ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΥΛΩΝΑ 3 ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΙΙ

Transcript

1 ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΥΛΩΝΑ 3 ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΙΙ ΕΤΟΣ 2010 ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΔ/ΤΕ 2592/2007 ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΕΠΟΠΤΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΤΟΥΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 Α. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ. Α.1. Επωνυμία Πιστωτικού Ιδρύματος 3 Α.2. Θυγατρικές και συγγενείς επιχειρήσεις 5 Α.3. Είδος εποπτείας από τη Τράπεζα Ελλάδος 7 Α.4. Σύντομο ιστορικό και παρούσα κατάσταση 8 Β. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ. Β.1. Διάρθρωση των ιδίων κεφαλαίων 8 Β.1.1. Κατηγοριοποίηση των ιδίων κεφαλαίων 9 Β.1.2. Περιορισμοί μεταξύ των κατηγοριών των ιδίων κεφαλαίων 9 Β.1.3. Ένταξη των ιδίων κεφαλαίων της Τράπεζας στις κατηγορίες 9 Β.1.4. Εποπτικά Κεφάλαια της Τράπεζας την 31/12/ Β.1.5. Σχέσεις και όρια κατηγοριών της Τράπεζας την 31/12/ Β.2. Κεφαλαιακή επάρκεια 8 Β.2.1. Μέθοδος 9 Β.2.2. Πυλώνας 1 Βασιλείας ΙΙ Β.2.3. Πυλώνας 2 Βασιλείας ΙΙ Β.2.4. Κεφαλαιακές απαιτήσεις για τον Πιστωτικό Κίνδυνο την 31/12/ Β.2.5. Κεφαλαιακές απαιτήσεις για τον Κίνδυνο Αγοράς την 31/12/ Β.2.6. Κεφαλαιακές απαιτήσεις για τον Λειτουργικό Κίνδυνο την 31/12/ Β.2.7. Συνολικές κεφαλαιακές απαιτήσεις άρθρου 27 Ν / Γ. ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥΣ. Γ.1. Γενικά στοιχεία 8 Γ.2. Πιστωτικός κίνδυνος 8 Γ.2.1. Ορισμός 9 Γ.2.2. Κατηγοριοποίηση των ανοιγμάτων 9 Γ.2.3. Κατηγοριοποίηση με βάση την εξυπηρέτηση 9 Γ.2.4. Προσαρμογές αξίας - προβλέψεις 9 Γ.2.5. Τεχνικές μείωσης πιστωτικού κινδύνου 9 Γ.2.6. Ανοίγματα της Τράπεζας της 31/12/2009 και στάθμισή τους κατά κίνδυνο 9 Γ.2.7. Πιστικός κίνδυνος αντισυμβαλλομένου 9 Γ.3. Κίνδυνος αγοράς 8 Γ.3.1. Ορισμός 9 Γ.3.2. Κίνδυνος αγοράς στη 9 Γ.4. Λειτουργικός κίνδυνος 8 Γ.4.1. Ορισμός 9 Γ.4.2. Μέθοδος βασικού δείκτη 9 Γ.4.3. Λοιπά θέματα λειτουργικού κινδύνου 9 Γ.5. Τραπεζικό χαρτοφυλάκιο 8 Γ.5.1. Το χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας την 31/12/ Γ.6. Κίνδυνος επιτοκίου 8 Γ.6.1. Ορισμός 9 Γ.6.2. Διαχείριση κινδύνου επιτοκίου 9 2

3 ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΥΛΩΝΑ 3 ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΙΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ακόλουθες πληροφορίες δημοσιοποιούνται σύμφωνα με το Νόμο 3601/2007 και την Πράξη Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος (στο εξής ΠΔ/ΤΕ) 2592/ , που αφορούν τη δημοσιοποίηση από τα πιστωτικά ιδρύματα εποπτικής φύσεως πληροφοριών σχετικά με την κεφαλαιακή επάρκεια, τους κινδύνους που αναλαμβάνουν καθώς και τη διαχείρισή τους. Ο Νόμος 3601/2007 και όλες οι ΠΔ/ΤΕ που αναφέρονται στη παρούσα δημοσιοποίηση είναι δημοσιευμένες στην Ιστοσελίδα της Τράπεζας της Ελλάδος ( στην επιλογή «Εποπτεία». Α. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Α.1. Επωνυμία Πιστωτικού Ιδρύματος ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΥΝ.Π.Ε. (στο εξής και «η Τράπεζα» ή «Σ.Τ. Θεσσαλίας») Α.2. Θυγατρικές και συγγενείς επιχειρήσεις Δεν υπάρχουν. Α.3. Είδος εποπτείας από την Τράπεζα της Ελλάδος Σε ατομική βάση. Α.4. Σύντομο ιστορικό και παρούσα κατάσταση Η ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΥΝ. Π.Ε. συστάθηκε στα Τρίκαλα την 29η Μαϊου του 1994, μετά από συνέλευση φυσικών προσώπων, ως Αμιγής Πιστωτικός Συνεταιρισμός" Περιορισμένης Ευθύνης με την επωνυμία "Πιστωτικός Αναπτυξιακός Συνεταιρισμός Ν. Τρικάλων". Τον Ιούνιο του 1998 με την απόφαση ΕΝΠΘ 605/9/ της Τράπεζας της Ελλάδος, ο Πιστωτικός Συνεταιρισμός μετεξελίχθηκε σε Πιστωτικό Ίδρυμα των Ν.1667/86 και 2076/92, μετατρέποντας την επωνυμία του σε «Συνεταιριστική Τράπεζα Νομού Τρικάλων». Μετά τη συγκέντρωση του απαιτούμενου κεφαλαίου και την έγκριση από τη Τράπεζα της Ελλάδος της δημιουργίας καταστημάτων σε επίπεδο Περιφέρειας, η Συνεταιριστική Τράπεζα Ν. Τρικάλων με την Απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της 7 ης Ιουνίου 2007, μετονομάστηκε σε ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Η Τράπεζα της Ελλάδος με την Απόφαση της Επιτροπής Τραπεζικών και Πιστωτικών Θεμάτων με αριθμό 247/ , ενέκρινε τη μεταβολή της Επωνυμίας. Η Τράπεζα σήμερα διαθέτει: Εννιά καταστήματα (δύο στην πόλη των Τρικάλων, ένα στην Καλαμπάκα ένα στην Ελάτη, ένα στη Φαρκαδόνα, δύο στη Λάρισα, ένα στο Βόλο και ένα στη Καρδίτσα). Πανελλαδικό δίκτυο εξυπηρέτησης στα πλαίσια του Ομίλου Συνεταιριστικών Τραπεζών - Πανελλήνιας Τράπεζας. 24ωρη εξυπηρέτηση με Αυτόματες Ταμειολογιστικές Μηχανές (ΑΤΜ). Internet banking. Πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες. Όλα τα χορηγητικά και καταθετικά προϊόντα λιανικής τραπεζικής. Ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα 3

