ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ

Transcript

1 ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ «ESCAPE: ΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ» ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΠΟΥΤΣΙΟΥ ΤΡΕΞΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ ΑΓΩΝΩΝ ΔΡΟΜΟΥ ΠΑΤΡΑ, 2013

2 ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ «ESCAPE: ΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ» ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΠΟΥΤΣΙΟΥ ΤΡΕΞΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ ΑΓΩΝΩΝ ΔΡΟΜΟΥ Μαθητές Ομαδικής Εργασίας: Κουτουζή Σίνου Βερονίκη - Β1, Μπούμης Δημήτριος - Β2, Λουκοπούλου Ευριδίκη - Α1 ΠΑΤΡΑ, 2013

3 Περιεχόμενα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΠΑΠΟΥΤΣΙΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΡΕΞΙΜΟ... 7 Α. ΤΥΠΟΙ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ... 7 Β. ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ... 8 Γ. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΕΛΜΑΤΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΕΝΑΣ ΔΡΟΜΕΑΣ ΕΠΙΛΕΞΕΙ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΑΛΛΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΑΠΟΥΤΣΙ ΑΝΑ ΑΘΛΗΜΑ - ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΟΥΜΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΕΙΔΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΙΟΥ ΑΝΑ ΑΘΛΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΩΝ ΠΟΔΗΛΑΣΙΑΣ, ΤΑΧΥΤΗΤΑ, ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ - ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΣ ΑΘΛΗΤΕΣ ΠΗΓΕΣ... 20

4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά το σχολικό έτος , οι μαθητές του προγράμματος Αγωγής Σταδιοδρομίας με τίτλο «ESCAPE: Μία εκπαιδευτική Αθλητική Πρόκληση για την ενίσχυση της αυτογνωσίας των μαθητών», συνεργάστηκαν ομαδικά για την ολοκλήρωση της εργασίας με θέμα "Επιλογή παπουτσιού τρεξίματος και Αθλητές Αγώνων Δρόμου". Οι μαθητές της ομάδας: Κουτουζή Σίνου Βερονίκη, Λουκοπούλου Ευρυδίκη και Μπούμης Δημήτρης, συνέλεξαν τις πληροφορίες από διάφορες διαδικτυακές και βιβλιογραφικές πηγές. Επίσης, πολλά ερωτήματά τους σε θέματα επιλογής αθλητικού παπουτσιού απαντήθηκαν από την Ελληνίδα μαραθωνοδρόμο αθλήτρια Σοφία Ρήγα, και τον προπονητή της Γιάννη Δαγκόγλου, κατόπιν σύνταξης ερωτηματολογίου. 2. ΣΤΟΧΟΙ Στην παρούσα εργασία οι μαθητές θέλησαν να απαντήσουν διάφορα ερωτήματα που αφορούν στην επιλογή του κατάλληλου αθλητικού παπουτσιού. Πιο συγκεκριμένα ασχολήθηκαν με την έννοια της «βιομηχανικής της κίνησης», μελέτησαν τη σχέση της τεχνολογίας με τα αθλητικά παπούτσια, τις διάφορες κατηγορίες παπουτσιού για τρέξιμο, ενημερώθηκαν για το ποιο παπούτσι πρέπει να επιλέγουμε ανάλογα με το άθλημα που θα ασχοληθούμε. Τέλος, ενδιαφέρθηκαν να μάθουν εκτός από την επιλογή παπουτσιού και γενικότερα στοιχεία για την ενδυμασία των αθλητών σε διάφορα αθλήματα.

