ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2013) 158 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Η διεθνής μεταχείριση των κεντρικών τραπεζών και των δημοσίων φορέων που διαχειρίζονται δημόσιο χρέος όσον αφορά τις συναλλαγές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) EL EL

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ O κανονισμός για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών (EMIR) εκδόθηκε στις 4 Ιουλίου 2012 και άρχισε να ισχύει στις 16 Αυγούστου Σύμφωνα με τον EMIR, απαιτούνται η κεντρική εκκαθάριση όλων των τυποποιημένων συμβάσεων εξωχρηματιστηριακών παραγώγων (υποχρέωση εκκαθάρισης), περιθώρια για τις μη κεντρικώς εκκαθαριζόμενες συμβάσεις (απαιτήσεις περιθωρίου ασφαλείας) και αναφορά όλων των συμβάσεων παραγώγων στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών (υποχρέωση αναφοράς). Οι κεντρικές τράπεζες της Ένωσης και οι δημόσιοι φορείς της Ένωσης που είναι επιφορτισμένοι να παρεμβαίνουν στη διαχείριση του δημοσίου χρέους εξαιρούνται από τον EMIR και, ως εκ τούτου, δεν υπόκεινται στην υποχρέωση εκκαθάρισης, σε τεχνικές μετριασμού του κινδύνου για τις μη εκκαθαρισμένες συναλλαγές ή στην υποχρέωση αναφοράς. Κατά τον χρόνο της έκδοσης του EMIR, υπήρχαν αβεβαιότητες σχετικά με την αντιμετώπιση των αλλοδαπών κεντρικών τραπεζών στο πλαίσιο της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων των σχετικών με τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα σε άλλες περιοχές δικαιοδοσίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ως εκ τούτου, ανέβαλαν τη λήψη απόφασης σχετικά με την εφαρμογή του EMIR σε κεντρικές τράπεζες τρίτων χωρών μέχρις ότου επιτευχθεί μεγαλύτερη σαφήνεια για το θέμα αυτό. Είχε ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή βάσει του άρθρου 1 παράγραφος 6 του EMIR να αναλύσει τη διεθνή μεταχείριση των κεντρικών τραπεζών και των δημόσιων φορέων που διαχειρίζονται το δημόσιο χρέος υπό το νομικό πλαίσιο άλλων περιοχών δικαιοδοσίας και να ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη συγκριτική ανάλυση τρεις μήνες μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού EMIR. Εάν η έκθεση καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι αναγκαίο να εξαιρεθούν οι νομισματικές αρμοδιότητες αυτών των κεντρικών τραπεζών τρίτων χωρών από την υποχρέωση εκκαθάρισης και αναφοράς, ο EMIR εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να εγκρίνει μια κατ εξουσιοδότηση πράξη για την επέκταση του καταλόγου των εξαιρούμενων φορέων στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR. 2. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΈΚΘΕΣΗΣ: ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΆΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ EMIR Το άρθρο 1 παράγραφος 4 του EMIR προβλέπει ότι «Εξαιρούνται από την εφαρμογή του: α) τα μέλη του ΕΣΚΤ και οι άλλοι οργανισμοί των κρατών μελών που επιτελούν παρόμοιες λειτουργίες και οι λοιποί δημόσιοι φορείς της Ένωσης που διαχειρίζονται το δημόσιο χρέος ή παρεμβαίνουν στη διαχείρισή του β) η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών». Όσον αφορά τις αλλοδαπές κεντρικές τράπεζες και τους αλλοδαπούς δημόσιους φορείς που διαχειρίζονται το δημόσιο χρέος, το άρθρο 1 παράγραφος 6 εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να εκδίδει κατ εξουσιοδότηση πράξεις για την τροποποίηση του καταλόγου των εξαιρούμενων φορέων στο άρθρο 1 παράγραφος 4 και, για το σκοπό αυτό, απαιτείται από την Επιτροπή να «παρουσιάσει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο με την οποία αξιολογείται η διεθνής μεταχείριση των δημόσιων φορέων που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση του δημόσιου χρέους ή παρεμβαίνουν στη 1 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 648/2012.

3 διαχείρισή του, καθώς και των κεντρικών τραπεζών» τρεις μήνες μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού EMIR. Το άρθρο 1 παράγραφος 6 ορίζει επίσης ότι «Η έκθεση περιλαμβάνει συγκριτική ανάλυση της μεταχείρισης αυτών των φορέων και των κεντρικών τραπεζών στο νομοθετικό πλαίσιο σημαντικού αριθμού τρίτου χωρών, στις οποίες συγκαταλέγονται τουλάχιστον οι τρεις κυριότερες περιοχές δικαιοδοσίας ως προς τον όγκο των συναλλαγών σε συμβάσεις, καθώς και σε συγκριτική ανάλυση των προτύπων διαχείρισης κινδύνου που εφαρμόζονται στις συναλλαγές σε παράγωγα στις οποίες προβαίνουν αυτοί οι φορείς και οι κεντρικές τράπεζες στις εν λόγω περιοχές δικαιοδοσίας. Αν από το αποτέλεσμα της έκθεσης καθίσταται αναγκαίο, ιδίως σε συνάρτηση με τη συγκριτική ανάλυση, ότι πρέπει να εξαιρεθούν οι νομισματικές αρμοδιότητες αυτών των κεντρικών τραπεζών τρίτων χωρών από την υποχρέωση εκκαθάρισης και αναφοράς, η Επιτροπή τις προσθέτει στον κατάλογο της παραγράφου 4 [κατάλογος των εξαιρούμενων φορέων στο πλαίσιο του EMIR].» 3. ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ: ΙΑΠΩΝΙΑ, ΕΛΒΕΤΙΑ ΚΑΙ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ Ο EMIR απαιτεί από την Επιτροπή να διεξαγάγει συγκριτική ανάλυση της μεταχείρισης των κεντρικών τραπεζών και των δημόσιων φορέων που διαχειρίζονται το δημόσιο χρέος σε «σημαντικό αριθμό τρίτων χωρών, στις οποίες συγκαταλέγονται τουλάχιστον οι τρεις κυριότερες περιοχές δικαιοδοσίας ως προς τον όγκο των συναλλαγών σε συμβάσεις» Οι τρεις κυριότερες περιοχές δικαιοδοσίας ως προς τον όγκο των συναλλαγών σε συμβάσεις: Ηνωμένες Πολιτείες, Ελβετία και Ιαπωνία Δεδομένου του παγκόσμιου χαρακτήρα των αγορών εξωχρηματιστηριακών παραγώγων και της ιστορικής έλλειψης διαφάνειας στις αγορές αυτές, δεν ήταν διαθέσιμα λεπτομερή στοιχεία όσον αφορά τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα ανά περιοχές δικαιοδοσίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρ όλα αυτά, οι συνολικοί ισολογισμοί των τραπεζών μπορούν να αποτελέσουν πολύ χρήσιμη και απλή προσεγγιστική τιμή για το μέγεθος των χαρτοφυλακίων εξωχρηματιστηριακών παραγώγων και των όγκων των συναλλαγών σε συμβάσεις των τραπεζών κατά περιοχή δικαιοδοσίας. Αποτελούν επίσης ικανοποιητικό δείκτη του συστημικού κινδύνου που παρουσιάζουν οι εν λόγω αγορές. Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (ΤΔΔ) παρέχει λεπτομερείς στατιστικές σχετικά με τους ισολογισμούς των τραπεζών ανά περιοχές δικαιοδοσίας, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα έκθεση για την επιλογή των προς ανάλυση περιοχών δικαιοδοσίας. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα δεδομένα της ΤΔΔ 2 («Amounts outstanding for the International positions by nationality of ownership of reporting banks», Μάρτιος 2012), οι τρεις πλέον σημαντικές δικαιοδοσίες όσον αφορά τους όγκους των συναλλαγών σε συμβάσεις χρησιμοποιώντας τον συνολικό ισολογισμό των τραπεζών ως προσεγγιστική τιμή είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και η Ελβετία. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τα πλέον πρόσφατα δεδομένα της ΤΔΔ για τις κυριότερες περιοχές δικαιοδοσίας. Οι περιοχές δικαιοδοσίας εκτός ΕΕ είναι με έντονους χαρακτήρες. 2 Πίνακας 8A 3

