Ηγεσία και Προσωπική Ανάπτυξη. Γεωργία Ζάχου

Transcript

1 Ηγεσία και Προσωπική Ανάπτυξη Γεωργία Ζάχου

2 1. Αποτελεσματικός Manager Στόχος κλειδί: Η προσαρμογή ανάμεσα στα προσωπικά χαρακτηριστικά και στα καθήκοντα του manager, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη του κατάλληλου management style.

3 Αποτελεσματικός manager επικοινωνεί αποτελεσματικά επιλύει προβλήματα με δημιουργικό τρόπο λαμβάνει αποφάσεις εργάζεται σαν μέλος ομάδων υποκινεί και ηγείται ομάδων διαπραγματεύεται & επηρεάζει διαχειρίζεται το χρόνο και θέτει προτεραιότητες διαχειρίζεται την αλλαγή core skills

4 Αποτελεσματικός manager Ποιοτικά χαρακτηριστικά ηγετών: αυτογνωσία διαχείριση των συναισθημάτων αυτό-υποκίνηση και υποκίνηση των άλλων αναγνώριση των αισθημάτων των άλλων ικανότητα ακρόασης καλλιέργεια ηγετικής ικανότητας δημιουργία ομάδας διαχείριση σχέσεων αποτελεσματική διαχείριση αλλαγών (Goleman, 1996, 2011) soft skills

5 Δεξιότητα του manager και ατομική διοικητική αποτελεσματικότητα (R. Boyatzis, 1982) Ατομικές δεξιότητες Απαιτήσεις εργασίας Δυο επίπεδα: Οριακή δεξιότητα (ικανοποιητική απόδοση) Ανώτερη δεξιότητα (εξαιρετική απόδοση) Αποτελεσματικές δράσεις & συμπεριφορές Περιβάλλον οργανισμού

6 Ηγέτης ομάδας Μέλος ομάδας Αποτελεσματική γραπτή επικοινωνία Αποτελεσματική προφορική επικοινωνία Ικανότητες αποτελεσματικής παρουσίασης Κριτική αξιολόγηση 12 ηγετικές Δεξιότητες Εφαρμογή εννοιών Λήψη αποφάσεων Θέσπιση και ιεράρχηση στόχων Δημιουργικότητα Στρατηγική προσέγγιση Διαχείριση προσωπικής μάθησης και ανάπτυξης (εργασία 1.1)

7 Αυτορρύθμιση (time, stress mgt) Αυτογνωσία Assertiveness (όντας θετικός) Κοινωνικές δεξιότητες Ενσυναίσθηση Συναισθηματική Νοημοσύνη

8 Αυτοανοφορές Μέτρηση χαρακτηριστικών που σχετίζονται με τη συναισθηματική νοημοσύνη. Προσήνεια, ενσυναίσθηση, ανησυχία, κτλ. Emotional Quotient Inventory (Bar-On, 2006) Αναφορές άλλων Άλλα πρόσωπα (π.χ. γονείς, δάσκαλοι, προϊστάμενοι) καλούνται να εκτιμήσουν τις ικανότητες και τα χαρακτηριστικά κάποιου. Emotional Competence Inventory (Boyatzis, Goleman & Rhee,2000). Αντικειμενική μέτρηση ικανοτήτων Μέτρηση των γνωστικών ικανοτήτων. Ο εξεταζόμενος καλείται να παράγει λύσεις σε προβλήματα, ή να δώσει απαντήσεις σε ερωτήσεις και βαθμολογείται ανάλογα με την επιτυχία που σημείωσε. Mayer, Salovey, Caruso Emotional Intelligemce Test (Mayer, Caruso & Salovey, 2000).

9 Βασικό Μοντέλο Coleman Αυτοεπίγνωση: Η ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει τα συναισθήματα του. Κοινωνικές δεξιότητες: Η ικανότητα του ατόμου να δημιουργεί σχέσεις και να επηρεάζει άλλους ανθρώπους. Αυτοέλεγχος: Η ικανότητα του ατόμου να ελέγχει τα συναισθήματα του. Ενσυναίσθηση: Η ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει τα συναισθήματα των άλλων. Κίνητρα συμπεριφοράς: Η ικανότητα του ατόμου να δημιουργεί κίνητρα για τον εαυτό του ώστε να πετυχαίνει τους στόχους του.