5 3. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΠΑΠΟΥΤΣΙΟΥ Η βιοµηχανική, τόσο του άκρου ποδός όσο και του αστραγάλου, είναι περίπλοκοι µηχανισµοί και περίπλοκα συνδεδεµένοι µεταξύ τους. Ο άκρος πόδας είναι ένα ουσιώδες µηχανικό µέλος του κάτω άκρου απαραίτητο για ένα οµαλό και σταθερό βηµατισµό. Ο αστράγαλος µεταφέρει βάρος από όλο το κάτω άκρο στον άκρο πόδα και επηρεάζει στενά τον προσανατολισµό του ποδιού µε το έδαφος. Ο άκρος πόδας αποτελείται από 28 οστά (περιλαµβανοµένων των σησαµοειδών) των οποίων οι κινήσεις αλληλοεξαρτώνται. Εκτός του ότι δρα ως δοµική υποστηρικτική πλατφόρµα ικανή να αντέχει επαναλαµβανόµενα φορτία πολλαπλάσια του σωµατικού βάρους, το σύµπλεγµα άκρου ποδός-αστραγάλου πρέπει επίσης να είναι ικανό να προσαρµόζεται σε διαφορετικές επιφάνειες εδάφους και ποικίλες ταχύτητες κίνησης. Οι µοναδικές ιδιότητες του άκρου πόδα του επιτρέπουν να είναι άκαµπτος όταν είναι απαραίτητο, όπως στο χορό στις µύτες στο µπαλέτο, ή αρκετά εύκαµπτος, όπως στο ξυπόλητο περπάτηµα στην άµµο. Η αλλαγή από µια εκπληκτικά απορροφητική πλατφόρµα σε σκληρό µοχλό προώθησης µπροστινής κίνησης συµβαίνει σε κάθε ενέργεια κυκλικού βηµατισµού. Ο αστράγαλος αρθρώνεται µε την περονοκνηµική γλήνη για το σχηµατισµό της αστραγαλοκνηµικής (ποδοκνηµικής) διάρθρωσης ή άρθρωσης των σφυρών. Η ποδοκνηµική διάρθρωση αποτελείται από την αστραγαλοκνηµική, την αστραγαλοπερονική και την περονοκνηµική διάρθρωση. Η ποδοκνηµική διάρθρωση είναι µια ασταθής άρθρωση, της οποίας η σταθερότητα εξαρτάται από τη αρµονική άρθρωση των προαναφερθέντων οστών και από τον δελτοειδή ή έσω πλάγιο σύνδεσµο, τον έξω πλάγιο σύνδεσµο, τον πρόσθιο και τον οπίσθιο περονοκνηµικό σύνδεσµο. Η κίνηση του πέλματος είναι περίπλοκη και λαμβάνει χώρα σε 3 άξονες και σε 3 επίπεδα. Η κάμψη-έκταση λαμβάνει χώρα στο οβελιαίο επίπεδο, η απαγωγή-προσαγωγή στο οριζόντιο ή εγκάρσιο επίπεδο και η στροφή στο στεφανιαίο ή πρόσθιο επίπεδο. Ο υπτιασμός και ο πρηνισμός είναι όροι κοινώς χρησιμοποιούμενοι για να περιγράψουν τη θέση της πελματιαίας επιφάνειας του ποδιού και η κίνηση γίνεται κυρίως στην ποδοκνημική διάρθρωση. Κατά τον υπτιασμό το πέλμα κλίνει προς τα μέσα και κατά τον πρηνισμό το πέλμα κλίνει προς τα έξω. Η φυσιολογική μηχανική του ποδιού και του αστραγάλου προκύπτει από το αποτέλεσμα των συνδυασμένων επιδράσεων των μυών, των τενόντων, των συνδέσμων και των οστών. Η συντονισμένη και ενιαία δράση αυτών των ιστών στο πόδι, στον αστράγαλο και στο κάτω άκρο έχει ως αποτελέσμα την απόσβεση των δυνάμεων που εφαρμόζονται πάνω σ αυτούς.

6 Οποιαδήποτε παθολογική αλλαγή στη δοµή ή την κίνηση του άκρου ποδός ή της ποδοκνηµικής διάρθρωσης, όσο µικρή κι αν είναι, έχει προφανή επίδραση στην απορρόφηση των κραδασµών, στην προώθηση και στην σταθερότητα της ποδοκνηµικής και του άκρου πόδα. Κλινική συσχέτιση των αλλαγών στη βιοµηχανική λειτουργία παρουσιάζεται σε µελέτες διαφόρων περιπτώσεων. Η υπόδηση στη δυτική κοινωνία µπορει να ποικίλει από µια σκληρή µπότα του σκι µέχρι ένα µαλακό µοκασίνι. Αυτά τα εξωτερικά περιοριστικά υλικά µπορεί να αλλάξουν τη φυσιολογικη βιοµηχανικη λειτουργία της ποδοκνηµικής και του άκρου ποδός και τελικά να συντελέσουν στην ανάπτυξη κάποιων παθολογικών καταστάσεων, όπως η µη φυσιολογική απόκλιση του µεγάλου δακτύλου του ποδιού. Για αυτό το λόγο, ανάλογα και με τα χαρακτηριστικά των αθλημάτων, οι αθλητές χρησιμοποιούν και τα κατάλληλα αθλητικά παπούτσια, που προσαρμόζονται στις ανάγκες τους. Ο κύκλος βάδισης αποτελείται από τη φάση στήριξης και τη φάση αιώρησης. Η φάση στήριξης αποτελεί το 62% του κύκλου της βάδισης και η φάση αιώρησης αντιστοιχεί στο υπόλοιπο 38%. Η φάση στήριξης χωρίζεται στην επαφή φτέρνας-εδάφους, στην ολική στήριξητου ποδιού, στη µισοστήριξη του ποδιού, στην ανύψωση της φτέρνας και στην ανύψωση του µεγάλου δακτύλου. Η φάση αιώρησης χωρίζεται στη φάση επιτάχυνσης, στη φάση µισοαιώρησης και στη φάση αναχαίτησης. Το σηµείο της φάσης στήριξης κατά το οποίο και τα δύο πόδια βρίσκονταν στο έδαφος είναι γνωστό ως πλήρης στήριξη των δύο κάτω άκρων και λαµβάνει χώρα κατά το πρώτο και τελευταίο 12% της φάσης στήριξης. Οι φυσιολογικοί άνδρες έχουν µια µέση ταχύτητα βηµατισµού των 82 µέτρα/λεπτό και 58 επαφές φτέρνας-εδάφους/λεπτό. Το τρέξιµο καθορίζεται σαν ταχύτητα βηµατισµού πάνω από 201 µέτρα/λεπτό. Σ αυτήν την ταχύτητα, η πλήρης στήριξη εξαφανίζεται και µια αιωρούµενη φάση αναπτύσσεται στην οποία και τα δύο πόδια δεν βρίσκονται στο έδαφος. Από την επαφή της φτέρνας-εδάφους µέχρι την ολική στήριξη του ποδιού, η ποδοκνηµική άρθρωση στρέφεται προς τα έξω, το πέλµα πρηνίζεται και το µπροστινό µέρος του πέλµατος γίνεται εύκαµπτο για να απορροφήσει το τράνταγµα και να προσαρµοστεί σε τυχόν ανωµαλίες στην επιφάνεια του εδάφους. Η ποδοκνηµική διάρθρωση στρέφεται εν µέρει γιατί το σηµείο επαφής της φτέρνας είναι πλευρικό ως προς το κέντρο της άρθρωσης του αστραγάλου, και έτσι προκαλεί εξαρθρωτικό χτύπηµα στην ποδοκνηµική διάρθρωση. Στη µέση της φάσης στήριξης και στην επιτάχυνση, ολόκληρο το κάτω άκρο αρχίζει να στρέφεται προς τα έξω καθώς η ποδοκνηµική διάρθρωση ταυτόχρονα στρέφεται προς τα έξω. Με την στροφή της ποδοκνηµικής διάρθρωσης και τον υπτιασµό του ποδιού, το πόδι µετατρέπεται σε µια άκαµπτη δοµή ικανή για προώθηση.

