Πτυχιακή εργασία. Ανάπτυξη Επιχειρηματικού Σχεδίου Βιομηχανικής Επιχείρησης. (Βιομηχανία Παραγωγής Σοκολάτας)

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ & ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ Πτυχιακή εργασία Ανάπτυξη Επιχειρηματικού Σχεδίου Βιομηχανικής Επιχείρησης (Βιομηχανία Παραγωγής Σοκολάτας) Φοιτήτρια: Κιουτσούκη Παρασκευή Α.Μ Επιβλέπων Καθηγητής: Σταμάτιος Ασημής ΟΚΤΩΜΒΡΙΟΣ 2012 ΚΑΒΑΛΑ 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 1.1. ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΕΙΧΗΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΙΟΣ ΑΝΑΠΤΥΣΕΙ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΕΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Επιτελική Σύνοψη Περιγραφή της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας Προϊόντα και Υπηρεσίες Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα Προστασία Προϊόντος η/και Παραγωγικής Διαδικασίας με Κατοχυρωμένα Σήματα Ανανέωση του Προϊόντος Ανάλυση Αγοράς - Ανταγωνισμού Ανάλυση Αγοράς Ανάλυση Ανταγωνισμού Ανάλυση Ευρύτερου Περιβάλλοντος Σχεδιασμός Μάρκετινγκ Σχεδιασμός Λειτουργιών Οργανωσιακός Σχεδιασμός Οικονομικός Σχεδιασμός Προβλεπόμενη Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Προβλεπόμενη Κατάσταση Ταμειακών Ροών Πρόβλεψη Ισολογισμού Προβλεπόμενη Ανάλυση Νεκρού Σημείου Εκτίμηση Κινδύνων Παράρτημα ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Πλεονεκτήματα για τον Επιχειρηματία Πλεονεκτήματα για τον Επενδυτή

3 1.5. ΣΚΟΠΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Κυρίαρχος Σκοπός Άλλες Λειτουργίες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 2.1. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (Ν.3325/2005) Καταστατικό Ανώνυμης Εταιρείας ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ Η Ανακάλυψη του Κακάο από τους Ευρωπαίους Οι Πρώτες Διαδικασίες Επεξεργασίας του Κακάο Η Σοκολάτα του 20 ου Αιώνα ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΚΑΟ Είδη των Κακάο ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ Άμεσοι Στόχοι Έμμεσοι Στόχοι Εξασφάλιση τις Επιτυχίας Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Σκοπός της Επιχείρησης Βιωσιμότητα της Επιχείρησης Οφέλη τις Επιχείρησης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 3.1. ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Παραλαβή Α Υλών Συγκομιδή Καρπών Κακάο Επεξεργασία Καρπών Κακάο Καβούρντισμα Άλεση Ανάμειξη

4 Ραφινάρισμα Κονσάρισμα Τελικό Στάδιο ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Βιομηχανικός Εξοπλισμός Έρευνα και Ανάπτυξη Ποιοτικός Έλεγχος Τοποθεσία ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ Βασικοί Προμηθευτές Υπεργολάβοι ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Τμήμα Πωλήσεων Τμήμα Μάρκετινγκ Τμήμα Οικονομικό Τμήμα Αποθήκης Τμήμα Προμηθειών Τμήμα Παραγωγής ΑΓΟΡΑΣΤΕΣ/ΠΕΛΑΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ 4.1. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Εν δυνάμει Ανταγωνιστές Ανταγωνιστική Λειτουργία Υποκατάστατα Στρατηγικές Ανταγωνισμού ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT Ισχυρά Σημεία Αδύναμα Σημεία Ευκαιρίες Απειλές/Κίνδυνοι ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ Ελληνική Αγορά

5 Διεθνής Αγορά ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Προώθηση Πωλήσεων Τρόποι Προώθησης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 5.1. ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

6 ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΧΤΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΜΕΤΑΒΛΗΤΑ ΚΟΣΤΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΣ 1 ΟΥ ΕΤΟΥΣ ΑΝΑ ΤΕΜΑΧΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΣ 2 ΟΥ ΕΤΟΥΣ ΑΝΑ ΤΕΜΑΧΙΑ (ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ) ΠΙΝΑΚΑΣ 9: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΣ 3 ΟΥ ΕΤΟΥΣ ΑΝΑ ΤΕΜΑΧΙΑ (ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ) ΠΙΝΑΚΑΣ 10: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΤΗΣΙΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 11: ΤΙΜΕΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΕΤΗΣΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 12: ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 13: ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 14: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΠΡΟ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 15: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 16: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΩΝ

7 ΛΙΣΤΑ ΕΙΚΟΝΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 1: ΚΑΚΑΟΔΕΝΤΡΟ ΕΙΚΟΝΑ 2: ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΣΟΚΟΛΑΤΙΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 3: ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΚΑΟ ΕΙΚΟΝΑ 4: ΖΥΜΩΣΗ ΚΑΡΠΩΝ ΚΑΚΑΟ ΕΙΚΟΝΑ 5: ΚΑΒΟΥΡΝΤΙΣΤΗΡΙ ΕΙΚΟΝΑ 6: ΑΝΑΜΙΚΤΗΡΑΣ

8 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα διατριβή παρουσιάζει την ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδίου βιομηχανικής επιχείρησης ( βιομηχανία παραγωγής σοκολάτας ). Αρχικά παρουσιάζεται ο ορισμός του επιχειρηματικού σχεδίου καθώς και το τι περιλαμβάνει. Ακολούθως γίνεται αναφορά στα πλεονεκτήματα αυτού αλλά και στον σκοπό του ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα στο που αποσκοπεί. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην ιστορία τις σοκολάτας, όπως η ανακάλυψη της, η προέλευσή της κ.λπ.. Ακολουθεί αναφορά των ειδών του κακάο. Γίνεται διεξοδική παρουσίαση της επιχείρησης, παρουσιάζονται οι στόχοι τις επιχείρησης ( άμεσοι και έμμεσοι ) καθώς και το πώς θα εξασφαλίσουμε την επιτυχία των στόχων αυτών. Μελετάται ο σκοπός τις επιχείρησης, αναφέροντας τα κύρια προϊόντα που θα παράγονται όπως σοκολάτες, γκοφρέτες, κρουασάν κ.λπ. αλλά και σε ποιους αναφέρονται και ποιοι παράγοντες θα επηρεάσουν την ανάπτυξη τους. Τέλος ακολουθούν α) η βιωσιμότητα τις επιχείρησης β) τα οφέλη της επιχείρησης, ώστε να γίνει ποιο κατανοητή η ανάπτυξη ενός τέτοιου σχεδίου. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται αναλυτική περιγραφή της παραγωγική διαδικασίας της σοκολάτας. Περιγράφονται τα στάδια παραγωγής, καβούρντισμα, άλεση, ανάμειξη, ραφινάρισμα, κονσάρισμα, τελικό στάδιο. Γίνεται αναφορά στις εγκαταστάσεις παραγωγής, στον βιομηχανικό εξοπλισμό που θα χρειαστεί αλλά και στην τοποθεσία τις εγκατάστασης της βιομηχανίας. Τέλος αναφέρονται οι προμηθευτές της επιχείρησης, οι αγοραστές/πελάτες αλλά και ακολουθεί συνοπτική περιγραφή των τμημάτων της βιομηχανίας. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται λόγος για των ανταγωνισμό και τους εν δυνάμει ανταγωνιστές της επιχείρησης. Ποία είναι η ανταγωνιστική λειτουργία τις βιομηχανίας και ποία τα υποκατάστατα τις σοκολάτας. Αναλύονται οι στρατηγικές ανταγωνισμού, τα ισχυρά καθώς και τα αδύναμα σημεία της επιχείρησης. Γίνεται ανάλυση της αγοράς, διεθνείς και ελληνικής αγοράς. Και τέλος περιγράφεται η διανομή των προϊόντων η προβολή και η προώθηση τους. 8

9 Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύεται ο οικονομικός σχεδιασμός τη βιομηχανίας. Με την παρουσίαση πινάκων αναλύεται ο προϋπολογισμός επένδυσης, ο λειτουργικός προϋπολογισμός καθώς και η ανάλυση του νεκρού σημείου. Και τέλος στο έκτο κεφάλαιο ακολουθούν τα συμπεράσματα τις ανάπτυξης του επιχειρηματικού σχεδίου. 9

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η δημιουργία του επιχειρηματικού σχεδίου είναι ένα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα στη δημιουργία μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Δεν παύει όμως να είναι μόνο το πρώτο βήμα. Το επιχειρηματικό σχέδιο μπορεί να υλοποιηθεί μόνο αν διατυπωθεί και οργανωθεί με τον κατάλληλο τρόπο. Το επιχειρηματικό σχέδιο είναι αυτό που δίνει τη δυνατότητα στον εμπνευστή της ιδέας να διατυπώσει και παρουσιάσει τον τρόπο υλοποίησης της σε βιώσιμη και κερδοφόρα επιχειρηματική δραστηριότητα. Η πλήρης ανάπτυξη του επιχειρηματικού σχεδίου είναι ιδιαίτερα σημαντική τόσο για τους επιχειρηματίες όσο και για τους δυνητικούς επενδυτές. Οι επενδυτές χρειάζονται το επιχειρηματικό σχέδιο προκειμένου να αναγνωρίσουν ενδιαφέρουσες προτάσεις που θα χρηματοδοτήσουν. Οι επιχειρηματίες χρειάζονται το επιχειρηματικό σχέδιο όχι μόνο για να αναζητήσουν χρηματοδότηση αλλά και για να ξεκαθαρίσουν τη στρατηγική τους από την αρχή και για να δημιουργήσουν ένα σχέδιο/ οδηγό ανάπτυξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας τους. Το παρών επιχειρηματικό σχέδιο αναφέρεται σε ολόκληρη την επιχείρηση και αφορά την εμπορική επιχείρηση. Το επιχειρηματικό μας σχέδιο εκπονείται πριν από την έναρξη της δραστηριότητας και θα ενημερώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (ετήσια) ή όταν συμβαίνουν δραστικές αλλαγές στο εξωτερικό ή εσωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης που απαιτούν αναθεώρηση των υποθέσεων που λαμβάνονται υπόψη. Παρουσιάζονται οι προϋποθέσεις και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες είναι οικονομικά σκόπιμη και κοινωνικά ωφέλιμη η λειτουργία της νέας επιχείρησης μας με αντικείμενο το σχεδιασμό και την παραγωγή Βιομηχανικής Επιχείρησης (βιομηχανία παράγωγης σοκολάτας). Το σχέδιο αυτό θα εξετάσει την κατάσταση που επικρατεί στην ελληνική και τις διεθνείς αγορές Βιομηχανιών Παραγωγής Σοκολάτας και θα παρουσιάσει τα πλεονεκτήματα, τις αδυναμίες, τις απειλές και τις ευκαιρίες που παρουσιάζει ο κλάδος. Στη συνέχεια θα παρουσιάσει την οικονομική και κοινωνική σκοπιμότητα μίας τέτοιας επένδυσης. 10

11 Επίσης, θα προσπαθήσουμε να δούμε το πώς μπορεί να εξελιχθεί μετά από δύο ή και πέντε χρόνια αυτή η ιδέα, με άλλα λόγια να προγραμματίσουμε, καθώς επιχειρησιακός σχεδιασμός δεν είναι τίποτα άλλα παρά μια διαδικασία προγραμματισμού. Από την ίδια του τη φύση ο επιχειρησιακός σχεδιασμός απαιτεί από τον επιχειρηματία να προβλέψει πώς τα γεγονότα θα εξελιχθούν στο μέλλον. Αν οι υποθέσεις πάνω στις οποίες θα στηριχτούμε είναι σωστές, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες υπάρχουν τα αποτελέσματα του σχεδίου μας να είναι τα προσδοκώμενα, αν και με τον καιρό, κάποιες αρχικές προβλέψεις και υποθέσεις θα αλλάζουν, ενώ το σχέδιο θα προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα ώστε να βελτιώνεται η επιχείρηση μας. 11

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 1.1 Ορισμός Επιχειρηματικού Σχεδίου Πριν αρχίσουμε να μιλάμε για το επιχειρηματικό σχέδιο χρήσιμο θα ήταν να δώσουμε ένα ορισμό γι αυτό, καθώς και να δούμε γιατί είναι χρήσιμο εργαλείο για κάθε σύγχρονη επιχείρηση, ανεξαρτήτως από το μέγεθός της. Σύμφωνα με την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Wikipedia το επιχειρηματικό σχέδιο είναι μια περίληψη των κινήσεων και δραστηριοτήτων του ιδιοκτήτη, του διευθυντή ή ενός επιχειρηματία μιας επιχείρησης με σκοπό την οργανωμένη και ενδελεχή πρόβλεψη όλων των πιθανών παραμέτρων. Είναι ένα γραπτό σχέδιο του μοντέλου που η επιχείρηση προβλέπεται να ακολουθήσει. Θα μπορούσαμε επίσης να ορίσουμε το επιχειρηματικό σχέδιο ως ένα έγγραφο που περιγράφει τον τρόπο διαχείρισης μιας συγκεκριμένης δραστηριότητας σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Ως συγκεκριμένη δραστηριότητα μπορεί να θεωρηθεί το σύνολο των λειτουργιών τόσο μιας ατομικής επιχείρησης όσο και μιας μεγάλης πολυεθνικής, μπορεί να αναφέρεται σε μια εμπορική επένδυση, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό ή να έχει φιλανθρωπικό χαρακτήρα. Επίσης, μπορεί να έχει να κάνει με ολόκληρη την επιχείρηση ή με ένα μικρότερο τμήμα της. Ως συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μπορούμε να θεωρήσουμε το πρώτο εξάμηνο δραστηριοποίησης μιας νεοσύστατης επιχείρησης, τα πέντε χρόνια ζωής μιας εταιρίας ή ολόκληρη τη διάρκεια ζωής ενός συγκεκριμένου έργου. Ουσιαστικά, το επιχειρηματικό σχέδιο είναι ένα εργαλείο επικοινωνίας, σχεδιασμένο έτσι ώστε να μεταδίδει πληροφορίες στους πιθανούς παραλήπτες του, είτε αυτοί λέγονται επενδυτές και υποψήφιοι συνεταίροι, είτε λέγονται διοικητική ομάδα, προσωπικό ή ακόμα και κρατικοί φορείς. Επιπλέον, κάποιες φορές αλλά συχνά, χρησιμοποιείται και ως μέσο για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων ή για την υλοποίηση τακτικών ενεργειών. Το 12

