάβνπλ νη ηνπηθέο, πεξηθεξεηαθέο θαη εζληθέο αξρέο. Οη ελέξγεηεο απηέο ζρεηίδνληαη κε: α) ηελ επέθηαζε ησλ πιενλεθηεκάησλ ηεο εθκάζεζεο γισζζψλ ζε φινπο ηνπο πνιίηεο, σο κίαο δηα βίνπ δξαζηεξηφηεηαο κέζσ ηεο δηδαζθαιίαο ζε φια ηα επίπεδα, β) ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο γισζζηθήο δηδαζθαιίαο κέζσ ηεο δεκηνπξγίαο «θηιηθψλ πξνο ηηο γιψζζεο» ζρνιείσλ, ηεο θαηάξηηζεο θαη ηεο πξνζθνξάο εθπαηδεπηηθψλ, ηε δηαζεκαηηθφηεηα ζηελ εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ θαη ηνλ έιεγρν ησλ γισζζηθψλ δεμηνηήησλ θαη γ) ηε δεκηνπξγία πεξηβάιινληνο επλντθνχ γηα ηηο γιψζζεο κέζσ ηεο απνδνρήο ηεο γισζζηθήο πνιπκνξθίαο, ηεο δεκηνπξγίαο θνηλνηήησλ θηιηθψλ πξνο ηηο γιψζζεο θαη ηεο δηεπθφιπλζεο ηεο εθκάζεζεο γισζζψλ. 5 Οη πιεξνθνξίεο ιήθζεθαλ απφ ηελ ηζηνζειίδα: ζηηο 27/6/2012. [10]

11 2. Η ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ ΣΩΝ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ 2.1. Η ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ ΣΩΝ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ ΣΗΝ ΔΤΡΩΠΗ Αξρηθά θξίλεηαη ζθφπηκν λα δηαζαθεληζηεί ν φξνο «μέλε γιψζζα». Ο φξνο «μέλε γιψζζα» δηαθνξνπνηείηαη απφ ηε κεηξηθή ε νπνία δηδάζθεηαη ζπλεηδεηά ζε ζρνιηθφ καζεζηαθφ πεξηβάιινλ, ζηε ρψξα φπνπ δεη ν καζεηήο. Αληίζεηα, ε «μέλε γιψζζα» δελ ρξεζηκνπνηείηαη σο βαζηθφ κέζν επηθνηλσλίαο κέζα ζηε ρψξα ηνπ καζεηή. Ζ εθκάζεζε ηεο πξψηεο «μέλεο γιψζζαο» είλαη δηαδνρηθή (sequential language acquisition) θαη φρη ηαπηφρξνλε ή δίγισζζε εθκάζεζε (simultaneous ή bilingual acquisition), θαζψο ν καζεηήο έρεη πεξάζεη ην ηξίην έηνο ηεο ειηθίαο ηνπ. Πξφθεηηαη, δειαδή, γηα κία «πνιηηηζκηθή» ή αιιηψο «ηερλεηή δηγισζζία» (Σδήθα, 2004: 5-6 θαη Σξηάξρε-Hermann, 2005: 23-25). Με κηα ζχληνκε ηζηνξηθή αλαδξνκή ηεο αγγιηθήο σο μέλεο γιψζζαο ζηελ Δπξψπε, βιέπνπκε φηη ήδε απφ ην 1920 είρε εηζαρζεί ππνρξεσηηθά απφ ηελ α ηάμε ηνπ δεκνηηθνχ ζε ηδησηηθά ζρνιεία ηεο Γεξκαλίαο ζηε Γεκνθξαηία ηεο Βατκάξεο. Σν 1954 ζηα δεκνηηθά ηεο γαιιηθήο Αξι, ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1950 ζηα δεκνηηθά ηεο νπεδίαο κε ην πξφγξακκα English without a Book θαη ην 1978 ζηελ γ δεκνηηθνχ ηεο Απζηξίαο θαη ζηελ δ δεκνηηθνχ ηεο Οπγγαξίαο. Με ηε ζχζηαζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ην 1993, ηίζεηαη ζε ηζρχ ε ζπλζήθε ηνπ Μάαζηξηρ, ε νπνία, ζην άξζξν 126, δεηεί ηελ επηθέληξσζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ζηελ αγγιηθή γιψζζα ήδε απφ ηελ γ δεκνηηθνχ ζρνιείνπ (Σδήθα, 2004: 10-16). ηηο κέξεο καο, ε Δπξσπατθή Έλσζε έρεη δεκηνπξγήζεη έλα δίθηπν πιεξνθφξεζεο απνθιεηζηηθά γηα ηελ εθπαίδεπζε κε ην φλνκα «Δπξπδίθε» 6. Σν δίθηπν απηφ, απφ ην 2012 θαη έπεηηα, απνηειείηαη απφ 38 εζληθέο κνλάδεο πνπ εδξεχνπλ θαη ζηηο 34 ρψξεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην πξφγξακκα ηεο δηά βίνπ κάζεζεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (θξάηε-κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Εψλεο Διεπζέξσλ πλαιιαγψλ, ε Κξναηία, ε εξβία θαη ε Σνπξθία), θαη ζπληνλίδεηαη, θαζψο θαη δηνηθείηαη, απφ ηνλ Δθηειεζηηθφ Οξγαληζκφ Δθπαίδεπζεο, Οπηηθναθνπζηηθψλ Μέζσλ θαη Πνιηηηζκνχ (EACEA 7 ) ζηηο Βξπμέιιεο, ν νπνίνο εθπνλεί κειέηεο θαη παξέρεη κηα ζεηξά απφ online πεγέο. Σν δίθηπν 6 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην επξσπατθφ δίθηπν Δπξηδίθε βι. ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα: 7 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηνλ EACEA βι.: [11]

12 Δπξπδίθε, ινηπφλ, εμεηδηθεχεηαη ζηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ θαη αλαιχζεσλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ θαη πνιηηηθψλ. χκθσλα κε ηε δηθηπαθή εθπαηδεπηηθή πχιε ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο eylico.gr, ηνλ Ννέκβξην ηνπ 2004 νινθιεξψζεθε, θαη εθδφζεθε έλα ρξφλν αξγφηεξα, ε πξψηε έθζεζε απφ ην δίθηπν Δπξπδίθε, ζην πιαίζην ησλ ηαθηηθψλ θαη ζπλνπηηθψλ εθδφζεσλ «Αξηζκνί-Κιεηδηά» (Key - Data), πνπ είλαη εμ νινθιήξνπ αθηεξσκέλε ζηε δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ ζηα ζρνιεία ηεο Δπξψπεο 8. Ζ ζεκαζία ηεο αλεμάξηεηεο απηήο έξεπλαο είλαη κεγάιε, θαζψο απερεί ηελ αθνινπζνχκελε απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε πνιηηηθή ηεο πνιπγισζζίαο. Σα ηέζζεξα κείδνλα ζέκαηα πνπ απαζρνινχλ ηνπο αξκφδηνπο γηα ηε ράξαμε πνιηηηθήο θαη πνπ ηπγράλνπλ ηδηαίηεξεο πξνζνρήο είλαη: α) ε γισζζηθή πνηθηινκνξθία ζην εζσηεξηθφ ησλ ζρνιείσλ, β) ε ζέζε ησλ μέλσλ γισζζψλ ζην αλαιπηηθφ πξφγξακκα, γ) ην θάζκα ησλ δηαθφξσλ γισζζψλ πνπ απνηεινχλ αληηθείκελν δηδαζθαιίαο θαη δ) ε αξρηθή θαηάξηηζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ηα πξνζφληα ηνπο. Σα βαζηθφηεξα ζπκπεξάζκαηα πνπ ζπλάρζεθαλ απφ ηε ζπγθεθξηκέλε έξεπλα, ζρεηηθά κε ηελ αγγιηθή γιψζζα, είλαη: ρεηηθά κε ηνλ άμνλα «ε ζέζε ησλ μέλσλ γισζζψλ ζην αλαιπηηθφ πξφγξακκα», ε ππνρξεσηηθή δηδαζθαιία κηαο μέλεο γιψζζαο είρε αξρίζεη λα εηζάγεηαη νινέλα ζε κηθξφηεξεο ειηθίεο καζεηψλ ηεο πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Γηα ηελ Διιάδα, απφ ην ζρνιηθφ έηνο , αλαθέξεηαη σο επίζεκν ειηθηαθφ φξην ηα 8 έηε. Άιιν βαζηθφ ζπκπέξαζκα είλαη φηη ην πξφγξακκα CLIL ή αιιηψο Content and Language Integrated Learning 9, φπνπ νη εθπαηδεπηηθνί θαη νη καζεηέο κειεηνχλ θαη ζπλεξγάδνληαη ζε καζήκαηα δηαθνξεηηθνχ αληηθεηκέλνπ φπσο Γεσγξαθία, Ηζηνξία θιπ., ζε γιψζζα δηαθνξεηηθή απφ ηε κεηξηθή ηνπο γιψζζα, απνηεινχζε ήδε κηα θαλνληθή εθπαηδεπηηθή παξνρή ζηα πεξηζζφηεξα εθπαηδεπηηθά ζπζηήκαηα κε κία απφ ηηο εμαηξνχκελεο ρψξεο ηελ Διιάδα. ρεηηθά κε ηνλ άμνλα «ην θάζκα ησλ δηαθφξσλ δηδαζθφκελσλ γισζζψλ», αλαθέξζεθε φηη, πξψηνλ, ε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο εμαπισλφηαλ θαη θπξηαξρνχζε ήδε ζε φινπο ηνπο ηνκείο, θαζψο θαη φηη ην 90% πεξίπνπ ησλ καζεηψλ πνπ 8 Γηα ηε ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ηεο κειέηεο θαζψο θαη ην πιήξεο θείκελν, βι.: 9 Πεξηζζφηεξα ζρεηηθά κε ηελ εθπαηδεπηηθή πξνζέγγηζε CLIL, βι.: θαη [12]

13 θνηηνχζαλ ζηνλ δεχηεξν θχθιν ηεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, κάζαηλαλ αγγιηθά, αλεμαξηήησο ηνπ ππνρξεσηηθνχ ή κε ραξαθηήξα ηεο δηδαζθαιίαο ηνπο. Αλαθνξηθά κε ηνλ ηειεπηαίν άμνλα «ε αξρηθή θαηάξηηζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ηα πξνζφληα ηνπο», θαηαγξάθηεθε φηη νη επξσπαίνη εθπαηδεπηηθνί πνπ δίδαζθαλ μέλεο γιψζζεο ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε ήηαλ, σο επί ην πιείζηνλ, γεληθήο θαηάξηηζεο, ελψ ζηε δεπηεξνβάζκηα, εμεηδηθεπκέλνη ζην γλσζηηθφ ηνπο αληηθείκελν. Δπίζεο, αλαθέξζεθε φηη ε αξρηθή θαηάξηηζε ησλ θαζ νινθιεξία ή ησλ κεξηθψο εηδηθεπκέλσλ εθπαηδεπηηθψλ μέλσλ γισζζψλ παξέρεηαη ζηελ ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε θαη δηαξθεί ηέζζεξα ή πέληε έηε 10. Σέινο, ζεκεηψζεθε φηη ε αγγιηθή γιψζζα ρξεζηκνπνηνχηαλ, ζε πνζνζηφ κεγαιχηεξν ηνπ 60%, σο γιψζζα ηεο ελδνυπεξεζηαθήο επηκφξθσζεο πνπ είρε επηδφηεζε απφ ην επξσπατθφ πξφγξακκα σθξάηεο (Comenius). Αξγφηεξα, ζηηο 21 Ννεκβξίνπ 2008, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζπλάληεζεο ηνπ Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ γηα ηελ εθπαίδεπζε, ην δίθηπν Δπξπδίθε θαη ε Eurostat παξνπζίαζαλ κηα αθφκε κειέηε κε ηνπο ίδηνπο άμνλεο - ζεκαηηθέο ελφηεηεο γηα ηε δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ ζηα ζρνιεία ηεο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ησλ 31 ρσξψλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην πξφγξακκα δηα βίνπ κάζεζεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Οη εξσηήζεηο γηα ηελ θάζε ζεκαηηθή ελφηεηα ήηαλ ίζεο ζε αξηζκφ θαη αθνξνχζαλ ζην δηδαθηηθφ πιηθφ ηνπ ζρνιηθνχ έηνπο Σα ζηνηρεία θαιχπηνπλ ηα δεκφζηα ζρνιεία θαζψο θαη ηα ζρνιεία ηνπ επηρνξεγνχκελνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Κχξηα ζπκπεξάζκαηα ηεο έξεπλαο, ηα νπνία ζρεηίδνληαη κε ηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, είλαη: Ζ δηδαζθαιία έζησ κίαο μέλεο γιψζζαο ζηελ Δπξψπε είρε ζπλερίζεη λα εληάζζεηαη ζε φιν θαη κηθξφηεξεο ειηθίεο, θπξίσο ζηελ ειηθία ησλ 8 κε 10 εηψλ. Δμαίξεζε απνηεινχζαλ νη απηφλνκεο θνηλφηεηεο ηεο Ηζπαλίαο θαη ε 10 ηε ρψξα καο, νη εθπαηδεπηηθνί μέλσλ γισζζψλ ζηελ πξσηνβάζκηα θαη δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε έρνπλ εμεηδίθεπζε ζην αληηθείκελφ ηνπο κέζσ ηεηαξηνεηνχο θνίηεζεο ζε ΑΔΗ. 11 Σα ζηνηρεία ηεο ζπγθεθξηκέλεο κειέηεο πάξζεθαλ απφ ηηο παξαθάησ επίζεκεο ηζηνζειίδεο: EL.pdf, url=http%3a%2f%2feuropa.eu%2frapid%2fpressreleasesaction.do%3freference%3dip%2f08%2 F1754%26format%3DPDF%26aged%3D0%26language%3DEN%26guiLanguage%3Den&ei=0M9VU LeVEeeG4gTOk4HgBw&usg=AFQjCNGreyf8tP_aqErXuMA_SHdUsQaA9Q&sig2=- SSCNa6WlPswgjngqEy9Mg θαη age=el&guilanguage=en [13]

14 γεξκαληθή θνηλφηεηα ηνπ Βειγίνπ, φπνπ ε εθκάζεζε μεθηλνχζε απφ ηελ ειηθία ησλ 3 ζην λεπηαγσγείν. Ο ρξφλνο πνπ αθηεξσλφηαλ ζηε δηδαζθαιία μέλσλ γισζζψλ ζην δεκνηηθφ ήηαλ πεξηνξηζκέλνο κε, ζπλήζσο, ιηγφηεξν απφ ην 10% ηνπ ζπλνιηθνχ ρξφλνπ δηδαζθαιίαο 12. ε πνιιέο απφ ηηο ππφ εμέηαζε ρψξεο ππήξραλ πηινηηθά πξνγξάκκαηα, ζηα νπνία νη καζεηέο είραλ ηε δπλαηφηεηα λα αξρίζνπλ λα καζαίλνπλ κία μέλε γιψζζα, πξηλ απηφ γίλεη ππνρξεσηηθφ. Παξφκνην πηινηηθφ πξφγξακκα πνιπγισζζηθνχ θαη πνιππνιηηηζκηθνχ ραξαθηήξα ππάξρεη πιένλ θαη ζηελ Διιάδα. Σν 90% ησλ Δπξσπαίσλ καζεηψλ δηδαζθφηαλ ηελ αγγιηθή γιψζζα ζε θάπνην απφ ηα ζηάδηα ηεο ππνρξεσηηθήο ηνπο εθπαίδεπζεο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε αγγιηθή απνηεινχζε ππνρξεσηηθή πξψηε μέλε γιψζζα ζε 13 ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη πξνηηκνχηαλ απφ γνλείο θαη καζεηέο αθφκα θαη φηαλ ππήξρε επηινγή άιισλ γισζζψλ. ηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο, νη καζεηέο νινθιήξσλαλ ηελ εθκάζεζε ηεο μέλεο γιψζζαο, απνθηψληαο ηελ πηζηνπνίεζε επάξθεηαο, καδί κε ην ηέινο ηεο ππνρξεσηηθήο ηνπο εθπαίδεπζεο. Γηα αθφκα κία θνξά παξαηεξείηαη φηη ε εθκάζεζε γισζζψλ ζην δεκνηηθφ παξερφηαλ απφ εθπαηδεπηηθνχο γεληθήο εθπαίδεπζεο ελψ ζηε κέζε εθπαίδεπζε, ν βαζκφο εηδίθεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ δηαθνξνπνηνχηαλ αξθεηά ζε θάζε ρψξα. Όζνλ αθνξά ηελ επηκφξθσζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ, είρε λα θάλεη κε καζήκαηα ζεσξίαο ηεο δηδαζθαιίαο κηαο γιψζζαο, εθκάζεζε κηαο ή πεξηζζνηέξσλ γισζζψλ θαη πξαθηηθήο άζθεζε ζε ζρνιεία. Ζ πην πξφζθαηε έξεπλα ηνπ Δηδηθνχ Δπξσβαξφκεηξνπ (386), γηα ηνπο Δπξσπαίνπο θαη ηηο γιψζζεο ηνπο παξνπζηάζηεθε ηελ άλνημε ηνπ πκκεηείραλ ηα 27 θξάηε-κέιε θαη ην δείγκα αληηπξνζψπεπζε δηάθνξεο θνηλσληθέο θαη δεκνγξαθηθέο νκάδεο Αλαθέξεηαη φηη ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε ηεο Διιάδαο, ην πνζνζηφ ηεο αλαινγίαο ηεο δηδαζθαιίαο μέλσλ γισζζψλ σο πξνο ηνλ ζπλνιηθφ ρξφλν δηδαζθαιίαο ήηαλ 8,6%. 13 Γηα ην ζρεηηθφ δειηίν ηχπνπ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, βι.: ge=el&guilanguage=en, θαζψο θαη ηα αλαιπηηθά ζπκπεξάζκαηα ηεο έξεπλαο: [14]

15 Σα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο επηβεβαίσζαλ, θαηαξράο, φηη ε επξχηεξα νκηινχκελε γιψζζα παξακέλεη ε αγγιηθή (38%) ζε 19 απφ ηα 25 θξάηε κέιε ζηα νπνία δελ απνηεινχλ ηελ επίζεκε γιψζζα (δειαδή εθηφο ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ θαη ηεο Ηξιαλδίαο). Οη ελλέα ζηνπο δέθα Δπξσπαίνπο ζεσξνχλ φηη ε ηθαλφηεηα νκηιίαο μέλσλ γισζζψλ είλαη πνιχ ρξήζηκε θαη κάιηζηα ην 98% (νη Έιιελεο 92%) πηζηεχνπλ φηη ε γισζζνκάζεηα απνηειεί εθφδην γηα ην κέιινλ ησλ παηδηψλ ηνπο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην 67% (νη Έιιελεο 74%) ζεσξνχλ ηελ αγγιηθή σο κία απφ ηηο δχν ρξεζηκφηεξεο γιψζζεο γηα ηνπο ίδηνπο θαη πεξίπνπ ηέζζεξηο ζηνπο πέληε, ρξεζηκφηεξε γηα ην κέιινλ ησλ παηδηψλ ηνπο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, νη Δπξσπαίνη ζε πνζνζηφ 72% ζεσξνχλ ζεκαληηθή ηελ έληαμε κηαο ππνρξεσηηθήο μέλεο γιψζζαο, φζν είλαη δπλαηφλ πην λσξίο, θαη ζε πνζνζηφ 77% πηζηεχνπλ φηη απηφ ζα πξέπεη λα απνηειεί πνιηηηθή πξνηεξαηφηεηα. Γεληθά, νη Δπξσπαίνη πνιίηεο ζεσξνχλ σο πιενλεθηήκαηα γλψζεο κηαο μέλεο γιψζζαο: α) ηε δπλαηφηεηα εξγαζίαο ζε άιιε ρψξα, ζε πνζνζηφ 61% (νη Έιιελεο 73%), β) ηε ρξήζε ηεο ζηελ ήδε θαηέρνπζα εξγαζία, ζε πνζνζηφ 53% (νη Έιιελεο 51%), γ) ηελ επηθνηλσλία ζε πεξίνδν δηαθνπψλ, ζε πνζνζηφ 47% (νη Έιιελεο 39%), δ) ηελ θαηάθηεζε επλντθφηεξεο ζέζεο εξγαζίαο ζηε ρψξα ηνπο, ζε πνζνζηφ 45% (νη Έιιελεο 69%), ε) ηελ εθπαίδεπζε ζε άιιε ρψξα, ζε πνζνζηφ 43% (νη Έιιελεο 54%), θαη ζη) ηελ επηθνηλσλία κε άιινπο ιανχο, ζε πνζνζηφ 38% (νη Έιιελεο 43%). Αθνινπζνχλ, κε κηθξφηεξα πνζνζηά, ε πξνζσπηθή ηθαλνπνίεζε, ε γλσξηκία κε αλζξψπνπο απφ άιιε ρψξα, ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θαη άιινη κε ζηαηηζηηθά ζεκαληηθνί ιφγνη. Όπσο πξνθχπηεη, ε αγγιηθή γιψζζα είλαη ε επξχηεξα θαηαλνεηή γιψζζα, αθνχ πεξίπνπ ην 25% ησλ Δπξσπαίσλ είλαη ζε ζέζε λα παξαθνινπζεί ξαδηνθσληθέο ή ηειενπηηθέο εηδήζεηο, λα δηαβάδεη άξζξν εθεκεξίδαο ή πεξηνδηθνχ θαη λα επηθνηλσλεί επηγξακκηθά (π.ρ. κε ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν, κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο θηι.) ζηε γιψζζα απηή. ρεηηθά κε ηε βειηίσζε ησλ γλψζεσλ ζε κηα μέλε γιψζζα, νη Δπξσπαίνη επηζπκνχλ ηελ παξνρή δσξεάλ δηδαζθαιίαο ζε πνζνζηφ 29%. Δπηπιένλ, ην έλα πέκπην ησλ Δπξσπαίσλ δειψλνπλ φηη ζα ήηαλ πηζαλφηεξν λα κάζνπλ ή λα βειηηψζνπλ ηηο γλψζεηο ηνπο ζε κηα μέλε γιψζζα, εάλ έπαηξλαλ άκεζα ρξήκαηα γη απηφ (19%) ή εάλ κπνξνχζαλ λα ηε κάζνπλ ζηε ρψξα ζηελ νπνία νκηιείηαη (18%) θαη εάλ απηφ βειηίσλε ηηο πξννπηηθέο ηεο επαγγεικαηηθήο ζηαδηνδξνκίαο ηνπο (18%). Σέινο, δηαπηζηψζεθε φηη νη ηθαλφηεηεο εθκάζεζεο γισζζψλ ζπλδένληαη [15]

16 ζηελά κε ηα πξνζσπηθά θίλεηξα ηνπ θάζε αλζξψπνπ θαη απηά κε ηε ζεηξά ηνπο έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε, ηελ εθπαίδεπζε φζν θαη ηελ θνηλσλία γεληθφηεξα. Κιείλνληαο ην ππνθεθάιαην απηφ, επηζεκαίλεηαη φηη ζηα κειινληηθά ζρέδηα ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ε ελίζρπζε ηεο εθκάζεζεο μέλσλ γισζζψλ κέζσ ηνπ λένπ πξνγξάκκαηνο «Erasmus γηα φινπο» (IP/11/1398). Ζ επηηξνπή ζα απμήζεη ηε ρξεκαηνδφηεζε γηα καζήκαηα γισζζψλ γηα ηνπο πνιίηεο πνπ επηζπκνχλ λα ζπνπδάζνπλ, λα επηκνξθσζνχλ ή λα είλαη εζεινληέο ζην εμσηεξηθφ. Δπίζεο, κέρξη ην ηέινο ηνπ 2012, πξνγξακκαηίδεηαη λα πξνηαζεί έλα επξσπατθφ ζεκείν αλαθνξάο γηα ηηο γισζζηθέο γλψζεηο, ην νπνίν ζα εθηηκήζεη ηελ πξφνδν ησλ θξαηψλ κειψλ γηα ηε βειηίσζε ηεο δηδαζθαιίαο θαη ηεο εθκάζεζεο γισζζψλ Η ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ ΣΩΝ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ χκθσλα κε ηε κειέηε ησλ Παπαγγειή, Σζέπε, Υνπζλή θαη Υσξηηάθε 14, ε δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ ζηελ Διιάδα έρεη ηηο απαξρέο ηεο απφ ηελ αξραηφηεηα, φπνπ νη άλζξσπνη επηζπκνχζαλ λα ηηο δηδαρζνχλ είηε γηα επαγγεικαηηθνχο ιφγνπο πνπ ζρεηίδνληαλ κε ην εκπφξην πξντφλησλ θαη ηε δηπισκαηία ή γηα θαζαξά πξνζσπηθή κφξθσζε θαη θαιιηέξγεηα. Δληνχηνηο, κηα πην ζπζηεκαηηθή πξνζέγγηζε πξνο ηε δηδαζθαιία εκθαλίζηεθε ηνλ 17 ν αηψλα, ε νπνία εληάζεθε απφ ην 1930 θαη έπεηηα. Πην ζπγθεθξηκέλα, ηνλ 19 ν αηψλα (δεθαεηία ), ε κφλε μέλε γιψζζα πνπ πξνζθεξφηαλ απφ ην ειιεληθφ δεκφζην ζρνιείν ήηαλ ε γαιιηθή, θαζψο ηφηε απνηεινχζε ηε δηεζλή γιψζζα ηεο Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ παξάιιεια κε ηε γεξκαληθή (Μαιηβίηζε, 2004: 4 θαη Κσλζηαληίλνπ, ρ.ρ.: 6). ην πιαίζην δεκηνπξγίαο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, πξνσζήζεθε θαη παγηψζεθε ε απειεπζέξσζε ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ, φπσο επίζεο θαη ε ειεχζεξε δηαθίλεζε εκπνξηθψλ αγαζψλ θαη εξγαηηθνχ δπλακηθνχ αλάκεζα ζηηο ρψξεο-κέιε. Ζ ζπλζήθε ηνπ Μάαζηξηρ (7 Φεβξνπαξίνπ 1992), άιισζηε, έζεζε ηελ εθκάζεζε ησλ επξσπατθψλ γισζζψλ σο βαζηθφ άμνλα ηεο επξσπατθήο δηάζηαζεο. Απηφ είρε σο απνηέιεζκα ηε ξνπή πξνο 14 Ζ δεκνζίεπζε ηεο πιήξνπο εξγαζίαο: Lup2wYIPrkRh0KhR-EmcQJA1fMPzrh0DoF_AcbjQ/edit?pli=1# [16]

17 ηελ εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ, φζσλ ήζειαλ λα εξγαζηνχλ ζηνλ εκπνξηθφ ηνκέα θαζψο θαη ζε θάπνηα άιιε ρψξα. ηε ζεκεξηλή επνρή, ζην πιαίζην ηεο δηδαζθαιίαο μέλσλ γισζζψλ ζηελ Διιάδα, ρξεζηκνπνηνχληαη δηδαθηηθέο πξαθηηθέο, νη νπνίεο αθνινπζνχληαη ζε Γπηηθέο Υψξεο θαη έρνπλ σο ζηφρν ηε δηεζλνπνίεζε ησλ γισζζψλ ηνπο. χκθσλα κε ην Αλψηαην πκβνχιην Δπηινγήο Πξνζσπηθνχ (ΑΔΠ) νη αλαγλσξηζκέλεο, λνκηθά, απφ ην ειιεληθφ θξάηνο μέλεο γιψζζεο είλαη έμη πξνο ην παξφλ: ε αγγιηθή, ε γαιιηθή, ε γεξκαληθή, ε ηηαιηθή, ε ηζπαληθή θαη ε ξψζηθε 15. Απφ ηηο παξαπάλσ γιψζζεο, κφλν ε αγγιηθή, ε γαιιηθή θαη ε γεξκαληθή πξνζθέξνληαη ζηα δεκφζηα θαη ηδησηηθά δεκνηηθά, ελψ ε ηηαιηθή θαη ηζπαληθή είλαη πξνζθεξφκελεο ζηε δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε 16. Παξφια απηά, ν ηδησηηθφο ηνκέαο, κέζσ ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, ησλ νηθνδηδαζθαιείσλ θαη ησλ ηδηαίηεξσλ καζεκάησλ δελ πεξηνξίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηε δηδαζθαιία απηψλ ησλ μέλσλ γισζζψλ αιιά παξέρεη ηε δπλαηφηεηα επηινγήο επξσπατθψλ θαη κε γισζζψλ, ζχκθσλα κε ηελ εθάζηνηε θαηαλαισηηθή δήηεζε ΣΑ ΔΠΙΠΔΓΑ ΓΛΩΟΜΑΘΔΙΑ Ζ Δπξσπατθή Έλσζε ζέινληαο λα δηαζθαιίζεη ηελ πνηφηεηα θαη αμηνπηζηία ησλ πηζηνπνηεηηθψλ απφδεημεο γισζζνκάζεηαο πνπ παξέρνπλ ηα θξάηε-κέιε ηεο, ζπλέηαμε έλα θνηλφ πιαίζην, έλαλ πίλαθα επηπέδσλ, ζηα νπνία κπνξεί λα θζάζεη έλαο καζεηήο. Σν Κνηλφ Δπξσπατθφ Πιαίζην Αλαθνξάο γηα ηηο γιψζζεο (Κ.Δ.Π.Α.) 17 εθδφζεθε ην Πξνζθέξεη µία θνηλή βάζε γηα ηελ θσδηθνπνίεζε θαη ηελ ηαμηλφκεζε γισζζηθψλ ζθνπψλ, πεξηερνκέλσλ, κεζφδσλ δηδαζθαιίαο θαη έλα ζχζηεµα αμηνιφγεζεο ηεο γισζζηθήο ηθαλφηεηαο ζηελ επξσπατθή εθπαηδεπηηθή πνιηηηθή γηα ηε δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ. Καζνξίδεη έμη επίπεδα επάξθεηαο ηεο γλψζεο ηεο γιψζζαο-ζηφρνπ: Α1 (επίπεδν ζηνηρεηψδνπο γλψζεο), Α2 (επίπεδν 15 Γηα ην παξάξηεκα ηίηισλ-ηξφπσλ απφδεημεο γισζζνκάζεηαο, βι.: 16 Σν Δληαίν Πξφγξακκα πνπδψλ ησλ μέλσλ γισζζψλ ζηελ Διιάδα: %CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B5%CF%82/%CE%A0%CE%A3%20%CE% 9E%CE%AD%CE%BD%CF%89%CE%BD%20%CE%93%CE%BB%CF%89%CF%83%CF%83%C F%8E%CE%BD.pdf 17 Ζ αληίζηνηρε αγγιηθή νλνκαζία είλαη the Common European Framework of Reference Languages (CEFR). [17]

18 βαζηθήο γλψζεο), Β1 (επίπεδν µέηξηαο γλψζεο), Β2 (επίπεδν θαιήο γλψζεο), Γ1 (επίπεδν πνιχ θαιήο γλψζεο), Γ2 (επίπεδν άξηζηεο γλψζεο) θαη επνκέλσο, απνηειεί πνιχηηκν εξγαιείν ησλ εθπαηδεπηηθψλ μέλσλ γισζζψλ 18 (βι. παξάξηεκα: πίλαθαο 1). Όζνλ αθνξά ηνλ ηξφπν απφδεημεο γισζζνκάζεηαο, ππάξρνπλ δηάθνξα πηζηνπνηεηηθά, αλάινγα θάζε θνξά κε ην επίπεδν ην νπνίν έρεη θαζνξηζηεί απφ ην Κ.Δ.Π.Α. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε γλψζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο (θαιή Β2, πνιχ θαιή Γ1/C1 θαη άξηζηε Γ2/C2) απνδεηθλχεηαη ζηελ Διιάδα, φπσο πξνθεξχζζεη θαη ην ΑΔΠ, κε βάζε ην άξζξν 1 π.δ 146/2007 «Σξνπνπνίεζε δηαηάμεσλ ηνπ π.δ 50/2001: Καζνξηζκφο πξνζφλησλ δηνξηζκνχ ζε ζέζεηο θνξέσλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα φπσο απηφ ηζρχεη» (ΦΔΚ 185/ /η.Α ), ζε ζπλδπαζκφ κε ην ηειεπηαίν εδάθην ηεο παξ.1 ηνπ άξζξνπ 1 π.δ. 116/2006 «Σξνπνπνίεζε ηνπ άξζξνπ 28 ηνπ π.δ. 50/2001.» (ΦΔΚ 115/ /η.Α ), σο εμήο: α) Με Κξαηηθφ Πηζηνπνηεηηθφ Γισζζνκάζεηαο αληίζηνηρνπ επηπέδνπ ηνπ λ.2740/1999, β) κε ηα πηζηνπνηεηηθά αληίζηνηρνπ επηπέδνπ ησλ παλεπηζηεκίσλ CAMBRIDGE ή MICHIGAN θαη γ) κε πηζηνπνηεηηθά αληίζηνηρνπ επηπέδνπ άιισλ πηζηνπνηεκέλσλ θαη αλαγλσξηζκέλσλ θνξέσλ απφ ηελ αξκφδηα αξρή ηεο νηθείαο ρψξαο. Ωο «νηθεία ρψξα» λνείηαη ε ρψξα ζηελ νπνία ε κεηξηθή ή επίζεκε γιψζζα είλαη ε αγγιηθή. Σα πηζηνπνηεηηθά ησλ θνξέσλ πνπ αλαγλσξίδνληαη επηζήκσο γηα ηελ θαιή γλψζε ηεο αγγιηθήο Β2 είλαη 19 : FIRST CERTIFICATE IN ENGLISH (FCE) ηνπ Παλεπηζηεκίνπ CAMBRIDGE BULATS English Language Test, βαζκνινγία 60-74, ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ CAMBRIDGE International English Language Testing System (IELTS) απφ ην University of Cambridge Local Examinations Syndicate (UCLES) - The British Council - IDP Education Australia IELTS Australia κε βαζκνινγία απφ 4,5 έσο 5,5 Business English Certificate - Vantage (BEC Vantage) απφ ην University of Cambridge Local Examinations Syndicate (UCLES) (MCCE) MICHIGAN CERTIFICATE OF COMPETENCY IN ENGLISH ηνπ Παλεπηζηεκίνπ MICHIGAN LONDON TESTS OF ENGLISH LEVEL 3 - UPPER INTERMEDIATE COMMUNICATION- ηνπ EDEXCEL 18 Σξηαληαθχιινπ, Α. (2007). «Σν Κνηλφ Δπξσπατθφ Πιαίζην Αλαθνξάο θαη ε αμηνιφγεζε ζην µάζεµα ηεο μέλεο γιψζζαο». 19 Ζ πιήξεο ιίζηα πάξζεθε απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ ΑΔΠ: [18]

19 CERTIFICATE IN Integrated Skills in English ISE II ηνπ TRINITY COLLEGE LONDON CITY & GUILDS LEVEL 1 CERTIFICATE IN ESOL INTERNATIONAL (reading, writing and listening) -COMMUNICATOR- θαη CITY & GUILDS LEVEL 1 CERTIFICATE IN ESOL INTERNATIONAL (Spoken) - COMMUNICATOR- (πλππνβάιινληαη αζξνηζηηθά γηα ηελ απφδεημε ηεο θαιήο γλψζεο) ή CITY & GUILDS CERTIFICATE IN INTERNATIONAL ESOL -COMMUNICATOR- θαη CITY & GUILDS CERTIFICATE IN INTERNATIONAL SPOKEN ESOL -COMMUNICATOR- (πλππνβάιινληαη αζξνηζηηθά γηα ηελ απφδεημε ηεο θαιήο γλψζεο) TEST OF ENGLISH FOR INTERNATIONAL COMMUNICATION (TOEIC) βαζκνινγία απφ 505 έσο 780 ηνπ EDUCATIONAL TESTING SERVICE/CHAUNCEY, USA EDI Level 1 Certificate in ESOL International JETSET Level 5 (CEF B2) OCNW Certificate in ESOL International at Level 1 (Common European Framework equivalent level B2) ESB Level 1 Certificate in ESOL International All Modes (Council of Europe Level B2) Michigan State University - Certificate of English Language Competency (MSU - CELC): CEF B2 Test of Interactive English, B2+ Level Test of Interactive English, B2 Level. Γηα ην επίπεδν Γ1/C1 ηεο πνιχ θαιήο γλψζεο ηεο αγγιηθήο, ηα πηπρία ηα νπνία ππάξρνπλ ζηελ εθπαηδεπηηθή αγνξά είλαη ηα αθφινπζα: CERTIFICATE IN ADVANCED ENGLISH (CAE) ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ CAMBRIDGE BULATS English Language Test, βαζκνινγία 75-89, ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ CAMBRIDGE International English Language Testing System (IELTS) απφ ην University of Cambridge Local Examinations Syndicate (UCLES) - The British Council - IDP Education Australia IELTS Australia κε βαζκνινγία απφ 6 έσο 7 Business English Certificate - Higher (BEC Higher) απφ ην University of Cambridge Local Examinations Syndicate (UCLES) [19]

20 LONDON TESTS OF ENGLISH LEVEL 4 -ADVANCED COMMUNICATIONηνπ EDEXCEL CERTIFICATE IN Integrated Skills in English ISE III ηνπ TRINITY COLLEGE LONDON CITY & GUILDS LEVEL 2 CERTIFICATE IN ESOL INTERNATIONAL (reading, writing and listening) -EXPERT- θαη CITY & GUILDS LEVEL 2 CERTIFICATE IN ESOL INTERNATIONAL (Spoken) -EXPERT- (πλππνβάιινληαη αζξνηζηηθά γηα ηελ απφδεημε ηεο πνιχ θαιήο γλψζεο) ή CITY & GUILDS CERTIFICATE IN INTERNATIONAL ESOL -EXPERTθαη CITY & GUILDS CERTIFICATE IN INTERNATIONAL SPOKEN ESOL -EXPERT- (πλππνβάιινληαη αζξνηζηηθά γηα ηελ απφδεημε ηεο πνιχ θαιήο γλψζεο) ADVANCED LEVEL CERTIFICATE IN ENGLISH (ALCE) ηνπ HELLENIC AMERICAN UNIVERSITY (Manchester, ΝΖ- USA) θαη ηεο ΔΛΛΖΝΟΑΜΔΡΗΚΑΝΗΚΖ ΔΝΩΔΩ ΣΔST OF ENGLISH FOR INTERNATIONAL COMMUNICATION (TOEIC), βαζκνινγία απφ 785 έσο 900 ηνπ EDUCATIONAL TESTING SERVICE/CHAUNCEY, USA EDI Level 2 Certificate in ESOL International JETSET Level 6 (CEF C1) OCNW Certificate in ESOL International at Level 2 (Common European Framework equivalent level C1) ESB Level 2 Certificate in ESOL International All Modes (Council of Europe Level C1) Test of Interactive English, C1+ Level Test of Interactive English, C1 Level. Αληίζηνηρα γηα ην επίπεδν Γ2/C2 (άξηζηε γλψζε) ππάξρνπλ ηα εμήο πηζηνπνηεηηθά: CERTIFICATE OF PROFICIENCY IN ENGLISH (CPE) ηνπ Παλεπηζηεκίνπ CAMBRIDGE BULATS English Language Test, βαζκνινγία , ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ CAMBRIDGE International English Language Testing System (IELTS) απφ ην University of Cambridge Local Examinations Syndicate (UCLES) - The British Council - IDP Education Australia IELTS Australia κε βαζκνινγία απφ 7,5 θαη άλσ [20]

21 CERTIFICATE OF PROFICIENCY IN ENGLISH ηνπ Παλεπηζηεκίνπ MICHIGAN LONDON TESTS OF ENGLISH LEVEL 5 -PROFICIENT COMMUNICATIONηνπ EDEXCEL ISE IV Integrated Skills in English Level 3 Certificate in ESOL International ηνπ TRINITY COLLEGE LONDON CITY & GUILDS LEVEL 3 CERTIFICATE IN ESOL INTERNATIONAL (reading, writing and listening) -MASTERY- θαη CITY & GUILDS LEVEL 3 CERTIFICATE IN ESOL INTERNATIONAL (Spoken) -MASTERY- (πλππνβάιινληαη αζξνηζηηθά γηα ηελ απφδεημε ηεο άξηζηεο γλψζεο) ή CITY & GUILDS CERTIFICATE IN INTERNATIONAL ESOL-MASTERY- θαη CITY & GUILDS CERTIFICATE IN INTERNATIONAL SPOKEN ESOL - MASTERY- (πλππνβάιινληαη αζξνηζηηθά γηα ηελ απφδεημε ηεο άξηζηεο γλψζεο) EDI Level 3 Certificate in ESOL International JETSET Level 7 (CEF C2) OCNW Certificate in ESOL International at Level 3 (Common European Framework equivalent level C2) ESB Level 3 Certificate in ESOL International All Modes (Council of Europe Level C2) Michigan State University - Certificate of English Language Proficiency (MSU CELP): CEF C2 Test of Interactive English, C2 Level. [21]

22 3. ΓΙΓΑΚΣΙΚΔ ΘΔΩΡΙΔ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ ΚΑΙ ΜΔΘΟΓΔΤΗ ΣΗ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ ΣΗ ΑΓΓΛΙΚΗ 3.1. ΓΙΓΑΚΣΙΚΔ ΘΔΩΡΙΔ Οη απφςεηο πνηθίινπλ αλαθνξηθά κε ηε θχζε θαη ηνλ ζθνπφ ηεο εθπαίδεπζεο. Θεσξείηαη πνιχ ζεκαληηθφ νη εθπαηδεπηηθνί λα είλαη γλψζηεο ησλ ζεσξηψλ απηψλ γηαηί κε απηφ ηνλ ηξφπν κπνξνχλ λα θάλνπλ ηελ θαιχηεξε επηινγή γηα ηνπο καζεηέο ηνπο (White, 1988: 5). Παιηφηεξα, ε δηδαζθαιία κηαο γιψζζαο είρε πεξηζζφηεξν γισζζνινγηθνχο πξνζαλαηνιηζκνχο θαη ιηγφηεξν εθπαηδεπηηθνχο. Πην ζπγθεθξηκέλα, πξνο φθεινο ησλ γισζζηθψλ ζηνηρείσλ, παξαβιέπνληαλ νη δηαδηθαζίεο έξεπλαο, αλάπηπμεο θαη ζρεδηαζκνχ πνπ έρνπλ ζρέζε κε γεληθέο εθπαηδεπηηθέο αξρέο. Γηα απηφλ, άιισζηε, ηνλ ιφγν θαη ε δηαβάζκηζε ηεο δηδαθηέαο χιεο θαζνξηδφηαλ θαη κε βάζε γισζζνινγηθά θξηηήξηα. ηε ζπλέρεηα, γισζζνιφγνη ζεσξεηηθνί εζηίαζαλ ηελ πξνζνρή ηνπο ζηελ επηινγή θαη δηαβάζκηζε ηεο δηδαθηέαο γλψζεο κε βάζε ην ηη κπνξεί θαλείο λα κάζεη ζε θάζε ζπγθεθξηκέλν ζηάδην (Johnston, 1985: 16). Δηδηθφηεξα, κέζα απφ έξεπλεο, απνδείρζεθε φηη δελ ππάξρεη απαξαίηεηε ζρέζε αλάκεζα ζηηο πξνβιέςεηο ηεο γισζζηθήο δπζθνιίαο θαη ζε ηη νη καζεηέο πξαγκαηηθά βξίζθνπλ δχζθνιν. Ζ εμέιημε ζηε δηδαζθαιία μέλσλ γισζζψλ είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε κεξηθέο απφ ηηο πην ζεκαληηθέο δηδαθηηθέο ζεσξίεο νη νπνίεο είλαη νη αθφινπζεο: ν θιαζηθφο Αλζξσπηζκφο (Classical Humanism), ν Αλαδνκηζκφο ή Αλαζπγθξνηηζκφο (Reconstructionism) θαη ν Πξννδεπηηζκφο (Progressivism) (Clark, 1985: 66). Ζ θευπία ηος κλαζικού Ανθπυπιζμού 20, ζηo πιαίζην ηεο εθκάζεζεο γισζζψλ, αληηπξνζσπεχεη ηηο απφςεηο θαη ηδέεο ησλ ζεσξεηηθψλ απηψλ, νη νπνίνη εζηηάδνπλ ζηελ εμάζθεζε ηεο απνκλεκφλεπζεο, ηεο ηθαλφηεηαο αλάιπζεο, ηεο θαηεγνξηνπνίεζεο θαη ηεο αλαδφκεζεο ζηνηρείσλ ηεο γλψζεο. Ζ γλψζε νξίδεηαη σο έλα ζχζηεκα αιεζεηψλ, νη νπνίεο νθείιεηαη λα θαηαθηεζνχλ απφ ηνλ καζεηή. χκθσλα κε ηνλ Clark (1985: 6), ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ή ε δηδαθηέα χιε / ην δηδαθηηθφ πεξηερφκελν έρεη σο βάζε ην πεξηερφκελν, ην νπνίν ηεξαξρείηαη απφ ηα εχθνια έσο ηα πην πεξίπινθα θαη φηη ε δεκηνπξγία θαη ε ζρεδίαζε ησλ αλαιπηηθψλ πξνγξακκάησλ πξέπεη λα έρεη σο ζηφρν ηελ αλάιπζε ηεο γιψζζαο θαη φρη ηηο αλάγθεο ησλ καζεηψλ. Σέινο, αλαθνξηθά κε ηε κεζνδνινγία πνπ αθνινπζείηαη, βαζηθφ ξφιν 20 Βι.: [22]

23 παίδεη ε ζπλεηδεηή κειέηε θαη ε εθνχζηα κάζεζε, ε θαηαλφεζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ θαλφλσλ ή αξρψλ πνπ δηέπνπλ ηα πξνο κάζεζε γλσζηηθά ζηνηρεία θαη ε ζπλεηδεηή επαλαεθαξκνγή ηνπο ζε λέα ζπκθξαδφκελα. Ζ θευπία ηος Αναδομιζμού ζηνρεχεη ζηελ εκπεηξηθή πξνζέγγηζε ηεο δηδαζθαιίαο, ζέηεη ζην επίθεληξν ηεο δηδαζθαιίαο ηεο γιψζζαο ηελ επίηεπμε ησλ αληηθεηκεληθψλ ζηφρσλ ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο θαη δίλεη βαξχηεηα ζε κεζφδνπο, φπσο είλαη ε εζλνγξαθία, ε πνηνηηθή θαη ε εξκελεπηηθή κέζνδνο. Σα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ηνπ Αλαδνκηζκνχ δίλνπλ έκθαζε ζηελ απφθηεζε εκπεηξηψλ απφ ηελ πιεπξά ησλ καζεηψλ, νη νπνίεο είλαη θαηάιιειεο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ αλζξψπνπ σο πνιίηε, αιιά θαη ηεο θνηλσληθήο ζπλεξγαζίαο. Ζ θξηηηθή ε νπνία αζθείηαη ζε απηήλ ηε ζεσξία είλαη έληνλε, θαζψο θαηεγνξείηαη γηα ηελ απαμίσζε ηνπ δηδαθηηθνχ πξνζσπηθνχ θαη ηε κεηαβνιή ηνπ ζε απιφ εθηειεζηή ελφο πξνγξάκκαηνο πνπ θαηαζθεχαζαλ άιινη. Δπίζεο, νη επηθξηηέο ηνπ Αλαδνκηζκνχ ππνζηεξίδνπλ φηη ε εθπαηδεπηηθή απηή ζεσξία επηθεληξψλεηαη απνθιεηζηηθά ζηα απνηειέζκαηα ηεο κάζεζεο θαη δελ δίλεη πξνζνρή ζηε καζεζηαθή δηαδηθαζία. Σέινο, ζηε θευπία ηος Πποοδεςηιζμού, ε πξνζνρή ηνπ πξνγξάκκαηνο εζηηάδεηαη ζην είδνο ησλ καζεζηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ζηε ζπκκεηνρή ησλ καζεηψλ ζε απηέο. Δπηθεληξψλεηαη, δειαδή, πεξηζζφηεξν ζηε κεζνδνινγία θαη φρη ηφζν ζηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο. Όζνλ αθνξά ηνπο ζηφρνπο νη νπνίνη ηίζεληαη ζην πιαίζην ηνπ Πξννδεπηηζκνχ, αθνξνχλ θπξίσο ηηο δξαζηεξηφηεηεο θαη φρη ηα γισζζνινγηθά ζηνηρεία ηνπ καζήκαηνο (Clark, 1985: 59). Γπν επηπιένλ θηινζνθηθέο εθπαηδεπηηθέο ηάζεηο ησλ μέλσλ γισζζψλ είλαη απηέο ηεο Διαθοποποιημένηρ Διδαζκαλίαρ θαη ηνπ Πολςμεθοδολογικού Εκλεκηιζμού. Ζ πξψηε έρεη σο ππξήλα ηελ άπνςε φηη ε εθκάζεζε κηαο μέλεο γιψζζαο είλαη αιιειέλδεηε κε ην πξνθίι ηνπ θάζε καζεηή θαη, θαηά επέθηαζε, ησλ δηαθφξσλ ζηξαηεγηθψλ κεζφδσλ κάζεζεο πνπ έρεη ν θάζε ν καζεηήο (Przesmycki, 1991: 44). Οκνίσο, ε ζεσξία ηνπ Πνιπκεζνδνινγηθνχ Δθιεθηηζκνχ πηνζεηεί ηελ άπνςε φηη ε εθκάζεζε ηεο μέλεο γιψζζαο δηαθνξνπνηείηαη αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπ θάζε καζεηή. πλεπψο, ν εθπαηδεπηηθφο δελ αθνινπζεί κία κφλν κεζνδνινγηθή πξνζέγγηζε, αιιά ηνπ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα αλαηξέμεη ζε φζεο πξνζεγγίζεηο θξίλεη ν ίδηνο φηη ηαηξηάδνπλ ζηε ζπγθεθξηκέλε θαηάζηαζε (Puren, 1994: 22). [23]

