ΔΙΠΛΩΜΑΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ «Η ςυνάρτθςθ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ και κοινωνίασ με τισ ενεργειακζσ ανάγκεσ κατά τον 21ο αιϊνα»

Transcript

1 Εκνικό Μετςόβιο Πολυτεχνείο χολι Μθχανολόγων Μθχανικϊν ΔΙΠΛΩΜΑΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ «Η ςυνάρτθςθ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ και κοινωνίασ με τισ ενεργειακζσ ανάγκεσ κατά τον 21ο αιϊνα» Επιβλζπων κακθγθτισ: Θεολόγου Κωνςταντίνοσ Διγκασ Άγισ - Γεϊργιοσ Ακινα, 2014

2 τόχοσ εργαςίασ Η κατανόθςθ και θ ανάδειξθ των τάςεων, ςτθν διαμορφοφμενθ απελευκζρωςθ αγοράσ ενζργειασ, ςυναρτιςει των ελλθνικϊν, ευρωπαϊκϊν και διεκνϊν ςυγκυριϊν

3 Περιεχόμενα 1.Ενζργεια ςτθν Ευρϊπθ 2.Ενζργεια ςτθν Ελλάδα 3.Απελευκζρωςθ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ 4.Ενεργειακι Διπλωματία 5.Ενεργειακι Αςφάλεια 6.Ενεργειακζσ κρίςεισ 7.Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ 8.υμπεράςματα

4 1. Ενζργεια ςτθν Ευρϊπθ υνκικεσ που οδιγθςαν ςτθν δθμιουργία τθσ Ε.Ε. Ε.Κ.Α.Χ. EUUROATOM Οι βαςικότεροι ςτόχοι τθσ Ε.Ε. είναι: Η εςωτερικι αγορά ενζργειασ Η αςφάλεια ενεργειακοφ εφοδιαςμοφ Η μείωςθ των εκπομπϊν του κερμοκθπίου Η ζρευνα και ανάπτυξθ ενεργειακϊν τεχνολογιϊν

5 1. Ενζργεια ςτθν Ευρϊπθ

6 1. Ενζργεια ςτθν Ευρϊπθ

7 1. Ενζργεια ςτθν Ευρϊπθ Πετρζλαιο 35% Εξαίρεςθ: Κφπροσ 96%, Μάλτα 100% Φυςικό Αζριο 24% Εξαίρεςθ: ουθδία 2% τερεά Καφςιμα 17% Εξαίρεςθ: Εςκονία, Πολωνία, Σςεχία, Βουλγαρία >40% Α.Π.Ε. 10% Εξαίρεςθ: Λετονία, Αυςτρία, ουθδία >30%, Μ. Βρετανία, Ολλανδία <3% Πυρθνικθ Ενζργεια 14% Ζχει παρουςία ςε 14 από τισ 28 χϊρεσ - μζλθ Εξαίρεςθ: Γαλλία 40%

8 1. Ενζργεια ςτθν Ευρϊπθ «Η Ε.Ε. ςτην προςπάθεια τησ για ευρωπαϊκή ολοκλήρωςη, προςπαθεί να εξομαλφνει τισ ανομοιομορφίεσ, μέςω τησ ενιαίασ ευρωπαϊκήσ αγοράσ ενέργειασ» Προβλιματα ςτισ επιμζρουσ αγορζσ ενζργειασ, είναι: Διαχωριςμόσ τθσ παραγωγισ από τθν διανοµι Ανάγκθ διαςυνοριακζσ ςυνδζςεων Εµπόδια ςε νεοειςερχόμενεσ επιχειριςεισ Μειωμζνθ διαφάνεια Σα βαςικότερα μζτρα τθσ Ε.Ε., για τθν απελευκζρωςθ των αγορϊν, είναι: αφζςτεροσ διαχωριςµόσ των δραςτθριοτιτων παραγωγισ και διανοµισ για φυςικό αζριο και θλεκτρικι ενζργεια Δθμιουργία ενοποιθμζνου ευρωπαϊκοφ δικτφου ενζργειασ Δθμιουργία ευρωπαϊκισ δθμόςιασ υπθρεςίασ ενζργειασ