13 περιεχόμενο του πιθανώς να διαφοροποιείται ανάλογα με τον κλάδο δραστηριοποίησης της κάθε εταιρίας, παρ όλα αυτά θα πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένα πρότυπα και να περιλαμβάνει κάποιες συγκεκριμένες πληροφορίες ανεξαρτήτως του κλάδου και της μορφής της επιχείρησης. Κάποιοι βασικοί τομείς, στους οποίους θα πρέπει κάποιος να αναφερθεί κατά την σύνταξη ενός επιχειρηματικού σχεδίου, είναι μεταξύ άλλων το ιστορικό της οργάνωσης, η ομάδα διοίκησης, το παραγόμενο προϊόν υπηρεσία, η αγορά στην οποία αυτή απευθύνεται, η τεχνολογία που χρησιμοποιεί, καθώς και οικονομικά στοιχεία και προβλέψεις. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα επιχειρηματικά σχέδια χρησιμοποιούνται για τον σκοπό της παρουσίασης μιας οργανωμένης και λεπτομερής ανάλυσης των εσωτερικών σχεδίων και πλάνων μιας επιχείρησης σε μια τράπεζα ή άλλο χρηματοοικονομικό οργανισμό (συνήθως για την άντληση χρηματοδότησης). Το χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι ότι πρέπει να ανανεώνονται με τον καιρό καθώς το επιχειρηματικό περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί μια επιχείρηση καθώς και η οικονομία της χώρας που δραστηριοποιείται αλλάζουν συνεχώς. Το επιχειρηματικό σχέδιο λοιπόν είναι μια γραπτή περιγραφή του μέλλοντος της επιχείρησης σας. Είναι ένα έγγραφο που αναλύει τι και πως προγραμματίζετε να κάνετε στο μέλλον. Γενικά ο σχεδιασμός είναι μια άσκηση που αξίζει τον κόπο να γίνει και να γίνει καλά. Τα επιχειρηματικά σχέδια συμβάλουν σε όλες τις δραστηριότητες, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα. Ένα επιχειρηματικό σχέδιο ορίζει που βρίσκεστε, και σας δείχνει που πηγαίνετε. Καθορίζει ορόσημα σύμφωνα με τα οποία μπορείτε να ελέγχετε την πρόοδο σας. Σας καθοδηγεί σχετικά με τα αναπόφευκτα εμπόδια που μπορεί να συναρτήσετε. Μπορεί να σας βοηθήσει να διαμορφώσετε το όραμά σας και να κάνετε αποτελεσματική χρήση των ευκαιριών σας και των πόρων σας, όπως είναι το ανθρώπινο δυναμικό και ο εξοπλισμός. Για να θέσουμε σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο την έννοια του επιχειρηματικού σχεδίου, αρκεί να έχουμε υπόψη μας ότι σε αυτό περιλαμβάνονται οι στόχοι της επιχείρησης, οι στρατηγικές που θα ακολουθήσουν για να ικανοποιούμε τους τιθέμενους στόχους, τα προβλήματα που 13

14 πιθανόν θα αντιμετωπίσει η επιχείρηση και οι τρόποι με τους οποίους θα τα επιλύσουμε, η οργανωτική διάρθρωση της επιχείρησης και τέλος το ύψος του κεφαλαίου που θα χρειαστεί για να χρηματοδοτηθεί και να λειτουργήσει η επιχείρηση. 1.2 Ποιος Αναπτύσσει Το Επιχειρηματικό Σχέδιο Είναι γεγονός ότι πολλοί επιχειρηματίες καταφεύγουν σε εξωτερικούς συμβούλους για την ανάπτυξη του επιχειρηματικού σχεδίου τους, κάποιοι μάλιστα αναθέτουν εξ ολοκλήρου τη σύνταξη του. Κάτι τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με ιδιαίτερη προσοχή ειδικά όταν σκοπεύουν να απευθυνθούν σε πιθανούς χρηματοδότες. Και αυτό γιατί κανείς δεν γνωρίζει την επιχείρηση, το όραμα και την δραστηριότητά της καλύτερα από τον ιδρυτή της και την ομάδα διοίκησης. Ιδιαίτερα, στην περίπτωση μιας νέας επιχειρηματικής ιδέας ή καινοτομίας, ο ιδρυτής είναι αυτός που οφείλει να αναλάβει τη μεγαλύτερη ευθύνη της ανάπτυξης του επιχειρηματικού σχεδίου, αφού στη συνέχεια θα πρέπει να συναντηθεί με τους ενδεχόμενους επενδυτές και να υποστηρίξει την πρόταση που θα έχει αναπτυχθεί στο χαρτί. Βέβαια, τα καλύτερα σχέδια αναπτύσσονται ομαδικά, οπότε η καλύτερη λύση θα ήταν ένας συνδυασμός, κατά τον οποίο ο επιχειρηματίας αναπτύσσει την πρότασή του σε συνεργασία με τα εξειδικευμένα μέλη που αποτελούν την ομάδα διοίκησης, καλύπτοντας έτσι όλες τις πτυχές της δραστηριότητα, την οποία θέλει να αναπτύξει. Η ανώτερη διοίκηση, λοιπόν, δίνει τις κατευθύνσεις, στα πλαίσια των οποίων οι εκτελεστικοί διευθυντές αναπτύσσουν τα σχέδια τους και στη συνέχεια όλη η διαδικασία αναθεωρείται ή ακόμα και τροποποιείται αν είναι ανάγκη, και τέλος εγκρίνεται από την κορυφή. 14

15 1.3 Τι Περιλαμβάνει Ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο Το περιεχόμενο ενός επιχειρηματικό σχέδιο εξαρτάται από την εκάστοτε επιχείρηση και επηρεάζεται από τον κλάδο δραστηριοποίησης αυτής καθώς και το επίπεδο ανάπτυξης της. Επίσης το επιχειρηματικό σχέδιο προσαρμόζεται ανάλογα με τον αναγνώστη στον οποίο απευθύνεται και τον σκοπό για τον οποίο εκπονείται. Η δομή του επιχειρηματικού σχεδίου δεν είναι δεσμευτική και συναντώνται διαφοροποιημένες δομές στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία. Εντούτοις θα πρέπει να τονιστεί ότι αυτό που διαφοροποιείται είναι η ίδια η δομή και όχι η ουσία και το περιεχόμενο του επιχειρηματικού σχεδίου Επιτελική Σύνοψη Η επιτελική σύνοψη παρέχει μια συνοπτική και σαφή εικόνα του επιχειρηματικού εγχειρήματος σε δυο-τρεις σελίδες. Ουσιαστικά αποτελεί ένα μικρό επιχειρηματικό σχέδιο μέσα σε ένα πλήρες επιχειρηματικό σχέδιο. Σκοπός της είναι να προκαλέσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη ώστε να συνεχίσει με την ανάγνωση του υπόλοιπου εγγράφου. Ιδιαίτερα στην περίπτωση που οι αποδέκτες είναι διαχειριστές κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου, που λαμβάνουν καθημερινά πολλά επιχειρηματικά σχέδια, η επιτελική σύνοψη αποτελεί συχνά το βασικό κριτήριο για το αν θα μελετήσουν το επιχειρηματικό σχέδιο ή όχι. Η επιτελική σύνοψη προηγείται του υπόλοιπου σχεδίου αλλά επειδή περιέχει τα σημαντικότερα σημεία του είναι σκόπιμο να συντάσσεται ύστερα από την ολοκλήρωση όλων των ενοτήτων. Όταν ο αποδέκτης ολοκληρώσει την ανάγνωση της επιτελικής σύνοψης, πρέπει να είναι σε θέση να διηγηθεί με σύντομο τρόπο το επιχειρηματικό εγχείρημα. Συνεπώς, η επιτελική σύνοψη πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής: σύντομη περιγραφή της επιχειρηματικής δραστηριότητας και της επιχειρηματικής ευκαιρίας 15

16 την αγορά στην οποία στοχεύει, περιθώρια ανάπτυξης της αγοράς και προβλέψεις για πωλήσεις αξία που προσφέρει στους πελάτες το ανταγωνιστικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση τους παράγοντες που αποτελούν το διατηρήσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και διαφοροποιούν την επιχείρηση από τους ανταγωνιστές τη στρατηγική μάρκετινγκ τις ικανότητες της διοικητικής ομάδας την τρέχουσα οικονομική κατάσταση της εταιρίας (αν αυτή υπάρχει ήδη) συνοπτικές πληροφορίες των κύριων οικονομικών προβλέψεων (έσοδα, έξοδα, κέρδη), τις βασικές υποθέσεις που έγιναν και μελλοντικές προοπτικές τους επιχειρηματικούς κινδύνους. το ποσό χρημάτων που ζητείται από τον επενδυτή και τους τρόπους επένδυσης του Περιγραφή Της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει σύντομη περιγραφή της επιχείρησης και της επιχειρηματικής ευκαιρίας. Το περιεχόμενο της διαφοροποιείται ελαφρώς ανάλογα με το αν πρόκειται για νέα επιχείρηση ή για νέα δραστηριότητα σε υπάρχουσα επιχείρηση. Αρχικά, δίνονται τα γενικά στοιχεία της επιχείρησης (όνομα, διεύθυνση έδρας, κ.τ.λ.). Αν η επιχείρηση λειτουργεί ήδη γίνεται σύντομη αναφορά στο ιστορικό της, την τρέχουσα δραστηριότητα της, τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται, πιθανές στρατηγικές συνεργασίες, τον αριθμό των εργαζόμενων που απασχολεί, τη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου και τη μετοχική σύνθεση. Εφόσον η επιχείρηση ανήκει σε όμιλο επιχειρήσεων περιγράφεται συνοπτικά η δομή του ομίλου και η θέση της επιχείρησης σε αυτόν. Στην περίπτωση που το επιχειρηματικό σχέδιο αναφέρεται σε νέα επιχείρηση οι παραπάνω πληροφορίες μπορεί να μην υπάρχουν ή να μην έχουν οριστικοποιηθεί. Η συγκεκριμένη παράγραφος, συνεπώς, δίνει έμφαση κυρίως 16

17 στο όραμα της νέας επιχείρησης. Και στις δύο περιπτώσεις περιγράφεται η νέα επιχειρηματική δραστηριότητα, που είναι και ο σκοπός για τον οποίο εκπονείται το επιχειρηματικό σχέδιο. Η περιγραφή της νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας ξεκινά με τη δήλωση αποστολής και διαμόρφωση στόχων προς επίτευξη. Στη συνέχεια περιγράφεται το επιχειρηματικό μοντέλο που θα ακολουθήσει η επιχείρηση. Το επιχειρηματικό μοντέλο αντικατοπτρίζει στην ουσία το σύνολο των επιχειρηματικών αποφάσεων που θα οδηγήσουν την επιχείρηση στη δημιουργία αξίας για τους πελάτες και στην επίτευξη κέρδους. Περιγράφονται δηλαδή οι κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας και οι πηγές εσόδων της επιχείρησης. Η κυριότερη πηγή εσόδων είναι συνήθως οι πωλήσεις. Άλλες πηγές μπορεί να είναι έσοδα από παροχή συμπληρωματικών υπηρεσιών (υποστήριξη μετά την πώληση, συντήρηση) ή οι συνδρομές μελών ή τα έσοδα από διαφημιστικές καταχωρήσεις (π.χ. στην περίπτωση ίδρυσης μιας επιχείρησης που δραστηριοποιείτε στο διαδίκτυο. Τέλος στη συγκεκριμένη ενότητα αναλύεται συνοπτικά η επιχειρηματική ευκαιρία, δηλαδή με απλά λόγια αυτό που ώθησε τον επιχειρηματία να αναλάβει την επιχειρηματική πρωτοβουλία. Ο επιχειρηματίας παρουσιάζει όλα τα στοιχεία της αγοράς και του ευρύτερου περιβάλλοντος που καθιστούν τη συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα ελκυστική. Έμφαση δίνεται στο γιατί είναι η κατάλληλη στιγμή για την έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας που περιγράφηκε παραπάνω Προϊόντα Και Υπηρεσίες Η συγκεκριμένη ενότητα περιγράφει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που θα προσφέρει η επιχείρηση. Αρχικά, αναλύονται τα χαρακτηριστικά αυτών με όρους που καταλαβαίνει ο αναγνώστης χωρίς να χρειάζεται να έχει εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις. Λεπτομερέστερη τεχνική περιγραφή των προϊόντων και αναλυτικές παρουσιάσεις (διαφημιστικά φυλλάδια ή εγχειρίδια χρήσης) παρατίθενται σε παράρτημα. Εφόσον πρόκειται για προϊόν, γίνεται αναφορά σε υπηρεσίες που το συνοδεύουν, όπως εξυπηρέτηση μετά την πώληση, συντήρηση ή εγγύηση. 17

18 εξής: Βασικά σημεία που πρέπει να τονιστούν σε αυτή την ενότητα είναι τα Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα Για κάθε προϊόν/ υπηρεσία αναλύονται τα στοιχεία που το διαφοροποιούν από τις αντίστοιχες ανταγωνιστικές προτάσεις και τα οφέλη για τους πελάτες. Είναι σημαντικό να περιγραφεί η μοναδική πρόταση πώλησης για κάθε προϊόν/ υπηρεσία, δηλαδή το μοναδικό εκείνο στοιχείο που διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό και μπορεί να προσδώσει διατηρήσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα Προστασία προϊόντος ή/και παραγωγικής διαδικασίας με κατοχυρωμένα σήματα Αναφέρεται αν έχει κατοχυρωθεί κάποια ευρεσιτεχνία η οποία να επιτρέπει την αποκλειστική παραγωγή ή διάθεση του προϊόντος/ υπηρεσίας καθώς και η χρονική διάρκεια της κατοχύρωσης. Γίνεται δηλαδή αναφορά σε πιθανές κατοχυρωμένες εγχώριες ή διεθνείς πατέντες και σήματα, δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, προστατευμένες ονομασίες και καταχωρημένα εμπορικά σήματα Ανανέωση Του Προϊόντος Ξεκαθαρίζεται αν το προϊόν / υπηρεσία αποτελεί αναβάθμιση παλαιότερου προϊόντος και αν η νέα έκδοση απευθύνεται στο υπάρχον ή σε νέο τμήμα της αγοράς. Επίσης γίνεται αναφορά στην στρατηγική έρευνας και ανάπτυξης προκειμένου να μπορέσει η επιχείρηση να αναβαθμίζει το προϊόν της ώστε να μπορεί να διατηρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, δεδομένου ότι ο ρυθμός απαξίωσης κάθε καινοτομικού προϊόντος γίνετε ολοένα και ταχύτερος. 18

19 1.3.4 Ανάλυση Αγοράς Ανταγωνισμού Στην ενότητα αυτή τοποθετείται η επιχείρηση στο περιβάλλον ώστε να αποδειχθεί ότι η αγορά στην οποία στοχεύει προσφέρει δυνατότητες βιωσιμότητας και κερδοφορίας. Ο αναγνώστης, διαβάζοντας το τμήμα αυτό του σχεδίου, θέλει να καταλάβει ότι ο επιχειρηματίας γνωρίζει τις ανάγκες της αγοράς και οδηγείται από την θέληση του να τις καλύψει κατά τον πιο επιτυχημένο τρόπο. Το τμήμα αυτό της μελέτης περιλαμβάνει ανάλυση αγοράς και ανταγωνισμού καθώς και ανάλυση του ευρύτερου περιβάλλοντος μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται η νέα επιχείρηση Ανάλυση Αγοράς Στην ενότητα αυτή γίνεται αναλυτική παρουσίαση της αγοράς στην οποία στοχεύει το προϊόν/ υπηρεσία που θα διατεθεί. Συγκεκριμένα, γίνεται εμπεριστατωμένη περιγραφή της αγοράς με αναφορά σε χαρακτηριστικά όπως μέγεθος, στάδιο ανάπτυξης, συγκέντρωση και ρυθμός τεχνολογικής καινοτομίας. Δίνεται το ιστορικό της εξέλιξης της αγοράς, με αναφορά σε κλαδικές μελέτες, δημοσιεύσεις και επιστημονικά περιοδικά. Εντοπίζονται οι παράγοντες που θα οδηγήσουν σε περαιτέρω εξέλιξη της αγοράς και παρουσιάζονται στοιχεία/ προβλέψεις για το μελλοντικό ρυθμό ανάπτυξης της. Στην περίπτωση που η επιχείρηση θα απευθυνθεί σε μια υφιστάμενη αγορά η εύρεση πληροφοριών είναι αρκετά εύκολη υπόθεση. Εξειδικευμένες εκδόσεις για τον κλάδο, εφημερίδες και περιοδικά ακόμα και γενικού περιεχομένου, καθώς και κλαδικές μελέτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να τεκμηριώσουν την επιτυχία του νέου εγχειρήματος. Στην περίπτωση όμως που το προϊόν δημιουργεί νέα αγορά οι παραπάνω δευτερογενείς πηγές μπορεί να αποδειχτούν ανεπαρκείς και να απαιτείται η διεξαγωγή έρευνας αγοράς για να αντληθούν πρωτογενή στοιχεία. Στη συνέχεια γίνεται ανάλυση των τμημάτων αγοράς (βασισμένη σε κριτήρια γεωγραφικά, δημογραφικά, ψυχογραφικά, κ.τ.λ.), και ορίζεται ποια είναι η αγορά στόχος της επιχείρησης. Στην περίπτωση που η επιχείρηση στοχεύει σε διαφορετικά τμήματα 19

