ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/2082(INI) σχετικά με το μέλλον του ΦΠΑ (2011/2082 (INI))

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 2011/2082(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με το μέλλον του ΦΠΑ (2011/2082 (INI)) Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής Εισηγητής: David Casa PR\ doc PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PR_INI ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...7 PE v /10 PR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το μέλλον του ΦΠΑ (2011/2082 (INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής σχετικά με το μέλλον του ΦΠΑ (COM(2010)0695), έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας του Προσωπικού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (SEC(2010)1455), έχοντας υπόψη τη μελέτη της PWC σχετικά με τη σκοπιμότητα εναλλακτικών μεθόδων για τη βελτίωση και την απλούστευση της συγκέντρωσης ΦΠΑ μέσω των σύγχρονων τεχνολογιών και/ή ενδιάμεσων χρηματοοικονομικών φορέων, έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/112/EΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας 1, έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ σχετικά με την ουδετερότητα του ΦΠΑ, έχοντας υπόψη τη δημοσίευση της ΕΚ "Φορολογικές τάσεις στην ΕΕ" (Έκδοση 2010), έχοντας υπόψη τη μελέτη του ΟΟΣΑ σχετικά με τις τάσεις του φόρου κατανάλωσης (2010), έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων (A7-0000/2011), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το παρόν σύστημα ΦΠΑ στην ΕΕ, το οποίο ισχύει εδώ και 17 χρόνια, έχει περιγραφεί ως προσωρινό με την προσδοκία να εξελιχθεί σε ένα νέο σύστημα εν ευθέτω χρόνω λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα πρωτοβουλία της Πράσινης Βίβλου της Επιτροπής αποτελεί την αρχή μόνο μιας διαδικασίας η οποία είναι πιθανόν να είναι σχοινοτενής, δύσκολη και πολύπλοκη, και της οποίας η επιτυχία θα εξαρτηθεί από την αποφασιστικότητα των κρατών μελών να αναπτύξουν ένα "απλούστερο, ισχυρότερο και αποδοτικότερο" σύστημα B. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σκοπός ενός κοινού συστήματος ΦΠΑ είναι να αυξηθεί η αποδοτική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, ένα κρίσιμο εργαλείο για να παραμείνει η ΕΕ ανταγωνιστική, 1 ΕΕ L 347 της , σ. 1. PR\ doc 3/10 PE v01-00

4 Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΟΣΑ αναγνωρίζει την ύπαρξη μιας παγκόσμιας τάσης που καταδεικνύει μια μεταστροφή από την άμεση στην έμμεση φορολόγηση, με αυξημένο τον ρόλο των συστημάτων ΦΠΑ λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι ο ΟΟΣΑ διαπιστώνει μια ευρεία διαφοροποίηση ως προς την αποδοτικότητα του ΦΠΑ στις χώρες του ΟΟΣΑ, γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχει ευρύ πεδίο για αύξηση της αποδοτικότητας του ΦΠΑ, Γενικές παρατηρήσεις 1. χαιρετίζει την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό και τη μεταρρύθμιση του παρόντος συστήματος ΦΠΑ και συμφωνεί ότι ένα περιεκτικό σύστημα ΦΠΑ θα μειώσει τα λειτουργικά κόστη των χρηστών και τις διοικητικές επιβαρύνσεις των αρχών ενώ συγχρόνως θα καταπολεμηθεί η απάτη, η