7 4. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΡΕΞΙΜΟ Α. ΤΥΠΟΙ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ Η επιλογή του σωστού παπουτσιού για τρέξιμο δεν είναι μια απλή υπόθεση. Οι πιο έμπειροι, αυτοί δηλαδή που έχουν «λιώσει» στην κυριολεξία δεκάδες ζευγάρια στους δρόμους, σίγουρα γνωρίζουν (ή τουλάχιστον θα έπρεπε) τον τύπο που τους ταιριάζει. Έχουν καταλήξει στο πόσο σκληρό ή μαλακό θέλουν να είναι, στο πόσο θα βοηθά στον έλεγχο της κίνησης ή στο πόσο εύκολα θα «ρολάρει», ποιο μοντέλο θα φορούν στις καθημερινές προπονήσεις, στα Long runs ή στους αγώνες. Συνήθως διαθέτουν τουλάχιστον τρία με τέσσερα διαφορετικά μοντέλα, ενώ μετά από αρκετές δοκιμές έχουν καταλήξει και στις αγαπημένες τους εταιρίες, κάνοντας βέβαια που και που και καμιά «απιστία» αν κυκλοφορήσει στην αγορά κάποια άλλη ενδιαφέρουσα πρόταση. Οι νέοι δρομείς όμως, αυτοί που έχουν λίγα χιλιόμετρα στα πόδια τους και μέχρι πρότινος έτρεχαν με εντελώς ακατάλληλα παπούτσια, ανακαλύπτουν σιγά σιγά τον κόσμο των running shoes. Των παπουτσιών δηλαδή που προορίζονται για να μας προστατεύουν, να μας προσφέρουν άνεση και να μας βοηθούν στο να τρέχουμε γρηγορότερα. Τα παπούτσια αυτά είναι βέβαια ολίγον παρεξηγημένα από τους περισσότερους ανθρώπους που δεν τρέχουν, με την έννοια ότι θεωρούν πως δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άλλη χρήση. Πρόκειται σαφώς για μία λανθασμένη αντίληψη, καθώς τα περισσότερα παπούτσια για τρέξιμο είναι πιο άνετα και αναπαυτικά από τα υπόλοιπα καθημερινά μας παπούτσια. Βέβαια, η επιλογή ενός running μοντέλου για καθημερινή χρήση εκτός προπόνησης εξαρτάται από το επάγγελμα και τις δραστηριότητες που έχει κανείς και τον κώδικα ένδυσης που ισχύει στο χώρο του. Οι βασικές κατηγορίες των παπουτσιών για τρέξιμο είναι οι ακόλουθες: Cushion: για δρομείς με ουδέτερο τρέξιμο ή υπτιασμό, Stability: για δρομείς με ελαφρύ έως και μέτριο υπερπρηνισμό, Motion Control: για δρομείς με σοβαρό υπερπρηνισμό, Performance: χαμηλού βάρους για γρήγορες προπονήσεις ή αγώνες για δρομείς με ουδέτερο τρέξιμο ή υπτιασμό, Racing: πολύ χαμηλού βάρους, αποκλειστικά για αγώνες και αθλητές υψηλού επιπέδου Trail: Για όσους δρομείς τρέχουν σε μονοπάτια και σε ορεινό πεδίο.

