Griechisch To γερμανικό σύστημα υγείας Ένας οδηγός για μετανάστριες και μετανάστες

Transcript

1 Griechisch To γερμανικό σύστημα υγείας Ένας οδηγός για μετανάστριες και μετανάστες Για την υγεία σας Χέρι με χέρι

2 Impressum Das deutsche Gesundheitssystem Ein Wegweiser für Migrantinnen und Migranten Gesundheit Hand in Hand Herausgeber: BKK Bundesverband Kronprinzenstraße 6, Essen Tel.: Internet: Ethno-Medizinisches Zentrum e.v. (EMZ) Königstraße 6, Hannover Tel.: ethno@onlinehome.de Internet: Leitung: Ramazan Salman (Geschäftsführer EMZ) Redaktion: Katja Ngassa Djomo, Stephanie Knostmann, Martin Müller, Eva Schwarz, Dr. Martina Stickan-Verfürth, Dr. Matthias Wienold, Ramazan Salman Übersetzung: Dolmetscherdienst Ethno-Medizinisches Zentrum e.v. Layout: Eindruck Satz: Bernd Neubauer Fotografie: Ethno-Medizinisches Zentrum e.v., BKK Bundesverband Coverfoto: Mike Brockschmidt Druck: Horstmann Druck, Husum bei Hannover Das Ethno-Medizinische Zentrum e.v. wird durch das Niedersächsische Ministerium für Soziales, Frauen, Familie und Gesundheit sowie durch die Stadt und die Region Hannover institutionell gefördert. Wenn in diesem Wegweiser Personengruppen benannt sind, wird im Folgenden die männliche Schreibweise verwendet. Es sind aber weibliche und männliche Personen gleichermaßen gemeint. Dies geschieht aus Gründen des besseren Leseflusses und ist nicht als diskriminierend zu verstehen. Alle Rechte vorbehalten. Das Werk ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwertung in anderen als den gesetzlich zugelassenen Fällen bedarf deshalb der vorherigen schriftlichen Genehmigung. BKK und das BKK-Logo sind registrierte Schutzmarken des BKK Bundesverbandes. Stand: Juni 2008

3 To γερμανικό σύστημα υγείας Ένας οδηγός για μετανάστριες και μετανάστες Για την υγεία σας Χέρι με χέρι

4 Χαιρετισμός Για την υγεία σας Χέρι με χέρι μ αυτήν την κατευθυντήρια ιδέα που διέπει τον παρόντα οδηγό για το γερμανικό σύστημα υγείας υπογραμμίζεται η σοβαρότητα της πρόθεσής του: Κανένας δεν εγκαταλείπεται στην τύχη του στην Γερμανία, όταν αρρωστήσει και χρειαστεί βοήθεια. Μ αυτό το σκεπτικό το παρόν φυλλάδιο παρέχει πολύτιμες πληροφορίες στις μετανάστριες και στους μετανάστες που θα τους βοηθήσουν να βρουν γρήγορα τον προσανατολισμό τους μέσα στο γερμανικό σύστημα ιατρικής περίθαλψης επιλέγοντας την σωστή κατεύθυνση και τους σωστούς αρμόδιους φορείς. Για την υγεία σας Χέρι με χέρι αυτό σημαίνει επίσης ότι η προσωπική ευθύνη και η αλληλέγγυος βοήθεια αλληλοσυμπληρώνονται σε περίπτωση ασθενείας. Με προσωπική ευθύνη εννοείται η ανάληψη ευθύνης από τον καθένα μας για την προσωπική του υγεία, εφόσον αυτό είναι δυνατόν. Ένας υγιεινός τρόπος ζωής, η έγκαιρη συμμετοχή σε προληπτικά μέτρα για την υγεία, η ενεργός δραστηριοποίηση κατά την θεραπεία ασθενών και κατά την αποκατάσταση βοηθάνε στην αποφυγή ή στην καθυστέρηση της εμφάνισης ασθενειών και αναπηριών καθώς επίσης και στην αντιμετώπιση των συνεπειών τους. Και σ αυτές τις περιπτώσεις θα βοηθήσει το φυλλάδιο στην ανεύρεση ιδρυμάτων και οργανισμών του συστήματος υγείας που μπορούν να προσφέρουν συστηματική βοήθεια και συμβουλές. Ελπίζοντας ότι όλοι οι νέοι συμπολίτες θα αισθανθούν γρήγορα στην Γερμανία σαν στο σπίτι τους, σας εύχομαι υγεία για το νέο σας ξεκίνημα προς το μέλλον. Ulla Schmidt Ομοσπονδιακή Υπουργός Υγείας 4

5 Χαιρετισμός Με τον οδηγό Για την υγεία σας Χέρι με χέρι Το γερμανικό σύστημα υγείας της Ομοσπονδιακής Ένωσης των Ταμείων Ασθενείας Επιχειρήσεων (BKK) και του Κέντρου Ethno-Medizinisches Zentrum Hannover e.v. στο Ανόβερο που εκδίδεται ήδη για τρίτη φορά σας παρουσιάζουμε ένα βοήθημα που είναι μοναδικό στο είδος του στη Γερμανία. Με την ιδιότητά μου ως Εντεταλμένη της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης για Μετανάστευση, Πρόσφυγες και Ενσωμάτωση χαίρομαι ιδιαίτερα που διαθέτουμε ένα ακόμη μέσο στον δρόμο για μεγαλύτερη ενσωμάτωση στη Γερμανία. Όποιος έχει αρρωστήσει σοβαρά ενώ βρισκόταν στο εξωτερικό και χρειάστηκε ιατρική βοήθεια, μπορεί να εκτιμήσει ποια μεγάλα εμπόδια έχουν να αντιμετωπίσουν οι μετανάστριες και μετανάστες που ζουν στη Γερμανία, όταν πρέπει να ενημερωθούν και να τα βγάλουν πέρα με το γερμανικό σύστημα υγείας. Με το πρόγραμμα Mit Migranten für Migranten, που στα πλαίσιά του δημιουργήθηκε και ο οδηγός για θέματα υγείας, βρέθηκαν νέες και αισιόδοξες προσεγγίσεις για την προώθηση θεμάτων υγείας των μεταναστριών και μεταναστών. Με την εφαρμογή της συνάντησης Begegnung auf Augenhöhe τέθηκε ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες επιτυχίας για το συνολικό πρόγραμμα. Εκπαιδεύοντας και καταρτίζοντας άτομα με ίδιο μεταναστευτικό ιστορικό σχηματίστηκε μια μεγάλη ομάδα μεσολαβητών που μπορούν να μεταδώσουν τις γνώσεις τους με αφοσίωση και ευκολία στους συμπατριώτες τους. Γι αυτό το λόγο διαπιστώνουμε με μεγάλη μας χαρά ότι ξεκινώντας με πολλά τοπικά προγράμματα σε διάφορες έδρες των MiMi-Projektstandorten έχει εν τω μεταξύ δημιουργηθεί μια σχεδόν παγγερμανική κίνηση για την βελτίωση των δυνατοτήτων της υγείας των μεταναστριών και μεταναστών. Χιλιάδες ενδιαφερόμενοι έχουν επωφεληθεί στην διάρκεια του προγράμματος, οι ίδιοι αλλά και τα μέλη των οικογενειών τους, απ αυτήν την πρωτοβουλία. Με την περαιτέρω διεύρυνση του προγράμματος καθώς και την εξάπλωση των οδηγών υγείας μπορεί να πολλαπλασιαστεί ο αριθμός αυτών των ατόμων ακόμη περισσότερο. Προσωπικά χαίρομαι που, αναλαμβάνοντας την αιγίδα του προγράμματος, έχω την δυνατότητα να προσφέρω μια θετική συμβολή. Prof. Dr. Maria Böhmer Εντεταλμένη της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης για Μετανάστευση, Πρόσφυγες και Ενσωμάτωση 5

