چکیده زمینه و هدف یافتههای این پژوهش اثر ضد اضطرابی ریتالین )متیل فنیدیت( را اثبات مینماید. گاواژ اضطراب رت مقاله پژوهشی اصیل

Transcript

1 22 ریتالین و رفتارهای هیجانی موش دیابتی مقاله پژوهشی اصیل مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور / سال چهارم / شماره / 2 تابستان 1395 مقایسه اثر خوراکی کوتاهمدت ریتالین بر رفتارهای هیجانی)ترس و اضطراب( موش صحرایی نر سالم و دیابتی شده با استرپتوزوتوسین 1 محبوبه هادی زاده 1 غالمحسن واعظی *2 میترا باقری 1- کارشناسی ارشد فیزیولوژی جانوری مرکز تحقیقات زیست شناسی دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسالمي واحد دامغان دامغان ایران. 2- استاد دکتری تخصصی علوم جانوری )گرایش فیزیولوژی( دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات تهران تهران ایران. تاریخ دریافت: 1394/12/01 تاریخ پذیرش: 1395/05/20 چکیده زمینه و هدف ترس یک واکنش طبیعی در مقابل خطر است که مهمترین نشانه آن عدم تحرک و فقط تنفس است. طبق تحقیقات انجام شده منطقه اصلی ترس و اضطراب آمیگدال بوده که اختالل و یا تخریب این ناحیه سبب عدم یادگیری و بیان ترس میگردد. هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثر خوراکی کوتاهمدت ریتالین بر رفتارهای هیجانی )ترس و اضطراب( موش صحرایی نر سالم و دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تعریف گردید. مواد و روشها مطالعه تجربی حاضر روی 48 سر موش رت نر نابالغ در سن سه هفته در قالب 8 گروه 6 تایی انجام شد. گروه کنترل گروههای شامل موشهای سالم با دریافت دوزهای مختلف ریتالین )2/5 5 و 10( mg/kg گروه دیابتی و گروههای دیابتی که دوزهای مختلف ریتالین )2/5 5 و 10( mg/kg را بصورت گاواژ دریافت کردند. بعد از گذشت 7 روز )دوره کوتاهمدت( به منظور بررسی رفتارهای شبه اضطرابی و دیگر پارامترهای مرتبط با آن موشها در دستگاه Elevated Plus Maze مورد سنجش قرار گرفتند. یافتهها نتایج حاکی از آن بود که در گروههای سالم با افزایش دوز ریتالین ترس از کاهش معنیداری نسبت به گروه کنترل برخوردار بود. همچنین در گروههای دیابتی + ریتالین نیز با افزایش دوز ریتالین کاهش معنیداری در ترس نسبت به گروه دیابتی مشاهده گردید. نتیجهگیری یافتههای این پژوهش اثر ضد اضطرابی ریتالین )متیل فنیدیت( را اثبات مینماید. کلیدواژهها گاواژ اضطراب رت * نویسنده مسئول: دانشگاه آزاد اسالمي واحد علوم تحقیقات تهران دانشكده علوم پايه. پست الکترونیک: Gh.vaezi@yahoo.com

2 1395 تابستان / 2 شماره / چهارم سال / نیشابور پزشکی علوم دانشکده مجله دیابتی موش هیجانی رفتارهای و ریتالین همکاران و زاده هادی 23 میباشند کنترل قابل پزشک نظر زیر عموما که بیقراری خلقی.)3( علت را ریتالین خوراکی مصرف پژوهشی در همکارانش و ملزمی خون آلبومین میزان افزایش و کبدی آنزیمهای تعادل زدن هم بر تقسیمبندی با حاضر مطالعه در گروهها تقسیمبندی نمودند. معرفی )4(. بود یکسان مذکور پژوهش در گروهها بدن مختلف بخشهای به آسیب و آزاد رادیکال تولید با دیابت به توجه با و میشود اضطرابی رفتارهای و استرس افزایش باعث شدیم آن بر 7 تمرکز عدم بیماری به یک نوع دیابتی افراد ابتالی تشنج یا و ترس رفتار بر ریتالین خوراکی مصرف اثر بررسی به که بپردازیم. ویستار نژاد نر صحرایی دیابتی و سالم موشهای بر روشها و مواد با ویستار نژاد از نر