8 Β. ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ Ξεχάστε τη μόδα Μην παρασύρεστε από την εξωτερική εμφάνιση ή την ωραία διαφήμιση ενός νέου μοντέλου. Η σωστή επιλογή πρέπει να γίνεται με βάση τις ανάγκες σας και όχι με την ελκυστική εικόνα του παπουτσιού. Επιλέξτε με ακρίβεια Δώστε μεγάλη προσοχή στη σωστή επιλογή του μεγέθους. Μη βασισθείτε στο νούμερο που φοράτε στα καθημερινά σας παπούτσια ή στα running κάποιας άλλη εταιρίας. Δοκιμάστε το συγκεκριμένο μοντέλο που επιλέξατε, καθώς υπάρχουν διαφορές ακόμα και ανάμεσα στα μοντέλα της ίδιας εταιρίας. Προσοχή στους... ειδικούς Οι περισσότεροι δρομείς όταν έρχεται η στιγμή να αγοράσουν παπούτσια συμβουλεύονται τους φίλους τους, ακούν δεκάδες γνώμες, παίρνουν πληροφορίες από το διαδίκτυο κλπ. Καλά όλα αυτά αλλά συνήθως, ότι ταιριάζει σε ένα δρομέα δεν κάνει για όλους. Επιλέξτε λοιπόν να ακούσετε τη γνώμη κάποιου που εμπιστεύεστε ή διαβάστε το τεστ που έχει γίνει από κάποιο έγκυρο μέσο, αλλά πάνω από όλα σκεφθείτε ότι η επιλογή σας θα πρέπει να καλύπτει τις δικές σας ανάγκες και όχι κάποιου άλλου. Διαλέξτε τη σωστή ώρα Όπως έχετε ίσως διαπιστώσει, τις απογευματινές ώρες τα πέλματά μας είναι λίγο πρησμένα από την κούραση της ημέρας. Αυτή είναι και η κατάλληλη ώρα για να επιλέξετε το μέγεθος των νέων σας παπουτσιών, καθώς και όταν τρέχετε τα πέλματα διογκώνονται. Η στιγμή του αποχωρισμού Όσο και αν έχετε δεθεί συναισθηματικά με το αγαπημένο σας ζευγάρι, κάποια στιγμή θα πρέπει να το αποχωριστείτε καθώς οι ιδιότητες που έχουν τα υλικά της ενδιάμεσης σόλας κυρίως, δυστυχώς δεν κρατούν για πάντα. Μια φορά στους έξι μήνες ή κάθε χιλιόμετρα, θα πρέπει να αλλάζετε τα running παπούτσια σας για να έχετε πάντα ένα ικανοποιητικό επίπεδο προστασίας. Είναι τα ακριβότερα μοντέλα και τα καλύτερα; Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο θέμα συζήτησης ανάμεσα στους δρομείς. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι δεν μπορούν να εκτιμήσουν σωστά αν ένα μοντέλο των 150 είναι τόσο πολύ καλύτερο από ένα της μισής αξίας και αν έχουν πραγματικά την ανάγκη να το αγοράσουν. Ορισμένοι επικαλούνται το επιχείρημα, ότι η υψηλή τιμή οφείλεται

9 αποκλειστικά στη διαφήμιση που κάνει μία εταιρία, γεγονός που σε μερικές περιπτώσεις εμπεριέχει κάποια δόση αλήθειας. Επίσης κάποιος διαθέτει 150 για ένα μοντέλο με το οποίο είναι απόλυτα ικανοποιημένος, την ίδια στιγμή που κάποιος άλλος είναι το ίδιο ευχαριστημένος με ένα ζευγάρι των 90. Η αλήθεια είναι, ότι τα υλικά κατασκευής και οι τεχνολογίες που διαθέτει κάθε παπούτσι δεν επινοούνται από τους υπεύθυνους μάρκετινγκ των αθλητικών εταιριών. Προέρχονται από την πολυετή και διαρκή έρευνα και τα αποτελέσματα των δοκιμών κάθε μοντέλου από εκατοντάδες δρομείς. Έτσι προκύπτουν οι βελτιωμένες εκδόσεις κάποιων μοντέλων (π.χ. Nike Air Pegasus 25!) οι οποίες ναι μεν εξυπηρετούν και τους κανόνες του μάρκετινγκ, μας προσφέρουν όμως και πολύ πιο καλά επίπεδα προστασίας και άνεσης. Αντιλαμβάνεται δε κανείς την αξία των τεχνολογιών ενός παπουτσιού αν έχει κάποιες ιδιαιτερότητες, οι οποίες χρειάζονται ειδική μεταχείριση, όπως υπερπρηνισμός, ευαισθησία στον αχίλλειο, προβλήματα στα γόνατα κλπ ή αν ο όγκος της προπόνησής του είναι πολύ μεγάλος. Είναι αδύνατον για παράδειγμα ένας δρομέας υψηλού επιπέδου να καλύπτει 200 χλμ./ εβδομάδα με ένα μοντέλο των 60, εκτός και αν το αλλάζει κάθε δεύτερη εβδομάδα! Έτσι, όταν έρθει η στιγμή να αγοράσετε το νέο σας ζευγάρι μην ξεκινήσετε από την τιμή του. Ασχοληθείτε πρώτα με την καταγραφή των αναγκών σας. Κάντε το τεστ με το αποτύπωμα της πατούσας σας. Παρατηρείστε τα φθαρμένα σας παπούτσια. Λάβετε υπόψη σας τη χρήση για τα οποία τα προορίζεται και την επιφάνεια στην οποία θα τρέχετε συνήθως. Αναλογιστείτε αν το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίσατε κάποιο πρόβλημα τραυματισμού. Τέλος, επιλέξτε ένα κατάστημα που διαθέτει μεγάλη ποικιλία running μοντέλων και αν είναι δυνατόν έμπειρους πωλητές. Δοκιμάστε μερικά μοντέλα που καλύπτουν τις ανάγκες σας αλλά και το γούστο σας και αφήστε τελευταία την τιμή. Αν το παπούτσι που τελικά επιλέξετε σας βοηθήσει να απολαύσετε εκατοντάδες άνετα χιλιόμετρα και κρατήσει μακριά τους τραυματισμούς, τότε δεν υπάρχει περίπτωση να μετανιώσετε για τα χρήματα που διαθέσατε. Γ. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΕΛΜΑΤΟΓΡΑΦΗΜΑ Tο πελματογράφημα είναι μια εξέταση που αναλύει την κατανομή των πιέσεων κατά τη στάση και τη βάδιση, αποτυπώνοντας ψηφιακά τη μορφολογία του πέλματός μας. Δίνει πολύτιμες πληροφορίες για τις παθήσεις των κάτω άκρων. Πρόκειται για μια συσκευή με χιλιάδες αισθητήρες, οι οποίοι καταγράφουν τις πιέσεις που ασκούνται σε κάθε σημείο του πέλματος, όταν αυτό βρίσκεται σε επαφή με την επιφάνειά της. Mε τη συσκευή είναι συνδεδεμένος ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο οποίος συλλέγει, επεξεργάζεται και αναλύει τις συγκεκριμένες πληροφορίες. H μέτρηση των πιέσεων είναι δύο τύπων: Δυναμική. Όσο στηρίζετε το πόδι σας κατά το βάδισμα πάνω στον πελματογράφο,