10 LPD Αποτελέσματα! ανάληψη ευθύνης για την προσωπική σας μάθηση χρόνο για την ανασκόπηση της προσωπικής & επαγγελματικής σας ανάπτυξης εφαρμογή των ικανοτήτων και δυνατοτήτων σας εξερεύνηση διαφόρων πτυχών του εαυτού σας εξερεύνηση των αισθημάτων σας κατανόηση των στοιχείων που σας επηρεάζουν

11 LPD Αποτελέσματα! αποδοχή των προκλήσεων αποδοχή feedback από τους άλλους προσπάθεια να είστε πιο ανοιχτοί εμπιστοσύνη στις δυνατότητές σας αντίδραση στις αλλαγές καριέρας διαχείριση της επαγγελματικής σας ανάπτυξης

12 Αυτορρύθμιση (time,stress mgt) Αυτογνωσία Assertiveness (όντας θετικός) Κοινωνικές δεξιότητες Ενσυναίσθηση Συναισθηματική Νοημοσύνη

13 2. Αναπτύσσοντας αυτογνωσία «Η αυτογνωσία και η αποδοχή είναι οι προϋποθέσεις για ψυχολογική υγεία, προσωπική ανάπτυξη και την ικανότητα να γνωρίζει και να αποδέχεται κανείς τους άλλους. Ανθίζει κανείς όταν επιτρέπει στον εαυτό του να έχει θετική αντίληψη για τον ίδιο και οι σχέσεις με τους άλλους ανθίζουν, όταν τους αποδώσει κανείς αντίστοιχα θετική εκτίμηση» Karl Rogers (humanistic psychologist)

14 Joe Luft Harry Ingham (1970) «βλέπουμε τον εαυτό μας διαφορετικά από ότι μας βλέπουν οι άλλοι» JoHari Window Τι γνωρίζετε για τον εαυτό σας; Ανοιχτό Γνωστό σε εμάς και τους άλλους Κρυφό Γνωστό σε εμάς αλλά άγνωστο στους άλλους Τυφλό Γνωστό στους άλλους και όχι σε εμάς Άγνωστο Άγνωστό σε εμάς και τους άλλους

15

16 Αναπτύσσοντας αυτογνωσία JoHary Window Το μοντέλο υποδεικνύει και κάποιες από τις δυσκολίες που παρουσιάζονται στο management: είμαστε τυφλοί σε πολλά από τα χαρακτηριστικά και ικανότητές μας οι άλλοι μπορούν να έχουν μια τελείως διαφορετική άποψη για εμάς από αυτή που έχουμε για τον εαυτό μας.

17 Αναπτύσσοντας αυτογνωσία Ποιες είναι οι αξίες σας? Ατομικές αξίες Αξίες οργανισμού Ταυτίζονται; (Εργασία 2.1)

18 Αναπτύσσοντας αυτογνωσία Προσωπικότητα 4 κύριοι παράγοντες Γενετικοί παράγοντες Νεανικές εμπειρίες Κοινωνικοποίηση Μάθηση σαν ενήλικας

19 Αναπτύσσοντας αυτογνωσία Μέτρηση Προσωπικότητας Δύο βασικές μέθοδοι μέτρησης προσωπικότητας είναι οι: NEO Personality Inventory (Trait approach) Mayers Briggs Type Inventory (Type approach) 3 βασικά θέματα: 1. Δεν υπάρχουν ιδανικά προφίλ. 2. Το ταίριασμα ή όχι ανάμεσα σε άτομα και την κατάστασή τους, 3. Ο σκοπός της ανάλυσης προσωπικότητας δεν έχει να κάνει με την αλλαγή της προσωπικότητας.