صحرایی موش سر 48 حاضر مطالعه در تقسیم تایی 6 گروه 8 به و انتخاب گرم وزنی محدوده محیط با تطابق منظور )به شده کنترل شرایط در حیوانات گردیدند. تاریکی( ساعت 12 و روشنایی ساعت )12 نور نظر از آزمایشگاه( اتاق در درصد نسبی رطوبت و c محیط دمای و شدند. نگهداری غذا و آب محدودیت هیچگونه بدون حیوانات اصول و قوانین طبق آزمایش مراحل کلیه انجام و نگهداری شرایط حیوانات تقسیمبندی و بوده تهران دانشگاه در شده ثبت اخالقی گرفت: انجام زیر ترتیب به شدن دیابتی با همزمان که سالم موشهای شامل کنترل گروه - کردند. دریافت صفاقی درون بصورت سیترات بافر دیگر گروههای با را ریتالین که بودند سالم موشهای 3 و 2 و 1 تجربی گروههای - نمودند. دریافت گاواژ بصورت 10 mg/kg و 5 2/5 دوزهای دوز با استرپتوزوتوسین با شده دیابتی موشهای شامل شم گروه - بود. 55 mg/kg دوز دریافت با دیابتی موشهای از 6 و 5 و 4 تجربی گروههای - شدند. تشکیل گاواژ بصورت 10 mg/kg و 5 2/5 ریتالین Elevated Plus دستگاه توسط ساعت بين آزمايشات تمامي گردید. انجام حيوانات از حمايت جهاني موازين با مطابق و Maze 7 Attention-Deficit Hyperactivity Disorder: ADHD مقدمه تا حلزون از موجودات تمام در که رفتاریست 1 ترس شدن شرطی دفاعی رفتار نوعی رفتار این است. گرفته قرار مطالعه مورد انسان اتفاق خطر هنگام در اکتسابی هم و غریزی بصورت هم که است با حیوان یک شدن روبرو در وحش حیات در مثال عنوان به میافتد. دهد. رخ حمله یا و 2 شدن بیحرکت فرار است ممکن درنده حیوان مینمایند احساس را خطر صدا یا بو مثل نشانههایی با حیوانات مرتفع( بعالوه )ماز 3 میز پالس الویتد دستگاه از آزمایشگاه در )1(. شده انجام تحقیقات طبق میشود. استفاده اضطراب سنجش برای و تنفس( فقط و تحرک )عدم Freezing ترس نشانه عمدهترین و اختالل که بوده آمیگدال اضطراب و ترس برای منطقه مهمترین )2(. میگردد ترس بیان و یادگیری عدم سبب ناحیه این تخریب یا یافتن است بدن در دفاعی رفتار نوعی ترس اینکه به توجه با لذا باشد داشته وجود ترس کنترل و کاهش احتمال آن در که راهی است. اهمیت حائز محرك داروهاي دسته از 5 فنیدیت متیل تجاري نام با 4 ريتالين جلوگيري و تاالموس و مغز قشر بر اثر با که است مغزي سيستم عصبی( انتقال در مؤثر شیمیایی مواد )از دوپامین مجدد جذب از گروه مشتقات از دارو این میشود. عمل وارد عصبي سلولهاي در خوابآلودگی نشانههای بیشفعالی درمان برای که امفتامینهاست )2(. میگردد تجویز افسردگی به مبتالیان از برخی در و 6 مزمن تحمل ايجاد موجب است ممكن فنیدات متیل نامناسب مصرف در شود. آن به نسبت رواني يا جسمي وابستگي و مالحظه قابل عوارضي از شود. مصرف احتياط با بايد شيردهي و بارداري دوران توجه به نياز و بوده دارو مصرف قطع عالئم دهنده نشان احتماال كه و غيرعادي رفتار شديد رواني افسردگي به میتوان دارند پزشكي جانبی عوارض شایعترین نمود. اشاره غيرعادي ضعف و خستگي وزن کاهش تهوع بیاشتهایی از عبارتند ریتالین مصرف از ناشی جک مالل تحریکپذیری گیجی شبانه کابوسهای بیخوابی 1 Fear Condition 2 Freezing 3 Elevated Plus Maze: EPM 4 Ritalin 5 Methylphenidate 6 Narcolepsy