10 καταγράφονται οι επιμέρους πιέσεις, καθώς και η συνισταμένη των πιέσεων που δέχεται το πέλμα σας. Στατική. Όταν είστε σε όρθια, ήρεμη στάση πάνω στη συσκευή, καταγράφεται και γίνεται επεξεργασία των πιέσεων που δέχεται το πέλμα με μοναδική φόρτιση το βάρος του σώματος. Είναι μια εύκολη και ανώδυνη διαδικασία. Πρέπει να βγάλετε τα παπούτσια και τις κάλτσες σας. Για τη δυναμική μέτρηση, ο ειδικός θα σας ζητήσει να βαδίσετε πάνω στην επιφάνεια του πελματογράφου, αρχικά πατώντας με το δεξιό πέλμα, ενώ το αριστερό δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με την επιφάνεια μέτρησης. Aφού καταγραφεί το αποτέλεσμα, θα πρέπει να πατήσετε το αριστερό σας πέλμα, χωρίς να πατάτε το δεξιό. Για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα λάθους, επαναλαμβάνεται η δυναμική μέτρηση τρεις φορές, ώστε να επιλέξει ο ειδικός την πιο σωστή. Για τη στατική μέτρηση, πρέπει να σταθείτε σε χαλαρή, όρθια στάση πάνω στην επιφάνεια του πελματογράφου. H ανάλυση των μετρήσεων γίνεται από τον υπολογιστή και η τελική τους αξιολόγηση από τον ειδικό, ο οποίος, εάν το κρίνει απαραίτητο, θα σας συστήσει να χρησιμοποιήσετε ειδικά ορθωτικά πέλματα στα παπούτσια, τα οποία θα κατασκευαστούν αποκλειστικά για εσάς με βάση το πελματογράφημά σας.

11 5. ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΕΝΑΣ ΔΡΟΜΕΑΣ ΕΠΙΛΕΞΕΙ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΑΛΛΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του δρομέα. Ανάλογα με το σωματικό του βάρος αλλά και με το βαθμό πρηνισμού. Η κανονική ποδική καμάρα δε συνεπάγεται οπωσδήποτε και ουδέτερο τρέξιμο. Αν έχετε μεγάλο σωματικό βάρος (>75 κιλά και για τις γυναίκες >65 κιλά) και πρόβλημα υπερπρηνισμού, τότε το μοντέλο κατηγορίας motion control αποτελεί σωστή επιλογή. Αν πάλι το βάρος σας είναι χαμηλό (<70 κιλά για τους άνδρες και <60 κιλά για τις γυναίκες) και ένα ζευγάρι της κατηγορίας stability θα σας παρείχε την απαιτούμενη στήριξη. Αν τώρα το τρέξιμό σας είναι ουδέτερο, τότε εξαιτίας της κατασκευής των μοντέλων motion control (ογκώδης, πιο δύσκαμπτες και στιβαρές κατασκευές κυρίως στην περιοχή της ποδικής καμάρας) θα επηρεαστεί η απόδοσή σας, καθώς το τρέξιμό σας δε θα είναι τόσο αποτελεσματικό και ίσως αυτό σας κουράζει λίγο περισσότερο. Καλό θα είναι δε να τα αποφεύγετε σε προπονήσεις μεγάλης διάρκειας.