οποία επιβαρύνει τόσο τα δημόσια οικονομικά όσο και τους καταναλωτές 2. θεωρεί ότι τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο του παρόντος συστήματος ΦΠΑ, αντιμετωπίζουν το δίλημμα ενός κρατουμένου: η κατάργηση των φορολογικών ελέγχων στα σύνορα το 1993 δεν έχει αντικατασταθεί από έναν ικανοποιητικό βαθμό συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σημειώνει ότι, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη έχουν απολέσει ένα σημαντικό ποσό δυνητικού εισοδήματος από τον ΦΠΑ και από άλλα φορολογικά έσοδα διότι, αφενός, ορισμένες νόμιμες επιχειρήσεις δεν εισέρχονται, ενδεχομένως, στην ενιαία αγορά και, αφετέρου, άτομα που εμπλέκονται σε απάτες εκμεταλλεύονται το υφιστάμενο κατακερματισμένο σύστημα ΦΠΑ 3. καλεί, κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη να συνεχίζουν να οικοδομούν σχέσεις που να βασίζονται στην εμπιστοσύνη, τη διαφάνεια και τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών φορολογικών διοικήσεων, και να οικοδομήσουν "φορολογικές εταιρικές σχέσεις" με επιχειρήσεις οι οποίες είναι "μη αμειβόμενοι εφοριακοί υπάλληλοι" για τις φορολογικές αρχές Σχεδιασμός του ΦΠΑ 4. καλεί τα κράτη μέλη να στραφούν σε ένα σύστημα ΦΠΑ με "ευρεία βάση" 1 5. υπενθυμίζει ότι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ΦΠΑ είναι η αρχή της ουδετερότητας 2, και ότι, εφόσον ο ΦΠΑ αποτελεί τον τελικό καταναλωτικό φόρο, οι επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να επιβαρύνονται με ΦΠΑ επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι, καταρχήν, όλες οι εμπορικές συναλλαγές φορολογούνται κατά το δυνατόν και ότι οι απαλλαγές παραχωρούνται με μέτρο, διασφαλίζοντας επίσης ότι παρόμοια αγαθά και υπηρεσίες υφίστανται την ίδια μεταχείριση ως προς τον ΦΠΑ 6. για να είναι ουδέτερο το σύστημα, ο ΦΠΑ επί των αγαθών και των υπηρεσιών που χρησιμοποιούνται για οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες φορολογούνται πρέπει να μπορεί να εκπίπτει εξ ολοκλήρου σημειώνει ότι, επί του παρόντος, οι κανόνες σχετικά με την έκπτωση του φόρου εισροών είναι πολύπλοκοι και προκαλούν προβλήματα για τις επιχειρήσεις που αναφύονται από τη μορφή της εταιρείας (πεδίο εφαρμογής), τη μορφή της υπηρεσίας (απαλλαγές) ή τη φύση των υπηρεσιών (έκπτωση) 1 Όπως ορίζεται από τον ΟΟΣΑ, και όπως εφαρμόζεται στην πράξη από χώρες όπως η Νέα Ζηλανδία. 2 Κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για την ουδετερότητα του ΦΠΑ. PE v /10 PR\ doc

5 7. σημειώνει, σε ό,τι αφορά τις διασυνοριακές ενδοκοινοτικές συναλλαγές, ότι το παρόν σύστημα ΦΠΑ έχει απομακρυνθεί από την αρχική δέσμευση των κρατών μελών να εφαρμόζουν την αρχή προέλευσης, λόγω της έλλειψης πολιτικής στήριξης εκ μέρους των κρατών μελών να συνεργάζονται για την εφαρμογή της εν λόγω αρχής 8. συμφωνεί, συνεπώς, με την Επιτροπή να αναγνωρίσει το status quo και να στραφεί στην αρχή του προορισμού εκτιμά ότι ένα σύστημα ΦΠΑ που θα βασίζεται στον τόπο εγκατάστασης του πελάτη, τόσο για αγαθά όσο και για υπηρεσίες, φαίνεται να αποτελεί ενθαρρυντική οδό που θα πρέπει να αναλυθεί περαιτέρω και χρειάζεται να συνοδευθεί από την καθιέρωση ενός συστήματος