Πιλοτική Εφαρµογή Τηλεκπαίδευσης µε το Moodle

Transcript

1 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 1 Πιλοτική Εφαρµογή Τηλεκπαίδευσης µε το Moodle Τζιµόπουλος Νίκος Εκπαιδευτικός.Ε. ntzimop@sch.gr Γιαλαµά Αγγελική Εκπαιδευτικός.Ε. agialam@sch.gr Αργυρός Μανώλης Καθηγητής Πληροφορικής argyroi@gmail.com Πόρποδα Αριάδνη Εκπαιδευτικός.Ε. aporpoda@yahoo.com ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εισήγηση αναφέρεται στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα που προκύπτουν από τη χρήση της καθώς και τους λόγους που την καθιστούν αναγκαία, ειδικότερα σε περιοχές που παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως ο νοµός των Κυκλάδων. Πιο συγκεκριµένα ασχολούµαστε µε την ασύγχρονη τηλεκπαίδευση και την πλατφόρµα του moodle, ένα εργαλείο µε πολλές δυνατότητες, το οποίο µπορεί να επιτρέψει σε µαθητές να παρακολουθούν και να συµµετέχουν ενεργά στα µαθήµατα, χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία τους στην τάξη. Το moodle χρησιµοποιήθηκε σε πειραµατικό επίπεδο σε γυµνάσιο της Σύρου. Από τη συγκεκριµένη εφαρµογή, καταγράφηκαν παρατηρήσεις και εξήχθησαν συµπεράσµατα που παρουσιάζονται στην εισήγηση και τα οποία ενθαρρύνουν τη χρήση του λογισµικού. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ: εξ αποστάσεως εκπαίδευση, σύγχρονη ασύγχρονη επικοινωνία, ενεργός µάθηση, εξατοµικευµένη µάθηση ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη των τελευταίων χρόνων δεν θα µπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το χώρο της εκπαίδευσης, έναν τοµέα ιδιαίτερα ευαίσθητο, που αντικατοπτρίζει όλες τις αλλαγές που συντελούνται σε κοινωνικό επίπεδο. Οι συντελούµενες αλλαγές στο χώρο της εκπαίδευσης προωθούν ένα καινούργιο µαθησιακό περιβάλλον, αυτό της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ο σύγχρονος άνθρωπος πρέπει να έχει τη δυνατότητα να µαθαίνει µε πολλαπλούς τρόπους, να έχει ίσες ευκαιρίες για µάθηση απαλλαγµένες από χωροχρονικές δεσµεύσεις, επιλογές στο πως και τι θα µαθαίνει και την ευκαιρία να βρίσκεται στο «κέντρο της µαθησιακής διαδικασίας». (Μ. Κορδάκη). Στο πλαίσιο της συγκεκριµένης αντίληψης διεξάγεται σήµερα έρευνα και ανάπτυξη στον τοµέα της ηλεκτρονικής και εξ αποστάσεως µάθησης. Το συγκεκριµένο µοντέλο διασπά το συνεχή χώρο της παραδοσιακής εκπαιδευτικής δραστηριότητας και δίνει τη δυνατότητα µετάδοσης γνώσεων χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική συνύπαρξη των εµπλεκοµένων. Καθηγητής και µαθητές µπορούν να λειτουργούν ο καθένας από το δικό του προσωπικό χώρο, συνυπάρχοντας όµως σε µια εικονική τάξη. Έτσι, η διδασκαλία και η µάθηση µπορεί να γίνεται είτε µε ασύγχρονη συνεργασία, είτε µε σύγχρονη συνεργασία, είτε σε εξατοµικευµένο ρυθµό. Η διδασκαλία ασύγχρονης συνεργασίας προβλέπει δυνατότητα πρόσβασης του µαθητή στη γνώση οποτεδήποτε και οπουδήποτε, καθώς και επικοινωνία τόσο των παιδιών µεταξύ τους όσο και των παιδιών µε τον καθηγητή. Ως διδασκαλία σύγχρονης συνεργασίας ορίζεται η επικοινωνία µεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευοµένων, η οποία βασίζεται στη ζωντανή µετάδοση εικόνας και ήχου µεταξύ κατάλληλα διαµορφωµένων σταθµών εργασίας. Καθηγητής και µαθητές συµµετέχουν σε

2 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 2 µια ζωντανή εικονική αίθουσα διδασκαλίας, όπου µπορούν να εκτελεστούν όλες ή µέρος των µαθησιακών διαδικασιών, όπως µελέτη µαθησιακών υλικών, αλληλεπίδραση µε εκπαιδευτικές εφαρµογές (πχ. εκπαιδευτικό λογισµικό), παρακολούθηση του ηλεκτρονικού πίνακα, συµµετοχή σε audio και videoconferences, συµµετοχή σε συζητήσεις µε τους συµµαθητές και τον καθηγητή κτλ. Απαιτεί φυσικά τον χρονικό συντονισµό των συµµετεχόντων. (Μ. Κορδάκη). Η µάθηση που πραγµατοποιείται σε εξατοµικευµένο ρυθµό προϋποθέτει τη δυνατότητα πρόσβασης του µαθητή στο πληροφορικό υλικό, χωρίς χρονικούς και χωρικούς περιορισµούς. εν υπάρχει όµως η δυνατότητα αλληλεπίδρασης εκπαιδευτών και εκπαιδευοµένων. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Ο ιστός καθιστά την εκπαίδευση πιο προσιτή, εξοπλίζοντας τους µαθητές µε τα εργαλεία που χρειάζονται σε µια κοινωνία γνώσης. Τα πλεονεκτήµατα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε σχέση µε τις παραδοσιακές µορφές διδασκαλίας είναι: ευελιξία ως προς τον τόπο και το χρόνο πραγµατοποίησης. ηλαδή η εκπαίδευση/επιµόρφωση µπορεί να γίνει στο χώρο του εκπαιδευόµενου και σε ώρες που τον διευκολύνουν και τον εξυπηρετούν. Παρακάµπτονται έτσι δυσκολίες και προβλήµατα που δηµιουργούνται από µετακινήσεις σε κέντρα επιµόρφωσης µακριά από το χώρο της εργασίας ή της κατοικίας του. Ο χρήστης εντάσσει την επιµόρφωση οµαλά στο πρόγραµµά του, χωρίς να δηµιουργούνται προβλήµατα που πιθανόν να την καθιστούσαν ανέφικτη. υπάρχει η δυνατότητα αυτοελεγχόµενης και εξατοµικευµένης µάθησης. Ο εκπαιδευόµενος καθορίζει και επιλέγει το ρυθµό παρακολούθησης, προσπελαύνει το µαθησιακό υλικό µε τρόπο που ταιριάζει στις ανάγκες του και γενικότερα διατηρεί το προσωπικό του στυλ µάθησης. Έχει επιπλέον τη δυνατότητα να διαχειρίζεται την πρόοδό του, να επαναλαµβάνει όσες φορές κρίνει σκόπιµο την ίδια µαθησιακή δραστηριότητα και να ανταλλάσσει τις απόψεις του µε καθηγητές και συµµαθητές. (Μ. Κορδάκη). πρόσβαση σε επίκαιρη γνώση, ενηµέρωση και πληροφόρηση. Το υλικό ανανεώνεται και βελτιώνεται µε χαρακτηριστική ταχύτητα και ευελιξία. υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης σε ένα µεγάλο εύρος πληροφοριών, σε µια τεράστια και διαρκώς επεκτεινόµενη πηγή το περιεχόµενο εφόσον σχεδιαστεί σωστά µπορεί να υποστηρίξει εξαιρετικά προηγµένο τρόπο παρουσίασης του µαθησιακού αντικειµένου: υπερµέσα, πολυµέσα, βίντεο, ήχος, κείµενα εικόνες, παραστάσεις, οµιλία, διαλογική συνεργασία. η µάθηση πραγµατοποιείται σύµφωνα µε σύγχρονες γνωσιοθεωρητικές προσεγγίσεις, όπως είναι η ενεργητική και συνεργατική µάθηση. Σύµφωνα µε αυτές ο µαθητής καλλιεργεί δεξιότητες που σχετίζονται µε την οργάνωση και την εργασία στα πλαίσια των οµάδων, αυξάνει την αυτοεκτίµησή του καλλιεργεί την κριτική του σκέψη, καθώς και την ικανότητα λήψης αποφάσεων και γενικότερα ξεφεύγει από τον παθητικό ρόλο που συνήθως έχει στην εκπαιδευτική διαδικασία και καθίσταται ενεργός συµµέτοχος στη δηµιουργία της γνώσης. η εξ αποστάσεως εκπαίδευση µειώνει τις δαπάνες που απαιτούνται για την επιµόρφωση των πολιτών, αφού δεν υπάρχει το κόστος των µετακινήσεων για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευοµένους. Επιπλέον, η δικτυακή επικοινωνία επιτρέπει την ελεύθερη διανοµή υλικού χωρίς κόστος σε όλο τον κόσµο.

3 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 3 τέλος οι εφαρµογές της τηλεκπαίδευσης ανοίγουν νέους πνευµατικούς ορίζοντες, δίνουν κίνητρο για τη δηµιουργία καινούργιων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, προσφέρουν τη δυνατότητα για πρόσβαση στη γνώση ατόµων που δεν µπορούν (χώρος, χρόνος, κόστος) να παρακολουθήσουν προγράµµατα επιµόρφωσης τα οποία διεξάγονται µε τον παραδοσιακό τρόπο. Μειονεκτήµατα Ένας καινοτόµος µηχανισµός, όπως αυτός της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, φυσικό είναι να παρουσιάζει κάποια προβλήµατα και συνεπώς µειονεκτήµατα: απουσιάζει η φυσική επικοινωνία µεταξύ των συµµετεχόντων, γεγονός που ενδεχοµένως δηµιουργεί δυσκολίες στους εκπαιδευόµενους, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν συνηθίσει σε ένα περιβάλλον µάθησης όπου η άµεση επαφή µε τον διδάσκοντα διαδραµατίζει καθοριστικό ρόλο στην όλη διαδικασία. Αυτού του είδους η επαφή δεν µπορεί να αντικατασταθεί από την ηλεκτρονική επικοινωνία. οι µαθητές θα πρέπει πέρα από το γνωστικό αντικείµενο, να είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν και στην εκµάθηση της χρήσης της νέας τεχνολογίας οι περιορισµοί που υπάρχουν στην ταχύτητα του δικτύου είναι πιθανόν να αποτελέσουν τροχοπέδη για το µάθηµα. Όταν για παράδειγµα µια διάλεξη περιλαµβάνει πολυµέσα ή γραφικά υψηλής ανάλυσης δεν είναι εύκολο για έναν χρήστη µε απλή ή µέση σύνδεση να τα λάβει έγκαιρα. Σε αυτή την περίπτωση η απογοήτευση του παιδιού θα το αποθαρρύνει και ίσως το οδηγήσει και σε εγκατάλειψη της όλης προσπάθειας. η απειρία των δασκάλων σε