20 της αγοράς, είναι σκόπιμο να πραγματοποιείται ανάλυση για κάθε ένα από αυτά ξεχωριστά ώστε να εξηγηθούν οι λόγοι επιλογής του συγκεκριμένου τμήματος. Στο τέλος της παραγράφου γίνεται πρόβλεψη, για κάθε τμήμα της αγοράς, του προσδοκώμενου επιπέδου πωλήσεων και μεριδίου αγοράς που αναμένει να επιτύχει η επιχείρηση Ανάλυση Ανταγωνισμού Η συγκεκριμένη ανάλυση ξεκινά με την εξέταση του άμεσου ανταγωνισμού της επιχείρησης, δηλαδή των επιχειρήσεων που καλύπτουν τις ανάγκες των πελατών με παρόμοιο τρόπο (παρόμοια προϊόντα-υπηρεσίες). Η ανάλυση του ανταγωνισμού συμπληρώνεται με τον προσδιορισμό των υπόλοιπων ανταγωνιστικών δυνάμεων στον κλάδο (στη βάση π.χ. του πλαισίου Porter). Εξετάζονται: Η διαπραγματευτική δύναμη των πελατών (και η πιθανότητα μετατροπής τους σε ανταγωνιστές, μέσω ολοκλήρωσης προς τα πίσω). Η διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών (και η πιθανότητα μετατροπής τους σε ανταγωνιστές, μέσω ολοκλήρωσης προς τα εμπρός). Ο κίνδυνος εισόδου νέων ανταγωνιστών. Ο κίνδυνος από υποκατάστατα προϊόντα. Παρέχονται όλα τα στοιχεία που οδηγούν στην αναγνώριση των δυνατών και αδύνατων σημείων του ανταγωνισμού όπως: Κερδοφορία και κρίσιμα οικονομικά μεγέθη εφόσον είναι διαθέσιμα. Δυναμικότητα και μέθοδοι παραγωγής. Τρέχουσα θέση των ανταγωνιστών και μερίδιο τους στην αγορά και αναγνωσιμότητα τους από πελάτες. 20

21 Η ανάλυση του ανταγωνισμού θα πρέπει να καταλήγει στον εντοπισμό των ιδιαιτεροτήτων και των σημείων που διαφοροποιούν την νέα επιχείρηση από τον ανταγωνισμό ώστε αυτά να αποτελέσουν την «καρδιά» της στρατηγικής της Ανάλυση Ευρύτερου Περιβάλλοντος Στη συγκεκριμένη παράγραφο παρουσιάζεται το ευρύτερο περιβάλλον της επιχείρησης με σκοπό να προσδιορισθούν κρίσιμες τάσεις και παράγοντες που επηρεάζουν τον κλάδο και τη νέα επιχείρηση. Η παρουσίαση αυτή μπορεί να γίνει στη βάση της ανάλυσης ΠΟΚΤ (Πολιτικού, Οικονομικού, Κοινωνικού και Τεχνολογικού Περιβάλλοντος). Ανάλυση ΔΑΕΑ (SWOT) : Αφού ολοκληρωθεί η παρουσίαση όλων των παραπάνω στοιχείων η ενότητα αυτή του επιχειρηματικού σχεδίου κλείνει με μια ανάλυση SWOT (Δυνάμεις Αδυναμίες Ευκαιρίες Απειλές) Σχεδιασμός Μάρκετινγκ Το σχέδιο μάρκετινγκ αντιπροσωπεύει μια σημαντική ενότητα του επιχειρηματικού σχεδίου. Περιγράφει πώς θα πουληθεί το προϊόν στην αγοράστόχο που έχει περιγραφεί στην ενότητα Ανάλυση Αγοράς- Ανταγωνισμού. Συγκεκριμένα, αναλύεται πώς μέσω της χρήσης των κατάλληλων μέσων προώθησης, του κατάλληλου μίγματος επικοινωνίας και των καναλιών διανομής το προϊόν θα κερδίσει θέση στη λίστα αγορών του πελάτη. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στην τιμολογιακή πολιτική που θα ακολουθηθεί ώστε ο πελάτης να προτιμήσει το προϊόν /υπηρεσία από τις αντίστοιχες ανταγωνιστικές λύσεις. Στην ουσία, ο σχεδιασμός μάρκετινγκ καθορίζει πόσο αποτελεσματικά η επιχείρηση θα ανταγωνιστεί στην αγορά και θα εκπληρώσει τους στόχους που έχει θέσει σχετικά με τη δημιουργία εσόδων. Έτσι, πριν την παρουσίαση των στρατηγικών μάρκετινγκ, γίνεται αναφορά στους στόχους που έχουν τεθεί σχετικά με την διείσδυση του προϊόντος/ υπηρεσίας στην αγορά-στόχο, κατά το πρώτο έτος εισαγωγής του. 21

22 Αναφέρεται λοιπόν το προσδοκώμενο μερίδιο αγοράς και οι προσδοκώμενες πωλήσεις ανά προϊόν και τμήμα αγοράς. Στη συνέχεια περιγράφεται η στρατηγική μάρκετινγκ και λεπτομερή προγράμματα δράσης. Συγκεκριμένα περιγράφονται τα εξής: Προϊόν: Γίνεται επακριβής προσδιορισμός του προϊόντος/ υπηρεσίας με αναφορά στην ποιότητα των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν, τα προηγμένα χαρακτηριστικά, την επωνυμία, συσκευασία και τις παρεχόμενες συμπληρωματικές υπηρεσίες (π.χ. εξυπηρέτηση μετά την πώληση), καθώς και των πακέτων μέσω των οποίων θα διατεθεί το προϊόν στην αγορά. Τιμή: Διατυπώνεται συγκεκριμένη πολιτική τιμολόγησης, που εξηγεί λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο θα χρεώνονται οι πελάτες, τα πιθανά πακέτα προσφορών, την πιστωτική πολιτική, εκπτώσεις, κ.τ.λ. Σύστημα διανομής: Περιγράφονται τα κανάλια διανομής που θα χρησιμοποιηθούν για τις πωλήσεις στους πελάτες και αν οι πωλήσεις θα είναι άμεσες ή μέσω τρίτων. Γίνεται δηλαδή αναφορά σε τυχόν στρατηγικές συμμαχίες ή συνεργασίες που έχουν ή θα πρέπει να συναφθούν για την ολοκλήρωση της διανομής Επίσης γίνεται αναφορά στη γεωγραφική κάλυψη των δικτύων διανομής καθώς και στην πολιτική αποθεμάτων και μεταφοράς. Προώθηση και επικοινωνία: Καθορίζονται συγκεκριμένοι τρόποι επικοινωνίας. Παρουσιάζεται η επιλογή και ο προγραμματισμός μέσων προώθησης (π.χ. άμεση, έμμεση), διαφημιστικό μήνυμα, και άλλες προωθητικές ενέργειες. Κάθε μία από τις ενέργειες προώθησης συνοδεύεται και από την αντίστοιχη πρόβλεψη κόστους. Στο τέλος της ενότητας γίνονται για κάθε τμήμα της αγοράς προβλέψεις της αύξησης της ζήτησης για τα επόμενα έτη της περιόδου που εξετάζει το επιχειρηματικό σχέδιο (δηλαδή τρία ή πέντε έτη) και αντίστοιχη πρόβλεψη κόστους των ενεργειών μάρκετινγκ των επόμενων ετών. 22

23 1.3.6 Σχεδιασμός Λειτουργιών Η συγκεκριμένη ενότητα περιγράφει όλα τα βήματα από την ανάπτυξη του προϊόντος/ υπηρεσίας μέχρι την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Επομένως, δίνονται τεχνικές πληροφορίες για εγκαταστάσεις, εξοπλισμό, υλικό, λογισμικό κλπ, καθώς και ο τρόπος λειτουργίας της επιχείρησης. Αναφέρονται μόνο τα στοιχεία που τεκμηριώνουν ότι η καθημερινή λειτουργία της επιχείρησης θα διεξάγεται ομαλά και δεν είναι σκόπιμο ο αναγνώστης να υπερφορτώνεται με πληθώρα τεχνικών λεπτομερειών (οι τεχνικοί όροι επεξηγούνται σε παράρτημα). Συγκεκριμένα, οι πληροφορίες που δίνονται αφορούν στα: Εγκαταστάσεις: Αναφέρεται η τοποθεσία των εγκαταστάσεων της επιχείρησης και τονίζεται η δυνατότητα πρόσβασης σε πιθανούς πελάτες, προμηθευτές και διανομείς. Διαδικασία παραγωγής: Αν η νέα επιχείρηση είναι βιομηχανική, ένα σχέδιο όλης της διαδικασίας παραγωγής είναι απαραίτητο. Σε περίπτωση που κάποιο τμήμα της παραγωγής πρόκειται να ανατεθεί σε εξωτερικούς συνεργάτες (υπεργολαβία) δίνονται πληροφορίες για τους υπεργολάβους όπως τοποθεσία παραγωγής, λόγοι επιλογής, κόστη και τυχόν συμβόλαια που έχουν υπογραφεί. Πρώτες ύλες: Οι αναγκαίες πρώτες ύλες καθώς και ορισμένα στοιχεία για τους προμηθευτές είναι χρήσιμο να αναφέρονται (πχ μέσος χρόνος παράδοσης παραγγελιών). Εξοπλισμός: Αναφέρεται ο απαραίτητος μηχανολογικός εξοπλισμός καθώς και αν θα αγοραστεί ή θα αποκτηθεί μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing). Κύκλος λειτουργίας: Περιγράφεται όλη η διαδικασία ολοκλήρωσης της συναλλαγής. Στην ενότητα αυτή αναφέρεται επίσης και το σχεδιαζόμενο πρόγραμμα επενδύσεων για τα επόμενα έτη. Το πρόγραμμα αυτό παρουσιάζει αρκετά πλεονεκτήματα: 23

24 A. Αναγκάζει τον επιχειρηματία να θεωρήσει τις ενέργειες υλοποίησης γραμμικά μέσα στο χρόνο ώστε να εντοπίσει αλληλοεξαρτήσεις μεταξύ δραστηριοτήτων. Έτσι μπορεί να προσδιορίσει ανάγκες σε κεφάλαια και ανθρώπινο δυναμικό για το σύνολο της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου B. Επιτρέπει στον επιχειρηματία να προβλέψει ανά έτος τις πωλήσεις και τα κόστη που σχετίζονται με την εκτέλεση διαφόρων λειτουργιών. C. Επιτρέπει στον επιχειρηματία να δοκιμάσει την ευαισθησία του επιχειρηματικού μοντέλου στη μεταβολή βασικών παραμέτρων D. Βοηθά στον προσδιορισμό του επιπέδου και του τύπου της εξωτερικής χρηματοδότησης που χρειάζεται η επιχείρηση. Στο τέλος της ενότητας γίνεται προσδιορισμός του κόστους ανά έτος που σχετίζεται με τη λειτουργία της επιχείρησης Οργανωσιακός Σχεδιασμός Στην συγκεκριμένη ενότητα γίνεται καταρχάς περιγραφή της διοικητικής ομάδας, που αποτελεί πολύ σημαντική παράγραφο του επιχειρηματικού σχεδίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι συχνά οι επενδυτές εξετάζουν πρώτα σε ένα επιχειρηματικό σχέδιο τις ικανότητες και τα προσόντα της διοικητικής ομάδας καθώς πιστεύουν ότι αυτά μπορούν να μετατρέψουν με επιτυχία μια καλή επιχειρηματική ιδέα σε κερδοφόρο επιχείρηση. Το συγκεκριμένο τμήμα του επιχειρηματικού σχεδίου, περιγράφοντας τα προσόντα, τις γνώσεις και την εμπειρία της διοικητικής ομάδας, αποδεικνύει ότι η νέα επιχείρηση μπορεί να διοικηθεί αποτελεσματικά. Περιλαμβάνει πληροφορίες για τα εξής: Ιδρυτές της εταιρείας και μορφωτικό τους επίπεδο Επαγγελματική εμπειρία διοικητικής ομάδας (τα αναλυτικά βιογραφικά τους παρατίθενται σε παράρτημα) Φήμη της διοικητικής ομάδας στην επαγγελματική κοινότητα και τον κλάδο και δίκτυο γνωριμιών 24

25 Γνώσεις και ικανότητες των μελών της διοικητικής ομάδας ώστε να φανεί η συμπληρωματικότητα τους Στη συνέχεια εξετάζονται μια σειρά οργανωτικών ζητημάτων που συνοψίζονται στα εξής: Νομική μορφή της επιχείρησης Τμηματοποίηση της επιχείρησης και κατανομή έργου όπου παρουσιάζονται τα τμήματα που την απαρτίζουν μαζί με την περιγραφή της λειτουργίας και των αρμοδιοτήτων καθενός. Περιγράφονται επίσης οι βασικές θέσεις εργασίας που θα πληρωθούν καθώς και οι σχέσεις επικοινωνίας που αναπτύσσονται μεταξύ τους. Η οργανωτική δομή της επιχείρησης απεικονίζεται με τη χρήση οργανογράμματος. Γίνεται τέλος αναφορά στις διαδικασίες ελέγχου που θα ακολουθηθούν. Πιθανή χρήση εξωτερικών Συμβούλων. Σε περίπτωση που ο επιχειρηματίας βρίσκεται σε στάδιο επικοινωνίας με συγκεκριμένους εξωτερικούς συμβούλους, χωρίς όμως να έχει καταλήξει σε συμφωνία μαζί τους δεν πρέπει να γίνεται αναφορά στο όνομα τους. Στο τέλος της ενότητας αναφέρονται συνοπτικά τα κόστη που συνδέονται με τα παραπάνω. Το σημαντικότερο κόστος είναι οι δαπάνες μισθοδοσίας (μισθοί και ασφαλιστικές εισφορές) που υπολογίζονται ανά έτος για όλη τη χρονική περίοδο που εξετάζει το επιχειρηματικό σχέδιο Οικονομικός σχεδιασμός Σε αυτό το τμήμα του επιχειρηματικού σχεδίου, ο επιχειρηματίας καταρτίζει ρεαλιστικές οικονομικές προβλέψεις για όλη την εξεταζόμενη μελλοντική χρονική περίοδο. Όπως έχει ήδη αναφερθεί η περίοδος αυτή ορίζεται συνήθως στην πενταετία για επιχειρήσεις που ανήκουν σε παραδοσιακούς κλάδους. Ο ορίζοντας της πενταετίας δεν αφορά επιχειρήσεις της Νέας Οικονομίας, των οποίων το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι αρκετά αβέβαιο περιορίζοντας τις απαιτήσεις σε προβλέψεις για χρονικό διάστημα τριών ετών. 25