20 1.Προσωπικότητα trait approach Μοντέλο των 5 στοιχείων (5 factor model) Συναισθηματικότητα (Emotionality) Συναισθηματική σταθερότητα και εναλλαγές συναισθημάτων Υψηλό σκορ χαρακτηρίζει ανθρώπους που νιώθουν έντονα συναισθήματα και δυσκολεύονται να λειτουργήσουν κάτω από πίεση (συμβουλευτική, εξυπηρέτηση πελατών) Χαμηλό σκορ χαρακτηρίζει ανθρώπους που ανταπεξέρχονται πολύ καλά σε καταστάσεις πίεσης. (hi tech, χρηματιστηριακά, γρήγορες αλλαγές, έντονη πίεση)

21 Εξωστρέφεια (Extraversion) Εξωστρεφής, κοινωνικός, φιλικός Υψηλό σκορ χαρακτηρίζει ανθρώπους που είναι βέβαιοι (assertive), που χαίρονται την ταχύτητα στη ζωή, τους αρέσει το νέο και νιώθουν θετικά συναισθήματα (Πωλήσεις) Χαμηλά σκορ, χαρακτηρίζει προτίμηση σε κλειστές ομάδες, οπαδός αντί ηγέτης, δίνει σημασία στην εκτέλεση έργων, με «σοβαρό» τρόπο σκέψης και προτίμηση σε αργό ρυθμό ζωής. (θέσεις με αυτονομία, ΙΤ, παραγωγή)

22 Δεκτικότητα (Openness) Αφηρημένες έννοιες ή δουλειά ρουτίνας και λογική σκέψη Υψηλό σκορ δείχνει προτίμηση: σε σκέψη με χρήση φαντασίας, στις τέχνες, στα συναισθήματα των άλλων, στην διερεύνηση νέων δραστηριοτήτων ή λύσεων σε προβλήματα, στη θεωρητική σκέψη και στην ελεύθερη ζωή. (π.χ. ανάπτυξη προϊόντων, διαφήμιση, τέχνες) Χαμηλό σκορ οδηγεί σε: εστιασμένες & ρεαλιστικές σκέψεις, προτίμηση στην καθημερινή πραγματικότητα, έλλειψη ενδιαφέροντος για τις σκέψεις των άλλων, προτίμηση στις συνήθειες και στη σταθερότητα και παραδοσιακές συντηρητικές αξίες. (στρατιωτικός, manager εργοστασίου)

23 Συνεργασιμότητα (Agreeableness) Γενναιόδωρος με πίστη στους άλλους. Παρουσιάζονται συνήθως μετριοπαθείς, ανοιχτοί, έντιμοι και προσαρμόζονται στις καταστάσεις από το να προκαλέσουν τους άλλους. (HR, PR, πωλήσεις) Το χαμηλό σκορ, δηλώνει αντίθετα χαρακτηριστικά. Τα άτομο δεν εμπιστεύεται τους άλλους, και αναρωτιέται για τα κίνητρα τους. Μάχονται για τον εαυτό τους και είναι ανοιχτοί σε όσα έχουν καταφέρει. Ταιριάζει σε πολλές τυπικές περιπτώσεις management, όπου απαιτείται ένας βαθμός «ξεροκεφαλιάς».

24 Συνειδητότητα (Conscientiousness) Επικεντρωμένος στο στόχο ή στην ευελιξία Υψηλό σκορ: τα άτομα είναι καλά προετοιμασμένα, μεθοδικά, εστιασμένα σε αποτελέσματα και πειθαρχημένα στον εαυτό τους. (manager) Χαμηλό σκορ: αφήνει ανοιχτά options, δεν δένεται με τους κανόνες αφαιρείται σχετικά εύκολα και μιλά πριν σκεφτεί. (engineering, operations)

25 Προσωπικότητα & επιλογές καριέρας Χαμηλό Μεσαίο Υψηλό Ν (Emotion) Business Sales & Retail, manufacturing, IT /telecoms, finance Public Services, government, service firms Arts & media, professional firms Function General Management IT/ systems Operations & engineering, HR/PR/communications, sales& marketing Consulting, finance, Arts & Media Ε (Extrov) Business Public Services, military, manufacturing Finance, professional firms IT/Telecoms, sales & retail Function Finance, IT/systems, operations & engineering HR/PR/communications General management, sales & marketing Ο (open) Business Manufacturing, public services, government Finance, sales & retail, professional firms IT/telecoms, art & media Function Finance, general management, operations & engineering, IT/systems HR/PR/communications, sales Professional roles, consulting