3 24 دیابتی موش هیجانی رفتارهای و ریتالین همکاران و زاده هادی 1395 تابستان / 2 شماره / چهارم سال / نیشابور پزشکی علوم دانشکده مجله Elevated Plus دستگاه با اضطرابی شبه رفتارهای سنجش Maze چهار از فایبرگالس جنس از آزمايشگاه در موجود EPM دستگاه کدام هر عرض و طول که میشود تشكيل )+( مثبت عالمت به بازو دو ميباشد. سانتيمتر مركزي صفحه و بازوها از لبهیک يك دارای فقط و بوده باز انتها در هم مقابل در باز بازوي دو است. جانور افتادن از جلوگیری برای بازوها طول در سانتيمتری به شدهاند محدود 48 cm ارتفاع به ديوارههايي با ديگر بسته بازوي ایستادن پا دو عملروی با ديوار روي ديدن به قادر موش كه گونهاي توسط دستگاه و ميباشد پالستیک جنس از بازوها كف نباشد. تعداد درصد پارامتر البته است. اضطرابی شبه رفتار افزایش بیانگر باز بازوی در شده سپری زمان درصد به نسبت باز بازوی به ورود است. اضطرابی شبه رفتار ثبت در کمتری حساسیت دارای حركت ميزان میگیرد قرار سنجش مورد که دیگری مهم پارامتر بازوي به ورود تعداد مجموع بيانگر كه بود حرکتی فعالیت یا جانور بصورت شده ذکر پارامترهای است. دقیقه 5 زمان در بسته و باز فيلم مشاهده با و ثبت كرونومتر دستگاه از استفاده با دستی که موشهایی گردید. مقایسه پارامترها توسط شده ضبط ويدئويي و شده خارج آزمایش از نبودند آزمایش مورد وزنی محدوده در میشد. تکرار آزمایش بودند خاصی بیماری دچار چنانچه اتاق مناسب نور دارد. قرار زمين سطح از 80 cm ارتفاع با پایهای باالی در 120 cm ارتفاع در واقع واتی 100 المپ یک توسط تست )5 6(. میگردد تأمین دستگاه ميگرفت قرار دستگاه مركز در موش دارو دریافت از پس دقيقه 5 مدت این در که بود دقیقه 5 حیوان رفتارهای سنجش زمان مدت و شد: اندازهگیری زیر پارامترهای که دفعاتی تعداد میشد. باز بازوهای وارد موش که دفعاتی تعداد باز بازوی در موش که زمانی مدت میشد. بسته بازوی وارد موش حركت ميزان میماند. بسته بازوی در موش که زمانی مدت میماند. آماری آنالیز تكميلي آزمون و یکطرفه واریانس با آماری نظر از دادهها تمامی تحلیل و تجزیه مورد SPSS 21.v آماری نرمافزار تحت Tukey CAT% 4 CAE% 3 OAE% OAT% بررسی برای گرفتند. قرار طی مختلف گروههای )فعالیت-حرکتی( Locomotor/activity% Mean±SD بصورت آزمایشها نتایج شدند. مقایسه یکدیگر با درمان 0/1<P و 0/05<P و 0/001<P آماری استنتاج معیار شد. گزارش شد. گرفته نظر در هر در شده سپری زمان یا و ورود مبنای حرکتی فعالیت یا جانور یافتهها معیار( انحراف ± )میانگین که میدهد نشان 1 شماره نمودار 10( mg/kg و 5 )2/5 ریتالین + سالم گروههای در فضله تعداد گروه با مقایسه در ریتالین( هفته )یک خوارکی مصرف از پس داده نشان را معنیداری کاهش 2( μ l/rat( سیترات بافر کنترل و 5 )2/5 دوز با ریتالین + دیابتی گروههای در همچنین است. میشود. مشاهده فضله تعداد در معنیداری کاهش 10( mg/kg ارتباط بودن معنیدار دهندۀ نشان *** و ** و * )عالمت 0/001 P و 0/01 P و 0/05 P سطح در بررسی مورد گروههای میباشد(. نظر مورد راهروی در حیوان پای چهار هر قرارگرفتن اساس بر بازو )7 8(. گردید بررسی مناسب معیاری که آنچه قبلی تحقیقات و مطالعات بیشتر اساس بر عبارتند میشود ذکر آماری نتایج در و است اضطرابی شبه رفتار از از: عبارتست مقدار این. )OAE%( 1 باز بازوی به ورود تعداد درصد 1- به ورود تعداد مجموع بر تقسیم باز بازوی به ورود تعداد درصد از بازو. دو هر از عبارتست که )OAT ( 2 باز بازوی در شده سپری زمان درصد 2- زمانسپری مجموع بر تقسیم باز بازوی در شده سپری زمان درصد دهنده نشان پارامتر دو این در معنیدار افزایش بازو. دو هر در شده پارامترها این کاهش و بوده حیوان در اضطرابی شبه رفتار کاهش 3 Entries to the Opening and Closing: CAE 4 Percent Time Spent in the Closed Arms: CAT 1 Open Arm Entries: OAE 2 Time Spent in the Open Arm: OAT