12 6. ΠΑΠΟΥΤΣΙ ΑΝΑ ΑΘΛΗΜΑ - ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΟΥΜΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΕΙΔΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΙΟΥ ΑΝΑ ΑΘΛΗΜΑ Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι προφανής και καταφατική. Το κάθε άθλημα έχει τις δικές του απαιτήσεις, τα δικά του φορτία και καταπονήσεις και για αυτό το λόγο το ειδικά σχεδιασμένο παπούτσι εξασφαλίζει και τις συνθήκες για ευχάριστη ενασχόληση με λιγότερες πιθανότητες τραυματισμού. Όσον αφορά ποδόσφαιρο στα γήπεδα του 5Χ5 θα πρέπει απλώς να τονίσουμε ότι υπάρχουν άλλα παπούτσια για τη σάλα και άλλα για τα εξωτερικά γήπεδα, και βέβαια πολλές φορές θα πρέπει να προσέχουμε και το είδος της επιφανείας που παίζουμε και να επιλέγουμε και το αντίστοιχο παπούτσι (π.χ. φθαρμένη ή όχι τσόχα, γήπεδα 4ης γενιάς, ή γήπεδα με καουτσούκ). Το παπούτσι που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του μπάσκετ, σχεδιάζεται συνήθως Ψηλό (μποτάκι.) Παρέχει μεγαλύτερη ισορροπία στους μεγαλύτερου μεγέθους αθλητές, προστασία της ποδοκνημικής από διάστρεμμα και απορρόφηση των κραδασμών όταν ο αθλητής πηδά ψηλά ή σταματά απότομα. Το χαμηλό μοντέλο σχεδιάζεται συνήθως για τους κοντύτερους παίκτες, που απαιτούν περισσότερη άνεση κινήσεων και ευλυγισία. Φυσικά επειδή αθλητής ιδρώνει, συστήνεται να φορά παπούτσια δερμάτινα που είναι δροσερά στο εσωτερικό τους και άνετα στην κίνηση του τρεξίματος. Όλα τα αθλητικά παπούτσια μπορούν να φορεθούν στην ξιφασκία μα τα ειδικά παπούτσια ξιφασκίας είναι ειδικά μελετημένα να ανταποκρίνονται στις κινήσεις του αθλήματος. Τα παπούτσια του τέννις είναι πολύ σημαντικό κομμάτι του εξοπλισμού του αθλητή του τέννις. Το τέννις βασίζεται στην ταχύτητα οπότε τα παπούτσια πρέπει να βοηθάνε τον παίκτη σε αυτή την παράμετρο. Το τέννις είναι επίσης εκρηκτικό με πολλές αλλαγές κατεύθυνσης, έτσι τα παπούτσια παίζουν σημαντικό ρόλο στο πως υποστηρίζουν το πόδι του αθλητή. Τα παπούτσια του τέννις κατασκευάζονται συνήθως για συγκεκριμένα γήπεδα. Υπάρχουν παπούτσια τέννις για χωμάτινα γήπεδα, για γήπεδα τέννις με χορτάρι αλλά και για τις συνήθεις σκληρές επιφάνειες. Υπάρχουν βέβαια και τα παπούτσια του τέννις για όλα τα είδη γηπέδων. Όταν διαλέγουμε παπούτσια για το τέννις προσέχουμε γενικά ότι προσέχουμε γενικά για τα αθλητικά παπούτσια. Το σημαντικότερο είναι να επιλέγουμε το νούμερο με ακρίβεια, καθώς με λάθος νούμερο θα πληγώσουμε το πόδι μας και δεν θα έχουμε την απαραίτητη σταθερότητα που χρειάζεται η εκρηκτικότητα στο τέννις. Σημαντικό επίσης είναι για να επιλέξουμε το σωστό νούμερο είναι να δοκιμάζουμε τα παπούτσια του τέννις με τις κάλτσες που φοράμε συνήθως. Αν θέλετε να ξεκινήσετε κάποια συγκεκριμένη δραστηριότητα, όπως τένις, τρέξιμο, κτλ., τότε θα πρέπει να πάρετε παπούτσια ειδικά σχεδιασμένα για το συγκεκριμένο άθλημα.

13 Αυτά θα σας παρέχουν καλύτερη υποστήριξη και ευελιξία ανάλογα με τις συγκεκριμένες κινήσεις που θα κάνετε. Τα παπούτσια του τένις, για παράδειγμα παρέχουν καλύτερη πλευρική στήριξη, σε αντίθεση με τα παπούτσια τρεξίματος που υποστηρίζουν περισσότερο το μπροστά και πίσω μέρος του ποδιού. Θα καταλάβετε επίσης και διαφορά στην ευελιξία ορισμένου τύπου υποδημάτων.