24 3.2. ΜΔΘΟΓΔΤΗ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ ΣΗ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ Ζ δηεζλήο βηβιηνγξαθία πεξηγξάθεη ηε κεζφδεπζε ηεο δηδαζθαιίαο σο κία ζχλζεηε δηαδηθαζία πνπ πεξηιακβάλεη ηηο κεζφδνπο, ηηο κνξθέο, ηελ πνξεία θαη ηα κέζα δηδαζθαιίαο. Παξφια απηά, γηα ηηο αλάγθεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο, ζα επηθεληξσζνχκε κφλν ζηηο θπξηφηεξεο κεζφδνπο, ζηα κέζα δηδαζθαιίαο πνπ πηνζεηνχληαη απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο ηεο αγγιηθήο σο μέλεο γιψζζαο θαη ζηνπο ρψξνπο κάζεζεο Μέζνδνο audio-lingual Ζ κέζνδνο απηή βαζίδεηαη ζηε ζπκπεξηθνξηθή / κπηρηεβηνξηζηηθή ζεσξία κάζεζεο ηνπ Skinner θαη επνκέλσο, ζηε δεκηνπξγία νξζψλ-επηζπκεηψλ ζπκπεξηθνξψλ. χκθσλα κε απηήλ ηε κέζνδν, ε εθκάζεζε κηαο μέλεο γιψζζαο είλαη κηα δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο κεραληζηηθψλ ελεξγεηψλ θαη νη γισζζηθέο δεμηφηεηεο απνθηψληαη πην απνηειεζκαηηθά, εάλ ηα αληηθείκελα κάζεζεο παξνπζηάδνληαη πξψηα ζηνλ πξνθνξηθφ ιφγν θαη έπεηηα ζηνλ γξαπηφ. Πξσηαξρηθφο ζηφρνο ηεο παξαπάλσ ζεσξίαο είλαη ε θαηάθηεζε ηνπ πξνθνξηθνχ ιφγνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε θαηαλφεζε πξνθνξηθνχ ιφγνπ (listening) θαη ε παξαγσγή πξνθνξηθνχ ιφγνπ (speaking) απνηεινχλ ηε βάζε γηα ηηο ππφινηπεο γισζζηθέο δεμηφηεηεο θαη ζπλεπψο, ε αθξηβήο ζεηξά κάζεζεο ζεσξείηαη ε εμήο: θαηαλφεζε πξνθνξηθνχ ιφγνπ (listening), παξαγσγή πξνθνξηθνχ ιφγνπ (speaking), θαηαλφεζε γξαπηνχ ιφγνπ (reading) θαη ηέινο, παξαγσγή γξαπηνχ ιφγνπ (writing). Δπίζεο, απνηξέπεηαη ε εθκάζεζε ιέμεσλ, φηαλ απηέο βξίζθνληαη εθηφο θαηάιιεινπ γισζζηθν-πνιηηηζηηθνχ πιαηζίνπ (context). Σέινο, είλαη ζεκαληηθή ε κε ρξήζε ηεο κεηξηθήο γιψζζαο, ε νπνία πξέπεη λα απνθεχγεηαη φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν. Όζνλ αθνξά ηε δηδαθηέα χιε / ην δηδαθηηθφ πεξηερφκελν, ππάξρνπλ δχν επηινγέο. Ζ πξψηε αθνξά ηελ έκθαζε ζην ιεμηιφγην βαζηθψλ ελλνηψλ-αληηθεηκέλσλ θαη ε δεχηεξε ην γισζζνινγηθφ κέξνο, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ηα πην ζεκαληηθά ζηνηρεία ηεο θσλνινγίαο, ηεο κνξθνινγίαο θαη ηνπ ζπληαθηηθνχ. Γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε δηδαζθαιία ηεο παξαπάλσ χιεο ρξεζηκνπνηνχληαη δηάθνξεο βαζηθέο πξαθηηθέο κέζνδνη, φπσο είλαη νη δηάινγνη (dialogues), νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα επαλάιεςε θαη απνζηήζηζε, θαη νη αζθήζεηο επαλαιεπηηθνχ ραξαθηήξα (drills). Ηδηαίηεξε έκθαζε δίλεηαη ζηε ζσζηή πξνθνξά, ζηνλ ηνληζκφ, [24]

25 ζηνλ ξπζκφ θαη ζηνλ επηηνληζκφ. Οη δηάινγνη είλαη απηνί πνπ πεξηέρνπλ θαη ηε γξακκαηηθή πνπ πξφθεηηαη λα κειεηεζεί. Δίδε αζθήζεσλ (drills) είλαη ε επαλάιεςε (repetition), ε θιίζε ξεκάησλ (inflection), ε αληηθαηάζηαζε (replacement), ε αλαδηαηχπσζε (restatement), ε αληηθαηάζηαζε (replacement), ε ζπκπιήξσζε (completion), ν κεηαγξακκαηηζκφο (transposition), ε επέθηαζε (expansion), ε ζπλαινηθή (contraction), o κεηαζρεκαηηζκφο (transformation), ε ελζσκάησζε (integration), ε αληέλζηαζε (rejoinder) θαη ε απφδνζε (restoration). ηε κέζνδν απηή, ν ξφινο ησλ καζεηψλ είλαη αληηδξαζηηθφο, θαζψο ππνηίζεηαη πσο πξέπεη λα αληαπνθξίλεηαη ζηα εξεζίζκαηα πνπ ηνπο δίλνληαη κφλν απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ. Ο ηειεπηαίνο, θαηέρεη θεληξηθφ ξφιν, θαζψο είλαη απηφο πνπ νξίδεη ην πεξηερφκελν, ηνλ ξπζκφ ή ην ζηπι κάζεζεο. Ζ κέζνδνο audio-lingual είρε απήρεζε θπξίσο ζηελ Ακεξηθή θαηά ηε δεθαεηία ηνπ ηελ πνξεία φκσο δέρζεθε έληνλεο θξηηηθέο ζε επίπεδν ζεσξίαο κάζεζεο θαη γιψζζαο, θαζψο θαη επίδνζεο καζεηψλ. Παξφια απηά, αθφκα θαη ζήκεξα, ζηνηρεία ησλ κπηρηεβηνξηζηηθψλ κεζφδσλ ζπλαληψληαη ζε θάζε είδνπο δηδαζθαιία (Richards & Rodgers, 2001: θαη Harmer, 2004: 79-80) Δπηθνηλσληαθή κέζνδνο Ζ ακέζσο επφκελε ηάζε ζηε κεζνδνινγία κεηά ηε κέζνδν audio-lingual ήηαλ ε επηθνηλσληαθή πξνζέγγηζε (Communicative approach), ε νπνία βαζίδεηαη ζηε γισζζηθή ζεσξία ηνπ Chomsky. Ζ ζεσξία απηή απνηειεί ηνλ αληίινγν ζηε κέζνδν audio-lingual, θαζψο αληηιακβάλεηαη ηε γιψζζα ηειείσο δηαθνξεηηθά, δειαδή, σο έλα κέζν επηθνηλσλίαο, σο έλα ζχζηεκα γηα ηελ εθθνξά λνήκαηνο. πλεπψο, ε έκθαζε δίλεηαη ζηηο δηαδηθαζίεο επηθνηλσλίαο θαη φρη ζηελ θαηάθηεζε γισζζηθψλ κνξθψλ. Γειαδή, ζεκαζία έρεη ην πψο ζα δηδαρζεί θάηη θαη φρη ζπγθεθξηκέλα ε δηδαζθαιία ηεο γξακκαηηθήο ή ηνπ ιεμηινγίνπ. ηφρνο ηεο επηθνηλσληαθήο κεζφδνπ είλαη νη δξαζηεξηφηεηεο λα πξνσζνχλ ηελ απζεληηθή-ξεαιηζηηθή επηθνηλσλία, ρσξίο λα δίλεηαη έκθαζε ζηελ αθξίβεηα ιφγνπ, θαζψο θαη ε ίδηα ε επηθνηλσλία λα πξνυπνζέηεη ηελ αλάκεημε δηαθνξεηηθψλ γισζζηθψλ δεμηνηήησλ. ηε κέζνδν απηή, ην reading, ην writing, ην listening θαη ην speaking κπνξνχλ λα πξνζεγγηζηνχλ κέζα απφ κηα επηθνηλσληαθή ζθνπηά, ψζηε λα ζπλαληήζνπλ ην επίπεδν δπλαηνηήησλ θαη ηηο επηθνηλσληαθέο αλάγθεο ηνπ θάζε καζεηή. πλεπψο, νη [25]

26 ζηφρνη ζε απηή ηελ πεξίπησζε δελ είλαη εηδηθνί αιιά γεληθνί. Όζνλ αθνξά ην ζχλνιν ησλ ηχπσλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ θαη αζθήζεσλ, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε απηήλ ηελ πξνζέγγηζε, είλαη απεξηφξηζην. Οη κφλεο πξνυπνζέζεηο πνπ ππάξρνπλ, είλαη νη αζθήζεηο θαη νη δξαζηεξηφηεηεο λα ππφθεηληαη ζηνπο ζηφρνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο, λα απαζρνινχλ ηνπο καζεηέο ζε επηθνηλσληαθφ επίπεδν θαη λα πξνάγνπλ επηθνηλσληαθέο δηαδηθαζίεο, φπσο γηα παξάδεηγκα, ε αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ (Richards & Rodgers, 2001: θαη Harmer, 2004: 84-86) Γηαζεκαηηθόηεηα Σν κνληέιν δηδαζθαιίαο μέλσλ γισζζψλ, ην νπνίν θπξηαξρνχζε ζην εθπαηδεπηηθφ καο ζχζηεκα κέρξη θαη ην ηέινο ηνπ 20 νπ αηψλα ήηαλ ε επηθνηλσληαθή πξνζέγγηζε. Δπίζεο, νιφθιεξν ην πξφγξακκα ζπνπδψλ βαζηδφηαλ ζηε δηαθξηηή δηδαζθαιία ησλ γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ ρσξίο θακία εζσηεξηθή ζπλνρή. Παξφια απηά, απφ ην ζρνιηθφ έηνο θαη έπεηηα, πξνσζήζεθε ε έλλνηα ηεο δηαζεκαηηθφηεηαο κε ηελ εηζρψξεζε θαηλνχξγησλ ζρνιηθψλ εγρεηξηδίσλ ζηελ ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε ηεο Διιάδαο. χκθσλα κε ηνλ Υαηδεδήκνπ, Γ. (2007: 213), κε ηνλ φξν «δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε» ελλννχµε φηη «ε παηδαγσγηθή δηαδηθαζία γίλεηαη κε ηέηνηνλ ηξφπν, ψζηε ε ζρνιηθή γλψζε λα δηαπεξλά ηηο δηαρσξηζηηθέο γξακκέο κεηαμχ ησλ πεξηερνκέλσλ ησλ επηκέξνπο γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ θαη λα πξνζεγγίδεηαη κε έλαλ νιηζηηθφ ηξφπν». Δπνκέλσο, ην πεξηερφκελν ηεο δηδαζθαιίαο γίλεηαη εληαίν θαη ε δηδαζθαιία θαζεαπηή γίλεηαη πην επξεκαηηθή, ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ηνπ παηδνθεληξηζκνχ θαη ηνπ δηαινγνθεληξηζκνχ (Σζνηζφιε, 2007). Όζνλ αθνξά ηε δηαζεκαηηθφηεηα ζην πιαίζην ηεο δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, είλαη εχθνιν λα βξεζεί ε ζχλδεζε, θαζψο θάζε γιψζζα απνηειεί έλαλ θψδηθα επηθνηλσλίαο πνπ αιιειεπηδξά ζπλερψο κε άιια γισζζηθά ή κε ζπζηήκαηα. Δμνξηζκνχ, ινηπφλ, θάζε γιψζζα έρεη ηε δπλαηφηεηα δηαζεκαηηθήο ζχλδεζεο κε άιια γλσζηηθά αληηθείκελα φπσο γηα παξάδεηγκα ηε Λνγνηερλία, ηελ Ηζηνξία, ηε Γεσγξαθία, ηα Μαζεκαηηθά θ.ά, δίλνληαο έκθαζε, πξσηίζησο, ζηελ επηθνηλσληαθή δηάζηαζή ηεο. Με απηήλ ηελ πξνζέγγηζε επηηπγράλεηαη, κεηαμχ ησλ άιισλ, θαη ε [26]

27 ελίζρπζε ησλ ζεηηθψλ ζηάζεσλ ησλ καζεηψλ γηα ηελ εθκάζεζε ηεο γιψζζαο Μέζα δηδαζθαιίαο ζηελ αγγιηθή γιώζζα ηελ επνρή πνπ δηαλχνπκε κε ηα έληνλα ηερλνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο ζπλερείο θαηλνηνκίεο, φπσο πξναλαθέξζεθε ζηελ εηζαγσγή ηνπ παξφληνο πνλήκαηνο, είλαη θπζηθφ, νη απαηηήζεηο γηα ηε δηεμαγσγή κηαο δηδαζθαιίαο λα είλαη πςειφηεξεο. ε απηφ, πξσηαξρηθφ ξφιν έρνπλ ηα ιεγφκελα κέζα δηδαζθαιίαο κε ηα νπνία είλαη εμνπιηζκέλα νη δεκφζηεο ή ηδησηηθέο ζρνιηθέο κνλάδεο θαη ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχλ ηφζν νη εθπαηδεπηηθνί φζν θαη νη καζεηέο κέζα ή έμσ απφ ηνλ ζρνιηθφ ρψξν (Υαηδεδήκνπ, 2007: 321). πγθξίλνληαο ην γλσζηηθφ αληηθείκελν ησλ μέλσλ γισζζψλ, θαη ηδηαίηεξα ηεο αγγιηθήο, κε ηα ππφινηπα καζήκαηα ηνπ ζρνιείνπ, παξαηεξείηαη παγθνζκίσο ε ρξήζε κηαο κεγάιεο γθάκαο κέζσλ δηδαζθαιίαο θαη ηδηαίηεξα ε έληαμε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ήδε απφ ηηο δεθαεηίεο ηνπ 60 θαη 70. ηελ Διιάδα, ην θαηλφκελν γίλεηαη πην έληνλα αληηιεπηφ θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 80 (Οηθνλφκνπ, ρ.ρ.: 173). Σα κέζα δηδαζθαιίαο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο γηα ηελ εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ είλαη ηα κε ηερλνινγηθνχ ηχπνπ, φπσο ν πίλαθαο, ε θηκσιία, ν ζπφγγνο, ν καξθαδφξνο, ηα βηβιία, νη κπνγηέο, νη θνχθιεο θνπθινζέαηξνπ, νη αθίζεο, νη εηθνλνγξαθεκέλεο θάξηεο ιεμηινγίνπ (flashcards), ηα ξεάιηα (realia) θαη ηα ηερλνινγηθνχ ηχπνπ φπσο ηα νπηηθά: π.ρ. γξαθνζθφπην (Over Head Projector), ηα αθνπζηηθά, φπσο ην CD-player θαη ηα νπηηθναθνπζηηθά, φπσο ε ηειεφξαζε, ην DVDplayer, ν ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο, ην Γηαδίθηπν 22, ηα εθπαηδεπηηθά ινγηζκηθά θαη ν δηαδξαζηηθφο πίλαθαο 23 (Interactive Whiteboard) 24 (βι. παξάξηεκα: ζρήκα 1). Σα παξαπάλσ κέζα νθείινπλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη κε κέηξν θαη πάληα κε γλψκνλα ηηο εθάζηνηε ζπγθεθξηκέλεο αλάγθεο ησλ καζεηψλ. Δπίζεο, νη εθπαηδεπηηθνί ζα πξέπεη λα είλαη θαηάιιεια εθπαηδεπκέλνη γηα ηε ρξήζε ηνπο θαη ην 21 Γηα πεξηζζφηεξα ζρεηηθά κε ηε δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε θαη ηε δηδαζθαιία μέλσλ γισζζψλ, βι. (Σζνηζφιε, 2007): 22 Γηα πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ ζηε δηδαζθαιία μέλσλ γισζζψλ, βι: (ζει ) 23 ρεηηθά κε ηνλ δηαδξαζηηθφ πίλαθα ζηελ εθπαίδεπζε, βι.: 24 ρεηηθά κε ηα δηάθνξα είδε κέζσλ δηδαζθαιίαο: Υαηδεδήκνπ (2007: ) θαη Harmer ( : ). [27]

28 πεξηβάιινλ νπσζδήπνηε επλντθφ, ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξν πνζνζηφ ζηε δηεπθφιπλζε ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο εληφο θαη εθηφο ηεο ηάμεο Υώξνη κάζεζεο Έλαο άιινο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη ηε δηαδηθαζία εθκάζεζεο ηεο μέλεο γιψζζαο, πέξα απφ ηε κέζνδν θαη ηα κέζα δηδαζθαιίαο, είλαη θαη ν ρψξνο φπνπ δηεμάγεηαη ην κάζεκα. Σν ηδαληθφ είλαη θάπνηα, εηδηθά γηα ην ζπγθεθξηκέλν γλσζηηθφ αληηθείκελν, επξχρσξε θαη θσηεηλή αίζνπζα, ψζηε λα κπνξεί λα ππάξρεη ε θαηάιιειε δηάηαμε ζξαλίσλ θαη ειεχζεξνη ηνίρνη γηα ηελ αλάξηεζε ησλ εξγαζηψλ ησλ καζεηψλ. Δπίζεο, απαξαίηεην γηα κηα πιήξε πιηθνηερληθή ππνδνκή είλαη ε παξάιιειε χπαξμε μελφγισζζεο δαλεηζηηθήο βηβιηνζήθεο θαη έλαο μερσξηζηφο ρψξνο γηα ηε ρξήζε ππνινγηζηψλ ζπλδεδεκέλσλ κε ην Γηαδίθηπν. [28]

29 4. Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΣΗΝ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ 4.1. Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΣΟ L0- ΔΙΑΓΩΓΙΚΟ ΔΠΙΠΔΓΟ Πνιππιεζείο επηζηεκνληθέο έξεπλεο έρνπλ απνδείμεη φηη νη καζεηέο κηθξήο ειηθίαο είλαη ηθαλνί λα ιακβάλνπλ ηε λέα γλψζε αβίαζηα θαη λα αλαπηχζζνπλ λσξίηεξα νξηζκέλεο γισζζηθέο δεμηφηεηεο (Σξηάξρε-Hermann, 2005: 12). Πην ζπγθεθξηκέλα, ηα κηθξά παηδηά: α) δηαζέηνπλ εγγελείο, θπζηθνχο κεραληζκνχο πνπ ηα βνεζνχλ ζηελ εθκάζεζε γισζζψλ, β) ηνπο αξέζεη λα καζαίλνπλ γιψζζεο θαη γ) είλαη ηθαλά λα κάζνπλ νπνηαδήπνηε γιψζζα (είηε σο κεηξηθή είηε σο μέλε γιψζζα), εθφζνλ έρνπλ ηελ θαηάιιειε καζεζηαθή ππνζηήξημε απφ ην πεξηβάιινλ ηνπο (Johnson & Newport, 1989: 77). Δπηπιένλ, ζηνηρεία απφ άιιεο αμηνζεκείσηεο κειέηεο έρνπλ δείμεη φηη ηα παηδηά, ηα νπνία αξρίδνπλ κηα μέλε γιψζζα ζε πνιχ κηθξή ειηθία, έρνπλ πην αλεπηπγκέλε πξνθνξηθή έθθξαζε θαη θαιχηεξε πξνθνξά απφ φ, ηη άιια παηδηά ηα νπνία αξρίδνπλ ηελ μέλε γιψζζα αξγφηεξα (Lenneberg, 1967: 52). χκθσλα κε ηνλ Krashen (1982: 33), ε ηθαλφηεηα ησλ παηδηψλ απηήο ηεο ειηθίαο έγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη ηα κηθξά παηδηά ραξαθηεξίδνληαη απφ έληνλν απζνξκεηηζκφ θαη δελ έρνπλ ηηο αλαζηνιέο ησλ κεγαιπηέξσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, θαίλεηαη φηη πξνζπαζνχλ λα κηκεζνχλ θαη φηη δελ θνβνχληαη λα θάλνπλ ιάζνο. Δπίζεο, ζηα παηδηά πξψηκεο ειηθίαο αξέζεη λα έξρνληαη ζε επαθή κε λέεο γλψζεηο, εθφζνλ απηέο ηνπο παξέρνληαη ζε θάπνηνπ είδνπο ςπραγσγηθή κνξθή, φπσο γηα παξάδεηγκα ηα παηρλίδηα ή ηα παξακχζηα θαη φρη κέζσ ησλ παξαδνζηαθψλ ηξφπσλ φπσο ε γξακκαηηθή, ε νξζνγξαθία θαη ε απνζηήζηζε ιεμηινγίνπ. Δπηπιένλ, ε εθκάζεζε κηαο μέλεο γιψζζαο ζε κηθξή ειηθία βνεζάεη ηα παηδηά λα εηζαρζνχλ ζην πλεχκα ηεο πνιηηηζκηθφηεηαο θαη ηεο πνιπγισζζίαο θαη ζέηεη ηα ζεκέιηα γηα εχθνιε εθκάζεζε πεξηζζφηεξσλ γισζζψλ ζην κέιινλ. Δπνκέλσο, φζν λσξίηεξα έλα παηδί αξρίδεη κηα μέλε γιψζζα ηφζν ην θαιχηεξν, θαζψο ε δηαδηθαζία απηή πξνζθέξεη πνιχηηκεο γισζζηθέο θαη δηαπνιηηηζκηθέο εκπεηξίεο Γηα ηηο πιεξνθνξίεο βι. ην πξψην ηεχρνο ηνπ ειεθηξνληθνχ πεξηνδηθνχ πνπ θηινμελείηαη ζηελ δηαδηθηπαθή εθπαηδεπηηθή πχιε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Δθκάζεζεο ηεο Αγγιηθήο ζε πξψηκε Παηδηθή Ζιηθία (ΠΔΑΠ) ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο: /anaptyksi-sxolikoy-grammatismoy-kai-ekmathisi-ksenis-glossas?cis=39. Αξρηθή ζειίδα ηνπ ΠΔΑΠ: [29]

30 4.2. Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΣΗΝ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΓΗΜΟΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Απφ ην 1900, ε αγγιηθή γιψζζα εληάζζεηαη σο δεχηεξε μέλε γιψζζα, κεηά ηε γαιιηθή, ζε επαγγεικαηηθά ζρνιεία, φπσο ζηα δηδαζθαιεία θαη ζε εκπνξηθέο θαη λαπηηθέο ζρνιέο (Μαιηβίηζε, 2004: 4). Σν 1931 ηδξχζεθε ην πξψην μελφγισζζν παλεπηζηεκηαθφ ηκήκα Αγγιηθήο Φηινινγίαο, ζην Δζληθφ Καπνδηζηξηαθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ ζχκθσλα κε ηνλ ηδξπηηθφ λφκν ηνπ 1931 γηα ηε ιεηηνπξγία Ηλζηηηνχηνπ Ξέλσλ Γισζζψλ θαη Φηινινγηψλ. Ωο κάζεκα, ε αγγιηθή εηζάγεηαη ππνρξεσηηθά ζηα γπκλάζηα ηεο ρψξαο ην 1945 θαη ε απμεκέλε αλάγθε ζε θαζεγεηέο αγγιηθήο νδήγεζε ην 1951 ζηε δεκηνπξγία επηπιένλ ηκήκαηνο Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο ζην Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο σο παξάξηεκα ηεο Φηινζνθηθήο ρνιήο 26. ηε δηάδνζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζπλέβαιε θαη ην γεγνλφο φηη απφ ην 1944 θαη κεηά εκθαλίζηεθε ε ηδέα ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, κε απνηέιεζκα λα γίλεηαη πην επηηαθηηθή ε αλάγθε γηα δηεζλή επηθνηλσλία θαη εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ. Σν κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο εηζήρζε ζηελ ειιεληθή πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε ζηα πεξηζζφηεξα δεκνηηθά ζρνιεία ην ζρνιηθφ έηνο κε ηνλ λ. 1566/85 θαη θιήζεθαλ λα δηδάμνπλ εθπαηδεπηηθνί ηεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο απφ κεηάηαμε. Ζ αγγιηθή άξρηζε νπζηαζηηθά λα δηδάζθεηαη σο κνλαδηθή μέλε γιψζζα ην ζρνιηθφ έηνο (Γξίβα, 2005: 4, 37-39). Αξρηθά, γηα ηνπο καζεηέο ησλ βαζκίδσλ απφ δ έσο ζη δεκνηηθνχ, ην κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ήηαλ ππνρξεσηηθφ θαη θάιππηε ηξεηο ψξεο απφ ην εβδνκαδηαίν πξφγξακκα. Σν 2003 ε δηδαζθαιία επεθηάζεθε θαη ζηελ γ δεκνηηθνχ γηα ίζν αξηζκφ σξψλ. Απφ ην 1992 θαη έπεηηα, ην Τπνπξγείν Παηδείαο ζε ζπλεξγαζία κε ην Παηδαγσγηθφ Ηλζηηηνχην, θαηαβάιιεη κηα ζεηξά πξνζπαζεηψλ γηα ηελ αλαβάζκηζε ηεο δηδαζθαιίαο ηεο μέλεο γιψζζαο ηφζν ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε, φζν θαη ζηε δεπηεξνβάζκηα. Σν 1993 ην Τπνπξγείν Παηδείαο εηζήγαγε ηε δεχηεξε μέλε γιψζζα ζηε δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε θαη έζεζε ζε εθαξκνγή ην λέν σξνιφγην πξφγξακκα ζην γπκλάζην, ζχκθσλα κε ην νπνίν θαη ζηηο ηξεηο ηάμεηο ηνπ γπκλαζίνπ ζα δηδαζθφηαλ πιένλ, σο πξψηε μέλε γιψζζα ε αγγιηθή γηα δχν ψξεο θαη σο δεχηεξε μέλε γιψζζα ε γαιιηθή ή ε γεξκαληθή γηα ηξεηο ψξεο ηελ εβδνκάδα (ΤΠΔΠΘ Γ2/4230/ ). ε κηα πξνζπάζεηα λα θαηαπνιεκεζεί ε αλνκνηνγέλεηα ζηηο ηάμεηο, φζνλ αθνξά ην γλσζηηθφ πξφβιεκα, ην 1996 ην Τπνπξγείν Παηδείαο εθάξκνζε ηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο κε 26 ηνηρεία απφ ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπ Σκήκαηνο: [30]

31 βάζε ηα επίπεδα γλψζεο (ΤΠΔΠΘ Γ2/430/ ). ηε δεχηεξε βαζκίδα ηεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, ην ιχθεην, θαζηεξψζεθε ην κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηελ α θαη β ηάμε γηα ηξεηο θαη δχν ψξεο αληίζηνηρα (ΦΔΚ 1057/ ). Σν εηζήρζε θαη ζηελ γ ηάμε ηνπ ιπθείνπ, σο ππνρξεσηηθφ κάζεκα γηα δχν ψξεο ηελ εβδνκάδα. Σελ ίδηα πεξίνδν επηηειέζηεθε θαη ε αλακφξθσζε ησλ αλαιπηηθψλ πξνγξακκάησλ ησλ μέλσλ γισζζψλ θαη ζε πξσηνβάζκην αιιά θαη ζε δεπηεξνβάζκην επίπεδν (ΦΔΚ 1868/ ). ηηο 22 Ννεκβξίνπ 1999, ην Τπνπξγείν Παηδείαο εμήγγεηιε ηελ θαζηέξσζε ηνπ Κξαηηθνχ Πηζηνπνηεηηθνχ Γισζζνκάζεηαο (ΚΠΓ) ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, ψζηε λα βεβαηψλεηαη εληαία θαη ζε θξαηηθφ επίπεδν ε γλψζε ηεο γιψζζαο. ηηο Απξηιίνπ 2003 δηελεξγήζεθαλ νη πξψηεο εμεηάζεηο γηα ηελ απφθηεζε ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ ζε επίπεδν Β2 Intermediate θαη απφ ηνλ επηέκβξην επεθηάζεθε ε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο θαη ζηελ γ ηάμε ηνπ δεκνηηθνχ (αξηζκ. Απφθ. 7/ ). Γίλεηαη, έηζη, κία πξψηε πξνζπάζεηα λα παηαρζεί ε παξαπαηδεία. ην παξαθάησ θεθάιαην αθνινπζεί κηα ζχληνκε αλαδξνκή ζηελ ηζηνξία ηνπ καζήκαηνο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε, ε νπνία απνηειεί θαη ην θπξίσο εξεπλεηηθφ αληηθείκελν ηεο εξγαζία απηήο ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΗ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΣΗΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΓΗΜΟΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ζ εηζαγσγή ηεο δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε πξαγκαηνπνηήζεθε ζε δχν ζηάδηα. Σν πεηξακαηηθφ ζηάδην θαη ην γεληθφ ζηάδην. Σν πεηξακαηηθφ ζηάδην δηήξθεζε απφ ην 1988 έσο ην 1992, φπνπ θαη εθαξκφζηεθε ην πεηξακαηηθφ πξφγξακκα ηνπ Τπνπξγείνπ, εηζάγνληαο ηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο ζε 80 δεκνηηθά ζρνιεία. Οη καζεηέο ζηα ζρνιεία απηά παξαθνινπζνχζαλ ηξίσξα καζήκαηα αγγιηθήο γιψζζαο αλά εβδνκάδα, αξρίδνληαο απφ ηελ δ δεκνηηθνχ ζε πεξίπησζε πνπ ζα αθνινπζνχζαλ ζε γπκλάζην φπνπ ζα δηδαζθφηαλ ε ίδηα γιψζζα. Αξγφηεξα, ην , απμήζεθε ν αξηζκφο ησλ ζρνιείσλ ζηα νπνία εθαξκφζηεθε ην πηινηηθφ απηφ πξφγξακκα ζε Σν άξρηζε ε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο γιψζζαο σο κνλαδηθήο μέλεο γιψζζαο ζηελ δ, ε θαη ζη δεκνηηθνχ. πλνιηθά, ν δηδαθηηθφο ρξφλνο γηα ην κάζεκα απηφ είλαη 270 ψξεο θαη γηα ηηο ηξεηο ηάμεηο, βνεζψληαο έηζη ηνπο καζεηέο λα [31]

32 αλαπηχμνπλ ζηνηρεηψδεηο επηθνηλσληαθέο δεμηφηεηεο ζηελ αγγιηθή γιψζζα. Αξγφηεξα, ην 2002, ην Παηδαγσγηθφ Ηλζηηηνχην, µε ηελ ππ αξηζ. 7/2001 πξάμε ηνπ ηµήµαηνο πξσηνβάζµηαο εθπαίδεπζεο, ελέθξηλε ηελ έληαμε ηνπ καζήκαηνο ζηελ γ ηάμε ηνπ δεκνηηθνχ, απμάλνληαο ησλ αξηζµφ σξψλ δηδαζθαιίαο απφ 2 ζε 3 ψξεο αλά εβδνκάδα. Σν 2003 ε αγγιηθή εηζήρζεθε θαη ζηηο ηάμεηο ηνπ νινήκεξνπ δεκνηηθνχ (ζηα ζρνιεία κε ηκήκαηα δηεπξπκέλνπ σξαξίνπ), σο κάζεκα εκπινπηηζκνχ γλψζεσλ (αξηζ. Απφθ. 12/2003). Ζ εηζαγσγή ηνπ καζήκαηνο ζην νινήκεξν δεκνηηθφ ζηφρεπε ζην λα αλαπηχμνπλ νη καζεηέο ηηο γισζζηθέο ηνπο ηθαλφηεηεο θαη ζηνλ πξνθνξηθφ θαη ζηνλ γξαπηφ ιφγν, γηα λα κπνξνχλ λα επηθνηλσλήζνπλ κε άιια άηνκα ζε δηάθνξα γισζζηθά θαη πνιηηηζκηθά πεξηβάιινληα (Γξίβα, 2005: 37-40). Πιένλ, ε αγγιηθή γιψζζα δηδάζθεηαη ζην δεκνηηθφ ζρνιείν ηεο πξσηλήο βάξδηαο ζηελ γ, δ, ε θαη ζη ηάμε γηα ηξεηο ψξεο ηελ εβδνκάδα. Όζνλ αθνξά ην νινήκεξν δεκνηηθφ ζρνιείν, ην κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο απνηειεί ππνρξεσηηθφ δηδαθηηθφ αληηθείκελν θαη δηδάζθεηαη ζηηο παξαπάλσ ηάμεηο γηα δχν ψξεο ηελ εβδνκάδα. Πξέπεη φκσο λα ζεκεησζεί φηη ε αγγιηθή γιψζζα λαη κελ δηδάζθεηαη ζην δεκνηηθφ απφ ηελ γ ηάμε θαη έπεηηα ζε φια ηα ζρνιεία αιιά φρη ζηα κνλνζέζηα, δηζέζηα θαη ηξηζέζηα ζρνιεία, ηα νπνία είλαη εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα απνκαθξπζκέλσλ ή δπζπξφζηησλ πεξηνρψλ. Ο ιφγνο ν νπνίνο ζπκβαίλεη απηφ είλαη φηη ζηα ζρνιεία απηά, ν δηνξηζκφο εθπαηδεπηηθνχ αγγιηθήο δελ είλαη εθηθηφο, ιφγσ ηεο αδπλακίαο ζπκπιήξσζεο πιήξνπο σξαξίνπ. Ο αξηζκφο ησλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ φπνπ δηδάζθεηαη ε αγγιηθή αλέξρεηαη ζε έλαληη πνπ είλαη ηα νιηγνζέζηα (πεξίπνπ 45% επί ηνπ ζπλφινπ) Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΣΟ «ΝΔΟ ΥΟΛΔΙΟ 27» ην πιαίζην ηεο πνιπγισζζίαο ηελ νπνία, φπσο αλαθέξζεθε ζηα δχν πξψηα θεθάιαηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, πξνσζεί ε Δπξσπατθή Έλσζε, ην Τπνπξγείν Παηδείαο απνθάζηζε λα αξρίζεη έλα πεηξακαηηθφ εηδηθφ πξφγξακκα εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο. Σν πξφγξακκα μεθίλεζε απφ ην ζρνιηθφ έηνο θαη αθνξά ζε 800 νινήκεξα ζρνιεία ηεο ρψξαο. ην πιαίζην ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ 27 Με ηνλ φξν «Νέν ρνιείν» ελλννχκε ην ζρνιείν ζην νπνίν αλαθεξφηαλ ε πξψελ Τπνπξγφο Παηδείαο, θα. Άλλα Γηακαληνπνχινπ, θαη φρη ην ζρνιείν εξγαζίαο ηνπ Dewey, ην νπνίν έρεη ηζηνξία εθαηφ ρξφλσλ. [32]

33 νλνκαδφκελνπ «Νένπ ρνιείνπ» ε αγγιηθή γιψζζα δηδάζθεηαη απφ ηελ α θαη β δεκνηηθνχ (Τπνπξγείν Παηδείαο, 2010). Σν πξφγξακκα απηφ ζπγρξεκαηνδνηείηαη απφ ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν θαη ιεηηνπξγεί ήδε ζηελ Απζηξία, Γαιιία, Δζζνλία, Ηηαιία, Λνπμεκβνχξγν, Φηλιαλδία, νπεδία, θαη Ννξβεγία. Μέζα ζηνπο αξρηθνχο ζηφρνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη θαη ε απφθαζε γηα ηελ επέθηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο κέρξη ην 2013, εθφζνλ απηφ είλαη απνηειεζκαηηθφ ζηελ ελίζρπζε ηεο μελφγισζζεο εθπαίδεπζεο (Γελδξηλνχ, ρ.ρ.). ην πιαίζην ηνπ «Νένπ ρνιείνπ», αθνινπζείηαη έλα εληαίν πξφγξακκα ζπνπδψλ γηα φιεο ηηο γιψζζεο ηνπ ζρνιείνπ θαη γηα φια ηα επίπεδα εθπαίδεπζεο (δεκνηηθφ, γπκλάζην θαη ιχθεην) (Γελδξηλνχ, ρ.ρ.) 28. ε απηφ ην «Δληαίν Πξφγξακκα πνπδψλ Ξέλσλ Γισζζψλ», πεξηιακβάλνληαη νη εθηθηνί ζηφρνη ηνπ θάζε καζεζηαθνχ επηπέδνπ θαη νη θαηάιιειεο λέεο πξνζεγγίζεηο δηδαζθαιίαο ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο λέεο ηερλνινγίεο. Ζ δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο παξέρεηαη απφ 1 έσο 5 ψξεο ζε φια ηα ηκήκαηα ηνπ νινήκεξνπ πξνγξάκκαηνο σο επηπιένλ ψξεο ζην κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο. Ο βαζκφο ζην κάζεκα ηεο μέλεο γιψζζαο, πεξηιακβάλεηαη ζην ζπλνιηθφ βαζκφ ησλ καζεηψλ, θαη ελ ζπλερεία, φζνη καζεηέο ζέινπλ λα πηζηνπνηήζνπλ ηηο γλψζεηο ηνπο, πξνεηνηκάδνληαη λα δψζνπλ εμεηάζεηο γηα ην Κξαηηθφ Πηζηνπνηεηηθφ Γισζζνκάζεηαο κέζα ζην ζρνιείν CURRICULUM ΚΑΙ SYLLABUS ηελ αγγιφθσλε βηβιηνγξαθία ζπλαληψληαη δχν δηαθνξεηηθνί φξνη γηα ηα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ηα νπνία απνηεινχλ ην αληηθείκελν δηδαζθαιίαο θάζε καζήκαηνο. Οη δπν φξνη πνπ αληαπνθξίλνληαη ζηνλ ειιεληθφ φξν «αλαιπηηθφ πξφγξακκα» είλαη νη φξνη Curriculum θαη Syllabus. Ωο Curriculum νξίδεηαη «ε επξχηεξε έλλνηα ηεο θηινζνθίαο, ησλ ζθνπψλ, ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο εθαξκνγήο ελφο νιφθιεξνπ πξνγξάκκαηνο ζε θάπνην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα» (White, 1988: 4). Παξαπιήζηα ζεκαζία έρεη θαη ν φξνο Syllabus, ν νπνίνο αλαθέξεηαη πην ζηελά ζηηο πξνδηαγξαθέο θαη ηε δηάηαμε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο χιεο. ηελ ειιεληθή 28 Γηα ην πιήξεο άξζξν ηεο Γελδξηλνχ, βι: 29 Αλαιπηηθφηεξα βι.: [33]

34 βηβιηνγξαθία, φκσο, δελ ππάξρεη δηαρσξηζκφο απηψλ ησλ φξσλ, κε απνηέιεζκα ν φξνο «αλαιπηηθφ πξφγξακκα» λα θαιχπηεη θαη ηνπο δχν 30. Γηα ηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο, εθαξκφδεηαη ην «εληαίν εμαεηέο αλαιπηηθφ πξφγξακκα» (γ δεκνηηθνχ - γ γπκλαζίνπ) ην νπνίν εθδφζεθε απφ ηνλ Ο.Δ.Γ.Β. ην Απνζπάζκαηά ηνπ ζπκπεξηιήθζεθαλ ζην «δηαζεκαηηθφ εληαίν πιαίζην πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ» (Γ.Δ.Π.Π..), ην νπνίν δεκηνπξγήζεθε ην 2002 γηα φια ηα καζήκαηα ηεο ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο. Ζ δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ ζην δεκνηηθφ ζρνιείν πξαγκαηνπνηείηαη κε βάζε ηα ηζρχνληα Γ.Δ.Π.Π. θαη Α.Π.. (αλαιπηηθφ πξφγξακκα ζπνπδψλ) 31. Δπίζεο, γηα ηνπο καζεηέο πνπ παξαθνινπζνχλ ην πξφγξαµµα ηνπ νινήκεξνπ ζρνιείνπ, ε αγγιηθή γιψζζα δηδάζθεηαη εληζρπηηθά 2 ψξεο ηελ εβδνκάδα αλά ηάμε µε ζθνπφ ηελ επαλάιεςε θαη εµπέδσζε ηεο δηδαρζείζαο χιεο. ΓΗΜΟΣΙΚΟ ΥΟΛΔΙΟ Σάμεηο Γηδαθηηθό πιηθό Ώξεο δηδαζθαιίαο γ ηάμε απφ ηελ εγθεθξηκέλε ιίζηα ηνπ ΤΠΔΠΘ 3 δ ηάμε Αγγιηθά δ Γεκνηηθνχ 3 ε ηάμε ζη ηάμε Αγγιηθά ε Γεκνηηθνχ/ English 5 th Grade Αγγιηθά ζη Γεκνηηθνχ/ English 6 th Grade 3 3 Σα εγρεηξίδηα ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε δηδαζθαιία ηνπ καζήκαηνο, γηα ηελ γ δεκνηηθνχ, πνηθίινπλ ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο αλάινγα κε ην επίπεδν ησλ καζεηψλ ζχκθσλα κε ηελ εθηίκεζε ηνπ αξκφδηνπ θαζεγεηή. Δίλαη θπξίσο μέλεο εθδφζεηο θαη πιεξψλνληαη απφ θσδηθφ ηνπ Τπνπξγείνπ. ηηο ηάμεηο δ, ε θαη ζη ηνπ δεκνηηθνχ αλππεξζέησο ρξεζηκνπνηνχληαη ηα εγρεηξίδηα ηνπ νξγαληζκνχ εθδφζεσλ δηδαθηηθψλ βηβιίσλ (Ο.Δ.Γ.Β. 32 ) «Αγγιηθά Γ /Δ /Σ δεκνηηθνχ» γηα ηηο αληίζηνηρεο 30 Πεξηζζφηεξα γηα ηνλ φξν «αλαιπηηθφ πξφγξακκα», βι.: Υαηδεδήκνπ (2001) Σν λνκηθφ απηφ πξφζσπν δεκνζίνπ δηθαίνπ πνπ ηδξχζεθε κε ηνλ α.λ. 952 ηηο 12/ (Α 469) έρεη πιένλ θαηαξγεζεί απφ ηηο ζχκθσλα κε ην άξζξν 33 ηνπ λ. 3966/2011 (ΦΔΚ Α 118) θαη ζηε ζέζε ηνπ αλέιαβε ην Ηλζηηηνχην Σερλνινγίαο Τπνινγηζηψλ θαη Δθδφζεσλ (Η.Σ.Τ.Δ.) «Γηνθαληφο»: [34]

35 ηάμεηο θαη δηαλέκνληαη δσξεάλ ζηελ έλαξμε ηεο ζρνιηθήο ρξνληάο. Όζνλ αθνξά ηα εγρεηξίδηα ηεο γ δεκνηηθνχ, ην Τπνπξγείν Παηδείαο αλαθνίλσζε φηη ην ζρνιηθφ έηνο ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ, γηα ην κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, βηβιία θαη ηεηξάδηα εξγαζηψλ ηνπ καζεηή, πνπ ζα αγνξαζηνχλ απφ ηε ιίζηα ειεχζεξσλ βνεζεκάησλ αγγιηθήο γιψζζαο, ηα νπνία πξψηα ζα ππνβιεζνχλ ζε δηαδηθαζία έγθξηζεο θαη ζα πιεξνχλ θάπνηεο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο. Οη πξνυπνζέζεηο απηέο αθνξνχλ ηελ αληαπφθξηζε ησλ δηδαθηηθψλ παθέησλ ζην δηαζεκαηηθφ εληαίν πιαίζην πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ (Γ.Δ.Π.Π..) μέλσλ γισζζψλ (ΦΔΚ 304/ ) θαη ζην ηζρχνλ αλαιπηηθφ πξφγξακκα ζπνπδψλ (Α.Π..) αγγιηθήο γιψζζαο ηεο γ δεκνηηθνχ (ΦΔΚ 1028/ ). Γελ ζα γίλνληαη δεθηά σο επηθαηξνπνηεκέλα θαη βειηησκέλα δηδαθηηθά παθέηα, απηά νπνία δελ έρεη γίλεη παξέκβαζε ηνπιάρηζηνλ επί ηνπ 20% ηεο παιαηφηεξεο χιεο 33. Ζ ιίζηα κε ηα εγθεθξηκέλα βηβιία ηεο αγγιηθήο γιψζζαο γηα ηελ γ ηάμε ηνπ δεκνηηθνχ ζρνιείνπ παξαηίζεηαη ζηνπο παξαθάησ πίλαθεο κε ηελ έλαληη ηνπ θαζελφο αλαθεξφκελε ηηκή πψιεζεο (βι. παξάξηεκα: πίλαθαο 2). Οη εθπαηδεπηηθνί έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμνπλ απφ ηνπο πίλαθεο ησλ βηβιίσλ εθείλα πνπ ζα θξίλνπλ φηη αληαπνθξίλνληαη ζην γλσζηηθφ επίπεδν ησλ καζεηψλ ηεο ηάμεο ηνπο. ηνπο εγθεθξηκέλνπο θαηαιφγνπο βηβιίσλ εκπεξηέρνληαη επίζεο, θαηάινγνη πξναηξεηηθψλ βνεζεκάησλ, φπσο: α) βηβιία δεμηνηήησλ, β) βηβιία γξαµµαηηθήο, γ) ζπκπιεξσκαηηθά αλαγλψζµαηα, δ) ιεμηθά, ε) πξνγξάµµαηα δηδαζθαιίαο µέζσ Ζ/Τ, ζη) βίληεν θαη δ) εθπαηδεπηηθά πεξηνδηθά. Σα πξναηξεηηθά βνεζήκαηα δελ παξέρνληαη δσξεάλ, αιιά ε αγνξά ηνπο δελ είλαη ππνρξεσηηθή. 33 Γηα ηελ αλαθνίλσζε, βι.: eleythera-boithimata-agglikis-gallikis-germanikis-italikis-a-ispanikis-glossas-gia-tis-a-b-g-takseisgenikoy-lykeioy.html [35]

36 5. Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΣΗΝ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΙΓΙΩΣΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ζ δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ ζε ηδησηηθφ επίπεδν ζηελ Διιάδα θαιχπηεηαη απφ ηα ειιεληθά ηδησηηθά ζρνιεία, ηα νπνία βξίζθνληαη ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο θαη απφ ηα δηεζλή ηδησηηθά ζρνιεία πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, ηα νπνία ιεηηνπξγνχλ ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο ησλ αληίζηνηρσλ μέλσλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ. Σα ηδησηηθά ζρνιεία δίλνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία θαη ρξφλν ζηε δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ, θαζψο ζχκθσλα κε ηνλ λ. 682/ (άξζξν 4 ΦΔΚ 244), ηνπο παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα παξέθθιηζεο σο πξνο ην πξφγξαµµα δηδαζθαιίαο φπσο θαη ε δπλαηφηεηα δηδαζθαιίαο μέλσλ γισζζψλ ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε. Σα πεξηζζφηεξα απφ απηά ηα ηδησηηθά ζρνιεία μεθηλνχλ ηε δηδαζθαιία µηαο μέλεο γιψζζαο (θπξίσο ηεο αγγιηθήο) απφ ηελ α δεµνηηθνχ θαη ν αξηζµφο ησλ δηδαθηηθψλ σξψλ θπµαίλεηαη απφ 1 έσο θαη 5 ψξεο αλά εβδνκάδα. Πνιιά ζρνιεία δηδάζθνπλ κία επηπιένλ ψξα ηελ αγγιηθή γιψζζα ζηηο ηάμεηο γ, δ, ε θαη ζη (Παπαζηακνχιε & ηγαλνχ, 2007: 68-69) 34. ηελ πξαγκαηηθφηεηα, φκσο, ηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηε ρψξα καο ηελ έρνπλ αλαιάβεη ζε κεγάιν βαζκφ, αλ φρη θαηά θφξνλ, ηα ηδησηηθά θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ηα νπνία απνθαινχληαη ζπρλά θαη «θξνληηζηήξηα» (Κσλζηαληίλνπ, 2008: 12) θαη πξνζθέξνπλ ηελ εθκάζεζε κηαο πιεζψξαο μέλσλ γισζζψλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ απνγεπκαηηλψλ σξψλ. ηελ παξνχζα εξγαζία, ην ελδηαθέξνλ ζα εζηηαζηεί κφλν ζηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ΣΑ ΚΔΝΣΡΑ ΔΚΜΑΘΗΗ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ χκθσλα κε ην άξζξν 63 ηνπ Α.Ν. 2545/1940 (ΦΔΚ 287 η.α ) έλαο απφ ηνπο νξηζκνχο ησλ ηδησηηθψλ θξνληηζηεξίσλ 36 είλαη κεηαμχ ησλ άιισλ θαη ν παξαθάησ: 34 Ζ εηζήγεζε βξίζθεηαη ζηα πξαθηηθά ηνπ ζπλεδξίνπ: EmcQJA1fMPzrh0DoF_AcbjQ/edit?pli=1# 36 Θα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζπγγξαθήο ηνπ ζεσξεηηθνχ κέξνπο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, έθαλαλ ηελ εκθάληζε ηνπο ηα ιεγφκελα «Κνηλσληθά θξνληηζηήξηα», ηα νπνία πξνζθέξνπλ [36]

37 «δ) μέλσλ γισζζώλ, εηο α δηδάζθνληαη κόλνλ αθξαηθλώο γισζζηθά καζήκαηα κηαο ή πεξηζζόηεξσλ μέλσλ, σο θαζνξίδεηαη ελ ηε αδεία, γισζζώλ δη σλ ζθνπείηαη ε ρξήζηο γιώζζεο σο νξγάλνπ εθθξάζεσο, απαγνξεπνκέλεο ηεο επεθηάζεσο ηνύησλ εηο ζπζηεκαηηθήλ δηδαζθαιίαλ εηδηθώλ καζεκάησλ σο ηα ζξεζθεπηηθά, ε ηζηνξία, ε γεσγξαθία, ηα καζεκαηηθά θ.ι.π. ελ ηε γιώζζε ηαύηε» 37. Βέβαηα ν φξνο «θξνληηζηήξην» δελ απνδίδεη αθξηβψο ηελ πξαγκαηηθφηεηα, θαζψο ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ δελ απνζθνπνχλ ζηελ θαιχηεξε εκπέδσζε ηεο ήδε δηδαρζείζαο χιεο απφ ηα δεκφζηα ζρνιεία, δελ «θξνληίδνπλ», δειαδή, ηηο ήδε ππάξρνπζεο γλψζεηο αιιά αθνινπζνχλ ην δηθφ ηνπο πξφγξακκα ζπνπδψλ πνπ βαζίδεηαη ζηνλ δηθφ ηνπο εθπαηδεπηηθφ ζρεδηαζκφ. Σα θέληξα μέλσλ γισζζψλ έρνπλ ηηο ξίδεο ηνπο ζην επνπηηθφ ζπκβνχιην ηδησηηθήο εθπαίδεπζεο, ην νπνίν ζπζηάζεθε 18 ρξφληα κεηά ηε κηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή, ψζηε λα θαιπθζεί ε έιιεηςε θαζεγεηψλ θαη θαζεγεηξηψλ μέλσλ γισζζψλ παλεπηζηεκηαθήο θαηάξηηζεο ζε κηα επνρή πνπ δελ ιεηηνπξγνχζαλ ηκήκαηα μελφγισζζσλ θηινινγηψλ ζηα παλεπηζηήκηα ηεο ρψξαο καο. ην ζπκβνχιην απηφ θαηέθεπγε φπνηνο ήζειε λα δηδάμεη μέλεο γιψζζεο. Γπζηπρψο, πεξαηηέξσ πιεξνθνξίεο, ζρεηηθά κε ηελ ίδξπζε ησλ πξψησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ ζηελ Διιάδα, δελ θαηέζηε δπλαηφ λα ζπγθεληξσζνχλ. Ύζηεξα απφ επίζθεςε ζην 2 ν γξαθείν δηεχζπλζεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο Α Αζήλαο ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2011 θαη ζπδήηεζε κε ηελ ηφηε αξκφδηα ησλ θξνληηζηεξίσλ θα. Βέια Ησάλλνπ, έγηλε ε ελεκέξσζε φηη ηα ζρεηηθά ηζηνξηθά αξρεία έρνπλ θαηαζηξαθεί κεηά απφ κεηαθφκηζε, θαζψο θαη φηη, γεληθά, ηα έγγξαθα θαηαζηξέθνληαη απφ ηελ ίδηα ηελ ππεξεζία κεηά ηελ πάξνδν ησλ 20 ρξφλσλ. Απφ κλήκεο, ε θα. Ησάλλνπ, αλέθεξε σο ηα πξψηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ζηελ Αζήλα, απηφ ηνπ θ. Υακπάθε 38, ηνλ «Όκεξν» (1946) 39, ηνπ θ. ηξαηεγάθε (1962) 40, ηεο θαο Μαξίνπ-Γηαλλαθάθε (1964) 41 θαη ηεο θαο Παγνπιάηνπ-Βιάρνπ δσξεάλ καζήκαηα δηάθνξσλ γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ (κεηαμχ απηψλ θαη ηεο αγγιηθήο γιψζζαο) ζηνπο πνιίηεο ηεο Διιάδαο ζην πιαίζην ηεο θνηλσληθήο αιιειεγγχεο ελάληηα ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο πνπ καζηίδεη ηε ρψξα. Γηα ηνλ ζπλερψο αλαλενχκελν θαηάινγν ησλ Κνηλσληθψλ θξνληηζηεξίσλ, βι.: 37 Κσδηθνπνίεζε εθπαηδεπηηθήο λνκνζεζία γηα ηα θξνληηζηήξηα απφ ηνλ φισλα Δπζηξαηίνπ: [37]