θέµατα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης τους καθιστά επιφυλακτικούς απέναντι της ή και ανίκανους να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της, µε αποτέλεσµα την υποβάθµιση της διαδικασίας. η απαιτούµενη υποδοµή σε υλικό και λογισµικό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει η τηλεκπαίδευση τεχνικά προβλήµατα που προκύπτουν µπορεί να γίνουν εµπόδιο για τη διεξαγωγή των µαθηµάτων η δικτυακή υποδοµή που θα µπορεί να στηρίξει µια τηλεκπαίδευση είναι αρκετά δαπανηρή Παρόλα τα µειονεκτήµατα που αναφέραµε οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις επιβάλλουν νέους ρόλους τόσο για τον εκπαιδευτή όσο και για τους εκπαιδευόµενους και διαµορφώνουν ένα καινούργιο υβριδικό µοντέλο διδασκαλίας και µάθησης, αυτό της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Η τηλεκπαίδευση δεν έχει σκοπό να αντικαταστήσει την κλασική διδασκαλία, αλλά να την διευκολύνει και να την αναπτύξει, δίνοντας κίνητρο σε εκπαιδευτικούς και µαθητές να ασχοληθούν περισσότερο µε αυτή, δηµιουργώντας ένα υβριδικό µοντέλο διδασκαλίας. ΤΟ MOODLE Μια από τις µορφές εξ αποστάσεως εκπαίδευσης είναι και είναι η χρήση πλατφόρµων ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης, όπως το Moodle. Το moodle είναι ένα πακέτο Open Source λογισµικού, για παραγωγή διαδικτυακών µαθηµάτων και ιστοσελίδων. Η λέξη Moodle είναι ένα ακρωνύµιο από τα Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment. Η ευρεία χρήση του έγκειται στο γεγονός ότι η εγκατάστασή του είναι εξαιρετικά απλή και το moodle είναι συµβατό µε όλους τους υπολογιστές, αφού το µόνο που χρειάζεται είναι ένας τυπικός φυλλοµετρητής, που τα περισσότερα, αν όχι όλα, λειτουργικά συστήµατα διαθέτουν. Με αυτό τον τρόπο το πρόγραµµα είναι ανεξάρτητο πλατφόρµας (platform independent), προσβάσιµο από

4 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 4 παντού, και κυρίως προστατευµένο από συχνά προβλήµατα υπολογιστών, όπως ιοί, σφάλµατα υλικού και λογισµικού. Το Moodle είναι βασισµένο στη θεωρία του κοινωνικού δοµισµού (social constructivism), η οποία υπογραµµίζει τη σηµασία του πολιτισµού και της θεωρίας της µάθησης του πλαισίου στη συλλογική κατασκευή γνώσης. Μέσα στο συγκεκριµένο πλαίσιο ο µαθητής έχει αρκετά περιθώρια αυτενέργειας, παίρνει πρωτοβουλίες και έτσι αυξάνει τις νοητικές του ικανότητες, καλλιεργεί την κρίση του, την ικανότητα επίλυσης προβληµάτων και λήψης αποφάσεων. Το παιδί κατασκευάζει µε βάση τις δικές του ιδέες και τα ερεθίσµατα που δέχεται τη γνώση. Η συγκεκριµένη πλατφόρµα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης υποστηρίζει τρεις βασικές κατηγορίες χρηστών: - ιαχειριστές: Ελέγχουν το σύνολο των ρυθµίσεων του περιβάλλοντος και καθορίζουν τους χρήστες µε δικαίωµα δηµιουργίας µαθηµάτων. Οι διαχειριστές µπορεί να µην έχουν καµία σχέση µε την πραγµατική εκπαίδευση, παρόλα αυτά προτείνουµε τη δηµιουργία κατηγορίας τµήµατος, όπου τον ρόλο του καθηγητή έχει ο διαχειριστής και τον ρόλο των µαθητών οι εκπαιδευτικοί ώστε να υπάρχει αλληλεπιδραστική εκπαίδευση των καθηγητών από τον διαχειριστή στα πλαίσια του συστήµατος. -Εκπαιδευτικοί: Οι εκπαιδευτικοί ορίζονται ως καθηγητές σε συγκεκριµένα µαθήµατα από τον διαχειριστή του συστήµατος. Έχουν τη δυνατότητα να προσθέτουν υλικό και να επεξεργάζονται τα µαθήµατα στα οποία είναι καθορισµένοι ως καθηγητές. -Οι µαθητές: Είναι χρήστες οι οποίοι έχουν εγγραφεί στα µαθήµατα είτε µε λέξεις κλειδιά του µαθήµατος που τους έχουν δοθεί από καθηγητή ο οποίος είναι υπεύθυνος για το µάθηµα που θέλουν να παρακολουθήσουν, είτε έχουν επιλεγεί από τον κατάλογο χρηστών. Μπορούν να συµµετέχουν στα µαθήµατα, αποστέλλοντας απορίες, απαντώντας τα σχετικά κουίζ και συµµετέχοντας στις δραστηριότητες. Όλοι οι παραπάνω ανήκουν στη γενικότερη κατηγορία των χρηστών. Αυτό σηµαίνει ότι κάποιος καθηγητής σε ένα µάθηµα µπορεί σε κάποιο άλλο να είναι µαθητής. Ο κάθε χρήστης δηλαδή παίζει διαφορετικό ρόλο σε κάθε κατηγορία ή µάθηµα. Η βασική οργάνωση της πλατφόρµας πραγµατοποιείται σε µαθήµατα., τα οποία οργανώνονται σε κατηγορίες. Βασικά