14 7. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ Παπούτσι για άλμα εις ύψος. Αυτός ο τύπος παπουτσιού έχει παχύτερη σόλα. Αυτό δίνει μέγιστη δύναμη και άνεση. Το παπούτσι είναι ελαφρύ και ευέλικτο το οποίο βοηθά τον αθλητή να επιτύχει ταχύτητα σε μικρή απόσταση πριν από το άλμα. Αυτό το παπούτσι πρέπει να έχει αιχμές. Οι αιχμές μπροστά βοηθάνε τον αθλητή να κερδίσει ταχύτητα στην πορεία. Οι τέσσερις αιχμές ή η φτέρνα παρέχει πρόσφυση όταν ο αθλητής απογειώνεται. Παπούτσια για ακόντιο: Αυτός ο τύπος παπουτσιού πρέπει να είναι εύρωστος και ανθεκτικός. Οι αθλητές σέρνουν τα πόδια τους κατά μήκος του εδάφους κατά τη διάρκεια του πετάγματος. Ως αποτέλεσμα το παπούτσι πρέπει να γίνει από ένα σκληρό, ανθεκτικό υλικό. Η υποστήριξη είναι κρίσιμη. Τα παπούτσια με αστράγαλο μοιάζουν περισσότερο με μπότες με προστασία γύρω από τον αστράγαλο. Οι περισσότεροι από αυτούς διαθέτουν ταινίες. Αυτό αποτρέπει το πόδι να κινηθεί μέσα στο παπούτσι.

15 Παπούτσια για άλματα και άλμα επί κοντώ: Αυτά τα γεγονότα απαιτούν ταχύτητα τόσο στο έδαφος όσο και στον αέρα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ιμάντες έχουν αντικαταστήσει τα κορδόνια. Η σόλα τείνει να είναι τόσο σταθερή και ευέλικτη επιτρέποντας επιπλέον αναπήδηση στο άλμα. Οι αιχμές είναι και πάλι πολύ σημαντικό. Παρέχουν την λαβή πριν το άλμα. Παρατηρήστε οι αιχμές τείνουν να είναι ακριβώς στο μπροστινό μέρος του παπουτσιού. Παπούτσια για βολές: Το παπούτσι πρέπει να επιτρέπει στον αθλητή να ρίξει και να γυρίσει. Ένα γαντζωμένο λουράκι πάνω από το δάχτυλο του ποδιού βοηθά να αποτρέψει τα πόδια από την κίνηση πλαγίως. Αυτοί οι τύποι υποδημάτων δεν έχουν αιχμές, αλλά έχουν έναν σκληρό πέλμα. Αυτό μακραίνει τη διάρκεια ζωής του παπουτσιού. Η σόλα τείνει να έχει κυκλικές αύλακες στις μύτες των ποδιών. Αυτά βοηθούν τον αθλητή να γυρίσει.

16 Παπούτσια για γρήγορο τρέξιμο (σπριντ): Αυτό το είδος του παπουτσιού πρέπει να είναι ελαφρύ και προσφέρει ευελιξία στο μπροστινό μέρος. Όλα αυτά έχουν την τάση να διαθέτουν αιχμές, τα οποία βρίσκονται μπροστά. Είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν πολλά διαφορετικά είδη επιφανειών. Παπούτσια για μεγάλες αποστάσεις: Αυτά τα παπούτσια πρέπει να είναι ανθεκτικά και ευέλικτά. Η άνεση είναι μια πραγματική προτεραιότητα, και για τον παράγοντα ιδρώτα. Ένα πλέγμα προστιθέμενο μερικές φορές στο άνω μέρος του παπουτσιού επιτρέπει στο πόδι να αναπνέει. Η απορρόφηση των κραδασμών είναι επίσης πολύ σημαντική. Οι αιχμές προστεθέντα καμιά φορά, αλλά δεν είναι απαραίτητες.

17 8. ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΩΝ ΠΟΔΗΛΑΣΙΑΣ, ΤΑΧΥΤΗΤΑ, ΑΝΤΟΧΗΣ Ο καλός εξοπλισμός μπορεί να είναι η διαφορά μεταξύ τερματισμού η τραυματισμού. Τα αθλητικά παπούτσια ειναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Υπάρχουν 3 διαφορετικά στυλ τρεξίματος τα οποία είναι όλα φυσιολογικά, overpronation, ουδέτερα και underpronation. Για τους τρεις διαφορετικούς τύπους υπάρχουν και τρεις διαφορετικοί τύποι παπουτσιών τα οποία μπορούν να προμηθευτούν από ειδικά καταστήματα. Φορώντας λάθος τύπο παπουτσιού μάλλον θα οδηγήσει σε τραυματισμό κατά την προετοιμασία αν όχι την ημέρα του αγώνα. Ο αθλητής επίσης θα πρέπει να διαλέξει σωστά τον εξοπλισμό, και επίσης να φορέσει το κοντό παντελόνι και το φανελάκι σε μια προηγούμενη διαδρομή για να διαπιστώσει ότι δεν προκαλεί προβλήματα. Είναι πολύ συνηθισμένο για ένα παντελονάκι να κόψει τον αθλητή κατά την διάρκεια ενός μαραθωνίου. Άλλα φαινόμενα είναι μαύρα νύχια, ερεθισμένες θηλές (και στα δύο φύλα), εκτός από τους μυϊκούς και σκελετικούς τραυματισμούς. Υπάρχει ειδικός εξοπλισμός από κάλτσες, μέχρι εσώρουχα και σκευάσματα θερμίδων για τον αγώνα.