μονοαπευθυντικής υπηρεσίας (ΟSS) από τα κράτη μέλη τονίζει ότι η καθιέρωση μιας ΟSS για τον ΦΠΑ από την 1η Ιανουαρίου 2015 θα πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί βασική προτεραιότητα της ΕΕ 9. καλεί τα κράτη μέλη να περιορίσουν περαιτέρω την πρότυπη ζώνη συντελεστών σε 18-25%, λαμβάνοντας υπόψη τη συγκλίνουσα τάση των πρότυπων συντελεστών ΦΠΑ Μείωση της γραφειοκρατίας 10. καλεί τα κράτη μέλη να εναρμονίσουν διοικητικές πρακτικές εστιάζοντας στις καλύτερες εξ αυτών και να εφαρμόσουν τα μέτρα που πρότεινε η Επιτροπή το για μείωση των διοικητικών βαρών από την ενωσιακή νομοθεσία στον τομέα του ΦΠΑ, κυρίως καταργώντας την ετήσια συγκεντρωτική δήλωση ΦΠΑ ή τους καταλόγους των ενδοενωσιακών αποκτήσεων, μειώνοντας τη συχνότητα των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ, απλουστεύοντας την απαιτούμενη απόδειξη για την απαλλαγή του ΦΠΑ από εξαγωγές, καταργώντας τους "μηδενικούς" καταλόγους ενδοενωσιακών πωλήσεων, αυξάνοντας τη χρησιμοποίηση λύσεων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης ιδιαίτερα για την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων και καταλόγων ΦΠΑ και καταργώντας την καταβολή τόκων και χρηματικών ποινών για μορφολογικά λάθη σχετικά με τον ΦΠΑ εάν η επιμέρους νομική οντότητα δεν έχει προκαλέσει στο κράτος μέλος ζημία λόγω οιασδήποτε σχετικής μείωσης των εσόδων από ΦΠΑ 11. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για την καθιέρωση ενός προτύπου ευρωπαϊκού τιμολογίου που θα βασίζεται σε μια ουδέτερη μορφή από γλωσσική άποψη, έτσι ώστε να διευκολύνει τις διασυνοριακές συναλλαγές 12. καλεί τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν σε ενωσιακό επίπεδο για την καθιέρωση ενός βραχυπρόθεσμου/μεσοπρόθεσμου μέγιστου αριθμού προτύπων υποχρεώσεων για τον ΦΠΑ, τις οποίες τα κράτη μέλη θα επιβάλουν, ενδεχομένως, στις επιχειρήσεις Αποδοτικότητα της συλλογής ΦΠΑ 13. συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η αποδοτικότητα της συλλογής του ΦΠΑ θα πρέπει να βελτιωθεί προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα ΦΠΑ, να περιορισθεί η δυνατότητα διάπραξης απάτης και να προστατευθούν οι καλή τη πίστη έμποροι από τη διάπραξη απάτης με τον ΦΠΑ 1 COM(2009) 544 της και Παράρτημα, που υποστηρίχθηκε επίσης από την Ομάδα Υψηλού Επιπέδου ανεξάρτητων ενδιαφερομένων για τα διοικητικά βάρη, με πρόεδρο τον Edmund Stoiber ("Ομάδα Stoiber"). PR\ doc 5/10 PE v01-00

6 14. εκτιμά, ωστόσο, ότι η συζήτηση για μεθόδους συλλογής ΦΠΑ υπολείπεται σε σπουδαιότητα, σε αυτό το στάδιο, των προσπαθειών για την επίλυση βασικών μειονεκτημάτων και προβλημάτων που παρουσιάζουν οι τρέχουσες ρυθμίσεις και διαδικασίες, και ιδιαίτερα η έλλειψη εναρμόνισης 15. εκτιμά ότι το περιορισμένο Μοντέλο Αποθήκευσης Δεδομένων (με έναν πρότυπο φάκελο ελέγχου 1 ), σε συνδυασμό με το μοντέλο του πιστοποιημένου φορολογούμενου, αποτελούν τα πλέον ενθαρρυντικά μοντέλα συλλογής του ΦΠΑ τα οποία εξετάζονται επί του παρόντος από τη μελέτη της Επιτροπής, εφόσον εφαρμόζονται ήδη με επιτυχία σε ορισμένα κράτη μέλη και έχουν αποδείξει ότι αυξάνουν την αποδοτικότητα της συλλογής ΦΠΑ Νομική διαδικασία 16. εκτιμά ότι η επιχειρηματική κοινότητα απαιτεί σαφείς κανόνες ΦΠΑ έτσι ώστε να αυξηθεί η ασφάλεια δικαίου και η πιθανότητα ενιαίας ερμηνείας από τα κράτη μέλη θεωρεί επίσης ότι, εφόσον οι οδηγίες του Συμβουλίου παρέχουν διακριτικές εξουσίες στα κράτη μέλη και περιέχουν ασαφείς διατάξεις που αυξάνουν τη δυνατότητα πολλαπλών ερμηνειών, το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει ένα πολύπλοκο σύστημα ΦΠΑ που εμποδίζει τις διασυνοριακές δραστηριότητες και οδηγεί σε περιττά διοικητικά βάρη 17. καλεί, κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη να αυξήσουν το επίπεδο εναρμόνισης: χρησιμοποιώντας, στο μέτρο του δυνατού, κανονισμούς αντί οδηγίες, επειδή αυτοί δημιουργούν άμεση εναρμόνιση και ασφάλεια του δικαίου εναλλακτικά, επιτρέποντας στην Επιτροπή να εκδώσει ένα "Κοινό εγχειρίδιο κανόνων ΦΠΑ για την ΕΕ" με την μορφή αποφάσεων εφαρμογής, έχοντας τη συγκατάθεση της πλειοψηφίας των κρατών μελών 2, αλλάζοντας τον ρόλο της επιτροπής για τον ΦΠΑ εγκαινιάζοντας μια διαδικασία εξορθολογισμού και συντονισμού των εθνικών διαδικασιών εφαρμογής σε επίπεδο ΕΕ, παρέχοντας ισχυρότερο ρόλο στην Επιτροπή επιτρέποντας αποκλίσεις μόνο για μια μεταβατική περίοδο γενικά, εμπλέκοντας ενδιαφερόμενους και επιχειρήσεις στη διαδικασία εκπόνησης και εφαρμογής της νομοθεσίας για τον ΦΠΑ τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο, και ιδιαίτερα εμπλέκοντας εξωτερικούς εμπειρογνώμονες στο έργο της επιτροπής ΦΠΑ σε επίπεδο ΕΕ αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια. 1 Όπως ορίζεται/συνιστάται από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ. 2 Όπως προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο COM(97)325 της PE v /10 PR\ doc

7 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Εισαγωγή Ο Φόρος Προστιθεμένης Αξίας (ΦΠΑ) αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Το σύστημα ΦΠΑ, το οποίο βασίζεται σε νομοθεσία που εγκρίθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο και εφαρμόσθηκε σε εθνικό επίπεδο, χαρακτηρίζεται από πολυάριθμα μειονεκτήματα τα οποία δεν το καθιστούν εντελώς αποδοτικό και συμβατό με τις απαιτήσεις μιας γνήσιας ενιαίας αγοράς. Την η Επιτροπή δημοσίευσε την Πράσινη Βίβλο για το Μέλλον του ΦΠΑ. Ο στόχος της Πράσινης Βίβλου είναι να δημιουργήσει μια ευρεία συζήτηση με όλους τους ενδιαφερόμενους σχετικά με την αξιολόγηση του τρέχοντος συστήματος ΦΠΑ και τους πιθανούς τρόπους για την ενίσχυση της συνοχής του με την ενιαία αγορά και της ικανότητάς του ως ατμομηχανής εσόδων, μειώνοντας συγχρόνως το κόστος συμμόρφωσης. Η Πράσινη Βίβλος καλύπτει τον χειρισμό των διασυνοριακών προμηθειών, καθώς και άλλα βασικά θέματα που έχουν σχέση με την ουδετερότητα του φόρου, το βαθμό εναρμόνισης που απαιτείται στην ενιαία αγορά και τη μείωση της "γραφειοκρατίας", διασφαλίζοντας συγχρόνως έσοδα ΦΠΑ για τα κράτη μέλη. Ο εισηγητής έχει προβεί σε διαβουλεύσεις μεπολλούςενδιαφερόμενουςαπό τον κόσμο των επιχειρήσεων (Business Europe, UEAPME, Eurocommerce), εμπειρογνώμονες (PriceWaterhouseCoopers, και Αποστολή της Νέας Ζηλανδίας στην ΕΕ - επειδή η Νέα Ζηλανδία θεωρείται από τον ΟΟΣΑ ότι έχει την καλύτερη πρακτική