ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (CVD)

Transcript

1 ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (CVD) ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ ΓΝΘ Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΕΣΥ ΚΕ.Δ.Ε.Α 27 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018

2

3 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

4 ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

5 ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ Η καρδιαγγειακή νόσος είναι υπεύθυνη για το 80% των θανάτων των ατόµων µε ΣΔ (75% εξ αυτών οφείλεται στην στεφανιαία νόσο) Lancet 2006; 368: 29 Οι διαβητικοί παρουσιάζουν τον ίδιο κίνδυνο στεφανιαιας νόσου µε αυτόν των µη διαβητικών που είναι µεγαλύτεροι κατά 15 χρόνια Lancet 2006; 368: 29 50% των νεοδιαγνωσµένων διαβητικών έχουν ήδη καρδιαγγειακή νόσο Diab.Care 2011;Supll.1

6 Ο κίνδυνος για ΣΝ είναι διπλάσιος στους διαβητικούς άνδρες και πενταπλάσιος στις διαβητικές γυναίκες (ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50) Framingham Study, Strong Heart Study Οι διαβητικοί ασθενείς (ανεξαρτήτως φύλου) που υφίστανται οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου (ΟΕΜ) παρουσιάζουν διπλάσια θνητότητα τόσο κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους όσο και μετά από αυτή. Framingham Study, Strong Heart Study Είναι ιδιαίτερα συχνή η ύπαρξη σιωπηλής ισχαιμίας στους διαβητικούς ασθενείς. Μέχρι και 25% των διαβητικών μπορεί να πάσχει από στεφανιαία νόσο χωρίς συμπτώματα ή κλινική εικόνα.

7 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ 1. ΟΞΕΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ - ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ (με ή χωρίς διαταραχές του ST) - ΑΣΤΑΘΗΣ ΣΤΗΘΑΓΧΗ - ΑΙΦΝΙΔΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ 2. ΣΤΑΘΕΡΗ ΣΤΗΘΑΓΧΗ 3. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ (δεξιά, αριστερή, συμφορητική κτλ ανάλογα με την κατηγοριοποίηση που θα επιλέξει ο καθένας)

8 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ (ΜΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ)

9 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 1. ΥΠΕΡΤΑΣΗ 2. ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ 3. ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ 4. ΚΑΠΝΙΣΜΑ 5. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ CVD ΣΕ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

10 ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 1. ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΟΓΩ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ 2. ΜΙΚΡΟΑΛΒΟΥΜΙΝΟΥΡΙΑ 3. ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΗ ΙΝΩΔΟΛΥΣΗ 4. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ 5. ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ 6. ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΟΜΟΚΥΣΤΕΪΝΗΣ Fonseca V et al Endocrin Rev. 2004;25:

11 ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ Martín-Timón I et al. World J Diabetes 2014 August 15; 5(4):

12

13 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ ΣΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ I. Πολυεστιακή κατανοµή των αγγειακών βλαβών µε διάχυτη προσβολή των στεφ.αρτηριών,των αρτηριών των κάτω άκρων των ενδο- και εξωκρανιακών αρτηριών II. Ταχύτερη εξέλιξη της αγγειοπάθειας III. Οι αθηρωµατικές πλάκες των διαβητικών, είναι πλουσιότερες σε λιπίδια και πιο εύθραυστες. Συχνότερη είναι επίσης η εµφάνιση επιπλεγµένων αθηρωµατικών πλακών µε ενδοπλακική αιµορραγία και εξέλκωση. IV. Η αθηρωµάτωση στον Σ.Δ. χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη γενικευµένης ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας και µικροαγγειοπάθειας

14 ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ - Η υπογλυκαιμία αποτελεί σημαντικό παράγοντα που προάγει την εμφάνιση συμβαμάτων από την καρδιά - Αντίστροφα πολλά υπογλυκαιμικά επεισόδια έχει βρεθεί ότι προκαλούνται κατά τη διάρκεια μη θανατηφόρων καρδιαγγειακών συμβαμάτων δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο με επιπλέον stress για τον οργανισμό - Συνεπώς φαίνεται ότι υπάρχει αμφίδρομη σχέση των χαμηλών τιμών γλυκόζης με την καρδιαγγειακή νόσο (Stadhl, Endocrine Today citation TECOS meta analysis,11/1/18)

15 ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ & ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

16 H υπογλυκαιμία προάγει την εμφάνιση καρδιακών αρρυθμιών (λόγω επηρεασμού της επαναπόλωσης του μυοκαρδίου, διαταραχές ST, παράταση του QT), όπως η κολπική μαρμαρυγή και κοιλιακές αρρυθμίες H υπογλυκαιμία προκαλεί αγγειοσύσπαση λόγω αυξημένης ενεργοποίησης του συμπαθητικού ή έκκριση αγγειοσυσπαστικών πεπτιδίων (π.χ. ενδοθηλίνη) H υπογλυκαιμία έχει συνδεθεί με αιφνίδιο θάνατο και σε ασθενείς με τύπου 1 διαβήτη