4 1395 تابستان / 2 شماره / چهارم سال / نیشابور پزشکی علوم دانشکده مجله دیابتی موش هیجانی رفتارهای و ریتالین همکاران و زاده هادی 25 و 0/05 P سطح در بررسی مورد گروههای ارتباط بودن معنیدار دهندۀ نشان *** و ** و )* ارزیابی مورد گروههای در فضله تعداد 1- شماره نمودار میباشد( 0/001 P و 0/01 P معیار( انحراف ± )میانگین که است آن از حاکی 2 شماره نمودار + سالم گروههای در )OAE%( باز بازوی به ورود تعداد درصد هفته )یک خوارکی مصرف از پس 10( mg/kg و 5 )2/5 ریتالین افزایش 2( μ l/rat( سیترات بافر کنترل گروه با مقایسه در ریتالین( در دارو دوز افزایش با که صورت بدین است داده نشان را معنیداری یافت. افزایش نیز باز بازوی به ورود درصد دیابتی و سالم گروههای 10( mg/kg و 5 )2/5 ریتالین + دیابتی گروههای در همچنین شد. مشاهده باز بازوی به ورود تعداد درصد در معنیداری افزایش مورد گروههای ارتباط بودن معنیدار دهندۀ نشان *** و ** و )* ارزیابی مورد گروههای در )OAE%( باز بازوی به ورود تعداد درصد 2- شماره نمودار میباشد( 0/001 P و 0/01 P و 0/05 P سطح در بررسی

5 26 دیابتی موش هیجانی رفتارهای و ریتالین همکاران و زاده هادی 1395 تابستان / 2 شماره / چهارم سال / نیشابور پزشکی علوم دانشکده مجله معیار( انحراف ± )میانگین که میشود مشاهده 3 شماره نمودار در + سالم گروههای در )CAT%( بسته بازوی به ورود تعداد درصد هفته )یک خوارکی مصرف از پس 10( mg/kg و 5 )2/5 ریتالین کاهش 2( μ l/rat( سیترات بافر کنترل گروه با مقایسه در ریتالین( و سالم گروههای در دارو دوز رفتن باال با که است داشته معنیداری همچنین یافت. کاهش نیز بسته بازوی به ورود تعداد درصد دیابتی کاهش 10( mg/kg و 5 )2/5 دوز با ریتالین + دیابتی گروههای در شد. مشاهده بسته بازوی به ورود تعداد درصد در معنیداری گروههای ارتباط بودن معنیدار دهندۀ نشان *** و ** و )* ارزیابی مورد گروههای در )CAT%( بسته بازوی به ورود تعداد درصد - 3 شماره نمودار میباشد( 0/001 P و 0/01 P و 0/05 P سطح در بررسی مورد درصد معیار( انحراف ± )میانگین که میدهد نشان 4 شماره نمودار )2/5 ریتالین + سالم گروههای در )OAT%( باز بازوی به ورود زمان در ریتالین( هفته )یک خوارکی مصرف از پس 10( mg/kg و 5 معنیداری افزایش 2( μ l/rat( سیترات بافر کنترل گروه با مقایسه دیابتی و سالم گروههای در دارو دوز چه هر که است داده نشان را یافت. افزایش نیز باز بازوی به ورود زمان درصد مییابد افزایش افزایش 10( mg/kg و 5 )2/5 ریتالین + دیابتی گروههای همچنین است. داده نشان باز بازوی به ورود زمان درصد در را معنیداری ورود زمان درصد معیار( انحراف ± )میانگین 5 شماره نمودار در و 5 )2/5 ریتالین + سالم گروههای در )CAT%( بسته بازوی به مقایسه در ریتالین( هفته )یک خوارکی مصرف از پس 10( mg/kg داشت معنیداری کاهش 2( μ l/rat( سیترات بافر کنترل گروه با درصد دیابتی و سالم گروههای در دارو دوز افزایش صورت در که گروههای در همچنین مییافت. کاهش نیز بسته بازوی به ورود زمان در معنیداری کاهش 10( mg/kg و 5 )2/5 ریتالین + دیابتی دارد. وجود بسته بازوی به ورود زمان درصد