στον τομέα του ΦΠΑ), την κοινωνία των πολιτών (Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή), και εκπροσωπήθηκε από τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (ΕCΟΝ) José Garcia-Margallo στη Διάσκεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το μέλλον του ΦΠΑ στις 6 Μαΐου στο Μιλάνο. Ο εισηγητής προτίθεται να επιληφθεί εντός των περιορισμένων ορίων της έκθεσής του των εξής τεσσάρων πτυχών του ΦΠΑ, αντικατοπτρίζοντας τα θέματα που εξετάσθηκαν στη διαβούλευση με την Επιτροπή και εθίγησαν από τους ενδιαφερόμενους. Σχεδιασμός του ΦΠΑ Σύμφωνα με παλαιότερα νομοθετικά ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο εισηγητής υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να στραφεί σε ένα σύστημα ΦΠΑ με "ευρεία βάση", όπως ορίσθηκε από τον ΟΟΣΑ. Κάτι τέτοιο θα συμβάλει στην επίλυση του προβλήματος της έκπτωσης του ΦΠΑ από εισροές σχετικά με την "οίκαδε" παραγωγή έναντι της εξωτερικής παραγωγής, καθώς και στην επίλυση του θέματος του "συγκεκαλυμμένου" ΦΠΑ σε αλυσίδες εφοδιασμού, όπου επιχειρήσεις που απαλλάσσονται από την καταβολή ΦΠΑ εφοδιάζουν επιχειρήσεις που είναι υποχρεωμένες στην καταβολή του. Ο εισηγητής υπενθυμίζει επίσης ότι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ΦΠΑ είναι η αρχή της ουδετερότητας. Επειδή ο ΦΠΑ αποτελεί έναν τελικό καταναλωτικό φόρο, οι PR\ doc 7/10 PE v01-00

8 επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να φέρουν το βάρος του ΦΠΑ. Κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι, κατ' αρχήν, όλες οι εμπορικές συναλλαγές θα πρέπει να φορολογούνται και παρόμοια αγαθά και υπηρεσίες θα πρέπει να υπόκεινται στην ίδια μεταχείριση σε ό,τι αφορά τον ΦΠΑ. Ως προς τις διασυνοριακές ενδοκοινοτικές συναλλαγές, ο εισηγητής συμφωνεί με την εκτίμηση της Επιτροπής, ορισμένων κρατών μελών και πολλών επαγγελματιών και ενδιαφερομένων ότι η αρχή της χώρας προέλευσης, για την οποία τα κράτη μέλη είχαν δεσμευθεί και η οποία έχει στο παρελθόν υποστηριχθεί τόσο από την Επιτροπή όσο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν είναι εφικτή, πρωτίστως λόγω της έλλειψης πολιτικής υποστήριξης μεταξύ των κρατών μελών. Επομένως, ο εισηγητής συμφωνεί με την πρωτοβουλία της Επιτροπής να αναγνωρίσει το status quo και να μετακινηθεί προς την αρχή του προορισμού. Ένα σύστημα ΦΠΑ που θα βασίζεται στον τόπο εγκατάστασης του πελάτη, τόσο για αγαθά όσο και για υπηρεσίες, φαίνεται να αποτελεί μια ενθαρρυντική οδό που απαιτεί περαιτέρω μελέτη και ανάλυση. Αυτό θα πρέπει να συνοδευθεί από την καθιέρωση ενός μονοαπευθυντικού συστήματος (ΟSS) για τον ΦΠΑ από τα κράτη μέλη, προκειμένου να αποφευχθούν πολλαπλές εγγραφές του ΦΠΑ, αυξημένα κόστη συμμόρφωσης και οι συνέπειες αρνητικών ταμειακών ροών για επιχειρήσεις που ασκούν διεθνείς δραστηριότητες. Η καλή λειτουργία των ΟSS έχει ζωτική σημασία και αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο για το σύστημα ΦΠΑ που θα βασίζεται στον τόπο προορισμού. Μείωση της γραφειοκρατίας Ο εισηγητής επιθυμεί να εστιάσει σ' αυτό το σημείο, να προσδιορίσει τομείς όπου η γραφειοκρατία θα μπορούσε εύκολα να περιορισθεί και ιδιαίτερα εκεί όπου θα