χαρακτηριστικά του Moodle Το moodle δίνει τη δυνατότητα σε κάποιο επισκέπτη να επισκεφτεί αν θέλει τα διαθέσιµα µαθήµατα και να δει το υλικό τους, χωρίς να είναι εγγεγραµµένος σε αυτά και εφόσον το µάθηµα επιτρέπει την είσοδο επισκεπτών. Πέρα από αυτό ο επισκέπτης µπορεί να δηµιουργήσει ένα νέο λογαριασµό και να γίνει χρήστης. Τα µαθήµατα χωρίζονται σε κατηγορίες, ενώ ο εντοπισµός των µαθηµάτων πραγµατοποιείται εύκολα µε τη χρήση λέξεων κλειδιών. Ένα ακόµα πλεονέκτηµα που προσφέρει η συγκεκριµένη πλατφόρµα, είναι η δυνατότητα επιλογής της γλώσσας που θα έχει το δικτυακό περιβάλλον του moodle κατά τη διάρκεια της χρήσης του. Το moodle έρχεται µεταφρασµένο σε πάρα πολλές γλώσσες. Τη µετάφραση την έχουν κάνει διάφοροι άνθρωποι ανά τον κόσµο που έχουν ασχοληθεί µε αυτό το έργο και αντιλήφθηκαν τις δυνατότητές του. Το πακέτο είναι πλέον µεταφρασµένο εξ ολοκλήρου και στα ελληνικά και έτσι µπορεί να χρησιµοποιηθεί µε ευκολία από καθηγητές και µαθητές που έχουν διάθεση να εµπλουτίσουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Ο µαθητής που είναι εγγεγραµµένος σε κάποιο µάθηµα µπορεί να δει το βιβλίο (Books) και να διαβάσει το σχετικό εκπαιδευτικό υλικό, να λύσει ασκήσεις (exercises), να χρησιµοποιήσει το λεξικό που όρισε ο εκπαιδευτής για τη συγκεκριµένη θεµατική ενότητα

5 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 5 (Glossaries), να «παίξει» µε τα κουίζ που υπάρχουν διαθέσιµα. Εάν το ενδιαφέρον του µαθητή έχει κινητοποιηθεί αρκετά, τότε αυτός µπορεί να αναζητήσει επιπλέον πληροφορίες σχετικές µε το θέµα που τον απασχολεί από τις πηγές πληροφοριών, όπου υπάρχουν ενδιαφέρουσες συνδέσεις και αναφορές. Μπορεί επίσης να εκφράσει απορίες του στο σχετικό τµήµα που υπάρχει διαθέσιµο ή να επικοινωνήσει µε τον εκπαιδευτή και τους υπόλοιπους συµµετέχοντες µε τα chats, είτε µε τη διενέργεια συζητήσεων (Dialogues). Το Ηµερολόγιο που υπάρχει διαθέσιµο βοηθά το µαθητή να παρακολουθεί τις εξελίξεις, να ενηµερώνεται, να καταθέτει εγκαίρως τις εργασίες που έχουν ανατεθεί από τον καθηγητή. Οι χρήστες που έχουν οριστεί ως καθηγητές σε κάποιο µάθηµα µπορούν να ελέγχουν την είσοδο των µαθητών, οι οποίοι έχουν πρόσβαση µε τη χρήση λέξεων κλειδιών και έτσι εµποδίζεται η είσοδος ανεπιθύµητων χρηστών. Το περιβάλλον του moodle µπορεί να διαµορφωθεί από τον καθηγητή, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να µετακινήσει, να κρύψει, να προσθέσει ή να αφαιρέσει µπλοκ - µενού, να δηµιουργήσει κατηγορίες και υποκατηγορίες ή να προσθέσει καινούργια µαθήµατα. Τα µπλοκ που διαθέτει το moodle αποτελούν σηµαντικό εργαλείο στα χέρια του εκάστοτε καθηγητή, ο οποίος διατηρεί µε τη βοήθειά τους τον πλήρη έλεγχο των µαθηµάτων και των µαθητών. Από το µπλοκ Άτοµα µπορεί να δει τους συµµετέχοντες σε κάθε µάθηµα, τις οµάδες που έχουν δηµιουργηθεί, να τους στείλει µήνυµα ή απλά να δει τις δραστηριότητές τους στο συγκεκριµένο µάθηµα. Από το µπλοκ των ραστηριοτήτων ο εκπαιδευτής έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί τις δραστηριότητες του κάθε µαθήµατος. Υπάρχουν επίσης διαθέσιµα µπλοκ που αφορούν τα Τελευταία Νέα, τα Επικείµενα Γεγονότα, τη συγκεκριµένη Εβδοµάδα ή το Ηµερολόγιο, όποτε ο καθηγητής µπορεί να παρακολουθεί το πρόγραµµα των δραστηριοτήτων σε κάθε µάθηµα, να είναι συνεπής µε τα χρονοδιαγράµµατα ή να κάνει τις δικές του προσθήκες όσο αφορά σε σηµαντικές ηµεροµηνίες, προθεσµίες και γεγονότα. Η βαθµολογία των παιδιών εµφανίζεται σε συγκεκριµένες λίστες, ενώ ο εκπαιδευτής µπορεί να χρησιµοποιήσει για τη βαθµολόγηση των µαθητών τις Κλίµακες που υπάρχουν διαθέσιµες. Ο καθηγητής µπορεί να προσθέσει εκπαιδευτικό υλικό ή πληροφορίες για το µάθηµα στο µενού Πηγή Πόρος. Αυτά µπορεί να είναι προκαθορισµένα αρχεία που έχουν φορτωθεί στο µάθηµα, σελίδες επεξεργασµένες απευθείας στο moodle ή εξωτερικές ιστοσελίδες δηµιουργηµένες για ν αποτελέσουν µέρος αυτού του µαθήµατος. Έτσι, ο µαθητής µπορεί πέρα από το συγκεκριµένο εκπαιδευτικό υλικό, αν έχει τη διάθεση, να διευρύνει τους ορίζοντες του, διαβάζοντας επιπρόσθετες πληροφορίες από τις διαθέσιµες πηγές. Γενικότερα τα moodle είναι ένα πολυδιάστατο εργαλείο µε πλήθος δυνατοτήτων και επιλογών. Ο εκπαιδευτής έχει τη δυνατότητα να εµπλουτίσει τη διδακτική πράξη και να δώσει κίνητρα στους µαθητές για ενασχόληση µε το µάθηµα. Η ανταπόκριση των µαθητών, όπως παρατηρήθηκε, ήταν ιδιαίτερα θετική και ενθαρρυντική για την όλη προσπάθεια. Ο εναλλακτικός αυτός τρόπος µάθησης προσελκύει το ενδιαφέρον των παιδιών, αυξάνει την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητά τους. Αναπτύσσεται µεταξύ τους ένας υγιής συναγωνισµός, ο οποίος προάγει την εκπαιδευτική διαδικασία και καθίστα τους µαθητές ενεργούς συµµέτοχους στη δηµιουργία της γνώσης. ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ο νοµός των Κυκλάδων αποτελεί µια περιοχή που λόγω των χαρακτηριστικών της είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη. Στα νησιά των Κυκλάδων υπάρχουν συνολικά 165 σχολεία, 65 ευτεροβάθµιας και 100 Πρωτοβάθµιας. Σ αυτά τα σχολεία η υποστήριξη των εκπαιδευτικών µε ενηµερωτικό και παιδαγωγικό υλικό είναι εξαιρετικά σηµαντική για διάφορους λόγους:

6 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 6 Η µετακίνηση των εκπαιδευτικών είναι δύσκολη, έτσι η ανάγκη ενηµέρωσής τους στον τόπο όπου βρίσκονται είναι βασική. Η εναλλαγή των εκπαιδευτικών κάθε χρονιά (αναπληρωτές νεοδιόριστοι µετατιθέµενοι) δηµιουργεί ανάγκες τις οποίες η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ενηµέρωση θα έλυνε σε µεγάλο βαθµό. Στα µικρά νησιά δεν υπάρχουν όλες οι ειδικότητες εκπαιδευτικών µε αποτέλεσµα πολλοί να χρειάζονται ενηµέρωση που µέχρι τώρα δεν την έχουν. Οι µαθητές αλλά και ολόκληρη η εκπαιδευτική κοινότητα θα πάψει πλέον να αισθάνεται αποµονωµένη και θα αρχίσει να συµµετέχει στις δραστηριότητες της εκπαίδευσης. Λόγω λοιπόν αυτών των ιδιαιτεροτήτων που τα νησιά των Κυκλάδων παρουσιάζουν, καθώς και εξαιτίας των ολοένα αυξανόµενων απαιτήσεων για πληροφόρηση και επικοινωνία, η τηλεκπαίδευση αποτελεί µια καλή επιλογή. Ένα εγχείρηµα προς την κατεύθυνση αυτή είναι και η χρήση της πλατφόρµας του moodle για την πραγµατοποίηση διαδικτυακών µαθηµάτων. Με τη χρήση του συγκεκριµένου εργαλείου οι εµπλεκόµενοι µπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικά σηµεία, χωρίς όµως αυτό να αποτελεί πρόβληµα για την επιµόρφωση του µαθητή, αφού αυτός µπορεί να παρακολουθεί τα µαθήµατα διαδικτυακά, να συµµετέχει σε διαγωνίσµατα, να διατυπώνει ερωτήσεις, να ελέγχει την πρόοδό του. Για να διαπιστώσουµε την αλληλεπίδραση του παιδιού µε το σύστηµα χρησιµοποιήσαµε το moodle µέσα στην τάξη και καταγράψαµε τις αντιδράσεις των µαθητών. Ζητήσαµε από τα παιδιά της τάξης να συµπληρώσουν ένα διαγώνισµα το οποίο είχε προετοιµάσει ο καθηγητής και είχε αναρτήσει στο moodle για τους σκοπούς της συγκεκριµένης εφαρµογής. Στη συνέχεια και αφού οι µαθητές ολοκλήρωσαν τα διαγωνίσµατα, έπρεπε να απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις, σε φύλλα που µοιράστηκαν από τον καθηγητή της τάξης. Με το συγκεκριµένο ερωτηµατολόγιο προσπαθήσαµε να διαπιστώσουµε πόσο ενδιαφέρουσα βρήκαν οι µαθητές την ενασχόληση τους µε το moodle, ποιες δυσκολίες αντιµετώπισαν, αν θεωρούν ότι αυτή η µέθοδος αξιολόγησης είναι αξιόπιστη και αντικειµενική, αν η ανάδραση που το σύστηµα παρέχει είναι ικανοποιητική, αν θεωρούν ότι αυτή η µέθοδος αξιολόγησης θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί και σε άλλες περιπτώσεις ή ακόµα και αν θα µπορούσε να αντικαταστήσει παραδοσιακές µεθόδους διδασκαλίας. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ Στα πλαίσια πιλοτικής εφαρµογής και αξιολόγησης της εκπαιδευτικής πλατφόρµας Moodle, ετοιµάστηκε ένα διαγώνισµα το οποίο κλήθηκαν να συµπληρώσουν µαθητές της Β Τάξης του 2 ου Ενιαίου Λυκείου Σύρου, οι οποίοι δεν ήταν καθόλου εξοικειωµένοι µε το Moodle. Το διαγώνισµα αφορούσε το µάθηµα «Τεχνολογία Επικοινωνιών» και αποτελούταν από 55 ερωτήσεις: 51 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 3 ερωτήσεις αντιστοίχησης 1 ερώτηση σύντοµης ανάπτυξης Στη συµπλήρωση του διαγωνίσµατος και την αξιολόγηση, έλαβαν µέρος µαθητές, χωρισµένοι σε οµάδες των 2-3 ατόµων. Η επιλογή των µελών κάθε οµάδας έγινε από τους ίδιους τους µαθητές, χωρίς ιδιαίτερα προβλήµατα. Παρατηρήθηκε ότι, πριν τη συµπλήρωση κάθε ερώτησης, τα µέλη των οµάδων συζητούσαν µεταξύ τους σχετικά µε τη σωστή απάντηση. Το γεγονός αυτό είχε ιδιαίτερο παιδαγωγικό χαρακτήρα, καθώς βοήθησε