6

7 Περιεχόμενα Ενδιαφερόμαστε για την υγεία σας! 8 Το Ταμείο Ασθενείας Επιχείρησης (BKK) σας ενημερώνει Η ασφάλιση ασθενείας 10 n Η Nόμιμη Aσφάλιση Ασθενείας (GKV) n Ποιος έχει νόμιμη ασφάλιση ασθενείας; n Ελεύθερη επιλογή ταμείου n Παροχές των νόμιμων ταμείων ασθενείας n Συμπληρωματικές πληρωμές/ατομικές συμμετοχές n Απαλλαγή από συμπληρωματικές πληρωμές n Η Ιδιωτική Ασφάλιση Ασθενείας (PKV) n Παροχές σύμφωνα με το νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο n Παροχές σύμφωνα με τον Κοινωνικό Κώδικα SGB XII (Κοινωνικό επίδομα) 2. Στο γιατρό 20 n Ποιος είναι ο σωστός γιατρός για μένα; n Προετοιμασία για την επίσκεψη στο γιατρό n Τι πρέπει να πάρω μαζί μου στο γιατρό; n Η συζήτηση με το γιατρό n Ο γιατρός σας πρέπει να σας ενημερώσει για τα εξής n Υποχρέωση εχεμύθειας n Τακτικές εξετάσεις πρώιμης διάγνωσης και πρόληψης n Προστατευτικοί εμβολιασμοί 3. Στο φαρμακείο Στον οδοντίατρο 28 n Πρόληψη και το βιβλιάριο πριμ n Οδοντοπροσθετικές εργασίες n Ο προϋπολογισμός θεραπείας και δαπανών n Ατομική συμμετοχή n Οι ιδιωτικές ασφαλίσεις ασθενείας n Οδοντιατρική θεραπεία στο εξωτερικό; 5. Στο νοσοκομείο 32 n Ποιο είναι το σωστό νοσοκομείο για μένα; n Η εντολή για νοσοκομειακή περίθαλψη (εντολή εισαγωγής) n Το συμβόλαιο με το νοσοκομείο n Το ιατρικό ιστορικό n Τι θα πάρω μαζί μου στο νοσοκομείο; n Συνήθεις εξετάσεις n Η ενημέρωση πριν από χειρουργικές επεμβάσεις, οι υποχρεώσεις του γιατρού n Η καθημερινότητα στο νοσοκομείο n Εξιτήριο 6. Η Δημόσια Υγειονομική Υπηρεσία Τι κάνετε σε περίπτωση ανάγκης; 41 Διευθύνσεις για περισσότερες πληροφορίες 43 Χέρι με χέρι για την υγεία σας 49 Σημειώσεις 50 7

8 Ενδιαφερόμαστε για την υγεία σας! Το γερμανικό σύστημα υγείας συνεχίζει να συγκαταλέγεται στα καλύτερα του κόσμου αλλά όχι στα απλούστερα. Όχι μόνο αυτοί που έχουν έρθει πρόσφατα στη Γερμανία ή που δεν ζουν για πολύ καιρό εδώ, δυσκολεύονται συχνά να καταλάβουν πώς λειτουργεί. Είναι δύσκολο συχνά να απαντηθεί το ερώτημα, αν και πού μπορείτε να συνάψετε μια ασφάλεια ασθενείας. Ή εσείς αναρωτιέστε σε ποιόν μπορείτε ν αποτανθείτε, αν αρρωστήσετε εσείς ή κάποιο μέλος της οικογένειάς σας. Πρέπει να πάτε πρώτα στο γιατρό ή κατευθείαν στο νοσοκομείο; Και αν πάτε στο γιατρό, σε ποιον γιατρό; και εταιρείες που μπορούν να προσφέρουν βοήθεια εκεί που αφήνει ανοικτά λεπτομερή ερωτήματα αυτός ο οδηγός. Ο οδηγός αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας των ΒΚΚ Περισσότερη υγεία για όλους, στα πλαίσια της οποίας υλοποιούνται προγράμματα και μέτρα που συνδράμουν ενεργά στην βελτίωση της υγείας. Αυτά τα μέτρα προορίζονται να οφελήσουν ιδιαίτερα τα άτομα που χρειάζονται ιδιαίτερη προώθηση, επειδή η υγεία τους επιβαρύνεται περισσότερο ή επειδή μέχρι τώρα δεν εκμεταλλεύονται επαρκώς τις δυνατότητες για την βελτίωση της υγείας τους. Τις απαντήσεις σ αυτές και σε παρόμοιες ερωτήσεις για το γερμανικό σύστημα υγείας θα τις βρείτε στον οδηγό που κρατάτε στα χέρια σας που σχεδιάστηκε και εκδόθηκε σε πολλές γλώσσες από την Ομοσπονδιακή Ένωση των Ταμείων Ασθενείας Επιχειρήσεων (BKK) από κοινού με το Κέντρο Ethno-Medizinisches Zentrum e.v. Ακόμη και αν δεν έχουμε συμπεριλάβει κάθε ιδιαίτερη περίπτωση λεπτομερειακά, προσφέρει αυτός ο οδηγός μια καλή βοήθεια προσανατολισμού. Στο τέλος του εγχειριδίου θα βρείτε επίσης διευθύνσεις από υπηρεσίες, οργανισμούς, συνδέσμους Θα χαιρόμασταν, αν αυτός ο οδηγός βοηθήσει να διατηρήσουμε και να βελτιώσουμε την υγεία σας χέρι με χέρι μαζί σας.! Επίκαιρες πληροφορίες και αντιστοίχως αριθμούς για το γερμανικό σύστημα υγείας (π.χ. για την υποχρέωση ασφάλισης) θα βρείτε σε ένα συνημμένο παράρτημα. 8

9 Το Ταμείο Ασθενείας Επιχείρησης (BKK) σας ενημερώνει......για την υγεία και την ενσωμάτωση στην Γερμανία. Το BKK είναι το γενικό σήμα των Ταμείων Ασθενείας Επιχειρήσεων στη Γερμανία. Αυτά αποτελούν την παλαιότερη μορφή της ασφάλισης ασθενείας στην Γερμανία: Στις αρχές του 19ου αιώνα ανέλαβαν οι εργάτες και οι επιχειρηματίες από κοινού την πρωτοβουλία και ίδρυσαν σύμφωνα με τις αρχές της αλληλεγγύης για τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους τα πρώτα ταμεία ασθενείας. Αυτό αποτέλεσε την αρχή των ΒΚΚ. Τα Ταμεία Ασθενείας Επιχειρήσεων έγιναν το πρότυπο για τη συνολική Νόμιμη Ασφάλιση Ασθενείας (GKV) στην Γερμανία. Mέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 90 στον 20ο αιώνα υπήρχε μια παραδοσιακή δέσμευση μεταξύ των μεμονωμένων ΒΚΚ και της αντίστοιχης «επιχείρησης-φορέα». Με την απελευθέρωση του ανταγωνισμού μεταξύ των ταμείων δημιουργήθηκαν από αυτά μετά τα ταμεία ασθενείας επιχειρήσεων που υπάρχουν σήμερα. Μετά από τη διεύρυνση των δυνατοτήτων επιλογής το έτος 1996 αποφάσισαν όλο και περισσότεροι ασφαλισμένοι για ένα ταμείο ασθενείας επιχείρησης, έτσι ώστε η ασφάλιση ασθενείας επιχειρήσεων με πάνω από 14 εκατομμύρια ασφαλισμένους και ένα μερίδιο αγοράς περίπου 20% αποτελεί το τρίτο σε μέγεθος είδος ταμείου της GKV. Εκτός από μέτρα για την προσωπική βελτίωση της υγείας η ΒΚΚ δραστηριοποιείται παραδοσιακά επίσης ιδιαίτερα σε βελτιωτικά μέτρα υγείας στις επιχειρήσεις και φροντίζει έτσι από κοινού με τους εργοδότες και τους εργαζόμενους για πιο υγιεινές συνθήκες εργασίας και διαβίωσης. Τα Ταμεία Ασθενείας Επιχειρήσεων θα εξαντλήσουν και μελλοντικά όλες τους τις δυνατότητες, για να διευκολύνουν την παροχή καλών υπηρεσιών υγείας για όλους. Να στε σίγουροι γι αυτό. 9

10 1. Η ασφάλιση ασθενείας Η Nόμιμη Aσφάλιση Ασθενείας (GKV) Όποιος ζει και εργάζεται στη Γερμανία, υπάγεται κανονικά στην νόμιμη ασφάλιση ασθενείας. 90% του πληθυσμού είναι ασφαλισμένοι σε ένα από τα ταμεία ασθενείας της Νόμιμης Ασφάλισης Ασθενείας (π.χ. ΑΟΚ, ΒΚΚ, DAK ή ΙΚΚ). Αυτοί πληρώνουν κάθε μήνα μια συγκεκριμένη εισφορά στο ταμείο ασθενείας. Αυτή η εισφορά εξαρτάται από το ύψος του μηνιαίου εισοδήματος. Επιπρόσθετα πληρώνει ο εργοδότης σας ένα άλλο μέρος. Σε περίπτωση που αρρωστήσετε ή έχετε κάποιο ατύχημα και υποβληθείτε σε θεραπεία στο γιατρό ή στο νοσοκομείο, αναλαμβάνει τα έξοδα της θεραπείας το Ταμείο Ασθενείας σας εκτός από τις νόμιμες συμπληρωματικές πληρωμές. Αυτό σημαίνει ότι στη Γερμανία κανένας ασφαλισμένος δεν διακινδυνεύει να βρεθεί σε έσχατη ανάγκη σε περίπτωση ασθενείας. Το Ταμείο Ασθενείας θα πληρώσει όχι μόνο την ιατρική θεραπεία σας καθώς και τα φάρμακα που σας συνταγογραφεί ο γιατρός. Σε περίπτωση που δεν μπορέσετε να εργαστείτε λόγω ασθενείας, θα συνεχίζει κατά κανόνα να σας πληρώνει ο εργοδότης σας το εισόδημά σας για έξι εβδομάδες. Κατόπιν θα λαμβάνετε από το ταμείο ασθενείας το επίδομα ασθενείας για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Η GKV αποτελεί λοιπόν μια αξιόπιστη εξασφάλιση σε περίπτωση που θ αρρωστήσετε. Ειδικές περιπτώσεις μπορεί να αποτελούν τα ατυχήματα ή η θεραπεία ασθενειών σε εργαζόμενους. Εάν εσείς π.χ. δεν μπορείτε να ασκήσετε πλέον το επάγγελμά σας για λόγους ασθενείας, τα απαραίτητα μέτρα αναλαμβάνονται ενδεχομένως επίσης και από άλλες υπηρεσίες, π.χ. από την ασφάλιση συντάξεων ή την ασφάλιση ατυχημάτων. Τα καθήκοντα της GKV ρυθμίζονται περιοδικά εκ νέου. Οι κανονισμοί που αφορούν παραδείγματος χάρη τις παροχές, τις εισφορές ή τις παραπομπές από τον ένα γιατρό στον άλλο, μπορούν να αλλάξουν. Το Ταμείο Ασθενείας στο οποίο είστε ασφαλισμένοι θα σας ενημερώσει για τις τελευταίες εξελίξεις. Επί πλέον θα βρείτε σ αυτόν τον οδηγό ένα παράρτημα που σας δίνει επίκαιρες πληροφορίες. Στην GKV ισχύει η αρχή της αλληλεγγύης. Οι εισφορές ρυθμίζονται σύμφωνα με το ύψος του εισοδήματος εργασίας και 10

11 όχι τυχόν από παράγοντες όπως αν έχει κάποιος οικογένεια, αν είναι άνδρας ή γυναίκα, αν είναι περασμένης ηλικίας ή αν είναι άρρωστος συχνά. Έτσι λοιπόν, όποιος έχει μεγαλύτερο εισόδημα, καταβάλλει μεγαλύτερες εισφορές στην ασφάλιση ασθενείας από κάποιον άλλον με χαμηλότερο εισόδημα. Σ αυτό το σύστημα οι νέοι στηρίζουν τους ηλικιωμένους, οι ανύπαντροι τις οικογένειες και οι υγιείς τους ασθενείς. Παρόλα αυτά όλοι έχουν το δικαίωμα για τις ίδιες νόμιμες παροχές. Ποιος έχει νόμιμη ασφάλιση ασθενείας; Εδώ πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των υποχρεωτικά ασφαλιζόμενων και των εκούσια ασφαλιζόμενων. Υποχρεωτικά πρέπει να ασφαλιστούν κατά κανόνα οι εργαζόμενοι, των οποίων το ετήσιο εισόδημα δεν υπερβαίνει κανονικά ένα ορισμένο ποσό (το ύψος αλλάζει ετησίως, το επίκαιρο ύψος θα το βρείτε στην «υποχρέωση ασφάλισης» στο παράρτημα), καθώς και οι μαθητευόμενοι, άνεργοι, φοιτητές, συνταξιούχοι, καλλιτέχνες και οι απασχολούμενοι σε δημοσιογραφικά επαγγέλματα. Τα μέλη της οικογένειάς τους μπορούν να ασφαλίζονται μαζί τους χωρίς εισφορές, όταν δεν έχουν καθόλου ή μόνο ένα λιγοστό προσωπικό εισόδημα (βλέπε παράρτημα, οικογενειακή ασφάλιση ). Τα παιδιά ασφαλίζονται με τους γονείς μόνο μέχρι μια ορισμένη ηλικία. Το όριο ηλικίας εξαρτάται επίσης από το αν τα παιδιά κάνουν ακόμη την εκπαίδευση τους. Τα παιδιά με κάποια αναπηρία ασφαλίζονται με τους γονείς χωρίς να παίζει ρόλο το όριο ηλικίας, σε περίπτωση που δεν μπορούν να συντηρήσουν τους εαυτούς τους λόγω της αναπηρίας τους. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες καθώς και οι εργαζόμενοι, των οποίων οι μικτές ετήσιες αποδοχές υπερβαίνουν ένα ορισμένο ποσό (βλέπε παράρτημα «υποχρέωση ασφάλισης»), μπορούν να ασφαλιστούν εθελοντικά στη νόμιμη ή στην ιδιωτική ασφάλιση ασθενείας. Περισσότερες λεπτομέρειες για την ιδιωτική ασφάλιση ασθενείας θα βρείτε στο κεφάλαιο Η ιδιωτική ασφάλιση ασθενείας. Ελεύθερη επιλογή ταμείου Έχετε την δυνατότητα να επιλέξετε ελεύθερα το ταμείο για την ασφάλιση ασθενείας. Είναι σκόπιμο εν τούτοις να αντιπροσωπεύεται αυτό το ταμείο στον τόπο κατοικίας ή στον τόπο εργασίας σας. Το πληρωτεό ύψος εισφοράς μπορεί να διαφέρει από ταμείο ασθενείας σε ταμείο ασθενείας. Εσείς θα πρέπει επίσης να ενημερωθείτε και για τις παροχές που προσφέρει το εκάστοτε ταμείο ασθενείας, διότι και εδώ 11

12 μπορεί να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των διαφόρων ταμείων ασθενείας, εκτός των νομίμως προβλεπομένων παροχών. Έτσι τα ταμεία ασθενείας μπορούν να αμείψουν τους ασφαλισμένους τους παραδείγματος χάρη, όταν αυτοί προσέχουν ιδιαίτερα την υγεία τους, κάνοντας τακτική χρήση των εξετάσεων πρώιμης διάγνωσης. Κάθε ταμείο ασθενείας αποφασίζει μόνο του για τέτοια συστήματα κινήτρων και πριμ. Το ένα προσφέρει στα μέλη του εκπτώσεις στις συμπληρωματικές πληρωμές, το άλλο απεναντίας μια μείωση της εισφοράς. Εκτός αυτού τα ταμεία ασθενείας μπορούν να προσφέρουν στους ασφαλισμένους τους τις λεγόμενες ταρίφες επιλογής. Τα ταμεία χορηγούν στους ασφαλισμένους τους οικονομικά πλεονεκτήματα, όταν αυτοί στην περίπτωση ασθενείας πηγαίνουν πάντοτε πρώτα στον οικογενειακό γιατρό (βλέπε κεφάλαιο 2) (ταρίφα οικογενειακού γιατρού) ή συμμετέχουν σε ένα πρόγραμμα θεραπείας για χρόνια ασθενείς (Disease- Management-Programm). Περαιτέρω παραδείγματα για ταρίφες επιλογής είναι η ταρίφα ιδίας συμμετοχής, στην οποία ο ασφαλισμένος πληρώνει ο ίδιος τα έξοδα θεραπείας του μέχρι ένα ορισμένο ύψος, ή η επιστροφή εισφορών για ασφαλισμένους, οι οποίοι δεν κάνουν χρήση παροχών επί ένα έτος. Τις λεπτομέρειες να τις συζητήσετε καλύτερα με το ταμείο ασθενείας σας. Αν δεν είστε ευχαριστημένοι με το μέχρι τώρα ταμείο ασθενείας σας, μπορείτε να καταγγείλετε την ασφαλιστική σας σύμβαση με προθεσμία δύο μηνών και να ψάξετε ένα καινούριο ταμείο ασθενείας. Αλλά πρέπει να παραμείνετε πάντοτε 18 μήνες στην ίδια ασφάλιση ασθενείας. Εξαίρεση: Το ταμείο ασθενείας σας αυξάνει το ύψος της εισφοράς σας. Σ αυτήν την περίπτωση μπορείτε ακόμη και πριν από την πάροδο του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης διαρκείας 18 μηνών, να αλλάξετε μέσα σε δύο μήνες μετά την αύξηση το ταμείο ασθενείας. Εάν αποφασίσετε για μια από τις άνω περιγραφείσες ταρίφες επιλογής, είστε δεσμευμένοι στο ταμείο ασθενείας τρία χρόνια. Παροχές των νόμιμων ταμείων ασθενείας Για όλες τις παροχές της GKV ισχύει ότι πρέπει να προσφέρουν επάρκεια, σκοπιμότητα και οικονομικότητα. Το ταμείο ασθενείας δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται να πληρώσει για ότι υπερβαίνει τα παραπάνω κριτήρια. Αυτό σημαίνει, π.χ. ότι ο ασθενής πρέπει να πληρώσει μόνος του, όταν έχει ειδικές επιθυμίες για προσθετικές οδοντιατρικές εργασίες και σφραγίσματα (παράδειγμα σφράγισμα με χρυσό). Το ίδιο ισχύει και για την νοσοκομειακή περίθαλψη. 12