26 Προσωπικότητα & επιλογές καριέρας Χαμηλό Μεσαίο Υψηλό A (Agreeab) Business Manufacturing Professional firms, sales, finance, arts & media Function Some Professional roles Consulting, finance, general management, IT C(Consien) Business Function Arts & Media Consulting, sales& marketing Public services, military, government, finance Finance, IT / systems Public services, government, IT/communications Sales & marketing, operations & engineering, HR/PR/ communications IT/ telecoms, professional firms, manufacturing, sales & retail Operations & engineering, HR/PR/ communications, general management

27 2. Τύπος Προσωπικότητας (Personality Type) ΜΒΤΙ Θεωρία των Catherine Briggs & Isabel Myers (Carl Jung 1921) Ερμηνεύει ενδιαφέροντα, αξίες και κίνητρα. Διαφορές & ομοιότητες στη συμπεριφορά δεν παρουσιάζονται τυχαία. Αντίθετα, μπορούμε να τις κατηγοριοποιήσουμε σύμφωνα με βασικές επιλογές που κάνουν τα άτομα. (MBTI Myers Briggs Type Indicator) Δεν υπάρχουν σωστές & λάθος επιλογές και δεν θεωρείται πως κάποιες επιλογές είναι καλύτερες από άλλες.

28 Θεωρία τύπων Προσωπικότητας 4 κριτήρια ή διαστάσεις Κάθε διάσταση 2 επιλογές 16 πιθανοί τύποι προσωπικότητας. Δεν υπάρχουν καλύτεροι ή χειρότεροι τύποι απλά είναι διαφορετικοί.

29 Θεωρία τύπων Προσωπικότητας Διαδικασίες : Αντίληψη ή πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο - Αίσθηση και Διαίσθηση Κρίση ή πώς παίρνουμε αποφάσεις σχετικά με τον κόσμο; Συναισθήματα και Σκέψη Συμπεριφορές :Εστίαση στον εξωτερικό ή εσωτερικό κόσμο. Οι επιλογές είναι Εξωστρεφής ή Εσωστρεφής Χειριζόμαστε τον εξωτερικό κόσμο με περιέργεια και ευελιξία ή με αποφασιστικότητα Οι εναλλακτικές είναι η Αντίληψη και η Κρίση

30 Θεωρία τύπων Προσωπικότητας Εξασκούμε όλες τις εναλλακτικές υπάρχει μια σαφής προτίμηση ανάμεσά τους Η αναλογία με την οποία τις χρησιμοποιούμε εξαρτάται από την χρήση του αριστερού ή δεξιού τμήματος του εγκεφάλου 1. Στάση (Attitude Extravert/Introvert) 2. Αντίληψη ( Process Perception-(Sensing/Intuition) 3. Κρίση (Process Judging (Thinking/ Feeling) 4. Διαχείριση (Attitude Judging/Perception) (εργασία 2.2)

31 Ο πίνακας ΜΒΤΙ τύπων Type Δυνατά σημεία Αδύνατα σημεία Attitudes (focus) Extravert (E) Διατηρεί επαφή με τον κόσμο Επικοινωνεί ιδέες Του αρέσει να ενεργεί Μιλά υπερβολικά Δεν σκέπτεται αρκετά σε βάθος Δεν δίνει χρόνο στους άλλους να σκεφτούν Introvert (I) Αναλύει τις ιδέες σε βάθος Αφήνει χώρο στους άλλους να σκεφτούν Σκέφτεται πριν ενεργήσει ή μιλήσει Δεν επικοινωνεί τις σκέψεις του έγκαιρα Δεν συναναστρέφεται πολλούς ανθρώπους Δεν κερδίζει υποστηρικτές στις ιδέες του Attitudes (management) Perception (P) Ανοιχτός σε εμπειρίες και πληροφορίες Άμεσος Προσαρμοστικός στην αλλαγή Ξεχνά να λάβει αποφάσεις Δεν σχεδιάζει όταν είναι απαραίτητο Δεν ακολουθεί Judging (J) Διαχειρίζεται τον κόσμο λαμβάνοντας αποφάσεις Οργανώνει τους γύρω του Εργάζεται με βάση πρόγραμμα Παίρνει αποφάσεις υπερβολικά γρήγορα χωρίς όλα τα στοιχεία Οργανώνει ακατάλληλα Απουσιάζει η αμεσότητα