26 Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση που η επιχείρηση λειτουργεί ήδη, στο επιχειρηματικό σχέδιο θα πρέπει να ενσωματωθούν και οικονομικά αποτελέσματα των προηγούμενων ετών. Η παράθεση αυτών μπορεί να γίνει σε παράρτημα. Οι απαιτήσεις του οικονομικού σχεδίου αφορούν στις ακόλουθες οικονομικές προβλέψεις: Κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης Κατάσταση ταμειακών ροών Ισολογισμός Ανάλυση νεκρού σημείου Ένα αναλυτικό οικονομικό σχέδιο διευκολύνει την εξέταση πιθανών σεναρίων, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα ορθότερου προγραμματισμού και ανάπτυξης διαφορετικών σεναρίων διαχείρισης σε ενδεχόμενες κρίσεις. Διευκολύνει επίσης την κατάρτιση προϋπολογισμού και την κατανομή του ανάμεσα στα διαφορετικά τμήματα της εταιρίας. (Στο παράρτημα Α γίνεται μια γενική αναφορά στη μεθοδολογία κατάρτισης ενός προϋπολογισμού). Στη συνέχεια γίνεται αναλυτικότερη αναφορά στις οικονομικές προβλέψεις που κρίνονται αναγκαίες για ένα ολοκληρωμένο οικονομικό σχέδιο Προβλεπόμενη Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Στη κατάσταση των αποτελεσμάτων χρήσης παρουσιάζονται οι προβλέψεις αφ' ενός των χρηματικών ποσών που θα εισρέουν στην επιχείρηση από την παροχή προϊόντων/ υπηρεσιών, και αφ' ετέρου των χρηματικών ποσών που θα καταβάλλονται από την επιχείρηση για την εκπλήρωση των οικονομικών της υποχρεώσεων. Ο πίνακας 1 αποτελεί παράδειγμα κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσης. 26

27 Προβλεπόμενη Κατάσταση Ταμειακών Ροών Στην κατάσταση ταμειακών ροών παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τις προβλέψεις εισροών και εκροών κεφαλαίων στην επιχείρηση κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης μελλοντικής χρονικής περιόδου. H προβλεπόμενη κατάσταση ταμειακών ροών καταγράφει τις προβλεπόμενες μεταβολές στα μεγέθη του ενεργητικού, του παθητικού και της καθαρής θέσης της εταιρείας από : τις οικονομικές δραστηριότητες της επιχείρησης, περιλαμβανομένων των εκροών για επενδύσεις και αύξηση κεφαλαίου κινήσεως τις δραστηριότητες που συνδέονται με την εισροή κεφαλαίων, μέσω δανεισμού ή αυξήσεων του μετοχικού κεφαλαίου με έκδοση νέων μετοχών ή ομολογιών, επιχορηγήσεις τα μερίσματα που καταβάλλονται στους μετόχους Πρόβλεψη Ισολογισμού Το οικονομικό σχέδιο πρέπει επίσης να περιέχει και πρόβλεψη ισολογισμού που θα αντικατοπτρίζει τη θέση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στο τέλος του χρόνου λειτουργίας Προβλεπόμενη Ανάλυση Νεκρού Σημείου Το σημείο εξίσωσης συνολικών εσόδων και συνολικού κόστους ονομάζεται νεκρό σημείο (break even point). Το νεκρό σημείο λοιπόν αντιστοιχεί στην ποσότητα πωλήσεων για την οποία η επιχείρηση δεν θα έχει κέρδη ούτε ζημιές και δίνεται από τη σχέση: Νεκρό σημείο (Ποσότητα) = Σταθερό Κόστος/(Τιμή- Μεταβλητό κόστος ανά μονάδα) 27

28 Η ανάλυση του νεκρού σημείου αποτελεί μια καλή ένδειξη του κινδύνου που έχει η επιχείρηση από τη δραστηριοποίηση της. Όσο μεγαλύτερο είναι το ύψος των πωλήσεων που απαιτείται για την κάλυψη του συνολικού κόστους σε σχέση με τις δυνατότητες επίτευξης τους, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος που έχει η επιχείρηση. Η συγκεκριμένη ανάλυση δίνει επίσης μια εικόνα της επίπτωσης που θα έχει η μετατροπή ενός μέρους του κόστους από μεταβλητό σε σταθερό Εκτίμηση Κινδύνων Στη συγκεκριμένη ενότητα του επιχειρηματικού σχεδίου εκτιμώνται οι πιθανοί κίνδυνοι που συνδέονται με το νέο εγχείρημα. Το επιχειρηματικό σχέδιο αναφέρεται σε μελλοντική χρονική περίοδο και καθώς το μέλλον παρουσιάζει απρόβλεπτες εξελίξεις αναπόφευκτα ορισμένες από τις προβλέψεις και τις υποθέσεις θα αποδειχθούν εσφαλμένες. Στη ενότητα, αφού γίνει αναφορά στις βασικές υποθέσεις που έχουν γίνει από τον επιχειρηματία κατά την εκπόνηση του σχεδίου, αναφέρονται οι κίνδυνοι και τα προβλήματα τα οποία ενδέχεται να προκύψουν από μεταβολές βασικών παραμέτρων. Στη συνέχεια αναπτύσσονται σενάρια για τη διερεύνηση των επιπτώσεων στη λειτουργία της επιχείρησης από την αλλαγή στις βασικές αυτές υποθέσεις. Τα σενάρια αντιστοιχούν σε μεταβολή παραγόντων του περιβάλλοντος και δημιουργία μιας νέας κατάστασης. Συνήθως δημιουργούνται τρία σενάρια: το αισιόδοξο, τα απαισιόδοξο και το πιθανό. Με βάση τα παραπάνω σενάρια επισημαίνονται οι κυριότεροι κίνδυνοι του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Τέλος, αναπτύσσεται ένα εναλλακτικό σχέδιο δράσης (contingency plan). Το εναλλακτικό σχέδιο δράσης περιγράφει τις αλλαγές στο επιχειρηματικό μοντέλο που είναι αναγκαίες λόγω της πιθανής αλλαγής στο περιβάλλον και ορίζει νέους στόχους για την επιχείρηση, συμβατούς με τη νέα πραγματικότητα, καθώς και στρατηγικές επίτευξης τους. 28

29 Παράρτημα Στο τέλος του επιχειρηματικού σχεδίου παρατίθενται τα παραρτήματα. Τα παραρτήματα μπορεί να περιλαμβάνουν : Τα αναλυτικά βιογραφικά σημειώματα της διοικητικής ομάδας. Αναλυτικές τεχνικές πληροφορίες για τα προϊόντα/υπηρεσίες. Δημοσιεύσεις που αφορούν την επιχείρηση ή τα προϊόντα της στον τύπο. Κατοχυρωμένες πατέντες. Επιστολές από στελέχη άλλων επιχειρήσεων που εγγυούνται την αξιοπιστία της διοικητικής ομάδας. 1.4 Πλεονεκτήματα Σύνταξης Επιχειρηματικού Σχεδίου Ένα σωστά οργανωμένο επιχειρηματικό σχέδιο, συνοπτικό αλλά και πλήρες παράλληλα, που καλύπτει επαρκώς όλες τις πτυχές μιας νέας δραστηριότητας, αποτελεί πηγή πολλών πλεονεκτημάτων τόσο για τους επιχειρηματίες όσο και τους επενδυτές. Αντίθετα, η απουσία των παραπάνω χαρακτηριστικών από το επιχειρηματικό σχέδιο, είναι αιτία απόρριψης της επιχειρηματικής πρότασης χωρίς δεύτερη σκέψη από τους επενδυτές και πιθανότατα παράγοντας αποτυχίας για την επιχείρηση μακροπρόθεσμα. Αυτή η άποψη ενισχύεται ακόμη περισσότερο αν λάβουμε υπόψη στοιχεία που προέκυψαν από έρευνες στο χώρο των εταιριών Venture Capital, σύμφωνα με τα οποία το 60% περίπου των επιχειρηματικών σχεδίων που υποβάλλονται σε εταιρίες κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, απορρίπτονται με την πρώτη ματιά, ενώ επιπλέον ένα 20% απορρίπτεται μετά από λίγες ώρες. Το γεγονός αυτό από μόνο του, ενισχύει την ανάγκη ανάπτυξης από τους επιχειρηματίες ενός άρτιου επιχειρησιακού σχεδίου και κάνει τα πλεονεκτήματα ενός τέτοιου εγγράφου ακόμη πιο ισχυρά. 29

30 Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν αφορούν και στις δύο πλευρές που συμμετέχουν στην προσπάθεια ανεύρεσης κεφαλαίου για την χρηματοδότηση μιας νέα επιχειρηματικής δραστηριότητας, τον επιχειρηματία και τον επενδυτή Πλεονεκτήματα για τον επιχειρηματία Είναι γεγονός ότι όλα ξεκινούν από την επιχειρηματική ιδέα. Η επιχειρηματική ιδέα θα πρέπει να είναι λογική, να μπορεί να υλοποιηθεί και να αποτελεί πραγματικά ευκαιρία, ώστε να υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες επιτυχίας. Τα «σενάρια επιστημονικής φαντασίας» δεν μπορούν να ληφθούν σοβαρά υπόψη από κανέναν και δεν μπορούν να υποστηριχθούν από κανένα επιχειρηματικό σχέδιο όσο καλό κι αν είναι αυτό. Στην περίπτωση λοιπόν που η επιχειρηματική πρόταση είναι λογική και υλοποιήσιμη, ένα τέτοιο έγγραφο μπορεί να την ενισχύσει με πολλούς τρόπους. Καταρχήν, προσελκύει το ενδιαφέρον πιθανών επενδυτών, παρέχοντας πληροφορία για την επιχειρηματική δραστηριότητα και καλύπτοντας όλους τους τομείς που πιθανώς να τους ενδιαφέρουν, όπως π.χ. σχετικά με τις μεθόδους που θα χρησιμοποιηθούν, την αγορά στην οποία σκοπεύετε να απευθυνθείτε, την κατάρτιση των μελών που θα αποτελέσουν την ομάδα διοίκησης, κρίσιμα νομικά ζητήματα, πηγές που θα προσδώσουν στην επιχείρηση το πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της, αλλά και εναλλακτικούς τρόπους εξόδου των επενδυτών όταν πια η συνεργασία θα έχει κάνει τον κύκλο της. Επιπλέον, το επιχειρηματικό σχέδιο επιτρέπει την ταχύτερη και ευκολότερη διάδοση της επιχειρηματικής πρότασης σε μεγαλύτερο αριθμό υποψήφιων επενδυτών, τους οποίους δε θα ήταν δυνατόν να προσεγγίσουν οι υποψήφιοι επιχειρηματίες. Είναι, προφανώς, πιο εύκολη η προσέγγιση μεγάλου αριθμού ανθρώπων με τη χρησιμοποίηση ενός τέτοιου εγγράφου, παρά με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. Εξάλλου, ανεξαρτήτως εάν υπάρχει ανάγκη χρηματοδότησης, το επιχειρηματικό σχέδιο δεν παύει να αποτελεί έναν οδηγό για τη δημιουργία αξίας από και για την επιχείρηση. Το γραπτό σχέδιο βοηθά στην υλοποίηση των επιθυμητών στρατηγικών, προτείνοντας τις δράσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε αποτελεσματική εφαρμογή τους. 30

31 Αντίστοιχα, η επικοινωνία του σχεδίου και ο προβληματισμός που δημιουργεί συντελεί συνήθως στην παραγωγή νέων ιδεών, στη βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και στην αξιοποίηση των διαθέσιμων δυνάμεων στις παραπάνω κατευθύνσεις. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι το επιχειρηματικό σχέδιο συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της επιχείρησης. Επιπρόσθετα, ένα οργανωμένο επιχειρηματικό σχέδιο αποτελεί τη βάση για παρακολούθηση και έλεγχο. Με την έναρξη μιας νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας καθορίζονται κάποιοι στόχοι, οι οποίοι αναφέρονται τόσο σε ποιοτικά όσο και σε ποσοτικά στοιχεία, που μπορεί να αφορούν έσοδα, πωλήσεις, κόστη, καθαρά κέρδη, μερίδιο αγοράς, αλλά και ποιότητα αγαθών, ικανοποίηση εργαζομένων και άλλα πολλά. Οι στόχοι αυτοί περιγράφονται επαρκώς στο σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει επίσης ένα χρηματοοικονομικό πλάνο με επιμέρους οικονομικά στοιχεία και προβλέψεις για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στη διοίκηση να παρακολουθεί και να ελέγχει το βαθμό επίτευξής τους, συγκρίνοντας σε τακτά χρονικά διαστήματα τα πραγματικά στοιχεία απόδοσης της επιχείρησης με τα αντίστοιχα προκαθορισμένα επιθυμητά στοιχεία. Ανάλογα λοιπόν, με τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τη σύγκριση, προχωρά σε εξαγωγή συμπερασμάτων για την πορεία της επιχείρησης και σε αναθεωρήσεις στόχων και διαδικασιών, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο. Μια ακόμη λειτουργία του επιχειρηματικό σχεδίου και εξίσου σημαντική με τις προηγούμενες, είναι ότι προκαλεί τη δημιουργία εμπεριστατωμένης ανατροφοδότησης (feedback) από τους αναγνώστες του, είτε αυτοί είναι οι εν δυνάμει επενδυτές είτε άλλοι επιχειρησιακοί συνεργάτες ή σύμβουλοι. Οι αναγνώστες του έχουν τη δυνατότητα να εξετάσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα το πλαίσιο της επιχείρησης και το πρόγραμμα δράσης της, μέσα από ένα συνοπτικό και πλήρες έγγραφο, με αποτέλεσμα να μπορούν να σχηματίσουν εμπεριστατωμένη και σαφή εικόνα για το εγχείρημα, καταλήγοντας σύντομα σε συμπεράσματα. Οι κρίσεις, οι διαπιστώσεις και οι ενστάσεις τους μεταφέρονται άμεσα στον επιχειρηματία και στην ομάδα του και αποτελούν σημαντικό εργαλείο για επανεξέταση του σχεδίου και την πραγματοποίηση απαραίτητων 31