6 مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور / سال چهارم / شماره / 2 تابستان 1395 ریتالین و رفتارهای هیجانی موش دیابتی هادی زاده و همکاران 27 نمودار شماره 4- درصد زمان ورود به بازوی باز )OAT%( در گروههای مورد ارزیابی )* و ** و *** نشان دهندۀ معنیدار بودن ارتباط گروههای مورد بررسی در سطح 0/05 P و 0/01 P و 0/001 P میباشد( نمودار شماره 5 -درصد زمان ورود به بازوی بسته )CAT%( در گروههای مورد ارزیابی )* و ** و *** نشان دهندۀ معنیدار بودن ارتباط گروههای مورد بررسی در سطح 0/05 P و 0/01 P و 0/001 P میباشد(

7 28 ریتالین و رفتارهای هیجانی موش دیابتی هادی زاده و همکاران مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور / سال چهارم / شماره / 2 تابستان 1395 جلوگيري نماید. اين مورد وجود دو نوع سايکوز فانکشنال )ناشي از بيماري اسکيزوفرني( و سايکوز ارگانيک )ناشي از مصرف متيل فنيديت( را در يک بيمار نشان ميدهد و تا حدودی با نتایج حاصل از پژوهش حاضر نیز همخوانی دارد چراکه موشهای ریتالین خورده جرأت و جسارت بیشتری در ورود به بازوی باز و ماندگاری در آن بازوها را داشتند )11(. استرس باعث آزاد شدن اکسیتوسین مغزی در جنس نر و ماده میشود. در آزمایشی در هر دو جنس پس از تزریق آنتاگونیست گیرنده اکسیتوسین در مغز بالک شد. فعالیت هیپوتاالموس هیپوفیز آدرنال )HPA( بطور قابل توجهی افزایش یافت. این افزایش ناشی از استرس بوده و همینطور افزایش ترشح کورتیکو تروپین )ACTH( و کورتیکوسترون در خون موشهای نر و ماده مالحظه گردید. اکسیتوسین موجب مهار محور HPA میشود که همسو با یافتههای مطالعه حاضر میباشد و این مطلب با توجه به نمودارهای 2 و 3 که میزان OAT و OAE را در گروه دریافت کننده ریتالین نسبت به گروه شاهد نشان میدهند کامال محسوس میباشد که در این گروهها شجاعت و عدم استرس کامال مشهود بود. مكانيسم دقيق بروز پديده اضطراب از بسياري ابعاد از جمله نوروفيزيولوژي نیز حائز اهميت است. همچنین در موش صحرائی نر فعالیت سیستم اکسیتوسین برای تنظیم رفتارهای جنسی خصوصا در طول جفتگیری بطور مستقیم به یک رفتار مرتبط با اضطراب ضعیف مربوط است )12(. همین طور نتایج و شواهد سطح باالی فعالیت سیستم اکسیتوسین مغز به عنوان یک نتیجه از فعالیت جنسی وابسته به اثر ضد اضطرابی از جفتگیری موفق در مردان را نشان میدهد. سیستم اکسیتوسین مغز به ترویج خواب عمیق یا حرکت سریع چشمها میپردازد. بنابراین پدیده افزایش آرامش و خوابآلودگی در انسان پس از فعالیت جنسی و اوج لذت جنسی به وضوح مربوط به کاهش اضطراب توسط یک سیستم OT فعال واسطهگری میشود )12(. پس از اینکه OT در مغز افزایش یافت در یک منطقه مغزی بصورت محلی و لوکال ورودی با سایتهای مختلف مغزی دارد که مرتبط با استرس و تنظیم اضطراب است که یکی از آنها آمیگدال میباشد. پس از آزادسازی OT فعالیت بادامه یا آمیگدال کاهش مییابد. بحث ترس از جمله اختالالتي است كه با شدتهاي متفاوتي ميتواند موجب بروز مشكالتي در زندگي فردي و اجتماعي انسان گردد. ترس از مواجهه با ديگران و عدم اعتماد به نفس در برخوردها و تعامل اجتماعي موجب كارآيي كمتر و كاهش بازده فكري و عملي افراد ميگردد چه بسا افراد زبدهاي كه به دليل احساس عدم امنيت و ترس از صحبت كردن و گفتگو با ديگران پرهیز مینمایند )9(. نوروترانسميترهاي مختلفي از جمله دوپامين سروتونين كوله سيستوكينين گابا گلوتامات در بروز رفتار ترس دخيل