4 Β. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Β.1. Διάρθρωση των ιδίων κεφαλαίων Β.1.1. Κατηγοριοποίηση ιδίων κεφαλαίων Σύμφωνα με την ΠΔΤΕ 2630/2010 «Ορισμός των Ιδίων Κεφαλαίων των πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα» τα ίδια κεφάλαια των Τραπεζών εντάσσονται ανάλογα με το είδος τους στις παρακάτω γενικές κατηγορίες: Βασικά ίδια κεφάλαια Κύρια Στοιχεία Βασικών Κεφαλαίων Πρόσθετα στοιχεία Βασικών Κεφαλαίων Αφαιρετικά στοιχεία Βασικών Κεφαλαίων Συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια Κύρια στοιχεία Συμπληρωματικών κεφαλαίων Πρόσθετα στοιχεία Συμπληρωματικών κεφαλαίων Αφαιρετικά στοιχεία Ιδίων κεφαλαίων. Β.1.2. Περιορισμοί μεταξύ των κατηγοριών ιδίων κεφαλαίων Με βάση τη κατηγοριοποίηση αυτή διαμορφώνονται οι παρακάτω περιορισμοί οι οποίοι πρέπει να τηρούνται από τα πιστωτικά ιδρύματα: 1. Το σύνολο των πρόσθετων στοιχείων των βασικών ιδίων κεφαλαίων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 50% των συνολικών βασικών ιδίων κεφαλαίων. 2. Το σύνολο των συμπληρωματικών ιδίων κεφαλαίων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 100% του συνόλου των βασικών ιδίων κεφαλαίων. 3. Το σύνολο των πρόσθετων στοιχείων των συμπληρωματικών ιδίων κεφαλαίων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 50% του συνόλου των βασικών ιδίων κεφαλαίων. 4. Τα αφαιρετικά στοιχεία των ιδίων κεφαλαίων αφαιρούνται κατά το ήμισυ από τα βασικά ίδια κεφάλαια και κατά το ήμισυ από τα συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια. 5. Το σύνολο των δανείων μειωμένης εξασφάλισης που αποτελούν συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια για τη κάλυψη του κινδύνου αγοράς δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 150% των βασικών ιδίων κεφαλαίων. Β.1.3. Ένταξη ιδίων κεφαλαίων Σ.Τ. Θεσσαλίας στις κατηγορίες Στα πλαίσια της παραπάνω αναφερόμενης κατηγοριοποίησης τα κεφάλαια της Συνεταιριστικής Τράπεζας Θεσσαλίας εντάσσονται ως εξής: Βασικά ίδια κεφάλαια Κύρια Στοιχεία Βασικών Κεφαλαίων Συνεταιριστικό κεφάλαιο Καταβλημένο κεφάλαιο υπέρ το άρτιο Αποθεματικά εκτός των αποθεματικών αναπροσαρμογής Αποτελέσματα εις νέο Πρόσθετα στοιχεία Βασικών Κεφαλαίων Αφαιρετικά στοιχεία Βασικών Κεφαλαίων Άυλα πάγια στοιχεία 4

5 Συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια Κύρια στοιχεία Συμπληρωματικών κεφαλαίων 45% των διαφορών αναπροσαρμογής αξίας μετοχικών τίτλων Πρόσθετα στοιχεία Συμπληρωματικών κεφαλαίων Αφαιρετικά στοιχεία Ιδίων κεφαλαίων. Δάνεια για αγορά συνεταιριστικών μερίδων Β.1.4. Εποπτικά κεφάλαια Σ.Τ. Θεσσαλίας την 31/12/2010 Στον παρακάτω πίνακα περιλαμβάνονται τα εποπτικά κεφάλαια της Συνεταιριστικής Τράπεζας Θεσσαλίας την 31/12/2010. ΠΙΝΑΚΑΣ: ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΗΝ 31/12/2010 (ποσά σε χιλιάδες ευρώ) ΠΟΣΑ ΠΟΣΟΣΤΑ Συνεταιριστικό κεφάλαιο % Καταβεβλημένο κεφάλαιο υπέρ το άρτιο % Αποθεματικά εκτός των αποθεματικών αναπροσαρμογής % Αποτελέσματα εις νέο % Κύρια στοιχεία βασικών κεφαλαίων % Πρόσθετα στοιχεία βασικών κεφαλαίων 0 0% Άυλα πάγια στοιχεία % Αφαιρετικά στοιχεία Βασικών Κεφαλαίων % ΒΑΣΙΚΑ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ % 45% διαφορών αναπροσαρμογής αξίας μετοχικών τίτλων 103 0% Κύρια στοιχεία συμπληρωματικών κεφαλαίων 103 0% Πρόσθετα στοιχεία συμπληρωματικών κεφαλαίων 0 0% ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 103 0% Δάνεια για αγορά συνεταιριστικών μερίδων % Αφαιρετικά στοιχεία ιδίων κεφαλαίων % ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ % ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ % 5

6 Β.1.5. Σχέσεις και όρια κατηγοριών κεφαλαίων Σ.Τ. Θεσσαλίας την 31/12/2010 Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι σχέσεις μεταξύ των κατηγοριών ιδίων κεφαλαίων της Συνεταιριστικής Τράπεζας Θεσσαλίας την 31 η Δεκεμβρίου 2010 και αποτυπώνεται η τήρηση των ορίων που προβλέπονται από την ΠΔΤΕ 2630/2010. ΠΙΝΑΚΑΣ: ΣΧΕΣΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ποσοστά %) ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ Πρόσθετα στοιχεία βασικών ιδίων κεφαλαίων 1. 0,00% 50% Σύνολο βασικών ιδίων κεφαλαίων Σύνολο συμπληρωματικών ιδίων κεφαλαίων 2 0,36% 100% Σύνολο βασικών ιδίων κεφαλαίων Πρόσθετα στοιχεία συμπληρωματικών ιδίων κεφαλαίων 3 0,00% 50% Σύνολο βασικών ιδίων κεφαλαίων Δάνεια μειωμένης εξασφάλισης 4 0,00% 150% Σύνολο βασικών ιδίων κεφαλαίων Β.2. Κεφαλαιακή επάρκεια Β.2.1. Μέθοδος Η Τράπεζα παρακολουθεί συστηματικά με τα διοικητικά όργανα (Διοικητικό Συμβούλιο, Επιτροπή Κινδύνων στο Διοικητικό Συμβούλιο και Πρόεδρος), και τις υπηρεσιακές της μονάδες (Γενική Διεύθυνση, Εσωτερικός Έλεγχος, Μονάδα Διαχείρισης Κινδύνων, Μονάδα Κανονιστικής Συμμόρφωσης) την επάρκεια του εσωτερικού της κεφαλαίου για την κάλυψη των κινδύνων στους οποίους εκτίθεται. Β.2.2. Πυλώνας 1 Βασιλείας ΙΙ Οι κίνδυνοι και το αναγκαίο για την κάλυψή τους κεφάλαιο, αφορούν σε πρώτο επίπεδο τους κινδύνους που περιλαμβάνονται στο άρθρο 27 του Ν.3601/2007, εφαρμόζοντας τις μεθόδους που προβλέπονται από τις σχετικές Πράξεις Διοικητή Τράπεζας της Ελλάδος. Οι κίνδυνοι και οι μέθοδοι παρακολούθησης έχουν ως παρακάτω: ΕΙΔΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Πιστωτικός Κίνδυνος ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Τυποποιημένη προσέγγιση ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΔ/ΤΕ 2631/2010 Κίνδυνος Αγοράς ΠΔ/ΤΕ 2634/2010 Λειτουργικός κίνδυνος Προσέγγιση Βασικού Δείκτη ΠΔ/ΤΕ 2590/2007 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Η Τράπεζα δεν είναι εκτεθειμένη προς το παρόν σ αυτή τη κατηγορία κίνδυνων 6