4 Μητρική χώρα της τράπεζας Συνολικές θέσεις/υποχρεώσεις ΗΠΑ 5012,2 ΗΒ 4885,9 Γαλλία 3484,4 Γερμανία 3349,2 Ελβετία 2751,9 Ιαπωνία 2361,1 Κάτω Χώρες 1705,4 Σουηδία 1291,7 Αυστραλία 948,5 Ισπανία 916,0 Καναδάς 912,5 Ιταλία 825,1 Ειδική Διοικητική Περιοχή 539,0 (ΕΔΠ) του Χονγκ Κονγκ Πίνακας: Εξωτερικές θέσεις ανά εθνικότητα ιδιοκτησίας των αναφερουσών τραπεζών, Ανεξόφλητα ποσά σε δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, Πηγή: ΤΔΔ 3.2. Άλλες σημαντικές περιοχές δικαιοδοσίας: Αυστραλία, Καναδάς, Χονγκ Κονγκ Προκειμένου να συμπεριλάβει μεγαλύτερο αριθμό τρίτων χωρών στη συγκριτική ανάλυση, η έκθεση αναλύει επίσης το νομοθετικό πλαίσιο της Αυστραλίας, του Καναδά και του Χονγκ Κονγκ όσον αφορά τις αγορές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων, που είναι οι τρεις επόμενες πιο σημαντικές περιοχές δικαιοδοσίας ως προς τον όγκο των συναλλαγών σε συμβάσεις Πρόοδος όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στις αγορές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ελβετία, την Ιαπωνία, την Αυστραλία, τον Καναδά και το Χονγκ Κονγκ Η παρούσα έκθεση παρέχει μια συγκριτική ανάλυση του κανονιστικού πλαισίου στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ελβετία, την Ιαπωνία, την Αυστραλία, τον Καναδά και το Χονγκ Κονγκ. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής επικοινώνησαν με τις εν λόγω περιοχές δικαιοδοσίας για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα αντίστοιχα νομικά πλαίσια συναλλαγών εξωχρηματιστηριακών παραγώγων που εφαρμόζονται στις κεντρικές τράπεζες και τους δημόσιους φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση του δημόσιου χρέους ή παρεμβαίνουν σ αυτήν. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εν λόγω χώρες βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια όσον αφορά την διαδικασία θέσπισης και εφαρμογής μεταρρυθμίσεων σχετικών με τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εισέλθει στη φάση υλοποίησης. Η Ιαπωνία μόλις πρόσφατα θέσπισε το νέο κανονιστικό της πλαίσιο. Η Ελβετία είναι στη φάση της εκπόνησης σχεδίου κανονισμού προκειμένου να θεσπισθεί ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο. Η Αυστραλία και το Χονγκ Κονγκ έχουν προτείνει το κανονιστικό καθεστώς τους για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων σχετικών με τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, αλλά τα καθεστώτα αυτά δεν έχουν ακόμη εγκριθεί. Ο Καναδάς βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της τελικής διαμόρφωσης της πρότασής του για το νομικό του πλαίσιο για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στον τομέα των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων. ΗΠΑ

5 Ο νόμος Dodd-Frank για την μεταρρύθμιση της Wall Street και την προστασία των καταναλωτών ψηφίστηκε τον Ιούλιο του Έκτοτε, η Επιτροπή Προθεσμιακών Συναλλαγών Βασικών Εμπορευμάτων (Commodity Futures Trading Commission / CFTC) και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (Securities and Exchange Commission / SEC) έχουν ολοκληρώσει την πλειονότητα των κανόνων εφαρμογής που πρέπει να εκπονηθούν στο πλαίσιο του νόμου Dodd-Frank. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέρχονται τώρα στο στάδιο υλοποίησης, με μια σταδιακή προσέγγιση που περιγράφεται κατωτέρω. Υποχρέωση αναφοράς Οι κανόνες υποχρεωτικής αναφοράς και διαφάνειας άρχισαν να εφαρμόζονται από τις 12 Οκτωβρίου Η υποχρέωση αναφοράς επιβάλλεται σταδιακά κατά προϊόντα και είδη συμμετεχόντων στην αγορά: (i) από τις 12 Οκτωβρίου 2012, οι μεγάλοι συμμετέχοντες στην αγορά 3 πρέπει να αρχίσουν να αναφέρουν τις πράξεις ανταλλαγής επιτοκίων και τις συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου (ii) από τον Ιανουάριο του 2013, η υποχρέωση αναφοράς για τους εν λόγω συμμετέχοντες θα επεκταθεί στις πράξεις ανταλλαγής μετοχών, τις πράξεις ανταλλαγής νομισμάτων και άλλες συμφωνίες ανταλλαγής βασικών εμπορευμάτων τέλος, (iii) από τον Απρίλιο του 2013, όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά (συμπεριλαμβανομένων των διαπραγματευτών σε πράξεις εκτός των ανταλλαγών και των μικρότερων συμμετεχόντων σε πράξεις ανταλλαγής) θα πρέπει να συμμορφώνονται με την υποχρέωση αναφοράς, σε όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Υποχρέωση εκκαθάρισης Η υποχρέωση εκκαθάρισης θα εφαρμοστεί σταδιακά κατά προϊόντα και είδη συμμετεχόντων. Η CFTC πρότεινε στις 24 Ιουλίου 2012 τις πρώτες κατηγορίες πράξεων ανταλλαγής που θα υπόκεινται σε υποχρεωτική εκκαθάριση, οι οποίες περιλαμβάνουν δύο κατηγορίες συμβάσεων αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου και τέσσερις κατηγορίες ανταλλαγών επιτοκίου που πρέπει να εκκαθαρίζονται από αναγνωρισμένους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και οι κανόνες θα οριστικοποιηθούν μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του Στη συνέχεια θα εφαρμόζεται η σταδιακή προσέγγιση ανά τύπο συμμετέχοντος στην αγορά (90/180/270 ημέρες για συμμόρφωση με την υποχρέωση εκκαθάρισης) 4. Μια παρόμοια προσέγγιση θα ακολουθήσει για άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Ελβετία Δεν υπάρχει καθεστώς υποχρεωτικής εκκαθάρισης ή αναφοράς στην Ελβετία για τις συναλλαγές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων. Η Ελβετία, πάντως, είναι δεσμευμένη για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων της G20 για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα. 3 4 Χρηματιστήρια και πλατφόρμες, γραφεία συμψηφισμού, αποθετήρια δεδομένων ανταλλαγών, διαπραγματευτές ανταλλαγών (SD) και μείζονες συμμετέχοντες σε ανταλλαγές (MSP). Η πρώτη ομάδα οντοτήτων που θα υποχρεούνται να προβούν σε εκκαθάριση εντός 90 ημερών από την έκδοση, εκ μέρους της CFTC, τελικής εντολής εκκαθάρισης περιλαμβάνει διαπραγματευτές ανταλλαγών, μείζονες συμμετέχοντες σε ανταλλαγές και ιδιωτικά κεφάλαια που εισέρχονται σε περισσότερες από 200 συμφωνίες ανταλλαγής (swaps) ανά μήνα. Η δεύτερη ομάδα, που οφείλει να συμμορφωθεί εντός 180 ημερών, περιλαμβάνει όλα τα άλλα ιδιωτικά κεφάλαια, ομάδες βασικών εμπορευμάτων και σε άλλους που συμμετέχουν σε χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες. Η τρίτη ομάδα, η οποία διαθέτει 270 ημέρες για να συμμορφωθεί με την υποχρέωση εκκαθάρισης, περιλαμβάνει τα πρόσωπα που δεν προβλέπονται από τις δύο πρώτες ομάδες, όπως εκκαθάριση για επιμέρους λογαριασμούς τρίτων και συνταξιοδοτικά ταμεία. 5

6 Το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο αποφάσισε, στις 27 Αυγούστου 2012, ότι η ισχύουσα ελβετική ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών υποδομών της αγοράς πρέπει να τροποποιηθεί για να συμμορφωθεί με τις συστάσεις του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) και με τα νέα πρότυπα των διεθνών φορέων θέσπισης προτύπων για τις υποδομές των χρηματοπιστωτικών αγορών. Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών έχει λάβει εντολή να εκπονήσει σχέδιο εγγράφου διαβούλευσης έως την άνοιξη του 2013 και στοχεύει στον συντονισμό της προσέγγισής του με την ΕΕ με σκοπό να εκδώσει κανονισμό που θα είναι ισοδύναμος με τον EMIR. Με το ανακοινωθέν τύπου της 29ης Αυγούστου 2012, η Κρατική Γραμματεία Διεθνών Χρηματοπιστωτικών Θεμάτων ανέφερε ρητά ότι «Προκειμένου να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα των ελβετικών φορέων της αγοράς και η πρόσβασης στην αγορά στην ΕΕ, πρέπει να επιδιωχθεί ρύθμιση ισοδύναμη με εκείνη της ΕΕ όσον αφορά τις [μεταρρυθμίσεις της υποδομής συναλλαγών και χρηματοπιστωτικών αγορών]». Η Ελβετία βρίσκεται, συνεπώς, στη φάση της προετοιμασίας των επερχόμενων μεταρρυθμίσεων και το ελβετικό κανονιστικό πλαίσιο δεν έχει ακόμη καθοριστεί. Ιαπωνία Η ιαπωνική αρχή εποπτείας του χρηματοπιστωτικού τομέα (FSA) πρότεινε τον Ιούλιο του 2012 μια υπουργική απόφαση η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 2012 σχετικά με μεταρρυθμίσεις όσον αφορά την υποχρεωτική χρήση των κεντρικών αντισυμβαλλομένων (υποχρέωση εκκαθάρισης) και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών (υποχρέωση αναφοράς). Υποχρέωση αναφοράς Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που είναι καταχωρισμένα στο πλαίσιο του νόμου περί συναλλαγών χρηματοπιστωτικών μέσων (FIEA) θα πρέπει να αναφέρουν στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών τις συναλλαγές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμες υπηρεσίες αρχείων καταγραφής συναλλαγών, όπως οι συναλλαγές πιστωτικών παραγώγων και οι συναλλαγές προθεσμιακών συμβάσεων, συμβάσεων με δικαίωμα προαίρεσης και συμβάσεων ανταλλαγής επιτοκίων, συναλλάγματος και μετοχών. Οι εφαρμοστέες συναλλαγές θα επανεξεταστούν με σκοπό την επέκταση μετά τον Νοέμβριο του 2012, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στην υποδομή της αγοράς. Υποχρέωση εκκαθάρισης Η Ιαπωνία σχεδιάζει σταδιακή εφαρμογή. Όπως περιγράφεται στην τέταρτη έκθεση προόδου του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) σχετικά με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στον τομέα των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων, από το Νοέμβριο του 2012, ορισμένες τυποποιημένες συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου 5 και συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων 6 θα υπόκεινται σε υποχρεωτική εκκαθάριση. Το πεδίο των προϊόντων που υπόκεινται σε υποχρεωτική εκκαθάριση θα 5 6 Συμβάσεις αντιστάθμισης κινδύνου πιστοληπτικής ικανότητας (CDS) που βασίζονται σε δείκτη (δηλαδή itraxx Japan Index Series) Γνήσιες (Plain-vanilla) ανταλλαγές επιτοκίων (IRS) εκφρασμένες σε JPY με αναφορά στο LIBOR 6

7 επεκταθεί στη συνέχεια σε άλλα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα 7 λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία όπως το μέγεθος των συναλλαγών και ο βαθμός τυποποίησης. Επίσης, σε ένα πρώτο στάδιο, το πεδίο των απαιτήσεων υποχρεωτικής εκκαθάρισης θα εφαρμοστεί μόνο στις συναλλαγές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων που συνάπτονται μεταξύ των κυριότερων εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων 8. Οι υποχρεώσεις εκκαθάρισης θα μπορούσαν να επεκταθούν στο μέλλον στις συναλλαγές μεταξύ αυτών των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αλλοδαπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (που δεν έχουν καταχωριστεί στο πλαίσιο του FIEA), λαμβανομένων υπόψη των διεθνών συζητήσεων που είναι επί του παρόντος σε εξέλιξη σχετικά με τις διασυνοριακές κανονιστικές ρυθμίσεις. Οι ξένες κεντρικές τράπεζες, ως εκ τούτου, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των υποχρεώσεων αναφοράς και εκκαθάρισης που επιβάλλονται από τις μεταρρυθμίσεις στις αγορές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων στην Ιαπωνία. Αυστραλία Στις 12 Σεπτεμβρίου 2012, η κυβέρνηση της Αυστραλίας κατέθεσε νομοσχέδιο στο Κοινοβούλιο (νομοσχέδιο του 2012 για την τροποποίηση της νομοθεσίας περί εταιριών (συναλλαγές παραγώγων)), το οποίο θα αποτελεί ένα νομοθετικό πλαίσιο για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων των αγορών εξωχρηματιστηριακών παραγώγων στην Αυστραλία. Το πλαίσιο προτείνει μια ευέλικτη προσέγγιση, που επιτρέπει στον υπουργό να αποφασίζει κατά πόσον η υποχρεωτική εκκαθάριση, αναφορά ή διαπραγμάτευση σε οργανωμένες πλατφόρμες πρέπει να εφαρμόζεται σε ορισμένες κατηγορίες εξωχρηματιστηριακών παραγώγων. Το νομοσχέδιο έχει ψηφιστεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και αναμένεται η εξέταση από τη Γερουσία. Η νομοθεσία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του Θα απαιτηθούν εκτελεστικοί κανονισμοί και κανόνες πριν επιβληθούν οποιεσδήποτε υποχρεωτικές απαιτήσεις. Βάσει του πλαισίου, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Αυστραλίας (Australian Securities and Investments Commission / ASIC) ) θα είναι εξουσιοδοτημένη να εκδίδει εκτελεστικούς κανόνες. Η Κεντρική Τράπεζα Αυστραλίας (Reserve Bank of Australia), η αυστραλιανή αρχή προληπτικής εποπτείας των τραπεζών (Australian Prudential Regulation Authority) και η ASIC έχουν το δικαίωμα να παρέχουν συμβουλές στον Υπουργό σχετικά με το κατά πόσον θα πρέπει να εφαρμόζονται υποχρεωτικές απαιτήσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες εξωχρηματιστηριακών παραγώγων. Ως εκ τούτου, στην Αυστραλία, το νομοθετικό πλαίσιο για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στον τομέα των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων, έχει προταθεί αλλά δεν έχει ακόμη εγκριθεί. Θα πρέπει επίσης να προσδιοριστούν περαιτέρω εκτελεστικοί κανόνες. 7 Ανταλλαγές επιτοκίων (IRS) εκφρασμένες σε JPY με αναφορά στο TIBOR, IRS εκφρασμένες σε ξένο νόμισμα (US$ and και ευρώ), και CDS που αναφέρονται σε ιαπωνική εταιρεία. 8 Προϊόντα που υπόκεινται σε υποχρεωτική εκκαθάριση μεταξύ μεγάλων εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που είναι καταχωρισμένα στο πλαίσιο του Financial Instruments Exchange Act (FIEA) τα οποία είναι μέλη του οργανισμού εκκαθάρισης (Japan Securities Clearing Corporation, JSCC) ή που αποτελούν θυγατρικές μητρικής εταιρείας που είναι μέλος του JSCC. 7

8 Καναδάς Στον Καναδά, το νομοθετικό πλαίσιο για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων των αγορών εξωχρηματιστηριακών παραγώγων δεν έχει ακόμη πλήρως καθοριστεί. Οι μεγαλύτερες επαρχίες όσον αφορά τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα και άλλοι φορείς ασχολούνται επί του παρόντος με τη θέσπιση της νομοθεσίας 9. Οι αρχές διαχείρισης κινητών αξιών του Καναδά (Canadian Securities Administrators / CSA) εργάζονται για την κατάρτιση του εκτελεστικού κανονισμού ή των εκτελεστικών κανόνων που συνδέονται με τη νομοθεσία. Αναφορά Οι CSA δημοσίευσαν έγγραφο διαβούλευσης σχετικά με τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών για ενημέρωση της διαδικασίας διαμόρφωσης των κανόνων. Το Οντάριο και το Κεμπέκ έχουν ήδη τροποποιήσει τη νομοθεσία για την υποστήριξη των αναφορών στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών και την κανονιστική πρόσβαση στα δεδομένα και οι περισσότερες επαρχίες αξιολογούν το αν θα απαιτηθούν νομοθετικές αλλαγές. Οι CSA θα προβούν σε διαβούλευση σχετικά με τους κανόνες για αναφορές σχετικά με τις συναλλαγές και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του Η εφαρμογή των απαιτήσεων έχει προγραμματισθεί για το πρώτο εξάμηνο του Εκκαθάριση Οι αρχές διαχείρισης κινητών αξιών του Καναδά (CSA) διεξήγαγαν διαβούλευση σχετικά με την εκκαθάριση, η οποία έκλεισε το τρίτο τρίμηνο του 2012 και θα ενημερώσουν σχετικά με την επικείμενη διαδικασία διαμόρφωσης κανόνων. Οι επαρχιακές κανονιστικές ρυθμίσεις για την κεντρική εκκαθάριση αναμένεται να υλοποιηθούν, στις επαρχίες στις οποίες καταγράφεται η πλειονότητα των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων, έως τα μέσα του Ωστόσο, θα απαιτηθούν περαιτέρω εργασίες προκειμένου να εναρμονισθεί η νομοθεσία σε όλες τις επαρχίες. Οι CSA εργάζονται επίσης για την εκπόνηση εκτελεστικών κανόνων για την κεντρική εκκαθάριση, οι οποίοι αναμένεται να δημοσιευθούν για διαβούλευση στις αρχές του Χονγκ Κονγκ Το Χονγκ Κονγκ πρότεινε το ρυθμιστικό καθεστώς του για τις μεταρρυθμίσεις στις αγορές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων μετά το πέρας της διαδικασίας διαβούλευσης. Η νομοθετική διαδικασία για την έγκριση του νέου ρυθμιστικού καθεστώτος είναι ακόμη σε εξέλιξη. Η νομισματική αρχή του Χονγκ Κονγκ (Hong Kong Monetary Authority / HKMA) και η Επιτροπή κεφαλαιαγορών του Χονγκ Κονγκ (Securities and Futures Commission of Hong Kong / SFC) διεξήγαγαν δημόσια διαβούλευση τον Οκτώβριο του 2011 σχετικά με το προτεινόμενο κανονιστικό καθεστώς τους για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα για το Χονγκ Κονγκ, συμπεριλαμβανομένων της υποχρεωτικής εκκαθάρισης και αναφοράς. Μετά τη διαδικασία διαβούλευσης, η HKMA και η SFC κοινοποίησαν τα κοινά τους 9 Οι αρμοδιότητες κανονιστικής ρύθμισης για τις κινητές αξίες ανήκουν στις επαρχίες του Καναδά. 8

9 συμπεράσματα τον Ιούλιο του Η νομοθετική πρόταση δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη. Αναφορά Η κανονιστική πρόταση για υποχρεωτική αναφορά εξετάστηκε από μια επιτροπή του Νομοθετικού Συμβουλίου και είναι τώρα στο στάδιο της εκπόνησης νομοσχεδίου. Ο στόχος είναι να υποβληθούν οι απαιτούμενες νομοθετικές τροποποιήσεις στο νομοθετικό σώμα στις αρχές του Η προσέγγιση θα εφαρμοστεί σταδιακά, αρχίζοντας με τις συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίου και τις μη παραδοτέες προθεσμιακές συμβάσεις. Το ρυθμιστικό πλαίσιο που προτείνεται στο Χονγκ Κονγκ προβλέπει απαιτήσεις τοποθεσίας για την αναφορά σε αρχεία καταγραφής συναλλαγών: Όλες οι συναλλαγές παραγώγων που έχουν σχέση με τις χρηματοπιστωτικές αγορές του Χονγκ Κονγκ θα απαιτείται να αναφέρονται στο τοπικό αρχείο καταγραφής συναλλαγών που έχει δημιουργηθεί από το αρχείο καταγραφής συναλλαγών της HKMA. Εκκαθάριση Τα συμπεράσματα της διαβούλευσης περιορίζουν τις υποχρεώσεις εκκαθάρισης στις συναλλαγές που καταχωρίζονται στο Χονγκ Κονγκ. Λαμβάνοντας υπόψη τις απαντήσεις που ελήφθησαν από τη διαβούλευση, οι ρυθμιστικές αρχές έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται μια νομοθετική πρόταση που θα υποβληθεί στο Νομοθετικό Συμβούλιο με στόχο την θέσπιση των απαιτούμενων νομοθετικών τροποποιήσεων στις αρχές του Εν τω μεταξύ, υπάρχει μια ενδιάμεση νομοθετική πρόταση για την υποστήριξη της εκούσιας εκκαθάρισης ορισμένων συναλλαγών παραγώγων, μέσω τοπικών κεντρικών αντισυμβαλλομένων που αναγνωρίζονται από την SFC. 4. ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΧΡΕΟΥΣ ΣΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΗΠΑ Ο νόμος Dodd-Frank (DFA) εξαιρεί τις ανταλλαγές αντισυμβαλλομένου ο οποίος είναι μια Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ή μια ομοσπονδιακή υπηρεσία η οποία υποστηρίζεται ρητώς από την πλήρη πίστη και πίστωση των Ηνωμένων Πολιτειών 10. Άλλες κεντρικές τράπεζες, δηλαδή οι ξένες κεντρικές τράπεζες, δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτήν την εξαίρεση. Η CFTC και η SEC έχουν εξετάσει την ενδεχόμενη εφαρμογή εκάστης των απαιτήσεων που καθορίζονται στον νόμο Dodd-Frank και επεδίωξαν να περιορίσουν τις επιπτώσεις τους στις ξένες κεντρικές τράπεζες κατά περίπτωση όταν εκπόνησαν τους εκτελεστικούς κανόνες, όπως περιγράφεται κατωτέρω. Με την παραδοχή ότι οι δημόσιοι φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση του δημοσίου χρέους ή παρεμβαίνουν σε αυτήν αποτελούν μέρος της κυβέρνησης, οι ξένες κεντρικές τράπεζες και οι αλλοδαποί δημόσιοι φορείς διαχείρισης του χρέους 10 DFA, Sec (B) για τις εξαιρέσεις ανταλλαγών (SWAP): «Ο όρος «swap» δεν περιλαμβάνει [...]: (ix) οποιαδήποτε συμφωνία, σύμβαση ή συναλλαγή, ο αντισυμβαλλόμενος της οποίας είναι μια Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ή ομοσπονδιακή υπηρεσία, η οποία υποστηρίζεται ρητώς από την πλήρη πίστη και πίστωση των Ηνωμένων Πολιτειών [ ] 9

10 καλύπτονται από το ίδιο καθεστώς. Με άλλα λόγια, όπως περιγράφεται κατωτέρω, οι δημόσιοι φορείς που διαχειρίζονται το δημόσιο χρέος θα επωφελούνται επίσης από την εξαίρεση από τις υποχρεώσεις εκκαθάρισης και αναφοράς. Απαιτήσεις καταχώρισης Γενικά, η CFTC έχει εξαιρέσει τις κεντρικές τράπεζες από τις απαιτήσεις καταχώρισης που διαφορετικά θα εφαρμόζονταν εάν το οικείο ίδρυμα εθεωρείτο ότι εμπίπτει στον ορισμό του διαπραγματευτή συμφωνιών ανταλλαγής ή του μείζονος σημασίας συμμετέχοντος σε συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων. Στην τελική κοινή απόφαση 11 με την SEC, οι CFTC και SEC καθόρισαν βασικούς όρους που καθορίζονται στον DFA, συμπεριλαμβανομένων των ορισμών των όρων «διαπραγματευτής συμφωνιών ανταλλαγής», «μείζονος σημασίας συμμετέχοντες σε συμφωνίες ανταλλαγής» και των «επιλέξιμος συμμετέχων σε σύμβαση.» Στην γνωστοποίηση της CFTC για το ομοσπονδιακό μητρώο, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, αν και οι αλλοδαποί φορείς δεν έχουν κατ ανάγκη ασυλία έναντι της δικαιοδοσίας των ΗΠΑ για τις εμπορικές δραστηριότητες που διεξάγονται σε αγορές των ΗΠΑ, δεν υπάρχει τίποτα στις σχετικές διατάξεις του DFA ή στο νομοθετικό ιστορικό που να αναφέρει ότι το Κογκρέσο, ψηφίζοντας τον DFA, είχε την πρόθεση να αποκλίνει από τις παραδόσεις του διεθνούς συστήματος συμπεριλαμβάνοντας τις ξένες κυβερνήσεις, τις ξένες κεντρικές τράπεζες και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στα πλαίσια των ορισμών των όρων «διαπραγματευτής συμφωνιών ανταλλαγής» ή «μείζονος σημασίας συμμετέχων σε συμφωνίες ανταλλαγής». Συνεπώς, κατά την ερμηνεία της CFTC, οι εν λόγω ξένες κυβερνήσεις, ξένες κεντρικές τράπεζες και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να εγγράφονται στα μητρώα της CFTC ως διαπραγματευτές συμφωνιών ανταλλαγής ή μείζονος σημασίας συμμετέχοντες σε συμφωνίες ανταλλαγής 12. Υποχρέωση αναφοράς Εφόσον εξαιρούνται από τις απαιτήσεις καταχώρισης, οι ξένες κεντρικές τράπεζες εξαιρούνται επίσης από την υποχρέωση αναφοράς. Ωστόσο, ένας αμερικανός αντισυμβαλλόμενος που διεξάγει συναλλαγή με ξένη κεντρική τράπεζα θα εξακολουθεί να υπόκειται στην υποχρέωση αναφοράς δυνάμει του DFA. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που μια ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα συναλλάσσεται με διαπραγματευτή συμφωνιών ανταλλαγής εγγεγραμμένο στην CFTC, ο εν λόγω διαπραγματευτής θα εξακολουθήσει να υπόκειται στις απαιτήσεις τήρησης αρχείων και αναφοράς που εφαρμόζονται στην ανταλλαγή, ακόμη και αν η πράξη δεν υπόκειται σε υποχρεωτικές απαιτήσεις εκκαθάρισης. Η κατάσταση συνάδει με τον EMIR (όπου ο αντισυμβαλλόμενος σε μια συναλλαγή μιας κεντρικής τράπεζας εξακολουθεί να υπόκειται σε υποχρέωση αναφοράς), αλλά δημιουργεί μια διαφοροποιημένη προσέγγιση μεταξύ κεντρικών τραπεζών των ΗΠΑ και ξένων κεντρικών τραπεζών στο πλαίσιο του DFA. Πράγματι, οι συναλλαγές με τις Βλέπε 77, Ομοσπονδιακός κανονισμός (23 Μαΐου 2012) Βλέπε 77, Ομοσπονδιακός κανονισμός 30596,

11 κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ εξαιρούνται πλήρως από τον DFA και έτσι δεν χρειάζεται να αναφέρονται, ενώ οι συναλλαγές με ξένες κεντρικές τράπεζες πρέπει να αναφέρονται από τον αντισυμβαλλόμενο των ΗΠΑ. Υποχρέωση εκκαθάρισης Σε χωριστή έκδοση κανόνων 13, η CFTC αντιμετώπισε διάφορες εξαιρέσεις από την συνήθως εφαρμοστέα απαίτηση, σύμφωνα με την οποία όλες οι συμφωνίες ανταλλαγής πρέπει να υποβάλλονται σε κεντρικό αντισυμβαλλόμενο που έχει καταχωριστεί στην CFTC για εκκαθάριση και έχει ερμηνεύσει ότι μια ξένη κεντρική τράπεζα απαλλάσσεται από τυχόν υποχρεωτικές απαιτήσεις εκκαθάρισης που μπορεί διαφορετικά να ήταν εφαρμοστέες. Για να καταλήξει στην απόφαση ότι οι ξένες κυβερνήσεις, οι ξένες κεντρικές τράπεζες και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν θα πρέπει να υπόκεινται στην υποχρέωση εκκαθάρισης του DFA που κυρώθηκε από το Κογκρέσο, η CFTC ανέφερε παρόμοιο σκεπτικό που είχε συζητήσει προηγουμένως κατά τη χορήγηση της απαλλαγής από καταχώριση που παρουσιάζεται ανωτέρω. Ειδικότερα, η CFTC σημείωσε 14 ότι γίνεται η παραδοχή ότι «οι νομοθέτες λαμβάνουν υπόψη τα νόμιμα κυρίαρχα συμφέροντα των άλλων εθνών όταν συντάσσουν αμερικανικούς νόμους». Σε αυτό το πλαίσιο, η CFTC σημείωσε ότι δεν υπάρχει καμία διάταξη στον DFA που να υποδηλώνει ότι το Κογκρέσο είχε την πρόθεση να παρεκκλίνει από τις εν λόγω παραδόσεις κατά την έκδοση των απαιτήσεων εκκαθάρισης στον DFA, και έχοντας υπόψη το σκεπτικό της αβροφροσύνης, η CFTC δήλωσε 15 ότι οι ξένες οι κυβερνήσεις, οι κεντρικές τράπεζες και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν θα πρέπει να υπόκεινται στην υποχρέωση εκκαθάρισης που καθορίζεται στον DFA. Ελβετία Δεν υπάρχει υποχρεωτικό καθεστώς εκκαθάρισης ή αναφοράς συναλλαγών στην Ελβετία για τις συναλλαγές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων. Κατά συνέπεια, οι συναλλαγές σε εξωχρηματιστηριακά παράγωγα που εκτελούνται με την εθνική τράπεζα της Ελβετίας ή με κάθε άλλη κεντρική τράπεζα ή με εγχώριους ή μη εγχώριους δημόσιους φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση του δημοσίου χρέους ή παρεμβαίνουν σε αυτήν, δεν χρειάζεται να εκκαθαρίζονται κεντρικά ή να αναφέρονται κατά το ελβετικό δίκαιο. Ομοίως, δεν εφαρμόζονται διμερείς τεχνικές μετριασμού του κινδύνου σε συναλλαγές στις οποίες εμπλέκεται μία κεντρική τράπεζα. Η Ελβετία έχει ανακοινώσει δημοσίως ότι προτίθεται να παρακολουθήσει στενά την προσέγγιση του EMIR και αποσκοπεί στην θέσπιση ισοδύναμου κανονισμού. Οι ξένες κεντρικές τράπεζες σύμφωνα με το ελβετικό δίκαιο, επομένως, είναι πιθανό ότι θα επωφεληθούν από μεταχείριση ισοδύναμη με αυτήν που προβλέπεται για τις ξένες κεντρικές τράπεζες βάσει του EMIR Βλέπε 77, Ομοσπονδιακός κανονισμός (19 Ιουλίου 2012). Βλέπε 77, Ομοσπονδιακός κανονισμός 42560, Βλέπε 77, Ομοσπονδιακός κανονισμός 42560,

12 Ιαπωνία Στην Ιαπωνία, το υπουργικό διάταγμα η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 2012 εξαιρεί τις συναλλαγές με ξένες κεντρικές τράπεζες και φορείς διαχείρισης δημοσίου χρέους από τις υποχρεώσεις εκκαθάρισης και αναφοράς. Χονγκ Κονγκ Η μεταχείριση των κεντρικών τραπεζών εξετάζεται στα κοινά συμπεράσματα των HKMA-SFC που δημοσιεύτηκαν τον Ιούλιο του 2012 μετά τη διαδικασία διαβούλευσης (βλ. ανωτέρω). Τα συμπεράσματα αυτά προτείνουν εξαιρέσεις από τις υποχρεώσεις εκκαθάρισης και αναφοράς για τις κεντρικές τράπεζες και για τους δημόσιους φορείς που διαχειρίζονται δημόσιο χρέος από περιοχές δικαιοδοσίας που παρέχουν αμοιβαία μεταχείριση σε κεντρικές τράπεζες και γραφεία διαχείρισης χρέους του Χονγκ Κονγκ. Υποχρέωση αναφοράς Σύμφωνα με την προσέγγιση που προτείνεται σήμερα, οι ξένες κεντρικές τράπεζες και οι δημόσιοι φορείς που διαχειρίζονται δημόσιο χρέος θα απαλλαγούν από την υποχρέωση αναφοράς. Τα κοινά συμπεράσματα των HKMA-SFC που δημοσιεύτηκαν τον Ιούλιο του 2012 αναφέρουν ότι: «Όσον αφορά τις εξαιρέσεις για τις κεντρικές τράπεζες κ.λπ., εξετάσαμε ρυθμίσεις που προτείνονται σε άλλα χρηματοπιστωτικά κέντρα. Με βάση αυτά, είμαστε σε θέση να μελετήσουμε την εισαγωγή περιορισμένων εξαιρέσεων από την υποχρεωτική απαίτηση αναφοράς για οντότητες του δημόσιου τομέα που ασχολούνται με τη διαχείριση δημόσιου χρέους, προκειμένου να μην θίξουμε τις εξουσίες τους για τη σταθεροποίηση της αγοράς, εάν και όταν απαιτείται. Οι εν λόγω οντότητες περιλαμβάνουν τις κεντρικές τράπεζες, τις νομισματικές αρχές ή δημόσιους φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση του δημόσιου χρέους και των αποθεμάτων και τη διατήρηση της σταθερότητας της αγοράς, καθώς και παγκόσμια θεσμικά όργανα, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, κλπ. Συγκεκριμένα, οι τρέχουσες απόψεις μας είναι ότι (1) όλα τα σχετικά παγκόσμια θεσμικά όργανα θα πρέπει να εξαιρούνται πλήρως από την υποχρέωση αναφοράς, (2) για τις κεντρικές τράπεζες, τις αρχές και τους φορείς, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κριτήρια όπως η αμοιβαιότητα για τον προσδιορισμό του αν θα χορηγούνται εξαιρέσεις από την υποχρέωση αναφοράς» 16. Ωστόσο, οι αντισυμβαλλόμενοι που υπόκεινται σε ρυθμιστικό καθεστώς του Χονγκ Κονγκ και προβαίνουν σε μια συναλλαγή με ξένη κεντρική τράπεζα θα εξακολουθούν να υπόκεινται στην υποχρέωση αναφοράς. Η προσέγγιση αυτή συνάδει με τον EMIR. Υποχρέωση εκκαθάρισης Ομοίως, σύμφωνα με την τρέχουσα προτεινόμενη προσέγγιση του Χονγκ Κονγκ, οι ξένες κεντρικές τράπεζες και οι δημόσιοι φορείς που διαχειρίζονται δημόσιο χρέος θα εξαιρούνται από την υποχρέωση εκκαθάρισης. Τα κοινά συμπεράσματα των HKMA- SFC που δημοσιεύτηκαν τον Ιούλιο του 2012 αναφέρουν ότι: «Εξετάσαμε προσεκτικά την ανατροφοδότηση από τη γενική εξαίρεση από την εκκαθάριση και κρίνουμε σκοπιμότερο να χορηγήσουμε ορισμένες από τις ζητούμενες εξαιρέσεις. Επισημαίνουμε επίσης ότι, καθώς περισσότερες περιοχές δικαιοδοσίας παρέχουν λεπτομέρειες σχετικά με τους προτεινόμενους κανόνες τους για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, εμφανίζεται μια σαφέστερη τάση των τύπων γενικής εξαίρεσης που ενδεχομένως θα καθιερωθούν σε 16 Παράγραφος 127,

13 μεγάλες περιοχές δικαιοδοσίας, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να επανεξεταστεί αν θα χορηγηθούν εξαιρέσεις από την εκκαθάριση, και αν ναι, σε ποιο βαθμό. Ειδικότερα (1) Είμαστε διατεθειμένοι να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να χορηγήσουμε εξαιρέσεις από την εκκαθάριση όσον αφορά συναλλαγές με ορισμένες κεντρικές τράπεζες, νομισματικές αρχές ή φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση του δημοσίου χρέους και των αποθεμάτων και τη διατήρηση της σταθερότητας της αγοράς, καθώς και παγκόσμια θεσμικά όργανα, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, κλπ. Θα λαμβάνονται υπόψη κριτήρια όπως η αμοιβαιότητα όταν θα κρίνεται αν θα χορηγήσουμε εξαίρεση για κεντρικές τράπεζες, νομισματικές αρχές και δημόσιους φορείς». 17 Το Χονγκ Κονγκ θα συνεχίσει να παρακολουθεί τα διεθνή πρότυπα και τις πρακτικές για να καθορίσει τις λεπτομέρειες σχετικά με τις εν λόγω εξαιρέσεις, για τις οποίες θα διεξαχθεί διαβούλευση το πρώτο τρίμηνο του Αυστραλία Το νομοσχέδιο για τις συναλλαγές παραγώγων, όπως προτείνεται σήμερα στην Αυστραλία, δεν εντάσσει ούτε αποκλείει απόλυτα οποιαδήποτε νομικά ή φυσικά πρόσωπα από τις υποχρεωτικές απαιτήσεις αναφοράς συναλλαγών ή κεντρικής εκκαθάρισης. Όταν ο υπουργός αποφασίζει ότι μια υποχρεωτική απαίτηση θα εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών, διαθέτει την διακριτική ευχέρεια, στο σημείο αυτό, να περιορίζει τις οντότητες στις οποίες θα μπορούσε να εφαρμόζεται η υποχρεωτική απαίτηση 18. Με την επιφύλαξη των ορίων που καθορίζονται δυνάμει των κανονισμών, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Αυστραλίας (Australian Securities and Investments Commission / ASIC) αναμένεται ότι θα θεσπίσει κανόνες που θα καθορίζουν τις λεπτομέρειες για τον τρόπο με τον οποίο οι συμμετέχοντες μπορούν να συμμορφώνονται με τις υποχρεωτικές απαιτήσεις. Οι κανόνες μπορούν επίσης να προβλέπουν εξαιρέσεις. Η τελική έκταση της κάθε υποχρεωτικής απαίτησης, ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρείται μέρος των επερχόμενων διαδικασιών διαβούλευσης για τις αποφάσεις του Υπουργού, τους κανονισμούς ή τις διατάξεις της ASIC. Από την ανταλλαγή απόψεων με το προσωπικό, οι πρώτες παρατηρήσεις στο επίπεδο του προσωπικού καταδεικνύουν ότι οι κεντρικές τράπεζες/οι φορείς του δημοσίου πιθανώς θα εξαιρεθούν από τις υποχρεωτικές απαιτήσεις εκκαθάρισης και αναφοράς. Ωστόσο, καμία επίσημη απόφαση έχει ληφθεί ακόμη Παράγραφος 167, Τμήμα 901-D του νομοσχεδίου για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα ( 901D - Κανονισμοί μπορούν να περιορίζουν τα πρόσωπα στα οποία μπορούν να επιβληθούν απαιτήσεις Οι κανονισμοί δύνανται να ορίζουν ότι οι κανόνες για τις συναλλαγές παραγώγων: (α) Δεν μπορούν να επιβάλλουν απαιτήσεις (ή ορισμένους τύπους απαιτήσεων) σε ορισμένες κατηγορίες προσώπων ή (β), μπορούν να επιβάλλουν απαιτήσεις (ή ορισμένους τύπους απαιτήσεων) σε ορισμένες κατηγορίες προσώπων, μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις. Σημείωση: Μια κατηγορία προσώπων μπορεί να περιγράφεται με αναφορά σε οποιοδήποτε ζήτημα, μεταξύ άλλων (για παράδειγμα): (α) Ο όγκος των συναλλαγών παραγώγων που συνάπτονται από άτομα κατά τη διάρκεια μιας περιόδου ή (β) τα χαρακτηριστικά ή η φύση των προσώπων ή των επιχειρήσεών τους ή (γ) ο τόπος διαμονής ή άσκησης δραστηριότητας των προσώπων. 13

14 Αυτό το σκεπτικό και η σχετική προσέγγιση σημειώθηκαν στη διαβούλευση του Απριλίου 2012, όπου αναφέρθηκαν τα εξής 19 : «Τα οφέλη που προσφέρουν οι κανόνες για την κεντρική εκκαθάριση πρέπει να σταθμίζονται έναντι του κόστους τους. Ένας βασικός παράγοντας για τον καθορισμό του κόστους (και των πρακτικών λεπτομερειών) ενός καθεστώτος υποχρεωτικής κεντρικής εκκαθάρισης είναι η φύση των μερών που μπορούν εν δυνάμει να υπόκεινται σε υποχρεώσεις που επιβάλλει το καθεστώς. Επομένως, μπορεί να είναι σκόπιμο να εφαρμόζεται η υποχρέωση εκκαθάρισης μόνο σε ορισμένες οντότητες. (...) Μια επιλογή μπορεί να είναι να εξαιρεθούν δημόσιες οντότητες, όπως οι κεντρικές τράπεζες, τα γραφεία διαχείρισης δημόσιου χρέους, οι υπερεθνικές πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες και φορείς όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).» Καναδάς Οι κανόνες δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί. Ανταλλαγές απόψεων σε επίπεδο προσωπικού αναφέρουν ότι εξετάζεται κάποιου είδους εξαίρεση για την Bank of Canada (ή ενδεχομένως, γενικότερα, τις κεντρικές τράπεζες) τόσο για τις υποχρεώσεις εκκαθάρισης όσο και για τις υποχρεώσεις αναφοράς. Μπορεί επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο εξαιρέσεων για την κυβέρνηση του Καναδά και άλλους δημόσιους φορείς. Ωστόσο, οι εργασίες για τις εξαιρέσεις αυτές δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Επομένως, είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την αντιμετώπιση των κεντρικών τραπεζών και των δημόσιων φορέων που διαχειρίζονται το δημόσιο χρέος στο πλαίσιο του επικείμενου καναδικού κανονιστικού καθεστώτος. Συνοπτικός πίνακας Υποχρέωση εκκαθάρισης Υποχρέωση αναφοράς ΕΕ Εξαιρούνται Εξαιρούνται ΗΠΑ Εξαιρούνται Εξαιρούνται Ιαπωνία Εξαιρούνται Εξαιρούνται Ελβετία Θα εξαιρεθούν Θα εξαιρεθούν Αυστραλία Προβλέπεται εξαίρεση Προβλέπεται εξαίρεση Καναδάς Θα εξεταστεί το ενδεχόμενο εξαίρεσης Θα εξεταστεί το ενδεχόμενο εξαίρεσης Χονγκ Κονγκ Προβλέπεται εξαίρεση Προβλέπεται εξαίρεση Διεθνής μεταχείριση των ξένων κεντρικών τραπεζών και δημόσιων φορέων που διαχειρίζονται το δημόσιο χρέος 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω, οι κεντρικές τράπεζες και οι δημόσιοι φορείς που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση του δημοσίου χρέους ή παρεμβαίνουν σε αυτήν δεν θα υπόκεινται στην υποχρέωση εκκαθάρισης και αναφοράς σύμφωνα με το αμερικανικό, το ιαπωνικό και το επικείμενο ελβετικό ρυθμιστικό πλαίσιο. Είναι επίσης πιθανό να τύχουν 19 Βλέπε τίτλο «οντότητες» στο έγγραφο διαβούλευσης (εφαρμογή ενός πλαισίου για τις δεσμεύσεις της Αυστραλίας στο πλαίσιο της G20 σχετικά με τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, σελίδα 17) Απρίλιος counter%20derivatives%20commitments%20consultation%20paper/Key%20Documents/PDF/OTC %20Framework%20Implementation_pdf.ashx 14

15 εξαίρεσης υπό τα μελλοντικά νομικά πλαίσια της Αυστραλίας και του Χονγκ Κονγκ. Μπορούν επίσης να αναμένονται εξαιρέσεις σύμφωνα με το καναδικό καθεστώς. Η προσθήκη των ξένων κεντρικών τραπεζών 20 στον κατάλογο των εξαιρούμενων φορέων στο πλαίσιο του EMIR θα αποτρέψει την παρεμπόδιση της άσκησης των νομισματικών αρμοδιοτήτων τους και θα προωθήσει ένα πλαίσιο ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στον τομέα των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων σχετικά με τις συναλλαγές με τις κεντρικές τράπεζες στις εν λόγω περιοχές δικαιοδοσίας, όσον αφορά τις υποχρεώσεις κεντρικής εκκαθάρισης και αναφοράς. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην μεγαλύτερη διεθνή συνοχή και συνέπεια. Η άσκηση νομισματικών αρμοδιοτήτων και η διαχείριση δημοσίου χρέους έχουν κοινές επιπτώσεις στη λειτουργία των αγορών επιτοκίων που πρέπει να συντονιστούν για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική άσκηση αυτών των δύο καθηκόντων. Καθώς το EMIR εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του τις κεντρικές τράπεζες της ΕΕ και άλλους δημόσιους φορείς της ΕΕ που διαχειρίζονται χρέος, προκειμένου να αποφευχθεί ο περιορισμός της εξουσίας τους να εκτελούν τα καθήκοντά τους τα οποία έχουν χαρακτήρα κοινού συμφέροντος, η εφαρμογή διαφορετικών καθεστώτων σε αυτές τις δύο λειτουργίες όταν ασκούνται από οντότητες τρίτων χωρών θα ήταν επιζήμια για την δική τους αποτελεσματικότητα. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι κεντρικές τράπεζες και άλλοι δημόσιοι φορείς τρίτων χωρών που έχουν επιφορτιστεί με τη διαχείριση του δημόσιου χρέους ή παρεμβαίνουν σ αυτήν θα συνεχίσουν να επιτελούν ικανοποιητικά τα καθήκοντά τους, οι δημόσιοι φορείς τρίτων χωρών που έχουν επιφορτιστεί με τη διαχείριση του δημόσιου χρέους ή παρεμβαίνουν σ αυτήν θα πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνονται στις κατ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 6. Όσον αφορά τις τεχνικές μετριασμού του κινδύνου για τις συναλλαγές που δεν εκκαθαρίζονται κεντρικά σε κεντρικό αντισυμβαλλόμενο, η συνολική εικόνα είναι ακόμη αβέβαιη. Μια διεθνής ομάδα εργασίας 21 αναμένεται να παρουσιάσει τις συστάσεις της για τις περιοχές δικαιοδοσίας της G-20 στο τέλος του Το πιο πρόσφατο σχέδιο κειμένου της ομάδας συνιστά την εξαίρεση των συναλλαγών με τις κεντρικές τράπεζες από το πεδίο εφαρμογής των απαιτήσεων περιθωρίου ασφαλείας 22. Αυτό συνάδει με τους κανόνες της ΕΕ (EMIR). Η Επιτροπή θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην εξέλιξη της έκθεσης της WGMR και την εφαρμογή της σε άλλες δικαιοδοσίες. Η συγκριτική ανάλυση στην παρούσα έκθεση δεν είναι σε καμία περίπτωση διεξοδική. Στηρίζεται επίσης στη νομοθεσία ορισμένων τρίτων χωρών που δεν είναι οριστική. Η έκθεση θα πρέπει να επικαιροποιείται τακτικά, παράλληλα με την πρόοδο της διαδικασίας μεταρρύθμισης σε αυτές και σε άλλες περιοχές δικαιοδοσίας της G20. Στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι απαιτείται μια κατ εξουσιοδότηση πράξη για να τροποποιηθεί το άρθρο 1 παράγραφος 4 του EMIR και να εξαιρεθούν οι κεντρικές τράπεζες και οι δημόσιοι φορείς που έχουν επιφορτιστεί με Οι κεντρικές τράπεζες σε όλες τις περιοχές δικαιοδοσίας που αναλύονται στην παρούσα έκθεση εκτελούν καθήκοντα που συνδέονται με τις νομισματικές τους αρμοδιότητες. WGMR- Working Group on Margins Requirements (ομάδα εργασίας για τις απαιτήσεις περιθωρίου ασφαλείας). Margin requirements for non-centrally cleared derivatives, BCBS and IOSCO, 6 July

16 τη διαχείριση του δημοσίου χρέους ή παρεμβαίνουν σε αυτήν, της Ιαπωνίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, που αποτελούν τις δύο περιοχές δικαιοδοσίας που έχουν σε ισχύ τελικούς κανόνες σχετικά με τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα. Καθώς η Αυστραλία, ο Καναδάς, το Χονγκ Κονγκ και η Ελβετία προχωρούν στην οριστικοποίηση των κανόνων, η Επιτροπή θα παρακολουθεί και θα αναφέρει τις πιο πρόσφατες εξελίξεις με σκοπό την εξαίρεση των αντίστοιχων κεντρικών τραπεζών και γραφείων διαχείρισης χρέους βάσει των κανόνων που προτείνονται σήμερα στις εν λόγω περιοχές δικαιοδοσίας. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι κεντρικές τράπεζες και άλλοι δημόσιοι φορείς τρίτων χωρών που έχουν επιφορτιστεί με τη διαχείριση του δημόσιου χρέους ή παρεμβαίνουν σ αυτήν θα συνεχίσουν να επιτελούν ικανοποιητικά τα καθήκοντά τους, θα εξεταστούν και άλλες χώρες στο μέλλον, ανάλογα με τις ανάγκες. Μπορούν, επομένως, να αναμένονται περαιτέρω τροποποιήσεις του άρθρου 1 παράγραφος 4 του κανονισμού EMIR ώστε να συμπεριληφθούν χώρες που δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα πρώτη έκθεση. Στο άμεσο μέλλον, δεν θα επιβληθεί διαταραχή της αγοράς σε τρίτες χώρες που δεν περιλαμβάνονται στην πρώτη κατ εξουσιοδότηση πράξη, εφόσον οι υποχρεώσεις που αναφέρονται σε κεντρική εκκαθάριση και τεχνικές μετριασμού του κινδύνου για συναλλαγές που δεν έχουν εκκαθαριστεί δεν έχουν ακόμη τεθεί σε ισχύ στην Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο συγχρονισμό της έναρξης ισχύος των υποχρεώσεων αυτών με τις εξαιρέσεις των κεντρικών τραπεζών τρίτων χωρών. 16