9 1. Ενζργεια ςτθν Ευρϊπθ Βαςικά νομοκετιματα για τθν επίτευξθ τθσ απελευκζρωςθσ αγοράσ ενζργειασ: 1 θ Δζςμθ μζτρων θ Δζςμθ μζτρων θ Δζςμθ μζτρων Η 3θ δζςμθ μζτρων, θ οποία κεωρείται και θ πιο περιεκτικι ζωσ τϊρα, προβλζπει: Σθν ιδιοκτθςία του δικτφου μεταφοράσ Σθν εποπτεία από ανεξάρτθτουσ εκνικοφσ ρυκμιςτικοφσ φορείσ ενζργειασ Σθν προςταςία των καταναλωτϊν Σθν κζςπιςθ κανόνων διαφάνειασ και τακτικισ ενθμζρωςθσ Σθν περιφερειακι ςυνεργαςία των κρατϊν μελϊν ςε περίπτωςθ ςοβαρϊν διαταράξεων ενεργειακοφ εφοδιαςμοφ

10 1. Ενζργεια ςτθν Ευρϊπθ

11 2. Ενζργεια ςτθν Ελλάδα Ενεργειακό μίγμα τθσ Ελλάδασ Κατανάλωςθ ενζργειασ ανά τομζα

12 2. Ενζργεια ςτθν Ελλάδα Δεςμζυςεισ για το φυςικό αζριο: Μετάβαςθ από μια αγορά βαςιςμζνθ ςε διμερείσ ςυμβάςεισ ςε μία ανταγωνιςτικι και ρευςτι αγορά φυςικοφ αερίου Νομικόσ και λειτουργικόσ διαχωριςμόσ των Ε.Π.Α., για τισ επιχειριςεισ προμικειασ και δικτφου Ανάπτυξθ των κανονιςμϊν αποκικευςθσ, ϊςτε να βελτιωκεί θ ευελιξία ςτθν αγορά Προϊκθςθ του φυςικοφ αερίου ωσ καυςίμου κζρμανςθσ για τα νοικοκυριά Δυνατότθτα επιλεξιμότθτασ προμθκευτι φυςικοφ αερίου

13 2. Ενζργεια ςτθν Ελλάδα Δεςμεφςεισ για τθν θλεκτρικι ενζργεια: Αποκρατικοποίθςθ και αναδιάρκρωςθ τθσ Δ.Ε.Η. Αποκρατικοποίθςθ με αυςτθρι τιρθςθ του χρονοδιαγράμματοσ και ςε πλιρθ ςυμφωνία με τισ υπθρεςίεσ τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ Εξάλειψθ πικανϊν νομοκετικϊν εμποδίων ςτθ διαδικαςία αποκρατικοποίθςθσ Πλιρθσ διαχωριςμόσ τθσ ιδιοκτθςίασ του Α.Δ.Μ.Η.Ε. από τθ Δ.Ε.Η. Άνω όριο ςτθ μζγιςτθ ικανότθτα παραγωγισ κάκε παραγωγοφ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτθν Ελλάδα 30%

14 2. Ενζργεια ςτθν Ελλάδα Σι προβλζπει το ανακεωρθμζνο μνθμόνιο Απρίλιοσ 2014 Εξόφλθςθ όλων των οφειλϊν του κράτουσ προσ τθ Δ.Ε.Η. Νζα δομι για τα τιμολόγια τθσ Δ.Ε.Η., ϊςτε να παρζχουν επαρκι ανάλυςθ κόςτουσ Νομοκεςία θ οποία κα κζτει ανϊτατο όριο ςτισ νζεσ εγκαταςτάςεισ Α.Π.Ε. που κα επιδοτοφνται ετθςίωσ Διαχωριςμόσ των δραςτθριοτιτων του δικτφου από τθν εμπορία, για όλεσ τισ Εταιρείεσ Παροχισ Αερίου μζχρι τθν 1θ Ιουλίου 2015 Πϊλθςθ του 66% του Δ.Ε..Φ.Α. ςτθ SOCAR Η ιδιωτικοποίθςθ τθσ Δ.Ε.Π.Α. ματαιϊνεται προκειμζνου να αποςαφθνιςκεί το μελλοντικό ρυκμιςτικό πλαίςιο Εγκατάςταςθ ςυςτθμάτων ειςροϊν εκροϊν ςτα πρατιρια βενηίνθσ

15 3. Απελευκζρωςθ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτθν Ελλάδα Θζςπιςθ κοινϊν κανόνων τθσ εςωτερικισ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ (Οδθγία 96/92/ΕΚ) Επζκταςθ τθσ απελευκζρωςθσ τθσ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ ςε όλουσ τουσ μθ οικιακοφσ καταναλωτζσ και κακιζρωςθ κοινϊν κανόνων για το διαςυνοριακό εμπόριο (Οδθγία 2003/54/ΕΚ) Βαςικόσ ςτόχοσ «Ενοποίθςθ τθσ αγοράσ και αφξθςθ του ανταγωνιςμοφ» Μζθοδοσ ανάλυςησ «Τπόδειγμα Porter»

16 3. Απελευκζρωςθ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτθν Ελλάδα Για τθν Δ.Ε.Η., οι πζντε δυνάμεισ του ανταγωνιςμοφ που κα εξεταςκοφν, είναι: 1.Οι προμθκευτζσ του κλάδου 2.Οι αγοραςτζσ του κλάδου 3.Σα υποκατάςτατα των προϊόντων του κλάδου 4.Οι νεοειςερχόμενεσ επιχειριςεισ ςτον κλάδο 5.Οι υπάρχουςεσ ανταγωνιςτικζσ επιχειριςεισ ςτον κλάδο

17 3. Απελευκζρωςθ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτθν Ελλάδα Οι προμθκευτζσ του κλάδου Τγρά καφςιμα ΕΛ.ΠΕ. (θ μόνθ εταιρία που μπορεί να καλφψει τθσ ανάγκεσ τθσ) Φυςίκό αζριο Δ.Ε.Π.Α. (προνομιακι μεταχείρθςθ, μερίδια από τα κζρδθ) Ηλεκτρικι Ενζργεια Επιχειριςεισ εξωτερικοφ (μεγαλφτερο κόςτοσ, επιλογι ςυμφζρουςασ τιμισ) Εξοπλιςμόσ Μαηικι διαπραγμάτευςθ (μεγάλοσ όγκοσ παραγγελιϊν, χαμθλότερο κόςτοσ) Ο αγοραςτζσ του κλάδου Δίκτυα μζςθσ και χαμθλισ τάςθσ μικρι διαπραγματευτικι ιςχφσ, δυνατότθτα μετακίνθςθσ Δίκτυα υψθλισ τάςθσ μεγάλθ διαπραγματευτικι ιςχφσ, αδυναμία μετακίνθςθσ Απειλι ολοκλιρωςθσ του αγοραςτι προσ τα πίςω Elpedison Σα υποκατάςτατα των προϊόντων του κλάδου Φυςικό αζριο υποκατάςταςθ μόνο μερικϊν τομζων (κζρμανςθ, εςτίαςθ), μικρό δίκτυο διανομισ, υψθλό κόςτοσ επενδφςεων

18 3. Απελευκζρωςθ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτθν Ελλάδα Οι νεοειςερχόμενεσ επιχειριςεισ ςτον κλάδο Πλεονεκτήματα τησ Δ.Ε.Η. ζναντι των νεοειςερχόμενων επιχειρήςεων: Οικονομίεσ κλίμακασ ςτισ παραγωγικζσ δραςτθριότθτεσ Ευνοϊκότεροι όροι προμικειασ πρϊτων υλϊν Απαιτοφμενθ κεφαλαιακι επάρκεια για επενδφςεισ Αποκτθκείςα εμπειρία Αποκλειςτικό προνόμιο παραγωγισ ενζργειασ από λιγνίτθ Μειονεκτήματα τησ Δ.Ε.Η. ζναντι των νεοειςερχόμενων επιχειρήςεων: Λειτουργία υπό κρατικό ζλεγχο Πιο απαιτθτικόσ και ανταγωνιςτικόσ ο ιδιωτικόσ, ζναντι του δθμόςιου τομζα Μθ διαςυνδεδεμζνο δίκτυο Α.Π.Ε. (χαμθλότερο κόςτοσ παραγωγισ) Ο ανταγωνιςμόσ μεταξφ των επιχειριςεων του κλάδου Ανφπαρκτοσ ανταγωνιςμόσ ςε δίκτυα υψθλισ τάςθσ Αυξανόμενοσ ανταγωνιςμόσ ςε δίκτυα μζςθσ και χαμθλισ τάςθσ, λόγω τιμϊν Εταιρικι κοινωνικι ευκφνθ τθσ Δ.Ε.Η., ζναντι του ανταγωνιςμοφ

19 4. Ενεργειακι Διπλωματία

20 4. Ενεργειακι Διπλωματία «Αυτόσ που ελζγχει τθν Ανατολικι Ευρϊπθ ελζγχει τθν καρδιά τθσ γθσ (Heartland). Αυτόσ που ελζγχει τθν Καρδιά τθσ γθσ, ελζγχει τθν Παγκόςμιο Νιςο (World Island). Αυτόσ που ελζγχει τθν Παγκόςμιο Νιςο, ελζγχει τον κόςμο όλο.»

21 4. Ενεργειακι Διπλωματία «Σα κράτθ μζςα από τθν λιψθ αποφάςεων, προςπακοφν να μεγιςτοποιιςουν τθν ιςχφ τουσ, αυξάνοντασ τθν ενεργειακι τουσ αυτονομία και μειϊνοντασ τουσ κινδφνουσ» Σα κράτθ με τισ αποφάςεισ ςτο εςωτερικό τουσ, επιδιϊκουν: Επενδφςεισ ςτθν παραγωγι, επεξεργαςία, μεταφορά και αποκθκευτικι ικανότθτα, ϊςτε να ανταποκρικοφν ςτισ ανάγκεσ Αποδοτικότερθ χριςθ τθσ ενζργειασ Διαφοροποίθςθ του ενεργειακοφ μίγματοσ Σα κράτθ με τισ αποφάςεισ τουσ ςτθν διεκνι ςκθνι, επιδιϊκουν: Χαμθλό κόςτοσ προμικειασ ενζργειασ Αςφάλεια εφοδιαςμοφ Μείωςθ περιβαλλοντικϊν επιπτϊςεων

22 4. Ενεργειακι Διπλωματία «Για τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουν αποφάςεισ τα κράτθ, επικρατοφν δφο βαςικζσ κεωρίεσ» Φιλελεφκερθ κεωρία Μεταξφ ιςχυρϊν κρατϊν αναπτφςςονται ςχζςεισ ςυνεργαςίασ Σα ιςχυρά κράτθ μετατρζπονται ςε περικωριακοφσ παίκτεσ ςτθ διεκνι πολιτικι Οι αναδυόμενεσ πολυεκνικζσ επιχειριςεισ παίρνουν το «πάνω χζρι» Οι αποφάςεισ λαμβάνονται με βάςθ οικονομικά κριτιρια Ρεαλιςτικι κεωρία Κάκε μεγάλθ δφναμθ κρατά επιφυλακτικι ςτάςθ απζναντι ςτισ άλλεσ Σα κράτθ κάνουν τισ απαραίτθτεσ προςαρμογζσ διαςφαλίηοντασ τθν επιβίωςθ τουσ Τπάρχουν πάντα και οι κρατικοποιιςεισ Οι αποφάςεισ λαμβάνονται με βάςθ τθν μεγιςτοποίθςθ τθσ ιςχφοσ

23 5. Ενεργειακζσ κρίςεισ «Οι αποφάςεισ των δρϊντων ςτο ενεργειακό ςφςτθμα, επιφζρουν αλλαγζσ με απρόβλεπτεσ ςυνζπειεσ» φμφωνα με τον Παγκόςμιο Οργανιςμό Ενζργειασ, τα αίτια εμφάνιςθσ ενεργειακϊν κρίςεων, είναι τα εξισ: Η ςυνεχϊσ αυξανομζνθ ηιτθςθ Η αδυναμία των διυλιςτθρίων να ανταποκρικοφν ςτθν αυξανόμενθ ηιτθςθ Η αβεβαιότθτα για τισ υπό άντλθςθ ποςότθτεσ Οι διακυμάνςεισ ςτο νόμιςμα ςυναλλαγϊν (δολάριο) Η δυςκολία παρζμβαςθσ των κυβερνιςεων για τθν πάταξθ φαινομζνων κερδοςκοπίασ Οι κερδοςκοπικζσ τάςεισ, λόγων πλθκωριςτικϊν πιζςεων ςτισ τιμζσ του πετρελαίου, των επενδυτικϊν εταιριϊν (Hedge Funds) Οι κερδοςκοπικζσ τάςεισ, λόγω του ςυςτιματοσ λιανικισ διανομισ (πρατιρια καυςίμων) Οι πολιτικζσ κρίςεισ μεταξφ κρατϊν

24 5. Ενεργειακζσ κρίςεισ Κατανομι παγκόςμιων αποκζματα πετρελαίου

25 5. Ενεργειακζσ κρίςεισ Καμπφλθ Hubbert

26 6. Ενεργειακι Αςφάλεια «Σα κράτθ, για τθν κάλυψθ των ενεργειακϊν αναγκϊν τουσ, χρειάηονται αςφαλι και απρόςκοπτο ενεργειακό εφοδιαςμό» Οριςμόσ, ςφμφωνα με τον Διεκνι Οργανιςμό Ενζργειασ «Η διακεςιμότθτα ενόσ ικανοφ ενεργειακοφ εφοδιαςμοφ, ςτο ςθμείο τθσ τελικισ κατανάλωςθσ, ςε οικονομικό επίπεδο τιμϊν και ςε επαρκείσ ποςότθτεσ, για μια ςυγκεκριμζνθ περίοδο»

27 6. Ενεργειακι Αςφάλεια Η Αςφάλεια του ενεργειακοφ εφοδιαςμοφ περιλαμβάνει: Σθν αξιόπιςτθ παροχι ενζργειασ Σθν αξιόπιςτθ μεταφορά εφοδιαςμοφ Σθν αξιόπιςτθ διανομι και παράδοςθ ςτον τελικό πελάτθ Λογικζσ τιμζσ, για μια ςυνεχι περίοδο Οι τρεισ τφποι διαταραχϊν του ενεργειακοφ εφοδιαςμοφ είναι οι εξισ: Η αδυναμία τθσ χϊρασ παραγωγισ για εξαγωγζσ κόπιμοσ περιοριςμόσ των εξαγωγϊν για πολιτικοφσ ι ςτρατθγικοφσ ςκοποφσ Εμπάργκο

28 6. Ενεργειακι Αςφάλεια Παράγοντεσ που ενιςχφουν τθν ενεργειακι εξάρτυςθ Ε.Ε. Ρωςίασ Ανάγκθ διαφοροποίθςθσ τθσ Ε.Ε. από τα πετρζλαια τθσ Μζςθσ Ανατολισ Η Ρωςία είναι ο μόνοσ ικανόσ εξαγωγζασ, για να καλφψει το ςφνολο των αναγκϊν τθσ Ευρϊπθσ Ρωςικό δίκτυο μεταφοράσ υδρογονανκράκων υμμετοχι τθσ Ρωςίασ ςε εταιρίεσ ενζργειασ κρατϊν τθσ Ε.Ε. Άςκθςθ ρωςικισ επικετικισ πολιτικζσ προσ χϊρεσ - κυγατζρεσ, εναλλακτικοφσ προμθκευτζσ τθσ Ε.Ε. Σο 80% των παγκόςμιων αποκεμάτων φυςικοφ αερίου βρίςκεται περιμετρικά τθσ Ευρϊπθσ ςε χϊρεσ που χαρακτθρίηονται από πολιτικι αςτάκεια Αδυναμία άςκθςθσ ενιαίασ ευρωπαϊκισ ενεργειακισ πολιτικισ

29 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ

30 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ «Κακϊσ οι αγωγοί διαπερνοφν τα κράτθ, αναβακμίηουν τθν γεωπολιτικι τουσ ςθμαςία» Η διαδρομι των αγωγϊν για ζνα κράτοσ είναι ςθμαντικι κακϊσ: θμαντικά οικονομικά οφζλθ από τθν καταςκευι του Κακίςταται ενεργειακόσ κόμβοσ Αποκτά τθ δυνατότθτα επθρεαςμοφ τθσ προμθκεφτριασ χϊρασ Αποκτά τθ δυνατότθτα επθρεαςμοφ τθσ προμθκευόμενθσ χϊρασ

31 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ Αγωγοί που μποροφν να αναβακμίςουν τθ κζςθ τθσ Ελλάδοσ ςτο ενεργειακό παιχνίδι, είναι: Trans Adriatic Pipeline ΣΑΡ South Stream Inter-connector Turkey-Greece-Italy ΙΣGI

32 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ Trans Adriatic Pipeline ΣΑΡ

33 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ Ο αγωγόσ Trans Adriatic Pipeline ΣΑΡ Πλεονεκτήματα 543 από τα ςυνολικά 863 χιλιόμετρα του αγωγοφ, επί ελλθνικοφ εδάφουσ άμεςεσ και ζμμεςεσ κζςεισ εργαςίασ θμαντικά οφζλθ μζςω των φορολογικϊν εςόδων και τθσ ζμμεςθσ προςζλκυςθσ επενδφςεων Δυνατότθτα τροφοδότθςθσ νζων περιοχϊν τθσ χϊρασ με φυςικό αζριο Νζα πθγι φυςικοφ αερίου για τθν Ευρϊπθ Μειονεκτήματα Περιβαλλοντικό αποτφπωμα Ο αγωγόσ κα διαςχίςει επτά περιοχζσ του ευρωπαϊκοφ δικτφου NATURA 2000 Λόγω μεταφοράσ «τράνηιτ», αναμζνεται να μθν μειωκοφν οι τιμζσ του φυςικοφ αερίου για τθν Ελλάδα Ο αγωγόσ διαπερνά και τθν γείτονα Σουρκία

34 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ South Stream

35 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ Ο αγωγόσ South Stream Πλεονεκτήματα θμαντικά οικονομικά οφζλθ από τθν καταςκευι του Ανάδειξθ τθσ Ελλάδασ ςε εγγυθτι τθσ ενεργειακισ αςφάλειασ των Βαλκανίων Οι επιμζρουσ διατάξεισ για τθν καταςκευι και τθ λειτουργία του αγωγοφ διζπονται από το δίκαιο τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ Ο αγωγόσ δεν διζρχεται από τθν Σουρκία Μειονεκτήματα Ενιςχφει τθν ενεργειακι εξάρτθςθ τθσ Ευρϊπθσ από τθ Ρωςία Μπορεί να προξενιςει επιπλοκζσ ςτισ διμερείσ ςχζςεισ Ελλάδασ - Η.Π.Α. Αναςτολι τθσ καταςκευισ του αγωγοφ ςτο κομμάτι τθσ Βουλγαρίασ

36 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ I.T.G.I.

37 7. Γεωπολιτικι των αγωγϊν και ο ρόλοσ τθσ Ελλάδασ Ο αγωγόσ ITGI Πλεονεκτήματα 800 χιλιόμετρα χερςαίου και υποκαλάςςιου τμιματοσ του αγωγοφ διαπερνοφν τθν Ελλάδα Σο χερςαίο τμιμα μικουσ 600 χλμ. πρόκειται να καταςκευαςτεί από τθν ΔΕΦΑ θμαντικά οικονομικά οφζλθ από τθν είςπραξθ τελϊν διζλευςθσ. Ο TGI ολοκλθρϊκθκε το 2007, αυξάνοντασ τθ διαφοροποίθςθ προμικειασ τθσ ελλθνικισ και ευρωπαϊκισ αγοράσ Μειονεκτήματα Φαίνεται να χάνει τθν ενεργειακι «κοφρςα» διανομισ φυςικοφ αερίου από τον TAP Ο αγωγόσ διζρχεται από τθν Σουρκία

38 8. υμπεράςματα Ενεργειακι πολιτικι τθσ Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκι Ζνωςθ είναι μία γεωπολιτικι δφναμθ, θ οποία αν και ζχει παγκόςμια ςυμφζροντα, ςτερείται επαρκϊν ενεργειακϊν αποκεμάτων Ζχει ανάγκθ διαφοροποίθςθσ του ενεργειακοφ τθσ μίγματοσ Φζρει μεγάλο μερίδιο ευκφνθσ. Η αδράνεια και θ απουςία μίασ ενοποιθμζνθσ ενεργειακισ πολιτικισ Η εξάρτυςθ ςε ενζργεια, ζχει δθμιουργιςει ζνα ςφμπλοκο «win-win, looseloose» ςτισ διμερείσ ςχζςεισ μεταξφ Ε.Ε. και Ρωςίασ Η Ρωςία ζχει το πλεονζκτθμα του δικτφου αγωγϊν Η επιχειρθματικι ειςχϊρθςθ ςτθν διοίκθςθ ξζνων κρατικϊν εταιριϊν, βοθκά τθν Ρωςία ςτθν άςκθςθ επικετικισ εξωτερικισ πολιτικισ

39 8. υμπεράςματα Ενεργειακι πολιτικι τθσ Ελλάδασ Ζλλειψθ ενεργειακισ ςτρατθγικισ με γνϊμονα το εκνικό ςυμφζρον Θα πρζπει να μειϊςει τισ ενεργειακζσ ειςαγωγζσ Θα πρζπει να αυξιςει τθν εγχϊρια παραγωγι ενζργειασ Θα πρζπει να ςυντελζςει ςτθν εφρυκμθ λειτουργία τθσ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ, θ οποία κα παρζχει ίςεσ ευκαιρίεσ πρόςβαςθσ και εκμετάλλευςθσ Θα πρζπει να αναπτφξει τισ πράςινεσ μορφζσ ενζργειασ Μπορεί να ςυμβάλλει ςτθν εξεφρεςθ εναλλακτικϊν διαδρομϊν προμικειασ ενζργειασ για τθν Ευρϊπθ Αν ευοδωκοφν οι προβλζψεισ για φπαρξθ κοιταςμάτων, μπορεί να ενιςχφςει τθν ενεργειακι αςφάλεια τθσ Ευρϊπθσ

40 8. υμπεράςματα Απελευκζρωςθ αγοράσ θλεκτρικισ ενζργειασ Διαπραγματευτικι Δφναμθ Προμθκευτϊν Η Δ.Ε.Η. δεν υπόκειται ςε ιδιαίτερεσ πιζςεισ από τουσ προμθκευτζσ τθσ, δεδομζνου ότι ακόμα δεν διακζτουν ςθμαντικι διαπραγματευτικι ιςχφ απζναντί τθσ. Διαπραγματευτικι Δφναμθ Αγοραςτϊν Δεδομζνου ότι για τα δίκτυα μζςθσ και χαμθλισ τάςθσ οι καταναλωτζσ δεν διακζτουν μεγάλθ διαπραγματευτικι ιςχφ, ενϊ για τα δίκτυα υψθλισ τάςθσ, θ μονοπωλιακι διάκεςθ θλεκτριςμοφ γίνεται εκ μζρουσ τθσ Δ.Ε.Η., ςτερεί από τουσ αγοραςτζσ τθν δυνατότθτα να αςκιςουν πιζςεισ. Απειλι Τποκατάςτατων Προϊόντων Η θλεκτρικι ενζργεια, λόγω τθσ φφςθσ τθσ δεν απειλείται από υποκατάςτατα προϊόντα, ενϊ ανταγωνιςτικζσ πιζςεισ που μπορεί να αςκθκοφν από το φυςικό αζριο, είναι μόνο για ςυγκεκριμζνεσ χριςεισ.

41 8. υμπεράςματα Απειλι Νεοειςερχόμενων Επιχειριςεων Η Δ.Ε.Η. φαίνεται να ζχει χάςει τθ μονοπωλιακι κζςθ ςτθν παραγωγι και εμπορία τθσ θλεκτρικισ ενζργειασ, όμωσ θ μικρι εγκαταςτθμζνθ ιςχφ των νεοειςερχόμενων επιχειριςεων δε φαίνεται να τθν ανθςυχεί. Ανταγωνιςμόσ μεταξφ των Τπαρχουςϊν Επιχειριςεων Η Δ.Ε.Η. αποτελεί τθν μεγαλφτερθ εταιρεία παραγωγισ και προμικειασ θλεκτρικισ ενζργειασ ςτθν Ελλάδα. Κυρίωσ λόγω των προνομίων που κατζχει ςτθν θλεκτροπαραγωγι με λιγνίτθ, αναμζνεται να ςυνεχίςει να δεςπόηει ςτθν αγορά θλεκτρικι ενζργειασ. Με τισ αλλαγζσ που φζρνει θ απελευκζρωςθ αγοράσ ενζργειασ ςε εκνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αναμζνεται να μετεξελιχτεί ςε ςθμαντικό παράγοντα ςτθν περιφερειακι αγορά τθσ Ν.Α. Ευρϊπθσ.

42 8. υμπεράςματα Ενζργεια και αποκρατικοποιιςεισ Προβλθματιςμό προκαλεί θ ςειρά που επιλζχτθκαν να γίνουν οι ιδιωτικοποιιςεισ (ΔΕΠΑ ΔΕΦΑ ΔΕΗ ΕΛΠΕ) Η πϊλθςθ των μετοχϊν του Δθμοςίου ςτα ΕΛΠΕ πρζπει να προθγθκεί οποιαςδιποτε άλλθσ αποκρατικοποίθςθσ Η πϊλθςθ ΔΕΠΑ - ΔΕΦΑ πρζπει να παρατακεί, αφοφ πρϊτα κα ζχει ξεκακαρίςει το τοπίο καταςκευισ αγωγϊν ςτθν ΝΑ Ευρϊπθ

43 Ευχαριςτϊ Πολφ Διγκασ Άγισ Γεϊργιοσ Σθλ: Εκνικό Μετςόβιο Πολυτεχνείο χολι Μθχανολόγων Μθχανικϊν