13 Νόμιμες παροχές της GKV (απόσπασμα) n ιατρική περίθαλψη n φάρμακα που χορηγούνται με συνταγή (εξαιρέσεις είναι π.χ. αντιορεκτικά, ενισχυτικά φάρμακα στύσης) n νοσοκομειακή περίθαλψη n παροχές νοσοκομειακής θεραπείας και θεραπείας στα εξωτερικά ιατρεία σε διαμένοντες σε ιδρύματα και ξενώνες n ιατρική φροντίδα κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, μαία, επίδομα μητρότητας, επίδομα λειτουργικών εξόδων για τον τοκετό σε ένα μαιευτήριο n εξετάσεις πρόληψης και πρώιμης διάγνωσης n εξετάσεις πρώιμης διάγνωσης για παιδιά (U1 μέχρι U9 και J1) n προστατευτικοί εμβολιασμοί (χωρίς εμβόλια ταξιδίων) n προληπτική οδοντιατρική, οδοντιατρική περίθαλψη, οδοντοπροσθετική μόνο εν μέρει n επίδομα ασθενείας (επίσης για εργαζόμενους που φροντίζουν τα άρρωστα παιδιά τους) n ψυχοθεραπεία n πρόληψη και αποκατάσταση, κούρες (επίσης κούρες πατέρα-/μητέρας-παιδιού) n κατ εξαίρεση έξοδα μετάβασης/μεταφορές ασθενών n κοινωνιοθεραπεία n ειδικευμένη εξωνοσοκομειακή ανακουφιστική περίθαλψη (καταπράϋνση των πόνων και των συμπτωμάτων για πολύ βαριά ασθενείς) n οικιακή περίθαλψη ασθενών, όταν κατ αυτόν τον τρόπο μειωθεί ή αποφευχθεί ο χρόνος νοσηλείας σε νοσοκομείο και δεν μπορεί να φροντίσει κανένας συγγενής τον άρρωστο n υπό ορισμένες συνθήκες οικιακή βοηθός, όταν ο ασφαλισμένος βρίσκεται στο νοσοκομείο, σε πρόγραμμα αποκατάστασης ή πρόληψης n θεραπευτικά μέσα (π.χ. θεραπευτική γυμναστική, λογοθεραπεία, μασάζ) n βοηθητικά μέσα (π.χ. αναπηρικά καροτσάκια, ακουστικά βαρηκοΐας, βοηθήματα όρασης γενικά μόνο για παιδιά και νέους κάτω των 18 ετών, καθώς και για ενήλικες με σοβαρά μειωμένη ικανότητα όρασης) 13

14 Το ταμείο ασθενείας δεν πληρώνει για μονόκλινο δωμάτιο ή περίθαλψη από τον διευθύνοντα ιατρό νοσοκομείου. Επίσης και όποιος υποβάλλεται σε θεραπεία για την ασθένειά του σε πρακτικό θεραπευτή, πρέπει κατά κανόνα να πληρώσει ο ίδιος τα έξοδα. Σε περίπτωση που επιθυμείτε να χρησιμοποιείτε συχνά παροχές που υπερβαίνουν την νόμιμη προσφορά της GKV, τότε έχετε την δυνατότητα να συνάψετε επιπρόσθετα μια ιδιωτική συμπληρωματική ασφάλιση. Αυτή μπορεί κατά κανόνα να προσφερθεί και μέσω του ταμείου ασθενείας σας. Πολλές παροχές της GKV προσφέρονται μόνο εντός Γερμανίας. Τα ταμεία ασθενείας αναλαμβάνουν όμως συχνά ένα μέρος των δαπανών για περίθαλψη σε εξωτερικά ιατρεία όταν βρίσκεστε σε ευρωπαϊκές χώρες. Αυτός ο κανονισμός αφορά κατ αρχάς όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκτός αυτού την Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία και το Λίχτενσταϊν. Επίσης με την Τουρκία, την Κροατία, την Τυνησία, την ΠΓΔΜ και μερικές άλλες χώρες έχουν συναφθεί συμβάσεις. Εάν εσείς είστε ασφαλισμένοι στην GKV, αλλά περνάτε ένα μέρος του χρόνου στο εξωτερικό ή κάνετε διακοπές συχνά εκεί, θα πρέπει να ενημερωθείτε στο ταμείο ασθενείας σας για τους κανονισμούς που ισχύουν στην αντίστοιχη χώρα. Αν πρόκειται για περίθαλψη σε εσωτερική μονάδα νοσοκομείου (βλέπε κεφάλαιο 5) στο εξωτερικό, χρειάζεστε την αντίστοιχη έγκριση του ταμείου ασθενείας σας οπωσδήποτε ήδη πριν από τη θεραπεία. Συμπληρωματικές πληρωμές/ Ατομικές συμμετοχές Για μια σειρά παροχών της GKV οι ασφαλισμένοι από ηλικία 18 ετών και άνω πρέπει να συμμετέχουν στις δαπάνες με μια συμπληρωματική πληρωμή ή μια ατομική συμμετοχή. Κατά την επίσκεψη στον γιατρό εισπράττεται παραδείγματος χάρη μια φορά ανά τριμηνία το λεγόμενο τέλος ιατρείου. Για όλες τις συμπληρωματικές πληρωμές που καταβάλετε, πρέπει να ζητάτε απόδειξη και να συγκεντρώνετε τα δικαιολογητικά μαζί με τις αποδείξεις για το τέλος ιατρείου που πληρώνετε στο γιατρό σας. Διότι εάν εσείς και τα μέλη της οικογένειάς σας υπερβείτε με αυτές τις συμπληρωματικές πληρωμές ένα ορισμένο όριο επιβάρυνσης, θα απαλλαχθείτε από περαιτέρω συμπληρωματικές πληρωμές μέχρι το τέλος του ημερολογιακού έτους. Επιπλέον το ταμείο ασθενείας θα σας επιστρέψει το ποσό που ήδη πληρώθηκε επιπλέον. Πολλά ταμεία ασθενείας σας προσφέρουν δωρεάν τετράδια αποδείξεων, όπου μπορείτε 14

