2 Πραγµατοποιήθηκε σήµερα ηµερίδα του Ιδρύµατος Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) µε θέµα: «Οικονοµική Κρίση και ιακυβέρνηση». Η ηµερίδα εστ

Transcript

1 Κύριο Ι ΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τ. Καρατάσου 11, Αθήνα, Tηλ.: , Fax: , 11 Tsami Karatassou 11, Athens, Greece, Tel.: , Fax: Αθήνα, 16 Μαΐου 2011 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «Οικονοµική Κρίση και ιακυβέρνηση» Το Ίδρυµα Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) είναι ιδιωτικός, µη κερδοσκοπικός, κοινωφελής, ερευνητικός οργανισµός. Ιδρύθηκε το 1975 µε δύο σκοπούς: αφενός να προωθεί την επιστηµονική έρευνα για τα τρέχοντα και αναδυόµενα προβλήµατα της ελληνικής οικονοµίας και αφετέρου να παρέχει αντικειµενική πληροφόρηση και να διατυπώνει προτάσεις, οι οποίες είναι χρήσιµες στη διαµόρφωση πολιτικής. Η δραστηριότητα του ΙΟΒΕ µέσα στην ελληνική κοινωνία χαρακτηρίζεται από µια µοναδικότητα, αφού είναι ο µόνος ανεξάρτητος, αδέσµευτος οργανισµός που ασχολείται µε τα µείζονα ζητήµατα της οικονοµίας και έχει βασική επιδίωξη να παρεµβαίνει έγκαιρα, να επισηµαίνει, δηλαδή, σήµερα τα κρίσιµα ζητήµατα του µέλλοντος και να προτείνει λύσεις.

2 2 Πραγµατοποιήθηκε σήµερα ηµερίδα του Ιδρύµατος Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) µε θέµα: «Οικονοµική Κρίση και ιακυβέρνηση». Η ηµερίδα εστίασε στο ζήτηµα της ποιότητας της διακυβέρνησης στην Ελλάδα και τον κρίσιµο ρόλο που διαδραµατίζει στην προσπάθεια αντιµετώπισης της κρίσης και ανάκαµψης. Εξετάστηκαν θέµατα όπως, πώς η µέχρι τώρα δοµή διακυβέρνησης συνέβαλε στην κρίση αλλά και πως η κρίση µπορεί να συµβάλει στην αλλαγή αυτής της δοµής. Βασική διαπίστωση, που προέκυψε από τις εργασίες της ηµερίδας, είναι ότι το πρόβληµα της χώρας δεν είναι απλώς ότι ακολούθησε λανθασµένη οικονοµική πολιτική αλλά συνδέεται άµεσα µε πολιτικούς, κοινωνικούς, ιδεολογικούς και ιστορικούς παράγοντες. Στον εναρκτήριο χαιρετισµό του, ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ κ. Μιχαήλ Κορτέσης, υπογράµµισε ότι σήµερα βιώνουµε µια πρωτόγνωρη κατάσταση. «Μιας κρίσης πολύπλευρης που έχει πλέον ξεφύγει από τα όρια της οικονοµικής δράσης και έχει αναδείξει τα βαθύτερα αίτια του κακού: Μια κοινωνία φοβική, απορριπτική και δίχως όραµα. Ένας πολιτικός κόσµος άτολµος, χωρίς ξεκάθαρη στόχευση. Ένα σύστηµα θεσµών δυσλειτουργικό, που δεν εµπνέει εµπιστοσύνη αλλά που παρακινεί τους πολίτες σε συµπεριφορές έναντι των θεσµών εξόχως προβληµατικές». Σύµφωνα µε τον πρόεδρο του ΙΟΒΕ οι περιστάσεις είναι εξαιρετικές και οι κύριες προκλήσεις που πρέπει να αντιµετωπίσουµε συνοψίζονται στα παρακάτω: Η ανταγωνιστικότητα ύψιστη εθνική προτεραιότητα Η συµπόρευση µε την Ευρωπαϊκή Ένωση ιστορική ανάγκη Ένας νέος ρόλος για το κράτος Η ανταγωνιστική ανάπτυξη προϋπόθεση για την αντιµετώπιση της ανεργίας Ισόρροπη οικονοµική ανάπτυξη Ένα εκπαιδευτικό σύστηµα που θα παρακολουθεί τις αλλαγές Ένας µηχανισµός απόδοσης δικαιοσύνης αµερόληπτος, ανεπηρέαστος και γρήγορος «Για να πετύχουµε τα παραπάνω», τόνισε ο κ. Κορτέσης, «απαιτείται άµεσα να τεθεί σε κίνηση µια διαδικασία µετάβασης από το δηµόσιο στο ιδιωτικό, από την προστασία στον ανταγωνισµό, από την συλλογική αδράνεια στην ατοµική πρωτοβουλία, από την σπατάλη στην αποτελεσµατικότητα, από τους κλειστούς τοµείς στην ανοιχτή οικονοµία». «Μια τέτοια µετάβαση», συνέχισε ο κ. Κορτέσης, «απαιτεί να καµφθούν οι ισχυρές αντιστάσεις από καλά οργανωµένες οµάδες, που σήµερα πλέον είναι ορατό ότι δεν εκφράζουν πια τη σιωπηλή πλειοψηφία, αλλά αγωνιούν για την απώλεια κεκτηµένων που έχουν υφαρπάξει µέσω του

3 3 κράτους από το κοινωνικό σύνολο ανεξάρτητα από πολιτική τοποθέτηση». «Τώρα στην ύστατη αυτή στιγµή είναι ώρα να ξεκινήσει µια µεγάλη συλλογική προσπάθεια διαδικασίας αλλαγής των θεσµών, να αποσαφηνιστεί ο ρόλος τους και να επαναπροσδιοριστεί η σχέση όλων µας µε αυτούς» κατέληξε ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ. Ο Γενικός ιευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Γιάννης Στουρνάρας, αναφέρθηκε στη διάσταση µεταξύ των δυνατοτήτων που έχει η ελληνική οικονοµία και της παρούσας κατάστασης, διάσταση η οποία οφείλεται και στη δοµή διακυβέρνησης καθώς και την χαµηλή απόδοση των θεσµών. Υπογράµµισε την ανάγκη εξοικονόµησης 23 δις. ευρώ για τη µείωση του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος την επόµενη τριετία, αναφέρθηκε σε 10 τοµείς στους οποίους εντοπίζονται σηµαντικά εµπόδια στην επιχειρηµατικότητα και τις επενδύσεις, ενώ πρότεινε κλάδους οι οποίοι, µε την εφαρµογή των κατάλληλων πολιτικών, σχετικά εύκολα θα µπορούσαν να προσελκύσουν επενδύσεις, προσφέροντας το αναπτυξιακό αντίβαρο στην αναπόφευκτη µείωση της κατανάλωσης εξαιτίας της δηµοσιονοµικής προσαρµογής. Επίσης, ποσοτικοποίησε τα οφέλη από την απελευθέρωση των αγορών και των επαγγελµάτων αναφέροντας τόσο την αύξηση του ΑΕΠ (+17%) όσο και της απασχόλησης (+5%), της ανταγωνιστικότητας και των εξαγωγών (+10,5%). «Κοινός παρονοµαστής των χαρακτηριστικών του τρέχοντος αναπτυξιακού προτύπου», τόνισε, «είναι η άµεση και έµµεση διόγκωση ενός δηµόσιου τοµέα ισοπεδωτικού, µε έλλειψη σχεδιασµού και προγραµµατισµού, κανόνων διαφάνειας, µέτρησης αποτελεσµάτων, αξιοκρατίας, αριστείας, κινήτρων απόδοσης και δηµιουργικότητας». «Η διάσωση της ελληνικής οικονοµίας», συνέχισε ο κ. Στουρνάρας, «από την τρόικα και το δίχτυ ασφαλείας του ευρώ, περιόρισε τις επιπτώσεις αυτής της κατάρρευσης στο βιοτικό µας επίπεδο και προσφέρει την πολυτέλεια κάποιου χρόνου για να µετατρέψουµε αυτήν την κρίση σε ευκαιρία µε τη δηµιουργία του νέου, υγιούς και ανταγωνιστικού αναπτυξιακού προτύπου. Ο χρόνος όµως τρέχει, και πρέπει να βιαστούµε. Ήδη παρατηρούνται καθυστερήσεις στις µεταρρυθµίσεις και σηµαντικές αποκλίσεις στο δηµοσιονοµικό πρόγραµµα προσαρµογής. Για να επιτύχουµε, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο απαιτείται η κατάλληλη δοµή διακυβέρνησης». Ο κ. Στουρνάρας εξέφρασε επιφυλάξεις κατά πόσον είναι δυνατό να επιτευχθούν οι µεταρρυθµιστικοί στόχοι που έχουν τεθεί για την αντιµετώπισης της κρίσης αν δεν εγκαθιδρυθεί µια δοµή διακυβέρνησης διαφορετική από τη σηµερινή. Τέλος, υπογράµµισε ότι το σηµαντικό δίλληµα της οικονοµικής διακυβέρνησης στην ευρωζώνη σήµερα, είναι αν η επίλυση της κρίσης χρέους επιτευχθεί µε την έκδοση ευρωοµολόγου ή υποκατάστατα αυτού,

4 4 ή µε µια σειρά χρεωκοπιών των χωρών µελών της ευρωζώνης που ανήκουν στην ευρωπαϊκή περιφέρεια. Στην οµιλία του ο Επιστηµονικός Υπεύθυνος της Ηµερίδας, καθηγητής Σταύρος Ιωαννίδης, σηµείωσε: «Το πιεστικό ερώτηµα που εγείρεται σήµερα δεν είναι η ορθή οικονοµική πολιτική, αλλά κατά πόσο το παρόν σύστηµα διακυβέρνησης της ελληνικής κοινωνίας -το πολιτικό σύστηµα, οι θεσµοί της κοινωνίας πολιτών, η δηµόσια διοίκηση, ο Τύπος, τα εργατικά συνδικάτα και άλλα είδη οργανωµένων οµάδων συµφερόντων- µπορεί να υποβοηθήσει την αποτελεσµατικότητα της πολιτικής και να επιτρέψει τη µεταµόρφωση της χώρας σε µια σύγχρονη ευρωπαϊκή οικονοµία αγοράς. Κυρίως όµως, τίθεται το ερώτηµα κατά πόσον το σύστηµα αυτό είναι δυνατό να αλλάξει και το ίδιο σε αυτή την πορεία». «Το παραπάνω ερώτηµα», συνέχισε, «υποδηλώνει ότι πολιτικοί, κοινωνικοί, ιδεολογικοί και ιστορικοί παράγοντες ενδεχοµένως να έχουν µεγαλύτερη σηµασία για τη διαµόρφωση του µέλλοντος της χώρας από την οικονοµική πολιτική καθαυτή». Ο κ. Ιωαννίδης περιγράφοντας πως η χώρα έφτασε στο σηµερινό σηµείο, υπογράµµισε ότι το πρόβληµα δεν είναι απλώς ότι ακολούθησε λανθασµένη οικονοµική πολιτική. Αναφέρθηκε στο σηµερινό σύστηµα διακυβέρνησης που παράγει διαρκώς ελλείµµατα και χρέος, την πολιτική οικονοµία της µεταπολίτευσης που αντιλαµβάνονταν τα δηµόσια οικονοµικά ως «πίτα» προς διανοµή, την κυριαρχία µιας πολιτικής κουλτούρας σύγκρουσης, την ανάδειξη της υπεράσπισης των κεκτηµένων ως απόλυτης αξία µε ταυτόχρονη απαξία της έννοιας της διαπραγµάτευσης και της δηµιουργίας ενός υπερτροφικού δηµόσιου τοµέα, αναποτελεσµατικού και µονίµως ελλειµµατικού που οδηγεί σε µιαν οικονοµία εσωστρεφή µε τεράστιο έλλειµµα ανταγωνιστικότητας. Τέλος ο κ. Ιωαννίδης επικεντρώθηκε σε 6 περιοχές όπου θα πρέπει να εστιάσει η αναµόρφωση του συστήµατος διακυβέρνησης: 1η περιοχή: το Σύνταγµα ως βασικό πλαίσιο που προσδιορίζει το σύστηµα διακυβέρνησης 2η περιοχή: η ποιότητα των θεσµών 3η περιοχή: οι αξίες που προσδιορίζουν το πλαίσιο των κοινωνικών συµπεριφορών 4η περιοχή: οι αντιλήψεις για τη θέση της χώρας στο διεθνές σύστηµα 5η περιοχή: το πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν οι ιδιωτικοί οργανισµοί 6η περιοχή: Η δηµόσια διοίκηση και η διακυβέρνηση του δηµόσιου τοµέα Ποιοι µίλησαν

5 5 Η ηµερίδα περιελάµβανε πέντε ενότητες. Στην πρώτη συνεδρία µε τίτλο: «Σταθεροποιητικά προγράµµατα και συστήµατα διακυβέρνησης: Οι εµπειρίες άλλων χωρών», µίλησαν οι κ.κ. Mario Blejer τ. Πρόεδρος της Τράπεζας της Αργεντινής, Hasan Ersel, Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Sabanci και τ. Αντιπρόεδρος Τράπεζας της Τουρκίας, Luis Campos e Cunha τ. Υπουργός Οικονοµικών της Πορτογαλίας. Το συντονισµό της συζήτησης είχε ο κ. Τάκης Θωµόπουλος, Πρόεδρος του Ταµείου Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας. Στην 2η συνεδρία µε τίτλο: «Σταθεροποιητικά προγράµµατα και συστήµατα διακυβέρνησης: Η σκοπιά διεθνών οργανισµών», µίλησαν οι κ.κ. Zsolt Darvas Research Fellow, Bruegel Brussels European and Global Economic Laboratory, Ed Brau τ. στέλεχος του ΝΤ και η Μιράντα Ξαφά Σύµβουλος επενδύσεων IJ Partners. Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Τάκης Πολίτης, Μέλος του.σ. του ΙΟΒΕ. Στην 3η συνεδρία µε τίτλο: «Η Ελλάδα στον Κόσµο», µίλησαν οι κ.κ. Λουκάς Τσούκαλης Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Αθηνών και Γιώργος Παγουλάτος Αν. Καθηγητής στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Μιχάλης Μασουράκης ιευθυντής Οικονοµικών Μελετών της Alpha Bank. Στην 4η συνεδρία µε τίτλο: «Αξίες, Θεσµοί και Πολιτικό Σύστηµα», µίλησαν οι κ.κ. Νίκος Αλεβιζάτος Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Αθηνών, Στάθης Καλύβας Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Yale (ΗΠΑ) και Γιάννης Βούλγαρης Καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήµιο. Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Τάκης Αθανασόπουλος Αντιπρόεδρος του ΙΟΒΕ & Οµότιµος Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Πειραιώς. Τέλος, στην 5η συνεδρία µε τίτλο: «Οικονοµική ιακυβέρνηση και ηµόσια ιοίκηση», µίλησαν οι κ.κ. Αχιλλέας Μητσός Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Χαρίδηµος Τσούκας Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Κύπρου & Πανεπιστήµιο Warwick και ο Παναγής Βουρλούµης µέλος του.σ. του ΙΟΒΕ. Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Ραφαήλ Μωϋσής, Αντιπρόεδρος του Σ του ΙΟΒΕ.