ήταν δυνατόν να υπάρχουν "γρήγορα κέρδη" βραχυπρόθεσμα, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τις φορολογικές αρχές, χωρίς θεμελιώδεις αλλαγές του παρόντος συστήματος. Τα μέτρα που προτείνονται στην έκθεση συμπεριλαμβάνουν: κατάργηση των ετήσιων συγκεντρωτικών δηλώσεων ΦΠΑ και των καταλόγων των ενδοενωσιακών αποκτήσεων, μείωση της συχνότητας των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ, απλούστευση των αποδείξεων που απαιτούνται για τις απαλλαγές εξαγωγών από τον ΦΠΑ, κατάργηση των "μηδενικών" καταλόγων ενδοενωσιακών πωλήσεων, αύξηση της χρησιμοποίησης λύσεων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ιδιαίτερα για την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων και καταλόγων ΦΠΑ, κατάργηση της καταβολής τόκων και ποινών για τον ΦΠΑ σχετικά με τυπικά σφάλματα αν η επιμέρους νομική οντότητα δεν έχει προκαλέσει στο κράτος μέλος οιαδήποτε ζημία από μείωση των εσόδων του ΦΠΑ, PE v /10 PR\ doc

9 καθιέρωση Πρότυπου Ευρωπαϊκού Τιμολογίου με βάση ένα ουδέτερο πρότυπο από γλωσσική άποψη. Ο εισηγητής προσκαλεί συναδέλφους να συμβάλουν περαιτέρω σ' αυτό το τμήμα. Αποδοτικότητα της συλλογής ΦΠΑ Η Επιτροπή έχει αναλάβει εκτεταμένη μελέτη, εξετάζοντας διάφορες δυνητικές μεθόδους συλλογής ΦΠΑ για να βελτιωθεί η αποδοτικότητά του και να μειωθούν οι απάτες εις βάρος του. Ειδικότερα, η μελέτη εξετάζει τέσσερις μεθόδους περισσότερο λεπτομερώς: Το μοντέλο διαχωρισμού των πληρωμών Το μοντέλο διαχωρισμού των πληρωμών είναι ένα μοντέλο στο οποίο ο αγοραστής καταβάλλει τον ΦΠΑ σε τραπεζικό λογαριασμό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από τον υπόχρεο προς καταβολήν ΦΠΑ στον μπλοκαρισμένο τραπεζικό λογαριασμό ΦΠΑ των προμηθευτών του. Έτσι, σε ένα πρώιμο στάδιο της διαδικασίας συλλογής του ΦΠΑ, ο ΦΠΑ που έχει συλλεγεί μεταφέρεται στον μπλοκαρισμένο τραπεζικό λογαριασμό ΦΠΑ στην τράπεζα των φορολογικών αρχών. Αυτό το μοντέλο επιτρέπει στις φορολογικές αρχές να παρακολουθούν και να μπλοκάρουν κεφάλαια στους τραπεζικούς λογαριασμούς ΦΠΑ και να παρεμποδίζουν τους φορολογούμενους να εξαφανίζονται με τα ποσά ΦΠΑ που τους έχουν καταβληθεί. Το μοντέλο κεντρικής βάσης δεδομένων για την παρακολούθηση του ΦΠΑ Αυτό το μοντέλο μπορεί να αποδώσει μόνο εάν η ηλεκτρονική τιμολόγηση καταστεί υποχρεωτική για συναλλαγές Β2Β και αν τα δεδομένα που περιέχονται σε ηλεκτρονικά τιμολόγια συλλέγονται ενεργά από τις φορολογικές αρχές. Το κύριο στοιχείο κόστους αυτού του μοντέλου είναι η επένδυση που πραγματοποιούν οι φορολογούμενοι για τη μετάβαση από την τιμολόγηση σε χαρτί στην ηλεκτρονική τιμολόγηση. Πρόσθετα λειτουργικά κόστη συμπεριλαμβάνουν το κόστος της μεταφοράς δεδομένων στην κεντρική βάση δεδομένων για παρακολούθηση του ΦΠΑ και το κόστος διατήρησης και επεξεργασίας μεγάλων όγκων δεδομένων από τις φορολογικές αρχές. Το μοντέλο αποθήκευσης δεδομένων Σ' αυτό το μοντέλο, το λογιστικό σύστημα της επιχείρησης που υπόκειται στον ΦΠΑ δημιουργεί έναν πρότυπο φάκελο ελέγχου για τον φόρο και τα δεδομένα που χρειάζεται να αποθηκευθούν ούτως ώστε να μπορούν να αξιολογηθούν από τη φορολογική αρχή. Αυτό το μοντέλο έχει ήδη (εν μέρει) εφαρμοσθεί