15 να καταχωρείτε τις συμπληρωματικές πληρωμές σας. Τις επίκαιρα ισχύουσες συμπληρωματικές πληρωμές μπορείτε να δείτε στο παράρτημα. Απαλλαγή από συμπληρωματικές πληρωμές Για να μην επιβαρυνθεί κανείς υπερβολικά από οικονομικής άποψης με τις συμπληρωματικές πληρωμές, υπάρχουν ορισμένες δυνατότητες απαλλαγής. Τα παιδιά και οι νέοι κάτω των 18 ετών απαλλάσσονται από τις περισσότερες συμπληρωματικές πληρωμές, επίσης και από το τέλος ιατρείου. Το γενικό όριο επιβάρυνσης ανέρχεται στο 2 τοις εκατό του ετήσιου μικτού εισοδήματος. Αυτό σημαίνει: Όποιος με βάση τις αποδείξεις του μπορεί να αποδείξει ότι το τρέχον ημερολογιακό έτος έχει δαπανήσει ήδη πάνω από 2 τοις εκατό του ετησίου μικτού εισοδήματός του για συμπληρωματικές πληρωμές και τέλη ιατρείου, απαλλάσσεται κατόπιν αίτησης από το ταμείο ασθενείας για το υπόλοιπο του ημερολογιακού έτους από περαιτέρω συμπληρωματικές πληρωμές. Θα λάβει ένα αποδεικτικό απαλλαγής, το οποίο μπορεί να επιδείξει στο γιατρό, το νοσοκομείο και στο φαρμακείο. Όποιος βρίσκεται σε διαρκή θεραπεία λόγω μιας σοβαρής χρόνιας νόσου, επιβαρύνεται μόνο με συμπληρωματικές πληρωμές μέχρι το 1 τοις εκατό του ετήσιου εισοδήματός του. Αυτό ισχύει επίσης και όταν είναι σοβαρά χρόνια άρρωστος όχι αυτός που κερδίζει το εισόδημα, αλλά π.χ. και όταν είναι χρόνια άρρωστο ένα παιδί που ασφαλίζεται με την οικογένεια. Μερικές φορές συνδέεται η χρήση του ορίου του 1 τοις εκατό και με την εκπλήρωση περαιτέρω όρων στον τομέα της πρώιμης διάγνωσης ασθενειών. Για επίκαιρες πληροφορίες παρακαλώ να απευθυνθείτε απ ευθείας στο ταμείο ασθενείας σας. Έχουν γίνει ειδικές οικονομικές ρυθμίσεις επίσης και για άτομα που π.χ. λαμβάνουν βοήθημα διαβίωσης, το βασικό ποσό βιοπορισμού στην τρίτη ηλικία ή σε περίπτωση ελάττωσης της ικανότητας βιοπορισμού σύμφωνα με τον Κοινωνικό Κώδικα (SGB XII) καθώς και συμπληρωματικό βοήθημα βιοπορισμού σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό Νόμο Πρόνοιας (Πρόνοια Θυμάτων Πολέμου) ή το επίδομα ανεργίας ΙΙ. Για την απαλλαγή από την ατομική συμμετοχή για την οδοντοπροσθετική ισχύουν ειδικές προϋποθέσεις, για τις οποίες πρέπει να ενημερωθείτε από το ταμείο ασθενείας σας. 15

16 Η Ιδιωτική Ασφάλιση Ασθενείας (PKV) Όποιος εκπληρώνει ορισμένες προϋποθέσεις, παραδείγματος χάρη ως εργαζόμενος τρία χρόνια συνεχώς υπερβαίνει με το εισόδημά του ένα ορισμένο ποσό (βλέπε παράρτημα στην «υποχρέωση ασφάλισης») ή είναι δημόσιος υπάλληλος ή ελεύθερος επαγγελματίας, μπορεί επίσης να κάνει ιδιωτική ασφάλιση. Από την ισχύει για όλα τα άτομα, τα οποία δεν έχουν ακόμη καμμία ασφάλιση και πρέπει να υπαχθούν στην ιδιωτική ασφάλιση ασθενείας, μια υποχρέωση ασφάλισης. Σε αντίθεση με την νόμιμη ασφάλιση ασθενείας οι εισφορές της ιδιωτικής ασφάλισης ασθενείας δεν εξαρτώνται από το εισόδημα, αλλά από το φύλο, την ηλικία, την κατάσταση της υγείας και τις συμφωνηθείσες παροχές. Στο συμβόλαιο ασφάλισης μπορεί να συμφωνηθούν παραδείγματος χάρη παροχές, όπως οδοντοπροσθετική, περίθαλψη από τον διευθύνοντα ιατρό ή μονόκλινο δωμάτιο σε νοσοκομείο. Εκτός αυτού στην ιδιωτική ασφάλιση ασθενείας τα ηλικιωμένα και ασθενή άτομα πληρώνουν μεγαλύτερες εισφορές απ ότι οι νέοι και υγιείς άνθρωποι. Οι γυναίκες πληρώνουν περισσότερο από τους άνδρες. Οι δαπάνες ασφάλισης εξαρτώνται λοιπόν επίσης από τον βαθμό επικινδυνότητας, στον οποίο κατατάσσει η ασφάλεια τον ασφαλιζόμενο. Μια εξαίρεση αποτελεί η τυποποιημένη ταρίφα, η οποία πρόκειται να αντικατασταθεί την από την λεγόμενη βασική ταρίφα. Αυτές οι ταρίφες, οι οποίες πρόκειται να επιτρέψουν και σε άτομα με χαμηλό εισόδημα να εξασφαλισθούν, ρυθμίζονται όσον αφορά τα έξοδα μόνο σύμφωνα με την ηλικία και το φύλο του ασφαλισμένου. Διαφορετικά από ότι στις άλλες ταρίφες, οι ασφαλισμένοι δεν πρέπει να πληρώσουν προσαυξήσεις για προηγούμενες ασθένειες και αντίστοιχα για ιδιαίτερους κινδύνους. Επίσης δεν επιτρέπεται στην τυποποιημένη και αντίστοιχα στη βασική ταρίφα να απορριφθεί η αίτηση ασφάλισης λόγω προηγουμένων ασθενειών ή οξείων ασθενειών. Αυτή η ταρίφα, της οποίας οι παροχές αντιστοιχούν περίπου στη νόμιμη ασφάλιση ασθενείας, πρέπει να προσφέρεται από κάθε ιδιωτική ασφάλιση ασθενείας. Τα μέλη της οικογένειας, που είναι συνασφαλισμένα, πληρώνουν κατά κανόνα πρόσθετες, δικές τους ασφαλιστικές 16

17 εισφορές. Όποιος είναι ασφαλισμένος στην ιδιωτική ασφάλιση πρέπει να πληρώσει ο ίδιος συνήθως εκ των προτέρων τα έξοδα για ιατρούς, νοσοκομεία και φάρμακα, και κατόπιν αργότερα του γίνεται επιστροφή των εξόδων, ολική ή μερική, από την ασφάλεια. Παροχές σύμφωνα με το νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο Οι αιτούντες άσυλο και άτομα που πρέπει να εγκαταλείψουν την χώρα ή των οποίων η παραμονή είναι ανεκτή για λόγους διεθνούς δικαίου, πολιτικούς ή ανθρωπιστικούς λόγους ( πρόσφυγες de facto ) δεν μπορούν συνήθως να ασφαλιστούν στην νόμιμη ασφάλιση ασθενείας. Σε ένα νόμιμο ταμείο ασθενείας μπορούν να συμπεριληφθούν για ασφαλιστική επιμέλεια το νωρίτερο μετά από τέσσερα χρόνια, εκτός και αν αναγνωριστούν νωρίτερα ως έχοντας δικαίωμα ασύλου. Αν δεν είναι δεδομένη η ασφαλιστική επιμέλεια από ένα νόμιμο ταμείο ασθενείας, σ αυτήν την περίπτωση έχουν δικαίωμα παροχών σύμφωνα με το νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο. Αυτό το δικαίωμα ισχύει απεριόριστα σε περίπτωση οξείας και επώδυνης νόσου. Αντίθετα με τους ασφαλισμένους στην νόμιμη ασφάλιση ασθενείας υπάρχουν όμως ορισμένοι περιορισμοί: π.χ. σε οδοντοθεραπείες, ειδικότερα δε οδοντοπροσθετική και γναθοχειρουργική. Δικαιούστε τις εξής παροχές σύμφωνα με το νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο: n εξετάσεις πρόληψης κατά την εγκυμοσύνη, παροχές κατά τον τοκετό και φροντίδα μετά τον τοκετό n ιατρικές εξετάσεις πρόληψης όπως στη νόμιμη ασφάλιση ασθενείας: Εξετάσεις νηπίων και παιδιών U1 έως J1, γυναικολογικές διαγνωστικές εξετάσεις, ετήσιο τεστ διάγνωσης καρκίνου για γυναίκες από 20 ετών και άνω και άνδρες από 45 ετών και άνω n εξαμηνιαίες οδοντιατρικές εξετάσεις πρόληψης για παιδιά και νέους κάτω από 18 ετών, κατόπιν ετήσιες εξετάσεις πρόληψης n τα συνηθισμένα παιδικά εμβόλια, τέτανος, διφθερίτιδα και πολιομυελίτιδα για ενήλικες, ανάλογα με την ατομική περίπτωση επικινδυνότητας και περαιτέρω εμβόλια (πρέπει να γνωρίζετε τις συνθήκες και στην χώρα καταγωγής σας) 17

18 Αξίωση υφίσταται μόνο για την θεραπεία έκτακτης ανάγκης ή για επώδυνες ασθένειες. Οδοντοπροσθετικές παροχές είναι δυνατές μόνο όταν αυτές δεν είναι δυνατόν να αναβληθούν, όταν χωρίς την θεραπεία θα εδημιουργούντο επακόλουθες βλάβες ή όταν ήδη υπάρχουν επακόλουθες βλάβες. Γενικά η αξίωση συμπεριλαμβάνει μόνο παροχές που είναι απολύτως απαραίτητες για την εξασφάλιση της υγείας. Αυτή η αξίωση υφίσταται όταν χωρίς τη θεραπεία επαπειλούνται επιδείνωση της κατάστασης της υγείας, νέες ασθένειες ή χρόνιες επιβαρύνσεις της υγείας. Αν αμφιβάλλετε για το αν είναι σωστό που σας αρνούνται μια ορισμένη θεραπεία, συνιστούμε να αποτανθείτε στις υπηρεσίες παροχής συμβουλών προσφύγων και ασθενών ή σ έναν δικηγόρο. Αυτές οι υπηρεσίες μπορούν να σας βοηθήσουν στην διασαφήνιση της κατάστασης. Για να κάνετε χρήση παροχών σύμφωνα με το νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο, πρέπει να παρουσιάσετε στον γιατρό ένα δελτίο ασθενείας. Αυτό θα το πάρετε από την Υπηρεσία Κοινωνικής Πρόνοιας σας ή από την Υπηρεσία όπου αιτείστε και άλλες παροχές. Το δελτίο ισχύει πάντοτε για τρεις μήνες. Ως αποδέκτης παροχών σύμφωνα με το νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο απαλλάσσεσθε από το τέλος ιατρείου, την ατομική συμμετοχή για ενδονοσοκομειακή περίθαλψη καθώς και από τη συμπληρωματική πληρωμή για φάρμακα, θεραπευτικά και βοηθητικά μέσα κλπ. Το πιστοποιητικό απαλλαγής σας το εκδίδει η Υπηρεσία που είναι αρμόδια για τις παροχές σύμφωνα με το νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο ή το ταμείο ασθενείας, το οποίο έχει αναλάβει την ασφαλιστική σας επιμέλεια. Αν λαμβάνετε παροχές σύμφωνα με τον νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, μπορείτε να πάρετε υπό ορισμένες προϋποθέσεις μέσω της Υπηρεσίας Κοινωνικής Πρόνοιας μια ηλεκτρονική κάρτα με τσιπ του νόμιμου ταμείου ασθενείας της επιλογής σας. Μπορείτε μετά να χρησιμοποιήσετε όλες τις παροχές της GKV, όμως δεν απαλλάσσεσθε πλέον από τις συμπληρωματικές πληρωμές 18