18 9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ - ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η ομάδα των μαθητών που ήταν υπεύθυνη για την εκπόνηση εργασίας για το Αθλητικό παπούτσι, διαπίστωσε πως το κεφάλαιο Αθλητικό παπούτσι και η επιλογή του είναι κάτι πολύ παραπάνω και σοβαρό, από το να κάνουν μια βόλτα στις βιτρίνες και να διαλέξουν το πιο εντυπωσιακό παπούτσι στα αγαπημένα τους χρώματα. Με την βοήθεια των Καθηγητών ήρθαν σε επαφή με την βιομηχανική κίνηση της ποδοκνημικής και του άκρου πόδα. Κατανόησαν την κίνηση σε άξονες και την κατανομή του βάρους, καθώς και τη σημασία που έχει η συντονισμένη και ενιαία δράση των μυών, των τενόντων, των συνδέσμων και των οστών στο πόδι, στον αστράγαλο και στο κάτω άκρο, με απώτερο στόχο την απόσβεση των δυνάμεων που εφαρμόζονται σε αυτούς, την απορρόφηση των κραδασμών. Έπειτα, μελέτησαν την σχέση της τεχνολογίας με τα αθλητικά παπούτσια. Διαπίστωσαν ότι ενώ για πολύ καιρό τα παπούτσια ήταν συμβατικά, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, τα παπούτσια έγιναν «έξυπνα». Απέκτησαν «αέρα», φυσαλίδες, τρόμπες για να φουσκώνουν, ενισχύθηκαν. Πλέον αντιλαμβάνονται την επίδραση του περιβάλλοντος με ηλεκτρονικό τρόπο. Απέκτησαν μπαταρίες και chips που ενημερώνουν για το πόσο ψηλά πηδάει ο αθλητής ή πόσο τρέχει και μάλιστα σε πλήρη και άμεση ενημέρωση με το κινητό τηλέφωνο. Γνώρισαν τις κατηγορίες των αθλητικών παπουτσιών που αναφέρονται στους δρόμους και γιατί είναι σημαντικό να επιλέγουμε το σωστό αθλητικό παπούτσι που να εξυπηρετεί τις ανάγκες μας. Σαν Σχολείο, αλλά και σαν ομάδα εργασίας είχαμε την τιμή να υποδεχτούμε και να γνωρίσουμε την κα Ρήγα Σοφία, αθλήτρια μεγάλων αποστάσεων και δη Μαραθωνίου με μεγάλες διακρίσεις και τον προπονητή της κο Δαγκόγλου Ιωάννη, Καθηγητή Φυσικής Αγωγής και προπονητή Στίβου. Μίλησαν για τον τρόπο ζωής μιας αθλήτρια υψηλού επιπέδου, την καθημερινότητά της, την προπόνησή της, τη διατροφή της, πως επιλέγει παπούτσια και πόσα και ποια χρησιμοποιεί και απάντησαν σε όλες τις απορίες των μαθητών. Οι μαθητές διαπίστωσαν τέλος, πως πριν την καταξίωση και τα φώτα της δημοσιότητας, υπάρχει μεγάλος όγκος σκληρής δουλειάς. Οι μαθητές στα πλαίσια του Προγράμματος, αλλά και σε συνάρτηση με το μάθημα της Φυσικής Αγωγής συμμετείχαν σε δραστηριότητες, όπως Τρέξιμο δρόμων, Τεχνική Τρεξίματος Αντοχής, Δρομικές Ασκήσεις, Δυναμικές Διατάσεις, Παλίνδρομο Τεστ Αντοχής. Έτρεξαν επίσης και τερμάτισαν στο Δρόμο Αντοχής που διοργάνωσε το ΚΕΣΥΠ με το Τμήμα Φυσικής Αγωγής Ν. Αχαΐας, στο κέντρο της πόλης της Πάτρας, μια εμπειρία που τους έμεινε αξέχαστη.

19 10. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΣ ΑΘΛΗΤΕΣ 1. Με ποια κριτήρια διαλέγετε το αθλητικό σας παπούτσι; 2. Έχετε τραυματιστεί ποτέ από αθλητικό παπούτσι; 3. Έχει τύχει ποτέ να χρειαστεί να φορέσετε μια συγκεκριμένη φίρμα παπουτσιού που σας δημιούργησε πρόβλημα; 4. Τι γίνετε αν κάποιος αθλητής επιλέξει παπούτσι άλλης κατηγορίας; 5. Τα παπούτσια σας τα διαλέγετε μόνος σας η με βοήθεια ειδικού;

20 11. ΠΗΓΕΣ Εισαγωγή στην Βιοκινητική της Αθλητικής Κίνησης, (1991), ΑΠΘ Θεοδωράκης Ι., Τζιαμούρτας Α., Νάτσης Π., Κοσμίδου Ευδ., Σχολικό Εγχειρίδιο Φυσικής Αγωγής Α' - Β' - Γ' Γυμνασίου, ΟΕΔΒ, Αθήνα Παπανίκος Α., Πτυχιακή Εργασία - Βιομηχανική της Ποδοκνημικής και του άκρου Ποδός, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας