ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ. Γ. Οικονόμου Μάρτιος I -

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ. Γ. Οικονόμου Μάρτιος 2001 - I -"

Βαρθολομαίος Μανιάκης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ευχάριστο χρέος αποτελεί για μένα η μνεία των προσώπων που συνέβαλαν, τους τελευταίους εννέα μήνες, στην ολοκλήρωση αυτής της μελέτης. Θα ήθελα λοιπόν στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω τον κ. Μαρνέλλη, την κα Ησαϊα και την κα Πρίνου, στελέχη του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, για την βοήθεια τους, στην συγκέντρωση του πρωτογενούς υλικού και για τις συμβουλές τους, καθώς και τον κ. Παραδεισόπουλο, ο οποίος αρχικά με κατηύθυνε στις διάφορες Διευθύνσεις του ΟΣΕ Ιδιαίτερη μνεία οφείλω να κάνω στη συμβολή της κα Βίτου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων του ΟΣΕ, που πάντοτε με προθυμία απαντούσε στα ερωτήματα και τους προβληματισμούς μου. Οι γνώσεις και η εμπειρία της, στάθηκαν πολύτιμοι αρωγοί στην προσπάθεια μου. Η εργασία αυτή οφείλει πολλά στον Παντελή Σκάγιαννη, επίκουρο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ο οποίος επέβλεψε την εργασία το τελευταίο δίμηνο. Η ακαδημαϊκή του πείρα και το ανοικτό του πνεύμα συνέβαλαν αποφασιστικά στην μορφοποίηση αυτού του πονήματος. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τη συνάδελφο Βασιλική Σίτα για τη φιλία, τη βοήθεια και την ασύνετη εμπιστοσύνη της. Στην Πολυτίμη ανήκουν πρόσθετες ευχαριστίες για τη βοήθεια και την υπομονή της. Γ. Οικονόμου Μάρτιος I -

Παραδεισόπουλο, ο οποίος αρχικά με κατηύθυνε στις διάφορες Διευθύνσεις του ΟΣΕ Ιδιαίτερη μνεία οφείλω να κάνω στη συμβολή της κα Βίτου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων του ΟΣΕ, που πάντοτε

2 Σύντομη περίληψη Ο στόχος αυτής της εργασίας είναι η ανάδειξη του ρόλου των ελληνικών σιδηροδρόμων στα μελλοντικά μεταφορικά συστήματα σε ενωσιακό επίπεδο Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνεται ανάλυση του ευρωπαϊκού χώρου και προσεγγίζεται συνολικά και κατά κλάδους ο τομέας των μεταφορών. Στο πρώτο κεφάλαιο αναφέρουμε του χωροταξικούς παράγοντες και δείκτες που είναι σημαντικοί για τις μεταφορές και τις δέσμες πολιτικών μέτρων που έχουν προταθεί για την επίτευξη του στόχου της γεωγραφικής ολοκλήρωσης της Ευρώπης. Στο δεύτερο μέρος γίνεται λόγος για τις κοινοτικές οδηγίες που αφορούν τους σιδηρόδρομους, τις μορφές και τα χρηματοδοτικά μέσα των ελληνικών σιδηροδρόμων. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στο νέο σιδηροδρομικό πακέτο οδηγιών και τις κατευθύνσεις που αυτό εισάγει. Επίσης, αναφέρουμε αναλυτικά το εθνικό θεσμικό πλαίσιο που διέπει τους σιδηρόδρομους και το επενδυτικό πρόγραμμα του ΟΣΕ. Τέλος, θέλοντας να συμβάλλουμε στην προβληματική γύρω από τους ελληνικούς σιδηρόδρομους παραθέτουμε κάποιες σκέψεις για το μέλλον και τις προοπτικές του. Abstract The aim of this paper is to focus on the role of the Greek railways in the future transport systems at the European Union level. The essay is divided in two parts. In the first part, an analysis of the European area is being done and the transport sector is being analyzed as a whole. In the first chapter, the spatial factors and indicators, that are important to transport, are mentioned, as well as the political measures that are suggested for the achievement of the geographical union of Europe. In the second part, the European directives are mentioned relating to the railways, the forms and the financial means of the Greek railways. Particular reference is made to the railway directives package and the guidelines that the later introduce. Furthermore, the Greek legal framework regulating the railway system is being analytically mentioned, as well as the investment program of the Greek railways (OSE). Finally, wishing to contribute to the discussion concerning the Greek railways, some views are being expressed for the future and the prospects of OSE. Λέξεις κλειδιά: ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, ΟΣΕ, σιδηροδρομικό πακέτο οδηγιών, συνδυασμένες μεταφορές - II -

Στο πρώτο κεφάλαιο αναφέρουμε του χωροταξικούς παράγοντες και δείκτες που είναι σημαντικοί για τις μεταφορές και τις δέσμες πολιτικών μέτρων που έχουν προταθεί για την επίτευξη του στόχου της

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή 1 ΜΕΡΟΣ Ι Κεφάλαιο 1 Η χωροταξική διάσταση Εισαγωγή 4 1.Οικονομικές τάσεις στην Ε.Ε Γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Ε.Ε Δημογραφικές τάσεις 10 4 Αύξηση της συμφόρησης και της κυκλοφοριακής στένωσης 'Ανιση προσπελασιμότητα στο σύνολο του χώρου της Ευρώπης Η ισορροπία του συστήματος οικισμών και η οργάνωση του αγροτικού χώρου Τάσεις συγκέντρωσης και αναδυόμενοι αναπτυξιακοί διάδρομοι Τάσεις προς ένα αποτελεσματικότερο και φιλικότερο προς το περιβάλλον σύστημα μεταφορών Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς Ισότητα πρόσβασης στις παραγόμενες νέες υποδομές και την καινοτομία Συνδυασμένες μεταφορές Στόχοι πολιτικής και επιλογές για τον κοινοτικό χώρο Συμπεράσματα 33 Κεφάλαιο 2 Ο τομέας των Μεταφορών 1. Εισαγωγή Αλλαγές στον τομέα των μεταφορών σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο Αύξηση των ροών των μεταφορών Διασυνοριακά προβλήματα που παραμένουν Διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών Επιπτώσεις από την ανάπτυξη των Διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών -- Συμπεράσματα 47 Συμπεράσματα-Κριτική των πολιτικών 48 - III -

Η ισορροπία του συστήματος οικισμών και η οργάνωση του αγροτικού χώρου 19 7. Τάσεις συγκέντρωσης και αναδυόμενοι αναπτυξιακοί διάδρομοι 21 8.

4 ΜΕΡΟΣ ΙΙ Κεφάλαιο 3 ΟΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΥΣ Εισαγωγή 51 1.Η Κοινή Πολιτική Μεταφορών Περιεχόμενο των οδηγιών 91/440/ΕΟΚ, 95/18/ΕΚ και 95/19/ΕΚ Οι τροποποιημένες προτάσεις του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την αναθεώρηση των οδηγιών 91/440/ΕΟΚ, 95/18ΕΚ, 95/19/ΕΚ Η νέα σιδηροδρομική δέσμη οδηγιών (2001/12/ΕΚ 2001/13/ΕΚ 2001/14/ΕΚ) 58 5.Εθνικές πολιτικοδιοικητικές δομές και διαπραγμάτευση Ενσωμάτωση και προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις οδηγίες που αφορούν τους σιδηροδρόμους Συμπεράσματα 65 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΩΝ Εισαγωγή Θεσμικό πλαίσιο που ευνοεί την ανάπτυξη Το επιχειρησιακό σχέδιο του ΟΣΕ Το συμβόλαιο διαχείρισης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και ΟΣΕ Χρηματοδοτικά μέσα ανάπτυξης των σιδηροδρόμων Υλοποίηση προγράμματος έργων με συγχρηματοδότηση 76 από την Ευρωπαϊκή Ένωση 4.2 Α Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Β Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ο.Σ.Ε Το επενδυτικό πρόγραμμα του ΟΣΕ Συμπεράσματα 89 Κεφάλαιο 5 Συμβολή σε μια προβληματική για το μέλλον των ελληνικών σιδηροδρόμων 1. Τελικά Συμπεράσματα 91 - IV -

Η νέα σιδηροδρομική δέσμη οδηγιών (2001/12/ΕΚ 2001/13/ΕΚ 2001/14/ΕΚ) 58 5.Εθνικές πολιτικοδιοικητικές δομές και διαπραγμάτευση 62 6.

5 Περιεχόμενα Χαρτών 1.1 Διαφορές στην οικονομική ανάπτυξη στην Ε.Ε Η μορφή του Κοινοτικού Χώρου Πληθυσμιακή πυκνότητα και αύξηση, Περιβαλλοντική στένωση: κυκλοφοριακή συμφόρηση σε οδικές συνδέσεις ευαίσθητων περιοχών (πυκνοκατοικημένες ή/και προστατευόμενες φυσικές περιοχές) Πρότυπα ολοκληρωμένης προσπελασιμότητας με διαφορετικά μέσα μεταφοράς (επιβάτες) Πρότυπα ολοκληρωμένης προσπελασιμότητας με διαφορετικά μέσα μεταφοράς.(αγαθά) Ανάπτυξη των απευθείας διηπειρωτικών πτήσεων Κατανομή της διακίνησης εμπορευμάτων στους λιμένες των τεσσάρων θαλασσίων λεκανών Υποκατάσταση των εναέριων μεταφορών από τρένα μεγάλης ταχύτητας: νέοι πιθανοί διάδρομοι Το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο 42 2,2 Διευρωπαικά δίκτυα μεταφορών 44 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΩΝ 4.1 Επιχειρησιακό πρόγραμμα Σιδηρόδρομοι ( ): Χρηματοδότηση ΕΡΓΑ ΕΡΓΟΣΕ ΣΚΕΛΟΥΣ Γ ΚΠΣ ( ) Επιχειρησιακό πρόγραμμα Σιδηρόδρομοι, Αεροδρόμια και Αστικές Συγκοινωνίες ΕΡΓΑ ΕΡΓΟΣΕ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΥΝΟΧΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ Μείωση χρόνων βασικών διαδρομών 87 - V -

5 Πρότυπα ολοκληρωμένης προσπελασιμότητας με διαφορετικά μέσα μεταφοράς (επιβάτες) 17 1.6 Πρότυπα ολοκληρωμένης προσπελασιμότητας με διαφορετικά μέσα μεταφοράς.(αγαθά) 18 1.

6 - VI -

Σχετικά έγγραφα

Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΠΟ ΠΛΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ

Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΠΟ ΠΛΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Ελένη Άσπρου Λεμεσός, Μάιος