7 Β.2.3. Πυλώνας 2 Βασιλείας ΙΙ Σε ένα δεύτερο επίπεδο η Τράπεζα παρακολουθεί κινδύνους πέραν των παραπάνω σύμφωνα με το άρθρο 28 του Ν. 3601/2007 και την ΠΔ/ΤΕ 2595/2007 που αφορά τη Διαδικασία Αξιολόγησης Επάρκειας Εσωτερικού Κεφαλαίου (ΔΑΕΕΚ) των πιστωτικών ιδρυμάτων. Η ΔΑΕΕΚ αφορά εκτός από τους κινδύνους που αναφέρθηκαν παραπάνω και την εκτίμηση κινδύνων όπως: Υποεκτίμηση πιστωτικού κινδύνου κατά τη χρήση τυποποιημένης μεθοδολογίας Υποεκτίμηση λειτουργικού κινδύνου κατά τη χρήση της μεθοδολογίας του βασικού δείκτη Κίνδυνος επιτοκίου Κίνδυνος συγκέντρωσης Κίνδυνος ρευστότητας Κίνδυνος στρατηγικής Κίνδυνος κερδοφορίας Κίνδυνος φήμης Πρόσθετοι κίνδυνοι από το θεσμικό, οικονομικό ή επιχειρηματικό περιβάλλον. Για τη εκτίμηση των παραπάνω κινδύνων η μαζί με τις υπόλοιπες Συνεταιριστικές Τράπεζες, συνεργάζεται με τη εταιρεία Systemic-Risk Management Solutions. Ήδη αναλύεται η έκθεση της εταιρίας για τη χρήση 2010 που αφορά κυρίως περιγραφή ων ζητημάτων της οργανωτικής επάρκειας της Τράπεζας και επισημάνσεις σε ειδικότερα θέματα κάθε κατηγορίας κινδύνου. Για να αντιμετωπιστεί η υποεκτίμηση του πιστωτικού κινδύνου λόγω της εφαρμογής της τυποποιημένης μεθόδου και ειδικά από τη μη διαφοροποίηση της πιθανότητας αθέτησης ανά πιστούχο, η Τράπεζα σε συνεργασία με το σύμβουλο προχωρά σε συλλογή των στοιχείων αθετήσεων ώστε να παραμετροποιηθεί το σύστημα RV- RATING που χρησιμοποιεί, για την εξαγωγή του σχετικού δείκτη. Όσον αφορά τη ζημία σε περίπτωση αθέτησης θα χρησιμοποιηθούν κατ αρχή οι εποπτικοί συντελεστές ενδεχομένως με μικρές προσαρμογές λόγω των συνθηκών που επικρατούν στη Τράπεζα. Για την υποεκτίμηση του λειτουργικού κινδύνου προκύπτει η ανάγκη ενός οργανωμένου συστήματος περιγραφής, παρακολούθησης και καταγραφής γεγονότων λειτουργικού κινδύνου και αποτύπωσης των ζημιών που ενδεχομένως θα προκαλέσουν. Ο κίνδυνος επιτοκίου σχετίζεται με την αναντιστοιχία της λειτουργίας στον τομέα χορηγήσεων με κυμαινόμενο επιτόκιο και της λειτουργίας στο τομέα των καταθέσεων με σταθερό επιτόκιο στις προθεσμιακές καταθέσεις. Είναι ένας τομέας όπου ελέγχεται τακτικά από τα ανώτατα διευθυντικά όργανα της Τράπεζας. και αντιμετωπίζεται με τη προώθηση των προθεσμιακών καταθέσεων βραχυπρόθεσμης διάρκειας. Αν και υπάρχει κίνδυνος σημαντικών επιδράσεων (περιορισμού εσόδων - μείωσης κερδοφορίας) από το συγκεκριμένο είδος κινδύνου σε περιόδους κρίσης, το υψηλό επιτοκιακό περιθώριο, η βραχυχρόνια ανταπόκριση και η τακτική παρακολούθηση διασφαλίζει ότι η επίδραση στην συνολική ετήσια κερδοφορία και τη κεφαλαιακή επάρκεια του συγκεκριμένου κινδύνου θα είναι περιορισμένη. Η αντιμετώπιζε σχετικά υψηλό κίνδυνο συγκέντρωσης λόγω της λειτουργίας της σε ένα μόνο Νομό και τη διάρθρωση του χαρτοφυλακίου της με τη σημαντική βαρύτητα ορισμένων κλάδων (πχ κατασκευές). Η επέκταση της όμως σε όλη τη Θεσσαλία και το άνοιγμα της σε αγορές με τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτής των Τρικάλων όπως αυτές της Λάρισας και του Βόλου, μειώνουν σημαντικά το συγκεκριμένο είδος κινδύνου. Ο κίνδυνος ρευστότητας παρακολουθείται από τα ανώτερα διευθυντικά όργανα της Τράπεζας. Κύριος μηχανισμός εκτίμησης και αντιμετώπισης του κινδύνου είναι η συμμόρφωση αφενός με τη διαδικασία παρακολούθησης του με βάση τα προβλεπόμενα στη ΠΔ/ΤΕ 2560/2005 καθώς και η τήρηση των ορίων που προβλέπονται στη ως άνω Πράξη. 7