38 (1966) 42. Σνλ Ηνχλην ηνπ 2011, ε θα. Κνξλειία Κφιιηα, ππάιιεινο ηνπ ηκήκαηνο θξνληηζηεξίσλ θαη ηδησηηθψλ ζρνιείσλ ηεο δηεχζπλζεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο αλαηνιηθήο Θεζζαινλίθεο, αλέθεξε σο ηα πξψηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ηεο πφιεο, απηφ ηεο θαο Βαθνπνχινπ (1952) 43, ηεο θαο Γνχλα (1956), ηνπ θ. βάξλα (1957), ηνπ θ. Υαηδεγεσξγίνπ (1960), ηνπ θ. ηξαηεγάθε (1967), ηεο θαο Ησαλλίδνπ (1968) θαη ηεο θαο Υαινπθάθνπ-Καδαληδή (1969). ηηο κέξεο καο πιένλ, ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ δηαηεξνχλ ηνλ θχξην ιφγν θαη, ζχκθσλα κε ζηνηρεία πνπ έδσζε ην Τπνπξγείν Παηδείαο ην 2009, αλέξρνληαη ζηα ζε φιε ηελ Διιάδα 44 (βι. παξάξηεκα: πίλαθαο 3). Απνηεινχλ απηφλνκεο κνλάδεο δηδαζθαιίαο, θαζψο έρνπλ ην δηθφ ηνπο πξφγξακκα ζπνπδψλ θαη πξνζιακβάλνπλ εθπαηδεπηηθνχο ρσξίο εμεηάζεηο απφ ην Α..Δ.Π. χκθσλα κε ηηο Παπαζηακνχιε & ηγαλνχ (2007), ην µαζεηηθφ δπλαµηθφ ηνπο πξνέξρεηαη απφ ηε δεµφζηα θαη ηδησηηθή εθπαίδεπζε. Ο αξηζµφο ησλ δηδαθηηθψλ σξψλ πνπ παξέρνληαη επεξεάδεηαη απφ ηνλ αξηζµφ ησλ µαζεηψλ, ηελ ειηθία ηνπο, ην γλσζηηθφ ηνπο επίπεδν θηι. Καζψο ε εθκάζεζε ησλ μέλσλ γισζζψλ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ απνζθνπεί ζηελ απφθηεζε ηίηινπ ζπνπδψλ, είλαη επφκελν θαη θπζηνινγηθφ λα απαηηείηαη δηδαθηηθφο ρξφλνο µεγαιχηεξνο απφ απηφλ πνπ παξέρεηαη ζηα δεµφζηα ζρνιεία: ΤΓΚΡΙΗ ΩΡΩΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΑ ΣΑ ΓΗΜΟΙΑ ΥΟΛΔΙΑ ΚΑΙ ΚΔΝΣΡΑ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ ΓΖΜΟΗΑ ΓΖΜΟΣΗΚΑ / ΓΤΜΝΑΗΑ ΚΔΝΣΡΑ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ ΣΑΞΖ ΩΡΔ ΑΝΑ ΔΒΓΟΜΑΓΑ ΣΑΞΖ ΔΝΓΔΗΚΣΗΚΔ ΩΡΔ ΑΝΑ ΔΒΓΟΜΑΓΑ γ δεκ. 3 A junior 3 δ δεκ. 3 B junior 3 ε δεκ. 3 A senior 3-4 ζη δεκ. 3 B senior 3-4 α γπκλ. 3 C senior 4 β γπκλ. 2 D senior 4-6 γ γπκλ. 2 E senior B2 / Lower Οη πιεξνθνξίεο ιήθζεθαλ απφ ηελ ηζηνζειίδα: 45 H E class δελ παξέρεηαη ζε φια ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. [38]

39 Όζνλ αθνξά ηα δηδαθηηθά εγρεηξίδηα, ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ έρνπλ ην δηθαίσκα λα επηιέγνπλ ειεχζεξα απφ ην εκπφξην θαη φρη απφ ηνλ εγθεθξηκέλν θαηάινγν ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο. Σα ζπγθεθξηκέλα βηβιία πεξηέρνπλ αζθήζεηο θαη δξαζηεξηφηεηεο νη νπνίεο πξνεηνηκάδνπλ ηνπο καζεηέο γηα ηα δηάθνξα είδε εμεηάζεσλ πηζηνπνίεζεο ηεο γιψζζαο. Σέινο, ε ρξήζε ππνζηεξηθηηθνχ πιηθνχ εμαξηάηαη απφ ηηο επηινγέο ηεο δηεχζπλζεο γηα ηνλ εμνπιηζκφ ζε κέζα δηδαζθαιίαο, ελψ νη πξνδηαγξαθέο ησλ αηζνπζψλ θαη ηνπ θηεξίνπ, φπνπ ζηεγάδεηαη ην θέληξν μέλσλ γισζζψλ δίλνληαη απφ ηελ πνιηηεία (Φ.Δ.Κ. 423/ (Σ.3)) Δίδε θέληξσλ μέλσλ γισζζώλ Τπάξρεη δηαρσξηζκφο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ ζε απηφλνκα-ζπλνηθηαθά θαη ζε αιπζίδαο (franchise). Γηα ηελ ίδξπζε ελφο απηφλνκνπ θέληξνπ μέλσλ γισζζψλ, απαηηνχληαη θάπνηεο πξνυπνζέζεηο απφ ηηο νπνίεο ε πην θχξηα είλαη ε επάξθεηα πξνζφλησλ δηδαζθαιίαο ηεο μέλεο γιψζζαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζε πεξίπησζε πνπ ηα πξνζφληα ησλ ελδηαθεξνκέλσλ δελ ζπκπίπηνπλ αθξηβψο κε απηά ησλ δηνξηδφκελσλ ζηε δεκφζηα εθπαίδεπζε, δειαδή, λα είλαη θάηνρνη παλεπηζηεκηαθνχ ηίηινπ ζπνπδψλ, απαηηείηαη νη αηηνχληεο λα είλαη θάηνρνη επάξθεηαο ηεο μέλεο γιψζζαο. Δπηπιένλ, ν λφκνο γηα ηε δεκηνπξγία ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ είλαη αθφκα πην επέιηθηνο, εθφζνλ ε άδεηα ίδξπζεο κπνξεί λα ρνξεγεζεί θαη ζε θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν, εάλ νξηζηεί δηεπζπληήο ζπνπδψλ πνπ έρεη ηα νξηδφκελα απφ ηνλ λφκν πξνζφληα. Γηα ηηο ππφινηπεο πξνυπνζέζεηο παξαηίζεηαη αληίγξαθν ηνπ πιεξνθνξηαθνχ δειηίνπ γηα ηελ ίδξπζε θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ (βι. παξάξηεκα: πίλαθαο 4). Όζνλ αθνξά ηελ πεξίπησζε αιπζίδαο θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ ή αιιηψο franchise είλαη «έλα ζύζηεκα πξνώζεζεο πξντόλησλ ή ππεξεζηώλ θαηά ην νπνίν ν δηθαηνπάξνρνο (franchisor) παξέρεη ζηνλ δηθαηνύρν (franchisee) ηελ επσλπκία θαη ηνλ ηξόπν ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο πνπ έρεη αλαπηύμεη κε αληάιιαγκα ηελ θαηαβνιή αξρηθώλ θαη πεξηνδηθώλ δηθαησκάησλ (entry fees, royalties)». Ζ ηδέα ηνπ franchise άξρηζε απφ ηελ Ακεξηθή θαη εθαξκφζηεθε πξψηα ζε αιπζίδεο Super Market θαη Fast 46 Γηα ηα πιήξε θξηηήξηα ησλ θξνληηζηεξίσλ, βι.: [39]

40 Food Restaurants. Απνηειεί ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ζεκεξηλήο παγθνζκηνπνηεκέλεο αγνξάο θαη βαζηθή αξρή ηνπ είλαη «ε δεκηνπξγία όζν ην δπλαηόλ κεγαιύηεξσλ επώλπκσλ αιπζίδσλ πξνώζεζεο πξντόλησλ ή ππεξεζηώλ θπξίσο κέζσ ηεο δηαξθνύο δηαθήκηζεο θαη ηνπ ζηνρεπκέλνπ marketing» 47. ηελ νπζία, έλα θέληξν μέλσλ γισζζψλ franchise 48 απνηειεί αληίγξαθν ηεο κεηξηθήο επηρείξεζεο, κε απνηέιεζκα λα κελ ππάξρεη επειημία ζην ζρεδηαζκφ ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ. Σν πξφγξακκα ζπνπδψλ είλαη ίδην γηα φια ηα θξνληηζηήξηα ηεο αιπζίδαο, ησλ νπνίσλ νη ππεχζπλνη πξέπεη λα δηεθπεξαηψλνπλ ην θαζεκεξηλφ πξφγξακκα παξάδνζεο χιεο πνπ ηνπο έρεη δνζεί απφ ηνπο «αθαδεκατθνχο ππεπζχλνπο» ή αιιηψο «δηεπζπληέο ζπνπδψλ 49» (directors of studies DOS) ηνπ franchise ΔΠΑΡΚΔΙΑ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ ΞΔΝΗ ΓΛΩΑ ΣΑ ΚΔΝΣΡΑ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ Ζ θαζηέξσζή ηνπ ζεζκνχ ηεο επάξθεηαο μέλσλ γισζζψλ έγηλε πξηλ ηελ έλαξμε ηνπ Γεχηεξνπ Παγθνζκίνπ Πνιέκνπ, ηνλ επηέκβξην ηνπ χκθσλα κε ηνλ α.λ «Πεξί ηδησηηθψλ ζρνιείσλ, θξνληηζηεξίσλ θαη νηθνηξνθείσλ», ν νπνίνο αλαθέξζεθε παξαπάλσ, ην άξζξν 70 θαζνξίδεη ηα πξνζφληα πνπ πξέπεη λα έρνπλ φζνη δηδάζθνπλ ζηα θξνληηζηήξηα-θέληξα μέλσλ γισζζψλ: «Οη δηδάζθνληεο ελ θξνληηζηεξίνηο πξέπεη λα έρνπλ ηα εηδηθά πξνζόληα ηα απαηηνύκελα δηα ηνλ δηνξηζκόλ εηο αληίζηνηρνλ ζέζηλ δεκνζίνπ ζρνιείνπ. Πξνθεηκέλνπ πεξί ησλ δηδαζθόλησλ μέλαο γιώζζαο ελ θξνληηζηεξίνηο, εηο αο πεξηπηώζεηο ηα πξνζόληα ησλ δελ ζπκπίπηνπλ αθξηβώο κε ηα πξνζόληα ησλ αληίζηνηρσλ δεκνζίσλ ιεηηνπξγώλ, απνθαίλεηαη πεξί ηεο επάξθεηαο απηώλ ν Τπνπξγόο ησλ Θξεζθεπκάησλ θαη ηεο Δζληθήο Παηδείαο κεηά γλώκελ ηνπ Δπνπηηθνύ πκβνπιίνπ Ηδησηηθήο Δθπαηδεύζεσο». Σελ πεξίνδν εθείλε απνηεινχζε αλεξρφκελε επηηαθηηθή αλάγθε ε εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ. Λφγσ φκσο ηνπ φηη ππήξρε έιιεηςε ζε θαζεγεηέο μέλσλ γισζζψλ παλεπηζηεκηαθνχ επηπέδνπ, ηδξχζεθε ην επνπηηθφ ζπκβνχιην ηδησηηθήο εθπαίδεπζεο, ζην νπνίν, φπσο έρεη αλαθεξζεί, θαηέθεπγε φπνηνο ήζειε λα δηδάμεη μέλεο γιψζζεο 47 Πιεξνθνξίεο απφ: 48 Γηα πεξηζζφηεξα ζρεηηθά κε ην francise, βι.: 49 Σα πξναπαηηνχκελα ελφο δηεπζπληή ζπνπδψλ (110975/Γ5/ Απφθαζε Τπ. Παηδείαο ΦΔΚ 2332 η. Β ): [40]

41 θαη ην νπνίν γλσκνδνηνχζε γηα ηελ επάξθεηά ηνπ. ηηο κέξεο καο, ην δηθαίσκα επάξθεηαο δηδαζθαιίαο μέλσλ γισζζψλ θαη ζπγθεθξηκέλα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο παξερφηαλ κέρξη πξφηηλνο ζε θαηφρνπο CPE (Cambridge ESOL) θαη ECPE (University of Michigan). ην κέιινλ φκσο θαίλεηαη φηη θάηνρνη C2 level πηζηνπνηεηηθψλ θαη άιισλ θνξέσλ ζα κπνξνχλ λα δηεθδηθήζνπλ ηε ρνξήγεζε άδεηαο δηδαζθαιίαο. Απηφ πξνθάιεζε ηελ έληνλε αληίδξαζε ησλ απνθνίησλ ησλ ηκεκάησλ Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο, νη νπνίνη ίδξπζαλ ην 1999 έλαλ ζχιινγν κε έλα απφ ηα βαζηθά ηνπ κειήκαηα ηελ πξνάζπηζε ησλ επαγγεικαηηθψλ δηθαησκάησλ ησλ κειψλ ηνπ. ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε γηα ηε ρνξήγεζε ηεο επάξθεηαο, ν ζχιινγνο έθαλε πξνζθπγή θαηά ηεο ρνξήγεζεο επάξθεηαο ζε θαηφρνπο πηζηνπνηεηηθψλ γισζζνκάζεηαο επηπέδνπ C2 ζηηο 27/11/2003. Ο θ. Κνηζψλεο, ηφηε πξφεδξνο ηνπ ζπιιφγνπ, ζε ζπλέληεπμή ηνπ, ραξαθηήξηζε ην δήηεκα ηεο επάξθεηαο σο «επαίζρπλην». πκπιήξσζε ιέγνληαο φηη, κε ηελ ίδηα ινγηθή, θαη ν θάζε κέζνο Έιιελαο πνπ γλσξίδεη ηα ειιεληθά κπνξεί απηφκαηα λα ηα δηδάμεη. Δλδπλάκσζε ηελ άπνςε ηνπ, πξνζζέηνληαο φηη νη πηπρηνχρνη ησλ μελφγισζζσλ ηκεκάησλ ησλ ΑΔΗ δελ είλαη απιά θαζεγεηέο μέλσλ γισζζψλ αιιά θαζεγεηέο μέλεο θηινινγίαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν ηεηξαεηήο θχθινο ζπνπδψλ ηνπο δελ αθνξά κηα απιή γισζζηθή θαηάξηηζε, αιιά αληηζέησο, κηα βαζηά πξνζέγγηζε ηεο γιψζζαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηεο ινγνηερλίαο θαη ηνπ πνιηηηζκνχ ηεο. Δπηπιένλ, ππνζηήξημε φηη ην εηδνπνηφ εθείλν ζηνηρείν αλάκεζα ζηνπο απνθνίηνπο ησλ μέλσλ θηινινγηψλ θαη ζηνπο θαηφρνπο απιψλ πηζηνπνηεηηθψλ γισζζνκάζεηαο είλαη ε κεζνδνινγία ηελ νπνία αθνινπζνχλ νη πξψηνη ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γισζζνδηδαθηηθή εθπαίδεπζε 50. Πξέπεη λα ζεκεησζεί, φηη ην Σκήκα Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο θαη ζηε Θεζζαινλίθε θαη ζηελ Αζήλα, παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο θνηηεηέο λα θάλνπλ πξαθηηθή άζθεζε ζηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο σο μέλεο γιψζζαο. Γίλεη, δειαδή, ζηνπο θνηηεηέο ηε δπλαηφηεηα επαθήο κε ηε ζρνιηθή ηάμε, ζπκβάιινληαο ζηε ζχλδεζε ηεο ζεσξίαο κε ηελ πξάμε. Ζ πξαθηηθή άζθεζε ελζσκαηψζεθε ζην πξφγξακκα ζπνπδψλ ησλ ηκεκάησλ, ζην πιαίζην ησλ κεηαξξπζκίζεσλ ηνπ Τπνπξγείν Παηδείαο κε ηε ζέζπηζε ηνπ Πηζηνπνηεηηθνχ Παηδαγσγηθήο θαη Γηδαθηηθήο Δπάξθεηαο (ΦΔΚ 71/ ). Με απηφλ ηνλ ηξφπν, νη απφθνηηνη ζα είλαη ζε ζέζε λα αληηκεησπίζνπλ απνηειεζκαηηθά ηηο απαηηήζεηο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ 50 Γηα ηελ πιήξε ζπλέληεπμε ηνπ θ. Κνηζψλε, βι.: [41]

42 επαγγέικαηνο. Ζ πξαθηηθή άζθεζε ζην Σκήκα Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο πινπνηείηαη ζην πιαίζην ηνπ καζήκαηνο Γι3-456 «Πξαθηηθή Άζθεζε ζηε Γηδαζθαιία ηεο Αγγιηθήο σο Ξέλεο Γιψζζαο». Οη εκπιεθφκελνη ζην πξφγξακκα είλαη ππνρξεσκέλνη γηα δχν κήλεο λα αθηεξψλνπλ ηνλ ρξφλν ηνπο ζε ππνρξεσηηθέο παξαθνινπζήζεηο θαη ζε πξαθηηθή δηδαζθαιία. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο πξαθηηθήο άζθεζεο, νη αζθνχκελνη πξέπεη λα νξγαλψζνπλ έλα portfolio ην νπνίν ζα πεξηιακβάλεη θχιια παξαηήξεζεο καζεκάησλ, ζρέδηα καζεκάησλ, εθζέζεηο ζρεηηθά κε ηηο πξαθηηθέο πνπ αθνινπζήζεθαλ απφ ηνλ ίδην ηνλ αζθνχκελν θαη έλα αληίγξαθν ηνπ πιηθνχ πνπ νξγαλψζεθε θαη ρξεζηκνπνηήζεθε ζηα καζήκαηα. Γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη απαξαίηεηε ε ζπλεξγαζία ησλ αζθνχκελσλ κε ηνπο θαζεγεηέο ηεο αγγιηθήο ησλ ζρνιείσλ ζηα νπνία εθαξκφδεηαη ην πξφγξακκα 51. ην ηκήκα Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο ηνπ Καπνδηζηξηαθνχ Παλεπηζηεκίνπ, ε πξαθηηθή άζθεζε ησλ θνηηεηψλ απνηειεί κέξνο ηνπ πξνγξάκκαηνο «Αξρηθή Καηάξηηζε ζηε Γηδαζθαιία ηεο Αγγιηθήο σο Ξέλεο Γιψζζαο» θαη ζθνπφο ηνπ είλαη λα δψζεη ηε δπλαηφηεηα εμάζθεζεο ζε ζρνιηθή ηάμε ζε φινπο ηνπο θνηηεηέο πνπ ην επηιέγνπλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην κάζεκα «Πξαθηηθή Άζθεζε ζηε Γηδαζθαιία ηεο Αγγιηθήο» είλαη επηιεγφκελν θαη πξνζθέξεηαη απφ ηνλ Σνκέα Γιψζζαο-Γισζζνινγίαο ζην Ζ εμάκελν ησλ πξνπηπρηαθψλ ζπνπδψλ. Ζ πξαθηηθή άζθεζε δεκηνπξγεί ηηο πξνυπνζέζεηο εθείλεο ηηο νπνίεο ρξεηάδνληαη, γηα λα απνθηήζνπλ νη θνηηεηέο παηδαγσγηθή εκπεηξία ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο ζε έλα δεκφζην ή ηδησηηθφ ζρνιείν 52. Πξέπεη, επίζεο, λα αλαθεξζεί φηη ην πξφγξακκα ηνπ Αξηζηνηειείνπ παλεπηζηεκίνπ θαηά ην ρξνληθφ δηάζηεκα ζπκκεηέρεη ζην επηρεηξεζηαθφ πξφγξακκα εθπαίδεπζε θαη δηα βίνπ κάζεζεο (ΔΠΑ ) 53 ελψ ην Σκήκα ηνπ Καπνδηζηξηαθνχ Παλεπηζηεκίνπ ζην επηρεηξεζηαθφ πξφγξακκα εθπαίδεπζεο θαη αξρηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο (ΔΠΔΑΔΚ ΗΗ, Δλέξγεηα 3.4β ) 54. Σέινο, ν θ. Κνηζψλεο ζεσξεί απαξάδεθην ην γεγνλφο λα απνθαιείηαη θάπνηνο θαζεγεηήο αγγιηθήο, επεηδή απέθηεζε ζηελ ειηθία ησλ ρξνλψλ ην Proficiency. πλερίδεη, επίζεο, ιέγνληαο φηη νη αλάγθεο ζε εθπαηδεπηηθφ πξνζσπηθφ 51 Πιεξνθνξίεο απφ: Πξαθηηθή άζθεζε κέζσ ηνπ ΔΠΑ: [42]

43 ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα κπνξνχλ θάιιηζηα λα θαιπθζνχλ απφ ηνπο πηπρηνχρνπο ησλ ΑΔΗ 55. Πιένλ, ππάξρνπλ πνιινί νξγαληζκνί δηεζλνχο πηζηνπνίεζεο επάξθεηαο μέλσλ γισζζψλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ηα Παλεπηζηήκηα ηνπ Cambridge θαη ηνπ Michigan, ην EDEXCEL, ην City&Guilds θαζψο θαη ην Κξαηηθφ Πηζηνπνηεηηθφ Γισζζνκάζεηαο, ην νπνίν ηζρχεη θαη γηα άιιεο γιψζζεο εθηφο απφ ηελ αγγιηθή (γεξκαληθή, γαιιηθή, ηζπαληθή, ηηαιηθή θαη ηνπξθηθή) ΓΑΠΑΝΔ ΓΙΑ ΣΑ ΚΔΝΣΡΑ ΞΔΝΩΝ ΓΛΩΩΝ Σνλ Μάξηην ηνπ 2009, ε εζληθή ζηαηηζηηθή ππεξεζία δεκνζίεπζε ηα ζηνηρεία πνπ δείρλνπλ φηη νη δαπάλεο γηα ηελ εθκάζεζε ησλ μέλσλ γισζζψλ έθηαλε ζηα 595,6 εθαηνκκχξηα επξψ. Ζ έξεπλα αθνξνχζε καζεηέο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο πνπ παξαθνινπζνχζαλ καζήκαηα ζε θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. Ο αξηζκφο ηνπο μεπεξλνχζε ην ρσξίο λα ζπκπεξηιακβάλνληαη ηα παηδηά ησλ αλψηεξσλ θνηλσληθν-νηθνλνκηθψλ ζηξσκάησλ πνπ είζηζηαη λα παξαθνινπζνχλ ηδηαίηεξα καζήκαηα (Μαπξνκαηάθε, 2010) 56. ρεηηθά κε ηα δίδαθηξα, θπκαίλνληαη πεξίπνπ ζηα 100 κε 250 επξψ ην κήλα αλαιφγσο ηελ ηάμε, ηελ πεξηνρή πνπ βξίζθεηαη ην θέληξν μέλσλ γισζζψλ, ηε «θήκε» θαη ηηο «επηηπρίεο» ηνπ ζηηο εμεηάζεηο πηζηνπνίεζεο 57. Πέξα απφ ηα δίδαθηξα, νη γνλείο επζχλνληαη θαη γηα ηελ αγνξά ησλ δηδαθηηθψλ βηβιίσλ, ηα νπνία είλαη αξθεηά αθξηβά (νη ηηκέο μεθηλνχλ απφ ηα 20 επξψ πεξίπνπ), αλ ππνινγίζεη θαλείο φηη έλαο καζεηήο ζα πξέπεη λα έρεη ην βηβιίν καζεηή (Student s / Pupil s Book), ην ζπλνδεπηηθφ ιεμηιφγην (Companion), ην βηβιίν εξγαζηψλ (Workbook / Activity book) θαη ην βηβιίν γξακκαηηθήο (Grammar Book). Σέινο, νη γνλείο πιεξψλνπλ θαη γηα ηε ζπκκεηνρή ησλ παηδηψλ ηνπο ζηηο εμεηάζεηο πηζηνπνίεζεο ηεο γιψζζαο (απφ 60 έσο 160 επξψ αλάινγα κε ηε γιψζζα θαη ην επίπεδν). 55 Ό.π. 56 Γηα ην άξζξν ηεο Μαπξνκαηάθε, βι.: 57 Σν Τπ. Αλάπηπμεο, Αληαγσληζηηθφηεηαο & Ναπηηιίαο θαη πην ζπγθεθξηκέλα ε Γεληθή Γξακκαηεία Δκπνξίνπ έρεη αλνίμεη έλαλ δηαδηθηπαθφ ηφπν κε ην φλνκα «Παξαηεξεηήξην Γηδάθηξσλ»: [43]

44 ηε ζπλέρεηα, ζην εκπεηξηθφ κέξνο ζα θαηαβιεζεί ε πξνζπάζεηα λα εξεπλεζεί αλ θαη θαηά πφζν ε εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο δηεπθνιχλεηαη ζηα δεκφζηα ζρνιεία ή ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. [44]

45 ΜΔΡΟ ΓΔΤΣΔΡΟ: ΔΜΠΔΙΡΙΚΗ ΠΡΟΔΓΓΙΗ [45]

46 1. ΑΦΔΣΗΡΙΑ, ΚΟΠΟ ΚΑΙ ΣΟΥΟΙ ΣΗ ΔΡΔΤΝΑ Ζ παξάζεζε ηεο ηζρλήο ππάξρνπζαο βηβιηνγξαθίαο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο κέζσ ηνπ ειιεληθνχ δεκφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ρψξνπ, ζην πξψην κέξνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, έθεξε ζην πξνζθήλην φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν, έλα κείδνλ παηδαγσγηθφ ζέκα, ην νπνίν ρξήδεη άκεζεο επηζηεκνληθήο δηεξεχλεζεο. Ζ ζπνπδαηφηεηα, ινηπφλ, ηνπ ελ ιφγσ ζέκαηνο, απνηέιεζε θαη ηνλ θχξην ιφγν, ηελ αθεηεξία ηεο απφθαζεο λα γίλεη κία πξψηε απφπεηξα ζεσξεηηθήο θαη εκπεηξηθήο πξνζέγγηζεο. Σέινο, εθαιηήξην γηα ηελ επηινγή ηνπ ζέκαηνο απνηέιεζε θαη ε πξνζσπηθή εκπεηξία θαη νη απφςεηο ηεο ζπληάθηξηαο, παιηφηεξα ζηνλ ξφιν ηεο καζήηξηαο θαη ζήκεξα ζηνλ ξφιν ηεο εθπαηδεπηηθνχ αγγιηθήο γιψζζαο ηφζν ζε δεκφζηα ζρνιεία φζν θαη ζε ηδησηηθά θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Ζ παξνχζα έξεπλα είρε σο θεληξηθό ζθνπό λα δηεξεπλήζεη γεληθά ηελ νπηηθή γσλία ησλ εθπαηδεπηηθψλ απνθνίησλ ηκεκάησλ ηεο Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο αιιά θαη ησλ γνλέσλ καζεηψλ, ζρεηηθά κε ην έξγν πνπ πξνζθέξνπλ δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία θαη θέληξα μέλσλ γισζζψλ γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο ζην L0-Δηζαγσγηθφ επίπεδν θαη λα επηζεκαλζνχλ ηπρφλ παξαιείςεηο ή πξνβιήκαηα ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο θαη ζηνπο δπν θνξείο. Οη επηκέξνπο ζηόρνη ηεο έξεπλαο είλαη λα δηεξεπλεζεί: α) Δάλ θαη θαηά πφζν ζεσξείηαη απαξαίηεηε ε εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηε ζεκεξηλή θνηλσλία, β) εάλ ε εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο, κφλν κέζσ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ, ππνδεηθλχεη ηελ θνηλσληθή πξνέιεπζε ησλ καζεηψλ, γ) εάλ ε πιηθνηερληθή ππνδνκή ζπκβάιιεη απνηειεζκαηηθά ζηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζην εηζαγσγηθφ επίπεδν, δ) εάλ ε κεζφδεπζε δηδαζθαιίαο (ζε επίπεδν νξγάλσζεο θαη ζρεδηαζκνχ ηεο δηδαθηέαο χιεο θαη αξηζκνχ καζεηψλ, επηινγήο δηδαθηηθψλ εγρεηξηδίσλ, δηδαθηηθήο κεζνδνινγίαο θαη κνξθήο αμηνιφγεζεο, ρξήζεο ησλ ππαξρφλησλ κέζσλ δηδαζθαιίαο θαη ηέινο, αλάζεζεο θαη νίθνλ εξγαζηψλ) επεξεάδεη ζεηηθά ζηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο εηζαγσγηθνχ επηπέδνπ, θαη ηέινο, ε) εάλ θαη θαηά πφζν νη απφςεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα δηαθνξνπνηνχληαη θαη επεξεάδνληαη απφ ην πξνθίι ηνπο. [46]

47 2. ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΔΡΔΤΝΑ ηελ παξνχζα έξεπλα επηρεηξήζεθε ε αλάδεημε ησλ απφςεσλ εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ γηα ην έξγν ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ θαη ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ ζηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο αθνινπζψληαο σο θαηαιιειφηεξε κεζνδνινγία απηή ηνπ πνηνηηθνχ παξαδείγκαηνο. Ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθφ ηεο πνηνηηθήο έξεπλαο απνηειεί ην γεγνλφο φηη ην είδνο απηήο ηεο κεζνδνινγίαο έρεη σο απνηέιεζκα ηε δηαηχπσζε εξσηεκάησλ, ηα νπνία ζα αλαπηπρζνχλ κέζα απφ ηελ θαηάιιειε δηεξεχλεζε θαη κέζα απφ ηε δηαδηθαζία ηεο έξεπλαο θαη φρη απφ ηε δηαηχπσζε ππνζέζεσλ, νη νπνίεο ζα ειεγρζνχλ κέζα απφ ηηο δηαδηθαζίεο ηνπ ειέγρνπ ππνζέζεσλ, φπσο γίλεηαη ζηηο πνζνηηθέο, εκπεηξηθέο έξεπλεο (Mason, 2003: 44) Η ΣΔΥΝΙΚΗ ΤΛΛΟΓΗ ΣΟΤ ΤΛΙΚΟΤ Ζ ηερληθή ζπιινγήο ηνπ ππφ έξεπλα πιηθνχ πνπ επηιέρζεθε είλαη απηή ηεο εκηδνκεκέλεο ζπλέληεπμεο (semistructured intrerview) (Cohen & Manion, 1994: 45) γηαηί ην αληηθείκελν ηεο έξεπλαο αθνξά ηελ εθπαηδεπηηθή πξαγκαηηθφηεηα, ε νπνία απνηειεί έλαλ ηνκέα ηδηαίηεξα επαίζζεην. Οη ακθηιεγφκελεο πνιιέο θνξέο απαληήζεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζε γξαπηά εξσηεκαηνιφγηα δελ ζα βνεζνχζαλ ζηελ θαηαγξαθή θαη θσδηθνπνίεζε ησλ απφςεσλ ησλ θαζεγεηψλ θαη ησλ γνλέσλ. Ζ εκηδνκεκέλε ζπλέληεπμε απνηειεί ηελ πην επέιηθηε κνξθή ζπλέληεπμεο γηαηί παξέρεηαη ζηνλ εξεπλεηή ην κεγάιν πιενλέθηεκα λα αιιάδεη ηηο δηεπθξηληζηηθέο εξσηήζεηο ή θαη ηε ζεηξά ησλ εξσηήζεσλ, εκπινπηίδνληαο ηηο κε επηπιένλ ζηνηρεία. Σέινο, κέζσ απηήο ηεο κνξθήο ζπλέληεπμεο, επηηξέπεηαη ε πεξαηηέξσ εκβάζπλζε ζην αληηθείκελν ηεο έξεπλαο ρξεζηκνπνηψληαο ελδνγισζζηθά αιιά αθφκε θαη εμσγισζζηθά ζηνηρεία (Bell, 1997: 38). Ο νδεγφο ζπλέληεπμεο, πνπ ζπληάρζεθε, ζηεξίρζεθε ζε βαζηθνχο άμνλεο, νη νπνίνη νπδέπνηε παξνπζηάζηεθαλ ελψπηνλ ησλ εξσηεζέλησλ αιιά απιψο απνηέιεζαλ ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο. Οη ελ ιφγσ άμνλεο είλαη νη αθφινπζνη: 1 νο άμνλαο Απφςεηο εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ αγγιηθήο γιψζζαο ζρεηηθά κε ηε ζέζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζήκεξα ζηελ θνηλσλία θαη ην ζρνιείν [47]

48 2 νο άμνλαο ηάζεηο-ζπκπεξηθνξέο εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ αλαθνξηθά κε ην έξγν πνπ πξνζθέξνπλ δεκφζηνη θαη ηδησηηθνί εθπαηδεπηηθνί θνξείο γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζε επίπεδν L0-Δηζαγσγηθφ 3 νο άμνλαο Τιηθνηερληθή ππνδνκή ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ θαη ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζε επίπεδν L0-Δηζαγσγηθφ 4 νο άμνλαο Μεζφδεπζε δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ζε επίπεδν L0-Δηζαγσγηθφ 5νο άμνλαο Πξνθίι εξσηψκελσλ Γεληθά, φζνλ αθνξά ηε κνξθή θαη ηνλ ηχπν ησλ εξσηήζεσλ πνπ κπνξεί λα ππάξμνπλ ζε κία ζπλέληεπμε, ζχκθσλα κε ηνλ Patton (2002), είλαη δπλαηφλ λα έρνπκε πέληε είδε: α) Δξσηήζεηο εκπεηξίαο θαη ζπκπεξηθνξάο, ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο, θαηαγξάθνληαη ζπκπεξηθνξέο, εκπεηξίεο, δξάζεηο θαη δξαζηεξηφηεηεο β) Δξσηήζεηο γλψκεο θαη αμίαο, θαηά ηηο νπνίεο εθθξάδνληαη γλψκεο, ζηφρνη, εκπεηξίεο, πξνζδνθίεο θαη πξνζέζεηο γ) Δξσηήζεηο ζπλαηζζεκάησλ, νη νπνίεο εζηηάδνληαη θαη αληρλεχνπλ ηελ αλεζπρία, ραξά, θφβν, απηνπεπνίζεζε θιπ. δ) Δξσηήζεηο γλψζεσλ ε) Δξσηήζεηο πνπ αθνξνχλ ζηηο αηζζήζεηο, φπσο αθνή, αθή, γεχζε θαη φζθξεζε. ε απηή ηελ έξεπλα, νη εξσηήζεηο πιεζηάδνπλ πεξηζζφηεξν ην πεξηερφκελν ηεο πξψηεο, δεχηεξεο θαη ηέηαξηεο θαηεγνξίαο, θαζψο ε εξγαζία αθνξά θπξίσο απφςεηο θαη πξνζσπηθέο εκπεηξίεο. Δπηπιένλ, νη εξσηήζεηο ελφο εξσηεκαηνινγίνπ, κπνξνχλ λα δηαρσξηζηνχλ θαη ζε κηα δηαθνξεηηθή κνξθή, αλαιφγσο κε ηελ ειεπζεξία απάληεζεο πνπ έρεη ζηε δηάζεζε ηνπ ν εξσηψκελνο. χκθσλα κε ηνπο Cohen, L. & Manion, L. (1994) νη εξσηήζεηο κπνξεί λα είλαη είηε αλνηρηήο είηε θιεηζηήο κνξθήο. ηελ παξνχζα εξγαζία ρξεζηκνπνηνχληαη κφλν αλνηρηνχ ηχπνπ εξσηήζεηο (open questions), θαζψο κε απηέο ν εξσηψκελνο έρεη ηελ επρέξεηα λα εθθξάζεη ηηο απφςεηο ηνπ κε ιεπηνκεξείο πιεξνθνξίεο θαη λα επεθηαζεί κε δηθνχο ηνπ ηξφπνπο ζην ζέκα, ζε αληίζεζε κε φ, ηη [48]

49 ζπκβαίλεη ζηηο εξσηήζεηο θιεηζηνχ ηχπνπ, φπνπ ν εξσηψκελνο αλαγθάδεηαη λα επηιέμεη κία απφ ηηο πξνθαζνξηζκέλεο απφ ηνλ εξεπλεηή απαληήζεηο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν, επηηπγράλεηαη ηαπηφρξνλα θαη ε ζεηηθή δηάζεζε ηνπ εξσηψκελνπ πξνο ηνλ ζπλεληεπμηαζηή. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη εξσηήζεηο πνπ ηέζεθαλ ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο αγγιηθήο γιψζζαο θαη ζηνπο γνλείο, ζχκθσλα κε ηνπο άμνλεο ηνπ νδεγνχ ζπλέληεπμεο, ήηαλ νη εμήο: 1. Πφζν απαξαίηεηε ζεσξείηε φηη είλαη ε γλψζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηηο κέξεο καο θαη γηα πνην ιφγν; 2. Πφζν ζεκαληηθφ είλαη λα δηδάζθεηαη ε αγγιηθή γιψζζα ζηα δεκφζηα ζρνιεία; 3. Πνηα ζεσξείηε φηη είλαη ε θαηαιιειφηεξε ειηθία έλαξμεο εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο; Γηαηί; 4. Πψο θξίλεηε ηελ έληαμε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο απφ ηελ α δεκνηηθνχ ζηα 800 νινήκεξα δεκνηηθά ηνπ «Νένπ ρνιείνπ» πνπ ιεηηνπξγνχλ πηινηηθά απφ ηνλ επηέκβξην ηνπ 2010; 5. Πνηα είλαη ε άπνςή ζαο γηα ηελ χπαξμε ησλ ηδησηηθψλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ παξάιιεια κε ηε ιεηηνπξγία ησλ νινήκεξσλ ζρνιείσλ, ηα νπνία πξνζθέξνπλ παξαπάλσ δηδαθηηθέο ψξεο γηα εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά; 6. Πνηνο εθπαηδεπηηθφο θνξέαο (δεκφζην δεκνηηθφ ζρνιείν θέληξν μέλσλ γισζζψλ) ζεσξείηε φηη είλαη πην απνηειεζκαηηθφο ζην έξγν ηνπ γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζε επίπεδν L0-Δηζαγσγηθφ; Γηαηί; 7. Πνηεο νη απαηηήζεηο θαη νη πξνζδνθίεο ζαο απφ έλαλ δεκφζην εθπαηδεπηηθφ θνξέα θαη απφ έλαλ ηδησηηθφ ζε ζρέζε κε ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζε επίπεδν L0-Δηζαγσγηθφ; 8. Πνηα είλαη ε ζηάζε ηεο θνηλσλίαο απέλαληη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο αγγιηθήο γιψζζαο θαη δηεπζπληέο πνπ εξγάδνληαη ζηνπο δεκφζηνπο θαη ηδησηηθνχο εθπαηδεπηηθνχο θνξείο; 9. Αλ ππνζέζνπκε φηη κία νηθνγέλεηα επέιεγε ην παηδί ηεο λα δηδαρζεί ηελ αγγιηθή γιψζζα κφλν κέζσ ηνπ δεκφζηνπ δεκνηηθνχ φπνπ είλαη εγγεγξακκέλν θαη λα κελ παξαθνινπζήζεη θαζφινπ καζήκαηα ζε θάπνην θέληξν μέλσλ γισζζψλ, ζεσξείηε φηη απηφ ζα επεξέαδε ην θνηλσληθφ θχξνο (prestige) ηνπ καζεηή, θαζψο θαη ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ; [49]

50 10. Πνηα είλαη ε γλψκε ζαο γηα ην κέγεζνο θαη ηελ εζσηεξηθή δηακφξθσζε ησλ ζρνιηθψλ αηζνπζψλ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ θαη ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ; 11. Πνηα κέζα δηδαζθαιίαο γλσξίδεηε φηη ζπλήζσο ππάξρνπλ ζηα δεκφζηα ζρνιεία θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; 12. Καηά πφζν ζεσξείηε φηη ν αξηζκφο καζεηψλ ελφο ηκήκαηνο εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο επεξεάδεη ηελ πνηφηεηα ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο; 13. Καηά πφζν ζεσξείηε φηη επηηπγράλεηαη ε νινθιήξσζε ηεο δηδαθηέαο χιεο κέζα ζε έλα ζρνιηθφ έηνο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; 14. Πνηα είλαη ε άπνςε ζαο ζρεηηθά κε ηα δηδαθηηθά εγρεηξίδηα αγγιηθήο γιψζζαο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία ζε ζρέζε κε απηά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; 15. Πνηα είλαη ε γλψκε ζαο γηα ηνλ ηξφπν δηδαζθαιίαο (ηηο κεζφδνπο πξνζεγγίζεηο) πνπ αθνινπζνχλ εθπαηδεπηηθνί γηα ηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο σο μέλεο γιψζζαο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; 16. Καηά πφζν ζεσξείηε φηη ρξεζηκνπνηνχληαη επαξθψο ηα κέζα δηδαζθαιίαο πνπ έρνπλ ζηε δηάζεζε ηνπο νη εθπαηδεπηηθνί ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; 17. Με πνηνλ ηξφπν αμηνινγνχληαη νη καζεηέο θαη καζήηξηεο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; Βξίζθεηε θπξίσο νκνηφηεηεο ή δηαθνξέο; 18. Θεσξείηε φηη ε ηειηθή αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ, ζηα δεκφζηα δεκνηηθά θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, αληαπνθξίλεηαη ζην πξαγκαηηθφ γισζζηθφ ηνπο επίπεδν; 19. Πνηα είλαη ε άπνςε ζαο γηα ηνλ φγθν θαη ην είδνο ησλ θαη νίθνλ εξγαζηψλ πνπ αλαηίζεληαη απφ ηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία θαη ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ψζηε λα πξνάγνπλ ηε δηαδηθαζία εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζε επίπεδν L0-Δηζαγσγηθφ; [50]

51 2.2. ΣΟ ΤΠΟ ΔΡΔΤΝΑ ΤΛΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΤΝΘΗΚΔ ΤΓΚΔΝΣΡΩΗ Ζ ζπιινγή ηνπ πιηθνχ ηεο έξεπλαο πξαγκαηνπνηήζεθε απφ ηα κέζα ηνπ Απξηιίνπ ηνπ 2011 έσο ηα ηέιε ηνπ Ηνπλίνπ ηνπ ίδηνπ έηνπο. Σν ππφ έξεπλα πιηθφ απνηέιεζαλ ζην ζχλνιν είθνζη απνκαγλεηνθσλεκέλεο ζπλεληεχμεηο, δέθα εθπαηδεπηηθψλ αγγιηθήο γιψζζαο, απνθιεηζηηθά απφθνηησλ αλψηαησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο (φρη θαηφρσλ επάξθεηαο δηδαζθαιίαο) θαη δέθα γνλέσλ καζεηψλ πνπ ζπνπδάδνπλ ηελ αγγιηθή ζην επίπεδν L0 -Δηζαγσγηθφ. Αξρηθά, ζα πξέπεη λα ηνληζηεί ην γεγνλφο φηη φια ηα ππνθείκελα ησλ ζπλεληεχμεσλ ήηαλ γέλνπο ζειπθνχ. Απηφ ζπλέβε δηφηη ε πιεηνςεθία απφθνηησλ αλψηαησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο ζηελ Διιάδα είλαη γπλαίθεο θαη δχζθνια κπνξνχζε ε εξεπλήηξηα λα εληνπίζεη θαη λα έξζεη ζε επαθή κε άλδξεο ησλ απαηηνχκελσλ ραξαθηεξηζηηθψλ. ρεηηθά κε ηνπο γνλείο, απηνί πνπ έδεημαλ πξνζπκία λα ζπκκεηάζρνπλ ζηε δηαδηθαζία ησλ ζπλεληεχμεσλ ήηαλ νη κεηέξεο ησλ καζεηψλ. Έγηλε πξνζπάζεηα απφ κέξνπο ηεο εξεπλήηξηαο λα ζπκπεξηιάβεη ηηο απφςεηο θαη απφ ηνπο παηέξεο ησλ καζεηψλ, αιιά ζπλάληεζε έληνλε απξνζπκία ελαζρφιεζεο κε έλα εθπαηδεπηηθφ ζέκα ζαλ θαη απηφ πνπ πξαγκαηεχεηαη ε ελ ιφγσ εξγαζία. Δπηπιένλ, λα αλαθεξζεί φηη θαη νη δέθα ζπκκεηέρνπζεο θαζεγήηξηεο αγγιηθήο είραλ πξνυπεξεζία ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ (επψλπκεο αιπζίδαο ή ζπλνηθηαθάαπηφλνκα), εθ ησλ νπνίσλ νη έμη είραλ πξνυπεξεζία ζε δεκφζηα ζρνιεία ηεο ρψξαο θαη δχν έρνπλ πεξάζεη απφ ηε ζέζε ηεο δηεχζπλζεο ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. ρεηηθά κε ηηο ζπκκεηέρνπζεο κεηέξεο, είραλ φιεο θάπνηα γλψζε ηεο αγγιηθήο ζε πηζηνπνηεκέλα ή κε επίπεδα γισζζνκάζεηαο θαη ηα παηδηά ηνπο έθαλαλ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ηαπηφρξνλα ζε δεκφζηα δεκνηηθά φπσο θαη ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ δηαθφξσλ κνξθψλ (επψλπκεο αιπζίδαο, απηφλνκα-ζπλνηθηαθά, κε θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα θαη κε πξφηππν αλαιπηηθφ πξφγξακκα πνπ βαζίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηε ινγνηερλία). Σέινο, κέξνο ησλ εξσηεζέλησλ απνηέιεζε θαη κία κεηέξα απφ ηε εξβία, κε ζθνπφ ηελ θαηαγξαθή ηεο νπηηθήο γσλίαο κίαο αιινδαπήο, ηεο νπνίαο ηα παηδηά αθνινπζνχλ ην ειιεληθφ ζχζηεκα γηα ηελ εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ. Ζ έξεπλα δηεμήρζε θπξίσο, ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο πφιεο ηεο Θεζζαινλίθεο, θαζψο ε πξφζβαζε γηα ηελ εξεπλήηξηα ήηαλ πην εχθνιε. Οη ζπλεληεχμεηο έιαβαλ ρψξα κε ηνπο κελ εθπαηδεπηηθνχο ζε δεκφζηνπο ρψξνπο, ζηηο νηθίεο ή ζηνλ ρψξν εξγαζίαο ηνπο. ηηο ελλέα πεξηπηψζεηο ε επαθή έγηλε θαηά [51]

52 πξφζσπν θαη άκεζε ερνγξάθεζε ησλ ιεγνκέλσλ θαη ζε κία πεξίπησζε φπνπ ε εθπαηδεπηηθφο δνχζε κφληκα ζηελ πφιε ηεο Λάξηζαο, κε «ζχγρξνλε επηθνηλσλία» (synchronous communication) 58 θαη ηαπηφρξνλε ερνγξάθεζε κέζσ ηεο δηαδηθηπαθήο εθαξκνγήο Skype 59. Με ηνπο δε γνλείο, νη ζπλαληήζεηο γηα ηηο ζπλεληεχμεηο έγηλαλ θαη απηέο ζε δεκφζηνπο ρψξνπο, ζηηο νηθίεο ή ζηνλ ρψξν εξγαζίαο ηνπο, ελλέα ησλ πεξηπηψζεσλ κε θαηά πξφζσπν επηθνηλσλία θαη άκεζε ερνγξάθεζε ησλ ιεγνκέλσλ, ελψ ζε κία θαηά πξφζσπν πεξίπησζε, δεηήζεθε ε ζηελνγξαθία ησλ ιεγνκέλσλ θαη φρη ε εγγξαθή θσλήο. Ζ θάζε ζπλέληεπμε ησλ θαζεγεηξηψλ δηήξθεζε θαηά πξνζέγγηζε 40 ιεπηά, ελψ ησλ γνλέσλ πεξίπνπ ζηα 30 ιεπηά ΣΑ ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΑ ΔΡΩΣΗΜΑΣΑ Γηα ηε δηεθπεξαίσζε ηεο παξνχζαο έξεπλαο, αξρηθά, θαηαξηίζηεθε έλαο θαηάινγνο απφ εξεπλεηηθά εξσηήκαηα, ν νπνίνο ζηε ζπλέρεηα ηξνπνπνηήζεθε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο ζχλδεζεο ησλ εξεπλεηηθψλ εξσηεκάησλ κε ηε κεζνδνινγία. Γφζεθε έκθαζε ζην λα εθθξάδνπλ ηε γεληθφηεξε πξνβιεκαηηθή ηεο έξεπλαο κε ζπλέπεηα θαη λα ζπλδένληαη κε λνεκαηηθή ζπλνρή κεηαμχ ηνπο (Mason, 2003: 55), αθνινπζψληαο ην ζεσξεηηθφ πιαίζην πνπ ράξαμε ε βηβιηνγξαθία. Δπνκέλσο, νη εθπαηδεπηηθνί αγγιηθήο γιψζζαο θαη νη γνλείο ησλ καζεηψλ πνπ ζπνπδάδνπλ ηελ αγγιηθή ζην εηζαγσγηθφ επίπεδν: α) Θεσξνχλ φηη ε αγγιηθή γιψζζα έρεη εμέρνπζα ζέζε ζηε ζεκεξηλή θνηλσλία; Καη επνκέλσο, β) Δίλαη απαξαίηεην λα δηδάζθεηαη ήδε απφ πνιχ κηθξή ειηθία κέζσ ηνπ δεκφζηνπ θνξέα; γ) Δκπηζηεχνληαη πεξηζζφηεξν ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ζην ζπλνιηθφ έξγν ηνπο γηα ηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο ζην L0 επίπεδν; δ) Έρνπλ αξλεηηθφηεξε ζηάζε απέλαληη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο αγγιηθήο πνπ δηδάζθνπλ ζην δεκφζην απφ φ, ηη ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα; ε) Πηζηεχνπλ φηη νη καζεηέο πνπ καζαίλνπλ αγγιηθά κφλν κέζσ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ έρνπλ ζπγθεθξηκέλε θνηλσληθή πξνέιεπζε; 58 «χγρξνλε επηθνηλσλία είλαη ε επηθνηλσλία πνπ δηεμάγεηαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, φηαλ δειαδή δχν ή πεξηζζφηεξα άηνκα επηθνηλσλνχλ ηαπηφρξνλα. Σν βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο [ ] είλαη ε άκεζε αιιειεπίδξαζε θαη αλαηξνθνδφηεζε». (Μηθξφπνπινο, 2006: 101) 59 Πιεξνθνξίεο γηα ην Skype: [52]

53 ζη) Τπνζηεξίδνπλ φηη ε πιηθνηερληθή ππνδνκή ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ είλαη πινπζηφηεξε θαη ηερλνινγηθά πην ζχγρξνλε ζε ζρέζε κε απηήλ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ; δ) Θεσξνχλ φηη δηεπθνιχλεηαη ε δηαδηθαζία ηεο δηδαζθαιίαο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ιφγσ ηνπ κηθξνχ αξηζκνχ καζεηψλ; ε) Καηαινγίδνπλ ηελ νινθιήξσζε ηεο δηδαθηέαο χιεο, ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ θαη φρη ζηα δεκφζηα ζρνιεία, ζηελ πίεζε πνπ δέρνληαη νη εθπαηδεπηηθνί απφ ηνπο εξγνδφηεο-ηδηνθηήηεο; ζ) Πξνηηκνχλ ηα δηδαθηηθά εγρεηξίδηα ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, γηαηί ζπληάζζνληαη απφ ηδησηηθνχο εθδνηηθνχο νίθνπο κε κεγάιε εκπεηξία θαη αληαγσληζκφ ζηελ ειεχζεξε αγνξά; η) Τπνζηεξίδνπλ φηη νη καζεηέο ησλ δεκνζίσλ παξνπζηάδνπλ κεησκέλε απφδνζε ιφγσ κηαο πην παξαδνζηαθήο κεζνδνινγίαο πνπ αθνινπζείηαη ζηελ ηάμε; ηα) Θεσξνχλ φηη ηα δηδαθηηθά κέζα πνπ ππάξρνπλ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ρξεζηκνπνηνχληαη πεξηζζφηεξν απφ φ, ηη απηά πνπ ππάξρνπλ ζηα δεκφζηα δεκνηηθά; ηβ) Δίλαη πην πιήξεο ε αμηνιφγεζε καζεηψλ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; ηγ) Δίλαη πην αληηπξνζσπεπηηθή ε αμηνιφγεζε καζεηψλ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; ηδ) Πξνηηκνχλ ηνλ φγθν ησλ θαη νίθνλ εξγαζηψλ πνπ αλαηίζεληαη απφ ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; ηε) Πξνηηκνχλ ην είδνο ησλ θαη νίθνλ εξγαζηψλ πνπ αλαηίζεληαη απφ ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ; Καη ηέινο: ηζη) Δπεξεάδεη ην πξνθίι ηνπο ηηο απφςεηο ηνπο γηα ην έξγν ησλ δχν εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ ζηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζε εηζαγσγηθφ επίπεδν; 2.4. Η ΤΓΚΡΟΣΗΗ ΣΟΤ ΤΣΗΜΑΣΟ ΚΑΣΗΓΟΡΙΩΝ ην επφκελν βήκα ηεο εξεπλεηηθήο δηαδηθαζίαο, πξαγκαηνπνηήζεθε ε θαηά ιέμε απνκαγλεηνθψλεζε ησλ ζπλεληεχμεσλ (Bell, 1997: 57). Έπεηηα, έρνληαο σο βάζε ηνπο ζηφρνπο θαη ηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα, απνδειηηψζεθε ην απνκαγλεηνθσλεκέλν πιηθφ ησλ ζπκκεηερφλησλ. Αθνινχζσο, ζπγθξνηήζεθε ην επαγσγηθφ ζχζηεκα θαηεγνξηψλ βάζεη ηνπ «θαηλνκελνινγηθνχ» παξαδείγκαηνο ηεο ζςγκεθαλαιυηικήρ ποιοηικήρ ανάλςζηρ πεπιεσομένος (Zusammenfassende [53]

54 qualitative Inhaltsanalyse) θαη ηεο αθαηξεηηθήο δηαδηθαζίαο ηεο ηερληθήο ηεο παπάθπαζηρ 60. Σν επαγσγηθφ ζχζηεκα θαηεγνξηψλ πνπ ζπληάρζεθε είλαη ην εμήο: 1) Θέζε ηεο αγγιηθήο γιώζζαο ζηελ θνηλσλία θαη ην ζρνιείν 1.1 εκαληηθόηεηα γλώζεο ηεο αγγιηθήο γιώζζαο 1.2 εκαληηθόηεηα παξνρήο ηεο εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο γιώζζαο από ηα δεκόζηα ζρνιεία 1.3 Καηαιιειόηεξε ειηθία έλαξμεο εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο 1.4 Σα αγγιηθά κέζσ ηνπ «Νένπ ρνιείνπ» 1.5 Σα αγγιηθά ζηα νινήκεξα δεκνηηθά ζρνιεία 2) ηάζεηο-ζπκπεξηθνξέο εθπαηδεπηηθώλ θαη γνλέσλ απέλαληη ζην έξγν δεκόζησλ δεκνηηθώλ θαη θέληξσλ μέλσλ γισζζώλ γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο ζε εηζαγσγηθό επίπεδν 2.1 Απνηειεζκαηηθόηεξνο εθπαηδεπηηθόο θνξέαο 2.2 Απαηηήζεηο θαη πξνζδνθίεο από ηνπο εθπαηδεπηηθνύο θνξείο 2.3 ηάζε ηεο θνηλσλίαο απέλαληη ζηνπο εθπαηδεπηηθνύο αγγιηθήο 2.4 ηάζε ηεο θνηλσλίαο απέλαληη ζηνπο δηεπζπληέο εθπαηδεπηηθώλ θνξέσλ αγγιηθήο 2.5 Δθκάζεζε αγγιηθήο θαη θνηλσληθό θύξνο 3) Τιηθνηερληθή ππνδνκή εθπαηδεπηηθώλ θνξέσλ εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο 3.1 Μέγεζνο θαη εζσηεξηθή δηακόξθσζε ζρνιηθώλ αηζνπζώλ 3.2 Δίδε κέζσλ δηδαζθαιίαο 4) Μεζόδεπζε δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο 4.1 Αξηζκόο καζεηώλ 4.2 Οινθιήξσζε δηδαθηέαο ύιεο 4.3 Γηδαθηηθά εγρεηξίδηα 4.4 Μέζνδνη δηδαζθαιίαο 4.5 Υξήζε κέζσλ δηδαζθαιίαο 4.6 Αμηνιόγεζε καζεηώλ 4.7 Αληηζηνηρία ηειηθήο αμηνιόγεζεο κε γισζζηθό επίπεδν 4.8 Καη νίθνλ εξγαζίεο 60 Ζ ηερληθή ηεο παξάθξαζεο απαξηίδεηαη, ζχκθσλα κε ηνλ Mayring, Ph. (1995), απφ ηέζζεξα ζπγθεθξηκέλα ζηάδηα: ηελ παξάθξαζε, ηε γελίθεπζε, ηελ πξψηε επαγσγή θαη ηε δεχηεξε επαγσγή. [54]

55 4.8.1 γθνο θαη νίθνλ εξγαζηώλ Δίδνο θαη νίθνλ εξγαζηώλ 5) Πξνθίι εξσηεζέλησλ 5.1 Φύιν 5.2 Ζιηθία 5.3 Οηθνγελεηαθή θαηάζηαζε 5.4 Δπάγγεικα 5.5 Δθπαίδεπζε 5.6 Δπίπεδν γλώζεο ηεο αγγιηθήο γιώζζαο [55]

56 2.5. ΣΟ ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ ηελ παξνχζα έξεπλα έγηλε ε ρξήζε ηεο πνηνηηθήο πξνζέγγηζεο. ην πιαίζην ηεο πνηνηηθήο πξνζέγγηζεο, ν ζρεδηαζκφο ηεο εξεπλεηηθήο πνξείαο είλαη εππξνζάξκνζηνο, θαζψο ηξνθνδνηείηαη ζπλερψο απφ λέα ζηνηρεία πνπ ηξνπνπνηνχλ ηα δεδνκέλα αλαιφγσο. Ζ εξεπλεηηθή δηαδηθαζία δηεξεπλά ζε βάζνο ηα λνήκαηα θαη ηηο αλαπαξαζηάζεηο πνπ απνδίδνπλ ηα άηνκα ζε θνηλσληθά θαηλφκελα θαη δηαδηθαζίεο (Ησζεθίδεο, 2008: 21). Δπνκέλσο, ε πνηνηηθή πξνζέγγηζε δίλεη έκθαζε ζηε ζπρλφηεηα εκθάληζεο απφςεσλ θαη δελ απνζθνπεί ζηε δηαηχπσζε γεληθψλ ζπκπεξαζκάησλ. ηε ζπγθεθξηκέλε έξεπλα, ε αλάιπζε ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ θαηεγνξηψλ θαη ππνθαηεγνξηψλ έγηλε κε βάζε ην παξάδεηγκα ηεο δφκεζεο 61 (Strukturierung) ηεο πνηνηηθήο αλάιπζεο πεξηερνκέλνπ (Qualitative Inhaltsanalyse) 62. Ζ πεξηγξαθή ησλ δεδνκέλσλ ηεο έξεπλαο ζε καθξν - επίπεδν έγηλε κε ηα εμήο εξεπλεηηθά παξαδείγκαηα: Μέζσ ηεο δφκεζεο πεξηερνκέλνπ (Inhaltliche Strukturierung) εληνπίζηεθαλ, ζην πιηθφ ηεο έξεπλαο, ζπγθεθξηκέλεο ζεκαηηθέο θαη αθνινχζεζε ε ζχλνςή ηνπο. Έπεηηα, έγηλε ε απνδειηίσζε ηνπ πιηθνχ θαη ε ηαμηλφκεζε ηνπ ζε δειηία βάζεη ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ (ππν-) θαηεγνξηψλ. Δπφκελν ζηάδην ήηαλ ε πεξηγξαθή, κέζσ ηεο παξάθξαζεο, θαηά θαηεγνξία θαη ππνθαηεγνξία. Δπηπιένλ, νη παξαθξάζεηο ηεθκεξηψζεθαλ κέζσ ηνπ παξαδείγκαηνο ηεο πξφηππεο δφκεζεο (Typisierende Strukturierung), ζηελ νπνία επηρεηξείηαη ε εχξεζε ζην ππφ αλάιπζε πιηθφ ησλ ραξαθηεξηζηηθφηεξσλ αλαθνξψλ θαη πξνηχπσλ θαζψο θαη ε αθξηβήο πεξηγξαθή ηνπο. Σέινο, επηιέρζεθαλ εθείλεο νη αλαθνξέο θάζε θνξά πνπ είηε παξνπζίαδαλ κεγάιε ζπρλφηεηα είηε είραλ αθξαία δηαηχπσζε είηε παξνπζίαδαλ ηδηαίηεξε ζεκαζία θαη ζεσξεηηθφ ελδηαθέξνλ (Μπνλίδεο, 2004: ). 61 Γηα πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ πνηνηηθή αλάιπζε πεξηερνκέλνπ βι. Mayring, ηηο αξρέο ηνπ 1980, ν Ph. Mayring ζπλέζεζε ην κεζνδνινγηθφ εξγαιείν ηεο πνηνηηθήο αλάιπζεο πεξηερνκέλνπ, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ηξία εξεπλεηηθά παξαδείγκαηα πνηνηηθήο πξνζέγγηζεο ηνπ θεηκέλνπ: α) ηε «ζπγθεθαιαίσζε», πνπ νδεγεί ζηε κείσζε ηνπ εξεπλψκελνπ πιηθνχ, β) ηελ «εμήγεζε», πνπ έρεη ζηφρν λα δηεπξχλεη ηελ θαηαλφεζε ζπγθεθξηκέλσλ ζεκείσλ ηνπ θεηκέλνπ θαη γ) ηε «δφκεζε», πνπ απνβιέπεη ζηελ θαηάδεημε ζπγθεθξηκέλσλ πηπρψλ ηνπ πιηθνχ (Μπνλίδεο, 2004: 99). [56]

57 3. ΑΝΑΛΤΗ ΣΩΝ ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΩΝ ΓΔΓΟΜΔΝΩΝ ην θεθάιαην απηφ αθνινπζεί ε αλάιπζε ησλ απφςεσλ ησλ ζπκκεηερφλησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ θαηά θαηεγνξία θαη ππνθαηεγνξία: 1) Θέζε ηεο αγγιηθήο γιώζζαο ζηελ θνηλσλία θαη ην ζρνιείν χκθσλα κε ηνπο εξσηεζέληεο εθπαηδεπηηθνχο θαη γνλείο, ε αγγιηθή γιψζζα θαίλεηαη φηη θαηέρεη ζεκαληηθή ζέζε ζηε ζεκεξηλή επνρή θαη γη απηφ άιισζηε ε δηδαζθαιία ηεο ζε κηθξέο ειηθίεο θαη ε νινθιεξσκέλε γλψζε ηεο θξίλνληαη απαξαίηεηεο γηα ηνλ ζχγρξνλν πνιίηε ησλ πνιππνιηηηζκηθψλ θνηλσληψλ. Δπηπιένλ, νη εξσηεζέληεο εχρνληαη θαη πξνζδνθνχλ ε ζέζε ηεο αγγιηθήο ζην δεκφζην ζρνιείν λα ιάβεη ην θχξνο πνπ ηεο αξκφδεη, βιέπνληαο ζεηηθά ηηο ζρεηηθέο κε ην αληηθείκελν θηλήζεηο ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο. Παξφια απηά, ζεσξνχλ φηη ε ζέζε ηεο αγγιηθήο εληζρχεηαη απφ ηε ιεηηνπξγία ησλ ηδησηηθψλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, ηελ νπνία θαη ζεσξνχλ απαξαίηεηε. 1.1) Σημανηικόηηηα γνώζηρ ηηρ αγγλικήρ γλώζζαρ Όινη νη εξσηεζέληεο εθπαηδεπηηθνί θαη φινη νη γνλείο απάληεζαλ φηη ζεσξνχλ ηε γλψζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο απαξαίηεηε. Οη θνηλνί ιφγνη ήηαλ, γηα λα κπνξεί θάπνηνο λα θάλεη ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο (Γηαδίθηπν ηειεφξαζε), λα κπνξεί λα επηθνηλσλεί κε άιινπο ιανχο ζηελ Δπξψπε, αιιά θαη ζηνλ ππφινηπν θφζκν, λα βξεη κία θαιχηεξε ζέζε εξγαζίαο θαη λα θάλεη ρξήζε ηεο ζε εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο. Λφγνη ζηνπο νπνίνπο έδσζαλ έκθαζε ηδηαίηεξα νη εθπαηδεπηηθνί ήηαλ νη ζπνπδέο (είηε βαζηθέο είηε επηκνξθψζεηο) θαη ηα ηνπξηζηηθά ηαμίδηα. Μία εθπαηδεπηηθφο κε πνιιά ρξφληα πξνυπεξεζίαο ζηνλ δεκφζην θαη ηδησηηθφ ρψξν αλαθέξεη ραξαθηεξηζηηθά: «Ζ γλώζε ηεο αγγιηθήο γιώζζαο ήηαλ πάληα απαξαίηεηε, δηόηη ε αγγιηθή γιώζζα έρεη θαηαθηήζεη ηνλ θόζκν εδώ θαη ηνπιάρηζηνλ δύν ή ηξεηο αηώλεο. Δίλαη ε γιώζζα ζπλαιιαγήο ζην εκπόξην, ζηελ νηθνλνκία, ζηνλ ηνπξηζκό, ηδηαίηεξα ηελ ηειεπηαία εηθνζαεηία, όπνπ έρνπκε γίλεη έλα παγθόζκην ρσξηό. ηελ νπζία, κε ηελ παγθνζκηνπνίεζε, κε ην Ίληεξλεη θαη ηα ινηπά, ε... γίλεηαη αθόκε πην απαξαίηεηε. αθώο, ινηπόλ, θαη ζα πξέπεη λα είλαη θξνληίδα καο λα επηδηώθνπκε ηελ εθκάζεζή ηεο». [57]

58 Μία άιιε λεαξή εθπαηδεπηηθφο ππνζηεξίδεη: «Θεσξώ όηη είλαη πάξα πνιύ απαξαίηεηε. Δίλαη ζπγθεθξηκέλα ηόζν απαξαίηεηε όζν ε αλάγλσζε θαη ε γξαθή. Γηαηί ζεσξώ όηη ηε ζήκεξνλ εκέξα πνπ είκαζηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, πνπ είκαζηε ελόςεη κηαο παγθνζκηνπνίεζεο, ηα αγγιηθά είλαη κηα αλαγθαία γιώζζα, πνπ ζνπ ρξεηάδεηαη, γηα λα επηθνηλσλήζεηο νπνπδήπνηε θαη λα παο ζην εμσηεξηθό ή γηα ζπνπδέο ή γηα ηαμίδηα ή γηα νηηδήπνηε. Καη ζνπ ρξεηάδεηαη νπσζδήπνηε γηα λα επηθνηλσλήζεηο, θαζώο είλαη ε γιώζζα ε δηεζλήο θαη απηή ε νπνία παγθνζκίσο κηιάλε εθαηνκκύξηα άλζξσπνη». Καη επηπιένλ κηα κεηέξα κε πςειή εξγαζηαθή ζέζε αλαθέξεη: «Ζ γλώζε ηεο αγγιηθήο γιώζζαο είλαη απαξαίηεηε ζηηο κέξεο καο. Σα πάληα ζρεδόλ είλαη γξακκέλα ζηα αγγιηθά, όπσο γηα παξάδεηγκα νη εηδήζεηο θαη νη πιεξνθνξίεο ηνπ Γηαδηθηύνπ. Δπνκέλσο, εάλ θάπνηνο ζέιεη λα ελεκεξσζεί πνιύπιεπξα, ζα πξέπεη λα γλσξίδεη απηήλ ηε γιώζζα. Δπηπιένλ, έρεη γίλεη απαξαίηεηε ζηελ εύξεζε κηαο αμηνπξεπνύο εξγαζίαο». 1.2) Σημανηικόηηηα παποσήρ ηηρ εκμάθηζηρ ηηρ αγγλικήρ γλώζζαρ από ηα δημόζια ζσολεία ρεηηθά κε ην πφζν ζεκαληηθφ ζεσξείηαη λα δηδάζθεηαη ε αγγιηθή γιψζζα απφ ηα δεκφζηα ζρνιεία ηεο Διιάδαο, φινη νη εθπαηδεπηηθνί θαη φινη νη γνλείο, πιελ κηαο αιινδαπήο κεηέξαο, εμέθξαζαλ φηη είλαη απνιχησο απαξαίηεην. Σν θχξην κέξνο ησλ γνλέσλ δελ έδσζε ζπγθεθξηκέλνπο ιφγνπο γηα απηήλ ηνπ ηελ πεπνίζεζε. Κάπνηνη εθπαηδεπηηθνί, απφ ηελ άιιε, ππεξαζπίζηεθαλ ηνπο γνλείο αλαθέξνληαο σο ζεκαληηθφ ιφγν γηα ηνλ νπνίν ε αγγιηθή ζα πξέπεη λα πξνζθέξεηαη δσξεάλ απφ ηα δεκφζηα ζρνιεία, ηελ έιιεηςε νηθνλνκηθήο δπλαηφηεηαο γηα θνίηεζε ζε ηδησηηθφ θνξέα. Δπηπιένλ ιφγνη απνηεινχλ φηη είλαη δηθαίσκα ηνπ Έιιελα πνιίηε λα δηδάζθεηαη θαη απηφ ην γλσζηηθφ αληηθείκελν κέζσ ηνπ δεκφζηνπ ζρνιείνπ θαη φηη απηή ε θαηάζηαζε ζεσξείηαη παγησκέλε ήδε ζην εμσηεξηθφ. Μία εθπαηδεπηηθφο, κε 21 ρξφληα πξνυπεξεζίαο ζηνλ ηδησηηθφ θαη δεκφζην ηνκέα θαη θάηνρνο δηδαθηνξηθνχ, ηνλίδεη φηη ε εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο πξέπεη λα γίλεηαη: «Απνθιεηζηηθά από ηα δεκόζηα ζρνιεία. Θεσξώ όηη είλαη δηθαίσκα θάζε Έιιελα πνιίηε λα έρεη δσξεάλ, όπσο θαη όια ηα άιια γλσζηηθά αληηθείκελα, λα κπνξεί λα έρεη πξόζβαζε θαη ζηελ αγγιηθή γιώζζα θαη λα κπνξεί κέζσ ηνπ δεκόζηνπ ζρνιείνπ λα [58]

59 απνθηήζεη επαξθείο γλώζεηο έηζη, ώζηε λα κελ ρξεηάδεηαη λα θαηαθεύγεη ζηελ ηδησηηθή εθπαίδεπζε». Μία άιιε εθπαηδεπηηθφο, ε νπνία εξγάδεηαη απνθιεηζηηθά ζε ηδησηηθά θέληξα μέλσλ γισζζψλ, απαληά: «Ναη αξθεηά ζεκαληηθό. Αθξηβώο επεηδή [ε αγγιηθή γιώζζα] είλαη έλα βαζηθό θνκκάηη γλώζεο, όπσο βαζηθό, αο πνύκε, είλαη θαη ηα καζεκαηηθά ή ε ηζηνξία ηεο ρώξαο θαη επεηδή αθξηβώο είλαη ηόζν ζεκαληηθό θαη πνιιέο νηθνγέλεηεο δελ έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα ηελ πξνζθέξνπλ ζηα παηδηά ηνπο εμσζρνιηθά, πξέπεη λα ππάξρεη κέζα ζηελ εθπαίδεπζε, λα κπνξεί ην παηδί λα κάζεη ρσξίο λα πιεξώλεη θάηη εμηξά». Δλψ, νη πεξηζζφηεξνη γνλείο, φπσο αλαθέξζεθε, δίλνπλ αφξηζηεο απαληήζεηο φπσο απηή ε κεηέξα δχν παηδηψλ: «Θεσξώ όηη είλαη απαξαίηεην εθόδην. Καιώο δηδάζθεηαη». Βέβαηα, κία κεηέξα πνπ αζρνιείηαη κε ηα νηθνθπξηθά, εθθέξεη ηελ άπνςε φηη: «[Δίλαη] ζεκαληηθό θαη απαξαίηεην. Πάξα πνιύ, λαη... Απηό γίλεηαη θαη ζε όιεο [ηηο] άιιεο ρώξεο νύησο ή άιισο... Ούησο ή άιισο ζα γηλόηαλ απηό θαη εδώ». Σέινο, κία κεηέξα πνπ πξνέξρεηαη απφ ρψξα ηεο πξψελ νβηεηηθήο Έλσζεο θαη πνπ έρεη δεκηνπξγήζεη νηθνγέλεηα ζηελ Διιάδα, δηαηππψλεη ηε δηθή ηεο άπνςε ζέηνληαο ην πξφβιεκα κε ην δεκφζην: «Έηζη, όπσο πξνζθέξεηαη ηώξα, άζην θαιύηεξα. Να πξνζθέξεη πξαγκαηηθά. Να έρνπλ έλα επίπεδν. Γειαδή, όια ηα παηδηά πάλε ηώξα θξνληηζηήξην. Γηαηί; Αθνύ έρνπλ ηέζζεξηο θνξέο ηελ εβδνκάδα αγγιηθή γιώζζα ζην ζρνιείν, είλαη ιίγν απηό;». 1.3) Καηαλληλόηεπη ηλικία έναπξηρ εκμάθηζηρ ηηρ αγγλικήρ Όζνλ αθνξά ηελ εξψηεζε ζρεηηθά κε ην πνηα ειηθία ζεσξνχλ σο πην θαηάιιειε γηα ηελ έλαξμε εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, ππάξρεη έλαο εκθαλήο δηραζκφο ηφζν ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο φζν θαη ζηνπο γνλείο. Οη κηζνί εθπαηδεπηηθνί θαη νη κηζνί γνλείο ππνζηεξίδνπλ φηη ηα παηδηά κπνξνχλ λα εηζαρζνχλ ζηελ αγγιηθή απφ ην λεπηαγσγείν ή ηηο δχν πξψηεο ηάμεηο ηνπ δεκνηηθνχ, κε απαξαίηεηε πξνυπφζεζε, ηε δηεμαγσγή ησλ καζεκάησλ αβίαζηα, ζε παηγληψδε κνξθή θαη ζε αλάινγν κε ηελ ειηθία ησλ παηδηψλ πεξηβάιινλ. Θεσξνχλ φηη βαζηθφο ζθνπφο είλαη ην παηδί πνπ πξσηνκαζαίλεη ηε γιψζζα, λα δεκηνπξγήζεη ζεηηθή ζηάζε απέλαληί ηεο. Κάπνηνη απφ απηνχο ππνζηεξίδνπλ φηη ν παηδηθφο εγθέθαινο είλαη αξθεηά ψξηκνο γηα θάηη ηέηνην θαη θάπνηνη άιινη κάιηζηα έρνπλ ζεηηθή πξνζσπηθή εκπεηξία απηήο ηεο θαηάζηαζεο. [59]

60 Τπέξ ηεο εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο ζηελ πξψηκε ειηθία, εθπαηδεπηηθφο, κε πξνυπεξεζία ζηα νινήκεξα δεκφζηα ζρνιεία, αλαθέξεη: «Βάζεη επηζηεκνληθώλ εξεπλώλ, ηηο νπνίεο έρνπκε κειεηήζεη ζην Σκήκα ηεο Αγγιηθήο Φηινινγίαο, γλσξίδνπκε όηη εθείλε ε ειηθία, ε ειηθία ησλ έμη, ελδείθλπηαη λα μεθηλήζεη ην παηδί λα καζαίλεη. Γηόηη είλαη απηό πνπ ιέκε ζηε ιατθή γιώζζα ην κπαιό ηνπ παηδηνύ είλαη έλα ζθνπγγάξη θαη ξνπθάεη ηα πάληα, αο πνύκε. Oπόηε, είλαη πνιύ ζεκαληηθό λα μεθηλήζεη από απηήλ ηελ ειηθία, δηόηη ην λα κάζεη κηα μέλε γιώζζα ην παηδί ζε απηή ηελ ειηθία, ην βνεζάεη θαη πην πνιύ λα δηεπξύλεη θαη ηνλ εγθέθαιό ηνπ, ηνλ ηξόπν ζθέςεο ηνπ». Αληίζηνηρα κία κεηέξα, θηιφινγνο, θαηαζέηεη ηελ εκπεηξία απφ ηελ θφξε ηεο πνπ θνίηεζε ζε έλα απφ ηα πεηξακαηηθά 800 νινήκεξα ζρνιεία: «[Καηαιιειόηεξε ειηθία έλαξμεο είλαη] ε β δεκνηηθνύ. Μάιηζηα. Γηόηη από πξνζσπηθή πηα εκπεηξία απνδείρζεθε όηη ην παηδί είλαη ώξηκν λα δερζεί ηηο γλώζεηο απηέο θαη λα ηηο επεμεξγαζηεί πάξα πνιύ εύθνια, αληηκεησπίδνληαο ην ζε απηήλ ηελ ειηθία αθόκε σο παηρλίδη θαη όρη σο θάηη πνπ ην βιέπεη σο εμαλαγθαζκό, όηη πξέπεη [δειαδή] λα ην κάζεη. Έρσ θόξε, ε νπνία θέηνο ηειείσζε ηε β δεκνηηθνύ. Καη κάιηζηα, δελ μέξσ αλ πξέπεη λα ην πσ, από ηελ α δεκνηηθνύ παξαθνινύζεζε κία ηάμε Pre Junior, όπνπ πήγαηλε κία θνξά ηελ εβδνκάδα γηα κηάκηζε ώξα θαη ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ θαη ήξζε ζε επαθή κε ηα βηβιία, όπνπ είραλε γξακκαηάθηα, θάπνηεο ιεμνύιεο, θάπνηα ηξαγνπδάθηα θαη ηα ινηπά θαη έηζη ήηαλ έηνηκε θέηνο λα ζπλερίζεη από ην παηρλίδη. ην θέληξν μέλσλ γισζζώλ θαη ζηελ ηάμε ηνπο πηα κέζα ζην ζρνιείν, ην ζεώξεζε θάηη ην πνιύ θπζηνινγηθό». Αληηζέησο, νη ππφινηπνη κηζνί εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο, πξνηηκνχλ σο ελαξθηήξηα ειηθία απηή ησλ 8 κε 9 εηψλ, δειαδή ζηελ γ κε δ ηάμε ηνπ δεκνηηθνχ. Ωο ιφγνπο κε απνδνρήο κηαο κηθξφηεξεο ειηθίαο έλαξμεο, νη πεξηζζφηεξνη πξνβάιινπλ ηελ ελδερφκελε ζχγρπζε ηεο αγγιηθήο κε ηε κεηξηθή ειιεληθή γιψζζα. Σέινο, ιηγφηεξνη απαληνχλ φηη ε ηαπηφρξνλε εθκάζεζε ησλ δχν γισζζψλ ζα επηβαξχλεη ην θαζεκεξηλφ πξφγξακκα ησλ καζεηψλ, ελψ κία εθπαηδεπηηθφο ηζρπξίδεηαη φηη ν παηδηθφο εγθέθαινο δελ είλαη αξθεηά ψξηκνο γηα θάηη ηέηνην. Δθπαηδεπηηθφο ηδησηηθψλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ αλαθέξεη: «Καηά ηε γλώκε κνπ, θαιό είλαη ην παηδί λα κάζεη πξώηα ειιεληθά θαη κεηά γύξσ ζηελ ειηθία ησλ 8 λα μεθηλήζεη θαη ηα αγγιηθά. ρη ηαπηόρξνλα, γηαηί ίζσο λα κπεξδεπηεί. ρη γηα όια ηα παηδηά. Κάπνηα είλαη αξθεηά έμππλα θαη κπνξνύλ λα αληαπεμέιζνπλ, αιιά επεηδή θάπνηα ην ζεσξνύλ κεγάιν βήκα πνπ μεθηλνύλ λα κάζνπλ ειιεληθά, λα [60]

61 γξάθνπλ θαη λα δηαβάδνπλ, θπζηθά, ην λα βάδνπλ θαη αγγιηθά ηαπηόρξνλα, ίζσο ην άγρνο λα είλαη ιίγν πεξηζζόηεξν θαη λα κελ ην αληέμνπλ». Όπσο θαη κία πνιχηεθλε κεηέξα, θαζεγήηξηα θπζηθήο ζε θξνληηζηήξην, δειψλεη: «Πηζηεύσ όηη θαιύηεξε ειηθία είλαη γύξσ ζηα 9. Δλλέα ρξνλώλ, δειαδή, από ηελ γ δεκνηηθνύ, δ πνπ αξρίδνπλ θαη θαηαιαβαίλνπλ ηελ ειιεληθή γξακκαηηθή, λα κπνξνύλ παξάιιεια λα ζπλδπάζνπλ ηελ αγγιηθή. Γηαηί ηα παηδάθηα είλαη κπεξδεκέλα. Γελ έρνπλ μεθαζαξίζεη αθόκα... ηνλ γεληθό θνξκό ηεο γξακκαηηθήο. Τπνθείκελν - Ρήκα - Αληηθείκελν. Οπόηε, όηαλ ζα μεθαζαξίζνπλ ζηελ ειιεληθή ηε γξακκαηηθή, πηζηεύσ όηη ζα είλαη ιίγν πην εύθνιε ε πξνζαξκνγή ζηελ άιιε γιώζζα». 1.4) Τα αγγλικά μέζυ ηος «Νέος Σσολείος» Ζ πξσηνβνπιία ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο λα εληάμεη ηελ αγγιηθή γιψζζα απφ ηελ α δεκνηηθνχ ζηα ζρνιεία θαίλεηαη φηη είλαη, σο επί ην πιείζηνλ, απνδεθηή απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο (ζε κεγαιχηεξε θιίκαθα) θαη γνλείο, θαζψο, φπσο ππνζηεξίδνπλ νη πεξηζζφηεξνη, ε δηαδηθαζία εθκάζεζεο ιακβάλεη ρψξα ζε επηθνηλσληαθή κνξθή. Άιινη, κεκνλσκέλνη ιφγνη πνπ αλαθέξνληαη γηα ηε ζεηηθή άπνςε απέλαληη ζε απηήλ ηελ εθπαηδεπηηθή θίλεζε είλαη ε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο γηα ηνπο αδηφξηζηνπο εθπαηδεπηηθνχο, ην γεγνλφο φηη ηα απνηειέζκαηα απφ αληίζηνηρεο θηλήζεηο ζε άιιεο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο είλαη ελζαξξπληηθά θαη ηέινο, ην φηη επίζεκεο επηζηεκνληθέο έξεπλεο παξνπζηάδνπλ αξθεηά πιενλεθηήκαηα γηα ηε καζεζηαθή θαη λνεηηθή αλάπηπμε ησλ παηδηψλ πνπ δηδάζθνληαη γεληθά μέλεο γιψζζεο ζε πξψηκε ειηθία. Θεηηθά πξνζθείκελε, ινηπφλ, κία εθπαηδεπηηθφο, κε κεγάιε εκπεηξία, απαληά γηα ηε δεκηνπξγία ησλ πξψησλ 800 νινήκεξσλ πηινηηθψλ δεκνηηθψλ πνπ εηζήγαγαλ ηελ αγγιηθή ζηηο δχν πξψηεο ηάμεηο: «Δίλαη πάξα πνιύ ελζαξξπληηθό, ε ζαλ πξώην βήκα. Απηό, όκσο, ην νπνίν πξέπεη λα πξνζερζεί ηδηαίηεξα είλαη ε κεζνδνινγία ηεο έληαμεο ηεο γιώζζαο ζε ηόζν λεαξή ειηθία ζηα παηδηά. Δίλαη πνιύ ζεκαληηθό, επεηδή αθξηβώο μεθηλνύλ ζε ηόζν κηθξή ειηθία, ηα παηδηά λα αγαπήζνπλ ηε γιώζζα. Καη απηό δελ ζα γίλεη, εάλ ε κεζνδνινγία δελ είλαη απνιύησο πξνζαξκνζκέλε ζηελ ειηθία ηνπο, ζηα ελδηαθέξνληά ηνπο, ζην ππέξνρν απηάθη πνπ έρνπλ ζε εθείλε ηελ ειηθία ηα παηδάθηα, πνπ απνξξνθνύλ πάξα πνιύ γξήγνξα ην λέν ηνπο πεξηβάιινλ. Θα πξέπεη, ινηπόλ, ην γισζζηθό πεξηβάιινλ λα είλαη έληνλν θαη ζα πξέπεη λα θηλείηαη κέζα ζηα ελδηαθέξνληα ησλ παηδηώλ κε ηα ρξώκαηα, [61]

62 κε ηηο δξαζηεξηόηεηεο Έλα πεξηβάιινλ επράξηζην, πνπ ζα ηα ηξαβήμεη, ώζηε θαη ε ζπλέρεηα λα έρεη κία πξννπηηθή. Να κπνξέζεη ην παηδί λα πξνρσξήζεη επράξηζηα ζηε γιώζζα». Ζ κεηέξα πνπ είρε εκπεηξία απφ ηελ θφξε ηεο ζε έλα ηέηνην ζρνιείν, απάληεζε: «Πάξα πνιύ ζεηηθή. Καη έπξεπε λα γίλεη εδώ θαη πνιιά ρξόληα απηή ε θίλεζε. Καη ην γεγνλόο όηη δελ ζα ιεηηνπξγήζεη θέηνο θαη ζα αξρίζεη λα ιεηηνπξγεί πηινηηθά θαη δελ ζα ιεηηνπξγήζεη θαη ζε όια ηα ζρνιεία, είλαη πάξα πνιύ θαθό. Πηζηεύσ όηη βάδεη θάπνηεο πξώηεο βάζεηο ζην παηδάθη. ην ζρνιείν δελ είραλ βηβιία ηα παηδηά. Παξόια απηά, κε θαξηνύιεο, κε δσγξαθηέο, κε θαηαζθεπέο, ήξζαλ ζε επαθή κε ηε γιώζζα, θαζαξά εκπεηξηθά, θαη πξαγκαηηθά, πηζηεύσ όηη ηα βνήζεζε πάξα πνιύ ζε απηό». Ωζηφζν, ιηγφηεξνη εθπαηδεπηηθνί θαη νξηζκέλνη γνλείο (ζε κεγαιχηεξε θιίκαθα) αλαθέξνπλ φηη είλαη αληίζεηνη κε ηελ έληαμε ηεο αγγιηθήο απφ ηελ α δεκνηηθνχ. Οη γνλείο, θπξίσο, επηζεκαίλνπλ ηνλ ελδερφκελν κεγάιν θφξην εξγαζίαο γηα ηνπο καζεηέο απηήο ηεο ειηθίαο θαη ηε ζχγρπζε κε ηελ ειιεληθή γιψζζα. Σέινο, δχν εθπαηδεπηηθνί θαη έλαο γνλέαο εθθξάδνπλ θφβνπο γηα πηζαλή ζπζζψξεπζε αξλεηηθψλ ζπλαηζζεκάησλ ησλ καζεηψλ απέλαληη ζηε γιψζζα. Μία αδηφξηζηε εθπαηδεπηηθφο αγγιηθήο απαληά εκθαλψο δηραζκέλε: «Αλάινγα από πνηα γσλία ηε δσ. Αλ ηε δσ από ηε γσλία ηνπ θαζεγεηή, θπζηθά θαη είλαη ζεηηθή, γηαηί αλνίγνπλ πεξηζζόηεξεο ζέζεηο δηνξηζκνύ. Σώξα αλ ηελ θξίλνπκε απ ηε κεξηά ησλ παηδηώλ, λνκίδσ όηη θνξηώλνληαη παξαπάλσ ζε πνιύ κηθξή ειηθία κε απνηέιεζκα λα ππάξρεη κηα-κηα γθξίληα γηα ην ζρνιείν θαη γηα ην κάζεκα απηό». Δλψ κία κεηέξα δχν παηδηψλ είλαη ηειείσο θάζεηε: «Δ δελ ηε ζεσξώ ηε... ζσζηόηεξε ειηθία γηα λα μεθηλήζεη ην παηδί θαη νύηε λνκίδσ όηη ιεηηνπξγεί ζσζηά θαη νύηε ζα απνδώζεη ζην κέιινλ. Δ εάλ ήκνπλ αλαγθαζκέλε λα ην θάλσ γηαηί έπξεπε... γηα ην ζρνιείν, ζα ην έθαλα. Καη νύηε... ρη, δελ ζπκθσλώ!». 1.5) Τα αγγλικά ζηα ολοήμεπα δημοηικά ζσολεία ηελ εξψηεζε ζρεηηθά κε ηε ιεηηνπξγία ησλ νινεκέξσλ θαη ηελ παξάιιειε χπαξμε ησλ ηδησηηθψλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, ε πιεηνςεθία εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ ζεσξεί αλεπαξθή ηα νινήκεξα ζρνιεία ζηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο. Γειαδή, ζεκεηψλνπλ κηα έιιεηςε πξνγξακκαηηζκνχ θαη χιεο. πλήζσο, αλαθέξνπλ, φηη γίλεηαη κηα απιή θχιαμε φπνπ ηα παηδηά παίδνπλ θαη δσγξαθίδνπλ, αληί λα γίλεηαη εκπέδσζε ησλ φζσλ δηδάρζεθαλ ζηελ πξσηλή δψλε. Μεκνλσκέλνη, δε, γνλείο [62]

63 παξαζέηνπλ σο αξλεηηθά ησλ νινεκέξσλ ηελ αλεπάξθεηα ησλ εθεί δηδαζθφλησλ θαη ηελ απψιεηα πνιχηηκνπ ρξφλνπ γηα ην παηδί. Γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο, εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο, ελαπνζέηνπλ ηηο ειπίδεο ηνπο γηα ηελ νινθιεξσκέλε εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Υαξαθηεξηζηηθά κία λέα εθπαηδεπηηθφο ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ θαη σξνκίζζηα ζε νινήκεξα ζρνιεία ιέεη: «Γπζηπρώο όκσο ζηα νινήκεξα, ην επίπεδν ησλ παηδηώλ είλαη άληζν θαη ην πξόβιεκα ππάξρεη ζην πσο γίλεηαη ην κάζεκα, [ ] δελ πξνρσξάεη ε ύιε. Γειαδή, ηα παηδηά απ ην δεκόζην θηάλνπλ ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ζεκείν ύιεο. Ξαλά θαη μαλά ηα ίδηα πξάγκαηα. Γελ πξνρσξάεη θαη ην θαθό είλαη όηη απ ηα δεκόζηα ζρνιεία δελ δίλεηαη έλα πηζηνπνηεηηθό γισζζνκάζεηαο. Καη εθεί κπαίλνπλ ζηε κέζε ηα ηδησηηθά θέληξα μέλσλ γισζζώλ, ηα νπνία έρνπλ ηελ επθνιία λα νξγαλώλνπλ ην επίπεδν, ηκήκαηα ζύκθσλα κε ην επίπεδν ησλ παηδηώλ, λα είλαη πην νξγαλσκέλα θαη ελεκεξσκέλα». Αληίζηνηρα, κία κεηέξα δχν παηδηψλ, πνπ είραλ εγγξαθεί παιηφηεξα ζε νινήκεξα ζρνιεία, αλαθέξεη: «Γπζηπρώο ηα νινήκεξα ζρνιεία δελ θάλνπλ νπζηαζηηθή δνπιεηά. Δίλαη απιά κηα θύιαμε ησλ παηδηώλ πνπ νη γνλείο ηνπο δνπιεύνπλ θαη δελ έρνπλ πνηνο λα ηα πξνζέρεη ζην ζπίηη. Καη νη εθπαηδεπηηθνί ζηα νινήκεξα είλαη επαλαπαπκέλνη θαη δελ έρνπλ όξεμε λα δνπιέςνπλ πξαγκαηηθά. Αξθνύληαη ζε θαλέλα ηξαγνπδάθη ή παηρλίδη κέρξη λα πεξάζεη ε ώξα θαη λα θύγνπλ. Δπνκέλσο, ηα νινήκεξα δελ κπνξνύλ λα θαιύςνπλ ή εληζρύζνπλ ηελ πξσηλή βάξδηα ηνπ ζρνιείνπ». Μία άιιε εξγαδφκελε κεηέξα δχν παηδηψλ θαηαζέηεη ηε δηθή ηεο εκπεηξία κε εκθαλή αγαλάθηεζε: «Μα ηη ηα θάλνπλ; ηα νινήκεξα δελ θάλνπλ ηίπνηα. Σίπνηα δελ θάλνπλ. [ ] Ούηε θαλ ηα καζήκαηα ηνπ ζρνιείνπ δελ θάλνπλε. Κνπξάδνληαη ηα παηδηά πάξα πνιύ απηέο ηηο ώξεο πνπ είλαη κεηά κέρξη ηηο 5... Κνπξάδνληαη κε ηα καζήκαηά ηνπο. Κάλνπλ ηε γπκλαζηηθή ηνπο θαη κεηά, όηαλ ηειεηώλεη ην ζρνιείν ζηηο 2 ε ώξα, πνπ είζαη αλαγθαζκέλνο λα ηα αθήζεηο, γηαηί δελ μέξεηο ην νινήκεξν, κέρξη ηηο 4 ε ώξα ηα παηδηά παίδνπλε. Εσγξαθίδνπλ θαη παίδνπλ. Ούηε θαλ ηελ νξζνγξαθία ηνπο δελ θάλνπλ. Γπξλνύζε ζην ζπίηη ην παηδί θαη κεηά έπξεπε λα ην μαλαβάισ θαη εγώ, λα θάηζσ λα γξάςσ κέρξη ηηο 11 ε ώξα. Πνιύ θνπξαζηηθό. Πάξα πνιύ θνπξαζηηθό». Απφ ηελ αληίζεηε πιεπξά, ειάρηζηνη εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο εκπηζηεχνληαη ην έξγν πνπ πξνζθέξνπλ ηα νινήκεξα ζρνιεία θαη ζεσξνχλ πεξηηηά ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Θεσξνχλ φηη νη ψξεο πνπ πξνζθέξνληαη απφ ηα νινήκεξα είλαη αξθεηέο [63]

64 γηα ηελ εκπέδσζε ησλ δηδαρζέλησλ απφ ηελ πξσηλή δψλε, φηη νη εθπαηδεπηηθνί είλαη θαηάιιεια θαηαξηηζκέλνη θαη ν αξηζκφο ησλ παηδηψλ αλά ηάμε κηθξφηεξνο, πξάγκα πνπ δηεπθνιχλεη ηε δηεμαγσγή ησλ καζεκάησλ. Μία εθπαηδεπηηθφο κε πνιπεηή εκπεηξία θαη απμεκέλα πξνζφληα παξαζέηεη ηελ άπνςε ηεο γηα ηελ παξάιιειε χπαξμε ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ: «Δίλαη απαξάδεθην ην γεγνλόο όηη ππάξρνπλ ηδησηηθά θέληξα εθκάζεζεο. Οη ξίδεο βέβαηα ηνπ πξνβιήκαηνο είλαη πνιύ βαζηέο, πάλε πνιιέο δεθαεηίεο πξηλ. Απηή ε θαηάζηαζε όκσο πνπ ίζρπε πξηλ από θάπνηεο δεθαεηίεο πνπ ηα δεκόζηα ζρνιεία δελ πξόζθεξαλ ηελ αγγιηθή σο μέλε γιώζζα, δελ ππάξρεη πηα. ε λνξκάι ζπλζήθεο έλαο καζεηήο μεθηλάεη από ηελ γ δεκνηηθνύ κέρξη ηελ γ ιπθείνπ. Δίλαη δέθα ρξόληα εθκάζεζεο ηεο μέλεο γιώζζαο ζην ζρνιείν. Με ην [λέν] πξόγξακκα ηώξα, πξνζηίζεληαη άιια 2, δειαδή, ηα ρξόληα γίλνληαη 12. Δίλαη έλαο ππεξβνιηθά κεγάινο ρξόλνο γηα λα πνύκε όηη έλαο καζεηήο δελ κπνξεί λα κάζεη ηελ μέλε γιώζζα ζην δεκόζην ζρνιείν. Άξα, λνκίδσ όηη είλαη εληειώο πεξηηηό, κηα πνιπηέιεηα πνπ δελ αξκόδεη ζηελ ειιεληθή θνηλσλία θαη πηζηεύσ όηη απνπξνζαλαηνιίδεη θαη ην ξόιν ηνπ εθπαηδεπηηθνύ κέζα ζην ζρνιείν αιιά θαη ηελ όιε αληηκεηώπηζε ηνπ καζήκαηνο θαη από γνλείο θαη από καζεηέο». Δπίζεο, κία κεηέξα, κε εξγαζία απμεκέλσλ πξνζφλησλ, αλαθέξεη: «Ζ εκπεηξία κνπ έρεη δείμεη όηη ε μέλε γιώζζα ζην νινήκεξν έξρεηαη λα ζπκπιεξώζεη ηε γιώζζα πνπ δηδάζθεηαη ζην θαλνληθό πξόγξακκα θαη γηαηί, ζπλήζσο, ε νκάδα είλαη κηθξόηεξε εεε θαη γηαηί κπνξεί ην παηδί θαη δνπιεύεη απηά πνπ πξέπεη εθεί. Οπόηε, ηα δνπιεύεη κε κηα εθπαηδεπηηθό απ ην λα ηα δνπιεύεη ζην ζπίηη, ίζσο ιίγν παξακειεκέλν από ηελ νηθνγέλεηα ηνπ, απνκνλσκέλν, θαη κπνξεί έηζη ιίγν θαη πιαηζηώλεηαη ε δνπιεηά θαιύηεξα. Ναη, λαη [απηό ζα κπνξνύζε λα θαηαπνιεκήζεη ηελ ύπαξμε ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ]. Φπζηθά! Γηαηί [...] αζξνίδνληαο ην θαλνληθό πξόγξακκα θαη ηηο επηπιένλ ώξεο, θαηαιήγεη ην παηδί λα έρεη ζην δεκόζην ζρνιείν [ηνπιάρηζηνλ] κηα ώξα ηελ εκέξα αγγιηθά. Δίλαη αξθεηέο ώξεο!». 2) ηάζεηο-ζπκπεξηθνξέο εθπαηδεπηηθώλ θαη γνλέσλ απέλαληη ζην έξγν δεκόζησλ δεκνηηθώλ θαη θέληξσλ μέλσλ γισζζώλ γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο ζε εηζαγσγηθό επίπεδν Οη εξσηήζεηο, πνπ ηέζεθαλ, ψζηε λα δηεξεπλεζνχλ νη ζηάζεηο-ζπκπεξηθνξέο ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ ζρεηηθά κε ην έξγν πνπ παξάγνπλ νη δχν εθπαηδεπηηθνί θνξείο γηα ηελ αγγιηθή ζηα αξρηθά ζηάδηα, έδεημαλ θαηαξρήλ φηη ε [64]

65 εκπηζηνζχλε ησλ πεξηζζφηεξσλ δίλεηαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Παξφια απηά, νη πεξηζζφηεξνη έρνπλ ζεηηθή ζηάζε απέλαληη ζηα δεκφζηα ζρνιεία, θαζψο ζεσξνχλ φηη απηά έρνπλ ηε δπλαηφηεηα κε ηηο θαηάιιειεο αιιαγέο θαη ηα θαηάιιεια κέηξα λα αληηθαηαζηήζνπλ ην έξγν ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, ηφζν ψζηε απηά λα κελ ππάξρνπλ θαλ. Δπίζεο, θαζψο πξσηεχνληα ξφιν ζην έξγν ελφο εθπαηδεπηηθνχ θνξέα παίδεη ν εθπαηδεπηηθφο, ε πιεηνςεθία ησλ εξσηεζέλησλ εθζέηεη φηη ε θνηλσλία παξνπζηάδεη κία αξλεηηθή ζηάζε απέλαληη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ θαη ζεηηθή απέλαληη ζε απηνχο πνπ εξγάδνληαη ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ. ρεηηθά κε ηνπο δηεπζπληέο, νη εθπαηδεπηηθνί ζεσξνχλ φηη ε θνηλσλία ηνπο εκπηζηεχεηαη είηε εγνχληαη ελφο δεκφζηνπ δεκνηηθνχ είηε ελφο θέληξνπ μέλσλ γισζζψλ. Βέβαηα, νη γνλείο ζεσξνχλ φηη ε θνηλσλία δελ εθηηκά ηνπο δηεπζπληέο ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ θαη δελ έρεη ζαθή εηθφλα γηα απηνχο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. Σέινο, νη εθπαηδεπηηθνί δείρλνπλ λα ζεσξνχλ φηη ε επηινγή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θνξέα, φπνπ έλαο καζεηήο ζα δηδαρζεί ηελ αγγιηθή, επεξεάδεη ην θνηλσληθφ ηνπ θχξνο, ελψ ε κεγάιε πιεηνςεθία ησλ γνλέσλ έρνπλ ηελ αληίζεηε άπνςε ζε απηφ. 2.1) Αποηελεζμαηικόηεπορ εκπαιδεςηικόρ θοπέαρ ηελ εξψηεζε πνηνο εθπαηδεπηηθφο θνξέαο παξάγεη πην απνηειεζκαηηθφ έξγν γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο ζε εηζαγσγηθφ επίπεδν, νη κηζνί εθπαηδεπηηθνί θαη νη 8 απφ ηνπο 10 ζπκκεηέρνληεο γνλείο απαληνχλ φηη είλαη ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Φαίλεηαη φηη νη γνλείο είλαη πην θαηαζηαιαγκέλνη ζε απηήλ ηελ άπνςε θαη πξνηάζζνπλ πην πνιινχο ιφγνπο ζε ζρέζε κε ηνπο εθπαηδεπηηθνχο. Απηφ πνπ αλαθέξνπλ πην έληνλα θαη νη δχν νκάδεο εξσηεζέλησλ είλαη ην γεγνλφο φηη νη γνλείο δίλνπλ άκεζα ηα ρξήκαηά ηνπο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ (φρη κε ηνλ έκκεζν ηξφπν ηεο θνξνινγίαο πνπ ζπκβαίλεη κε ηα δεκφζηα ζρνιεία) θαη έηζη νη απαηηήζεηο ηνπο εθπιεξψλνληαη κε κεγαιχηεξε ζπλέπεηα. Δπηπιένλ, αξθεηνί εθπαηδεπηηθνί ππνζηεξίδνπλ φηη ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ είλαη πην απνδνηηθά, θαζψο εθεί ππάξρεη ν άκεζνο θαη ζπλερήο έιεγρνο ησλ δηδαζθφλησλ απφ ηε δηεχζπλζε θαη επίζεο φηη ππάξρεη ν απψηεξνο ζθνπφο ηεο απφθηεζεο ελφο πηζηνπνηεηηθνχ γισζζνκάζεηαο κέζα απφ απηφ. Άιινη ιφγνη, πνπ αλέθεξαλ θπξίσο νη γνλείο, ήηαλ ε ζπζηεκαηηθή αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ, νη ιηγφηεξνη καζεηέο αλά ηάμε, ην θιίκα απζηεξφηεηαο, ε ηαθηηθή ελεκέξσζε γνλέσλ, ηα θαηαιιειφηεξα βηβιία, νη πεξηζζφηεξεο θαη νίθνλ [65]

66 εξγαζίεο, ε δηνξγάλσζε πεξηζζφηεξσλ εθδειψζεσλ-δξάζεσλ, ε κεγαιχηεξε πνηθηιία κέζσλ δηδαζθαιίαο θαη ε ζπλέπεηα ηήξεζεο ησλ δηδαθηηθψλ σξψλ. Μία εθπαηδεπηηθφο θέληξνπ μέλσλ γισζζψλ επαξρηαθήο πφιεο αλαθέξεη: «ε γεληθέο γξακκέο, λνκίδσ όηη θαιύηεξν έξγν γίλεηαη ζηα θξνληηζηήξηα, ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ. Γηαηί εθεί έρεηο άκεζε ζρέζε κε ηνλ γνληό ηνπ παηδηνύ. Γειαδή, αλ δελ δεη απνηέιεζκα, ηνλ ράλεηο από πειάηε. Δπνκέλσο, δελ έρεηο εηζόδεκα. Δίλαη θαζαξά ε δνπιεηά ζνπ θαη θξνληίδεηο λα ηελ θάλεηο όζν θαιύηεξα κπνξείο, γηα λα έρεηο κεγαιύηεξν εηζόδεκα. Δλώ ζην [δεκόζην] ζρνιείν, ηελ θάλεηο - δελ ηελ θάλεηο, δελ ζε θξίλεη θαλείο θαη δελ έρεη θακία επίπησζε ζηνλ κηζζό ζνπ. Καη απ ηελ άιιε κεξηά, ζαλ θαζεγεηήο είλαη άιιν λα δηδάμεηο έλα πξάγκα, κία ιέμε, έλα, δελ μέξσ, θνκκάηη γξακκαηηθήο ζε 10 παηδηά θαη άιιν λα δηδάμεηο ζε 30 παηδηά. Δίλαη πνιύ πην δύζθνιν». Αληίζηνηρα, κία κεηέξα δχν παηδηψλ δειψλεη: «Πηζηεύσ όηη ηα ηδησηηθά [θέληξα μέλσλ γισζζώλ]. Γηαηί; Γηαηί πιεξώλεηο θαη έρνπλε ιηγόηεξα παηδηά, ηα πξνζέρνπλ πεξηζζόηεξν θαη ηηο ώξεο πνπ ιέλε όηη ζα θάλνπλ [κάζεκα], θάλνπλ. Δλώ ζην δεκόζην, κία έξρεηαη ε δαζθάια, κία δελ έξρεηαη, αλ ζέιεη θάλεη [κάζεκα]. Ούηε μέξεηο ηη αθξηβώο θάλνπλ». Δμαίξεζε ζηηο απαληήζεηο απηέο απνηέιεζε κία εθπαηδεπηηθφο κε πνιπεηή εκπεηξία θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο, ε νπνία ππνζηήξημε φηη: «Ννκίδσ όηη ην δεκόζην ζρνιείν καθξάλ. Αιιά κπνξεί λα είλαη αθόκα πην απνηειεζκαηηθό. Ννκίδσ όηη δελ κπνξεί λα αμηνινγεζεί ε θαηάζηαζε, δηόηη ν παξάγνληαο ηεο ηδησηηθήο εθπαίδεπζεο είλαη δπζηπρώο [ ] απνπξνζαλαηνιηζηηθόο. Γελ επηηξέπεη ζην δεκόζην ζρνιείν λα επηηειέζεη ην έξγν ηνπ. Δπνκέλσο, ην ηη καζαίλεη έλα παηδί κέζα ζην ζρνιείν, πώο λα κεηξεζεί; Γειαδή, δελ κπνξεί λα κεηξεζεί μερσξηζηά ε γλώζε πνπ απνθηηέηαη ζην δεκόζην ζρνιείν ή ζην ηδησηηθό θξνληηζηήξην. Αιιά ζεσξώ όηη [ ] αλ έλα παηδί ζε ζπλζήθεο θπζηνινγηθέο, όπνπ όια ηα παηδηά κέζα ζηελ ηάμε δελ έρνπλ πξόζβαζε ζε θξνληηζηήξην, μεθηλνύλ κηα ζνβαξή δνπιεηά από ην δεκνηηθό, λνκίδσ όηη ην δεκόζην ζρνιείν κπνξεί λα είλαη πην απνηειεζκαηηθό θαη πην νπζηαζηηθό. Γηαηί ν ηξόπνο πνπ γίλεηαη ην κάζεκα ζηα θξνληηζηήξηα είλαη πνιύ εμσεθπαηδεπηηθόο. Αιιά εκάο δελ καο ελδηαθέξεη απηό». Δπηπιένλ, δχν εθπαηδεπηηθνί θαίλεηαη λα κελ επηζπκνχλ λα γεληθεχζνπλ ην θαηλφκελν, δηφηη ζεσξνχλ φηη εμαξηάηαη απφ ηνλ εθάζηνηε δηδάζθνληα, απφ ηε κεζνδνινγία πνπ αθνινπζείηαη θαη, φζνλ αθνξά ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ απφ ην αλ πξφθεηηαη γηα απηφλνκν ή αιπζίδαο-franchising. [66]

67 Όπσο παξαζέηεη κία εθπαηδεπηηθφο κε επηαεηή εκπεηξία σο σξνκίζζηα πξσηλήο δψλεο ζε δεκφζηα ζρνιεία, θαζψο θαη ζε δηάθνξα ζπλνηθηαθά ή αιπζίδαο θέληξα μέλσλ γισζζψλ: «Απηό λνκίδσ εμαξηάηαη κεκνλσκέλα από ηελ θάζε πεξίπησζε. Γελ κπνξώ λα ην γεληθεύζσ. Γειαδή, ελώ ζα κπνξνύζε θάπνηνο λα πεη όηη γεληθά ζηα θξνληηζηήξηα θάλνπλ πην απνηειεζκαηηθή θαη θαιύηεξε δνπιεηά ζε ζρέζε κε ην δεκόζην, έρσ θηάζεη ζηα ηειεπηαία ρξόληα λα πηζηεύσ όηη απηό δελ είλαη απαξαίηεην. Γηαηί έρσ δεη θαζεγεηέο ζηα δεκόζηα ζρνιεία λα θάλνπλ θαιή θαη ζπζηεκαηηθή δνπιεηά θαη λα δηδάζθνπλ πξάγκαηα ζηα παηδηά ηνπο θαη ζε πνιιέο πεξηπηώζεηο λα δηδάζθνπλ θαη πεξηζζόηεξα, πην πξνρσξεκέλα πξάγκαηα ζε ζρέζε κε ην θξνληηζηήξην, όπσο θαη έρσ δεη θαη θξνληηζηήξηα λα κελ γίλεηε πξνζερηηθή δνπιεηά θαη θαιή δνπιεηά. Καη έρσ δεη θαη θπζηθά θαζεγεηέο ζηα δεκόζηα ζρνιεία πνπ δελ δηδάζθνπλ απνιύησο ηίπνηα θαη αληίζηνηρα ζηα θξνληηζηήξηα πνπ γίλεηαη θαιή δνπιεηά. [ ] Γεληθά πηζηεύσ, πην πνιύ νθείιεηαη ζηνλ θαζεγεηή, ζηνλ ίδην ηνλ εθπαηδεπηηθό, ζηελ πξνζσπηθόηεηά ηνπ, ζηνλ ραξαθηήξα ηνπ, πόζν είλαη δηαηεζεηκέλνο λα θάλεη ζνβαξή δνπιεηά θαη, θπζηθά, από εθεί θαη πέξα, επεηδή δελ είλαη κόλν ν εθπαηδεπηηθόο, πόζν επλννύλ θαη νη ζπλζήθεο γηα λα γίλεη ζνβαξή δνπιεηά». Σέινο, δχν γνλείο απνξξίπηνπλ ην έξγν θαη ησλ δχν εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ, θαζψο ζεσξνχλ φηη εθηφο απφ ηα δεκφζηα ζρνιεία θαη ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ζηελ Διιάδα έρνπλ έιιεηςε νξγάλσζεο, δελ εμαζθνχλ επαξθψο ηνλ πξνθνξηθφ ιφγν, δελ παξνπζηάδνπλ ηελ θνπιηνχξα ησλ ρσξψλ πνπ έρνπλ σο κεηξηθή ηνπο ηελ αγγιηθή γιψζζα, έρνπλ πηεζηηθνχο ξπζκνχο θαη ν κνλαδηθφο ζηφρνο ηνπο είλαη ε πηζηνπνίεζε γισζζνκάζεηαο. Όπσο αλαθέξεη ε κία κεηέξα κε παηδί ηεο ε δεκνηηθνχ: «Ούηε ην έλα νύηε ην άιιν. Γηαηί ζηα ηδησηηθά θξνληηζηήξηα μέλσλ γισζζώλ ηα παηδηά πξνρσξάλε πάξα πνιύ γξήγνξα, ρσξίο επαλαιήςεηο, ρσξίο ηελ νπζία ηεο μέλεο γιώζζαο, κε απνηέιεζκα λα κελ έρνπλ απηήλ ηελ επθαηξία ηνπ ιόγνπ λα κπνξνύλ λα κηιήζνπλ αγγιηθά. Απιά ν θαζεγεηήο ηνπ νπνηνδήπνηε θξνληηζηεξίνπ, ην κόλν πνπ ηνλ ελδηαθέξεη είλαη λα θύγεη ε ύιε ηνπ, λα βάδεη ηα δηαγσλίζκαηα πνπ πξέπεη λα βάδεη, λα θνξηώλεη ην παηδί κε επηπιένλ δνπιεηά, ε νπνία δελ είλαη νπζηαζηηθή δνπιεηά, νπόηε, νύηε θαη απηό θάλεη θαιό ζην παηδί. Γειαδή, ζα πξέπεη λα ππάξρεη έλα κέηξν ζε όια. Δκέλα δελ κε ελδηαθέξεη ην παηδί κνπ λα πάξεη ην Lower, ρσξίο λα μέξεη λα κηιάεη αγγιηθά, ρσξίο λα μέξεη λα εθθξάδεηαη. [ ] Με ην δεκόζην δελ ππάξρνπλ νύηε νη [67]

68 θαηάιιεινη θαζεγεηέο, πνπ ζα πξέπεη εθηόο από θαζεγεηέο λα είλαη θαη παηδαγσγνί, αιιά θαη ηα βηβιία είλαη θξηρηά έσο απαξάδεθηα». 2.2) Απαιηήζειρ και πποζδοκίερ από ηοςρ εκπαιδεςηικούρ θοπείρ ηελ αληίζηνηρε εξψηεζε, 6 απφ ηνπο 10 εξσηεζέληεο εθπαηδεπηηθνχο θαη φινη νη γνλείο απάληεζαλ, θαηαξρήλ, φηη ην ηδαληθφηεξν ζα ήηαλ θάπνηνο λα καζαίλεη ηελ αγγιηθή γιψζζα κφλν κέζσ ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ θαη λα κελ ππάξρνπλ ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Οη πεξηζζφηεξνη γνλείο πξνέβαιαλ σο ζεκαληηθφηεξν ιφγν ην κεγάιν θφζηνο ηεο εμσζρνιηθήο εθπαίδεπζεο. Γνλείο θαη εθπαηδεπηηθνί αλέθεξαλ φηη ππάξρνπλ ήδε αξθεηέο ψξεο γηα ηελ επαξθή εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο απφ ηα δεκφζηα ζρνιεία θαη φηη έηζη δελ επηβαξχλεηαη ην εμσζρνιηθφ πξφγξακκα ησλ παηδηψλ. Έλαο ιφγνο πνπ αλέθεξαλ απνθιεηζηηθά εθπαηδεπηηθνί είλαη φηη ζηα δεκφζηα ζρνιεία ππάξρεη επειημία ζηε δηδαζθαιία. Όπσο θαίλεηαη απφ ηελ πνηθηιία ησλ απαληήζεσλ, νη γνλείο έρνπλ πνιχ πεξηζζφηεξεο απαηηήζεηο απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο θνξείο απφ φ, ηη νη εθπαηδεπηηθνί. Απηφ πνπ πξνζδνθνχλ νη γνλείο θαη θάπνηνη εθπαηδεπηηθνί είλαη θπξίσο λα ππάξρεη κία ζπζηεκαηηθή κέζνδνο κάζεζεο, ε νπνία λα πιαηζηψλεηαη απφ επαγγεικαηίεο δηδάζθνληεο, επαξθείο δηδαθηηθέο ψξεο, ζχγρξνλα κέζα δηδαζθαιίαο θαη λα νδεγεί ζηελ πηζηνπνίεζε γισζζνκάζεηαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, γηα ηε κέζνδν, νη εθπαηδεπηηθνί απνδεηνχλ θαηάιιεια δηδαθηηθά εγρεηξίδηα θαη ζπζηεκαηηθή αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ. Γεληθά, ζεσξνχλ ζεκαληηθή ηελ επαξθή αξρηθή εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αιιά θαη ηελ αμηνιφγεζή ηνπο. Οη γνλείο, ζρεηηθά κε ηε κέζνδν, απνδεηνχλ ηε ζπγθξφηεζε ηκεκάησλ αλά επίπεδα, ηελ επειημία ηνπ πξνγξάκκαηνο, ηνλ ινγηθφ θφξην θαη νίθνλ εξγαζηψλ, ιίγεο κεραληζηηθέο αζθήζεηο θαη έκθαζε ζηελ πξνθνξηθή επηθνηλσλία, ζπρλέο επαλαιήςεηο, θαζψο θαη πξνψζεζε θηλήηξσλ ζηνπο καζεηέο γηα απηελέξγεηα θαη ζπλεξγαζία. Δπηπιένλ, νη γνλείο αλαθέξνπλ αλάκεζα ζηηο πξνζδνθίεο ηνπο ηα νιηγάξηζκα ηκήκαηα, ηε ζπλέπεηα ζηελ εθπιήξσζε ή αλαπιήξσζε ησλ δηδαθηηθψλ σξψλ, ηε δσξεάλ εληζρπηηθή δηδαζθαιία, ηε ζπλερή ελεκέξσζε ηνπο γηα ηελ πνξεία ησλ καζεηψλ θαη ηηο θαιέο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ησλ δηδαζθφλησλ κε ηνπο ίδηνπο θαη ηα παηδηά ηνπο. Μία εθπαηδεπηηθφο ζπλνηθηαθνχ θέληξνπ μέλσλ γισζζψλ αλαθέξεη: «Πηζηεύσ όηη θαιό ζα ήηαλε λα μεθηλνύζακε κε πην θαιά βηβιία, λα έρεη, δειαδή, ν εθπαηδεπηηθόο ηα θαηάιιεια πιηθά γηα λα κπνξεί λα δνπιέςεη. Απηό ζεκαίλεη βηβιία, [68]

69 CD, CD player, DVD. Γειαδή, λα έρεη θαη ηελ ηερλνινγία θαη ηνπο ππνινγηζηέο ζηε δηάζεζή ηνπ αιιά λα έρεη θαη πην ζύγρξνλα θαη θαιά βηβιία». Μία κεηέξα κε παηδί πνπ θνηηά ζε ζπλνηθηαθφ θέληξν μέλσλ γισζζψλ ππνζηεξίδεη: «Ννκίδσ όηη ν θνηλόο ζθνπόο είλαη ν ίδηνο. Καη από ην θέληξν μέλσλ γισζζώλ θαη από ην ζρνιείν. Αιιά ν θαζέλαο πώο ην πεηπραίλεη. Θα ήζεια λα κπνξεί λα κάζεη ηελ μέλε γιώζζα, λα ηε ρεηξίδεηαη θαιά, λα κπνξεί λα γξάθεη έλα θείκελν. Απηά. [ ] Αλ παξερόηαλ ζσζηά ζην δεκόζην, ζα κπνξνύζακε λα κελ ην ζηείινπκε ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Αλ όκσο καο απνδείθλπαλ όηη κπνξεί από απηό λα απνθηήζνπλ ην πηπρίν, απηό πνπ δεηάλε... (Λνγηθό δελ είλαη; Γη απηό πιεξώλνπκε ηα ρξήκαηα θαη είλαη θαη κεγάιν ην θόζηνο.) Σόηε δελ ζα πεγαίλακε, δελ ζα ζηέιλακε ηα παηδηά ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ». Ζ κεηέξα απφ ηε εξβία, δίλεη ηε δηθή ηεο ζθνπηά: «Δγώ βιέπσ, γεληθώο, είλαη έλα δήηεκα ζηελ Διιάδα πνπ δελ ππνζηεξίδεη δηάβαζκα. Δγώ κε δηάβαζκα έκαζα θαη ηα αγγιηθά θαη ηα ειιεληθά. [ ] [ηε εξβία] δελ ππάξρνπλ θξνληηζηήξηα, δελ ππάξρνπλ έμηξα. Άκα θάπνην παηδί δελ πάεη θαιά, θάζεηαη έμηξα ώξα κεηά κε ηνλ ίδην δάζθαιν ή κηα ώξα πξηλ θαλνληθή θαη όια, όια - όια γίλνληαη ζην ζρνιείν». Σέινο, κία κεηέξα δείρλεη ηηο πξνζδνθίεο ηεο, εθθξάδνληαο θαη ηελ αγαλάθηεζε, εθηφο ησλ άιισλ, απέλαληη ζηε ζπλήζε πξνζδνθία άιισλ γνλέσλ γηα πηζηνπνίεζε ηεο γισζζνκάζεηαο: «Καη από ηνπο δύν εθπαηδεπηηθνύο θνξείο, πξνζδνθώ καζήκαηα κε νπζία θαη αμηνπξέπεηα, όρη απιά καζήκαηα γηα λα πεξλνύλ νη ώξεο. Πξέπεη λα ππάξρνπλ ζηόρνη! Σα θέληξα μέλσλ γισζζώλ δελ είλαη απνδνηηθά. [ ] Σώξα νη επηρεηξήζεηο απνδεηνύλ κόλν ην θέξδνο θαη νη γνλείο ζέινπλ λα πάξνπλ ηα παηδηά ηνπο απιώο έλα πηπρίν, ζέινπλ κόλν απνηειέζκαηα. Νηώζσ αγαλαθηηζκέλε! Ναη, αγαλαθηηζκέλε κε ηελ θαηάζηαζε απηή!». 2.3) Σηάζη ηηρ κοινυνίαρ απένανηι ζηοςρ εκπαιδεςηικούρ αγγλικήρ ηε δηεξεπλεηηθή εξψηεζε ζρεηηθά κε πνηα ζσξνχλ φηη είλαη ε ζηάζε ηεο θνηλσλίαο απέλαληη ζε φζνπο δηδάζθνπλ ηελ αγγιηθή ζηα δεκφζηα ζρνιεία θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ζρεδφλ φινη νη εξσηεζέληεο εθπαηδεπηηθνί απαληνχλ φηη αηζζάλνληαη φηη ε θνηλσλία, θαη θπξίσο νη γνλείο, βιέπεη αξλεηηθά φζνπο εξγάδνληαη ζην δεκφζην θαη ζεηηθά ηνπο εξγαδφκελνπο ζηα ηδησηηθά θέληξα μέλσλ γισζζψλ. [69]

70 Δίλαη αμηνζεκείσην φηη κφλν νη κηζνί γνλείο ήηαλ ππέξ απηήο ηεο άπνςεο. Οη ιφγνη πνπ ηέζεθαλ γηα ηελ αλεπάξθεηα ησλ θαζεγεηψλ ηνπ δεκνζίνπ ήηαλ πάξα πνιινί. Πξψηνλ, έρνπλ λα θάλνπλ κε ηε θχζε ηεο ζέζεο ηνπο, δειαδή, ηε κνληκφηεηα, ηελ έιιεηςε ειέγρνπ, ηελ ειεπζεξία ζηελ ηάμε πνπ νδεγεί ζε παξέθθιηζε απφ ηηο γεληθέο επηηαγέο ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο θαη ηηο ζπρλέο απνπζίεο, νη νπνίεο δελ αλαπιεξψλνληαη. Γεχηεξνλ, έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ εθπαίδεπζε ηνπο, δειαδή, ηελ έιιεηςε παηδαγσγηθήο θαηάξηηζεο θαη ηελ απνπζία νπζηαζηηθήο επηκφξθσζεο. Σξίηνλ, ζρεηίδνληαη κε ηηο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο, δειαδή, ηελ έιιεηςε επηθνηλσλίαο κε καζεηέο θαη γνλείο, θαη ηελ ππνζηήξημε ζε παξαηππίεο ζπλαδέξθσλ. Σέινο, αξλεηηθή εηθφλα ζρεκαηίδεηαη γηα ηνπο εθπαηδεπηηθνχο αγγιηθήο γιψζζαο ζηα δεκφζηα, δηφηη δηδάζθνπλ έλα κάζεκα, ην νπνίν ζεσξείηαη δεπηεξεχνλ ζε ζρέζε κε άιια φπσο ηα καζεκαηηθά ή ε ειιεληθή γιψζζα, δηφηη ζπλήζσο δελ πξνζθέξνπλ εληζρπηηθή δηδαζθαιία πέξαλ ηνπ θαζνξηζκέλνπ σξαξίνπ θαη δελ πξνεηνηκάδνπλ γηα θάπνηα πηζηνπνίεζε γισζζνκάζεηαο. Σα αληίζεηα ραξαθηεξηζηηθά θαίλεηαη λα απνδίδνληαη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. Μία κεηέξα δχν παηδηψλ αλαθέξεη: «Γεληθά απηνί πνπ απαζρνινύληαη ζηνλ δεκόζην ηνκέα δελ θάλνπλ ηίπνηα. Δλδηαθέξνληαη κόλν λα έρνπλ ζηαζεξή δνπιεηά θαη όηαλ ηνπο αλαθέξεηαη θάπνηα παξαηππία από ζπλάδειθν, αληί λα αγαλαθηήζνπλ, ιέλε: Μα ζέιεηε λα θάλεηε θαθό ζε ζπλάδειθν; Ζ κνληκόηεηα ηνπ επαγγέικαηνο ηνπο είλαη πνιύ επηθίλδπλε. Από ηελ άιιε, νη εθπαηδεπηηθνί πνπ απαζρνινύληαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ βξίζθνληαη ζε ιίγν ιηγόηεξν θαηώηεξε κνίξα. Γειαδή, νη γνλείο ηνπο εθηηκνύλ ιίγν παξαπάλσ, θπζηθά επεηδή ηνπο πιεξώλνπλ πην άκεζα θαη ε δηαηήξεζε ηεο ζέζεο ηνπο εμαξηάηαη από ηελ απόδνζε ηνπο. Δπηπιένλ, ε κεγαιύηεξε εκπηζηνζύλε πξνο απηνύο ίζσο νθείιεηαη θαη ζην γεγνλόο όηη είλαη λεόηεξνη ζε ζρέζε κε απηνύο πνπ είλαη δηνξηζκέλνη ζην δεκόζην, νπόηε θαη έρνπλ κεγαιύηεξε όξεμε θαη δηάζεζε λα πξνζθέξνπλ. Αιιά θαη πνιινί από απηνύο δηδάζθνπλ έρνληαο κηα απιή επάξθεηα θαη όρη θάπνην πηπρίν ΑΔΗ, πξάγκα πνπ ξίρλεη ηελ πνηόηεηα ηεο δηδαζθαιίαο». Μία λέα θαζεγήηξηα κε εκπεηξία θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο ηνλίδεη: «Γελ κπνξνύλ λα θαηαιάβνπλ απηνί νη άλζξσπνη όηη πνιιέο θνξέο απηόο ν άλζξσπνο [ν εθπαηδεπηηθόο] είλαη ν ίδηνο; Με απηό ελλνώ όηη ππάξρνπλ πάξα πνιινί εθπαηδεπηηθνί νη νπνίνη δνπιεύνπλ ζε θξνληηζηήξην θαη παξάιιεια ζηνλ δεκόζην ηνκέα. Άξα, κήπσο δελ θηαίεη ν εθπαηδεπηηθόο; [ ] Φηαίεη ε ύιε πνπ ηνπ δίλεηαη, νη απαηηήζεηο πνπ ππάξρνπλ, ν έιεγρνο πνπ γίλεηαη ζηνλ εθπαηδεπηηθό. ηνλ ηδησηηθό [70]

71 ηνκέα, ν εθπαηδεπηηθόο πεξλάεη θαζεκεξηλά έιεγρν ύιεο, πεξλάεη θαζεκεξηλά έιεγρν απόδνζεο ησλ καζεηώλ ηνπ. ηνλ ηδησηηθό ηνκέα, απαηηείηαη, θαη κάιηζηα πνιινί εθπαηδεπηηθνί ην παιεύνπλ κόλνη ηνπο, παηδάθη ην νπνίν είλαη αδύλακν, λα ην θξαηάλε ζην δηάιεηκκα λα ην βνεζήζνπλ μαλά θαη μαλά, γηαηί ζα θξηζεί. Γηαηί, αλ έλα παηδάθη δελ πεξάζεη ην Lower, ζα θξηζεί ε δνπιεηά ηνπ [εθπαηδεπηηθνύ]». Μία άιιε θαζεγήηξηα, κε ηα αληίζηνηρα ραξαθηεξηζηηθά, εληνπίδεη ην πξφβιεκα ζην γεγνλφο φηη νη παιηφηεξνη εθπαηδεπηηθνί ηνπ δεκνζίνπ έρνπλ δεκηνπξγήζεη κία ζηξεβιή εηθφλα ζηελ θνηλσλία: «Ννκίδσ όηη γεληθόηεξα ππάξρεη ζηε ζύγρξνλε θνηλσλία κηα απαμίσζε ηνπ θαζεγεηή γεληθά. ε νπνηνδήπνηε [γλσζηηθό] αληηθείκελν θαη πνιύ πεξηζζόηεξν, ίζσο, ζε ό, ηη αθνξά ηνπο θαζεγεηέο αγγιηθώλ. Πηζηεύσ όηη νη θαζεγεηέο ζην δεκόζην, θαη πνιύ πεξηζζόηεξν νη παιηόηεξνη, νη κεγαιύηεξεο ειηθίαο θαζεγεηέο, έρνπλ δεκηνπξγήζεη κία εληύπσζε ζηνπο γνλείο όηη δελ θάλνπλ ζνβαξά θαη ζπζηεκαηηθά ηε δνπιεηά ηνπο. Απηό είλαη θάηη, ην νπνίν θαινύληαη απηή ηε ζηηγκή νη πην λένη θαζεγεηέο λα απνδείμνπλ όηη δελ ηζρύεη. ηαλ όκσο, νη γνλείο έρνπλ βγάιεη ηα ζπκπεξάζκαηά ηνπο θαη ζεσξνύλ ήδε όηη δελ γίλεηαη δνπιεηά, εε ππάξρεη έλαο θαύινο θύθινο. Γειαδή: δελ εκπηζηεύνκαη ην ζρνιείν, γηαηί έρσ πεηύρεη θάπνηνπο θαζεγεηέο πνπ δελ θάλνπλ ζσζηά ηε δνπιεηά, άξα ζηέιλσ ην παηδί κνπ, γηαηί ζέισ ην παηδί κνπ λα κάζεη, αλαγθαζηηθά ζε θξνληηζηήξην, όπνπ πηζηεύσ όηη, επεηδή είλαη ηδησηηθόο ηνκέαο, γίλεηαη κηα πην θαιύηεξε δνπιεηά. Οπόηε, θαη ην παηδί, επεηδή πάεη ζην θξνληηζηήξην θαη επεηδή θαη ν γνληόο πεξηκέλεη από ην θξνληηζηήξην, δελ αζρνιείηαη κεηά κε ηα αγγιηθά ηνπ ζρνιείνπ. Απηό έρεη απηνκάησο έλα ηεξάζηην αληίθηππν κέζα ζηελ ηάμε ηελ ίδηα. Καη ζην πσο ηα παηδηά αληηκεησπίδνπλ ηνλ θαζεγεηή ησλ αγγιηθώλ, πσο ηα παηδηά αληηκεησπίδνπλ ην κάζεκα, πσο νη ίδηνη νη γνλείο αληηκεησπίδνπλ ην κάζεκα πνπ γίλεηαη κεηά ζην δεκόζην». Οη απφςεηο ηνπ άιινπ κηζνχ ησλ γνλέσλ κνηξάζηεθαλ. Καηαξρήλ, θάπνηνη ζεσξνχλ φηη ε θνηλσλία θξίλεη ρσξίο θακία πξνθαηάιεςε έλαλ εθπαηδεπηηθφ κφλν απφ ην έξγν πνπ ζα πξνζθέξεη. Μεκνλσκέλα έλαο γνλέαο είρε ηελ άπνςε φηη ε θνηλσλία έρεη ζεηηθή ζηάζε απέλαληη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ηνπ δεκνζίνπ, θαζψο είλαη απφθνηηνη ΑΔΗ θαη θάπνηνη είπαλ φηη ε θνηλσλία έρεη αξλεηηθή ζηάζε απέλαληη ζε απηνχο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, δηφηη αξθεηνί είλαη θάηνρνη απιήο επάξθεηαο δηδαζθαιίαο θαη φρη θάπνηνπ πηπρίνπ ΑΔΗ 2.4) Σηάζη ηηρ κοινυνίαρ απένανηι ζηοςρ διεςθςνηέρ εκπαιδεςηικών θοπέυν αγγλικήρ [71]

72 ηε ζπγθεθξηκέλε εξψηεζε νη πεξηζζφηεξνη εθπαηδεπηηθνί έρνπλ ηελ αίζζεζε φηη ε θνηλσλία δηάθεηηαη ζεηηθά πξνο ηνπο δηεπζπληέο ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ, φπσο αθξηβψο θαη ζε απηνχο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, δηφηη ε ζέζε ηνπο γεληθά δηαζέηεη θχξνο. Σέινο, ππάξρνπλ θαη δχν εθπαηδεπηηθνί νη νπνίνη ζεσξνχλ φηη ε θνηλσλία δελ έρεη κία ζπγθεθξηκέλε ζηάζε απέλαληη ζηνπο δηεπζπληέο θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, θαζψο απηνί θξίλνληαη επί κνλίκνπ βάζεσο γηα ην έξγν ηνπο. Μία λεαξή εθπαηδεπηηθφο νινήκεξσλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ αλαθέξεη ραξαθηεξηζηηθά: «Πηζηεύσ όηη θαη ζην δεκόζην θαη ζηνλ ηδησηηθό ηνκέα ην prestige ηνπ δηεπζπληή είλαη αλάινγν. [ ] Γηαηί είλαη ν δηεπζπληήο. Ο ξόινο ηνπ δηεπζπληή, από κόλνο ηνπ, απνπλέεη θύξνο, αο πνύκε. Καη βιέπνληαο όηη νη άλζξσπνη ζέβνληαη απηόλ πνπ έρεη αλαιάβεη ηελ νξγάλσζε θαη ηε δηνίθεζε κηαο νιόθιεξεο κνλάδαο, θαη εθόζνλ ιεηηνπξγεί ζσζηά, αο πνύκε, απηή ε κνλάδα, απηνί είλαη επραξηζηεκέλνη θαη δείρλνπλ ηνλ αλάινγν ζεβαζκό». Αληηζέησο, ε πιεηνςεθία ησλ γνλέσλ απάληεζε φηη ε θνηλσλία έρεη αξλεηηθή άπνςε γηα ηνπο δηεπζπληέο δεκφζησλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ, δηφηη δελ έρνπλ νπζηαζηηθή επηθνηλσλία κε ηνπο γνλείο, δελ κπνξνχλ λα επέκβνπλ, εάλ γίλεη θάπνην παξάπνλν γηα έλαλ εθπαηδεπηηθφ θαη γηαηί δελ αζρνινχληαη κε ηελ πξνψζεζε ηνπ καζήκαηνο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηα ζρνιεία ηνπο. ρεηηθά κε ηνπο δηεπζπληέο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, νη απφςεηο ησλ γνλέσλ γηα ηελ ζηάζε ηεο θνηλσλίαο δηράδνληαη αλάκεζα ζην «ζεηηθή» θαη ην «αξλεηηθή». Θεηηθή γηα ηνπο ιφγνπο πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ απφ ηνπ εθπαηδεπηηθνχο θαη αξλεηηθή, δηφηη νη δηεπζπληέο θαιιηεξγνχλ πειαηεηαθέο ζρέζεηο θαη πνιιέο θνξέο δελ έρνπλ θαλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ, ψζηε λα θαηαλννχλ θαιχηεξα ηηο αλάγθεο ησλ καζεηψλ ηνπ εθπαηδεπηεξίνπ ηνπο. Μία κεηέξα ιέεη ζρεηηθά: «ζνλ αθνξά ηνπο δηεπζπληέο ζηα δεκόζηα ζρνιεία, ζα έιεγα όηη δελ δίλνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία ζην κάζεκα ησλ αγγιηθώλ θαη ζεσξνύλ όηη ην ζρνιείν ηνπο αλήθεη. Γελ έρνπλ επηθνηλσλία κε ηνπο γνλείο θαη πξνηάζζνπλ όηη δελ πξέπεη λα παξεκβαίλνπκε ζην εθπαηδεπηηθό έξγν. Δθπαηδεπηηθνί, γνλείο θαη καζεηέο δελ κπνξνύλ, ππνηίζεηαη, λα ηνπο ειέγμνπλ ιόγσ έιιεηςεο γλώζεσλ. Σνπο πξνθαινύλ κόλν ζθνηνύξεο. ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ είλαη ιίγνη απηνί πνπ πξαγκαηηθά μέξνπλ λα δηεπζύλνπλ, όληαο εθπαηδεπηηθνί πξώηα, δηόηη αλαιακβάλνπλ ηηο επηρεηξήζεηο κε franchising. Πξώηα από [72]

73 όια είλαη επηρεηξεκαηίεο θαη έρνπλ ζθνπό ηνπο ην θέξδνο γη απηό θαη δελ ελδηαθέξνληαη γηα ηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο γνλέσλ θαη καζεηώλ». 2.5) Εκμάθηζη αγγλικήρ και κοινυνικό κύπορ Θέηνληαο ηελ ππνζεηηθή θαηάζηαζε, έλαο καζεηήο λα καζαίλεη ηελ αγγιηθή γιψζζα κφλν κέζσ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ θαη λα κελ θνηηά παξάιιεια ζε θάπνην θέληξν μέλσλ γισζζψλ, απνθνκίζακε φηη νη πεξηζζφηεξνη εθπαηδεπηηθνί βιέπνπλ φηη ε θνηλσλία ζεσξεί φηη θάηη ηέηνην ζα επεξέαδε ελδερνκέλσο ην θνηλσληθφ θχξνο ηνπ καζεηή θαη ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ, δηφηη απνηειεί έλα δείγκα κηθξφηεξεο νηθνλνκηθήο επρέξεηαο άξα θαη θνηλσληθήο ζέζεο. Μία εθπαηδεπηηθφο θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ θαηαζέηεη ηελ άπνςή ηεο: «Ννκίδσ πσο ζεσξνύλ δεδνκέλν όηη έλα παηδί, θπξίσο ζην δεκνηηθό, πξέπεη θαη λα πεγαίλεη θαη ζε έλα θέληξν μέλσλ γισζζώλ. Αλ δνπλ όηη θάπνηα νηθνγέλεηα δελ ζηέιλεη ην παηδί ηεο, [ ] δελ ζθέθηνληαη όηη κπνξεί απηό ην παηδί λα κελ έρεη πξνβιήκαηα θαη λα κελ ρξεηάδεηαη ή λα είλαη παλέμππλν. θέθηνληαη όηη πξνθαλώο δελ έρεη ηελ νηθνλνκηθή δπλαηόηεηα, άξα θνηλσληθά είλαη ζε έλα ρακειόηεξν επίπεδν. Καη ζηα παηδάθηα [ππάξρεη δηαθνξά] πηζηεύσ. Γηαηί εηδηθά ζην δεκνηηθό, ηα παηδάθηα δελ κπνξνύλ λα θηηάμνπλ δηθηά ηνπο γλώκε. Λίγν-πνιύ επεξεάδνληαη από ηνπο γνλείο. Οπόηε, θάηη ζα δνπλ ή θάηη ζα αθνύζνπλ από ηνπο γνλείο ηνπο ζρεηηθά κε ην παηδάθη πνπ δελ πάεη ζε θξνληηζηήξην θαη ζα έρνπλ ηελ ίδηα πεξίπνπ ζπκπεξηθνξά». Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ελλέα ζηνπο δέθα εξσηεζέληεο γνλείο απάληεζαλ φηη κία ηέηνηα πξαγκαηηθφηεηα δελ ζα επεξέαδε θαζφινπ ην θχξνο ηνπ καζεηή θαη ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ, ρσξίο λα δίλνπλ ζπγθεθξηκέλνπο ιφγνπο γηα απηφ. Όπσο αλαθέξεη κία κεηέξα ηεζζάξσλ παηδηψλ: «Σώξα δελ λνκίδσ όηη επεξεάδεη ε πεξίπησζε... δελ αζρνιείηαη ηώξα ν θόζκνο κε ηέηνηα πξάγκαηα. Παιηά, πνιύ πην παιηά [αζρνινύληαλ]. Σώξα, είλαη πινύζηνο, πάεη θξνληηζηήξην, δελ είλαη, δελ θάλεη απηά έρνπλ μεγξαθηεί». Μία κφλν κεηέξα απαληά δηαθνξεηηθά: «Δίλαη θνηλσληθά απνδεθηό, γηα λα κε πσ απαξαίηεην, ην παηδί λα ππνζηεξίδεηαη ζηελ μέλε γιώζζα από εμσζρνιηθή ππνζηήξημε. Χο εθ ηνπ ηνύηνπ, ζα θξηλόηαλ θνηλσληθά παξακειεκέλν έλα παηδί πνπ δελ πάεη ζην θξνληηζηήξην θαη απηό ζα κνπ δεκηνπξγνύζε θαη κέλα ςπρνινγηθό ζέκα όηη είκαη αλεπαξθήο ζαλ γνληόο πνπ δελ κπνξώ λα ζηείισ ην παηδί κνπ ζε θξνληηζηήξην. Από ηελ άιιε κεξηά, ζην θνηλσληθό πιαίζην ηνπ ζρνιείνπ, ην παηδί ζα έλησζε ππνδεέζηεξν βιέπνληαο όηη όια ηα ππόινηπα [ ] έρνπλ ην [73]

74 πξνβάδηζκα ζηε γιώζζα θαη δελ αληαπνθξίλεηαη ην επίπεδν ησλ ειιεληθώλ θαη ε απόδνζε πνπ έρεη ζηα ειιεληθά κε ην επίπεδν πνπ ζα έρεη ε απόδνζή ηνπ ζηα αγγιηθά, γηαηί όιν ην ππόινηπν ζύλνιν ζα ππνζηεξηδόηαλ». 3) Τιηθνηερληθή ππνδνκή εθπαηδεπηηθώλ θνξέσλ εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο Ζ πιηθνηερληθή ππνδνκή παίδεη θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε δηεπθφιπλζε ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο, ηδηαίηεξα φηαλ πξφθεηηαη γηα ηελ εθκάζεζε κηαο μέλεο γιψζζαο ζε κηθξή ειηθία. Οη ζρεηηθέο εξσηήζεηο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ έθεξαλ ζηελ επηθάλεηα ηελ αξλεηηθή γλψκε ησλ πεξηζζφηεξσλ εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ γηα ηηο αίζνπζεο φπνπ δηεμάγνληαη ηα καζήκαηα αγγιηθήο γιψζζαο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία θαη ηε ζεηηθή γηα απηέο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. Δπηπιένλ, νη απαληήζεηο ζηηο εξσηήζεηο θαηέδεημαλ ην κέγεζνο ηεο πνηθηιίαο ησλ κέζσλ δηδαζθαιίαο πνπ ππάξρεη ζηνλ εμνπιηζκφ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ θαη ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. 3.1) Μέγεθορ και εζυηεπική διαμόπθυζη ζσολικών αιθοςζών ηελ εξψηεζε ζρεηηθά κε ην πνηα είλαη ε άπνςε γηα ην κέγεζνο θαη ηε ζπλήζε εζσηεξηθή δηακφξθσζε κηαο αίζνπζαο δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο ζε έλα δεκφζην δεκνηηθφ, ελλέα ζηνπο δέθα ζπκκεηέρνληεο εθπαηδεπηηθνχο θαη έμη ζηνπο δέθα γνλείο απάληεζαλ φηη είλαη θπξίσο αξλεηηθή. Λφγνη γηα ηελ άπνςε απηή θαίλεηαη φηη είλαη ε απνπζία εηδηθά εμνπιηζκέλεο αίζνπζαο γηα ηελ εθκάζεζε κηαο μέλεο γιψζζαο, ε ζηέγαζε ζε παιηά θηίξηα, ν άζρεκνο ή θαη αλχπαξθηνο δηάθνζκνο θαη ε κε ιεηηνπξγηθή ηνπνζέηεζε ησλ ζξαλίσλ. Αληηζέησο, νη αίζνπζεο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ απνζπνχλ ζεηηθφηεξα ζρφιηα απφ ηνπο πεξηζζφηεξνπο εθπαηδεπηηθνχο αιιά θαη γνλείο. Λφγνη ππέξ απηήο ηεο άπνςεο απνηεινχλ ε φκνξθε δηαθφζκεζε, αλάινγα κε ηελ ειηθία ησλ παηδηψλ πνπ δηδάζθνληαη ζηε ζπγθεθξηκέλε αίζνπζα, θαη ε θαηάιιειε ζηνίρηζε ησλ ζξαλίσλ, ηα νπνία είλαη ζπλήζσο θαη επκεηαθίλεηα. Μία λεαξή εθπαηδεπηηθφο κε πξνυπεξεζία θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο αλαθέξεη: «ίγνπξα ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ είλαη πην θαιά δηαθνζκεκέλα θαη θξνληηζκέλα, δειαδή, ππάξρνπλ εξεζίζκαηα, ππάξρνπλ δηάθνξα πόζηεξο ζηνπο ηνίρνπο ή είλαη πην όκνξθα ζηνιηζκέλα, ελώ ε ηάμε ηνπ δεκόζηνπ ζρνιείνπ δελ είλαη. Καηαξρήλ, δελ είλαη μερσξηζηή γηα ην κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιώζζαο. Δίλαη θνηλή, αο πνύκε, κε ηα ππόινηπα καζήκαηα. Οπόηε, δελ είλαη πξνεηνηκαζκέλε γηα θάηη ηέηνην ή δελ είλαη ηόζν [74]

75 θξνληηζκέλε. Πηζηεύσ όηη, θαηαξρήλ, ζην δεκόζην ζρνιείν είλαη πνιύ πην κεγάιε ε αίζνπζα από ό, ηη ζην θξνληηζηήξην. Παίδεη ξόιν απηό αιιά, δελ κπνξνύκε λα ην θξίλνπκε, γηαηί ηα ηκήκαηα είλαη κηθξόηεξα ζην θξνληηζηήξην. Γειαδή, είλαη πην νιηγνκειή. Σα παηδηά βξίζθνληαη πην θνληά κεηαμύ ηνπο, νπόηε ππάξρεη κία, έηζη, πξνδηάζεζε γηα πξνθνξηθή εμάζθεζε». ην ζεκείν απηφ, αμίδεη λα αλαθεξζεί ε εκπεηξία κίαο πεπεηξακέλεο εθπαηδεπηηθνχ ζρεηηθά κε ηηο δπζθνιίεο πνπ ζπλαληά έλαο δηδάζθσλ ηεο αγγιηθήο ζηε ρξήζε ησλ αηζνπζψλ ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ: «Σν δεκόζην ζρνιείν είλαη πην δπζθίλεην ζε ό, ηη αθνξά ηε ιεηηνπξγία ηεο ηάμεο ζε ζρέζε κε ηελ ππνδνκή. Γειαδή, αθόκε θαη αλ θάπνηνο εθπαηδεπηηθόο ζειήζεη λα κπεη ζηε δηαδηθαζία λα κεηαθηλήζεη ζξαλία, ώζηε λα ππάξμεη ειεύζεξνο ρώξνο λα κπνξέζνπλ λα γίλνπλ δξαζηεξηόηεηεο [ ] ή ν ίδηνο ζα ην θάλεη κία-δύν θνξέο θαη κεηά ιόγσ ηεο θαζαξίαο πνπ γίλεηαη θηι, δελ ην μαλαθάλεη, δελ ζα ην μαλαεπηδηώμεη. Ή αθόκα, δελ ζαο θξύβσ, θαη νη ζπλάδειθνη από ηηο δηπιαλέο ηάμεηο ή αθόκε θαη ν δηεπζπληήο, κπνξεί λα ελνριεζεί από όιε απηήλ ηελ κεηαθίλεζε, ηε δηακόξθσζε. Απηά ζα πξέπεη λα γπξίζνπλε πάιη πίζσ. Γειαδή, ν εθπαηδεπηηθόο ζα πξέπεη λα αζρνιείηαη ζηα δηαιείκκαηά ηνπ κε ην λα βάιεη ηε ζσζηή επίπισζε, λα επηζηξέςεη ηα κεραλήκαηα πνπ ηπρόλ ρξεζηκνπνηεί. Γπζηπρώο, δελ ππάξρεη ε luxury [=πνιπηέιεηα] λα έρεη ν εθπαηδεπηηθόο ηεο μέλεο γιώζζαο ηε δηθή ηνπ αίζνπζα, ε νπνία λα είλαη δηακνξθσκέλε, λα έρεη ζηεκέλα όια ηα κεραλήκαηα ηα νπνία ρξεηαδόκαζηε λα θάλνπκε ζσζηά ηε δνπιεηά καο». Αληίζηνηρα, κία κεηέξα, κε θφξε πνπ θνηηά ζε έλα απφ ηα 800 πεηξακαηηθά νινήκεξα ζρνιεία, θαηαζέηεη: «Δδώ ππάξρεη πξόβιεκα. Γειαδή, ηα παηδηά ζην ζρνιείν ήηαλε, εάλ ζπκάκαη θαιά, 24 παηδάθηα ζε κηα πάξα πνιύ κηθξή αίζνπζα. Σόζν κηθξή, πνπ ε δαζθάια δελ ρσξνύζε λα πεξάζεη αλάκεζα από ηα ζξαλία. Γηαηί όια ηα παηδάθηα βάδαλε ηηο ηζάληεο ηνπο αλάκεζα... δελ ππήξρε δηάδξνκνο. Δλώ αληίζεηα, ζην θξνληηζηήξην ήηαλε ζε έλα ηκήκα 6 παηδάθηα, ζε κία αλάινγε αίζνπζα, ιίγν κηθξόηεξε από εθείλε ηνπ ζρνιείνπ. πνπ ηα παηδηά θαζόληνπζαλ ζε ηξαπέδη όια καδί, γύξσ γύξσ. [ ] Δγώ πηζηεύσ όηη απηό επεξεάδεη. Δπίζεο [γηα ηνλ δηάθνζκν], ην ζρνιείν είλαη ζρεηηθά θαιό. Σν δεκόζην ζρνιείν πνπ πεγαίλεη, είλαη ζρεηηθά θαηλνύξην θαη ζρεηηθά θξνληηζκέλν. Παξόια απηά, νη ηάμεηο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζώλ ήηαλ πνιύ πην ραξνύκελεο, πνιύ πην πεξηπνηεκέλα ρξώκαηα, πνιύ πην ζηνιηζκέλα, κε ηνηρνγξαθίεο, κε θνιάδ ζηνπο ηνίρνπο θηι». [75]

76 3.2) Είδη μέζυν διδαζκαλίαρ Οη πεξηζζφηεξεο απαληήζεηο εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ ζε απηήλ ηελ εξψηεζε ζπκπεξηιάκβαλαλ ζε πνηθηιία, απφ κία ζπλνιηθή ζθνπηά, ζρεδφλ ηα ίδηα κέζα δηδαζθαιίαο θαη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Αλαιπηηθφηεξα, θνηλά κέζα δηδαζθαιίαο γηα ηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο απνηεινχλ ηα θαζεηφθσλα / CD players, νη ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο, νη πξνηδέθηνξεο, νη δηαδξαζηηθνί πίλαθεο, νη ηειενξάζεηο, ηα DVD players θαη νη καπξνπίλαθεο. Γηα ηα δεκφζηα δεκνηηθά αλαθέξνληαη επηπιένλ νη καξθαδφξνη, νη θηκσιίεο, ηα θσηνηππηθά θαη νη θάξηεο ιεμηινγίνπ (flashcards) ελψ γηα ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ νη αθίζεο. Θα πξέπεη επίζεο λα ζεκεησζεί φηη ε ζεηξά κε ηελ νπνία εκθαλίδνληαη πην ζπρλά απηά ηα κέζα δηδαζθαιίαο ζηνλ εθάζηνηε εθπαηδεπηηθφ θνξέα είλαη ζε θάπνηα ζεκεία δηαθνξεηηθή. Ζ πην ζεκαληηθή δηαθνξά είλαη φηη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά, ηελ πξψηε ζέζε αλαθνξάο θαηέρνπλ ηα θαζεηφθσλα / CD players ελψ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ νη δηαδξαζηηθνί πίλαθεο, νη νπνίνη, ζεκεησηένλ, θαηέρνπλ ηελ ηέηαξηε ζέζε ζηα δεκφζηα δεκνηηθά. Σν πην ζεκαληηθφ, βέβαηα, είλαη φηη ε ζπρλφηεηα θαη φρη ε πνηθηιία ησλ απαληήζεσλ εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ ζπγθεληξψλεηαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, δειαδή ζε ηη αθζνλία ππάξρνπλ απηά ηα είδε. Σέινο, θάπνηνη αλέθεξαλ φηη ε πνηθηιία ησλ κέζσλ δηδαζθαιίαο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ εμαξηάηαη απφ ην εάλ πξφθεηηαη γηα απηφλνκν-ζπλνηθηαθφ ή αιπζίδαο -franchise. Δθπαηδεπηηθφο κε κεγάιε εκπεηξία θαη δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία θαη θέληξα μέλσλ γισζζψλ ππνζηεξίδεη: «Σα επνπηηθά κέζα θαη ζην δεκόζην ζρνιείν πηα είλαη επξείαο γθάκαο. Μπνξεί λα κελ ππάξρνπλ ζε πνιιή κεγάιε πνζόηεηα [ ] αιιά ζηα δεκόζηα ζρνιεία, εδώ θαη θάπνηα ηειεπηαία ρξόληα, όιν εθείλν ην πιηθό πνπ ρξεηάδεηαη θαλείο γηα λα κπνξέζνπλε λα έρνπλε ζύλδεζε κε ην Ίληεξλεη, έρνπλε ζηηο ηάμεηο. Έρνπλε πξνηδέθηνξεο, έρνπλε ππνινγηζηέο. Δκ ππάξρεη, βέβαηα, πνιύ δνπιεηά αθόκε γηα λα εμειηρζνύκε ζε απηό ην θνκκάηη αιιά ηα πξάγκαηα είλαη αξθεηά θαιύηεξα. Αξρίδνπλ, δειαδή, θαη πιεζηάδνπλε ηώξα ζε ζρέζε κε ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ. Σα θέληξα μέλσλ γισζζώλ βέβαηα πξσηνζηάηεζε ζηα επνπηηθά κέζα, απηό πξέπεη λα ην παξαδερηνύκε. Δδώ θαη πνιιά ρξόληα ζηηο ηάμεηο ηηο μελόγισζζεο ππάξρνπλ ηα βίληεν, νη ηειενξάζεηο, ήδε έηνηκα, ζηεκέλα γηα λα εμππεξεηήζνπλ ηελ εθπαίδεπζε, ξαδηνθαζεηόθσλα, cd players θηι». [76]

77 Μηα άιιε εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο δειψλεη: «Τπήξρε, αο πνύκε, CD player, ζην δεκόζην πάληα κηιάκε, θαη απηό κόλν. Τπήξρε θαη CD player. Σν CD player, όκσο, είλαη κεγάιν βήκα γηα ην δεκόζην [Γέιηα]. Ναη, δελ είλαη απαξαίηεην όηη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ ζα ππάξρνπλ πεξηζζόηεξα πξάγκαηα, γηαηί πνιινί θάλνπλ νηθνλνκία θαη δελ έρνπλ απαξαίηεηα ηέηνηα. [ ] Ννκίδσ όηη εμαξηάηαη από ηελ ηαθηηθή θαη ηε κέζνδν δηδαζθαιίαο πνπ αθνινπζεί ην θάζε θξνληηζηήξην. Απιά Από ηελ άπνςε, δειαδή, ησλ δηεπζπληώλ. Αλ απνηειεί κέινο αιπζίδαο, ηόηε έρνπλ πνιύ πεξηζζόηεξεο πηζαλόηεηεο λα ην ηύρνπκε». Μία κεηέξα δχν παηδηψλ ζπκπιεξψλεη: «Τπάξρνπλ θέληξα γισζζώλ πνπ είλαη πην εμνπιηζκέλα απ' ό, ηη ζην δεκόζην ζρνιείν αιιά, πάιη ζα ζνπ πσ, ην ζρνιείν καο, επεηδή είλαη θαηλνύξην, είλαη εμνπιηζκέλν αξθεηά θαιά. Δίλαη θαηλνύξην ην ζρνιείν, είλαη θαηλνύξηεο νη αίζνπζεο. [ ] Γηαδξαζηηθνύο πίλαθεο δελ έρεη βέβαηα θαη ηέηνηα αιιά θαη όια ηα ηδησηηθά θξνληηζηήξηα δελ έρνπλ δηαδξαζηηθνύο πίλαθεο!». 4) Μεζόδεπζε δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο Απφ ηηο εξσηήζεηο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άμνλα, έγηλε εκθαλέο φηη εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο ζεσξνχλ φηη ν κεγάινο αξηζκφο καζεηψλ αλά ηάμε πνπ ππάξρεη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά δπζρεξαίλεη ην έξγν ηνπ δηδάζθνληα θαη κεηψλεη ηελ πνηφηεηα ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο ελψ αληίζεηα, ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ν κηθξφο αξηζκφο καζεηψλ ηελ επλνεί. ρεηηθά κε ηελ νινθιήξσζε ηεο δηδαθηέαο χιεο, νη πεξηζζφηεξνη εθπαηδεπηηθνί ηζρπξίδνληαη φηη δελ επηηπγράλεηαη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ελψ εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο ππνζηεξίδνπλ φηη επηηπγράλεηαη νπσζδήπνηε ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Όζνλ αθνξά ηα δηδαθηηθά εγρεηξίδηα ηεο αγγιηθήο, εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο έρνπλ αξλεηηθή άπνςε γηα απηά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά θαη ζεηηθή γηα απηά ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. Δπηπξνζζέησο, εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο εθθξάδνπλ ηελ αξλεηηθή ζηάζε ηνπο απέλαληη ζηηο κεζφδνπο δηδαζθαιίαο ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ θαη ηε ζεηηθή απέλαληη ζε απηέο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. ηε ζπλέρεηα, νη πεξηζζφηεξνη εξσηεζέληεο ηζρπξίδνληαη φηη ηα κέζα δηδαζθαιίαο, πνπ ππάξρνπλ ζηα δεκφζηα δεκνηηθά δελ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπρλά ελψ ην αθξηβψο αληίζεην ζπκβαίλεη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. ρεηηθά κε ηνλ ηξφπν αμηνιφγεζεο, νη εξσηεζέληεο αλαθέξνπλ πην ζπρλά ηα ηεζη αλά ηξίκελν ελψ [77]

78 ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ηα ηεζη αλά θεθάιαην ηνπ βηβιίνπ. Ζ ηειηθή αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ ζεσξείηαη φηη δελ είλαη αληηθεηκεληθή θαη δελ αληαπνθξίλεηαη ζην πξαγκαηηθφ γισζζηθφ επίπεδφ ηνπο νχηε ζηα δεκφζηα δεκνηηθά νχηε ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, γηα δηαθνξεηηθνχο φκσο ιφγνπο. Αλαθνξηθά κε ηηο θαη νίθνλ εξγαζίεο, ε πιεηνςεθία ησλ εξσηεζέλησλ απάληεζε φηη ν φγθνο ηνπο είλαη κηθξφο έσο αλχπαξθηνο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία ελψ αληίζεηα ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ κεγάινο. Σέινο, αλαθέξζεθε φηη θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο θπξηαξρνχλ νη αζθήζεηο γξακκαηηθήο θαη ιεμηινγίνπ σο είδνο θαη νίθνλ εξγαζηψλ. 4.1) Απιθμόρ μαθηηών ηε ζρεηηθή εξψηεζε αλαθνξηθά κε ηνλ αξηζκφ ησλ καζεηψλ αλά ηάμε ζηα δεκφζηα δεκνηηθά θαη ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ε πιεηνλφηεηα ησλ γνλέσλ αιιά θαη ζρεδφλ φινη νη εθπαηδεπηηθνί απαληνχλ φηη ν κεγάινο αξηζκφο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά επεξεάδεη αξλεηηθά ηελ πνηφηεηα ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο. Απνηέιεζκα ησλ πνιππιεζψλ ηάμεσλ, θαηά ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο, είλαη, θαηά ηα ιεγφκελά ηνπο, ν ιηγφηεξνο ρξφλνο πνπ αληηζηνηρεί αλά καζεηή γηα ζπκκεηνρή, αμηνιφγεζε ή επίιπζε απνξηψλ ηνπ, ν ιηγφηεξνο ρξφλνο γηα ηελ παξάδνζε ηεο χιεο απφ ηνλ δηδάζθνληα, ε κεγαιχηεξε αλνκνηνκνξθία γλσζηηθψλ επηπέδσλ, ν πεξηζζφηεξνο ζφξπβνο, ε έιιεηςε ζπλεξγαζίαο καζεηψλ θαη ε ληξνπή ζπκκεηνρήο ησλ καζεηψλ κπξνζηά ζε κεγαιχηεξν θνηλφ. ηνλ αληίπνδα, νη ζπκκεηέρνληεο ζηελ έξεπλα ζεσξνχλ φηη ν κηθξφο αξηζκφο καζεηψλ αλά ηάμε ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ εληζρχεη ηε καζεζηαθή δηαδηθαζία, θαζψο έηζη δίλεηαη κεγαιχηεξνο ρξφλνο εμάζθεζεο θαη ζπκκεηνρήο ζηνλ θάζε καζεηή, ππάξρεη κεγαιχηεξε πεηζαξρεία, νη καζεηέο ζπλεξγάδνληαη πην άκεζα κε ηνπο ζπκκαζεηέο ηνπο αιιά θαη κε ηνπο δηδάζθνληεο θαη ηέινο, ππάξρεη κεγαιχηεξε νκνηνκνξθία γλσζηηθψλ επηπέδσλ. Υαξαθηεξηζηηθή είλαη ε ηνπνζέηεζε κηαο έκπεηξεο εθπαηδεπηηθνχ: «Ο αξηζκόο ησλ παηδηώλ είλαη πνιύ κεγάινο. ρη πάληα βέβαηα, γηαηί εμαξηάηαη από ην ηη αθξηβώο ηκήκαηα έρεη θάζε ηάμε ζε θάζε ζρνιείν. Σηο πξνάιιεο ήκνπλ ζ έλα ζρνιείν ζηελ Κξήηε, γηα παξάδεηγκα. Δθεί είρε πνιύ ιίγνπο καζεηέο. Γεθαηέζζεξηο κε δεθαπέληε. αθώο ρξεηάδεηαη έλαο κηθξόο αξηζκόο καζεηώλ κέζα ζηελ ηάμε γηα λα γίλεη ζσζηό κάζεκα. πλήζσο ζηα δεκόζηα ζρνιεία ν αξηζκόο είλαη πνιύ κεγάινο. Απηό ζεκαίλεη όηη δελ κπνξεί λα ππάξμεη νύηε ζπλεξγαζία, νύηε κέζα ζηε δηδαθηηθή ώξα λα γίλεη νπζηαζηηθή δνπιεηά γηαηί δελ πξνιαβαίλνπλ ηόζα παηδηά νύηε λα παξάγνπλ ιόγν, νύηε λα θαηαλνήζνπλ ιόγν, νύηε λα ζπλεξγαζηνύλ γεληθόηεξα. ηα θέληξα μέλσλ [78]

79 γισζζώλ θξνληίδνπλ πάληνηε λα έρνπλ κηθξόηεξν αξηζκό καζεηώλ θαη απηό είλαη εύινγν γηαηί γλσξίδνπλ όηη δελ κπνξεί λα ππάξρεη απνηειεζκαηηθή δηαδηθαζία κε πεξηζζόηεξνπο καζεηέο. πσο είπα θαη πξνεγνπκέλσο, είλαη πειαηεηαθή ε ζρέζε. Πξέπεη λα παξνπζηάζνπλ απνηειέζκαηα θαη πξνθεηκέλνπ λα παξνπζηάζνπλ ζσζηά απνηειέζκαηα ν αξηζκόο είλαη κεησκέλνο». Καη κία πνιχηεθλε κεηέξα πξνζζέηεη: «Δ ηελ επεξεάδεη ν αξηζκόο [ηελ πνηόηεηα]. Ναη, γηαηί αιιηώο είλαη λα δηδάμεηο ζε αίζνπζα 28 αηόκσλ θαη αιιηώο ζε 10 άηνκα, έηζη; [ ] Γηαηί ππάξρνπλ δηαθνξεηηθά επίπεδα αληίιεςεο, γλώζεσλ, εε ππάξρεη δηαθνξά. Απηό ηζρύεη θαη ζην θξνληηζηήξην γηαηί ζηα 10 παηδάθηα ζίγνπξα ππάξρνπλ θαη νη θαινί θαη νη κέηξηνη καζεηέο αιιά είλαη ειεγρόκελε ε θαηάζηαζε. Γειαδή, ν θαζεγεηήο κπνξεί πην εύθνια λα βνεζήζεη ηνπο πην ρακεινύο θαη λα θέξλεη κηα ηζνξξνπία ζηελ ηάμε. Απηό ζην δεκόζην ζρνιείν, ζηα πνιιά παηδηά, ηα 28, είλαη πνιύ δύζθνιν έσο αθαηόξζσην». 4.2) Ολοκλήπυζη διδακηέαρ ύληρ ε φ, ηη αθνξά ηελ νινθιήξσζε ηεο δηδαθηέαο χιεο ζρεδφλ φινη νη εθπαηδεπηηθνί αλαθέξνπλ φηη δελ επηηπγράλεηαη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ιφγσ ησλ ζπρλψλ επαλαιήςεσλ πνπ πξέπεη λα πξαγκαηνπνηεζνχλ ζηηο ηάμεηο άληζσλ επηπέδσλ, ηεο ζρεηηθήο ειεπζεξίαο θαη επειημίαο ησλ θαζεγεηψλ ζηελ χιε, ησλ ιίγσλ πξνζθεξφκελσλ δηδαθηηθψλ σξψλ ζε ζρέζε κε ηνλ φγθν ηεο χιεο, ηεο κηθξφηεξεο πίεζεο πνπ αζθείηαη ζηνπο καζεηέο, θαζψο ε αγγιηθή γιψζζα ζεσξείηαη δεπηεξεχνλ γλσζηηθφ αληηθείκελν, θαη ηέινο, ιφγσ ηεο ζπρλήο απψιεηαο δηδαθηηθψλ σξψλ απφ εθδξνκέο, απεξγίεο, εθδειψζεηο ή θαηαιήςεηο. Οη γνλείο, απφ ηελ άιιε, δείρλνπλ λα ακθηηαιαληεχνληαη γηα ην αλ επηηπγράλεηαη ή φρη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά. Αληίζεηα, γηα ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ζχζζσκνη εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο δειψλνπλ φηη ε χιε νινθιεξψλεηαη, θαζψο ζπλήζσο ππάξρνπλ εκβφιηκεο ψξεο ζην πξφγξακκα, νη καζεηέο είλαη ιίγνη, ππάξρεη ζπγθεθξηκέλε κέζνδνο δηδαζθαιίαο, ην επίπεδν ην καζεηψλ είλαη θαηά θχξην ιφγν νκνηνγελέο, ππάξρνπλ πνιιέο θαη νίθνλ εξγαζίεο θαη ηέινο, νη δηεπζπληέο πηέδνπλ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο πνιχ πεξηζζφηεξν. Μία λεαξή εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία θπξίσο ζηνλ δεκφζην ηνκέα απαληά: «Ζ ύιε, θαηαξρήλ ζηα θξνληηζηήξηα, μέξνπκε πάληα όηη βγαίλεη ν ρξόλνο, ίζσο πεξηζζεύεη θηόιαο. Πεξηζζεύνπλ θαη θάπνηα καζήκαηα γηα επαλαιεπηηθέο ζπλεδξίεο. ην δεκόζην ζρνιείν πξνιαβαίλνπλ ζπλήζσο λα βγάινπλ ηελ ύιε αιιά όρη κε άλεζε. Μπνξεί λα κείλεη θαη θάπνην θεθάιαην πνιιέο θνξέο». [79]

80 Μία άιιε λεαξή εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ πξνζζέηεη: «ην δεκόζην, θαηά ηε γλώκε κνπ, δελ επηηπγράλεηαη. Έρσ δεη παηδί πνπ θάλεη, αο πνύκε, κία ηάμε A Senior π.ρ., πνπ δελ ηειεηώλεη θαλ ην βηβιίν θαη ην ζπλερίδεη ηελ επόκελε ρξνληά θαη είλαη ζπρλό θαηλόκελν. Σν έρσ παξαηεξήζεη ζε πνιιά παηδηά απηό. ην δε ηδησηηθό, δελ λνείηαη! Γειαδή λα ηειεηώζεη ε ρξνληά θαη λα ηειεηώζεη ην παηδί ηελ A Senior θαη λα πάεη πάιη A Senior; Δίλαη απαξάδεθην! πλήζσο ζηνλ ηδησηηθό ηνκέα, ζεσξώ όηη επηηπγράλεηαη απηό θαηά κεγάιν πνζνζηό. Οθείιεηαη ζην όηη ίζσο νη ώξεο ζην δεκόζην λα κελ είλαη αξθεηέο, ίζσο ν θαζεγεηήο λα κελ δνξίδεη ιίγν παξαπάλσ από ηελ έιιεηςε έιεγρνπ». Μία εξσηεζείζα κεηέξα ζεκεηψλεη: «ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ είλαη πνιύ πην γξήγνξε ε επίηεπμε. Οινθιεξώλεηαη. Δμαξηάηαη από ην θέληξν μέλσλ γισζζώλ ηώξα. Δ από απηό ην θξνληηζηήξην πνπ πεγαίλεη ε θόξε κνπ, λνκίδσ όηη είλαη θαιά, δνπιεύνπλε πάξα πνιύ θαιά. Καη ζπζηεκαηηθά θαη νξγαλσκέλα. Δίκαη επραξηζηεκέλε δειαδή. ην δεκόζην ζρνιείν νινθιεξώλεηαη πάλσ-θάησ, έηζη λα πεξλάλε... Δ νινθιεξώλεηαη αιιά πνιύ επηθαλεηαθά». Βέβαηα, αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη νη εξσηεζέληεο δελ ζεσξνχλ απαξαηηήησο αξλεηηθφ φηη ηα δεκφζηα δεκνηηθά δελ νινθιεξψλνπλ ηελ πξνθαζνξηζκέλε απφ ην Τπνπξγείν Παηδείαο χιε, αιιά θαη νχηε ζεηηθφ ηελ νινθιήξσζή ηεο απφ ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Μία εθπαηδεπηηθφο κε κεγάιε εκπεηξία θαη ζε δηεπζπληηθή ζέζε αλαιχεη ηελ ζθέςε ηεο: «Σν Τπνπξγείν, ινηπόλ, έρεη έλα αλαιπηηθό πξόγξακκα ζπνπδώλ γηα όιεο ηηο ηάμεηο παλειιαδηθά. Απηό δελ κπνξεί λα είλαη εθπαηδεπηηθά ζσζηό εάλ θαλείο πάξεη ην αλαιπηηθό πξόγξακκα θαη ην αθνινπζεί ρσξίο λα θύγεη κία αλάζα παξαθάησ, έηζη; Σν αλαιπηηθό πξόγξακκα είλαη κία δνκή ε νπνία κπνξεί λα θαζνδεγήζεη ζε έλα γεληθόηεξν πιαίζην, ώζηε, εληάμεη, λα κελ δηδάζθεη ν θαζέλαο απηό ην νπνίν λνκίδεη θαιό αλ θαη δελ είλαη θαθό απηό λα εληάζζεηαη, ελδερνκέλσο, κέζα ζηηο ζεκαηηθέο ελόηεηεο ελόο αλαιπηηθνύ πξνγξάκκαηνο. Αιιά ζίγνπξα, θαη λνκίδσ όηη απηή είλαη θαη ε λννηξνπία ηνπ Τπνπξγείνπ νύησο ή άιισο, λα έρεη, λα ληώζεη ν εθπαηδεπηηθόο ηελ ειεπζεξία λα ρεηξηζηεί ην πιηθό ηνπ αλαιπηηθνύ πξνγξάκκαηνο αλάινγα κε ηε δηθή ηνπ κεζνδνινγία, ηε δηάζεζή ηνπ, ηελ ηάμε ηελ νπνία αληηκεησπίδεη, ηνλ αξηζκό ησλ καζεηώλ, ηα ελδηαθέξνληα ησλ καζεηώλ, ηνλ ηόπν θαηνηθίαο ησλ καζεηώλ, ην επίπεδν γιώζζαο ησλ [80]

81 καζεηώλ, πνπ είλαη πάξα πνιύ ζεκαληηθό. [ ] ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ ππνρξενύηαη ν εθπαηδεπηηθόο από ην πξόγξακκα, κε ηνλ έλα ή ηνλ άιιν ηξόπν, αθόκα θαη ζθνππίδνληαο ηελ ύιε, λα ηελ ηειεηώζεη. Γηαθνξεηηθά, έρνπλε ππάξμεη θαη πεξηπηώζεηο όπνπ ν γνλέαο κπήθε κε ην βηβιίν ζηε δηεύζπλζε θαη είπε: εγώ πήξα έλα βηβιίν 100 ζειίδσλ θαη έρνπλε κείλεη 30 ηηο νπνίεο δελ έρεηε θάλεη. Με απνηέιεζκα, δελ ζαο θξύβσ, νη δηεπζπληέο, ηελ επόκελε ρξνληά, λα μεθηλνύλ θακηά βδνκάδα λσξίηεξα γηα λα ηειεηώζνπλ απηέο ηηο 30 ζειίδεο θαη θαιά όηη θάλνπλ επαλάιεςε θαη όια απηά. Ο ηδησηηθόο ηνκέαο έρεη πσιεζηαθέο πνιηηηθέο θαη ζηελ εθπαηδεπηηθή ύιε, νπόηε είλαη έλα άιιν επίπεδν ρεηξηζκώλ. Δ... ζίγνπξα δελ είλαη απαξαίηεην λα ηειεηώζεη ε ύιε, ινηπόλ. Σν ζέκα είλαη πώο έρεη γίλεη ε ύιε ε νπνία έρεη γίλεη έηζη. [ ] Οη γνλείο κεηξνύλ ζειίδεο γεληθώο ζηα βηβιία πνπ αγνξάδνπλ. Δ ηώξα, ζην δεκόζην ζρνιείν, όζν ιηγόηεξεο ζειίδεο βγάδνπλ, ηόζν θαιύηεξα. Με ηελ έλλνηα όηη αλ παξαθνινπζνύλ ηα παηδηά θξνληηζηήξην, ε γηα ηνλ γνλέα είλαη κία αλαθνύθηζε όηη δελ πξνρσξάεη θαη πνιύ - πνιύ γξήγνξα ε ύιε, έηζη; [Γέιηα]». Μία κεηέξα ελφο αγνξηνχ αλαθέξεη εκθαλψο αγαλαθηηζκέλε: «Πξέπεη λα βγεη ε ύιε ρσξίο λα ζθεθηόκαζηε ηελ νπζία θαη ζηα ηδησηηθά θαη ζην δεκόζην! ηα ηδησηηθά, λαη κελ νινθιεξώλνπλ ηελ ύιε, αιιά απηό δελ θηάλεη γηα λα κάζεη ην παηδί αγγιηθά. Γειαδή, ην λα βηαδόκαζηε απιά γηα λα πξνρσξήζνπκε γηα λα πνύκε όηη βγάιακε ηελ ύιε όιε ηνπ βηβιίνπ, ε δελ βνεζάεη ην παηδί!». 4.3) Διδακηικά εγσειπίδια Ζ εξψηεζε ζρεηηθά κε ηα βηβιία δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο πξνθάιεζε ηελ έληνλε επηζπκία ηνπνζέηεζεο επί ηνπ ζέκαηνο ηφζν ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο φζν θαη ζηνπο γνλείο. Οη απαληήζεηο, ζρεδφλ φισλ, είλαη καθξνζθειείο θαη ρξσκαηίδνληαη ζπλήζσο απφ ζπλαηζζήκαηα, ζεηηθά ή αξλεηηθά. ε αξθεηέο πεξηπηψζεηο, κάιηζηα, δελ ρξεηάζηεθε θαλ λα ηεζεί ε εξψηεζε, θαζψο ήδε νη εξσηεζέληεο αλαθέξνληαλ ζηα βηβιία θαη ηελ πνηφηεηά ηνπο ζαλ έλαλ απφ ηνπο παξάγνληεο πνπ παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο. Οη απαληήζεηο, ινηπφλ, δείρλνπλ φηη ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ έρεη αξλεηηθή βιέςε γηα ηα δηδαθηηθά εγρεηξίδηα αγγιηθήο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία. Σα ζεσξεί δχζθνια, δπζλφεηα, ρσξίο ζπλέρεηα γξακκαηηθήο ή ιεμηινγίνπ απφ ηάμε ζε ηάμε, ρσξίο ελδηαθέξνληα θείκελα, ζε αλαληηζηνηρία κε ηελ ειηθία ησλ παηδηψλ, ρσξίο ζπζηεκαηηθή παξνπζίαζε ηεο γξακκαηηθήο θαη έθζεζεο, [81]

82 κε ηππηθέο αζθήζεηο θαη ρσξίο παξνπζίαζε ηεο θνπιηνχξαο ησλ ρσξψλ φπνπ ε αγγιηθή νκηιείηαη σο κεηξηθή γιψζζα. Μία λεαξή εθπαηδεπηηθφο θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ θαηαζέηεη ηελ εκπεηξία ηεο γηα ηα βηβιία ζην δεκνηηθφ: «Ζ δηθή κνπ εκπεηξία από έλαλ καζεηή κνπ ηνπ δεκνηηθνύ είλαη όηη ην βηβιίν ην νπνίν δνύιεπαλ ζηελ ζη δεκνηηθνύ, δελ κε βξίζθεη ζύκθσλε. Γειαδή, λαη κελ, ok, ηνπο ηα παξέρεη ην θξάηνο δσξεάλ, θαη κπξάβν ηνπο, λαη κελ είλαη 2 βηβιία, έηζη;, ην Workbook θαη ην Pupil s Book. Ναη κελ έρεη αζθήζεηο, έρεη γξακκαηηθή, εε έρεη πιηθό δειαδή πνπ κπνξείο λα δνπιέςεηο. Από ηελ άιιε, ζεσξώ όηη ην πιηθό δελ απεπζύλεηαη ηόζν ζηα παηδηά ηεο ζη δεκνηηθνύ. Γειαδή, από ηε κία έρεη ηνπο ρξόλνπο θαη αζθήζεηο εε θπζηθά απηέο δελ είλαη αζθήζεηο! Τπνδείγκαηα, ζπγθεθξηκέλα γηα ηελ αθξίβεηα, έηζη ζα ηηο απνθαινύζα. Καη από ηελ άιιε, έρεη ηζηνξίεο. Γειαδή, παληξεύεη ηα αγγιηθά κε ηζηνξίεο. Ηζηνξίεο ηύπνπ: «Ο Γαίδαινο θαη ν Ίθαξνο», γηα παξάδεηγκα. Μπζνινγία δειαδή, θαη γηα ην πώο μεθίλεζε ην πξώην ειηθόπηεξν, έηζη; Ή γηα ην πώο μεθίλεζε ην πξώην ακάμη. Δθεπξέζεηο. Μπζνινγία, Ηζηνξία, Σερλνινγία, μέξσ γσ. Έηζη ην παηδάθη θαιείηαη λα δηαβάζεη θάπνηα θεηκελάθηα ηα νπνία είλαη ζηα ειιεληθά θαη λα γξάςεη έλα θείκελν ζηα αγγιηθά πάλσ ζηηο πιεξνθνξίεο πνπ δέρεηαη ή θαη ζηηο γλώζεηο πνπ έρεη. Ή λα ςάμεη ζην Ίληεξλεη θαη λα γξάςεη έλα θεηκελάθη ζηα αγγιηθά. Σν ζεσξώ πάξα πνιύ δύζθνιν». Αληίζεηα, ε πιεηνςεθία ησλ ζπκκεηερφλησλ, θαη ηδηαίηεξα νη γνλείο, είραλ αξθεηά ζεηηθή άπνςε γηα ηα βηβιία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Σα ζεσξνχλ ειθπζηηθά ζηελ παξνπζίαζε (ρξψκαηα, εηθφλεο, απηνθφιιεηα), κε πινχζην ζπλνδεπηηθφ πιηθφ (CD, ινγηζκηθφ δηαδξαζηηθνχ πίλαθα, βηβιίν θαζεγεηή), κε θαηαλνεηή γξαθή, αλήθνπλ ζε εθπαηδεπηηθέο ζεηξέο κε πνηθηιία (βηβιίν καζεηή, βηβιίν εξγαζηψλ, ζπλνδεπηηθφ ιεμηιφγην, βηβιίν γξακκαηηθήο 63 ), κε αζθήζεηο δηαβαζκηζκέλεο δπζθνιίαο, νπζηψδεηο ζεκαηηθέο θαη ηέινο, κε νξγάλσζε θαη δνκή. Μία λεαξή εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο αλαθέξεη γηα ηα βηβιία ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ: «ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ ηα βηβιία έρνπλ ηζηνξηνύιεο, ζηήλνπλ έλα ζθεληθό, ππάξρεη πάληα κηα παξέα ε νπνία πεξλάεη πάληα από θάπνηεο πεξηπέηεηεο. Ώζηε ζνπ 63 Αληίζηνηρνί, ζπρλά ρξεζηκνπνηνχκελνη ζηε αγγιηθή γιψζζα, φξνη: Student s Book, Workbook, Companion, Grammar Book. [82]

83 παξαθηλεί ην ελδηαθέξνλ λα ζπλερίζεηο παξαθάησ. Καη όια απηά ηα παηρληδάθηα κε ηα απηνθόιιεηα, κε ηηο θαηζνύιεο πνπ έρνπλε, ε δίλνπλ θαη κηα άιιε, παηρληδηάξηθε αίζζεζε, αο πνύκε, ζην όιν κάζεκα. Πξάγκα πνπ θάλεη ην κάζεκα πην θαιό». Μία κεηέξα δχν παηδηψλ κηιάεη γηα ηα βηβιία θαη ησλ δχν εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ: «Άζιηα ηα βηβιία ησλ αγγιηθώλ. Άζιηα απηά πνπ ππάξρνπλ ζηε [δεκόζηα] εθπαίδεπζε. Αθνύ ήζεια λα ζηείισ ζην παηδαγσγηθό ηλζηηηνύην θαη λα ηνπο πσ όηη: Δίλαη δπλαηόλ λα θάλνπλ απηά ηα βηβιία γηα απηά ηα παηδηά; Ήηαλ επηπέδνπ Lower! Οη εθθσλήζεηο θαη απηά πνπ δεηνύζε ήηαλ επηπέδνπ Lower! Καη ζε νδεγνύλ ζην ζπκπέξαζκα λα πεηο όηη απηνί ην θάλνπλε ζθόπηκα! Να ζηέιλεηο ηα παηδηά ζνπ θξνληηζηήξην. Δ εθεί, ζε απηό ην ζπκπέξαζκα θαηέιεμα. Κακία ζρέζε δελ είραλ [κε ηα βηβιία ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ]. Τπήξραλε ιέμεηο θαη εθθξάζεηο πνπ ήηαλ επηπέδνπ Lower θαη παξαπάλσ ίζσο. Πσο λα κπνξνύζε λα θαηαλνήζεη έλα παηδί ηεο δ δεκνηηθνύ θαη ηεο ε ; Καιά κπνξώ λα πσ όηη είλαη ηα βηβιία ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ. Καιά είλαη. Πνιύ πην επραξηζηεκέλε από απηά πνπ ππάξρνπλ ζην ζρνιείν». Παξφια απηά, ππήξμε κία εθπαηδεπηηθφο κε κεγάιε εκπεηξία, ε νπνία ππνζηήξημε ηα βηβιία αγγιηθήο ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ: «Ννκίδσ όηη όια ηα βηβιία είλαη εμίζνπ... Θα ζνπ πσ ηί ελλνώ. Δίλαη όια θαιά. Σν ζέκα είλαη πώο ζα ηα εθαξκόζεη ν εθπαηδεπηηθόο. Γειαδή, από θάζε βηβιίν πξέπεη πάληνηε λα μερσξίδεηο ην ηη αμίδεη. Να θάλεηο αμηνιόγεζε ζην βηβιίν ηη αμίδεη, ηη όρη θαη απηό λα εθαξκόδεηο. Θεσξώ ιάζνο λα παίξλεηο έλα βηβιίν θαη λα ην αθνινπζείο θαηά γξάκκα από ηελ αξρή κέρξη ην ηέινο. Δπνκέλσο, δελ κπνξώ λα πσ όηη θάπνην από ηα βηβιία, είηε ηνπ εκπνξίνπ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηα θξνληηζηήξηα είηε ζην δεκόζην ζρνιείν ηνπ νξγαληζκνύ, δελ είλαη θαιά. Ίζα, ίζα, ζα έιεγα όηη θαη ηνπ νξγαληζκνύ είλαη πεξηζζόηεξν κέζα ζην πιαίζην ησλ νδεγηώλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξώπεο γηαηί είλαη πνιππνιηηηζκηθό θαη έρεη θάπνηα άιια ζηνηρεία, ηα νπνία δελ ελδηαθέξνπλ θαη πάξα πνιύ ηα θξνληηζηήξηα». Δπίζεο, ππήξραλ θαη δχν κεηέξεο νη νπνίεο παξαπνλέζεθαλ γηα ηα βηβιία ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, γηα δηαθνξεηηθνχο, φκσο, ιφγνπο. Ζ κία αλαθέξεη: «ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ ππάξρεη κηα θαηαζθεπαζκέλε γιώζζα κε απώηεξν ζθνπό ηηο εμεηάζεηο γισζζνκάζεηαο θαη όρη ηελ επηθνηλσλία κε απζεληηθό ηξόπν. [ ] Θα κπνξνύζε λα ρξεζηκνπνηείηαη απζεληηθή αγγιηθή ινγνηερλία, ππαξθηά ηξαγνύδηα, εθεκεξίδεο, δξακαηνπνίεζε ηεο ινγνηερλίαο θ.ά.». Καη ε δεχηεξε: [83]

84 «Δίλαη πάξα πνιύ αθξηβά ηα βηβιία. Θεσξώ όηη είλαη. Γηαηί, αλ ζθεθηείηε όηη αλ δελ έρεηο 100 επξώ, δελ ζα πάξεη βηβιία ην παηδί. [...] Δε ην ζεσξώ, εηδηθά όηαλ έρεηο 3 ή 4, παηδηά όπσο έρσ εγώ, θαη θάλνπλ από 2 γιώζζεο ηνπιάρηζηνλ, γηαηί νη απαηηήζεηο πιένλ είλαη ηέηνηεο, κηιάκε γηα έλα θόζηνο πάλσ από 500 επξώ! [ ] Ναη κελ θαιύηεξα γξακκέλα, κε πην σξαία γξαθή, δειαδή, θξαηάλ ην ελδηαθέξνλ ησλ παηδηώλ, αιιά θάζε αξρή ηεο ζεδόλ βνγθάκε. [ ] Δίλαη πνιύ ζεκαληηθόο παξάγνληαο. Οη πεξηζζόηεξνη γνλείο έρνπλ απηό ην πξόβιεκα. ηηο αξρέο δειαδή». Δδψ ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη θάπνηνη εθπαηδεπηηθνί έθαλαλ αλαθνξά ζην γεγνλφο φηη ηα βηβιία πνπ ζα επηιερζνχλ απφ έλαλ θέληξν μέλσλ γισζζψλ εμαξηψληαη απφ ην αλ ην θέληξν απηφ αλήθεη ζε θάπνηα αιπζίδα ή είλαη απηφλνκν. Όπσο ραξαθηεξηζηηθά ιέεη κία εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία θπξίσο ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ: «ηηο αιπζίδεο [θξνληηζηεξίσλ], επεηδή έρσ πεξάζεη θαη από εθεί, νη απνθάζεηο γηα ην πνηα βηβιία ζα δηδαρζνύλ πεξλάλ από Βαζηθά ππάξρνπλ άιια πξάγκαηα ζηα παξαζθήληα. Τπάξρνπλ θαη νηθνλνκηθά παηρλίδηα αο πνύκε. Θα δηαιέμνπλ έλα βηβιίν αλάινγα κε ην ηη ζα πξνζθέξεη έλαο εθδνηηθόο νίθνο, γηαηί ζα πεξάζεη ζηελ αιπζίδα θαη ζα πεξάζεη ζε πάξα πνιιά παηδηά. Οπόηε, εθεί θάλνπλ ηηο θαιύηεξεο ζπκθσλίεο γηα ηελ αιπζίδα. ε έλα κηθξό θέληξν μέλσλ γισζζώλ λνκίδσ ππάξρεη κεγαιύηεξε επειημία από ηελ άπνςε όηη ν θξνληηζηεξηνύρνο έρεη ηε δπλαηόηεηα λα επηιέμεη απηό πνπ ζεσξεί θαιύηεξν. [ ] Καη κε ην πόζν κπνξνύλ λα πξνζθέξνπλ νη γνλείο θαη κε ην πνην είλαη πνηνηηθό ζηελ θαιύηεξε δπλαηή ηηκή». 4.4) Μέθοδοι διδαζκαλίαρ ηε ζπγθεθξηκέλε εξψηεζε δπζθνιεχηεθαλ λα απαληήζνπλ ηφζν νη εθπαηδεπηηθνί φζν θαη νη γνλείο. Ζ κέζνδνο, ν ηξφπνο ηνπο θάλεθε θάηη ην νπνίν δελ πεξηγξάθεηαη αθξηβψο θαη νη απαληήζεηο ηνπο είραλ κηθξή ζπζπείξσζε απφςεσλ. ε γεληθέο γξακκέο, φκσο, εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο έδεημαλ λα έρνπλ αξλεηηθή γλψκε γηα ηνλ ηξφπν δηδαζθαιίαο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία. Οη πην πνιινί απφ απηνχο αλέθεξαλ φηη ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο κηα πην παξαδνζηαθή κέζνδνο, ε νπνία δελ δίλεη επειημία ζε δηδάζθνληεο θαη καζεηέο, δελ πξνάγεη ηνλ πξνθνξηθφ ιφγν θαη δελ ππνζηεξίδεη ηνλ δηαζεκαηηζκφ. Άιινη απφ απηνχο είπαλ φηη έρνπλ αξλεηηθή γλψκε γηαηί δελ ππάξρεη θακία ζπγθεθξηκέλε κέζνδνο κε απνηέιεζκα λα κελ γίλεηαη ζπζηεκαηηθή παξνπζίαζε ηεο γξακκαηηθήο, λα κελ ππάξρνπλ ζπρλέο επαλαιήςεηο ή δηαγσλίζκαηα, νη ξπζκνί λα είλαη αξγνί θαη ηα παηδηά λα αζρνινχληαη, φπσο είπαλ, κε [84]

85 δσγξαθηέο. Αληίζεηα, ιίγνη, αιιά ζε πιεηνςεθία, εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο είραλ ζεηηθή γλψκε γηα ηνλ ηξφπν δηδαζθαιίαο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Τπνζηήξημαλ φηη ρξεζηκνπνηείηαη κία πην επηθνηλσληαθή κέζνδνο ζε ζρέζε κε απηήλ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ θαη φηη δίλεηαη έκθαζε ζηνλ καζεηή. Μία εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο παξαηεξεί: «Βιέπσ πνιινύο εθπαηδεπηηθνύο ηνπ δεκνζίνπ λα επαλαπαύνληαη ζηελ ηαθηηθή αληηγξαθή θαη νξζνγξαθία πνπ είλαη θαηαζηξνθηθό, θαηαζηξνθηθό. Μεδέλ παξαγσγή ιόγνπ πξνθνξηθνύ, κεδέλ παξαγσγή γξαπηνύ ιόγνπ, κεδέλ επαθή ηνπ παηδηνύ κε ηε γιώζζα, θακία ζπκκεηνρή, θακία ζπκκεηνρή, θακία ζπκκεηνρή. Ξεξή αληηγξαθή θαη νξζνγξαθία. Κάηη ηέηνην δελ ζπκβαίλεη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ. ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ ππάξρεη πιένλ ε γξακκή ηα παηδηά λα κελ γξάθνπλ θαλ νξζνγξαθία. ε πάξα πνιιά ζπκβαίλεη απηό, θπζηθά! Τπάξρεη ε γξακκή θαη ε εληνιή, ζε εηζαγσγηθά, λα κελ γξάθνπλ ηα παηδηά νξζνγξαθία θαη, ζε εηζαγσγηθά, αλαγθάδεηαη ν θαζεγεηήο λα θέξλεη αληηκέησπα ηα παηδηά κε ιέμεηο, κε θξάζεηο, κε ζρεκαηηζκνύο μαλά θαη μαλά κέζα από αζθήζεηο, λα θαιεί ηα παηδηά λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπλ, λα πξνθαιεί ηα παηδηά λα ρξεζηκνπνηήζνπλ πξάγκαηα γηα ηα νπνία έρνπλ λα κάζνπλ ζε δηάινγν, ζε ζθεηο, ζε ηξαγνύδη, ζε παηρλίδη, ζε κηα δσγξαθηά». Μία κεηέξα δχν παηδηψλ θαηαζέηεη: «ηα δεκόζηα ζρνιεία κηιάκε γηα ηελ παξαδνζηαθή εθπαίδεπζε-κνξθή δηδαζθαιίαο, κε ηε δαζθάια εηζεγήηξηα θαη ηα παηδηά λα πξνζπαζνύλ λα παξαθνινπζήζνπλ, λα αθνινπζήζνπλ ή λα θάλνπλ θάπνηεο αζθήζεηο... Γελ ππάξρεη κεγάιε δξάζε θαη δελ ππάξρεη θαη κεγάιν ελδηαθέξνλ από ηα παηδηά λα παξαθνινπζήζνπλ ηε δηδαζθαιία. ε έλα ηδησηηθό εθπαηδεπηήξην-θξνληηζηήξην θαη κόλν ε επηθνηλσλία πνπ έρεη ν εθπαηδεπηηθόο κε ην παηδί, αλαδσνγνλεί ηε δηδαζθαιία. Δίλαη πην επηθνηλσληαθό, είλαη πην άκεζν, είλαη πην αιιειεπηδξαζηηθό θαη απηό κόλν, παξαθηλεί ηα παηδηά, θάλεη πην δσληαλή ηε δηδαζθαιία». Τπάξρεη, βέβαηα, θάπνηα εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο, ε νπνία επηζεκαίλεη: «Παξαηεξώ όηη θαλέλαο δελ έρεη κηα ζπγθεθξηκέλε κεζνδνινγία, βαζηθά. Απηό παξαηεξώ. Μηα κεζνδνινγία, κηιάκε, κε βάζε απηά πνπ έρνπκε δηδαρζεί ζηηο ζρνιέο. Να ππάξρεη θάπνην θξνληηζηήξην πνπ λα έρεη πξαγκαηηθά απηή ηε κεζνδνινγία θαη λα ηελ ππνζηεξίδεη πξαγκαηηθά θαη ηέξκα. Ούηε ηα θξνληηζηήξηα ην θάλνπλ απηό, νύηε ζην δεκόζην. Ζ όπνηα κεζνδνινγία ππνηίζεηαη όηη βξίζθεηε πίζσ από ηε δηδαζθαιία, δελ [85]

86 εθαξκόδεηαη ζηελ πξάμε. Απιά. Απηό είλαη ην κόλν θνηλό πνπ παξαηεξώ θαη ζηα δύν. [ ] Αο πνύκε ην εμήο: όηη αλ εγώ αξρίζσ λα κηιάσ ζε κηα ηάμε κόλν αγγιηθά, επεηδή εγώ ζεσξώ όηη απηή ε κεζνδνινγία, αο πνύκε, είλαη πην απνηειεζκαηηθή, νη απόςεηο ησλ γνληώλ ησλ παηδηώλ κπνξεί λα είλαη δηαθνξεηηθέο θαη λα λνκίδνπλ όηη εγώ αλ δελ ηνπο ηα εμεγήζσ ζηα ειιεληθά, ηα παηδηά δελ ζα θαηαιαβαίλνπλ ηίπνηα. Απηέο νη απόςεηο ησλ γνληώλ απηώλ, νη νπνίνη ζα ξζνύλ λα δηακαξηπξεζνύλ ζην θξνληηζηήξην, θαη άξα εξρόκαζηε ζε απηό πνπ ιέκε δεκόζηεο ζρέζεηο, απηνκάησο επεξεάδνπλ ηε δηθή καο κεζνδνινγία. Γηαηί ζα έξζεη ν δηεπζπληήο θαη ζα κνπ πεη: Α θνπειηά! Δζύ κπνξεί λα έκαζεο ζην παλεπηζηήκην όηη είλαη θαιύηεξν λα κηιάο κόλν αγγιηθά, εδώ όκσο έρνπκε άιια πξάγκαηα. Δδώ είκαζηε επηρείξεζε! [ ] Άξα, θηάλνπκε ζε έλα ζεκείν απηή ηε ζηηγκή, επεηδή ππάξρνπλ θάπνηεο πνιύ ζπγθεθξηκέλεο ηδέεο θαη πνιύ ζπγθεθξηκέλεο απόςεηο πνπ είλαη παγησκέλεο ζηελ Διιάδα, θαη όινη έρνπλ άπνςε, αλεμάξηεηα αλ ην έρνπλ ζπνπδάζεη ή όρη, δελ ζεσξώ όηη ππάξρεη έζησ θαη έλαο Ση λα ζνπ πσ ηνπιάρηζηνλ από ηα δηθά κνπ ρξόληα εκπεηξίαο, δελ έρσ ζπλαληήζεη θαη πνιινύο αλζξώπνπο νη νπνίνη λα έρνπλ πνιύ-πνιύ ζπγθεθξηκέλε κεζνδνινγία δηδαζθαιίαο, ηελ νπνία λα αθνινπζνύλ πάληα». 4.5) Χπήζη μέζυν διδαζκαλίαρ Έρνληαο ήδε κηιήζεη γηα ηα είδε κέζσλ δηδαζθαιίαο ζε θάζε εθπαηδεπηηθφ θνξέα, νη ζπκκεηέρνληεο εξσηήζεθαλ, ζην πιαίζην ηεο κεζφδεπζεο ηεο δηδαζθαιίαο, γηα ην θαηά πφζν γίλεηαη ε εθαξκνγή απηψλ ησλ κέζσλ ζηελ ηάμε. Οη πεξηζζφηεξνη αληηιακβάλνληαη φηη ηα ππάξρνληα κέζα δηδαζθαιίαο δελ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία. Κπξίσο νη εθπαηδεπηηθνί έδσζαλ σο αηηίεο απηνχ ηνπ θαηλνκέλνπ, ηελ άγλνηα ρξήζεο θαη ηελ έιιεηςε δηάζεζεο απφ ηνπο δηδάζθνληεο (ηδηαίηεξα απηνχο κεγαιχηεξεο ειηθίαο), ηελ θνηλή ρξήζε ησλ κέζσλ κε ζπλαδέξθνπο άιισλ εηδηθνηήησλ, ηελ έιιεηςε εηδηθά εμνπιηζκέλεο αίζνπζαο, ηε δηάζπαζε ηεο εζπρίαο, ην θφζηνο ηεο αγνξάο ησλ κέζσλ, ηελ «θαηαλάισζε» ηνπ δηδαθηηθνχ ρξφλνπ θαη ηέινο, ηελ έιιεηςε ειέγρνπ ρξήζεο ησλ κέζσλ. Όπσο ιέεη παξαδεηγκαηηθά κία λέα εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία: «ην δεκόζην ζρνιεηό βιέπνπκε όηη κε δηθή ηνπο πξνζπάζεηα πνιιέο ζρνιηθέο κνλάδεο έρνπλε πάξεη δηαδξαζηηθό πίλαθα, ν νπνίνο είλαη έλαο βέβαηα γηα όιν ην ζρνιείν, δελ ην ζπδεηάκε απηό, αιιά ζε πνιιέο πεξηπηώζεηο απιά ζηνιίδεη έλαλ ηνίρν. Γελ ρξεζηκνπνηείηαη. Θεσξώ όηη δελ ρξεζηκνπνηείηαη επεηδή ν θαζεγεηήο ζα πηζηεύεη όηη [86]