32 διορθωτικών κινήσεων όσον αφορά το σχεδιασμό και την οργάνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας Πλεονεκτήματα για τον επενδυτή Πλεονεκτήματα, όμως, από τη σύνταξη του επιχειρηματικού σχεδίου μπορούν να προκύψουν και για τους πιθανούς επενδυτές. Συγκεκριμένα, ο ενδεχόμενος χρηματοδότης έχει τη δυνατότητα να αξιολογήσει την επιχειρηματική πρόταση, την ομάδα των επίδοξων επιχειρηματιών, την εν δυνάμει αγορά και γενικότερα τις δυνατότητες υλοποίησης της προσπάθειας πριν πραγματοποιηθεί η επένδυση. Θα ήταν μεγάλος ο κίνδυνος για έναν επενδυτή να προχωρήσει στη χρηματοδότηση μιας επιχείρησης, χωρίς να εξετάσει όλες τις πτυχές της νέας δραστηριότητας. Ακριβώς αυτή τη δυνατότητα του παρέχει το επιχειρηματικό σχέδιο. Να μελετήσει την πρόταση και να ελέγχει αν η ιδέα μπορεί με επιτυχία να μετατρέπει σε πράξη, αν πραγματικά πρόκειται για επενδυτική ευκαιρία, την οποία δεν πρέπει να χάσει και αν έχει να κάνει με άτομα άξια της εμπιστοσύνης του, πριν προχωρήσει σε οποιαδήποτε συμφωνία. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα που μπορεί να προκύψει για τον επενδυτή, είναι η δυνατότητα σύγκρισης πολλών επιχειρηματικών προτάσεων σε μικρό χρονικό διάστημα. Φυσικά, οι επενδυτές δε χρηματοδοτούν την πρώτη καλή ιδέα που τους παρουσιάζεται χωρίς δεύτερη σκέψη. Σκοπός τους είναι να επιλέξουν την καλύτερη δυνατή ή τις καλύτερες δυνατές ανάμεσα σε αρκετές υλοποιήσιμες προτάσεις και φυσικά αυτές που φαίνεται ότι έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουν. Με δεδομένο ότι ο χρόνος είναι περιορισμένος, το επιχειρηματικό σχέδιο συνεισφέρει σημαντικά στην επιλογή των καταλλήλων προτάσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τα σχέδια που λαμβάνουν συνεχώς από επίδοξους επιχειρηματίες, έχουν τη δυνατότητα να τα συγκεντρώσουν και να συγκρίνουν μεταξύ τους και ως προς το σύνολο τους αλλά και ως προς καθένα από τα επιμέρους στοιχεία τους, για τα οποία ενδιαφέρονται και με βάση προκαθορισμένα κριτήρια να καταλήξουν στην έγκριση της καλύτερης ευκαιρίας. Όπως ο επιχειρηματίας μπορεί να χρησιμοποιήσει το επιχειρηματικά σχέδιο ως ένα μέσο παρακολούθησης της πορείας της δραστηριότητάς του, 32

33 ομοίως και ο επενδυτής είναι σε θέση, μέσω του ίδιου εγγράφου, να παρακολουθεί και να ελέγχει την πορεία της επένδυσής του. Μετά την πραγματοποίηση της επένδυσης, οι χρηματοδότες δεν είναι απλοί και παθητικοί παρατηρητές της πορείας της επιχείρησης. Αντιθέτως, το ενδιαφέρον τους είναι τεράστιο για την πορεία της επένδυσής τους και για το αν αυτή δείχνει να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους, τόσο σε ότι αφορά στην απόδοση των κεφαλαίων τους όσο και για το αν είναι σύμφωνη με τους στόχους που έχουν τεθεί από τον επιχειρηματία. Το σχέδιο του παρέχει τη δυνατότητα να προβεί και ο ίδιος, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, σε συγκρίσεις των πραγματικών στοιχείων απόδοσης της επιχείρησης με τα επιθυμητά, ώστε να είναι σε θέση να αποφασίσει για την περαιτέρω στάση του. Αν θα πρέπει να συνεχίσει τη συνεργασία του, πιθανότατα και με συμπληρωματική χρηματοδότηση, ή αν είναι καιρός να αναζητήσει κάποιον τρόπο εξόδου, σε περίπτωση που τα μέχρι τώρα αποτελέσματα είναι δυσοίωνα. 1.5 Σκοπός Επιχειρηματικού Σχεδίου Μέχρι το σημείο αυτό έχουμε δει τι είναι επιχειρηματικό σχέδιο, καθώς και γιατί τα επιχειρηματικά σχέδια θεωρούνται χρήσιμα εργαλεία. Σε αυτήν την παράγραφο θα μιλήσουμε για τον σκοπό που μας κάνει να καταρτίσουμε ένα επιχειρηματικό σχέδιο. Ο σκοπός του επιχειρηματικού σχεδίου είναι πολλαπλός. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο εσωτερικά στην επιχείρηση, από τον ιδρυτή, την διοικητική ομάδα και το προσωπικό, όσο και από εξωτερικούς φορείς, όπως επενδυτές, πιθανούς συνεργάτες, σύμβουλους αλλά και κρατικούς φορείς Κυρίαρχος σκοπός Ένα επιχειρηματικό σχέδιο χρησιμοποιείται κυρίως σαν προωθητικό υλικό. Ο επιχειρηματίας, αφού εμπνευστεί την ιδέα για την ανάπτυξη μιας καινούριας δραστηριότητας και σχηματίσει την απαραίτητη ομάδα που θα τον 33

34 πλαισιώσει και μετά από έρευνες και συζητήσεις, φτάνει στο στάδιο της αναζήτησης του απαιτούμενου κεφαλαίου. Αν το κεφάλαιο αυτό δεν μπορεί να καλυφθεί με δικά του χρήματα, ή από συγγενής και φίλους, θα πρέπει να απευθυνθεί σε πιθανούς χρηματοδότες νέων δραστηριοτήτων στην αγορά, όπως είναι οι εταιρίες κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου (Venture Capital), αλλά και ανεξάρτητοι επενδυτές (Business Angels ή τράπεζες). Στους ενδεχόμενους επενδυτές θα πρέπει να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη πρόταση, παραθέτοντας οικονομικά στοιχεία και προβλέψεις, η οποία θα καλύπτει όλα τα κρίσιμα ζητήματα, για τα οποία αυτοί ενδιαφέρονται και θέλουν να εξετάσουν πριν προβούν σε οποιαδήποτε μορφή χρηματοδότησης. Αυτόν ακριβώς το σκοπό εξυπηρετεί το επιχειρηματικό σχέδιο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προσέλκυση των επενδυτών και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση κεφαλαίου. Προσφέρει στους επενδυτές αναλυτικές πληροφορίες για όλες τις πτυχές των προηγούμενων, τρεχουσών και μελλοντικών δραστηριοτήτων της εταιρίας. Το επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει να αντανακλά τις ιδέες και τις επιδιώξεις της επιχείρησης με τον πιο σαφή τρόπο, ώστε οι πιθανοί επενδυτές να μπορούν να σχηματίσουν άποψη για το πόσο καλή ευκαιρία και για την ικανότητα της διοίκησης να εκμεταλλευτεί αποτελεσματικά Άλλες Λειτουργίες Το επιχειρηματικό σχέδιο δεν είναι όμως, απαραίτητο μόνο για την προώθηση της επιχειρηματικής πρότασης. Είναι αναγκαίο για κάθε νεοσύστατη επιχείρηση και σε κάθε νέα επιχειρηματική δραστηριότητα. Λειτουργεί ως οδηγός για την επιχείρηση καθώς αυτή αναπτύσσεται. Αποτελεί αρχικά ένα προσχέδιο του πώς θα μοιάζει η επιχείρηση στο μέλλον και παρέχει πολύτιμα εργαλεία για την ανάλυσή της, τον προσδιορισμό των αναγκών της και την πραγματοποίηση απαραίτητων αλλαγών. Βέβαια, για να διατηρεί την αξία του θα πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς για νέες εξελίξεις. Σε συνεχή βάση κατά τη λειτουργία της επιχείρησης, οι νέες ευκαιρίες και απειλές που θα παρουσιάζονται θα πρέπει να 34

35 αξιολογούνται στα πλαίσια του σχεδίου βάσει του οποίου λειτουργεί η επιχείρηση, ώστε να λαμβάνονται εγκαίρως τα κατάλληλα μέτρα. Επιπλέον, ένα επιχειρηματικό σχέδιο είναι και ένα εργαλείο ανακεφαλαίωσης παρακολούθησης. Είναι ένα μέσο για να μετράτε την απόδοση της επιχειρηματικής δραστηριότητας που έχετε αναπτύξει. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη δημιουργία, ανάπτυξη και διατήρηση μιας θέσης στην αγορά, είτε στο εσωτερικό είτε διεθνώς, το επιχειρηματικό σχέδιο καθορίζει βασικούς δείκτες απόδοσης για την αξιολόγηση των μελλοντικών δραστηριοτήτων. Στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον, η δυνατότητα μέτρησης για τα αν μια επιχείρηση αποδίδει σύμφωνα με τα αναμενόμενα, ή και ακόμα καλύτερα, είναι πολύ σημαντική. Όπως εξίσου σημαντικό είναι, να εντοπίζεται όσο το δυνατόν νωρίτερα η ανάγκη για επαναξιολόγηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων όταν η εταιρία υστερεί σε απόδοση. Είναι, λοιπόν σαφές ότι ένα άρτιο επιχειρηματικό σχέδιο δεν βοηθά απλώς μια εταιρία στην προσπάθειά της για εξασφάλιση χρηματοδότησης, αλλά συμβάλει και στην ανάπτυξη της επιχείρησης μακροπρόθεσμα. Χρησιμεύει ως εγχειρίδιο για την επιχείρηση και ως σημείο αναφοράς για τους επενδυτές και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. 35

36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 2.1 Νομικό Πλαίσιο Αδειοδότησης Βιομηχανίας (Ν. 3325/2005) Η ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών, βιοτεχνικών επιχειρήσεων, επαγγελματικών εργαστηρίων, αποθηκών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων διέπεται από τις διατάξεις του Ν. 3325/2005 (ΦΕΚ 68Α/ ). Σύμφωνα με το Ν. 3325/2005, οι βιοτεχνίες πρέπει να εφοδιάζονται με άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας από τις Διευθύνσεις Βιομηχανίας που είναι υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Η αδειοδότηση των βιομηχανιών βιοτεχνιών και επαγγελματικών εργαστηρίων είναι υποχρεωτική. Στις αδειοδοτούσες αρχές υποβάλλονται όλα τα δικαιολογητικά και εκείνα τα οποία απαιτούνται για άδειες ή εγκρίσεις από άλλες υπηρεσίες που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Τα δικαιολογητικά αυτά προωθούνται με ευθύνη των αρχών αδειοδότησης εντός προθεσμιών Καταστατικό ανώνυμης εταιρείας Σύσταση - Επωνυμία Συνιστάται Ανώνυμη Εταιρία με την επωνυμία «ΣΟΚΟΛΑ» και δ.τ. «ΣΚΛ». Σε περίπτωση συναλλαγής της εταιρίας με πρόσωπα της αλλοδαπής, η επωνυμία της μπορεί να αποδίδεται σε πιστή μετάφραση ή με λατινικά στοιχεία. Έδρα Έδρα της εταιρίας ορίζεται ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Με απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου η εταιρεία δύναται να ιδρύει υποκαταστήματα, γραφεία ή πρακτορεία οπουδήποτε στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Σκοπός 36

37 1. Σκοπός της εταιρείας είναι: a. Η εξάπλωση των προϊόντων στην Ευρώπη b. Ο αξιόλογος ανταγωνισμός με τις άλλες εταιρίες c. Η καινοτομία στα προϊόντα μας 2. Για την επίτευξη του σκοπού της η εταιρία μπορεί: Να συμμετέχει σε οποιαδήποτε επιχείρηση με όμοιο ή παρεμφερή σκοπό, οποιουδήποτε εταιρικού τύπου. Να συνεργάζεται με οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με οποιοδήποτε τρόπο. Να αντιπροσωπεύει οποιαδήποτε επιχείρηση ημεδαπή ή αλλοδαπή με όμοιο ή παρεμφερή σκοπό. Διάρκεια Η διάρκεια της εταιρίας ορίζεται σε είκοσι χρόνια και αρχίζει από την καταχώριση, στο Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών από την αρμόδια εποπτεύουσα αρχή, της διοικητικής απόφασης, για τη χορήγηση αδείας σύστασης της παρούσης εταιρίας και την έγκριση του παρόντος Καταστατικού. Μετοχικό Κεφάλαιο Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας ορίζεται σε εξακόσιες πενήντα χιλιάδες ( ) ευρώ είναι καταβεβλημένο ολοσχερώς σύμφωνα με το άρθρο 35 του παρόντος. Μετοχές Οι μετοχές της εταιρίας είναι ανώνυμες και υπογράφονται από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και ένα μέλος του, οριζόμενο από αυτό. Οι τίτλοι των μετοχών μπορούν να ενσωματώσουν μία ή περισσότερες μετοχές. Τα λοιπά σχετικά με την έκδοση των μετοχών κανονίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Κατάθεση μετοχών - Αντιπροσώπευση 1. Οι μέτοχοι που επιθυμούν να λάβουν μέρος στη Γενική Συνέλευση οφείλουν να καταθέσουν τους τίτλους των μετοχών τους στο ταμείο της εταιρίας ή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε οποιαδήποτε Τράπεζα στην 37

38 Ελλάδα ή στην αλλοδαπή, όπως θα ορίζει η πρόσκληση, τουλάχιστον πέντε (5) ημέρες πριν από εκείνη, για την οποία ορίστηκε η συνεδρίαση της Συνέλευσης. 2. Οι μέτοχοι που έχουν δικαίωμα συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση μπορούν να αντιπροσωπευτούν σ' αυτήν από πρόσωπο που έχουν εξουσιοδοτήσει νόμιμα. Σύνθεση και θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου 1. Η εταιρία διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο που αποτελείται από έξι (6) συμβούλους. 2. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων της εταιρίας για πενταετή θητεία, που παρατείνεται αυτόματα μέχρι την πρώτη τακτική Γενική Συνέλευση μετά τη λήξη της θητείας τους, η οποία δεν μπορεί όμως να ξεπεράσει την εξαετία. 3. Οι σύμβουλοι, είναι πάντοτε επανεκλέξιμοι και ελεύθερα ανακλητοί. Λόγοι λύσης της εταιρίας 1. Η εταιρία λύεται: a. Με την πάροδο του χρόνου διάρκειάς της, εκτός αν προηγουμένως αποφασιστεί από τη Γενική Συνέλευση η παράταση της διάρκειάς της. b. Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης που λαμβάνεται κατά τις διατάξεις των άρθρων 29 παρ. 3 και 31 παρ. 2 του Ν. 2190/1920. c. Όταν κηρυχθεί η εταιρία σε κατάσταση πτώχευσης. 2. Η συγκέντρωση όλων των μετοχών σε ένα πρόσωπο δεν αποτελεί λόγο για τη λύση της εταιρίας. 3. Σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρίας, όπως προσδιορίζεται στο υπόδειγμα ισολογισμού που προβλέπεται από το άρθρο 42γ του Κ.Ν. 2190/1920, όπως ισχύει, γίνει κατώτερο από το μισό (1/2) του μετοχικού κεφαλαίου, το Διοικητικό Συμβούλιο υποχρεούται να συγκαλέσει τη Γενική Συνέλευση, μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από τη λήξη της χρήσης, η οποία θα αποφασίσει τη λύση της εταιρίας ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου. 38