8 Την 31 η Δεκεμβρίου 2010, η κατάσταση ρευστότητας της Τράπεζας αποτυπώνεται στον παρακάτω Πίνακα (όπως υποβλήθηκε και στη Τράπεζα Ελλάδος). Δείκτες Ρευστότητας Ρευστά διαθέσιμα (0-30 ημέρες) προς δανειακά κεφάλαια 22,28% Απαιτήσεις μείον υποχρεώσεις (0-30 ημέρες) προς δανειακά κεφάλαια 19,11% Σημειώσεις: Ρευστά διαθέσιμα Δανειακά κεφάλαια Όρια Μεγαλύτερο του 20% Μεγαλύτερο του -20% = Ταμείο + απαιτήσεις έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων + άμεσα ρευστοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού = Υποχρεώσεις 0-12 μήνες + καταθέσεις όψεως, τρεχουμενων λογαριασμών και ταμιευτηρίου που έχουν κατατεθεί στη ζώνη άνω του έτους. Εντός του έτους 2009 διαμορφώθηκε η Πολιτική Ρευστότητας της Τράπεζας και το Σχέδιο Αντιμετώπισης Κρίσης Ρευστότητας. Στα κείμενα αυτά πέραν της πολιτικής και των διαδικασιών που προδιαγράφηκαν για την αντιμετώπιση του κινδύνου ρευστότητας, ορίστηκαν και τα επίπεδα κινδύνου (alert levels) τα οποία προκαλούν ενέργειες ανάδρασης των στελεχών της Τράπεζας. Τα επίπεδα κινδύνου έχουν ως εξής: ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Αύξηση της σχέσης χορηγήσεων προς καταθέσεις σε ποσοστό άνω του 110% Μείωση του δείκτη ρευστότητας σύμφωνα με τη ΠΔ/ΤΕ 2614 σε ποσοστό κάτω του 22% Μείωση της σχέσης καταθέσεις σε Τράπεζες προς καταθέσεις πελατείας σε ποσοστό κάτω του 20% Μείωση καταθέσεων σε κατάστημα σε ποσοστό 5% εντός του μήνα Αποχώρηση μεγάλων καταθετών (καταθέσεις άνω των ευρώ) Αύξηση καθυστερήσεων σε κατάστημα σε ποσοστό άνω του 2% μεταξύ δύο τριμήνων Μείωση κερδοφορίας σε ποσοστό άνω του 10% στις σχετικές μηνιαίες αναφορές σε σχέση με τον προϋπολογισμό Αρνητικά δημοσιεύματα Ενεργοποίηση διευθυντών καταστημάτων για συγκέντρωση καταθέσεων ή μείωση του ρυθμού των χορηγήσεων Λήψη μέτρων για αύξηση του δείκτη. Μείωση χορηγήσεων και αντίστοιχη αύξηση διαθεσίμων. Μείωση των χορηγήσεων ή αύξηση των καταθέσεων με προσανατολισμό την αύξηση των καταθέσεων σε Τράπεζες Έρευνα της συμπεριφοράς των καταθετών που αποχώρησαν για την εξακρίβωση των λόγων αποχώρησης για την διαπίστωση τάσης Έρευνα της συμπεριφοράς των καταθετών που αποχώρησαν για την εξακρίβωση των λόγων αποχώρησης για την διαπίστωση τάσης Ενεργοποίηση διευθυντών για την διαπίστωση οικονομικών προβλημάτων σε μεγάλη ομάδα χορηγητικών πελατών. Διαπίστωση κινδύνου συγκέντρωσης. Διαπίστωση της επίδρασης της μείωσης στη ρευστότητα της τράπεζας Άμεση αντίδραση από τον Πρόεδρο και τη Διοίκηση της Τράπεζας Όσον αφορά το κίνδυνο στρατηγικής, η Τράπεζα την τρέχουσα περίοδο επεκτείνεται σε όλη την περιφέρεια Θεσσαλίας. Μετά το Ν. Τρικάλων όπου λειτουργεί ένα πλήρες δίκτυο Καταστημάτων, δημιουργήθηκαν Καταστήματα στις πόλεις της Λάρισας (δύο) και του Βόλου (ένα) στην Καρδίτσα (ένα) και αναμένεται η δημιουργία ενός ακόμη καταστήματος στο Βόλο εντός του Οι περιοχές αυτές με βάση και τη μέχρι σήμερα συνεισφορά τους στα μεγέθη, παρουσιάζουν μεγάλες δυνατότητες για την ανάπτυξη της Τράπεζας, από την άλλη πλευρά δημιουργούν 8

9 προκλήσεις στο σύστημα εσωτερικής διακυβέρνησης της. Επισημαίνεται η μεγάλη αύξηση του προσωπικού της Τράπεζας ενώ προκύπτουν πλέον και θέματα από τη γεωγραφική διασπορά των δραστηριοτήτων σε ότι αφορά την εσωτερική επικοινωνία και διεύθυνση. Στα πλαίσια αυτά η Τράπεζα διαμορφώνει νέες οργανωτικές δομές με ενδιάμεσα διευθυντικά κλιμάκια όπως οι νέες διευθύνσεις α) Δικτύου και β) Εργασιών και Πιστοδοτήσεων, με τις οποίες θα διατηρηθεί η συνέχεια και αξιοπιστία της διευθυντικής λειτουργίας. Για τον κίνδυνο κερδοφορίας επισημαίνεται η διατήρηση της σε υψηλό επίπεδο όλο το διάστημα της λειτουργίας της Τράπεζας, με διαμόρφωση υψηλών δεικτών αποδοτικότητας σε σχέση με τα ίδιά της κεφάλαια και τους οικονομικούς της πόρους. Στη χρήση 2010 η κερδοφορία διατηρήθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα παρ όλη της επίδραση της οικονομική κρίσης. Το έντονα ανταγωνιστικό τραπεζικό περιβάλλον, η επέκταση της τράπεζας που οδηγεί στην ανάγκη πρόσληψης σε μαζικότερο επίπεδο προσωπικού σε σχέση με το παρελθόν με αποτέλεσμα υψηλό κόστος μέχρι την ένταξή του στη κανονική παραγωγή και δημιουργίας ενδιάμεσων διευθυντικών κλιμακίων, το περιβάλλον της τρέχουσας οικονομικής κρίσης δημιουργούν κινδύνους για τη κερδοφορίας της, για τους οποίους εκτιμάται ότι η μεγέθυνση της Τράπεζας και η μέχρι σήμερα αποδοτική λειτουργία της θα τους απορροφήσει. Το στοιχείο της φήμης της Τράπεζας είναι κεντρικό για τη Διοίκηση και όλο το ανθρώπινο δυναμικό της. Μια πρωτοβουλία πίστης σε τοπική κοινωνία και ειδικά με συνεταιριστικό χαρακτήρα, είναι εξαιρετικά εκτεθειμένη στο σχετικό κίνδυνο γι αυτό και η φροντίδα όλων είναι η αποφυγή ενεργειών που ενδεχομένως θα της δημιουργούσαν προβλήματα αυτής της μορφής. Μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία αρνητική είδηση για τη Τράπεζα, αντίθετα η Τράπεζα διαθέτει εξαιρετικά υψηλό επίπεδο κύρους, ειδικά στο Νομό Τρικάλων όπου λειτουργεί πέραν της δεκαετίας. Στα πλαίσια της διατήρησης αυτής της κατάστασης, η Τράπεζα προχωρά σε προσεκτικές επιχειρηματικές κινήσεις και ενημερώνει σε τακτική βάση τους συνεταίρους πελάτες της για τη οικονομική της πορεία. Επισημαίνεται μάλιστα η υψηλή συμβατότητα των προβλέψεων που ανακοινώνονται επίσημα με τους σχετικούς απολογισμούς. Οι κίνδυνοι που πιθανόν να προκύψουν από το θεσμικό, οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον λαμβάνονται υπόψη κατά τη διαμόρφωση της στρατηγικής και των πολιτικών τη Τράπεζας. Μέχρι σήμερα η Τράπεζα ανταποκρίθηκε σε όλες τις ανάγκες που προέκυψαν από το θεσμικό πλαίσιο, ενώ έδειξε μεγάλη ικανότητα ανάδρασης σε όλα τα προβλήματα που έθεσε το οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον ιδιαίτερα στο τελευταίο διάστημα της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής χρήσης. 9