7 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 7 τα παιδιά να προβληµατιστούν και να µην προβούν σε απλή αναγραφή (στείρα αντιγραφή) των σωστών απαντήσεων, κάτι που πιθανόν να έκαναν αν καλούνταν να συµπληρώσουν το διαγώνισµα, ο καθένας µόνος του. Επιπλέον, ο διάλογος αυτός διευκόλυνε τη σύνθεση απόψεων (αφοµοίωση της γνώσης), δεδοµένου ότι τα µέλη κάθε οµάδας ένιωθαν άνετα µεταξύ τους και µπορούσαν ελεύθερα να εκφράσουν την άποψή τους. Γενικά, το περιβάλλον του Moodle ήταν αρκετά φιλικό και δε δηµιούργησε ιδιαίτερα προβλήµατα στους µαθητές σε ό,τι αφορά τη χρήση του. Χρησιµοποιώντας τους κωδικούς που ήδη είχε δηµιουργήσει ο καθηγητής τους, οι µαθητές µπήκαν στο µάθηµα και ξεκίνησαν να συµπληρώνουν το διαγώνισµα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σηµαντικό, διότι δείχνει πως η ίδια η πλατφόρµα δεν απαιτεί µακροχρόνια ή επίπονη εκπαίδευση εκ µέρους των µαθητών, (κάτι το οποίο θα τους προκαλούσε δυσφορία). Σηµείο το οποίο δυσανασχέτησε τόσο τους µαθητές όσο και τον καθηγητή ήταν ότι δεν µπορούσαν να δουν άµεσα τη σωστή απάντηση σε κάθε ερώτηση. Το Moodle επιτρέπει στο µαθητή να δει τις σωστές απαντήσεις, µόνο αφού ολοκληρώσει και υποβάλει το διαγώνισµα. Βέβαια, αν σκεφτεί κανείς πως πρόκειται για διαγώνισµα, είναι λογικό να µην µπορεί να δει ο µαθητής τις απαντήσεις µεµονωµένα, παρά µόνο αφού ολοκληρώσει το διαγώνισµα. Οι µαθητές έδειξαν ιδιαίτερο ενθουσιασµό βλέποντας ότι το σύστηµα τους επιστρέφει βαθµολογία και χρόνο που χρειάστηκαν προκειµένου να ολοκληρώσουν το διαγώνισµα. Όσον αφορά τον καθηγητή, έδειξε αρκετά ευχαριστηµένος από τη φιλικότητα της πλατφόρµας. Σε πολύ λίγο χρόνο κατάφερε να εξοικειωθεί µε τις βασικές λειτουργίες αυτής, να δηµιουργήσει το µάθηµα («Τεχνολογία Επικοινωνιών»), κωδικούς για τους µαθητές του, και το διαγώνισµα. Στα θετικά του συστήµατος επισήµανε τη δυνατότητα επαναχρησιµοποίησης των ίδιων ερωτήσεων και σε άλλα διαγωνίσµατα, καθώς επίσης και τη δυνατότητα καθορισµού χρόνου ολοκλήρωσης του διαγωνίσµατος. Ωστόσο, θα ήθελε να υπάρχει η δυνατότητα τυχαίας επιλογής των ερωτήσεων από ένα σύνολο ερωτήσεων, κάθε φορά που εκτελείται το διαγώνισµα. Το Moodle, αν και δεν έχει αυτή τη δυνατότητα, επιτρέπει το ανακάτεµα των ερωτήσεων, όπως και των απαντήσεων. Αυτό σηµαίνει πως ένας µαθητής που συµπληρώνει ένα διαγώνισµα, δεν βλέπει κάθε φορά τις ερωτήσεις ή τις απαντήσεις µε τη σωστή σειρά. Αν π.χ. η σωστή απάντηση στην ερώτηση 1 (πολλαπλής επιλογής) είναι η πρώτη, την επόµενη φορά που θα δει την ερώτηση, δεν θα είναι πάλι η ίδια. Εποµένως, το σύστηµα δεν προάγει τη στείρα αποστήθιση των απαντήσεων και την «παπαγαλία». Βασικό στοιχείο του Moodle, το οποίο είναι ιδιαίτερα χρήσιµο στον καθηγητή, είναι τα στατιστικά στοιχεία που µπορεί να εξάγει µετά την ολοκλήρωση του διαγωνίσµατος. Μετά την ολοκλήρωση του διαγωνίσµατος, ο καθηγητής έχει τις εξής δυνατότητες, τις οποίες βρήκε πολύ σηµαντικές: Να δει µία λίστα µε τα αποτελέσµατα για όλους τους µαθητές (ονοµατεπώνυµο, έναρξη διαγωνίσµατος, χρόνος ολοκλήρωσης διαγωνίσµατος, συνολικός βαθµός) Να εξάγει τη λίστα των αποτελεσµάτων είτε σε µορφή excel, είτε σε µορφή κειµένου, για περαιτέρω ανάλυση Να δει µία λίστα µε τα αποτελέσµατα για όλους τους µαθητές, και µε λεπτοµέρειες για κάθε ερώτηση ξεχωριστά Μετά την ολοκλήρωση του διαγωνίσµατος, οι µαθητές συµπλήρωσαν ένα ερωτηµατολόγιο αξιολόγησης της πλατφόρµας Moodle. Τα αποτελέσµατα έδειξαν ότι 9 στους µαθητές δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου στη χρήση του προγράµµατος. Ενδεικτικά, παρατίθενται 2 ερωτήσεις, από τις 11 που κλήθηκαν να απαντήσουν, σχετικά µε τα

8 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 8 πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα του συστήµατος: Πίνακας 1Ποια είναι κατά τη γνώµη σας τα πιο θετικά σηµεία αυτής της µεθόδου εξέτασης; 3 στους Είναι αδιάβλητη 9 στους ίνει γρήγορα τα αποτελέσµατα 9 στους Βοηθάει στη µάθηση 9 στους Είναι σαν παιχνίδι 4 στους Μπορεί να γίνει από απόσταση 7 στους εν υπάρχει ψυχολογική πίεση από την παρουσία καθηγητή/τριας 5 στους Το επαναλαµβάνεις όσες φορές θέλεις 9 στους Βλέπεις αµέσως τα λάθη σου 1 στους Είναι ξεκάθαρο το ζητούµενο της ερώτησης ιευκολύνει την ανάκληση πληροφοριών που θα ήταν πιθανό να 4 στους θυµηθεί ο µαθητής 1 στους εν προάγει την αποστήθιση Άλλο (συµπληρώστε) - Πίνακας 2 Ποια είναι κατά τη γνώµη σας τα πιο αρνητικά σηµεία αυτής της µεθόδου εξέτασης; Πιθανό να υπάρξει ψυχολογική πίεση λόγω συγκεκριµένου χρόνου 4 στους επίλυσης του τεστ, συνήθως ο καθηγητής/τρια µας δίνει λίγο περισσότερο χρόνο από τον προγραµµατισµένο 2 στους Προάγει την αποστήθιση 7 στους εν βοηθάει στην ανάπτυξη λεκτικής επικοινωνίας εν είναι κατάλληλη µέθοδος για άτοµα που δεν έχουν εξοικείωση 7 στους µε τους υπολογιστές Βοηθάει στην αντιγραφή και έτσι ευνοούνται οι µαθητές που δεν 4 στους έχουν διαβάσει 2 στους Άλλο (συµπληρώστε) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ανταπόκριση των µαθητών απέναντι στο Mοodle ήταν ιδιαίτερα θετική, γεγονός που ενθαρρύνει την προσπάθεια µας για ευρύτερη χρήση του λογισµικού. Η ενασχόληση

9 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 9 των παιδιών µε το συγκεκριµένο εργαλείο κίνησε από την αρχή το ενδιαφέρον τους και µετέτρεψε ένα απλό και συµβατικό µάθηµα σε ευχάριστη εµπειρία. Με θετική διάθεση ασχολήθηκαν µε το Mοodle, απάντησαν στις προβλεπόµενες ερωτήσεις, καλλιεργήθηκε µεταξύ των παιδιών κλίµα συνεργασίας και υγιούς ανταγωνισµού, το οποίο προάγει τη µαθησιακή διαδικασία µε θετικά αποτελέσµατα για όλους τους συµµετέχοντες. Τα περιθώρια αυτενέργειας αυξάνονται µε αποτέλεσµα την καλλιέργεια δεξιοτήτων που σχετίζονται µε την ικανότητα λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβληµάτων. Το Moodle αποτελεί όµως και ένα δυναµικό εργαλείο στα χέρια του καθηγητή, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να έχει τον πλήρη έλεγχο της προόδου των παιδιών της τάξης, να διαπιστώσει τα αδύνατα σηµεία τους, να διαφοροποιήσει τη διαδικασία του µαθήµατος και να προσφέρει στους µαθητές κίνητρα για ενασχόληση µε το µάθηµα. Σκοπός της συγκεκριµένης πιλοτικής εφαρµογής ήταν να καταγράψουµε τις παρατηρήσεις µας από την αλληλεπίδραση του παιδιού µε το σύστηµα, ώστε να επεκτείνουµε την χρήση του Moodle και σε περιπτώσεις όπου δεν θα υπάρχει φυσική συνύπαρξη εκπαιδευτή και εκπαιδευόµενων. Πέρα όµως τη χρήση του Moodle για την εκπαίδευση µαθητών από απόσταση, προωθείται στο νοµό των Κυκλάδων ένα µεγαλύτερο έργο τη δηµιουργία κέντρου τηλεκπαίδευσης για εκπαιδευτικούς και µαθητές το οποίο θα βοηθήσει το εκπαιδευτικό τους έργο. Με τη δηµιουργία αιθουσών τηλεκπαίδευσης σε όλα τα νησιά και µε κέντρο τη Σύρο θα υπάρχει η δυνατότητα πραγµατοποίησης τηλεδιασκέψεων µεταξύ των νησιών. Με αυτού του είδους την επικοινωνία θα µπορούν να πραγµατοποιηθούν διδασκαλίες, συζητήσεις, σεµινάρια, διαλέξεις, χωρίς να απαιτείται µετακίνηση των εµπλεκόµενων προσώπων. Έτσι, θα βελτιωθεί το επίπεδο των παρεχόµενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, οι κάτοικοι και των πιο αποµακρυσµένων περιοχών θα µπορούν να έχουν πρόσβαση στη γνώση και δεν θα αισθάνονται πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Στόχος λοιπόν της παρούσας πρότασης είναι η δηµιουργία συνθηκών ώστε ο νοµός των Κυκλάδων να συµµετέχει ισότιµα στην Κοινωνία της Πληροφορίας, µε την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών µε σκοπό τον περιορισµό της αποµόνωσης των νησιών, την αξιοποίηση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων, την ενίσχυση των υποδοµών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αναστασιάδης, Π. (2000), Τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου υβριδικού µαθησιακού περιβάλλοντος στην αναδυόµενη κοινωνία της πληροφορίας 1. Αναστασιάδης Π. (2002), Το Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας: Υλοποιώντας τα Προγράµµατα ΟΙΚΑ Ε και Ο ΥΣΣΕΑΣ σε ηµοτικά Σχολεία της Κύπρου, της Ελλάδας και του Απόδηµου Ελληνισµού 2. ήµου Χ. (2003), Ευέλικτο µοντέλο επιµόρφωσης εκπαιδευτικών από απόσταση, επικεντρωµένο σε ένα τεχνολογικά εξελιγµένο και ολοκληρωµένο ψηφιακό περιβάλλον µάθησης 3. Κορδάκη Μ., (2004) Εκπαιδευτική Τεχνολογία και ιδακτική της Πληροφορικής 4. Κυνηγός Χ., Εκπαίδευση από απόσταση: πότε είναι κατάλληλη για τη βασική παιδεία; 5. Κωστοπούλου Κ., αλιάνη Κ. (2000), ιαδικτυακές εφαρµογές γεωπονικής τηλεκπαίδευσης 6. Ματζάκος Π., Παπαδόπουλος Γ., Γόγουλου Α., Γουλή Ε., Χούσου Ε (1998)., Το κέντρο εξ αποστάσεως επιµόρφωσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

10 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Παπαδάκη Σ. (2004), Ένα εργαλείο ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης στην υπηρεσία της διδασκαλίας Πληροφορικής 8. Πανεπιστήµιο Μακεδονίας, Τµήµα Πανελλήνιου Σχολικού ικτύου, Υπηρεσίες ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Βασικά χαρακτηριστικά πλατφόρµας Moodle ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Παρακαλώ διαθέστε λίγα λεπτά από το χρόνο σας για την συµπλήρωση των παρακάτω ερωτήσεων. Τα αποτελέσµατα της επεξεργασίας των απαντήσεών σας θα χρησιµοποιηθούν ως ερευνητικό υλικό που θα παρουσιαστεί στο 4 ο συνέδριο για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην Εκπ/ση, το οποίο θα πραγµατοποιηθεί το Μάιο 2007 στη Σύρο. 1. Έχετε ξαναεξεταστεί µε παρόµοια µέθοδο σε υπολογιστή; Ναι Όχι 2. Η χρήση του προγράµµατος σας δυσκόλεψε; Οπωσδήποτε Ναι Ναι εν είµαι σίγουρος/η Όχι Σίγουρα όχι 3. Με ποιο τρόπο θα προτιµούσατε να εξετάζεστε; (βάλτε σε σειρά προτίµησ ης, 1-4 ) Ερωτήσεις ανάπτυξης Ερωτήσεις κλειστού τύπου σε χαρτί Αυτή τη µέθοδο Προφορικά 4. Ποιον τρόπο εξέτασης θεωρείτε πιο αµερόληπτο; (βάλτε σε σειρά προτίµησ ης, 1-4 ) Ερωτήσεις ανάπτυξης Αυτή τη µέθοδο Προφορικά Ερωτήσεις κλειστού τύπου σε χαρτί

11 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Ποιους µαθητές πιστεύετε ότι ευνοεί περισσότερο αυτή η µέθοδος εξέτασης; (επιλέξτε 1) Τους πολύ καλά διαβασµένους Τους διαβασµένους Τους λιγότερο διαβασµένους Τους αδιάβαστους Όλους τους παραπάνω 6. Η εµφάνιση της σωστής απάντησης µετά από µια λανθασµένη επιλογή σας, πιστεύετε ότι σας βοηθάει στην εµπέδωση της ερώτησης; Συµφωνώ απολύτως Συµφωνώ Είναι αδιάφορο ιαφωνώ ιαφωνώ απολύτως 7. Νοµίζετε ότι την επόµενη φορά που θα εξεταστείτε µε αυτή τη µέθοδο, στις ίδιες ερωτήσεις, θα έχετε καλύτερο ποσοστό επιτυχηµένων απαντήσεων; Οπωσδήποτε Ναι Ναι Όχι Σίγουρα όχι εν είµαι σίγουρος/η 8. Θεωρείτε ότι θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί αυτή η µέθοδος ως εργαλείο αυτοαξιολόγησης; Οπωσδήποτε Ναι Ναι εν είµαι σίγουρος/η Όχι Σίγουρα όχι 9. Θεωρείτε ότι η µέθοδος αυτή θα µπορούσε να αντικαταστήσει τον παραδοσιακό τρόπο εξέτασης, τα τεστ σε χαρτί; Οπωσδήποτε Ναι Ναι εν είµαι σίγουρος/η

12 4 ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 12 Όχι Σίγουρα όχι 10. Ποια είναι κατά τη γνώµη σας τα πιο θετικά σηµεία αυτής της µεθόδου εξέτασης; (επιλέξτε όσα νοµίζετε από τα παρακάτω) Είναι αδιάβλητη ίνει γρήγορα τα αποτελέσµατα Βοηθάει στη µάθηση Είναι σαν παιχνίδι Μπορεί να γίνει από απόσταση εν υπάρχει ψυχολογική πίεση από την παρουσία καθηγητή/τριας Το επαναλαµβάνεις όσες φορές θέλεις Βλέπεις αµέσως τα λάθη σου Είναι ξεκάθαρο το ζητούµενο της ερώτησης ιευκολύνει την ανάκληση πληροφοριών που θα ήταν πιθανό να θυµηθεί ο µαθητής εν προάγει την αποστήθιση Άλλο (συµπληρώστε) 11. Ποια είναι κατά τη γνώµη σας τα πιο αρνητικά σηµεία αυτής της µεθόδου εξέτασης; (επιλέξτε όσα νοµίζετε από τα παρακάτω) Πιθανό να υπάρξει ψυχολογική πίεση λόγω συγκεκριµένου χρόνου επίλυσης του τεστ, συνήθως ο καθηγητής/τρια µας δίνει λίγο περισσότερο χρόνο από τον προγραµµατισµένο Προάγει την αποστήθιση εν βοηθάει στην ανάπτυξη λεκτικής επικοινωνίας εν είναι κατάλληλη µέθοδος για άτοµα που δεν έχουν εξοικείωση µε τους υπολογιστές Βοηθάει στην αντιγραφή και έτσι ευνοούνται οι µαθητές που δεν έχουν διαβάσει Άλλο (συµπληρώστε)