39 Εξουσιοδότηση Οι συμβαλλόμενοι δίνουν ανέκκλητη ειδική εντολή και πληρεξουσιότητα στους κ. κ.: 1) Χατζιεμανουήλ Νικόλαος και 2) Κυριάκου Δημήτριος, ενεργώντας από κοινού ή μεμονωμένα, να υποβάλουν το Καταστατικό αυτό για έγκριση στην αρμόδια Νομαρχία και να τους αντιπροσωπεύουν στην αρχή αυτή, καθώς και να καταρτίσουν και υπογράψουν ως αντιπρόσωποί τους συμβολαιογραφικό έγγραφο, με το οποίο να αναπληρώνονται παραλείψεις και να διορθώνονται παραδρομές, καθώς επίσης να συμπληρώνονται, τροποποιούνται ή κωδικοποιούνται οι διατάξεις του Καταστατικού ελεύθερα κατά την κρίση τους. 2.2 Ιστορία της σοκολάτας Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο, αν όχι όλοι, λατρεύουν με πάθος τα γλυκά. Αλλά αν τα γλυκά είναι πάθος, τότε η σοκολάτα είναι μαύρη μαγεία. Σίγουρα είναι το πιο αγαπημένο, διαχρονικό γλυκό του πλανήτη με φανατικούς θαυμαστές που ομνύουν σ αυτήν καθημερινά απ όλες τις φυλές, τα φύλα και τις τάξεις. Σοκολάτα είναι η λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα προϊόντα που παράγονται από τους καρπούς του κακαόδεντρου. Για πολλά χρόνια ένα ποτό παρασκευαζόταν από τους καρπούς, ώσπου να αναπτυχθεί το στερεό προϊόν. Η ακριβής προέλευση της λέξης «σοκολάτα» δεν είναι γνωστή. Εικάζεται ότι προέρχεται από το ρήμα των Μάγια chokola `j που σημαίνει <να πιούμε σοκολάτα μαζί> ή από τη λέξη των Yucatec chocol haa που σημαίνει < ζεστό ποτό > ή από μια λέξη των Νahautl chocolat ή από το συνδυασμό πολλών πηγών. Η ιστορία του πώς η σοκολάτα μετετράπη από αγαπημένο ρόφημα των ιθαγενών της Αμερικής σε λιχουδιά παγκοσμίου φήμης διαπερνά την κουλτούρα πολλών πολιτισμών και ηπείρων. Ότι γνωρίζουμε για το κακάο μέχρι το 600 μχ. κινείται στη σφαίρα του μύθου. Σίγουρο, όμως, είναι ότι οι Μάγια ήταν ο πρώτος λαός που καλλιέργησε κακαόδεντρα σε ευρεία κλίμακα. 39

40 Η προετοιμασία και η παρασκευή του ροφήματος σοκολάτας ήταν ένα σημαντικό μέρος της ζωής των Μάγια και των Αζτέκων. Στην Κλασική Περίοδο των Μάγια ήταν το ρόφημα των ευγενών. Στην κοινωνία των Αζτέκων μόνο οι βασιλείς, οι ιερείς, οι πολεμιστές και οι επίτιμοι έμποροι είχαν το δικαίωμα να απολαύσουν την «τροφή των θεών». Οι Μάγια έπιναν τη σοκολάτα τους πικρή με μπόλικα μπαχαρικά. Οι Αζτέκοι πρόσθεταν κόκκινες πιπεριές και βανίλια για να νοστιμίσουν το ρόφημα και να το κάνουν πιο απολαυστικό. Αυτό το πρωτόγονο ρόφημα κακάο έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο σε σημαντικά θρησκευτικά γεγονότα και επετείους. Οι ιερείς την προσέφεραν σαν τάμα στους θεούς, ενώ μεγάλες ποσότητες καταναλώνονταν σε παγανιστικές τελετές και θυσίες Η ανακάλυψη του κακάο από τους Ευρωπαίους Ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που ανακάλυψε τους καρπούς του κακαόδεντρου στο τέταρτο ταξίδι του στην Αμερική, το 1502 στον κόλπο της Ονδούρας χωρίς όμως να τον ενθουσιάσει. Με την επιστροφή του στην Ισπανία έφερε κόκκους κακάο, τους οποίους είχε πάρει μαζί του ως ενθύμιο. Ο Φερδινάνδος Κορτέζ, το 1519, επισκέπτεται το Μεξικό. Οι Αζτέκοι και ο τότε αυτοκράτοράς τους Μοντεζούμα τον υποδέχονται με ιδιαίτερες τιμές πιστεύοντας πως εκείνος ήταν που τους χάρισε το κακάο. Αυτός όμως, εκμεταλλεύεται τη θετική στάση τους υποδουλώνοντάς τους και καταχράται το κακάο. Ο Κορτέζ εκτιμώντας ορθά την οικονομική σημασία του, ιδρύει τις πρώτες φυτείες κακάο δίνοντας ονόματα Ισπανών βασιλέων. Το κακάο αρχίζει να γίνεται γνωστό το 1528 στην Ευρώπη, ενώ για εμπορική χρήση διατίθεται το 1585 με την εισαγωγή του πρώτου φορτίου στην Ισπανία. Οι αριστοκρατικοί κύκλοι της Ισπανίας δοκίμασαν το νέο ρόφημα, το οποίο προσάρμοσαν στα ευρωπαϊκά γούστα προσθέτοντας ζάχαρη και κανέλα. Τον 17ο αιώνα στη Γαλλία το ρόφημα κακάο λέγεται ότι περιείχε: άνηθο, πιπερόριζα, μόσχο, άνθη πορτοκαλιάς, ροδόνερο, σαλέπι, βανίλια και ζάχαρη. Η Ισπανία κράτησε το μονοπώλιο στη σοκολάτα για πολλά χρόνια. Το 1674 στο Λονδίνο άρχισαν να προσφέρονται τα πρώτα σοκολατένια γλυκά. Στο τέλος του 17ου αιώνα η σοκολάτα κάνει την εμφάνισή της και στη Γερμανία. Το 40

41 1780 κατασκευάζεται στη Βαρκελώνη το πρώτο εργοστάσιο σοκολάτας και για πρώτη φορά παρασκευάζεται ρόφημα σοκολάτας βιομηχανικά. Από εκεί και πέρα η εξέλιξη της τροφής των θεών - ή θεόβρωμα (από τις λέξεις θεός και βρώση) όπως ονομάστηκε από τον Σουηδό βοτανολόγο Λινναίο ( ) - είναι ραγδαία. Σ' ελάχιστο χρονικό διάστημα κατέκτησε με τις ανεκτίμητες ιδιότητές της, τις καρδιές μικρών και μεγάλων κι έγινε η αγαπημένη τροφή όλων μας Οι πρώτες διαδικασίες επεξεργασίας του κακάο Η πρώτη βιομηχανική επεξεργασία της σοκολάτας και η μετατροπή της σε στερεά μορφή, η σημερινή γνωστή σε όλους μας πλάκα σοκολάτας, γίνεται στην Βαρκελώνη το 1780 με την εφαρμογή της μεθόδου του διαχωρισμού του βουτύρου που περιείχε το κακάο και της κακαόμαζας. Στη Γαλλία έκανε την εμφάνιση του το 1848 το πρώτο κατάστημα με βασικό είδος πώλησης πλάκες σοκολάτας διαφημίζοντας τες ως χειροποίητες. Με αφορμή τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου παρασκευάζεται το 1861 το πρώτο κουτί με σοκολατίνια σε σχήμα καρδιάς. Η σοκολάτα γάλακτος έκανε την πρώτη της εμφάνιση το 1875 στην Ελβετία. Η πρώτη καταγραφή κατανάλωσης σοκολάτας ανά άτομο έγινε στην Μεγάλη Βρετανία, στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α. το Οι Βρετανοί εκείνο το έτος είχαν καταναλώσει 18 εκατομμύρια κιλά σοκολάτας ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη είχε καταναλώσει 50 εκατομμύρια και οι Η.Π.Α. 13 εκατομμύρια κιλά. Η πρώτη μεγάλη σοκολατοβιομηχανία ήταν η Νεστλέ η οποία ιδρύθηκε το 1860 στο Βεβέ (Vevey) της Ελβετίας από τον Ανρί Νεστλέ (Henri Nestlé). Ο Ανρί Νεστλέ ήταν φαρμακοποιός, επίσης του αποδίδεται η ανακάλυψη του υποκατάστατου του μητρικού γάλακτος. Το προϊόν αυτό είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία στο ευρύ κοινό ένα φαρμακοποιό, ο οποίος είχε αναπτύξει μια τροφή για μωρά, των οποίων οι μητέρες δεν ήταν σε θέση να τα θηλάσουν. Αυτή η τροφή γνώρισε μεγάλη επιτυχία στο κοινό με αποτέλεσμα να ανακαλύψει την κλίση του στις εφευρέσεις και στο εμπόριο. Το 1866 δημιούργησε δική του εταιρεία, η οποία, το 1905 συγχωνεύθηκε με την Anglo-Swiss Condensed Milk Company με έδρα το Σαμ της Ελβετίας. Αργότερα η εταιρία άνοιξε παραρτήματα σε άλλες χώρες όπως το Ηνωμένο 41

42 Βασίλειο, η Γερμανία και η Ισπανία. Το πρώτο εργοστάσιο στις Η.Π.Α ιδρύθηκε στο Φούλτον της Νέας Υόρκης. Με τον όρο βιομηχανία δηλώνεται στην οικονομική γλώσσα, η δραστηριότητα που αποβλέπει να επαυξήσει την ωφελιμότητα και την αξία των ήδη υπαρχόντων αγαθών, με τη χρησιμοποίηση κεφαλαίων και εργασίας. Ειδικότερα, είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που αφορούν το μετασχηματισμό των πρώτων υλών σε αγαθά κατάλληλα για την ικανοποίηση των ανθρωπίνων αναγκών,κατά κύριο λόγο μέσω της χρήσης μηχανικών ή χημικών μέσων και λιγότερο μέσω της ανθρώπινης εργασίας. Με την έννοια αυτή, η βιομηχανία περιλαμβάνει μόνο τις κατηγορίες επιχειρήσεων που ασχολούνται με την επεξεργασία πρώτων υλών ή μισοκατεργασμένων ή ακόμη τη συγκέντρωση και συναρμολόγηση διαφόρων υλικών για την κατασκευή συνθέτων μονάδων. Η βιομηχανία μαζί με τη βιοτεχνία, τη χειροτεχνία και την οικοτεχνία αποτελούν τον δευτερογενή τομέα της παραγωγής, τη μεταποίηση. Οι βιομηχανίες παραγωγής σοκολάτας ανήκουν στην κατηγορία αυτών που μετασχηματίζουν τις πρώτες ύλες και που παράγουν αγαθά διατροφής και ειδικότερα της άμεσης κατανάλωσης. Η βιομηχανία της σοκολάτας είναι διαδεδομένη σε πολλές χώρες του κόσμου και φυσικά στην Ευρώπη Η σοκολάτα του 20 ου αιώνα Η γνωστή σε όλους μας ζεστή ή κρύα σοκολάτα ως ρόφημα παρασκευάστηκε στη Γαλλία το 1904 σε μορφή βιομηχανικής σκόνης. Τα σημερινά περιβόητα σοκολατίνια Leonidas ευρέως διαδεδομένα για την ποιότητά τους έχουν ιστορία σε βάθος ετών. Όταν ο Έλληνας μετανάστης Λεωνίδας Κεσδεκίδης άνοιξε το πρώτο κατάστημά του στις Βρυξέλλες. Από τότε έως σήμερα διατηρεί απαράμιλλη τη φήμη τους. Η πρώτη αποβουτυρωμένη σοκολάτα, βασισμένη στο κακάο, δημιουργήθηκε για πρακτικούς λόγους το 1942 στην Αμερική. Έπρεπε τότε να προμηθεύουν τους στρατιώτες στον πόλεμο με σοκολάτα, συνεπώς η συντήρηση της έπρεπε να είναι ευκολότερη και η διάρκεια ζωής της να είναι μεγαλύτερη. 42

43 Το φαινόμενο της βιομηχανικής κατασκοπείας εμφανίστηκε πρώτη φορά στο διεθνή τύπο το Τότε ένας μαθητευόμενος στην εταιρεία Suchard Tobler προσπάθησε χωρίς επιτυχία να πωλήσει συνταγές σοκολάτας στην Ρωσία, την Κίνα, την Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες. Το 1990 η σοκολάτα πια είναι ένα ευρέως διαδεδομένο καταναλωτικό προϊόν στο κοινό. Οι επιχειρήσεις παραγωγής σοκολάτας είναι κερδοφόρες και καταξιωμένες στη διεθνή αγορά. Η βιομηχανία παραγωγής σοκολάτας των Η.Π.Α υπολογίζεται με κέρδη δισεκατομμυρίων. Χαρακτηριστικά μπορεί να αναφερθεί η ετήσια κατανάλωση κακάου η οποία κυμαίνεται στις και η κατά κεφαλή κατανάλωση σοκολάτας και παραγώγων σοκολάτας είναι διαρκώς αυξανόμενη. 2.3 Προέλευση του κακάο Όλη η σοκολάτα που καταναλώνουμε προέρχεται από ένα πολύ ιδιαίτερο φυτό, το κακαόδεντρο, το οποίο φυόταν από τους προϊστορικούς χρόνους στα άγρια δάση της Κεντρικής Αμερικής. Το κακαόδεντρο (επιστημονική ονομασία: theobroma cacao) ευδοκιμεί αποκλειστικά στους Τροπικούς, σε μια ζώνη μοιρών βορειότερα και νοτιότερα του Ισημερινού - περιοχή που ονομάζεται ζώνη του κακάο. Ευδοκιμούν στις τροπικές περιοχές της Αφρικής, Ασίας, Νότιας Αμερικής και Κεντρικής Αμερικής και από τη στιγμή που θα φυτευτούν χρειάζονται τέσσερα χρόνια για να καρποφορήσουν. Οι καρποί θυμίζουν επιμήκεις κολοκύθες και φτάνουν σε μήκος τα 30 εκατοστά και πλάτος τα 12 εκατοστά. Η συγκομιδή των καρπών του κακαόδεντρου γίνεται καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Σε κάποιες χώρες υπάρχουν δύο παραγωγικές αιχμές: Νοέμβριος - Ιανουάριος και Μάιος Ιούλιος. Οι καρποί κόβονται και ανοίγονται για να αποκαλυφθούν στο εσωτερικό τους οι φρέσκοι κόκκοι κακάο τυλιγμένοι σε ένα παχύρρευστο, λευκό πολτό. Ακολουθεί ζύμωση σε καλάθια, η ξήρανση και η συσκευασία για την αποστολή τους σε όλο τον κόσμο. 43

44 ΕΙΚΟΝΑ 1: Κακαόδεντρο ( Το κακάο καλλιεργείται στην Ακτή Ελεφαντοστού, την Γκάνα, τη Νιγηρία και το Καμερούν. Άλλες χώρες παραγωγής του κακάο, οι οποίες βρίσκονται μέσα στη «ζώνη του κακάο», είναι η Βραζιλία, η Βενεζουέλα, το Μεξικό, η Νικαράγουα, η Γουατεμάλα, η Κολομβία, τα νησιά της Καραϊβικής, η Τζαμάικα, η Μαλαισία, η Ινδονησία και η Σρι Λάνκα. Η χώρες που παράγουν και εξάγουν τις μεγαλύτερες ποσότητες κακάο είναι η Ακτή Ελεφαντοστού, η Γκάνα, η Νιγηρία και η Βραζιλία, ενώ την ίδια στιγμή στην κορυφή των χωρών εισαγωγής και άλεσης κακάο στον κόσμο βρίσκεται η Ολλανδία Είδη των κακάο Υπάρχουν δύο βασικά είδη κακάο συν ένα που προήλθε από τη διασταύρωσή τους: 1. Criollo: Συχνά αποκαλείται «πρίγκιπας του κακάο», γιατί είναι η πιο σπάνια και ακριβή ποικιλία, με εξαιρετική γεύση και άρωμα, σχεδόν 44