10 Β.2.4. Κεφαλαιακές απαιτήσεις για τον πιστωτικό κίνδυνο την 31/12/2010 Σύμφωνα με τη τυποποιημένη προσέγγιση, θεωρείται ως κεφαλαιακή απαίτηση για τον Πιστωτικό κίνδυνο, το 8% της αξίας του σταθμισμένου ποσού των ανοιγμάτων της Τράπεζας όπως έχουν κατηγοριοποιηθεί με βάση τη ΠΔ/ΤΕ 2588/2007. ΠΙΝΑΚΑΣ: ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΝ 31/12/2009 (ποσά σε χιλ ευρώ) ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΕΣ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Κεντρικές κυβερνήσεις ή κεντρικές τράπεζες 0 Αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, περιφερειακές κυβερνήσεις και τοπικές αρχές 16 Διοικητικοί φορείς και μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις 9 Πολυμερείς Τράπεζες Ανάπτυξης 0 Διεθνείς οργανισμοί 0 Τράπεζες και χρηματοδοτικά ιδρύματα 623 Επιχειρήσεις 5466 Λιανική Τραπεζική Εξασφαλισμένα με ακίνητη περιουσία Σε καθυστέρηση Στοιχεία που υπάγονται εποπτικά σε κατηγορίες υψηλού κινδύνου 395 Ομόλογα που καλύπτονται με εξασφαλίσεις 0 Απαιτήσεις βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα έναντι τραπεζών, χρηματοδοτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων Μερίδια Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων Κινητών Αξιών (ΟΣΕΚΑ) 0 Λοιπά ανοίγματα ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ Β.2.5. Κεφαλαιακές απαιτήσεις για τον κίνδυνο αγοράς την 31/12/2010 Η Συνεταιριστική Τράπεζα δεν εμφανίζει κεφαλαιακές απαιτήσεις για τον κίνδυνο αγοράς γιατί δεν είναι εκτεθειμένη σ αυτή τη κατηγορία κίνδυνου. Β.2.6. Κεφαλαιακές απαιτήσεις για τον λειτουργικό κίνδυνο την 31/12/2010 Η Συνεταιριστική Τράπεζα εφαρμόζοντας τη μέθοδο του βασικού δείκτη όπως προβλέπεται από τη ΠΔ/ΤΕ 2590/2007, εκτίμησε τη κεφαλαιακή απαίτηση για το λειτουργικό κίνδυνο σύμφωνα με το παρακάτω πίνακα. ΠΙΝΑΚΑΣ: ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΝ 31/12/2010 (ποσά σε χιλ ευρώ) Κεφαλαιακή απαίτηση σύμφωνα με τη μέθοδο του βασικού δείκτη 957 ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ

11 Β.2.7. Συνολικές κεφαλαιακές απαιτήσεις άρθρου 27 Ν.3601/2007 Οι συνολικές κεφαλαιακές απαιτήσεις των κινδύνων που περιγράφονται στο άρθρο 27 του Ν. 3601/2007, το σύνολο των εποπτικών κεφαλαίων της Τράπεζας, καθώς και ο υπολογιζόμενος σχετικός δείκτης αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα. Σημειώνεται ότι η Συνεταιριστική Τράπεζα; Θεσσαλίας πρέπει να τηρεί το δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας σε ποσοστό άνω του 11%. ΠΙΝΑΚΑΣ: ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΡΘΡΟΥ 27 Ν. 3601/2007 (ποσά σε χιλ ευρώ) ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΑΓΟΡΑΣ 0 ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ 957 ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΡΘΡΟΥ 27 Ν. 3601/ ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΟΠΤΙΚΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ΠΔ/ΤΕ 2587/2007) ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ 14,97% Σημείωση: δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας = σύνολο εποπτικών κεφαλαίων / σταθμισμένο ενεργητικό σταθμισμένο ενεργητικό = κεφαλαιακές απαιτήσεις / 8% 11

12 Γ. ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥΣ Γ.1. Γενικά στοιχεία Η Τράπεζα έχει προχωρήσει σε ενέργειες για να εναρμονιστεί πλήρως με τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη ΠΔ/ΤΕ 2577/2006 και του θεσμικού πλαισίου της Βασιλείας ΙΙ (Πυλώνας Ι) για τον υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων και τη διαχείριση των Κινδύνων. Σ αυτά τα πλαίσια η Τράπεζα δημιούργησε κεντρική υπηρεσία για την Διαχείριση των Κινδύνων και για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των δυνητικών και υφισταμένων πιστούχων και όρισε σε κάθε Κατάστημά της από έναν υπεύθυνο για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών, ο οποίος συνεργάζεται άμεσα με την κεντρική υπηρεσία. Κατέγραψε πολιτικές και κανονισμούς αξιολόγησης και δημιούργησε Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων στο Διοικητικό Συμβούλιο. Τέλος, αξιοποιεί τη μακρόχρονη συνεργασία με τον εξωτερικό συνεργάτη Systemic Risk Management A.E. για τη παροχή τεχνικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα πιστωτικού κινδύνου. Με τη συνεργασία αυτή έχει αναπτυχθεί πλήρως η εφαρμογή RV Rating & RV Credit στη οποία καταχωρούνται όλα τα στοιχεία που απαιτούνται τόσο για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των πιστούχων, όσο και για τον υπολογισμό του Πιστωτικού Κινδύνου. Έτσι δίνεται η δυνατότητα στη Τράπεζα να γνωρίζει τις σχετικές κεφαλαιακές της απαιτήσεις ανά πάσα στιγμή, αλλά και την πιστοληπτική ικανότητα της υπάρχουσας και δυνητικής πελατείας της, διατηρώντας σε υψηλά επίπεδα την ποιότητα του χαρτοφυλακίου της. Κατά το Μάρτιο του 2010 πραγματοποιήθηκε από κλιμάκιο της Τράπεζας της Ελλάδος έλεγχος των συστημάτων πληροφορικής σύμφωνα με την ΠΔΤΕ 2563/ Το πόρισμα αναφέρει ότι η οργανωτική και λειτουργική δομή της Τράπεζας είναι προσαρμοσμένη στο είδος και την έκταση των δραστηριοτήτων της, κρίνοντας ικανοποιητικό το επίπεδο οργάνωσης, το σύστημα διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου καθώς και του εσωτερικού ελέγχου.. Γ.2. Πιστωτικός κίνδυνος Γ.2.1. Ορισμός Ως πιστωτικός κίνδυνος ορίζεται το ενδεχόμενο επέλευσης ζημιών από που οφείλονται στην αθέτηση των συμβατικών υποχρεώσεων των αντισυμβαλλομένων προς την τράπεζα. Αποτελεί τη πιο σημαντική πηγή κινδύνων και είναι στο κέντρο της προσοχής της Διοίκησης και των Υπηρεσιών της Τράπεζας για την αποτελεσματική διαχείριση του. Γ.2.2. Κατηγοριοποίηση ανοιγμάτων Οι απαιτήσεις (ανοίγματα) της Τράπεζας ταξινομούνται σε κατηγορίες με βάση τη ΠΔ/ΤΕ 2589/2007. Τα ανοίγματα αυτά αφορούν: Κεντρικές κυβερνήσεις ή κεντρικές τράπεζες Αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, περιφερειακές κυβερνήσεις και τοπικές αρχές Διοικητικοί φορείς και μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις Πολυμερείς Τράπεζες Ανάπτυξης Διεθνείς οργανισμοί Τράπεζες και χρηματοδοτικά ιδρύματα Επιχειρήσεις Λιανική Τραπεζική Εξασφαλισμένα με ακίνητη περιουσία Σε καθυστέρηση Στοιχεία που υπάγονται εποπτικά σε κατηγορίες υψηλού κινδύνου 12

13 Ομόλογα που καλύπτονται με εξασφαλίσεις Απαιτήσεις βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα έναντι τραπεζών, χρηματοδοτικών ιδρυμάτων Μερίδια Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων Κινητών Αξιών (ΟΣΕΚΑ) Μετοχές, συμμετοχές και λοιπά, στοιχεία Γ.2.3. Κατηγοριοποίηση με βάση την εξυπηρέτηση Η Τράπεζα διαχωρίζει τα ανοίγματα της για λογιστικούς σκοπούς στις παρακάτω κατηγορίες: Ενήμερες απαιτήσεις Όλες οι απαιτήσεις που εξυπηρετούνται κανονικά ή έχουν προσωρινή καθυστέρηση τριών μηνών στη καταβολή δόσης τόκων ή κεφαλαίου. Απαιτήσεις σε προσωρινή καθυστέρηση Απαιτήσεις που εμφανίζουν καθυστέρηση άνω των τριών μηνών στη καταβολή δόσης τόκων ή κεφαλαίου. Απαιτήσεις σε οριστική καθυστέρηση Απαιτήσεις που έχουν λόγω τη μη κανονικής τους εξυπηρέτησης έχουν κλείσει και έχουν αρχίσει δικαστικές ενέργειες για την είσπραξή τους. Επισφαλείς απαιτήσεις Απαιτήσεις στις οποίες υπάρχει εκτίμηση της Τράπεζας ότι είναι πιθανή η μη είσπραξη μέρους ή όλου του ποσού. Γ.2.4. Προσαρμογές αξίας -προβλέψεις Η Τράπεζα προχωρά σε προβλέψεις απομείωσης αξίας για τις απαιτήσεις στις οποίες υπάρχει περίπτωση μερικής ή ολικής αδυναμίας είσπραξής τους. Στις προβλέψεις διακρίνονται οι παρακάτω περιπτώσεις: Ετήσιες προβλέψεις 1% επί του μέσου υπολοίπου των χορηγήσεων Ειδικές προβλέψεις για όλες τις χορηγήσεις οι οποίες έχουν ξεπεράσει σε καθυστέρηση τα τρία έτη Ειδικές προβλέψεις για επισφαλείς χορηγήσεις οι οποίες δεν ανήκουν σε καθυστερήσεις άνω της τριετίας. Κατά τη χρήση 2010 οι συνολικές προβλέψεις ανήλθαν στα ,82 ευρώ. Οι σωρευτικές προβλέψεις όλων των κατηγοριών ανέρχονται την 31/12/2010 στο ποσό των ,94 ευρώ. Γ.2.5. Τεχνικές μείωσης του Πιστωτικού Κινδύνου Σύμφωνα με την ΠΔ/ΤΕ 2588/2007 που αφορά τη Τυποποιημένη Προσέγγιση υπολογισμού κεφαλαιακών απαιτήσεων για τον πιστωτικό Κίνδυνο, «Τεχνική Μείωσης Πιστωτικού Κινδύνου» είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται από το πιστωτικό ίδρυμα προκειμένου να μειωθεί ο πιστωτικός κίνδυνος που συνδέεται με ένα ή περισσότερα ανοίγματα που εξακολουθεί να διατηρεί. Στα πλαίσια αυτής της μεθόδου διακρίνονται οι παρακάτω δυο κατηγορίες: «Χρηματοδοτούμενη Πιστωτική Προστασία»: Τεχνική Μείωσης Πιστωτικού Κινδύνου όπου η μείωση του πιστωτικού κινδύνου ενός χρηματοδοτικού ανοίγματος απορρέει από το δικαίωμα του πιστωτικού ιδρύματος, σε περίπτωση αθέτησης υποχρέωσης του αντισυμβαλλομένου ή επέλευσης άλλων συγκεκριμένων πιστωτικών γεγονότων που έχουν σχέση με τον αντισυμβαλλόμενο, να προβεί στη ρευστοποίηση ή να επιτύχει τη μεταβίβαση ή την κατάσχεση ή την παρακράτηση περιουσιακών στοιχείων ή ποσών (εξασφαλίσεων) ή στη μείωση του ποσού του ανοίγματος ή στην αντικατάστασή του με το ποσό της διαφοράς μεταξύ του ύψους του χρηματοδοτικού ανοίγματος και του ύψους μιας υποχρέωσης του πιστωτικού ιδρύματος. Σύμφωνα με τη τυποποιημένη προσέγγιση δεν είναι αποδεκτή ως χρηματοδοτούμενη πιστωτική προστασία ο εντός ισολογισμού συμψηφισμός 13

14 Η στη προηγούμενη χρήση χρησιμοποίησε μόνο εμπράγματες εξασφαλίσεις σε ακίνητα στα πλαίσια της κατηγορίας «ανοίγματα καλυμμένα με ακίνητη περιουσία» για τη μείωση του πιστωτικού κινδύνου, στον υπολογισμό κεφαλαιακών απαιτήσεων με τη τυποποιημένη προσέγγιση. «Μη Χρηματοδοτούμενη Πιστωτική Προστασία»: Τεχνική Μείωσης Πιστωτικού Κινδύνου όπου η μείωση του πιστωτικού κινδύνου ενός χρηματοδοτικού ανοίγματος απορρέει από τη δέσμευση που αναλαμβάνει τρίτος να καταβάλει ένα ποσό σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων του πρωτοφειλέτη ή την επέλευση άλλων συγκεκριμένων πιστωτικών γεγονότων. Η Τράπεζα στον υπολογισμό κεφαλαιακών απαιτήσεων με τη τυποποιημένη προσέγγιση δεν χρησιμοποιεί ακόμη μη χρηματοδοτούμενη προστασία. Για τη κάλυψη των αναγκών αποτύπωσης των εξασφαλίσεων για τη μείωση του Πιστωτικού Κινδύνου στη τυποποιημένη μέθοδο, η Τράπεζα σε συνεργασία με εξωτερικό σύμβουλο δημιουργεί μηχανογραφική εφαρμογή διαχείρισης και αξιοποίησης για αυτό το σκοπό των εξασφαλίσεών της. Στη πιστοδοτική λειτουργία όπως εφαρμόζεται με βάση τη σχετική καταγεγραμμένη πολιτική, γίνονται δεκτές οι παρακάτω μορφές εξασφαλίσεων: 1. Συναλλαγματικές και επιταγές πελατείας 2. Μετρητά ή καταθέσεις 3. Εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου 4. Εκχώρηση γεγενημένων απαιτήσεων του Δημοσίου 5. Προσημειώσεις υποθήκης σε ακίνητα 6. Ενεχυρίαση τίτλων ΠΑΕΓΑΕ 7. Εγγυήσεις ΤΕΜΠΜΕ 8. Εγγυητικές επιστολές Τραπεζών 9. Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου Γ.2.6. Ανοίγματα Τράπεζας την 31/12/2010 και στάθμιση τους κατά κίνδυνο Τα ανοίγματά της Συνεταιριστικής Τράπεζας Θεσσαλίας την 31/12/2010 και η στάθμισή τους κατά κίνδυνο σύμφωνα με τη τυποποιημένη προσέγγιση εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα. ΠΙΝΑΚΑΣ: ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΙΣΗ ΑΥΤΩΝ ΚΑΤΑ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΝ 31/12/2010 (ποσά σε χιλ ευρώ) ΠΟΣΑ ΣΤΑΘΜΙΣΜΕΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΠΟΣΑ Κεντρικές κυβερνήσεις ή κεντρικές τράπεζες Αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, περιφερειακές κυβερνήσεις και τοπικές αρχές Διοικητικοί φορείς και μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις Πολυμερείς Τράπεζες Ανάπτυξης 0 0 Διεθνείς οργανισμοί 0 0 Τράπεζες και χρηματοδοτικά ιδρύματα Επιχειρήσεις Λιανική Τραπεζική Εξασφαλισμένα με ακίνητη περιουσία Σε καθυστέρηση Στοιχεία που υπάγονται εποπτικά σε κατηγορίες υψηλού κινδύνου Ομόλογα που καλύπτονται με εξασφαλίσεις

15 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ Απαιτήσεις βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα έναντι τραπεζών, χρηματοδοτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων Μερίδια Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων Κινητών Αξιών (ΟΣΕΚΑ) ΠΟΣΑ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΣΤΑΘΜΙΣΜΕΝΑ ΠΟΣΑ Μετοχές, συμμετοχές & άλλα στοιχεία ΣΥΝΟΛΑ Γ.2.7. Πιστωτικός κίνδυνος αντισυμβαλλομένου Ο πιστωτικός κίνδυνος αντισυμβαλλομένου σύμφωνα με τη ΠΔ/ΤΕ 2631/2010, αφορά ανοίγματα α) εξωχρηματιστηριακών πράξεων επί παραγώγων μέσων β) πράξεις χρηματοδότησης τίτλων ή βασικών εμπορευμάτων και γ) πράξεων με μακρά προθεσμία διακανονισμού και οφείλεται στη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων του αντισυμβαλλόμενου πριν από τον οριστικό διακανονισμό της συναλλαγής. Με βάση τον παραπάνω ορισμό η δεν είναι εκτεθειμένη σ αυτό τον κίνδυνο. Γ.3. Κίνδυνος αγοράς Γ.3.1. Ορισμός Ο κίνδυνος αφορά την απώλεια της αξίας των χρηματοοικονομικών μέσων, λόγω αλλαγών σε οικονομικές μεταβλητές όπως τα επιτόκια, οι χρηματιστηριακές αξίες και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες. Γ.3.2. Κίνδυνος αγοράς στη Με βάση τα προβλεπόμενα στη ΠΔ/ΤΕ 2634/2010, η Τράπεζα δεν εμπίπτει στις διατάξεις υπολογισμού κεφαλαιακών απαιτήσεων για τον κίνδυνο αγοράς, αλλά εντάσει τους κινδύνους από τη κατοχή των χρηματοοικονομικών της μέσων στις διατάξεις της 2588/2007 περί πιστωτικού κινδύνου. Το χαρτοφυλάκιο της δεν έχει χαρακτήρα «χαρτοφυλακίου συναλλαγών» όπως περιγράφεται στην ως άνω ΠΔ/ΤΕ αλλά «τραπεζικού χαρτοφυλακίου», ενώ η τράπεζα δεν είναι εκτεθειμένη σε συναλλαγματικό κίνδυνο. Γ.4. Λειτουργικός Κίνδυνος Γ.4.1. Ορισμός Ο λειτουργικός κίνδυνος αφορά ενδεχόμενες ζημίες οι οποίες προκύπτουν από αστοχίες του ανθρώπινου δυναμικού, των συστημάτων και των διαδικασιών της Τράπεζας και οφείλονται στην επίδραση εσωτερικών ή εξωτερικών παραγόντων της τράπεζας. Γ.4.2. Μέθοδος βασικού δείκτη Η Τράπεζα υπολογίζει κεφαλαιακές απαιτήσεις για το λειτουργικό κίνδυνο στα πλαίσια του άρθρου 27 του Ν. 3601/2007 με βάση τη μέθοδο του Βασικού Δείκτη, όπως περιγράφεται στη ΠΔ/ΤΕ 1590/2007. Σύμφωνα με τη Πράξη οι κεφαλαιακές απαιτήσεις για τη χρήση 2010, ανήλθαν στα 795 χιλιάδες ευρώ. 15

16 Γ.4.3. Λοιπά θέματα λειτουργικού κινδύνου Ένα σημαντικό υποσύνολο του λειτουργικού κινδύνου είναι τα ενδεχόμενα προβλήματα και οι αστοχίες που αφορούν τα μηχανογραφικά συστήματα και τις σχετικές διαδικασίες. Η μηχανογράφηση πλέον σε όλες τις τράπεζες έχει κεντρικό λειτουργικό ρόλο, επομένως απαιτείται να διασφαλιστεί η Εμπιστευτικότητα, Ακεραιότητα και η Διαθεσιμότητα των πληροφοριών που διακινούνται μέσω του πληροφοριακού συστήματος. Για να ανταποκριθεί σ αυτές τις ανάγκες η Τράπεζα έχει πιστοποιηθεί με το Σύστημα Ασφαλείας Πληροφοριών σύμφωνα με το Πρότυπο ISO/EIC 27001:2005. Βάση των απαιτήσεων της ΠΔΤΕ 2577, η Ειδική Συντονιστική Επιτροπή για την Πληροφορική (IT STEERING COMMITTEE) αποφάσισε την δημιουργία Εναλλακτικού Κέντρου Μηχανογράφησης (Disaster Recovery Site) σε απομακρυσμένο χώρο από αυτόν στον οποίο υπάρχει το μηχανογραφικό κέντρο της Τράπεζας. Το έργο κατασκευάστηκε για την κάλυψη του συνόλου των πληροφοριακών συστημάτων της Τράπεζας και εναρμονίζεται με τις απαιτήσεις σύγχρονων προτύπων ασφάλειας που αφορούν ειδικά διαμορφωμένους χώρους πληροφοριακών συστημάτων (Computer Room). Εφαρμόστηκε το πρότυπο BS :2007 στα πλαίσια του οποίου δημιουργήθηκαν διαδικασίες για την αποτελεσματικότερη ασφάλεια, διαθεσιμότητα και ακεραιότητα των πληροφοριών. Eντός του 2010 διενεργήθηκε δεύτερος έλεγχος από την εταιρία TUV AUSTRIA HELLAS τόσο στις κεντρικές εγκαταστάσεις της Υπηρεσίας Μηχανογράφησης (Computer Room) όσο και στις νέες εγκαταστάσεις του Εναλλακτικού Κέντρου Μηχανογράφησης (Disaster Recovery Site). Με βάση τον έλεγχο αυτό διατηρήθηκε το υπάρχον πιστοποιητικό ασφάλειας με βάση το πρότυπο ISO 27000: Η Τράπεζα στα πλαίσια της αναγνώρισης και διαχείρισης του λειτουργικού κινδύνου, αναζητά μηχανογραφικό σύστημα και διαδικασίες για τήρηση δεδομένων καταγραφής γεγονότων που άπτονται του λειτουργικού κινδύνου. Η Τράπεζα έχει προχωρήσει στη δημιουργία εσωτερικών κανονισμών για όλες τις βασικές θέσεις ευθύνης και τις τραπεζικές διαδικασίες, οι οποίοι είναι δημοσιευμένοι στο εσωτερικό portal της Τράπεζας και προσβάσιμοι από όλο το δυναμικό της. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στην εκπαίδευση του προσωπικού ειδικά για τα θέματα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Στο τομέα αυτό προβλέπεται πλήρης συμμόρφωση τις διατάξεις του Ν. 3691/2008 όπως εξειδικεύθηκαν από τη Επιτροπή Τραπεζικών και Πιστωτικών Θεμάτων (ΕΤΠΘ) στη συνεδρίασή της 281/ και η εγκατάσταση ειδικής εφαρμογής στην Πανελλήνια Τράπεζα η οποία θα καλύπτει για την ίδια και όλες τις Συνεταιριστικές Τράπεζες, όλες τις αναγκαιότητες μηχανογραφικής παρακολούθησης που προδιαγράφονται στις παραπάνω κανονιστικές διατάξεις. Τέλος ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων, στη διαφάνεια των συναλλαγών και τις διαδικασίες που αφορούν τα παράπονα της πελατείας. Γ.5. ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ Γ.5.1. Το χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας την 31/12/2009 ΠΙΝΑΚΑΣ: ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ (ποσά σε χιλ ευρώ) Τραπεζικά Ομόλογα Συμμετοχή στη Πανελλήνια Τράπεζα Λοιπές συμμετοχές 350 Μετοχές 48 ΣΥΝΟΛΑ

17 Γ.6. Κίνδυνος επιτοκίου Γ.6.1. Ορισμός Ο κίνδυνος επιτοκίου αφορά τη ενδεχόμενη μείωση των κερδών ή της αξίας των στοιχείων του ενεργητικού που προκύπτει από μετατοπίσεις της καμπύλης των επιτοκίων και ο οποίος πηγάζει από τον ετεροχρονισμό στην αναπροσαρμογή των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού της Τράπεζας. Γ.6.2. Διαχείριση του κινδύνου επιτοκίου Η Τράπεζα με τα όργανά της παρακολουθεί πολύ στενά το συγκεκριμένο είδος κινδύνου, λόγω της διάρθρωσης του Ενεργητικού και του Παθητικού της, όπου με στοιχεία τέλους χρήσης 2010, οι χορηγήσεις σε πελάτες ανέρχονται στο 74% του ενεργητικού και οι καταθέσεις αποτελούν το 81% του παθητικού, εκ των οποίων το σημαντικότερο μέρος είναι οι καταθέσεις προθεσμίας (ποσοστό 82%). Η πολιτική της Τράπεζας προβλέπει την ισορροπία αυτών των μεγεθών, όρος ο οποίος έχει τηρηθεί σε όλες τις προηγούμενες χρήσεις. Επίσης έμφαση δίνεται στη δυνατότητα βραχυχρόνιας ανταπόκρισης στις μεταβολές των επιτοκίων, με τη πρόβλεψη αποδοχής καταθέσεων προθεσμίας το πολύ ετήσιας διάρκειας και τη προώθηση ακόμη πιο βραχυχρόνιων μορφών κατάθεσης, στόχος που έχει επιτευχθεί αφού οι προθεσμιακές καταθέσεις με λήξη εντός του τριμήνου ανέρχονται στο 66% του συνόλου. Αντίστοιχα στο σκέλος των χορηγήσεων οι όροι των συμβάσεων προβλέπουν τη δυνατότητα της τακτικής προσαρμογής των επιτοκίων. 17