32 Ο πίνακας ΜΒΤΙ τύπων Type Δυνατά σημεία Αδύνατα σημεία Process (Judging) Process (perception) Feeling (F) Thinking (T) Sensing (S) Intuition (N) Λαμβάνει αποφάσεις που βοηθούν τους ανθρώπους Κρατά στο προσκήνιο τις ανθρώπινες αξίες Είναι διαλλακτικός Λαμβάνει αποφάσεις με βάση την δικαιοσύνη και την εντιμότητα Είναι αδιάλλακτος Συγκεντρώνει γεγονότα για το θέμα Γνωρίζει την τρέχουσα πραγματικότητα Είναι πολύ πρακτικός Έχει φαντασία και είναι δημιουργικός Βλέπει το νόημα αντί για γεγονότα Βλέπει στο μέλλον Βρίσκει τις σκληρές αποφάσεις δύσκολες στη λήψη Δεν ακολουθεί την λογική Είναι υπερβολικά διαλλακτικός σε ορισμένες περιπτώσεις Δεν λαμβάνει υπόψη τα λογικά συναισθήματα των ανθρώπων Είναι ψυχρός και απρόσωπος Είναι υπερβολικά αδιάλλακτος σε ορισμένες περιπτώσεις Δεν βλέπει το βαθύτερο νόημα Δεν λαμβάνει υπόψη το μέλλον Δεν έχει φαντασία Δεν είναι πρακτικός Χάνει τα γεγονότα Υποεκτιμά το παρόν

33 Τύπος & ιδιοσυγκρασία Ένα άλλο επίπεδο ανάλυσης που ενδιαφέρει τους managers είναι η ιδιοσυγκρασία. 4 σημαντικοί συνδυασμοί που συνολικά ισχύουν σχεδόν για όλο τον πληθυσμό. 1. Διαίσθηση και Συναίσθημα: Καταλύτες αλλαγών και πηγές ενέργειας. Θα αναζητήσουν δυνατότητες και ευκαιρίες με ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Θα ανατρέψουν δεδομένα και θα καταλήξουν με νέες ιδέες και προσεγγίσεις. Ο ενθουσιασμός τους θα διατηρήσει τον οργανισμό σε επαφή με την αλλαγή

34 Τύπος & ιδιοσυγκρασία 2. Διαίσθηση και Σκέψη: Αρχιτέκτονες συστημάτων. Θα αναπτύξουν μακροπρόθεσμα πλάνα και προτάσεις για ανάπτυξη. Θα παρέχουν ανάλυση και θεωρητικά πλάνα ανάπτυξης του οργανισμού, παλεύοντας για την μακροχρόνια επιτυχία της.

35 Τύπος & ιδιοσυγκρασία 3. Αίσθηση και Αντίληψη: Γνωστοί σαν trouble shooters ή διαπραγματευτές. Με άμεση κατανόηση των γεγονότων και πρακτική αντιμετώπισή τους, θα μετρήσουν τις καταστάσεις και θα αντιδράσουν γρήγορα & ευέλικτα. Νιώθουν να τους περιορίζουν οι κανόνες και τα σχέδια, ενώ έχουν την τάση να ζουν στο παρόν, το οποίο χειρίζονται με άνεση

36 Τύπος & ιδιοσυγκρασία 4. Αίσθηση και Κρίση: Είναι γνωστοί σαν συντηρητές & φύλακες. Είναι συνήθως ιδιαίτερα εργατικοί και εξαρτώμενοι. Θα διαχειριστούν και θα διαφυλάξουν τα συστήματα που κάνουν τον οργανισμό να λειτουργεί, ενεργώντας με τρόπο βήμα-βήμα. Συνήθως οι δραστηριότητες πρέπει να έχουν χειροπιαστά αποτελέσματα και οι προαγωγές θα βασίζονται στην αξία και στα αποτελέσματα. Οι ιδιοσυγκρασίες είναι βασικά διαφορετικές. Παρόλα αυτά, συνυπάρχουν όλες στους οργανισμούς. Ο καθένας μέσα στον οργανισμό θα πρέπει να εργαστεί στην κατεύθυνση κοινών στόχων και σκοπών, ανεξάρτητα από διαφορές στην ιδιοσυγκρασία.