87 ζα ηνπ θάεη πνιύ ρξόλν. Δε δελ λνκίδσ όηη δελ πηζηεύεη όηη ν πίλαθαο ζα ηνλ βνεζήζεη. Απιά είλαη ν ρξόλνο θαη ν θόπνο πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα ηνλ κάζεη... Ναη. Πνιινί θαζεγεηέο είλαη πην κεγάιεο ειηθίαο, νπόηε ιέλε: εγώ ηη ζρέζε έρσ κε ηελ ηερλνινγία; Ίζα - ίζα πνπ ηα θαηαθέξλνπλ κε ηα θηλεηά ηνπο, αο πνύκε! Δίλαη θαη απηόο έλα ιόγνο. Αιιά, απ ηελ άιιε, είλαη όηη πνηνο ζα ηνλ πξσην-πάξεη! Σώξα ζα ηνλ πάξσ εγώ, ηώξα ζα ηνλ πάξεηο εζύ, κηα ν θπζηθόο, κηα ν αγγιηθόο, νη θαζεγεηέο δειαδή, θαη ζην ηέινο επεηδή δελ κπνξείο λα βξεηο ώξεο πνπ λα ζε βνιεύνπλ γηα λα ην ρξεζηκνπνηήζεηο, ηνλ παξαηάλε όινη νη θαζεγεηέο. [ ] Δ ρξεζηκνπνηνύληαη θαη άιια κέζα δηδαζθαιίαο αιιά πην ζπάληα». Γηα ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ κία έκπεηξε εθπαηδεπηηθφο, κε πξνυπεξεζία ζε δηεπζπληηθή ζέζε, αλαθέξεη: «Ο εθπαηδεπηηθόο είλαη ππνρξεσκέλνο λα ηα ρξεζηκνπνηήζεη. ε πνιιά θέληξα μέλσλ γισζζώλ γίλνληαη lesson plans [=ζρέδηα καζήκαηνο] πξηλ κπνύλε ζηα καζήκαηα νη εθπαηδεπηηθνί θαη εθεί θαίλεηαη θαη ην επνπηηθό πιηθό ην νπνίν ρξεζηκνπνηνύλ ζε θάζε ηνπο κάζεκα. Δ θαη βέβαηα, αλ ππάξρεη θάπνηνο έιεγρνο από ηε δηεύζπλζε είλαη πνιύ εύθνιν λα δηαπηζηώζεη εάλ ρξεζηκνπνηνύληαη ή όρη ώζηε λα επέκβνπλ αλ ρξεηαζηεί. Δίλαη εξγαιείν, δειαδή, από ηα βαζηθά. Δίλαη θαη δηαθεκηζηηθό εξγαιείν ηνπ θξνληηζηεξίνπ ην γεγνλόο όηη ππάξρεη ε πιηθνηερληθή ππνδνκή α, β, γ βαζκνύ ζηελ εθκάζεζε. Με ζπγρσξείηε, λα ζαο πσ θαη ην εμήο. Ζ ηειεπηαία εμέιημε είλαη νη δηαδξαζηηθνί πίλαθεο. Οη δηαδξαζηηθνί πίλαθεο κπήθαλε ζηα θξνληηζηήξηα [ ] ην 2008, 2007 κε Σόηε ήξζαλ ζηε Θεζζαινλίθε νη δηαδξαζηηθνί πίλαθεο θαη κπήθαλ ακέζσο ζηα πην θεληξηθά θξνληηζηήξηα ζηα δηαθεκηζηηθά ηνπο, θαη δελ ζαο θξύβσ, ρσξίο νη ίδηνη ηνπο λα γλσξίδνπλ αθόκε πώο ιεηηνπξγνύλ. Σν ζέκα είλαη όηη βάιαλε ζηα θπιιάδηά ηνπο όηη εκείο έρνπκε δηαδξαζηηθνύο πίλαθεο, έηζη; Οη εθπαηδεπηηθνί δελ ηνπο ρξεζηκνπνίεζαλ θαη εμαθνινπζνύλ λα κελ εμαληινύλ ηηο δπλαηόηεηεο ησλ δηαδξαζηηθώλ πηλάθσλ ζηα θξνληηζηήξηα. Παίδνπλ όκσο ην ξόιν ηνπο ζην όηη ν γνλέαο γλσξίδεη όηη ζην θξνληηζηήξην πνπ πάεη ην παηδί κνπ έρνπλ δηαδξαζηηθνύο πίλαθεο». Καη ε ζθνπηά κηαο κεηέξαο δχν παηδηψλ θαη γηα ηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο: «Γελ ρξεζηκνπνηνύληαη όια όζα ζα κπνξνύζαλ λα πξνζθέξνληαη [ζηα δεκόζηα]. Υσξίο απηό λα ζεκαίλεη βέβαηα όηη είλαη θαη νη ηδαληθόηεξεο νη ζπλζήθεο κέζα ζε έλα δεκόζην ζρνιείν λα εληαρζεί ε μέλε γιώζζα. Παξόια απηά, δίλνληαη δπλαηόηεηεο νη νπνίεο δελ ρξεζηκνπνηνύληαη. Δλώ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ πηζηεύσ όηη ζα είραλ [87]

88 θαη άιιεο δπλαηόηεηεο πνπ κεξηθέο θνξέο, αλαιόγσο κε ηηο απαηηήζεηο ηεο ηάμεο ή κε ην πξόγξακκα ηνπο, δελ ηηο ρξεζηκνπνηνύλ όιεο όζεο πξνζθέξνπλ ή δηαθεκίδνπλ όηη πξνζθέξνπλ βέβαηα. Απηό νθείιεηαη ζε δύν κέξε. Σν έλα είλαη όηη πνιινί γνλείο πηζηεύνπλ όηη δελ είλαη πνιύ απνδνηηθή ε κάζεζε κέζσ ηνπ παηρληδηνύ, όπνηε ζέινπλ ε ώξα λα είλαη πην παξαγσγηθή θαη έηζη ιίγν εθεί, λα έρεη πεξηζζόηεξεο αζθήζεηο. Να είλαη πνιύ ζπζηεκαηηθή. Πην ζηελά δεκέλνο ν δάζθαινο. Γηαηί όηαλ κπαίλεη, αο πνύκε, ν ππνινγηζηήο, γίλεηαη πεξηζζόηεξν παηρλίδη, ηα παηδηά απηελεξγνύλ, ράλεηαη ρξόλνο θαη όηαλ παο εθεί γηα 1-2 ώξεο ηελ εβδνκάδα, ζέιεηο λα είλαη ιίγν πην ζηελό ην πξόγξακκα δηδαζθαιίαο. Δε από ηελ άιιε, δελ μέξσ θαη αλ νη εθπαηδεπηηθνί μέξνπλ λα ηα ρεηξηζηνύλ πνιύ θαιά όια απηά. Σνπο δίλνληαη δειαδή νη δπλαηόηεηεο αιιά εε... Ννκίδσ όηη ην ρεηξίδνληαη πεξηζζόηεξν ζαλ ηε ραιάξσζε ζηελ ώξα ηνπ καζήκαηνο, όρη ηόζν ζαλ ζπζηεκαηηθό εξγαιείν κάζεζεο. Χο ην παηρλίδη κηαο, αο πνύκε... κηα παξέλζεζε πνπ ζα ραιαξώζεη ιίγν ηα παηδηά κεηά από έλα δηαγώληζκα». 4.6) Αξιολόγηζη μαθηηών Ζ αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο, φπσο θαίλεηαη απφ ηηο απαληήζεηο εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ, έρεη ιίγεο νκνηφηεηεο. ηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία, νη καζεηέο εμεηάδνληαη κε ηεζη θεθαιαίνπ ή πην ζπρλά ηξηκήλνπ θαη απφ ηελ επηκέιεηα ή ζπκπεξηθνξά ηνπο. ην ηέινο θάζε ηξηκήλνπ, ιακβάλνπλ έιεγρν ηεο θιίκαθαο ηνπ Α-Β-Γ γηα ηηο κηθξφηεξεο ηάμεηο θαη ηνπ 10 γηα ηελ ε θαη ζη. Απφ ηελ άιιε, ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, νη κηθξνί καζεηέο εμεηάδνληαη θαζεκεξηλά γηα ηηο γλψζεηο ηνπο θαη ζηνλ πξνθνξηθφ ιφγν, γξάθνπλ εγθαίξσο πξνεηδνπνηεκέλα ή απξνεηδνπνίεηα ηεζη αλά θεθάιαην θαη ζπλζέηνπλ ην δηθφ ηνπο Φάθειν Μαζεηή ή αιιηψο Portfolio. Ζ ηειηθή ηνπο αμηνιφγεζε γίλεηαη κέζσ αλαιπηηθψλ ειέγρσλ (π.ρ. απφδνζε ζηα γξαπηά, πξνθνξηθά, έθζεζε, θηι) κε ηελ θιίκαθα ηνπ A-B-C γηα ηηο κηθξφηεξεο ηάμεηο θαη ηνπ 20 ή 100 γηα ηηο κεγαιχηεξεο (Β Senior θαη C Senior). Μία λέα εθπαηδεπηηθφο κε εκπεηξία θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο παξαηεξεί: «Ννκίδσ όηη νη βαζκνινγίεο είλαη ν θύξηνο ηξόπνο αμηνιόγεζεο. Βέβαηα απηό είλαη αλάινγα, αλάκεζα θαη ζε θέληξν μέλσλ γισζζώλ κε θέληξν μέλσλ γισζζώλ. Γειαδή, έρεη λα θάλεη κε ηελ πνξεία πνπ δηαιέγεη θάζε θξνληηζηήξην. Γειαδή, κπνξεί θάπνηνη λα δίλνπλ απιά Α-Β-C, θάπνηνη λα δίλνπλ πνζνζηά, θάπνηνη λα βαζκνινγνύλ κε βάζε ηα ηεζη, θάπνηνη λα βαζκνινγνύλ κε βάζε ηελ πξνθνξηθή επηθνηλσλία. Έρεη πνιύ [88]

89 κεγάιε πνηθηιία λνκίδσ. ην ζρνιείν έρσ ηελ εληύπσζε όηη είλαη θαηά πόζν θάλνπλ ηα καζήκαηα. Γειαδή πάιη κε βαζκνινγία, δελ μέξσ θαηά πόζν γίλεηαη θάηη δηαθνξεηηθό. Ννκίδσ [ε βαζκνινγία είλαη απνηέιεζκα] ηεο εηθόλαο κέζα ζηελ ηάμε θαη ησλ γξαπηώλ δηαγσληζκάησλ ή ηεζη». Μία κεηέξα έρεη ηελ αθφινπζε εηθφλα: «Οκνηόηεηα ππάξρεη ζην όηη όηαλ ηειεηώζεη έλαο θύθινο καζεκάησλ, ελόηεηαο, γίλεηαη έλα ηεζηάθη. Από εθεί θαη πέξα, ν ηξόπνο πνπ ζα γίλεη ην ηεζη, πόζν ζπζηεκαηηθόο, πόζν είλαη καδί κέζα ζηελ ηάμε όηαλ ην θάλακε... Απηό έρεη λα θάλεη κε ηελ αμηνιόγεζε. Γηαηί είλαη πνιύ δηαθνξεηηθό, όηαλ ην παηδί κπεη ζηε δηαδηθαζία λα γξάςεη έλα ηεζη κόλν ηνπ, λα νινθιεξώζεη ηε γλώζε, λα θάλεη ην θεθαιαίν επαλάιεςε, λα κπεη ζε απηή ηε δηαδηθαζία... Απηό ζπλήζσο γίλεηαη ζηα θξνληηζηήξηα. Μπαίλεη ην παηδί ζηε δηαδηθαζία λα θάλεη ηελ επαλάιεςε ηνπ θεθαιαίνπ, ηνπ ιεμηινγίνπ, ηεο γξακκαηηθήο, έρεη ηνλ ρξόλν ηνπ, ηνπ δίλεηαη... Κακία θνξά βνεζάεη θαη ν εθπαηδεπηηθόο δίλνληαο ηνλ ρξόλν ιίγν λσξίηεξα, ώζηε λα έρεη ην παηδί ηνλ ρξόλν λα πξνεηνηκαζηεί θαη λα δώζεη έλα ηεζη αμηνιόγεζεο. Σώξα, ζηε δεκόζηα εθπαίδεπζε, ην λα ελεκεξώλεηο ην παηδί κηζή κέξα λσξίηεξα κε όιεο ηηο παξάιιειεο δξαζηεξηόηεηεο γηα έλα δηαγώληζκα πνπ ζα δώζνπλ όινη καδί κέζα ζηε ηάμε, θαη ην παηδί δελ ην θηλεηνπνηεί ηδηαίηεξα, θαη είλαη πην ραιαξό θαη, ηέινο πάλησλ, αλ γίλεη έλα κεγάιν δηαγώληζκα, ηειηθά, δελ είλαη ηόζν ζπλεηδεηνπνηεκέλν ζηελ όιε ηε δηαδηθαζία γηα λα αληηδξάζεη. ην δηθό καο ην θξνληηζηήξην ππάξρεη ην Α, Β, Γ ην νπνίν, όκσο, είλαη ηόζν... αλαιπηηθή ε δηαβάζκηζε ηνπ: Α+, Α, Α-, Β+, Β... νπόηε μέξεηο αθξηβώο πνηνο βαζκόο αληηζηνηρεί πνπ. Απιά ην παηδί δελ ηξνκάδεη κε ην 19 ή κε ην 20 πνπ ην βιέπεη κπξνζηά ηνπ. Δίλαη ιίγν πην ήπην νπηηθά. ην δεκνηηθό ππάξρεη ην Α θαη δελ μέξσ αλ ππάξρεη ην Β...». [89]

90 4.7) Ανηιζηοισία ηελικήρ αξιολόγηζηρ με γλυζζικό επίπεδο Δχινγε ήηαλ ε επφκελε εξψηεζε, εάλ ε ηειηθή αμηνιφγεζε πνπ ιακβάλνπλ νη καζεηέο ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο, ζεσξείηαη θαη σο έλα αμηφπηζην δείγκα ηεο πξαγκαηηθήο εηθφλαο ηνπ καζεηή ζηελ θαηάθηεζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζηαδίνπ ηεο γιψζζαο. Ζ κεγάιε πιεηνςεθία εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ απάληεζε φηη νχηε ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία αιιά νχηε θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ζπκβαίλεη θάηη ηέηνην. Έλαο ιφγνο ηεο αλαληηζηνηρίαο βαζκνχ θαη πξαγκαηηθήο επίδνζεο ελφο καζεηή ζην δεκφζην κπνξεί λα είλαη ην φηη ε αγγιηθή ζεσξείηαη δεπηεξεχνλ γλσζηηθφ αληηθείκελν θαη δελ «επηηξέπεηαη» λα επεξεάζεη, αξλεηηθά ηνπιάρηζηνλ, ην κέζν φξν ηεο βαζκνινγίαο φισλ ησλ καζεκάησλ. Δπίζεο, ν βαζκφο ζηελ αγγιηθή κπνξεί λα επεξεαζηεί απφ ηε δηαγσγή ηνπ καζεηή ζηελ ηάμε ή απφ ηνλ θφβν ηνπ δηδάζθνληα λα κελ έξζεη ζε ζχγθξνπζε κε ηνπο γνλείο ή αθφκα θαη ηε δηεχζπλζε ηνπ ζρνιείνπ. Σειεπηαίνη ιφγνη πνπ αλαθέξνληαη είλαη ε ειιηπήο θαζεκεξηλή, αμηνινγεηηθή εηθφλα ηνπ καζεηή, ε εχθνιε χιε ηνπ εηζαγσγηθνχ επηπέδνπ ή θαη ε δηάζεζε ελζάξξπλζεο ησλ καζεηψλ. Όζνλ αθνξά ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, εθεί ε ηειηθή αμηνιφγεζε έρεη λα θάλεη κε πειαηεηαθέο θπξίσο ζρέζεηο. Γειαδή, νη βαζκνί είλαη ζπλήζσο απμεκέλνη έηζη ψζηε νη γνλείο λα είλαη ηθαλνπνηεκέλνη θαη λα κελ ρξεηαζηεί λα ακθηζβεηήζνπλ ηελ επίδνζε θαη ην έξγν ηνπ ίδηνπ ηνπ δηδάζθνληα. Σέινο, θαη ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε, πνιιέο θνξέο ππάξρεη ε δηάζεζε απφ κέξνπο ησλ δηδαζθφλησλ λα ελζαξξχλνπλ ηνπο καζεηέο κηθξήο ειηθίαο γηα ηελ επίδνζε ηνπο θαη λα ηνπο δψζνπλ θίλεηξν λα ζπλερίζνπλ λα δηαηεξνχλ ηελ θαιή εηθφλα ηνπο. Μία λέα εθπαηδεπηηθφο, κε εκπεηξία ζην εηζαγσγηθφ L0-Δπίπεδν, θαηαζέηεη ηελ άπνςε ηεο: «[ην δεκόζην] ε απόθιηζε είλαη ζρεηηθά κηθξή πηζηεύσ. Καη πξνο ηα θάησ θαη πξνο ηα πάλσ. Δκκ ην πξνο ηα θάησ κπνξεί λα ζπκβαίλεη γηαηί έλαο καζεηήο κπνξεί λα είλαη άηαθηνο, λα κελ δίλεη ηόζν πνιύ ζεκαζία ή λα ηα μέξεη θαη από ην θξνληηζηήξην θαη λα βαξηέηαη ζην ζρνιείν. [ ] Σν πξνο ηα πάλσ, γηαηί ππάξρνπλ θαη απηά Γηαηί ίζσο ε θαζεγήηξηα μέξεη όηη ην παηδί απηό είλαη πνιύ θαιό ζην θξνληηζηήξην. Ξέξεη, δειαδή, ή ππάξρεη απηή ε πίεζε ησλ γνληώλ ή πνιιέο θνξέο ζέιεη απιά λα... γιηηώζεη θάπνηα πξνζηξηβή κε ηνπο γνλείο θαη λα βάδεη θάπνην κεγαιύηεξν βαζκό γηαηί ην παηδί λα είλαη πνιύ θαιό γεληθά, λα κελ είλαη ηόζν θαιό ζηα αγγιηθά θαη λα ηνπ ξίμεη ην γεληθό, αο πνύκε. Καη ν γνληόο λα γπξίδεη θαη λα ζε πεη θνκπιεμηθό, αο πνύκε, γηαηί ζηγά ην κάζεκα πνπ θάλεηο. Δ νπόηε, γηα λα απνθύγεηο κία ηέηνηα πξνζηξηβή, βάδεηο έλα κεγαιύηεξν βαζκό θαη όινη είλαη επραξηζηεκέλνη. ηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ πάιη [90]

91 πηζηεύσ όηη ππάξρεη κία ηάζε λα βάδνπκε κεγαιύηεξνπο βαζκνύο [ ] γηαηί εζύ έρεηο ηελ επζύλε απηνύ ηνπ παηδηνύ, απηνύ ηνπ καζεηή. Γηαηί, αλ θάηη δελ πάεη θαιά, θηαηο θαη εζύ! ίγνπξα, δελ ππάξρεη πεξίπησζε! Οπόηε, λαη. Φνβνύληαη νη εθπαηδεπηηθνί θαη γηα ηε ζέζε ηνπο. [ ] Καη πάιη, δελ λνκίδσ βέβαηα όηη είλαη ηόζν κεγάιε ε απόθιηζε. Γειαδή, έλαο καζεηήο ηνπ 11 δελ πξόθεηηαη λα πάξεη 19 ζηνλ έιεγρν ηνπ θξνληηζηεξίνπ, γηαηί κεηά ζα θηάζεη ε ώξα ηεο θξίζεσο θαη ζα απνδεηρηεί όηη όιν απηό ήηαλε... Ζ ώξα ηεο θξίζεο είλαη ηα πηπρία». Μία κεηέξα δχν παηδηψλ εληζρχεη απηήλ ηελ άπνςε: «Θεσξώ θαη ζηηο δύν πεξηπηώζεηο όηη νη εθπαηδεπηηθνί πξνζπαζνύλε λα θξαηνύλ ήπηνπο ηόλνπο αλάκεζα ζηελ πξαγκαηηθή αμηνιόγεζε θαη ζηνπο γνλείο θαη ζηνπο καζεηέο. πνηε, γεληθά, δελ είλαη πνιύ, έηζη αληηθεηκεληθό. ην δεκόζην πξέπεη λα είλαη θάηη πνιύ ηξαβεγκέλν γηα λα πέζνπλε ζην Β. Πξέπεη πξαγκαηηθά λα είλαη αξλεηηθή ε απόδνζε. Δηδηθά ζηηο κηθξέο ηάμεηο, πνπ έρσ δεη εγώ, εε είλαη αξθεηά επηεηθήο ε όιε βαζκνιόγεζε. ην θξνληηζηήξην, εληάμεη, έλα θαιό θιίκα αλάκεζα ζηνλ εθπαηδεπηηθό θαη ζην παηδί... Αιιά, παξόια απηά, πξέπεη λα αληαπνθξίλεηαη θαη ζε έλα επίπεδν. Γειαδή, δελ κπνξεί ην παηδί λα γξάθεη 70% ζην δηαγώληζκα θαη λα ην βάδεη Α αλαγθαζηηθά! Θα έρεη θάπνηα αληηζηνηρία γηαηί έρεη απηά παξαδείγκαηα ζηα ρέξηα ηνπ. Παξόια απηά, ζέινπλ λα έρνπλ κηα θαιή ζρέζε θαη λα δίλνπλ έλα ζεηηθό έηζη... Έλαο δπζαξεζηεκέλνο γνληόο από ηελ απόδνζε ηνπ παηδηνύ, ζπρλά θαηεγνξεί θαη ηνλ εθπαηδεπηηθό. Οπόηε δεκηνπξγεί έληαζε θαη γηα απηό πξνζπαζνύλ λα είλαη νκαιά ιίγν ηα πξάγκαηα». 4.8) Καη οίκον επγαζίερ ) γθνο θαη νίθνλ εξγαζηώλ ρεηηθά κε ηνλ φγθν ησλ εξγαζηψλ πνπ αλαηίζεληαη ζηνπο καζεηέο γηα εμάζθεζε ζην ζπίηη, νη πεξηζζφηεξνη εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο δειψλνπλ φηη είλαη κηθξφο απφ ηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία αιιά κεγάινο απφ ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Θεσξνχλ φηη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά νη απαηηήζεηο γηα έλα δεπηεξεχνλ κάζεκα, φπσο ε αγγιηθή γιψζζα, είλαη κηθξέο θαη φηη απνθεχγεηαη ε πίεζε ησλ κηθξψλ καζεηψλ. Δπηπιένλ, πεξηζζφηεξεο αζθήζεηο γηα ην ζπίηη, ζεκαίλεη θαη πεξηζζφηεξε θαηαλάισζε ρξφλνπ κέζα ζηελ ηάμε γηα ηνλ έιεγρν ηνπο, ελψ δελ ππάξρεη απηή ε «πνιπηέιεηα» ζηα πνιππιεζή ηκήκαηα. Αληίζεηα, νη ζπκκεηέρνληεο 64 Γεληθά γηα ηηο θαη νίθνλ εξγαζίεο βι. Υαηδεδήκνπ (2012). [91]

92 ζεσξνχλ φηη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, νη θαη νίθνλ εξγαζίεο αλαηίζεληαη γηα ηε κεγαιχηεξε ηξηβή ηνπ καζεηή κε ηε γιψζζα αιιά θαη γηα λα εληππσζηάζνπλ ηνπο γνλείο-πειάηεο κε ην πφζε δνπιεηά γίλεηαη. Βέβαηα, ζρεδφλ φινη νη εξσηεζέληεο ηνλίδνπλ ηε ζπνπδαηφηεηα ηεο χπαξμεο ελφο κέηξνπ ζηελ αλάζεζε ησλ εξγαζηψλ γηα ην ζπίηη. Μία λέα εθπαηδεπηηθφο επηζεκαίλεη: «Ννκίδσ όηη ζηα δεκόζηα δεκνηηθά κπαίλνπλ πνιύ ιίγεο αζθήζεηο γηα ην ζπίηη. Μία; Γύν; Καη θάπνηεο ιεμνύιεο γηα νξζνγξαθία. Δπεηδή είλαη πνιύ κεγάια ηα ηκήκαηα θαη δελ ππάξρεη ν ρξόλνο λα ιπζνύλ νη αζθήζεηο θαη λα δεη ην θάζε παηδί ηη αδπλακίεο έρεη. Δλώ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ είλαη κεγαιύηεξνο ν όγθνο. Καη αζθήζεηο θαη αληηγξαθέο θαη νξζνγξαθία, πεξηζζόηεξεο ιέμεηο. Ούησο ώζηε ην παηδί λα έρεη λα αζρνιεζεί θαη θπξίσο, λα δεη ν γνληόο όηη ην παηδί δνπιεύεη θαη ζην ζπίηη, όρη κόλν ζην θξνληηζηήξην. Δγώ είκαη επραξηζηεκέλε κε ηνλ ηξόπν ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ. Γειαδή, αλ θαη ην παηδί δελ αζρνιεζεί κόλν ηνπ λα εθαξκόζεη ζηελ πξάμε απηά πνπ έκαζε, δελ γίλεηαη έλαο θαζεγεηήο κόλν κε δηδαζθαιία λα ηνπ ηα πεξάζεη». Μία άιιε λέα εθπαηδεπηηθφο, πνπ εξγάδεηαη σο αλαπιεξψηξηα κεησκέλνπ σξαξίνπ ζε δεκφζηα δεκνηηθά, ζπκπιεξψλεη: «ην εηζαγσγηθό επίπεδν, ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ πηζηεύσ όηη είλαη πνιύ κεγαιύηεξνο ν όγθνο εξγαζηώλ γηα ην ζπίηη. Γελ πηζηεύσ όηη όινη ήηαλ ζύκθσλνη κε απηό. Γειαδή, εγώ πηζηεύσ όηη ε πεξηζζόηεξε δνπιεηά ζε απηά ηα πνιύ κηθξά παηδάθηα πεγαίλεη κέζα ζηελ ηάμε. Σώξα, ζηα δεκόζηα ζρνιεία, ν όγθνο εξγαζηώλ, όζνλ αθνξά ηηο μέλεο γιώζζεο, δελ είλαη πάξα πνιύ κεγάινο. Αιιά πνιιέο θνξέο πηάλσ ηνπο εθπαηδεπηηθνύο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα λα αλαζέηνπλ εξγαζίεο γηα ην ζπίηη πνπ δελ έξρνληαη ζε αληηζηνηρία κε απηά πνπ έρνπλ δηδάμεη ην πξσί. Γελ κπνξώ λα ην θαηαιάβσ. Ίζσο επεηδή πηζηεύνπλ όηη απηά ηα παηδηά ήδε έρνπλ ηηο γλώζεηο από ην θξνληηζηήξην. Δίλαη όκσο ηεξάζηην ιάζνο απηό. [ ] Δίλαη ζαλ λα ππνβαζκίδνπκε ηνλ εαπηό καο». Καη ην θαηλφκελν γηα ην δεκφζην απφ ηελ νπηηθή πιεπξά κηαο κεηέξαο: «ην δεκόζην δελ βάδνπλ πνιύ homework θαη αλ λαη, ηόηε είλαη ηέηνην πνπ ηα παηδηά δπζθνιεύνληαη λα εθηειέζνπλ κόλα ηνπο. Σα παηδηά πξέπεη λα θηάζνπλ ζην ζεκείν λα θάλνπλ κόλα ηνπο ην homework θαη λα κελ ρξεηάδνληαη ηνπο γνλείο ηνπο (πνπ ζην θάησ-θάησ κπνξεί λα κελ γλσξίδνπλ θαη αγγιηθά) ή αθόκα ρεηξόηεξα λα έρνπλ ηελ αλάγθε από ηδηαίηεξα καζήκαηα!». [92]

93 Δλψ κία άιιε κεηέξα κηιάεη γηα ηελ εκπεηξία ηεο απφ ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ: «Πνιιή δνπιεηά γηα ην ζπίηη. Με απνηέιεζκα κεηά, ην παηδί λα κελ αγαπάεη ηε γιώζζα, λα θνπξάδεηαη. Γηαηί ήδε ην παηδί θνπξάδεηαη από ηα καζήκαηα ηνπ ζρνιείνπ... Καη έλα παηδί έρεη θαη άιιεο δξαζηεξηόηεηεο. Δε κπνξεί λα πάεη ηάη-θβν-λην, κπνξεί λα πάεη ζην κπάζθεη, ζην πνδόζθαηξν. Γελ κπνξνύκε ηα παηδηά λα ηα έρνπκε κόλν λα δηαβάδνπλ κέζα ζην ζπίηη. Οπόηε, όηαλ ην θξνληηζηήξην επηβαξύλεη κε πεξηζζόηεξε δνπιεηά ην παηδί ζην ζπίηη, ην παηδί ην αηρκαισηίδεη. Γειαδή, ην έρεη θιεηζκέλν κέζα ζην ζπίηη θαη επεξεάδεη θαη ηε ζρέζε ηνπ γνληνύ κε ην παηδί. Γηαηί μαθληθά ν γνλέαο αλαγθάδεηαη λα καιώλεη ζπλερώο ην παηδί θαη λα ηνπ ιέεη: πξέπεη λα δηαβάζεηο, πξέπεη λα θάηζεηο λα θάλεηο ηα αγγιηθά. [ ] Δγώ ζέισ, ζα ήζεια, ό, ηη δνπιεηά γίλεηαη, λα γίλεηαη ζην θξνληηζηήξην. Γελ κπνξεί λα πεγαίλσ ην παηδί κνπ ζην θξνληηζηήξην, λα πιεξώλσ θαη λα θάζνκαη κεηά εγώ θαη λα δηαβάδσ ην παηδί, ηε γξακκαηηθή, λα ηνπ ηελ εμεγώ... ηαλ ην παηδί πεγαίλεη θξνληηζηήξην, γηα πνην ιόγν;» ) Δίδνο θαη νίθνλ εξγαζηώλ Σα είδε ησλ αζθήζεσλ πνπ θαίλεηαη λα αλαηίζεληαη θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο είλαη ζρεδφλ ηα ίδηα. Δθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο αλαθέξνπλ πην ζπρλά ηηο αζθήζεηο γξακκαηηθή θαη ιεμηινγίνπ κέζα απφ ηα βηβιία ή απφ θσηνηππίεο. πρλή αλαθνξά γίλεηαη θαη ζηελ αληηγξαθή θαη ηελ νξζνγξαθία, νη νπνίεο θπξηαξρνχλ ζηα δεκφζηα. Ληγφηεξν ζπρλά αλαθέξνληαη νη εθζέζεηο. Ζ κφλε δηαθνξά κεηαμχ ησλ δχν εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ είλαη φηη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία αλαηίζεληαη δηάθνξεο εξγαζίεο-project γηα ην ζπίηη ελψ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ αλαηίζεληαη αζθήζεηο πνπ εμεηδηθεχνληαη ζε θάπνην είδνο εμεηάζεσλ πηζηνπνίεζεο γισζζνκάζεηαο γηα κηθξέο ειηθίεο. Μία έκπεηξε εθπαηδεπηηθφο δειψλεη: «Πνηθίιιεη από εθπαηδεπηηθό ζε εθπαηδεπηηθό απηό ην πξάγκα. Ννκίδσ όηη πεξηζζόηεξν εζηηάδνπλ αθόκα ζε δεηήκαηα αληηγξαθήο, νξζνγξαθίαο, γξακκαηηθήο, αζθεζνύιεο θηι. Τπάξρεη θάπνηα αλάζεζε νκαδηθώλ εξγαζηώλ, λνκίδσ, ζην δεκόζην ζρνιείν. [ ] ε κηθξέο εξγαζηνύιεο, ζε κηθξέο εθζέζεηο-αζθεζνύιεο ηνπ βηβιίνπ, θάπνηεο θσηνηππίεο πνπ ηνπο δίλνπλ κε βάζε απηά. ην θξνληηζηήξην πάιη όια πεξηζηξέθνληαη γύξσ από απηό... Ση skills [=δεμηόηεηεο] πξέπεη λα έρνπλ έηζη ώζηε λα κπνξέζεη λα πεηύρνπλ αξγόηεξα ζηηο ππνρξεώζεηο. Αθόκα θαη ζην εηζαγσγηθό επίπεδν, λνκίδσ πσο λαη». [93]

94 ρεηηθά κε ην είδνο αζθήζεσλ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, κηα άιιε έκπεηξε εθπαηδεπηηθφο δίλεη έλα παξάδεηγκα: «Δμαξηάηαη ζε έλαλ πνιύ κεγάιν βαζκό από ηηο απόςεηο πνπ έρεη ην ίδην ην θέληξν μέλσλ γισζζώλ. Καηάιαβεο; ρη ηόζν από ηνλ εθπαηδεπηηθό. Γειαδή, όηαλ έξρεηαη ην θξνληηζηήξην Ναη! ηαλ έξρεηαη ν δηεπζπληήο, έηζη; [ ] Καη ζνπ ιέεη εγώ ζέισ ηα παηδηά λα κνπ θέξνπλ έλα θνκκάηη κεηάθξαζε. Δζύ ζαλ εθπαηδεπηηθόο κπνξεί λα κελ έρεηο θακία εθηίκεζε ζηε κεηάθξαζε θαη λα κελ ζέιεηο λα ηα θάλεηο απηά. Αλαγθάδεζαη όκσο λα ην θάλεηο θαη βάδεηο ζηα παηδηά απηήλ ηε κεηάθξαζε. [ ] Γηαηί ην δεηάεη ε γξακκή ηνπ θξνληηζηεξίνπ. Μεηάθξαζε, απ έμσ αλάγλσζε θαη δελ μέξσ θαη εγώ ηη άιιν». Σέινο, κία κεηέξα θαηαζέηεη ηε δηθή ηεο άπνςε γηα ην είδνο ησλ θαη νίθνλ εξγαζηψλ ζην δεκφζην: «Γελ είκαη ηεο άπνςεο, εε απηό πνπ είδα λα ζπκβαίλεη ζην δεκόζην, λα βάδνπκε ζην παηδί δύν ζειίδεο αληηγξαθή ηε γξακκαηηθή ηνπ βηβιίνπ. Γελ θαηαιαβαίλσ πσο κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη απηό απνδνηηθά ζην παηδί. Να γξάθεη ηα ειιεληθά ιόγηα ηνπ πώο είλαη έλαο ρξόλνο ζηα αγγιηθά θαη απιά λα ην θάλεη κηα αληηγξαθή. Θα πξνηηκνύζα λα έθαλε δύν αζθήζεηο, λα είλαη ιίγν πην δεκηνπξγηθόο ν ρξόλνο ηνπ, λα θαηαιάβεη θαη πνπ δπζθνιεύεηαη, παξά λα θάεη κία ώξα ή ηέινο πάλησλ ιηγόηεξε από ην παηρλίδη ηνπ, ηελ μεθνύξαζε ηνπ ή ην δηάβαζκα ηνπ αληηγξάθνληαο έλα θείκελν ηνπ βηβιίνπ». 5) Πξνθίι εξσηεζέλησλ Οινθιεξψλνληαο ηελ αλάιπζε ηνπ πιηθνχ, ζθηαγξαθνχκε ην πξνθίι ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα. Έηζη, επηδηψθνπκε λα πξνθχςεη κηα ζθαηξηθή εηθφλα γηα ηα επηπιένλ ζηνηρεία ηνπ θχινπ ηνπο, ηεο ειηθίαο ηνπο, ηεο νηθνγελεηαθήο θαηάζηαζήο ηνπο, ηνπ επαγγέικαηφο ηνπο, ηεο εθπαίδεπζήο ηνπο θαη ηνπ επηπέδνπ ηνπο ζηε γλψζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο. 5.1) Φύλο Όπσο έρεη γίλεη ήδε αλαθνξά ζην ππνθεθάιαην 2.2. ηνπ εκπεηξηθνχ κέξνπο, φινη νη ζπκκεηέρνληεο εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο είλαη γέλνπο ζειπθνχ. Δίλαη γεγνλφο, άιισζηε, φηη νη πεξηζζφηεξνη απφθνηηνη Αγγιηθήο Φηινινγίαο ζηε ρψξα καο είλαη γπλαίθεο, επνκέλσο ήηαλ αλακελφκελν ην δείγκα λα απνηειείηαη απφ απηέο. Όζνλ αθνξά ηνπο εξσηεζέληεο γνλείο, είλαη φιεο κεηέξεο, γηαηί νη παηέξεο ησλ καζεηψλ [94]

95 έδεημαλ απξφζπκνη λα ζπκκεηάζρνπλ, ρξεζηκνπνηψληαο ζπλήζσο ηε θξάζε «Μφλν ε γπλαίθα κνπ αζρνιείηαη κε απηά, εγψ δελ μέξσ». 5.2) Ηλικία Οη εθπαηδεπηηθνί πνπ ζπκκεηέρνπλ είλαη νη πεξηζζφηεξεο λέεο θαη αλήθνπλ ζηελ ειηθηαθή θαηεγνξία ησλ εηψλ. Γχν είλαη εηψλ θαη κία θπξία είλαη εηψλ. Οη κεηέξεο, πάιη, ήηαλ ζρεηηθά λέεο θαζψο αληηθείκελν ηεο έξεπλαο απνηέιεζε ην εηζαγσγηθφ επίπεδν ηεο αγγιηθήο θαη επνκέλσο ζε απηφ αλήθνπλ ηα παηδηά ηνπ δεκνηηθνχ. Έμη κεηέξεο, ινηπφλ, είλαη εηψλ θαη ηέζζεξηο εηψλ. 5.3) Οικογενειακή καηάζηαζη Οη επηά απφ ηηο δέθα εθπαηδεπηηθνχο δελ είλαη παληξεκέλεο, δχν είλαη έγγακεο κε παηδηά θαη κία δηαδεπγκέλε κε παηδηά. Γελ ήηαλ ιίγεο νη θνξέο πνπ νη εθπαηδεπηηθνί-κεηέξεο ζέιεζαλ λα κηιήζνπλ γηα ηελ εκπεηξία εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο θαη απφ ηα δηθά ηνπο παηδηά. Απφ ηελ άιιε, νη κεηέξεο πνπ εξσηήζεθαλ είλαη φιεο παληξεκέλεο εθηφο απφ κία δηαδεπγκέλε. 5.4) Επάγγελμα Όζνλ αθνξά ηελ αθξηβή επαγγεικαηηθή ηδηφηεηα θαη εκπεηξία, φιεο νη εθπαηδεπηηθνί έρνπλ δηδάμεη ή δηδάζθνπλ ζε θάπνην θέληξν μέλσλ γισζζψλ αιπζίδαο ή απηφλνκν-ζπλνηθηαθφ. Γχν κάιηζηα έρνπλ πεξάζεη θαη απφ ηε ζέζε ηεο δηεχζπλζεο. Έμη απφ απηέο έρνπλ εξγαζηεί ή εξγάδνληαη ζε δεκφζηα ζρνιεία είηε σο κφληκεο, αλαπιεξψηξηεο, αλαπιεξψηξηεο κεησκέλνπ σξαξίνπ ή σξνκίζζηεο. Απφ ηηο κεηέξεο, ηξεηο είλαη δεκφζηνη ππάιιεινη πςειήο ζέζεο, ηέζζεξηο ηδησηηθνί ππάιιεινη θαη ηξεηο αζρνινχληαη κε ηα νηθνθπξηθά. 5.5) Εκπαίδεςζη Έμη απφ ηηο εθπαηδεπηηθνχο έρνπλ ιάβεη κφλν βαζηθφ πηπρίν Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο ΑΔΗ., ηξεηο παξαθνινπζνχλ καζήκαηα κεηαπηπρηαθνχ θχθινπ ζπνπδψλ θαη κία είλαη θάηνρνο δηδαθηνξηθνχ. Δπηά ζηηο δέθα αλαθέξνπλ φηη φπνηε ηνπο δίλεηαη ε επθαηξία, παξαθνινπζνχλ επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα, ηα νπνία ζπλήζσο νξγαλψλνπλ δηάθνξνη εθδνηηθνί νίθνη μελφγισζζσλ εγρεηξηδίσλ, δηφηη ππάξρεη έιιεηςε επηκφξθσζεο απφ ηελ πνιηηεία Απφ ηελ άιιε, ηέζζεξηο απφ ηηο [95]

96 κεηέξεο είλαη απφθνηηνη ιπθείνπ, δχν απφθνηηνη θάπνηαο ζρνιήο ΑΔΗ θαη ηέζζεξηο θάηνρνη κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ. 5.6) Επίπεδο γνώζηρ ηηρ αγγλικήρ γλώζζαρ Οη εθπαηδεπηηθνί θπζηθά ήηαλ φιεο επηπέδνπ C2 - άξηζηεο γλώζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο θαη κάιηζηα κία είλαη θπζηθή νκηιήηξηα (native speaker). Απφ ηηο κεηέξεο, νη ηέζζεξηο δελ γλσξίδνπλ ηελ αγγιηθή θαη δελ έρνπλ θάπνηα πηζηνπνίεζε γισζζνκάζεηαο, άιιεο ηέζζεξηο είλαη επηπέδνπ Β2 - κέζν θαη δχν είλαη επηπέδνπ C2 - άξηζηεο γλώζεο. [96]

97 4. πδήηεζε ησλ δηαπηζηώζεσλ ην ζεκείν απηφ ζα αθνινπζήζεη ε εμέηαζε θαη παξνπζίαζε ησλ δεδνκέλσλ ζε ζρέζε κε ηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα. Απφ ηελ αλάιπζε ηνπ πιηθνχ ηεο παξνχζαο εξγαζίαο πξνθχπηνπλ νη παξαθάησ δηαπηζηψζεηο αλά εξεπλεηηθφ άμνλα. Α) Απόςεηο γνλέσλ θαη εθπαηδεπηηθώλ αγγιηθήο γιώζζαο ζρεηηθά κε ηε ζέζε ηεο αγγιηθήο γιώζζαο ζήκεξα ζηελ θνηλσλία θαη ην ζρνιείν Αλαθνξηθά κε ηε ζέζε ηεο αγγιηθήο γιώζζαο ζηελ θνηλσλία θαη ην ζρνιείν, δηαπηζηψλεηαη φηη ζεσξείηαη πνιχ ζεκαληηθή ζηηο εκέξεο καο, πξάγκα πνπ επηβεβαηψλεη ην ξφιν ηεο σο lingua franca. Δθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο παξνπζηάδνπλ ζπζηξάηεπζε απφςεσλ πάλσ ζε απηφ, αλεμαξηήησο ηνπ πξνθίι ηνπο. Αλαιπηηθφηεξα, ε γνώζη ηηρ αγγλικήρ θξίλεηαη απαξαίηεηε, εάλ ν πνιίηεο ηεο ησξηλήο θνηλσλίαο επηζπκεί λα ρεηξίδεηαη επαξθψο δηάθνξα ηερλνινγηθά κέζα, λα επηθνηλσλεί ζην πιαίζην ελφο πνιππνιηηηζκηθνχ πεξηβάιινληνο, λα έρεη αμηψζεηο γηα κία επλντθφηεξε ζέζε εξγαζίαο, λα ηε ρξεζηκνπνηεί ζην επάγγεικα πνπ αζθεί, λα ζπλαιιάζζεηαη εκπνξηθά, λα ζπνπδάδεη θαη λα ηαμηδεχεη. Ζ ζπγθεθξηκέλε δηαπίζησζε ζπκθσλεί θαη κε ηα πνξίζκαηά ησλ εξεπλψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ηα νπνία έρνπλ αλαθεξζεί ζην ζεσξεηηθφ κέξνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. Όζνλ αθνξά ηελ παποσή ηηρ εκμάθηζηρ ηηρ αγγλικήρ γλώζζαρ από ηα δημόζια δημοηικά ζσολεία δηαπηζηψλεηαη φηη ζεσξείηαη πνιχ ζεκαληηθφ λα ππάξρεη. Οη γνλείο θαίλεηαη λα ην ζεσξνχλ δεδνκέλν, γηα απηφ θαη δελ πξνβάιινπλ θάπνηνλ ζπγθεθξηκέλν ιφγν, φκσο, νη εθπαηδεπηηθνί ην βιέπνπλ σο ην δηθαίσκα ηνπ Έιιελα αιιά θαη Δπξσπαίνπ πνιίηε ζηε δεκφζηα δσξεάλ παηδεία. Φαίλεηαη, ινηπφλ, φηη νη ελέξγεηεο πξνψζεζεο ηεο πνιπγισζζίαο κέζσ ησλ ζρνιείσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο έρνπλ επηηχρεη ζε κεγάιν βαζκφ. Ζ ππώιμη εκμάθηζη ηηρ αγγλικήρ γλώζζαρ ζε καζεηέο ησλ 6-8 εηψλ, εληνπίδεηαη φηη δηράδεη εθπαηδεπηηθνχο θαη γνλείο έρνληαο ηνπο κηζνχο θαη απφ ηα δχν δηαθνξεηηθά δείγκαηα σο ππνζηεξηθηέο θαη ηνπο άιινπο κηζνχο αληίζεηνπο. Παξαηεξείηαη φηη νη εθπαηδεπηηθνί απμεκέλσλ πξνζφλησλ ή θαη κε δηδαθηηθή εκπεηξία ζε έλα απφ ηα πεηξακαηηθά, νινήκεξα δεκνηηθά ζρνιεία, ηα νπνία εθήξκνζαλ ηε δηδαζθαιία ηεο αγγιηθήο απφ ηελ α θαη β δεκνηηθνχ, έρνπλ ζεηηθή ζηάζε απέλαληη ζηελ πξψηκε εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο. Αληίζηνηρα, θαη γνλείο κε [97]

98 πςειφβαζκε εξγαζία θαη παηδηά πνπ θνηηνχλ ζε έλα πεηξακαηηθφ νινήκεξν δεκνηηθφ δείρλνπλ ζεηηθά πξνζθείκελνη. Ζ παξαπάλσ δηαπίζησζε επηβεβαηψλεηαη θαη απφ ηνλ δηραζκφ πνπ παξαηεξήζεθε ζρεηηθά κε ηελ πξσηνβνπιία ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο λα εληάμεη πεηξακαηηθά ηελ αγγλική γλώζζα από ηην α δημοηικού ζηο «Νέο Σσολείο». Καη εδψ εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο απμεκέλσλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ θαη κε θάπνηνπ είδνπο πξνζσπηθή ζπκκεηνρή ζε έλα «Νέν ρνιείν», παξνπζίαζαλ κία ζεηηθή ζηάζε σο πξνο απηήλ ηελ θίλεζε, ζπλδένληαο ηελ εκπεηξία ηνπο κε αλαθνξέο ζε επηζηεκνληθέο έξεπλεο άιισλ ρσξψλ πνπ επηβεβαηψλνπλ ηα πιενλεθηήκαηα ηεο έληαμεο ηεο δηδαζθαιίαο μέλσλ γισζζψλ ζηηο πξψηεο ηάμεηο ηνπ δεκνηηθνχ. Οη ππφινηπνη εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο εθθξάδνπλ θφβνπο γηα κεγάιν θφξην θαη νίθνλ εξγαζηψλ ησλ καζεηψλ, ζχγρπζε κε ηελ ειιεληθή γιψζζα θαη ζπζζψξεπζε αξλεηηζκνχ απέλαληη ζηηο μέλεο γιψζζεο. ε φ, ηη αθνξά γεληθά ζην μάθημα ηηρ αγγλικήρ ζηα ολοήμεπα δημοηικά ζσολεία, δηαπηζηψλεηαη φηη δηδάζθνληαη ρσξίο θαλέλαλ νπζηαζηηθφ πξνγξακκαηηζκφ. Σν νινήκεξν ζρνιείν ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ πιεηνςεθία ησλ εξσηεζέλησλ σο ηφπνο θχιαμεο θαη ππν-απαζρφιεζεο ησλ καζεηψλ, θαζψο δελ ηειείηαη ε εκπέδσζε ησλ καζεκάησλ ηεο πξσηλήο δψλεο. Δθπαηδεπηηθνί πνπ έρνπλ εξγαζηεί σο σξνκίζζηνη ζε νινήκεξα δεκνηηθά θαη γνλείο κε παηδί πνπ παξαθνινπζεί απηήλ ηε δψλε δείρλνπλ απνγνεηεπκέλνη απφ ηελ έιιεηςε νξγάλσζεο. Παξ φια απηά, εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο κε απμεκέλα επαγγεικαηηθά πξνζφληα δείρλνπλ εκπηζηνζχλε θαη αηζηνδνμία απέλαληη ζηελ επηηπρία ηνπ ζεζκνχ. Β) ηάζεηο-ζπκπεξηθνξέο γνλέσλ θαη εθπαηδεπηηθώλ αλαθνξηθά κε ην έξγν πνπ πξνζθέξνπλ δεκόζηνη θαη ηδησηηθνί εθπαηδεπηηθνί θνξείο γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιώζζαο ζε επίπεδν L0-Δηζαγσγηθό Καηά γεληθή νκνινγία, εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο έρνπλ αξλεηηθή ζηάζε απέλαληη ζην έξγν πνπ ηεινύλ ηα ειιεληθά δεκόζηα δεκνηηθά ζρνιεία ζην εηζαγσγηθφ επίπεδν ηεο αγγιηθήο γιψζζαο θαη ζεηηθή απέλαληη ζην έξγν ησλ ηδησηηθψλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη κηζνί εθπαηδεπηηθνί θαη ε πιεηνςεθία ησλ γνλέσλ ζεσξνχλ αποηελεζμαηικόηεπο και πιο αξιόπιζηο εκπαιδεςηικό θοπέα ηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Οη ιφγνη πνπ αλαθέξνπλ σο απφδεημε ησλ πεπνηζήζεσλ ηνπο είλαη [98]

99 πνιινί θαη πεξίπινθνη δείρλνληαο, πξψηνλ, πφζν βαζηά ξηδσκέλνη είλαη θαη δεχηεξνλ φηη πνιχ πηζαλφλ λα έρνπλ θάπνηα αληηζηνηρία κε ηελ πξαγκαηηθφηεηα. Δπίζεο, απφ ηελ πνηθηιία ησλ ιφγσλ πνπ αλαθέξνπλ νη γνλείο θαίλεηαη φηη απηνί είλαη πην θαηαζηαιαγκέλνη ζηηο απφςεηο ηνπο ζε ζρέζε κε ηνπο εθπαηδεπηηθνχο. Βέβαηα εθπαηδεπηηθνί απμεκέλσλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ θαίλνληαη πην ζθεπηηθηζηέο θαη δελ βηάδνληαη λα εηηθεηνπνηήζνπλ θαλέλαλ εθπαηδεπηηθφ θνξέα, θαζψο ζεσξνχλ φηη ε «απνηειεζκαηηθφηεηα» είλαη πνιπζρηδήο έλλνηα. Οη γνλείο απμεκέλσλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ θαίλεηαη λα απνξξίπηνπλ θαη ην έξγν ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ, θαζψο ην ζεσξνχλ πξντφλ κηαο θνηλσλίαο πνπ δεηά κφλν ηε ζπζζψξεπζε επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ (π.ρ. πηζηνπνηεηηθά γισζζνκάζεηαο). ρεηηθά κε ηηο απαιηήζειρ και πποζδοκίερ από ηοςρ εκπαιδεςηικούρ θοπείρ θαίλεηαη λα είλαη πνιιέο, ηδηαίηεξα απφ ηνπο γνλείο. Οη πξνζδνθίεο απηέο αλαθέξνληαη θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο θαη έρνπλ λα θάλνπλ κε ηε κέζνδν κάζεζεο, ε νπνία ζα πιαηζηψλεηαη απφ θαηάιιεια εθπαηδεπκέλνπο θαη ππεχζπλνπο εθπαηδεπηηθνχο, επαξθείο δηδαθηηθέο ψξεο, ζχγρξνλα κέζα δηδαζθαιίαο θαη ηε δπλαηφηεηα πηζηνπνίεζεο ηεο γισζζνκάζεηαο. Οη γνλείο κε πςειφηεξε εθπαίδεπζε θαίλεηαη λα έρνπλ απαηηήζεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ θαηάθηεζε ηεο επηθνηλσληαθήο δηάζηαζεο ηεο γιψζζαο θαη φρη κε ηε ρξήζε ηεο σο επαγγεικαηηθφ πξνζφλ. Ζ βαζηθφηεξε δηαπίζησζε φκσο απφ φινπο ηνπ εξσηεζέληεο, αλεμαξηήησο πξνθίι, είλαη φηη ην ηδαληθφηεξν ζα ήηαλ ε εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο κφλν κέζσ ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ θαη ε θαηάξγεζε ησλ θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Όζνλ αθνξά ην πνηα βιέπνπλ φηη είλαη η ζηάζη ηηρ κοινυνίαρ απένανηι ζηοςρ εκπαιδεςηικούρ αγγλικήρ γλώζζαρ, νη εθπαηδεπηηθνί βιέπνπλ έλαλ αξλεηηζκφ απέλαληη ζε απηνχο πνπ εξγάδνληαη ζην δεκφζην θαη ην αληίζεην απέλαληη ζε απηνχο πνπ εξγάδνληαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Ζ αίζζεζε ηνπο απηή δελ επηβεβαηψλεηαη πιήξσο απφ ηνπο γνλείο, θαζφηη κφλν νη κηζνί ηε ζπκκεξίδνληαη. Οη ιφγνη, πάλησο, ηεο αξλεηηθήο ζηάζεο ηεο θνηλσλίαο απέλαληη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ ζρεηίδνληαη κε ηε θχζε ηεο ζέζεο ηνπο, ηελ εθπαίδεπζε ηνπο, ηηο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο κε ηνπο γνλείο θαη καζεηέο θαζψο θαη ηε ζηάζε απέλαληη ζην ζπγθεθξηκέλν γλσζηηθφ αληηθείκελν πνπ δηδάζθνπλ ζε ζρέζε κε άιια ζην ζρνιείν. Ζ ζηάζη ηηρ κοινυνίαρ απένανηι ζηοςρ διεςθςνηέρ ηυν δύο εκπαιδεςηικών θοπέυν δηαπηζηψλεηαη φηη ζχκθσλα κε ηνπο εθπαηδεπηηθνχο είλαη ζεηηθή θαη έρεη λα θάλεη κε ην θχξνο πνπ απνπλέεη ε ζέζε ηνπο. Αληίζεηα, ζχκθσλα κε ηνπο [99]

100 πεξηζζφηεξνπο γνλείο, ε ζηάζε ηεο θνηλσλίαο είλαη αξλεηηθή γηα απηνχο ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ, δηφηη δελ εθηεινχλ νξζά ηνλ ξφιν ηνπο, θαη κεηξηνπαζήο γηα απηνχο ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. Όπσο είλαη εκθαλέο, νη δχν νκάδεο ησλ εξσηεζέλησλ, κεηαθξάδνπλ ηνλ φξν «θνηλσλία» σο «ε θνηλσλία κνπ», δειαδή, αληίζηνηρα ε θνηλσλία ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ε θνηλσλία ησλ γνλέσλ. Σέινο, ζχκθσλα κε ηνπο εθπαηδεπηηθνχο, ε εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο ζε έλα θέληξν μέλσλ γισζζψλ, παξάιιεια κε ηε θνίηεζε ζην ζρνιείν, είλαη δείγκα ηνπ κοινυνικού κύποςρ ελφο καζεηή θαη ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ, θαη κάιηζηα πςειφηεξνπ, θαζψο κία ηέηνηα θίλεζε εμππαθνχεη, θαηά ηελ άπνςή ηνπο, κεγαιχηεξε νηθνλνκηθή άλεζε. Δθ δηακέηξνπ αληίζεηε άπνςε έρνπλ ζρεδφλ φινη νη εξσηεζέληεο γνλείο, νη νπνίνη ζεσξνχλ, φπσο δηαπηζηψλεηαη, φηη ην θνηλσληθφ θχξνο δελ ζρεηίδεηαη κε ην αλ έλαο καζεηήο παξαθνινπζεί καζήκαηα ζε θάπνην θέληξν μέλσλ γισζζψλ. Γελ έρεη ζεκαζία αλ ε νηθνγέλεηα αλήθεη ζε αλψηεξν ή θαηψηεξν θνηλν-νηθνλνκηθφ ζηξψκα, θαζψο ζεσξείηαη δεδνκέλν φηη ην παηδί ζα πξέπεη λα δηδαρζεί παξάιιεια θαη απφ θάπνηνλ ηδησηηθφ εθπαηδεπηηθφ θνξέα. Γ) Τιηθνηερληθή ππνδνκή ησλ δεκόζησλ δεκνηηθώλ ζρνιείσλ θαη ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζώλ γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιώζζαο ζε επίπεδν L0- Δηζαγσγηθό ε φ, ηη αθνξά ζηελ πιηθνηερληθή ππνδνκή, δειαδή ηηο ζρνιηθέο αίζνπζεο θαη ηα κέζα δηδαζθαιίαο, ησλ εμεηαδφκελσλ εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ, δηαπηζηψλεηαη φηη ζεσξείηαη πην επαξθήο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ ζε ζρέζε κε ηα δεκφζηα δεκνηηθά. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην μέγεθορ ηυν αιθοςζών ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ είλαη ζεσξεηηθά κεγάιν αιιά κεηαηξέπεηαη ζε κηθξφ αλ αλαινγηζηεί θαλείο φηη κέζα ηνπο θηινμελνχληαη ηάμεηο ησλ 25 πεξίπνπ καζεηψλ. Αληίζεηα, ην κέγεζνο ησλ αηζνπζψλ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ είλαη ζεσξεηηθά κηθξφ, αιιά αξθεηφ γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ νιηγνκειψλ ηκεκάησλ. Δπηπιένλ, ε εζυηεπική διαμόπθυζη, δειαδή, ν δηάθνζκνο θαη ε ζηνίρηζε ησλ ζξαλίσλ, ησλ αηζνπζψλ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ είλαη πην θησρή θαη αδηάθνξε ζε ζρέζε κε απηήλ ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. [100]

101 ρεηηθά κε ηα είδη ηυν μέζυν διδαζκαλίαρ, δηαπηζηψλεηαη φηη σο πξνο ηελ πνηθηιία, ππάξρεη αληηζηνηρία θαη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ αιιά σο πξνο ηελ πνζφηεηα ζίγνπξα ππάξρνπλ πην πνιιά ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ παξά ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία. Δπηπξνζζέησο, παξαηεξείηαη δηαθνξά ζηελ πνηθηιία θαη ηελ πνζφηεηα ησλ κέζσλ δηδαζθαιίαο αλάκεζα ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ πνπ αλήθνπλ ζε θάπνηα αιπζίδα θαη ζε απηά πνπ είλαη απηφλνκα. Όπσο αλαθέξεηαη, είλαη πην πινχζηα ζηα πξψηα παξά ζηα δεχηεξα. Γ) Μεζόδεπζε δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο γιώζζαο ζηα δεκόζηα δεκνηηθά ζρνιεία θαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζώλ ζε επίπεδν L0-Δηζαγσγηθό Ζ κεζόδεπζε ηεο δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο πεξηιακβάλεη ηνλ αξηζκφ ησλ καζεηψλ πνπ επηιέγεηαη αλά ηκήκα, ηελ νινθιήξσζε ηεο δηδαθηέαο χιεο, ηα δηδαθηηθά εγρεηξίδηα, ηηο κεζφδνπο-πξνζεγγίζεηο δηδαζθαιίαο, ηε ρξήζε ησλ ππαξρφλησλ κέζσλ δηδαζθαιίαο, ηε γεληθή αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ, ηελ αληηζηνηρία ηεο ηειηθήο αμηνιφγεζεο ησλ καζεηψλ κε ην γισζζηθφ ηνπο επίπεδν θαη ηηο θαη νίθνλ εξγαζίεο. πκπεξαίλεηαη, ινηπφλ, φηη, θαηά ηε γεληθή νκνινγία εθπαηδεπηηθψλ θαη γνλέσλ, ε κεζφδεπζε ηεο δηδαζθαιίαο ηεο αγγιηθήο είλαη πην νινθιεξσκέλε ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ παξά ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία. Αξρηθά, φζνλ αθνξά ηνλ απιθμό ηυν μαθηηών αλά ηάμε, ν κεγάινο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά επεξεάδεη αξλεηηθά ηε καζεζηαθή δηαδηθαζία ελψ ν κηθξφο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ζεηηθά, θαζψο είλαη απηφο πνπ θαζνξίδεη θπξίσο ηνλ ρξφλν ζηνλ νπνίν ζα είλαη εθηεζεηκέλα ηα παηδηά κέζα ζηελ ηάμε ζηελ αγγιηθή γιψζζα. Σελ άπνςε απηή ππνζηεξίδνπλ εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο αλεμαξηήησο ηνπ πξνθίι ηνπο. Γεχηεξνλ, αλαθνξηθά κε ηελ ολοκλήπυζη ηηρ ππογπαμμαηιζμένηρ ύληρ ζε κία ηάμε εθκάζεζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, νη πεξηζζφηεξνη εθπαηδεπηηθνί, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ απηψλ κε εξγαζηαθή εκπεηξία ζε δεκφζηα ζρνιεία, ππνζηεξίδνπλ φηη δελ ηειείηαη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ελψ ηειείηαη ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Βέβαηα, νη εξσηεζέληεο κε απμεκέλα ηππηθά πξνζφληα, θαη απφ ηα δχν δείγκαηα, δηαπηζηψλεηαη φηη δελ ηαπηίδνπλ ηελ νινθιήξσζε ηεο χιεο κε ηελ επηηπρεκέλε εκπέδσζή ηεο απφ ηνπο καζεηέο θαη αλαθέξνληαη ζε πνιινχο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο ε χιε ζα πξέπεη λα πξνζαξκφδεηαη ζηα δεδνκέλα ηεο εθάζηνηε ηάμεο. [101]

102 Σξίηνλ, ζρεηηθά κε ηα διδακηικά εγσειπίδια, δηαπηζηψλεηαη φηη είλαη έλα βαζηθφ θνκκάηη πνπ ζπκβάιεη ζηελ πνηφηεηα ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο, θαζψο πξνθχπηεη ζπλερψο αβίαζηα σο ζέκα ζπδήηεζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηεμαγσγήο ησλ ζπλεληεχμεσλ θαη βγάδεη ζηελ επηθάλεηα έληνλα ζπλαηζζήκαηα. Δπηπιένλ, νη πεξηζζφηεξνη εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο ζεσξνχλ ηα βηβιία ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ αλεπαξθή θαη αθαηάιιεια ελψ απηά ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ πην επράξηζηα, νξγαλσκέλα θαη θαηαλνεηά αλ θαη αξθεηά δαπαλεξά. Πξέπεη, επίζεο λα αλαθεξζεί φηη εθπαηδεπηηθνί πνπ έρνπλ πεξάζεη απφ δηεπζπληηθέο ζέζεηο ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ζεκεηψλνπλ φηη ηα βηβιία, πνπ επηιέγνληαη θπξίσο ζηηο αιπζίδεο, δελ είλαη απαξαηηήησο ηα θαηαιιειφηεξα γηα ηνπο καζεηέο, θαζψο απφ πίζσ θξχβνληαη νηθνλνκηθέο δνζνιεςίεο κε δηάθνξνπο εθδνηηθνχο νίθνπο. Σέηαξηνλ, φζνλ αθνξά ηηο μεθόδοςρ διδαζκαλίαρ, δηαπηζηψλεηαη φηη, θαηαξρήλ, δπζθνιεχνπλ ζαλ έλλνηα εθπαηδεπηηθνχο θαη γνλείο. Δληχπσζε πξνθαιεί ην γεγνλφο φηη ελψ νη εθπαηδεπηηθνί έρνπλ δηδαρζεί θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ ηνπ βαζηθνχ πηπρίνπ ηνπο ηηο δηάθνξεο κεζφδνπο θαη πξνζεγγίζεηο δηδαζθαιίαο, ρξεηάδνληαλ δηαζαθελίζεηο θαη αλαθνξά ζηελ έλλνηα «ηξφπνο δηδαζθαιίαο» ψζηε λα κπνξέζνπλ λα απαληήζνπλ. ε γεληθέο γξακκέο, φκσο, φινη νη εξσηεζέληεο έδεημαλ λα έρνπλ αξλεηηθή γλψκε γηα ηνλ ηξφπν δηδαζθαιίαο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία, δηφηη ηνπο θαίλεηαη πην «παξαδνζηαθφο» ή πην «αλνξγάλσηνο». Κάπσο ζεηηθφηεξε ζηάζε θαίλεηαη λα έρνπλ απέλαληη ζηηο κεζφδνπο πνπ αθνινπζνχλ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Πέκπηνλ, αλαθνξηθά κε ηη σπήζη ηυν μέζυν διδαζκαλίαρ, θαίλεηαη φηη απηά ζηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία δελ ρξεζηκνπνηνχληαη επαξθψο ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη κε απηά ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ. Δδψ αξθεηνί λένη εθπαηδεπηηθνί αλαθέξνπλ φηη νη κεγαιχηεξεο ειηθίαο ζπλάδεξθνη δελ έρνπλ ηελ ηερλνγλσζία γηα λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπλ, ελψ νη πην έκπεηξνη εθπαηδεπηηθνί θάλνπλ αλαθνξά ζηελ έιιεηςε εθπαίδεπζεο θαη επηκφξθσζεο ζηε ρξήζε ηνπο είηε ζην δεκφζην είηε ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Σέινο, εθπαηδεπηηθνί θαη γνλείο απμεκέλσλ ηππηθψλ πξνζφλησλ θάλνπλ λχμε γηα επηθαλεηαθή ρξήζε ησλ κέζσλ δηδαζθαιίαο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ κε κνλαδηθφ ζθνπφ ηελ πξνζέιθπζε πεξηζζφηεξσλ πειαηψλ. Έθηνλ, ζρεηηθά κε ηελ αξιολόγηζη ηυν μαθηηών, δηαπηζηψλεηαη φηη είλαη πην ζπρλή θαη ιεπηνκεξήο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ απφ φ, ηη ζηα δεκφζηα δεκνηηθά είηε αθνξά ηε γεληθή αμηνιφγεζε είηε αθνξά ηελ ηειηθή βαζκνινγία. Σα [102]

103 δηαγσλίζκαηα ηα νπνία γξάθνπλ νη καζεηέο είλαη θπξίσο πξνεηδνπνηεκέλα ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ θαη απηφ πξνσζεί ηελ νξγάλσζε ζηε κειέηε ησλ καζεηψλ. Έβδνκνλ, αλαθνξηθά κε ηελ ανηιζηοισία μεηαξύ ηηρ ηελικήρ αξιολόγηζηρ ησλ καζεηψλ θαη ηνπ πξαγκαηηθνχ γισζζηθνχ ηνπο επηπέδνπ, δηαπηζηψλεηαη φηη δελ ηζρχεη νχηε ζηα δεκφζηα δεκνηηθά αιιά νχηε ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ γηα πνηθίινπο ιφγνπο. Βέβαηα, αλαθέξεηαη φηη ε αλαληηζηνηρία απηή κπνξεί λα απνθαιπθζεί πνιχ πην εχθνια ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ φπνπ ππάξρνπλ σο απηέο απνδείμεηο ηα ζπρλά δηαγσλίζκαηα θαη ηα απνηειέζκαηα ζηα πηπρία γισζζνκάζεηαο. Σέινο, ζρεηηθά κε ηνλ όγκο ηυν καη οίκον επγαζιών, ζπκπεξαίλεηαη φηη είλαη ζρεηηθά κηθξφο ζηα δεκφζηα δεκνηηθά θαη κεγάινο ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ. Οη πεξηζζφηεξνη εξσηεζέληεο δειψλνπλ φηη πξνηηκνχλ κηα κέζε θαηάζηαζε, ψζηε λα κπνξνχλ ηα παηδηά ηνπο λα έρνπλ πεξηζζφηεξν ειεχζεξν ρξφλν. Όζνλ αθνξά ην είδορ ηυν καη οίκον επγαζιών δηαπηζηψλεηαη φηη είλαη πεξίπνπ ην ίδην θαη ζηνπο δχν εθπαηδεπηηθνχο θνξείο θαη έρεη λα θάλεη πεξηζζφηεξν κε ηελ εμάζθεζε κεραληζηηθψλ παξά επηθνηλσληαθψλ δεμηνηήησλ. Δθπαηδεπηηθνί κε κεγάιε πξνυπεξεζία αλαθέξνπλ φηη ηελ επηινγή ηνπ είδνπο ησλ θαη νίθνλ εξγαζηψλ ζηα θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ηελ έρεη θαηά θχξην ιφγν ν δηεπζπληήο θαη φρη ν εθπαηδεπηηθφο. Δ) Πξνθίι εξσηώκελνπ Οη πιεξνθνξίεο πνπ ζπγθεληξψζεθαλ γηα ην πξνθίι ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα, νδεγνχλ νξηζκέλεο θνξέο ζε δηαπηζηψζεηο πνπ αθνξνχλ ζηνλ ηξφπν πνπ βιέπνπλ ην έξγν ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ θαη ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ ζηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο. Καζψο ην δείγκα απνηειείηαη απνθιεηζηηθά απφ γπλαίθεο, δελ κπνξνχλ λα γίλνπλ δηαπηζηψζεηο ζρεηηθά κε ην αλ ην θύλο επεξεάδεη ηηο απφςεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα. Δπηπιένλ, δηαπηζηψλεηαη φηη θαη ε οικογενειακή καηάζηαζη δελ επεξεάδνπλ ηηο απφςεηο ησλ εξσηεζέλησλ. Αληίζεηα, νη απφςεηο επεξεάδνληαη απφ ηελ ηλικία, ην επάγγελμα, ηελ εκπαίδεςζη θαη ην επίπεδο γνώζηρ ηηρ αγγλικήρ. Πην ζπγθεθξηκέλα, εθπαηδεπηηθνί κεγαιχηεξεο ειηθίαο δείρλνπλ απξφζπκνη λα ελζσκαηψζνπλ ηηο ΣΠΔ ζηηο δηδαθηηθέο ηνπο πξαθηηθέο. Δπίζεο, εθπαηδεπηηθνί κε κεγαιχηεξε επαγγεικαηηθή εκπεηξία θαη αλψηεξεο ζπνπδέο, δείρλνπλ λα έρνπλ ηάζε πξνο ηηο κε απφιπηεο δειψζεηο θαη ηελ εηηθεηνπνίεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ. Δπηπιένλ, νη ζπγθεθξηκέλνη εθπαηδεπηηθνί δηαπηζηψλεηαη φηη εθθξάδνπλ εκπηζηνζχλε ζην έξγν πνπ έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα επηηειέζνπλ ηα [103]

104 δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία. Αληίζηνηρα, γνλείο κε πςειφβαζκε ζέζε, αλψηεξεο ζπνπδέο θαη κεγαιχηεξν επίπεδν γλψζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, θαίλνληαη πην ζθεπηηθηζηέο, ακθηζβεηνχλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ έξγνπ ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ θαη δείρλνπλ θαη απηνί κία ζεηηθή δηάζεζε απέλαληη ζην έξγν πνπ κπνξνχλ λα επηηειέζνπλ ηα δεκφζηα δεκνηηθά ζρνιεία. [104]

105 ΔΠΙΛΟΓΟ Ζ παξνχζα εξγαζία απνηειεί κία ζεσξεηηθή θαη εκπεηξηθή πξνζέγγηζε ηνπ δεηήκαηνο ηνπ έξγνπ ησλ δεκφζησλ δεκνηηθψλ ζρνιείσλ θαη ησλ θέληξσλ μέλσλ γισζζψλ γηα ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζην L0-εηζαγσγηθφ επίπεδν κέζσ ησλ απφςεσλ εθπαηδεπηηθψλ αγγιηθήο γιψζζαο θαη γνλέσλ καζεηψλ πνπ καζαίλνπλ ηελ αγγιηθή. Αθνξά φρη κφλν ην επξχηεξν ζχλνιν ζην νπνίν αλήθνπλ νη ζπκκεηέρνληεο ζηελ έξεπλα αιιά θαη ηνπο καζεηέο, νη νπνίνη είλαη νη άκεζνη απνδέθηεο ηνπ έξγνπ ησλ δχν εμεηαδφκελσλ εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ. Δπηπιένλ, έρεη σο πηζαλνχο απνδέθηεο ζρνιηθνχο ζπκβνχινπο θαη ππεχζπλνπο ζρεδηαζκνχ ησλ αλαιπηηθψλ πξνγξακκάησλ αγγιηθήο γιψζζαο. Καζψο ππάξρεη έλδεηα ζε αληίζηνηρνπ είδνο εξεπλεηηθέο κειέηεο, ε παξνχζα εξγαζία επηρείξεζε λα δψζεη απαληήζεηο ζε βαζηθά εξσηήκαηα ζαλ θαη απηά πνπ πξναλαθέξζεθαλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε έξεπλα, ινηπφλ, δείρλεη φηη, θαηά γεληθή νκνινγία, ην έξγν ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ θξίλεηαη αλαπνηειεζκαηηθφ ζε ηέηνην ζεκείν πνπ νη γνλείο λα αλαγθάδνληαη λα εγγξάθνπλ ηα παηδηά ηνπο ζε θέληξα μέλσλ γισζζψλ, ηα νπνία δελ αλαπιεξψλνπλ απιψο ηα καζεζηαθά θελά ζηελ αγγιηθή αιιά δηαγξάθνπλ ηε δηθή ηνπο μερσξηζηή πνξεία πξνο ηελ θαηάθηεζε ηεο αγγιηθήο σο κίαο μέλεο γιψζζαο. Ζ δηαπίζησζε απηή ζα ήηαλ θαιφ λα επηβεβαησζεί απφ έξεπλεο κε δηαθνξεηηθά κεζνδνινγηθά εξγαιεία, κε δηαθνξεηηθφ θαη ίζσο κεγαιχηεξν δείγκα (π.ρ. δείγκα καζεηψλ) θαζψο ην έξγν, φζνλ αθνξά ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο πξσηίζησο ησλ δεκφζησλ ζρνιείσλ, ζα πξέπεη λα ηεζεί ζην επίθεληξν ηεο έξεπλαο ηφζν ζην επίπεδν ηεο πξσηνβάζκηαο φζν θαη ηεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Με ηνλ ηξφπν απηφ, ζα ήηαλ θαλείο πην ζίγνπξνο φηη ηα απνηειέζκαηα ηεο παξνχζαο έξεπλαο ηπγράλνπλ επξχηεξεο απνδνρήο. [105]

106 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. ΔΛΛΗΝΟΓΛΩΗ Βαζηιείνπ, Γ. (2009). Αμηνιόγεζε ρνιηθώλ Δγρεηξηδίσλ γηα ηε δηδαζθαιία ηεο Ξέλεο Γιώζζαο: ε πεξίπησζε ηνπ εγρεηξηδίνπ «Fun Way 1, 2, 3». Μεηαπηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Γθφηνβνο, Α. (2002). Παηδαγσγηθή Αιιειεπίδξαζε Δπηθνηλσλία θαη Κνηλσληθή Μάζεζε ζην ρνιείν. Αζήλα: Gutengerg. Γξίβα, Δ. (2004). Ζ δηδαζθαιία ηεο Αγγιηθήο γιώζζαο ζηελ Πξσηνβάζκηα Δθπαίδεπζε: αλαζθόπεζε ηεο δηδαζθαιίαο ηεο ζηε δεκόζηα Δθπαίδεπζε, απνινγηζκόοπξνηάζεηο. Θεζζαινλίθε: ηακνχιεο. Γξίβα, Δ. (2005). Σν Εήηεκα ηεο Δπηκόξθσζεο ησλ Δθπαηδεπηηθώλ Αγγιηθήο Γιώζζαο ηεο Πξσηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο: εκπεηξηθή δηεξεύλεζε ησλ παξακέηξσλ θαη ησλ ζεζκηθώλ δνκώλ ηεο επηκόξθσζεο. Γηδαθηνξηθή δηαηξηβή, Φιψξηλα: Παλεπηζηήκην Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. Γελδξηλνχ, Β. (1985). Οδεγόο Γηδαζθαιίαο ηνπ Καζεγεηή γηα ηελ Αγγιηθή σο Ξέλε Γιώζζα. Αζήλα: ΟΔΓΒ. Γελδξηλνχ, Β. & Μεηζηθνπνχινπ, Β. (επηκ.) (2004). Πνιηηηθέο Γισζζηθνύ Πινπξαιηζκνύ θαη Ξελόγισζζε Δθπαίδεπζε ζηελ Δπξώπε. Αζήλα: Μεηαίρκην. Γεκεηξφπνπινο, Δ. (1998). Δθπαηδεπηηθή αμηνιόγεζε: ε αμηνιόγεζε ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηνπ εθπαηδεπηηθνύ έξγνπ. Αζήλα: Δθδφζεηο Γξεγφξε. Εέπνο, Γ. (2001). Πνζνηηθνπνίεζε ηνηρείσλ ζηε πγθξηηηθή Αμηνιόγεζε Γηδαθηηθώλ Ξέλεο Γιώζζαο. Αδεκνζίεπηε κεηαπηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Ησζεθίδεο, Θ. (2003). Αλάιπζε Πνηνηηθώλ Γεδνκέλσλ ζηηο Κνηλσληθέο Δπηζηήκεο. Αζήλα: Κξηηηθή. Καξθαιέηζε, Π. (2010). «Ο Αλαζηνραζκφο ζηα Πξνγξάκκαηα Δηζαγσγηθήο Δπηκφξθσζεο Καζεγεηψλ Αγγιηθήο», Research Papers in Language Teaching and Learning, 1(1), Καξνιίδνπ, Δ. (2007). ύγθξηζε ηεο Αξρηθήο Καηάξηηζεο Καζεγεηώλ Αγγιηθήο, Γαιιηθήο, Γεξκαληθήο θαη Ηηαιηθήο Γιώζζαο. Μεηαπηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Κειπαλίδεο, Μ. (1999). Μεζνδνινγία ηεο Παηδαγσγηθήο Έξεπλαο κε ηνηρεία [106]

107 ηαηηζηηθήο. Θεζζαινλίθε: Κψδηθαο. ΚΔ.ΜΔ.ΣΔ., Οκάδα Δξγαζίαο (2008, Φεβξνπάξηνο). «Ξελφγισζζε Δθπαίδεπζε θαη Αλαβάζκηζε ηεο», Issues, 20, 2-7. Κπξηαδή, Ν. (2001). Ζ θνηλσληνινγηθή έξεπλα: θξηηηθή επηζθόπεζε κεζόδσλ θαη πξαθηηθώλ. Αζήλα: Διιεληθά Γξάκκαηα. Κπξηαθίδνπ, Α. (2009). πλεξγαηηθή Πξνζέγγηζε ηεο Γηδαζθαιίαο ηεο Ξέλεο Γιώζζαο: ρώξνο θαη εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Μεηαπηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Κσλζηαληίλνπ, Ν. (2008). «Ο Δπαλαζρεδηαζκφο ηεο Γηδαζθαιίαο ηεο Ξέλεο Γιψζζαο ζην Γεκφζην ρνιείν: εθηθηφο ή ππξνηέρλεκα;», Issues, 22, Κσζηαξίδνπ Δπθιείδε, Α. (1999). Φπρνινγία Κηλήηξσλ. Αζήλα: Διιεληθά Γξάκκαηα. Μαιηβίηζε, Ε. (2004). Σν Μάζεκα ηεο Αγγιηθήο Γιώζζαο ζηελ Διιεληθή Γεκόζηα Δθπαίδεπζε: ε ζέζε ηνπ καζήκαηνο θαη νη δηδαθηηθέο πξνζεγγίζεηο ηνπ, όπσο παξνπζηάδνληαη ζηε ζρνιηθή λνκνζεζία. Αδεκνζίεπηε κεηαπηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Μπειoγηάλλε, Π. (2004). Ζ Φεθηαθή Σερλνινγία γηα ηε Γηδαζθαιία ηεο Αγγιηθήο Γιώζζαο ζηελ Πξσηνβάζκηα θαη Γεπηεξνβάζκηα Δθπαίδεπζε: θαηαγξαθή ηεο ππάξρνπζαο θαηάζηαζεο. Πηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Μπερξάθεο (1999). Πνιπδηάζηαηε Αλάιπζε Γεδνκέλσλ. Αζήλα: Νέα χλνξα. Μπίθνο, Κ. (2004). Αιιειεπίδξαζε θαη Κνηλσληθέο ρέζεηο ζηε ρνιηθή Σάμε. Αζήλα: Διιεληθά Γξάκκαηα. Μπνλίδεο, Κ. ( ). Σν Πεξηερόκελν ηνπ ρνιηθνύ Βηβιίνπ σο Αληηθείκελν Έξεπλαο: δηαρξνληθή εμέηαζε ηεο ζρεηηθήο έξεπλαο θαη κεζνδνινγηθέο πξνζεγγίζεηο. Αζήλα: Μεηαίρκην. ίκνγινπ, Δ. (2008). Σα Δγρεηξίδηα Δθκάζεζεο ηεο Αγγιηθήο Γιώζζαο ζηελ Πξσηνβάζκηα Δθπαίδεπζε θαη ε Δμαζθάιηζε Κηλήηξσλ Μάζεζεο. Μεηαπηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. νχκπνπξνπ, Ν. (2008). Καηαγξαθή Πξνζδνθηώλ Μαζεηώλ Ξέλεο Γιώζζαο ζε Κέληξα μέλσλ γισζζώλ. Μεηαπηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. πγθνιιίηνπ, Δ. (1998). «Δαπηφο, θίλεηξα θαη επίδνζε ζην ζρνιείν», Σα Κίλεηξα ζηελ Δθπαίδεπζε. Αζήλα: Διιεληθά Γξάκκαηα. Σειιίδνπ, Θ. (2005). Ζ Δπηθνηλσληαθή Πξνζέγγηζε ζηα Δγρεηξίδηα ηεο Αγγιηθήο Γιώζζαο ηνπ Διιεληθνύ Γεκνηηθνύ ρνιείνπ: δηεξεύλεζε πεξηερνκέλνπ, [107]

108 FUNWAY English Books. Θεζζαινλίθε: Δθδνηηθφο Οίθνο Αδεξθψλ Κπξηαθίδε. Σδακίρα, Β. (2000). Ζ Λεηηνπξγία ηεο Δηθόλαο ζηα Γηδαθηηθά Δγρεηξίδηα Ξέλσλ Γισζζώλ. Αδεκνζίεπηε κεηαπηπρηαθή εξγαζία, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Σδήθα, Υξ. (2004). Πξώηκε Δθκάζεζε ηεο Πξώηεο Ξέλεο Γιώζζαο: κηα βηβιηνγξαθηθή έξεπλα. Αδεκνζίεπηε κεηαπηπρηαθή εξγαζία, Γηαηκεκαηηθφ Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ ζηηο Δπηζηήκεο θαη Σερλνινγίεο ηεο Γιψζζαο θαη ηεο Δπηθνηλσλίαο, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Σνθαηιίδνπ, Β. ( ). Δηζαγσγή ζηε Γηδαθηηθή ησλ Εσληαλώλ Γισζζώλ: πξνβιήκαηα-πξνηάζεηο. Αζήλα: Δθδφζεηο Οδπζζέαο. Σνθαιηίδνπ, Β. (2003). Γιώζζα, Δπηθνηλσλία θαη Γισζζηθή Δθπαίδεπζε. Αζήλα: Παηάθε. Σξηάξρε-Hermann, Β. (2005). Πνιύγισζζα Παηδηά: ε αγσγή ηνπο ζηελ νηθνγέλεηα θαη ζην ζρνιείν / (κεη.-επηκ.) Κσλζηαληίλνο Υαηδεδήκνπ. Θεζζαινλίθε: Δθδνηηθφο Οίθνο Αδεξθψλ Κπξηαθίδε. Σζνπάλνγινπ, Α. (1985). Ζ «Δπηθνηλσληαθή Πξνζέγγηζε» θαη ην Ηζηνξηθό Τηνζέηεζεο ζηελ Διιάδα. Θεζζαινλίθε: Δθδνηηθφο Οίθνο Αδεξθψλ Κπξηαθίδε. Σζνπάλνγινπ, Α. (1988). Αλάιπζε Δγρεηξηδίσλ Ξέλσλ Γισζζώλ θαη Αμηνιόγεζή ηνπο σο πξνο ηελ Καηαιιειόηεηα γηα Δπηδίσμε Δπηθνηλσληαθώλ ηόρσλ. Αδεκνζίεπηε δηδαθηνξηθή δηαηξηβή, Σκήκα Ηηαιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο, Θεζζαινλίθε: Α.Π.Θ. Υαηδεγεσξγίνπ, Γ. ( ). Γλώζη ην Curriculum. Αζήλα: Αηξαπφο. Υαηδεδήκνπ, Γ. (2003). θέςεηο θαη Πξνηάζεηο γηα ηελ Αλαβάζκηζε ηεο Δθπαίδεπζεο. Θεζζαινλίθε: Δθδνηηθφο Οίθνο Αδεξθψλ Κπξηαθίδε. Υαηδεδήκνπ, Γ. (2007). Δηζαγσγή ζηε Θεκαηηθή ηεο Γηδαθηηθήο: ζπκβνιή ζηε ζεσξία θαη ζηελ πξάμε ηεο δηδαζθαιίαο. Θεζζαινλίθε: Δθδνηηθφο Οίθνο Αδεξθψλ Κπξηαθίδε. Υαηδεδήκνπ, Γ. ( ). Δηζαγσγή ζηελ Παηδαγσγηθή: ζπκβνιή ζηε δηάρπζε ηεο παηδαγσγηθήο ζθέςεο. Θεζζαινλίθε: Δθδνηηθφο Οίθνο Αδεξθψλ Κπξηαθίδε. Υαηδεδήκνπ, Γ. (2012). Οη θαη νίθνλ εξγαζίεο ησλ καζεηώλ: κηα εξεπλεηηθή πξνζέγγηζε. Θεζζαινλίθε: Δθδνηηθφο Οίθνο Αδεξθψλ Κπξηαθίδε. [108]

109 2. ΞΔΝΟΓΛΩΗ Bell, J. (1997). Μεζνδνινγηθόο ρεδηαζκόο Παηδαγσγηθήο θαη Δθπαηδεπηηθήο Έξεπλαο / κεη. Ρήγα. Αζήλα: Gutenberg. Brookfield, S. D. (1995). Becoming a Critically Reflective Teacher. San Francisco: Jossey Bass. Cameron, L. (2001). Teaching English to Young Learners. U.K.: Cambridge University Press. Chaudron, C. (1988). Second Language Classrooms: research on teaching and learning. U.K.: Cambridge University Press. Chilanol, C. (1993). Σν Παηδί, ε Οηθνγέλεηα, ην ρνιείν. Αζήλα: Παηάθεο. Clark, J. (1985). Curriculum Renewal, Keynote Address to the Australian Association of Applied Linguistics. Griffith University: Brisbane, August Cohen, L. & Manion, L. (1994). Μεζνδνινγία Δθπαηδεπηηθήο Έξεπλαο / κεη. Υξ. Μεηζνπνχινπ & Μ. Φηινπνχινπ. Αζήλα: Μεηαίρκην. Cook, V. (2001). Second Language Learning and Language Teaching. London: Oxford University Press. Crystal, D. (2003). English as a Global Language. Cambridge: Cambridge University Press. Dörnyei, Z. & Schmidt, R. eds. (2001). Motivation and Second Language Acquisition. U.S.A.: University of Hawaii Press. Dowling, E. & Osborne, Δ. (2001). Ζ Οηθνγέλεηα θαη ην ρνιείν. Αζήλα: Gutenberg. Dulay, H. & Burt, M. (1974). Natural Sequences in Child Second Language, Language Learning, 24, Firth, A. (1996). Lingua Franca English and Conversation Analysis: the discursive accomplishment of normality, Journal of Pragmatics, 26, Fontana, D. (1995). Φπρνινγία γηα Δθπαηδεπηηθνύο / κεη. Μ. Λψκε. Αζήλα: Δθδφζεηο αββάια. Gardner, Ζ. (2001). Integrative Motivation and Second Language Acquisition, Motivation in Second Language Acquisition. Honolulu: University of Hawaii Press. Harmer, J. ( ). The Practice of English Language Teaching. Harlow: Longman. Jacques, S. R. (2001). Preferences for Instructional Material and Motivation: a [109]

110 comparison of student and teacher perspectives, Motivation in Second Language Acquisition. Honolulu: University of Hawaii Press. Jenkins, J. (2000). The Phonology of English as an International Language. Oxford: Oxford University Press. Jenkins, J. (2003). World Englishes. London: Routledge. Johnson, J. & Newport, E. (1989). Critical Period Effects in Second Language Learning: the influence of the maturational state on the acquisition of English as a second language. Cognitive Psychology, 21, Johnson, K. E. (1996). The Role of Theory in L2 Teacher Education, TESOL Quarterly, 30 (4), Johnston, M. (1985). Syntactic and Morphological Progressions in Learner English. Canberra: Department of Immigration and Ethnic Affairs. Kohonen, V. et al. (2001). Experiential Learning in Foreign Language Education. Malaysia: Pearson Education. Krashen, S. (1982). Principles and Practice in Second Language Acquisition. Oxford: Pergamon Press. Lenneberg, E. H. (1967). Biological Foundations of Language. New York: Wiley. Mason, J. (2003). Ζ Γηεμαγσγή ηεο Πνηνηηθήο Έξεπλαο. Αζήλα: Διιεληθά Γξάκκαηα. Mayring, Ph. (1995). Qualitative Inhaltsanalyse: grundlagen and techniken. WeinheimQ Deutscher Studien. Meierkord, C. (1996). Englisch als Medium derinterkulturellen Kommunikation: Untersuchungen zum non-native- / non-native speaker-diskurs. Frankfurt / Main: Lang. Moyer, A. (2004). Age, Accent and Experience in Second Language Acquisition. Buffalo: Multilingual Matters Ltd. Nicolov, M. ed. (2009). Early Learning of Modern Foreign Languages: processes and outcomes. U.K.: Multilingual Matters Ltd. Papaefthymiou Lytra, S. (1987). Communicating and Learning Strategies in English as a Foreign Language with Particular Reference to the Greek Learner of English. Athens: National and Capodistrian University of Athens School of Philosophy. Patton, M. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods. California: Sage Publications. Philp, J. et al. (2008). Second Language Acquisition and the Younger Learner: child s [110]

111 play? Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. Przesmycki, H. (1991). Pedagogie Differenciee. Paris: Hachette Education. Puren, C. (1994). La Didactique des Langues Etrangeres a la Croisee des Methodes: essai sur leclectisme, Essais, Paris: Didier-CREDIF. Richards, J. & C. Lockhart (1994). Reflective Teaching in Second Language Classrooms. Cambridge: Cambridge University Press. Richards, J. & Rodgers, Th. ( ). Approaches and Methods in Language Teaching. Cambridge: Cambridge University Press. Seidlhofer, B. (2005). Annual Review of Applied Linguistics, 24, Cambridge: Cambridge University Press. Van Ek, J. A. (1986). On Determining the Quality of Foreign Language Teaching Materials, Δθαξκνζκέλε γισζζνινγία, 2, Θεζζαινλίθε: Διιεληθή Δηαηξία Δθαξκνζκέλεο Γισζζνινγίαο. Wallace, M. (1991). Training Foreign Language Teachers: a reflective approach. Cambridge: Cambridge University Press. White, J. (1988). Intergenerational Religious Education. Birmingham, AL: Religious Education Press. Zagliverinos, P. (2007, September). What kind of language instruction best meets the cognitive, social and emotional needs of children?, Issues, 19(1), 4-8. Zoubov, A. (1998). Quantitive Methods of Estimation for Foreign Language Textbooks, Journal of Quantitive Linguistics, 5(1-2). Sassenheim: Sweets & Zeitlinger. 3. ΓΙΑΓΙΚΣΤΟΤ Αλνηρηή Δπηηξνπή Καζεγεηψλ/-ηξηψλ Αγγιηθήο Γιψζζαο Ν. Υαλίσλ (2009). «Γηακαξηπξία γηα ηα θαηλνχξγηα βηβιία Αγγιηθψλ ηνπ Γπκλαζίνπ». Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: Αλησλίνπ, Θ., Μειίδνπ, Θ. & Νηθφπνπινο, Υ. (ρ.ρ.). «Οη Eιιελεο θαη νη μέλεο γιψζζεο». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: Βηθηπαίδεηα (ρ.ρ.). «Skype». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: [111]

112 Γθέθαο, Γ. (2008). «Οη μέλεο γιψζζεο ζην δεκφζην ζρνιείν.» ζην PPOL.gr. Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: D=1 Γελδξηλφο, Β. (1992). «Σν Curriculum, ν Κιαζηθφο Οπκαληζκφο θαη ην Αλαζπγθξνηεζηαθφ Μνληέιν Δθπαίδεπζεο». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή (2010). Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: Δπξσπατθή Έλσζε (ρ.ρ.). «Οξγαληζκνί ηεο ΔΔ». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: Δπξσπατθή Δπηηξνπή (ρ.ρ.). «Δθκάζεζε γισζζψλ». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: Δπξσπατθή Δπηηξνπή (ρ.ρ.). «Δπξσπατθή Ζκέξα γισζζψλ». Αλαθηήζεθε 27 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Δπξσπατθή Δπηηξνπή (ρ.ρ.). «ρέδην δξάζεο γηα ηηο γιψζζεο». Αλαθηήζεθε 27 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Δπξσπατθή Δπηηξνπή (ρ.ρ.). «Δπξηδίθε». Αλαθηήζεθε 27 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Δπξσπατθή Δπηηξνπή (ρ.ρ.). «CLIL». Αλαθηήζεθε 27 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Δπξσπατθή Δπηηξνπή (ρ.ρ.). «Δπξσβαξφκεηξν». Αλαθηήζεθε 30 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο (2012, Ηνχληνο). Αλαθηήζεθε 27 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Κνηζψλεο (ρ.ρ.). «Ο Νφκνο ηνπ 1940, ε βαζκνινγηθή βάζε θαη νη ηξηηνεηείο θνηηεηέο [112]

113 ηεο Γεξκαληθήο Φηινινγίαο». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: nis_eparkeia.pdf Λπγεξνχ-Σδηαληδή, Β. (2007). «Ζ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζην Γεκφζην ρνιείν: Οπηνπία ή πξαγκαηηθφηεηα;» ζην ζπλέδξην ηεο Π.Δ.Κ.Α.Γ.Δ. Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: HOMEDIR /www/omospathinas/nfblog/wp-content/uploads/2008/01/agglika07pekade.doc Λπκπεξφπνπινο, Π. (2010, Μάηνο). «Μαηηέο ζηα Γ.: Πνηα είλαη ε θαηάζηαζε ζηα θξνληηζηήξηα μέλσλ γισζζψλ;». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: Παηδαγσγηθφ Ηλζηηηνχην (ρ.ρ.). «Κνηλφ Δπξσπατθφ Πιαίζην Αλαθνξάο γηα ηηο Ξέλεο Γιψζζεο». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: Παπαγγειή, Α. θ.ά. (2012). «Σν Ννκηθφ Πιαίζην Αλαθνξηθά κε ηε Γηδαθηηθή ησλ Ξέλσλ Γισζζψλ ζηελ Διιάδα». Αλαθηήζεθε 30 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: EmcQJA1fMPzrh0DoF_AcbjQ/edit?pli=1# Παπαδνπνχινπ, Δ. (2010). «Απάληεζε ζηελ πθππνπξγφ Παηδείαο θα Υξηζηνθηινπνχινπ ζρεηηθά κε ηε δηδαζθαιία ησλ μέλσλ γισζζψλ» ζην alfavita.gr. Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: Παχινπ, Π. & Ησάλλνπ-Γεσξγίνπ,. (2008, Ηνχληνο). «Ζ Δθπαηδεπηηθή Πξνζέγγηζε CLIL θαη νη Πξννπηηθέο Δθαξκνγήο ηεο ζηελ Γεκνηηθή θαη Πξνδεκνηηθή Δθπαίδεπζε ηεο Κχπξνπ». Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: Ρφκπνιαο,. (επηκ.). «Αξηζκνί-Κιεηδηά γηα ηε Γηδαζθαιία ησλ Ξέλσλ Γισζζψλ ζηελ Δπξψπε». Αλαθηήζεθε 27 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Σκήκα Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο (ρ.ρ.). Αλαθηήζεθε 27 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Σκήκα Αγγιηθήο Γιψζζαο θαη Φηινινγίαο (ρ.ρ.). «Πξαθηηθή Άζθεζε Φνηηεηψλ». Αλαθηήζεθε 27 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: [113]

114 Σζηξίδνπ, Λ. (2009). «Ζ δηδαζθαιία ηεο μέλεο γιψζζαο ζην γπκλάζην...». Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: Σζνηζφιε, Κ. (ρ.ρ.). «Αμηνιφγεζε - Μνξθέο Αμηνιφγεζεο - Σν ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ζηελ μελφγισζζε εθπαίδεπζε». Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: Σζνηζφιε, Κ. (2005, Απξίιηνο). «Ο ξφινο ηεο Αγγιηθήο Γιψζζαο ζην Οινήκεξν ρνιείν». Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: Σζνηζφιε, Κ. (2007). Αλαθηήζεθε 9 Απξηιίνπ, 2010 απφ: Τπνπξγείν Παηδείαο (2009, Ηαλνπάξηνο). «Πφζα Κέληξα μέλσλ γισζζψλ ιεηηνπξγνχλ;». Αλαθηήζεθε 13 Ηνπλίνπ, 2010 απφ: &catid=305: &Itemid=1562 Τπνπξγείν Παηδείαο (2010, Μάξηηνο). «Νέν ρνιείν». Αλαθηήζεθε 3 Οθησβξίνπ, 2010 απφ: Τπνπξγείν Παηδείαο (2011, επηέκβξηνο). «Δληαίν Πξφγξακκα πνπδψλ ησλ Ξέλσλ Γισζζψλ» Αλαθηήζεθε 3 Οθησβξίνπ, 2012 απφ: D%CE%B5%CF%82%20%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83 %CE%B5%CF%82/%CE%A0%CE%A3%20%CE%9E%CE%AD%CE%B D%CF%89%CE%BD%20%CE%93%CE%BB%CF%89%CF%83%CF%83 %CF%8E%CE%BD.pdf Τπνπξγείν Παηδείαο (ρ.ρ.). «Πξφγξακκα σθξάηεο». Αλαθηήζεθε 30 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: Europa (2008, Ννέκβξηνο). «Οη Μαζεηέο ηεο ΔΔ Μαζαίλνπλ Ξέλεο Γιψζζεο ζε Μηθξφηεξε Ζιηθία». Αλαθηήζεθε 30 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: t=html&aged=1&language=el&guilanguage=en Europa (2012, Ηνχληνο). «Δπξσβαξφκεηξν». Αλαθηήζεθε 30 Ηνπλίνπ, 2012 απφ: =HTML&aged=0&language=EL&guiLanguage=en [114]

115 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Πίνακαρ 1: Αληηζηνηρία επηπέδσλ γισζζνκάζεηαο (πκβνύιην ηεο Δπξώπεο, 2010) ΓΗΜΟΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Α/ζκηα & Β/ζκηα Δθπαίδεπζε ΤΜΒΟΤΛΙΟ ΣΗ ΔΤΡΩΠΗ - CEFR (Common European Framework of Reference) Δπίπεδν γισζζνκάζεηαο ΙΓΙΩΣΙΚΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ (ελδεηθηηθή αληηπαξαβνιή) Πηζην/ηηθά Cambridg e Κέληξα μέλσλ γισζζώλ Σάμεηο Αλαιπηηθή δηαβάζκηζε Δπίπεδν - Level Ολνκαζία Σάμεηο Γ Γεκ Α1 - (Pre-Junior) Γ Γεκ Δ Γεκ Α1+ L0 Δηζαγσγηθό Breakthrough Πξνθαηαξθηηθή Α (A Junior) Πξνθαηαξθηηθή Β (B Junior) Σ Γεκ A2- Καλνληθή Α (A Senior) Α Γπκλ. Α2+ L1 ηνηρεηώδεο Waystage ΚΔΣ Καλνληθή Β (B Senior) Β Γπκλ B1- Καλνληθή Γ (C Senior) Γ Γπκλ B1+ Bαζηθό Threshold PET Καλνληθή Γ (D Senior) Α Λπθ. Α ΣΔΔ B2- L2 Καλνληθή Δ (E Senior / Pre-Lower) Β Λπθ Β ΣΔΔ B2+ L3 Μέζν Vantage FCE Καλνληθή FCE (Lower) Γ Λπθ Γ ΣΔΔ C1- Independent User Καλνληθή FCE C1+ L4 Πξνρσξεκέλν Effective Operational Proficiency CAE Καλνληθή CΑΔ (Advanced) C2- Competent User A Proficiency (Proficiency A) C2+ L5 Άξηζηε γλώζε Good User Mastery CPE B Proficiency (Proficiency B) [115]

116 Σσήμα 1: Ζ ιεηηνπξγία ελόο δηαδξαζηηθνύ πίλαθα Πίνακαρ 2: Λίζηα εγθεθξηκέλσλ βηβιίσλ αγγιηθήο γηα ηελ γ δεκνηηθνύ Καηάιιειεο λέεο δηδαθηηθέο ζεηξέο Α/Α Δθδνηηθόο νίθνο Γηδαθηηθή ζεηξά Υξνλνινγία έθδνζεο Σειηθέο ηηκέο Βηβιίν Βηβιίν Μαζεηή Δξγαζηψλ 1. Express Publishing Fairyland 3 Fairyland ,50 16,00 12,50 13,00 2. Burlington Books Ace from space (Junior A) ,95 12,85 3. Cambridge University Press Kid s box 1 Kid s box ,00 15,00 10,00 10,00 [116]