19 για φάρμακα, θεραπευτικά και βοηθητικά μέσα κλπ. Για τις συμπληρωματικές πληρωμές σε γιατρούς, νοσοκομεία ή στα φαρμακεία ισχύει σε αυτή την περίπτωση για τους άγαμους και τις κοινωνίες συζούντων ένα ανώτατο όριο (βλέπε παράρτημα: συμπληρωματική πληρωμή νόμος παροχών για αιτούντες άσυλο ). Για να μπορεί το ταμείο ασθενείας να σας εκδώσει ένα αποδεικτικό απαλλαγής, θα πρέπει να μαζεύετε τις αποδείξεις και τους λογαριασμούς σας. Παροχές σύμφωνα με τον Κοινωνικό Κώδικα SGB XII (κοινωνικό επίδομα) Για μετανάστες και στη χώρα εισερχόμενους μετανάστες, των οποίων η παραμονή είναι διαρκής, χωρίς όμως να υπάγονται στον νόμο παροχών για αιτούντες άσυλο και χωρίς ιδιωτική ή νόμιμη ασφάλιση ασθενείας, το δικαίωμα παροχών εδραιώνεται σύμφωνα με τον Κοινωνικό Κώδικα SGB XII. Όταν λαμβάνετε ενδεχομένως κοινωνικό επίδομα για περισσότερο από έναν μήνα, τότε υπάγεστε σε ένα νόμιμο ταμείο ασθενείας. Η Υπηρεσία Κοινωνικής Πρόνοιας θα σας ειδοποιήσει ότι πρέπει να επιλέξετε ένα νόμιμο ταμείο ασθενείας και θα σας δηλώσει εκεί. Σε περίπτωση που αποκλείεται η ανάληψη της φροντίδας από ένα νόμιμο ταμείο ασθενείας, τότε πρέπει να γίνει αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας για την έκδοση δελτίου ασθενείας και για την ανάληψη των δαπανών για ορισμένες παροχές. Δικαίωμα παροχών έχετε, όταν υπάρχει ανάγκη ιατρικής θεραπείας και βρεθείτε σε κατάσταση οικονομικής ανάγκης (χωρίς επαρκές εισόδημα ή περιουσία, χωρίς ασφάλιση ασθενείας). Σ αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό να υποβληθούν τα αντίστοιχα δικαιλογητικά στην Υπηρεσία Κοινωνικής Πρόνοιας. Άτομα, τα οποία υπάγονται στην ιδιωτική ασφάλιση ασθενείας, στα οποία όμως η πληρωμή της βασικής ταρίφας θα δημιουργούσε οικονομική ένδεια, έχουν αξίωση για περικοπή των εξόδων ασφάλισης στο μισό. Εάν τα οικονομικά τους μέσα δεν επαρκούν ούτε για την στο μισό περικοπείσα εισφορά, πρέπει να συμμετέχουν στις εισφορές οι φορείς του επιδόματος ανεργίας ΙΙ ή του κοινωνικού επιδόματος. 19

20 2. Στο γιατρό Ποιος είναι ο σωστός γιατρός για μένα; Ανεξάρτητα από την ασφάλιση ασθενείας, είτε αυτή είναι ιδιωτική είτε νόμιμη, στην Γερμανία μπορείτε να επιλέξετε τον γιατρό σας μόνος σας. Οι νόμιμα ασφαλισμένοι επιτρέπεται να επιλέξουν μόνο ανάμεσα σε γιατρούς που είναι συμβεβλημένοι με τα ταμεία ασφάλισης αλλά σχεδόν όλοι οι γιατροί είναι συμβεβλημένοι με τα ταμεία. Διακρίνουμε ανάμεσα σε οικογενειακούς γιατρούς και ειδικούς γιατρούς. Οικογενειακοί γιατροί είναι οι γενικοί ιατροί, οι παιδίατροι και μερικοί παθολόγοι. Κανονικά θα πρέπει πάντοτε να πηγαίνετε στον ίδιο οικογενειακό γιατρό, γιατί αυτός γνωρίζει καλύτερα εσάς και την κατάσταση της υγείας σας. Θα σας στείλει, αν χρειαστεί, στον σωστό ειδικό ιατρό. Οι ειδικοί ιατροί έχουν ειδικευθεί σε ορισμένα πεδία της ιατρικής όπως π.χ. οι γυναικολόγοι ή οι ωτορινολαρυγγολόγοι. Όταν αρρωστήσετε, μπορείτε επίσης να πάτε κατευθείαν σ ένα ειδικό γιατρό, αλλά θα πρέπει να πληρώσετε επιπλέον και εκεί το τέλος ιατρείου. Εάν υποβάλετε αργότερα μια παραπομπή του οικογενειακού γιατρού σας στον ειδικό γιατρό, σας επιστρέφεται το τέλος ιατρείου. Τά ταμεία ασθενείας αμείβουν τους ασφαλισμένους τους, όταν αυτοί επισκέπτονται πάντα πρώτα τον οικογενειακό τους γιατρό. Πριν επιλέξετε ένα γιατρό, πρέπει να σκεφτείτε με ηρεμία τι είναι σημαντικό για σας. Ίσως προτιμάτε μια γυναίκα και όχι έναν άνδρα γιατρό για τη θεραπεία. Ίσως είναι πολύ σημαντική για σας η τοποθεσία του ιατρείου, γιατί χρειάζεστε να κυκλοφορείτε με την δημόσια συγκοινωνία για τις μετακινήσεις σας. Επίσης αξίζει να συγκρίνετε τις ώρες που δέχονται οι διάφοροι γιατροί. Επίσης μπορείτε να ενημερωθείτε, αν το ιατρείο είναι πάντα πολύ γεμάτο και αναγκάζεστε βασικά να περιμένετε με τις ώρες. Ένας καλός γιατρός θα πρέπει να σας ακούει προσεκτικά και να σας εξηγεί με κατανοητό τρόπο τι κάνει και γιατί προτείνει κάποια ορισμένη θεραπεία. Αυτός συνεργάζεται με άλλους γιατρούς και θα σας παραπέμψει σε περίπτωση ανάγκης σ έναν ειδικό γιατρό ή σε μια κλινική. Αν δεν είστε ευχαριστημένοι με τον γιατρό σας ή αν δεν τον εμπιστεύεστε, μπορείτε να αλλάξετε σ άλλο γιατρό. Αυτό όμως δεν θα πρέπει να συμβαίνει πολύ συχνά, γιατί 20