17 H υπογλυκαιμία προκαλεί σειρά αρνητικών αιμορρεολογικών μεταβολών όπως a) υπερπηκτικότητα λόγω αιμοσυμπύκνωσης, ενεργοποίησης των αιμοπεταλίων, & αύξησης των παραγόντων VIII & Willebrand factor και b) διαταραχή της ενδοθηλιακής λειτουργίας (αύξηση CRP και άλλων παραγόντων φλεγμονής λόγω ενεργοποίηση των ουδετεροφίλων) H υπογλυκαιμία επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό την πρόγνωση στους νοσηλευόμενους ασθενείς (ιδιαίτερα αν αυτοί πάσχουν από οξύ στεφανιαίο σύνδρομο και βρίσκονται σε στεφανιαίες μονάδες)

18 ΑΝΑΓΚΗ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΑΜΕΣΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ Ύπαρξη τυπικών ή άτυπων καρδιακών συμπτωμάτων Παθολογικά ευρήματα στο ΗΚΓ (π.χ. διαταραχές στο διάστημα ST, αριστερό block ) Ύπαρξη συμπτωμάτων διαλείπουσας χωλότητας που αποτελεί ένδειξη περιφερικής αγγειακής νόσου Εύκολη κόπωση, ζάλη χωρίς προφανή αιτία, ορθόπνοια, οιδήματα Νεφρική ανεπάρκεια Πολλά από τα παραπάνω λανθάνουν της προσοχής λόγω της συνύπαρξης και νευροπάθειας που δυσχεραίνει την αντίληψη των συμπτωμάτων (σιωπηλή ισχαιμία!)

19 Κλινική εικόνα καρδιακής προσβολής

20 ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΗΚΓ ΥΠΕΡΗΧΟΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΤΕΣΤ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΣΕ ΚΥΛΙΟΜΕΝΟ ΤΑΠΗΤΑ ΤΕΣΤ ΚΟΠΩΣΕΩΣ ΜΕ ΘΑΛΙΟ (ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΦΗΜΑ ΚΑΡΔΙΑΣ) ΑΞΟΝΙΚΗ Η ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟΓΡΑΦΙΑ

21 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

22 ΣΩΣΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΝΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΥΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΚΟ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΑΛΛΑ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΡΙΣΚΟ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ

23 ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ Απώλεια βάρους στους παχύσαρκους με υποθερμιδικές δίαιτες Άσκηση (περπάτημα υπό επίβλεψη σε κυλιόμενο τάπητα ή επί έλλειψης οργανωμένου προγράμματος ημίωρο περπάτημα 3-5 φορές την εβδομάδα) Περιορισμός της ημερήσιας λήψης άλατος Περιορισμός της λήψης αλκοόλ διακοπή καπνίσματος Αύξηση της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών και προϊόντων γάλακτος με χαμηλά λιπαρά

24 ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ HbA1c < 7% είναι ο αρχικός στόχος για τον περιορισμό των καρδιακών συμβαμάτων Σε ότι αφορά τις τιμές της γλυκόζης οι στόχοι είναι για τη νηστεία < 120 mg/dl και μεταγευματικά < mg/dl Σε ηλικιωμένα άτομα με μειωμένο προσδόκιμο επιβίωσης, κίνδυνο υπογλυκαιμίας και συνοδά νοσήματα ένα όριο HbA1c < 8% είναι αποδεκτό 6,5% επιδιώκονται μόνο σε επιλεγμένους ασθενείς (συνήθως νεότερης ηλικίας), με μικρή διάρκεια νόσου, μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης, χωρίς βαριά καρδιαγγειακή νόσο και απουσία συνοδών νοσημάτων. Προϋπόθεση η δυνατότητα επίτευξης των στόχων χωρίς αυξημένο κίνδυνο υπογλυκαιμίας Αυστηρότερα όρια HbA1c 6,0 - ESC- EASD (consensus) guidelines 2013

25 ΟΡΘΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σε αρχικά στάδια καρδιακής νόσου σε ασθενείς με ΣΔτ2 μετά την αρχική επιλογή της μετφορμίνης η χρήση οποιαδήποτε συμπληρωματικής αγωγής είναι συνήθως εφικτή. Θα πρέπει όμως να προτιμώνται θεραπείες που: A. Συγκεντρώνουν περισσότερες πιθανότητες επίτευξης του γλυκαιμικού στόχου B. Έχουν όσο το δυνατόν μικρότερες πιθανότητες να προκαλέσουν υπογλυκαιμία C. Συγκεντρώνουν χαρακτηριστικά καρδιαγγειακής ασφάλειας και μείωσης της καρδιαγγειακής θνητότητας

26 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΟΦΕΛΟΣ Liraglutide (GLP-1, glucagon like peptide 1 agonist): η μελέτη LEADER έδειξε καρδιακό όφελος σε ασθενείς με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο Empagliflozin (SGLT2 inhibitor): η μελέτη EMPAREG έδειξε μείωση της θνητότητας σε ασθενείς με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο - Η επιλογή τους θα πρέπει να είναι από τις πρώτες επιλογές στους ασθενείς με ΣΔτ2 που η αλλαγή του τρόπου ζωής και η μετφορμίνη δεν επαρκούν πλέον για την γλυκαιμική ρύθμιση σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο ADA standards of medical care 2018

27 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ - Η ρύθμιση της ΑΠ θα πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο της θεραπείας - Σε όλους τους ασθενείς θα πρέπει να γίνεται μέτρηση της ΑΠ σε κάθε επίσκεψη και επί ανεύρεσης αυξημένης τιμής να ορίζεται ένα πρόγραμμα παρακολούθησής της - Οι θεραπευτικοί στόχοι σύμφωνα με την ADA ( 2018) εξακολουθούν να είναι το 140/90 mmhg. Χαμηλότεροι στόχοι κάτω από 130/80 mmhg έχουν ευνοϊκή επίδραση σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για καρδιακή νόσο εφόσον μπορούν να επιτευχθούν χωρίς «φαρμακευτικές υπερβολές» ή άλλες παρενέργειες. (ορθοστατική υπόταση, πολυφαρμακία που καταλήγει σε μη συμμόρφωση των ασθενών, ανοικτά έλκη στα κάτω άκρα που απαιτούν αυξημένη πίεση διήθησης για να επουλωθουν )

28 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΉ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ - Συνήθως η επίτευξη των στόχων απαιτεί την χορήγηση περισσότερων του ενός φαρμάκου και πρέπει να γίνεται εγκαίρως. - Μπορούν να χρησιμοποιηθούν φάρμακα διαφόρων κατηγοριών με αποδεδειγμένο καρδιαγγειακό όφελος (AMEA, AT1, Θειαζιδικά διουρητικά, διυδροπυριδινικούς αναστολείς των διαύλων ασβεστίου, β- blockes) - Θεραπεία 1 ης γραμμής όμως σε ασθενείς με διαβήτη, μικροαλβουμινουρία και καρδιακή νόσο θα πρέπει να αποτελούν οι ΑΜΕΑ και οι ΑΤ1 στη μέγιστη δόση προτού προστεθεί και 2 η κατηγορία φαρμάκου

29 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΩΝ

30

31 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑΣ - Σε όλους διαβητικούς ασθενείς και οπωσδήποτε σε αυτούς με καρδιακή νόσο απαιτείται η εργαστηριακή διερεύνηση του προφίλ των λιπιδίων - Δίαιτα (μείωση κατανάλωσης κορεσμένων λιπών και αύξηση κατανάλωσης ω3 λιπαρών οξέων και φυτικών ινών ) - Άσκηση - Τα δύο παραπάνω μέτρα είναι πολύ σημαντικά σε περιπτώσεις ήπιας υπερτριγλυκεριδαιμίας και χαμηλής HDL - Η χρήση στατινών σε ασθενείς με κίνδυνο εμφάνισης ή εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο θεωρείται επιβεβλημένη

32 ΣΤΑΤΙΝΕΣ LDL ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ Η θεραπεία με στατίνες ενδείκνυται με στόχο LDL < 70 mg/dl ή μείωση 50% από την αρχική τιμή σε διαβητικά άτομα (Τ1 ή Τ2) πολύ υψηλού κινδύνου (διαγνωσμένη καρδιακή νόσο, σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια, βλάβη σε όργανο στόχο ή ένα/περισσότερους παράγοντες κινδύνου) GRADE 1 Η θεραπεία με στατίνες ενδείκνυται με στόχο LDL < 100 mg/dl σε Τ2 διαβητικούς ασθενείς υψηλού κινδύνου (χωρίς βλάβη σε όργανο στόχο ή άλλο παράγοντα για καρδιαγγειακό κίνδυνο) GRADE 1 Η θεραπεία με στατίνες ενδείκνυται σε Τ1 διαβητικούς υψηλού κινδύνου ανεξαρτήτως της αρχικής τιμής LDL GRADE 2b ESC- EASD (consensus) guidelines 2013

33 - Η ΕΖΕΤΙΜΙΜΠΗ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ ΕΠΙ ΑΠΟΤΥΧΊΑΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΓΙΣΤΕΣ ΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΤΙΝΩΝ Η ΕΠΙ ΔΥΣΑΝΕΞΙΑΣ ΣΤΙΣ ΣΤΑΤΙΝΕΣ - ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΕΝΕΣΙΜΟΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ (PSK9 inhibitors) ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΝΕΟΥΣ ΟΔΟΥΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΘΗΡΟΓΟΝΟΥ LDL ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗΣ (υπάρχει πλέον και ιδιαίτερη αναφορά στις οδηγίες της ADA 2018)

34 ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΣΧΟΥΝ ΑΠΌ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΝΟΣΟ Ή ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΑΜΑΤΟΣ (ΑDA STANDARDS OF MEDICAL CARE 2018, ESC-EASD GUIDELINES 2013)

35 Η χρήση ασπιρίνης δεν συνίσταται στους διαβητικούς ασθενείς χαμηλού ρίσκου εμφάνισης αθηροσκληρωτικής νόσου, λόγω του κινδύνου εμφάνισης αιμορραγικών επεισοδίων LEVEL A H χρήση ασπιρίνης σε δόση mg/day ενδείκνυται στη δευτερογενή πρόληψη στους διαβητικούς με ιστορικό αθηροσκληρωτικής καρδιακής νόσου LEVEL A Διπλή αντιαιμοπεταλιακή αγωγή θεωρείται λογική επιλογή για ένα έτος μετά από ένα οξύ στεφανιαίο επεισόδιο. Πιθανά οφέλη να υπάρχουν και πέραν του έτους τα οποία όμως θα πρέπει να συνυπολογίζονται με τον κίνδυνο αιμορραγιών LEVEL B

36 Σε ασθενείς με διαπιστωμένη αλλεργία στην ασπιρίνη συνιστάται η αντικατάστασή της με κλοπιδογρέλη LEVEL B Η χρήση ασπιρίνης μπορεί να αποτελεί μια λογική επιλογή στην πρωτοπαθή πρόληψη σε Τ1 & Τ2 διαβητικούς ασθενείς που εμφανίζουν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου. Συνήθως οι ασθενείς είναι ηλικίας 50 ετών και άνω (που δεν πρέπει να έχουν αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας) και εμφανίζουν έναν ακόμη παράγοντα κινδύνου: i) οικογενειακό ιστορικό εμφάνισης καρδιακής νόσου ii)υπέρταση iii)δυσλιπιδαιμία iv) κάπνισμα v) αλβουμινουρία LEVEL C

37 ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ DM-CVD (ESC-EASD 2013) Αρτηριακή πίεση (mmhg) Επί νεφροπάθειας Γλυκαιμικός στόχος HbA1c (%) Λιπιδαιμικό προφίλ LDL χοληστερόλη Αιμοπεταλιακή «σταθεροποίηση» Κάπνισμα (ενεργητικό) (Παθητικό) Φυσική δραστηριότητα Σωματικό βάρος Διαιτητικές συνήθειες Φυτικές ίνες Πρόσληψη λίπους (% ημερήσιας ενέργειας) < 140/85 Συστολική < 130 < 7 % Σε επιλεγμένους ασθενείς < 6,5 % Πολύ υψηλού κινδύνου LDL < 70 mg/dl ή μείωση < 50% Υψηλού κινδύνου < 100 mg/dl ASA mg Υποχρεωτική διακοπή Αποφυγή Μέτρια εώς εντατική 150 λεπτά /εβδομάδα Έλεγχος ΣΒ στους υπέρβαρους παχύσαρκους διαβητικούς με κατάλληλης θερμιδικής πρόσληψης διατροφής και μείωση βάρους σε παχύσαρκα άτομα με IGT ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη ΣΔτ2 > 40 gr / ημερησίως Ολικό < 35 % Κορεσμένα < 10 % Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα > 10 %

38 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1) Η αντιμετώπιση της καρδιαγγειακής νόσου στους διαβητικούς ασθενείς αποτελεί σημαντική πρόκληση λόγω του υψηλού ποσοστού θνητότητας, αλλά και του τεράστιου οικονομικού κόστους για τα συστήματα υγείας 2) Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορούν να αποτρέψουν μελλοντικά καρδιολογικά συμβάματα. 3) Η διακοπή καπνίσματος επιβάλλεται (διαβήτης + κάπνισμα θάνατος) 4) Συνιστάται η χρήση αντιδιαβητικής αγωγής με ευνοϊκό καρδιολογικό προφίλ και χαμηλό κίνδυνο υπογλυκαιμίας 5) Στατίνες και ασπιρίνη αποτελούν σημαντικούς παράγοντες πρωτογενούς πρόληψης και δευτερογενούς αντιμετώπισης της καρδιαγγειακής νόσου

39 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ

40