45 τόνοι. καθόλου πικρή. Παράγουν σοκολάτα ανοιχτού καφέ χρώματος και εξαιρετικής ποιότητας, αλλά είναι πιο επιρρεπή σε ασθένειες. 2. Forastero: Πιο συνηθισμένη και διαδεδομένη ποικιλία από την criollo. Είναι ανθεκτικότερη και πιο εύκολη στην καλλιέργεια και χρησιμοποιείται σε σχεδόν όλα τα χαρμάνια σοκολάτας που υπάρχουν. Καλλιεργείται κυρίως στη Βραζιλία και τη Δυτική Αφρική. Είναι γνωστά για τη δυνατή τους γεύση και αποτελούν το περίπου 95% της παγκόσμιας παραγωγής. 3. Trinitario ή Calabacilos: Μια τρίτη ποικιλία που προκύπτει από την ανάμιξη των δύο προηγούμενων είναι η trinitario και πήρε το όνομά της από το νησί Trinidad. Συνδυάζει τη ντελικάτη γεύση της criollo και το δυνατό χαρακτήρα της forastero. Το κακάο της ποικιλίας Trinitario καλλιεργείται σε εξαιρετικά μικρές ποσότητες και είναι υψηλής ποιότητας. Έχει ανοιχτό χρώμα και συνδυάζει τη γεύση της σοκολάτας με πιο καυτερά ψήγματα γεύσεων καραμέλας. Η μέση ετήσια συνολική παγκόσμια παραγωγή είναι περίπου 1 εκατ. 2.4 Γενική παρουσίαση της βιομηχανίας Όπως αναφέραμε παραπάνω είναι απαραίτητη η σύνθεση επιχειρηματικού σχεδίου για την έναρξη μιας καινούργιας επιχείρησης. Η επιχείρηση στην οποία θα πραγματοποιηθεί το επιχειρηματικό σχέδιο να αναφέρουμε πως θα είναι εικονική. Παρακάτω δίνονται μερικά στοιχεία τις εικονικής επιχείρησης μας. Η βιομηχανία μας θα έχει την επωνυμία ΣΟΚΟΛΑ Α.Ε με σκοπό ίδρυσης το Η έδρα της επιχείρησης θα βρίσκεται στην ΒΙΠΕ Θεσσαλονίκης με τηλέφωνο επικοινωνία στο Νομικός εκπρόσωπος και υπεύθυνος επικοινωνίας αντίστοιχα ορίζονται οι: Βασιλική Τσάρταρη και Σπύρος Αλεμάς. Η επιχείρηση είναι Ανώνυμη Εταιρία και έχει μετόχους έξι (6) άτομα που διαθέτουν μεγάλη εμπειρία στην λειτουργία βιομηχανίας καθώς και στην παραγωγή 45

46 σοκολάτας. Εδώ θα δημιουργηθούν οι εγκαταστάσεις παραγωγής σοκολάτας καθώς και υποπροϊόντα του ιδίου είδους. 2.5 Επιτελική σύνοψη Στόχος της επιχείρησης μας, είναι να αποκτήσουμε μια παραγωγή ευρείας γκάμας ζαχαρωδών και σοκολατοειδών προϊόντων ικανές και για εξαγωγή σε διαφορετικές χώρες. Σταδιακά να έρχεται και η επέκταση της εταιρείας σε νέους κλάδους ζαχαρωδών όπως τσίχλες, γκοφρέτες, σοκοπάστες, καθώς και στα κρουασάν. Η δημιουργία εργοστασίου παραγωγής γκοφρέτας, καθώς και η δημιουργία υπερσύγχρονης μονάδας παραγωγής κρουασάν, με σκοπό να γίνει γνωστή στο ευρύτερο πληθυσμό της Ελλάδος και μετέπειτα στην Ευρωπαϊκή αγορά μέσω διαφόρων μεθόδων Άμεσοι στόχοι Οι άμεσοι στόχοι της εταιρείας μας, αρχικά θα είναι να γίνει γνωστή στην βόρεια Ελλάδα και έπειτα στην νότια και τα προϊόντα μας να πληρούν τις τεθείσες για κάθε προϊόν προδιαγραφές και να εξασφαλίζουν την υγιεινή και την ασφάλεια του καταναλωτή, δηλαδή να τον εξασφαλίζει από φυσικούς, χημικούς και μικροβιολογικούς κινδύνους. Ένας άλλος στόχος θα είναι η δυνατότητα εισόδου στην αγορά σοκοπάστας (φουντουκόπαστας) και η εξειδίκευση σε εποχιακά/ εορταστικά προϊόντα (Πασχαλινά & Χριστουγεννιάτικα) οπού θα δελεάζουν τους μικρούς μας φίλους, σε σοκολατίνια και άλλα σοκολατοειδή. Επιπλέον ένα ακόμα βήμα εξάπλωσης και ανάπτυξης της εταιρείας στον κλάδο της θα ήταν να παράγει σοκολατίνια της με διάφορα είδη λικέρ και φυσικούς χυμούς φρούτων η κομματάκια φρούτων και ξηρών καρπών. Ακόμα αλλάζοντας το σχήμα τις σοκολάτας θα προκαλέσουμε περισσότερο ενδιαφέρον στον καταναλωτή. 46

47 2.5.2 Έμμεσοι στόχοι Μακροπρόθεσμοι στόχοι αποτελούν σίγουρα η εξάπλωση της εταιρείας μας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, στην Ευρωπαϊκή αγορά και η γρήγορη μεταφορά σε αυτές, μέσω μια σωστής προμηθευτικής αλυσίδας (αποθήκες, συντήρηση, εγγύηση προϊόντος κτλ), η σύναψη καλών σχέσεων με εταιρείες-επιχειρήσεις, καθώς και αργότερα η ίδρυση υποκαταστημάτων. Θα στοχεύσουμε και στην ίδρυση εργοστασίων σε άλλες ευρωπαϊκές περιοχές, ώστε να γίνεται ευκολότερη και γρήγορη η διανομή των παραγόμενων προϊόντων μας στους καταναλωτές μας Εξασφάλιση τις επιτυχίας Η επιτυχία μας θα εξασφαλιστεί: Από την σωστή προώθηση και προβολή της εταιρίας και των προϊόντων μας, θα προωθούμε και θα προβάλουμε τα προϊόντα μας μετά από αξιόλογη έρευνα των καταστημάτων οπού θα προωθηθούν ώστε αυτά να θεωρηθούν ικανά για την προβολή των προϊόντων μας. Από την ευρηματικότητα στην γεύση και νοστιμιά ώστε να ικανοποιεί τον καταναλωτή, επιλέγοντας τις καλύτερες πρώτες ύλες της αγοράς. Από την αξιοπιστία μας σε ότι υποσχόμαστε, καθώς και το ισχυρό όνομα που θα αποκτήσουμε στην αγορά. Από την δημιουργία καλών σχέσεων με προμηθευτές και συνεργάτες. Θα βρισκόμαστε κοντά στον καταναλωτή ώστε να γνωρίζουμε τις ανησυχίες του για το προϊόν, για καινούργιες ιδέες που ίσως να έχει και να ανανεώνετε συνεχώς. Σίγουρα ο ποιο σημαντικός παράγοντας τις επιτυχίας μας θα είναι το έμπειρο προσωπικό και διοικητικά στελέχη που θα απασχολούνται βοηθώντας με 47

48 την εμπειρία τους στο αντικείμενο, καθώς και ο σύγχρονος εξοπλισμός που θα έχουμε στην διάθεση μας. 2.6 Η επιχείρηση Η νομική μορφή της επιχείρησης μας είναι Α.Ε επισυνάπτεται και καταστατικό της εταιρείας παραπάνω. Θα αποτελεί παραγωγική επιχείρηση. Θα παράγει διάφορα προϊόντα με κύριο συστατικό την σοκολάτα, θα τα διανέμει σε διάφορες επιχειρήσεις (περίπτερα, μίνι μάρκετ, σουπερ μάρκετ, ζαχαροπλαστεία) όπου θα πωλούνται μέσω αυτών σε καταναλωτές. Πρόκειται για μια νέα επιχείρηση η οποία θα ξεκινήσει με μικρό κεφάλαιο και μέσω διάφορων ουσιαστικών κινήσεων θα φτάσει στον προκαθορισμένο στόχο Σκοπός της επιχείρησης Τα κυριότερα προϊόντα της επιχείρησης που θα παράγονται θα είναι σοκολάτες, γκοφρέτες, κακάο, κρουασάν, και γενικά όλα τα είδη σοκολατοειδών και ζαχαρωδών προϊόντων. Όλα της τα προϊόντα θα απευθύνονται σε όλη την Ελλάδα και στην Κύπρο. Και αυτό για τον λόγο του ότι, στην αρχή η προμηθευτική αλυσίδα, και τα κανάλια διανομής καθώς και η εφοδιαστική αλυσίδα, θα είναι μικρά, λόγο αρχικού κεφαλαίου. Στην Ελλάδα σήμερα, οι σοκολατοβιομηχανίες αν και δεν βρίσκονται τόσο σε αρχικό στάδιο γιατί υπάρχουν πολύ γνωστές, αξίζει την επένδυση που προτείνουμε γιατί στηριζόμαστε στην ευρηματικότητα σε νέα προϊόντα και στην καλή γεύση και ποιότητα τους, της επιχείρησης μας. Όσο πιο έμπειρη θα γίνουμε κατά την μακρόχρονη πορεία μας, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αξιοπιστία μας απέναντι στους καταναλωτές μας και αυτοί πιστοί σε εμάς. Απευθύνεται κυρίως σε παιδία αλλά και ενήλικες, καθώς η σοκολάτα και όλα τα είδη της καταναλώνονται από όλους. - Ο μέσος όρος ηλικίας των καταναλωτών σοκολάτας είναι από 6-50 χρονών 48

49 - Ο μέσος καταναλωτής της σοκολάτας καταναλώνει από 2-4 σοκολάτες εβδομαδιαίος. - Καταναλώνει καινούργια προϊόντα σοκολάτας το μήνα. - Η προθυμία να καταναλώνει σοκολάτες διπλασιάζεται όταν υπάρχει καλή γεύση. Το δικό μας επιχειρηματικό πρότυπο σας βάζει στην επιθυμία της κατανάλωσης αυτών των νόστιμων προϊόντων με απλό και άμεσο τρόπο. Οι σημαντικότεροι παράγοντες που θα επηρεάσουν την αναπτύξει της αγοράς είναι: 1) Η ανεβασμένες τιμές σε πολλά προϊόντα,καμία φορά μόνο για κέρδος υπέρ των επιχειρηματιών. Έτσι εμείς θα τιμήσουμε τα προϊόντα μας με καλύτερες τιμές, σε σύγκριση με αυτές των ανταγωνιστών μας, χωρίς να χάσουν την ποιότητα τους. 2) Όχι καλές υπηρεσίες στον τομέα της προμηθευτικής αλυσίδας (όχι καλή εγγύηση, συντήρηση κτλ). Έτσι εμείς θα δώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερη υπηρεσία προσφοράς των προϊόντων μας με εγγύηση στην κατανάλωση και στην γεύση. 3) Η χρηματική επάρκεια των πελατών για αγορές. Έτσι εμείς θα διευκολύνουμε τους πελάτες μας μέσω ευνοϊκών τιμών της επιχείρησης μας με πολύ εύκολες αποπληρωμές της αγοράς τους. Η επιχείρηση μας θα εξειδικεύεται στην πώληση πολλών διαφορετικών προϊόντων μέσω καταστημάτων, ζαχαροπλαστείων κ.α, εύκολης σε προμήθεια και κατανάλωση. Προϊόντα θα αποτελούν σοκολάτες, γκοφρέτες, κακάο, κρουασάν, και γενικά όλα τα είδη σοκολατοειδών και ζαχαρωδών προϊόντων και πολλά άλλα διάφορα. Οι διακυμάνσεις που είναι πιθανόν να εμφανιστούν, θα είναι περισσότερο στο αρχικό στάδιο λειτουργίας της επιχείρησης και αυτό για τον λόγω του ότι, σε αυτό το αρχικό στάδιο λειτουργίας θα προκύψουν και τα διάφορα προβλήματα όπως : δεν θα υπάρχουν αρκετοί προμηθευτές, δεν θα είναι αρκετά γνωστή η εταιρεία μας επικοινωνία με τους πελάτες μας-καταναλωτές κ.α Αυτά στην αρχή θα τα θεωρήσουμε φυσιολογικά μέχρι που η επιχείρηση μας βρει το κατάλληλο 49

50 μοντέλο λειτουργίας της. Μακροπρόθεσμες διακυμάνσεις θα προκύψουν από τον ανταγωνισμό ως αίτιο αλλά και από άλλους παράγοντες Βιωσιμότητα της επιχείρησης Η σοκολάτα αλλάζει το τοπίο ανταγωνισμού γιατί δίνει τη δυνατότητα τόσο σε εγχώριες όσο και σε εταιρείες του εξωτερικού να ανταγωνιστούν μεταξύ τους. Είναι προϊόν με μεγάλη ζήτηση και προϊόν που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ποικίλος. Μπορεί να ανταγωνιστεί σίγουρα τις άλλες βιομηχανίες καθώς με το έμπειρο προσωπικό που θα διαθέσουμε θα διαπρέψει στις αγορές. Γιατί όπως είναι γνωστό είναι ένα πολύ αγαπητό προϊόν και έχει μεγάλη ζήτηση σε όλες τις ηλικίες. Γι αυτό και η παρακολούθηση του ανταγωνισμού σε περιβάλλον διαδικτύου περιλαμβάνει την παρακολούθηση, όχι μόνο των τοπικών ανταγωνιστών αλλά και των νέων ανταγωνιστών του εξωτερικού. Σχετικά με το αν μπορούν να μιμηθούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα μας, η απάντηση είναι πολύ δύσκολα θα μπορέσουν και αυτό γιατί οι ανταγωνιστές μας θα προσπαθήσουν να καταγράψουν: 1) Το είδος και το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών μας 2) Το επιχειρηματικό μοντέλο και τα μοντέλα εσόδων που χρησιμοποιούμε 3) Τον τρόπο και τη αποτελεσματικότητα επικοινωνία μας. Το οποίο θα είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί από τους εγχώριους ανταγωνιστές κυρίως για τον λόγω του ότι θα πρέπει να εισέλθουν σε μια διαδικασία, η οποία θα είναι οικονομικά πολυέξοδη και χρονοβόρα. Οι προσδοκίες, που θα έχουν οι καταναλωτές μας από τα προϊόντα που θα προσφέρονται από την επιχείρηση μας θα είναι μεγάλη γι αυτό και θα την κάνει ανταγωνιστική. Ο ανταγωνισμός μας φυσικά δεν θα καθορίζετε μόνο από αυτό. Η αξιοπιστία των προϊόντων που προσφέρουμε, οι τιμές μας, η ταχύτητα μας στην παράδοση, η εγγύηση της ποιότητας στο προϊόν μας είναι κατηγορίες που θα κάνουν ανταγωνιστική την επιχείρηση μας. 50

51 2.6.3 Οφέλη τις επιχείρησης Η φιλοσοφία τις επιχείρησης μας είναι τέτοια, ώστε τα οφέλη για τον πελάτη να μεταφράζονται και ως οφέλη για τον επιχειρηματία. Άλλωστε, για να πείσουμε τους υπάρχοντες και πιθανούς πελάτες μας να χρησιμοποιούν τα προϊόντα μας, θα πρέπει να τους δείξουμε τα οφέλη που θα αποκομίσουν. Τα οφέλη λοιπόν θα είναι : 1. Άμεση ικανοποίηση του πελάτη. 2. Μεγάλη γκάμα προϊόντων για τον πελάτη μας. 3. Κατάλληλη προβολή των προϊόντων μας. 4. Εξατομίκευση των υπηρεσιών σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε πελάτη μας ωρη υποστήριξη των πελατών μας. Οι αξία των προϊόντων μας για τον πελάτη θα προκύπτει από όλα τα παραπάνω μιας και οι υπηρεσίες που θα προσφέρονται θα είναι σε πλαίσια που θα μας δίνει την συνεχόμενη επικοινωνία με τούς πελάτες μας. 51

52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 3.1 Παρεχόμενα προϊόντα Η μονάδα μας θα καλύπτει μια ευρεία γκάμα ζαχαρωδών και σοκολάτας που περιλαμβάνει την κλασική πλάκα σοκολάτα σε πολλές γεύσεις, γεμιστές σοκολάτες (candy bars) με ποικιλία γεμίσεων, μια μεγάλη γκάμα σε σοκολατάκια σε συσκευασίες δώρου αλλά και πρακτικές συσκευασίες για το σπίτι, ποικιλία καραμελών, με επικάλυψη σοκολάτας και γέμιση ή σκέτα με γέμιση και σοκοπάστες σε διαφορετικές συσκευασίες. ΕΙΚΟΝΑ 2 : Ποικιλία σοκολατιών ( 52

53 Πέραν των προϊόντων για τον καταναλωτή, η ΣΟΚΟΛΑ Α.Ε θα έχει και μια ευρεία γκάμα προϊόντων πρώτων υλών ζαχαροπλαστικής. Οι κουβερτούρες της εταιρείας έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην Ελληνική αγορά και προσφέρουν στον Έλληνα ζαχαροπλάστη τις βάσεις για τη δημιουργία γλυκών άριστης ποιότητας και γεύσης. Τα παραγόμενα προϊόντα της μονάδας μας θα είναι σοκολάτες, κακάο σκόνη, καραμέλες, φριαντίζ. Αναλυτικά τα παραγόμενα προϊόντα της μονάδας με την εμπορική ονομασία τους θα είναι: A. Σοκολάτες: Κλασσικές σοκολάτες σε πλακίδια, όπως γάλακτος, αμυγδάλου και υγείας. Σοκολάτες γάλακτος, υγείας και λευκή σε διάφορους τύπους και συνδυασμούς π.χ. με ολόκληρα ή κομμένα, αμύγδαλα και φουντούκια. Διάφορες σοκολάτες όπως, παιδική σοκολάτα με περισσότερο γάλα, γεμιστή σοκολάτα Serano, Break διαφόρων τύπων π.χ. με ολόκληρα αμύγδαλα, ολόκληρα φουντούκια, σταφίδες ξηρούς καρπούς, Corn Flakes, γάλακτος, υγείας, λευκή με σταφίδες, αμύγδαλα και φουντούκια. Γεμιστές Βreak με γέμιση καρύδας, φράουλας, πραλίνας και καπουτσίνο. B. Σοκολατίνια Assorties (nougatine, amaretto, praline, moka), σοκολατίνια Serano, Bitter και Noisetta σε κασετίνες και σακουλάκια. C. Μini σοκολάτες γάλακτος, υγείας με αμύγδαλο και αμυγδάλου. D. Καραμέλες: Γεμιστές Βιενέζα και Nasko, Ο- Mamy, Βουτύρου Baloo, Υγείας, με άρωμα λεμόνι, πορτοκάλι, ευκάλυπτο, μέντα, βουτύρου κ.α.. E. Πρώτες ύλες ζαχαροπλαστικής: Κουβερτούρες σε πλάκες ενός κιλού, Κουβερτούρα Υγείας 7000, Κουβερτούρα 3011 Υγείας, Κουβερτούρες Γάλακτος, Κουβερτούρα Ζαχαροπλαστικής, Κουβερτούρα ΣΕΦ κ.α. F. Κακάο τύπου Ολλανδίας 20% σε κουτιά των 125 γραμμαρίων και σε σακούλες του 1 κιλού καθώς και κακάο τύπου 10-12%. G. Ταμπλέτες (με βάφλα, μπισκότα) H. Γκοφρέτες I. Σοκοφρέτες J. Σοκολατένια ροφήματα 53

54 3.2 Περιγραφή παραγωγικής διαδικασίας Για την παραγωγή τις σοκολάτας και τον υποπροϊόντων της έχει επιλεχθεί ένα έμπειρο προσωπικό καθώς και ειδικό τμήμα για τον έλεγχο της ποιότητας των προϊόντων παραγωγής. Η παραγωγική διαδικασίας της ΣΟΚΟΛΑ A.E. θα έχει ως εξής: Παραλαβή Α υλών Όπως γνωρίζουμε, για τη βιομηχανική παραγωγή ενός προϊόντος πρέπει να χρησιμοποιηθούν πρώτες ύλες. Συνεπώς, και για την παραγωγή σοκολάτας οι αντίστοιχες βιομηχανίες χρησιμοποιούν τις εξής πρώτες ύλες: 1. Σκόνη κακάο (κακαοβάλανοι σε σάκους) 2. Βούτυρο κακάο, βούτυρο γάλακτος, διογκωμένη όριζα κλπ 3. Ζάχαρη 4. Γαλακτοματοποιητής (λεκιθίνη σε δοχεία 1 tn) 5. Αρωματικές ουσίες (βανίλια, κανέλα, μοσχοκάρυδο) 6. Σκόνη γάλακτος σε σάκους, ζαχαρούχο συμπυκνωμένο γάλα 7. Ηλιέλαιο (σε ελάχιστη ποσότητα), βαμβακέλαιο σε δοχεία 10kg 8. Ξηροί καρποί (σε κάποια είδη), σταφίδα σε κουτιά, καρύδα. Οι πρώτες ύλες που θα παραλαμβάνουμε θα προέρχονται από αξιόλογους προμηθευτές που θα επιλέγονται ανάλογα με την ποιότητα των υλών, αλλά και την συνέπεια στην παραλαβή αυτών Συγκομιδή καρπών κακάο Στις χώρες των Τροπικών οι καρποί κακάο μετά τη συγκομιδή κόβονται και ανοίγονται για να αποκαλυφθούν στο εσωτερικό τους οι φρέσκοι κόκκοι κακάο τυλιγμένοι σε ένα παχύρρευστο, λευκό πολτό. Η συγκομιδή του κακάο λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο αρκετών μηνών. Κάθε κύκλος συγκομιδής συμβαίνει συνήθως κάθε 2 έως 4 εβδομάδες. Ακολουθεί η ζύμωσή τους σε καλάθια κατά την οποία χάνουν τη βλαστικότητά τους και την πικρή χορτοειδή 54

55 γεύση τους και αποκτούν χρώμα σκοτεινότερο, η ξήρανση, η συσκευασία και η αποστολή τους στις σοκαλατοποιίες του κόσμου. ΕΙΚΟΝΑ 3 : Συγκομιδή κακάο ( Επεξεργασία καρπών κακάο Διαφορετικά είδη κακάο απαιτούν διαφορετικούς τύπους ζύμωσης. Μια πολύ συνηθισμένη τεχνική (ιδιαίτερα σε περιοχές της Δυτικής Αφρικής) περιλαμβάνει το άνοιγμα των θυλάκων και την τοποθέτηση των σπόρων σε σωρούς που περικλείονται από φύλλα μπανάνας. Οι σπόροι στη συνέχεια αφήνονται για περίπου 5 ημέρες, έτσι ώστε να λάβει χώρα η ζύμωση. Αυτή η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη ζύμωση σωρών βάρους από 25 έως 2500 κιλά βρεγμένων σπόρων. Μια άλλη τεχνική, που συνήθως εφαρμόζεται σε φυτείες, η ζύμωση σε μεγάλα, ξύλινα κιβώτια, στα οποία φυλάσσονται 1 έως 2 τόνοι σπόρων κακάο. Το κάτω μέρος του κάθε κιβωτίου αποτελείται από αραιές σανίδες, έτσι ώστε να επιτρέπεται ο εξαερισμός και η αποστράγγιση του υγροποιημένου πολτού. Για να βελτιωθεί η ζύμωση με την έκθεση στην ατμόσφαιρα, οι σπόροι πρέπει να μετακινούνται σε διαφορετικό πλαίσιο κάθε μέρα. Η όλη διαδικασία διαρκεί για 6 έως 7 ημέρες. 55

56 Κατά τη διάρκεια της ζύμωσης, μια σειρά από χημικές αντιδράσεις - που προκαλούνται από την παρουσία των μικροοργανισμών- λαμβάνει χώρα. Αρχικά, οι ζυμομύκητες μετατρέπουν τα σάκχαρα του πολτού σε αιθανόλη, καθιστώντας το περιβάλλον αναερόβιο. Στη συνέχεια, βακτήρια αρχίζουν να οξειδώνουν την αιθανόλη σε αιθανικό οξύ, διοξείδιο του άνθρακα και νερό. Η αντίδραση αυξάνει τη θερμοκρασία έως 40 C κατά την πρώτη ημέρα. Κατά τη δεύτερη ημέρα, ο πολτός αρχίζει να διασπάται και να ρευστοποιείται και ρέει από τα κενά στο κάτω μέρος των κιβωτίων. Καθώς οι μικροοργανισμοί πολλαπλασιάζονται σταδιακά, βακτήρια γαλακτικού οξέος ξεκινούν τη μετατροπή σακχάρων και ορισμένων οργανικών οξέων σε γαλακτικό οξύ. Σε πιο αερόβιες συνθήκες, η παραγωγή αιθανικού οξέος αυξάνει επίσης και η θερμοκρασία φτάνει 45 C. Αυτές οι χημικές διαδικασίες υποβοηθούνται από την έκθεση στον αέρα κατά τις υπόλοιπες ημέρες της ζύμωσης. ΕΙΚΟΝΑ 4 : Ζύμωση καρπών κακάο ( Οι χημικές αντιδράσεις που οδηγούν στο σχηματισμό των πρόδρομων της γεύσης του κακάο, έχουν ως αποτέλεσμα την αλλαγή στο χρώμα του, από μωβ σε καφέ. Αυτή η αλλαγή οφείλεται στην κατάλυση των κυτταρικών μεμβρανών του κοτυληδόνα. Αυτό συμβαίνει γύρω στη δεύτερη ημέρα, λόγω της παρουσίας 56

57 αιθανικού οξέος και της ανόδου της θερμοκρασίας. Ως αποτέλεσμα, οι κυτταρικές μεμβράνες διασπώνται και τα περιεχόμενά τους αντιδρούν μεταξύ τους. Ορισμένες πολυφαινολικές ενώσεις (όπως οι ανθοκυανίνες) αντιδρούν με τα ένζυμα των παρακείμενων κυττάρων, με αποτέλεσμα υδρολυτικές αντιδράσεις που έχουν ως αποτέλεσμα τη λεύκανση των κοτυληδόνων. Περαιτέρω εξαερισμός προκαλεί οξειδωτικές αντιδράσεις, καθώς και άλλες- λιγότερο κατανοητές αντιδράσεις, οι οποίες οδηγούν στη δημιουργία της γεύσης της σοκολάτας. Μετά τη ζύμωση, οι σπόροι υπάγονται στη διαδικασία της αποξήρανσης. Σε αυτό το στάδιο έχει πλέον αφαιρεθεί το μεγαλύτερο μέρος του πολτού, αλλά η περιεκτικότητά τους σε υγρασία είναι υψηλή. Οι κόκκοι τοποθετούνται σε κατάλληλη οριζόντια επιφάνεια (όπως δίσκους, ψάθες ή δάπεδα από μπαμπού) και αφήνονται να στεγνώσουν στον ήλιο. Προκειμένου να βελτιωθεί η επαφή με τον αέρα, οι σπόροι ανακατεύονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Σε περιοχές με υψηλή υγρασία, εφαρμόζονται μέθοδοι τεχνητής αποξήρανσης (Fowler, 1999). Μετά την επεξεργασία, περίπου το ένα τρίτο της παραγωγής διατηρείται ως υγρό κακάο να χρησιμοποιηθεί σε μεταγενέστερα στάδια της παραγωγής. Το υπόλοιπο εξάγεται σε μορφή σκόνης κακάο και βούτυρο κακάο, η πλειοψηφία των οποίων χρησιμοποιείται επίσης στην παραγωγή της σοκολάτας. Ουσιαστικά, περίπου τα δύο τρίτα της παραγωγής σπόρων κακάο χρησιμοποιείται για την παραγωγή σοκολάτας, ενώ το υπόλοιπο χρησιμοποιείται για υγρό κακάο και άλλα αφεψήματα Καβούρντισμα Οι κόκκοι του κακάο - που αποκαλούνται κακαοβάλανοι - μόλις παραληφθούν στο εργοστάσιο καθαρίζονται από τυχόν ξένα σώματα και σκόνη και αποθηκεύονται σε σιλό ανά ποικιλία. Από εκεί μεταφέρονται αυτόματα στα ειδικά μηχανήματα, τα καβουρντιστήρια. 57

58 ΕΙΚΟΝΑ 5 : Καβουρντιστήρι ( Κατά τη διάρκεια του καβουρντίσματος, αναπτύσσεται το άρωμα και το χρώμα του κακάο και απομακρύνεται η υγρασία. Στη συνέχεια, οι καβουρντισμένοι κακαοβάλανοι αποφλοιώνονται, απορρίπτονται τα φλούδια, και οι καρποί τεμαχίζονται σε μικρά κομμάτια, τα οποία στην τεχνική ορολογία ονομάζονται nibs. Η διαδικασία ψησίματος κάνει τα κελύφη του κακάο εύθραυστο, και αποφλοιωμένα αμύγδαλα κακάο περνούν μέσα από μια σειρά από κόσκινα, τα οποία σουρώνουμε και να ταξινομήσετε τις μύτες ανάλογα με το μέγεθος σε μια διαδικασία που ονομάζεται «λίχνισμα» Άλεση Άλεση είναι η διεργασία με την οποία οι αιχμές κακάο αλέθονται σε «λικέρ κακάο», η οποία είναι επίσης γνωστή ως unsweetened σοκολάτα ή μάζα κακάο. Η διαδικασία άλεσης παράγει θερμότητα και η ξηρή κοκκώδης υφή της ακίδας κακάο στη συνέχεια μετατράπηκε σε ένα υγρό, όπως η υψηλή ποσότητα του λίπους που περιέχεται στο ακίδα τήκεται. Οι καβουρντισμένοι και τεμαχισμένοι κακαοβάλανοι (nibs) από διάφορες ποικιλίες αναμειγνύονται και 58

59 στη συνέχεια αλέθονται. Το προϊόν που προκύπτει από την άλεση των nibs ονομάζεται κακαοπολτός. Ο κακαοπολτός στη συνέχεια υφίσταται θερμική επεξεργασία για την επίτευξη του τελικού αρώματος Ανάμειξη Ο κακαοπολτός με αυτόματους μηχανισμούς μεταφέρεται στους αναμικτήρες του εργοστασίου, όπου προστίθενται, σύμφωνα με την επιθυμητή συνταγή, τα ανάλογα ποσοστά ζάχαρης, γάλακτος και βουτύρου του κακάο και αναμειγνύονται καλά μέχρι να αποτελέσουν ένα ομοιογενές μείγμα. ΕΙΚΟΝΑ 6 : Αναμικτήρας ( Η σκόνη κακάο ή «μάζα» είναι αναμεμειγμένα πίσω με το βούτυρο και τα οινοπνευματώδη ποτά σε ποικίλες ποσότητες να κάνει διαφορετικά είδη σοκολάτας ή κουβερτούρα. 59