σε μερικά κράτη μέλη. Η χρήση, η φόρμα και τα στοιχεία δεδομένων έχουν ήδηορισθεί από τις κατευθυντήριες γραμμέςτου ΟΟΣΑ. Η πείρα σ' αυτά τα κράτη μέλη δείχνει ότι η επένδυση είναι περιορισμένη, επειδή οι περισσότεροι προμηθευτές λογιστικού λογισμικού προσαρμόζουν τις εφαρμογές τους για να συμμορφώνονται με την απαίτηση της δημιουργίας ενός προτύπου φακέλου ελέγχου για φορολογικούς σκοπούς. Ωστόσο, η υλοποίηση αποθήκευσης δεδομένων από κάθε φορολογούμενο θα απαιτούσε επένδυση μεγάλης κλίμακας. PR\ doc 9/10 PE v01-00

10 Το μοντέλο του πιστοποιημένου φορολογούμενου Στο πλαίσιο αυτού του μοντέλου, ο φορολογούμενος πρέπει να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις για πιστοποίηση και να προβαίνει στη σύσταση ενός συστήματος εσωτερικού ελέγχου. Αυτό το μοντέλο απαιτεί περιορισμένη επένδυση για τους φορολογούμενους των οποίων τα λογιστικά συστήματα ΦΠΑ έχουν εγκριθεί από τις φορολογικές αρχές και/ή συμμορφώνονται ήδη με άλλες νομοθετικές διατάξεις που θέτουν παρόμοιες απαιτήσεις., όπως, π.χ., ο νόμος Sarbanes-Oxley. Η ωφέλεια του μοντέλου είναι πρόσθετη διαβεβαίωση ότι οι φορολογούμενοι χρησιμοποιούν συμβατά συστήματα και ότι το επίπεδο κινδύνου περιορίζεται. Αυτό θα μπορούσε να προσφέρει ευκαιρίες σε στοχοθετημένες προσπάθειες ελέγχου για τμήματα φορολογουμένων που αποτελούν υψηλότερο κίνδυνο. Σε ό,τι αφορά τον περιορισμό του ελλείμματος ΦΠΑ, η ωφέλεια είναι χαμηλότερη από ό,τι σε άλλα μοντέλα. Ο εισηγητής εκτιμά ότι η συζήτηση για τις μεθόδους συλλογής ΦΠΑ είναι, σ' αυτό το στάδιο, υποδεέστερη σε σχέση με την επίλυση βασικών μειονεκτημάτων και προβλημάτων που παρουσιάζουν οι ισχύουσες ρυθμίσεις και διαδικασίες και, ιδιαίτερα, η έλλειψη εναρμόνισης. Ωστόσο, ο εισηγητής θεωρεί ότι εκτός από τα μοντέλα συλλογής ΦΠΑ που εξετάζονται επί του παρόντος, το περιορισμένο μοντέλο αποθήκευσης δεδομένων (από κοινού με πρότυπο φάκελο ελέγχου), σε συνδυασμό με το μοντέλο πιστοποιημένου φορολογούμενου είναι τα πλέον ενθαρρυντικά, επειδή έχουν ήδη εφαρμοσθεί με επιτυχία σε ορισμένα κράτη μέλη και έχουν αποδείξει ότι αυξάνουν την αποδοτικότητα της συλλογής ΦΠΑ με περιορισμένο διοικητικό φόρτο για τις επιχειρήσεις. Νομική διαδικασία Σε ό,τι αφορά τη νομική διαδικασία, ο εισηγητής θεωρεί ότι έχει κρίσιμη σημασία η αύξηση της διαφάνειας των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και η αύξηση της συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών μελών και των επιχειρήσεων. Ο εισηγητής εκτιμά ότι οι κανονισμοί θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα έναντι των οδηγιών, όταν αυτό είναι δυνατό. Οι κανονισμοί δημιουργούν άμεση εναρμόνιση, μειώνουν τη δυνατότητα διισταμένων ερμηνειών και έτσι δημιουργούν κλίμα ασφάλειας του δικαίου το οποίο έχει κρίσιμη σημασία για την ευημερία των επιχειρήσεων. Οι ενδιαφερόμενοι και οι επιχειρηματίες θα πρέπει να συμμετέχουν στις σχετικές διαβουλεύσεις και να εμπλέκονται στην εκπόνηση και την εφαρμογή της νομοθεσίας ΦΠΑ, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο, για να διασφαλίζεται εναρμονισμένη εφαρμογή σε ολόκληρη την ΕΕ και να δημιουργείται ασφάλεια του δικαίου. PE v /10 PR\ doc