هستند. همچنين با مطالعه و شناسايي برخي مراكز و مسيرهاي عصبي ترس و اضطراب و تأثير نوروترانسميترهاي مخلتف در اين پديده رفتاري ميتوان به نقش عمده ریتالین به عنوان تحریک کننده نوروترانسميتردوپامین در اين پديده رفتاري پي برد. اکسیتوسین يكي از ميانجيهاي عصبي در سيستم اعصاب مركزي شناخته شده است که در تنظیم عواطف, مقابله با استرس و رفتارهای اجتماعی شناخت اجتماعی در موش انقباض عضله صاف رحم تخلیه شیر تولید مثل در زنان, در فاز لوتئینی تخمدان دلبستگی همسر در موش صحرایی رفتار مادرانه نسبت به نوزاد رفتارهای ضد تهاجمی در رتهای نر در برخورد با نوزادان همینطورگیرندههای عصبی درسیستم گوارشی جسم زرد بیضهها قلب آمونیوم کلیه لوزالمعده تیموس و در سلولهای چربی نقش دارد )10(. با توجه به نتایج حاصل از مطالعه حاضر در گروههای موشهای سالمی که ریتالین با دوزهای 5 2/5 و 10 mg/kg بصورت گاواژ دریافت کردند افزایش معنیداری در میزان زمان ماندن در بازوی باز دستگاه و تردد بیشتر در بازوی باز نسبت به مابقی گروهها مشاهده شد )نمودارهای شماره 1 و 2(. غفارنژاد و همکارانش در پژوهش خود تحت عنوان گزارش يک مورد از تزريق قرص متيل فنيديت )ريتالين( به بررسی تشديد عالئم اسکيزوفرنيا يا اختالل رواني مجزا پرداختند. متيل فنيديت از جمله آمفتامينهاي کالسيک است که مصرف آن ممکن است باعث ايجاد يا تشديد عالئم روانپريشي در بيماران اسکيزوفرني گردد. اين گزارش نشان دهنده ظهور نوعي از عالئم روانپريشي در بيماران اسکيزوفرني بعد از سوءمصرف متيل فنيديت تزريقي ميباشد که حتي درمان آنتيسايکوتيک بيماري زمينه نيز نميتواند از بروز آن

8 مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور / سال چهارم / شماره / 2 تابستان 1395 ریتالین و رفتارهای هیجانی موش دیابتی هادی زاده و همکاران 29 عالوه بر این سیستمهای دیگر نوروترانسمیتری مثل سروتونین دوپامین و اوپیوئیدها در طول فعالیت جنسی نقش فعال دارند. آمیگدال ورودی حسی در جلوی استخوان پیشانی به لیمبیک میدهد. لیمبیک در تعادل اضطراب نقش مهمی دارد و خروجی مشترک به ساقه مغز میفرستد. مدلهای حیوانی به وضوح نشان دادند اکسیتوسین به عنوان واسطه رفتارهای اجتماعی پیچیده بستگی به آمیگدال دارد و فعالسازی آمیگدال را در انسان کاهش میدهد و با نقش مدوالتوری که ایفا میکند در شبکه عملکردی پردازش ترس و پرخاشگری و حالتهای تهاجمی شرکت مییابد. این موضوع همراستا با نتایج حاصل از مطالعه حاضر است بطوریکه نمودار شماره 3 نیز به خوبی گویای مطلب است )13(. بر اساس نتایج دوز 10 mg/kg ریتالین در کاهش رفتار اضطرابی و به دنبال آن کاهش رفتار تهاجمی مؤثرین بوده زیرا نتیجه درصد زمان ورود به بازوی باز نشان داد که ریتالین در سطح 0/001 P معنیدار بوده و طبق شواهدی که وجود داشت به نظر میرسد که این فاکتور با تعدیل مستقیم و غیرمستقیم محور HPA در سطح هیپوتاالموس آمیگدال سپتوم پاسخهای رفتاری و فیزیولوژیکی به استرس را تعدیل کرده موجب کاهش ترس شده است. ریتالین در فرایند ترس در دیابتیها مفید بوده چراکه با افزایش دوز دارو ترس کاهش مییابد. زالخانی و همکاران در بررسی اثر اکسیتوسین در هسته لوكوس سرولئوس بر اضطراب ناشی از آزمون تعارض و گل در حضور و غیاب یوهمبین در موش صحرایی نر گزارش نمودند گیرندههای آلفا-آدنرژیک در هسته لوكوس سرولئوس نقش تعدیلی بر پدیده اضطراب و اضطرابزایی اکسیتوسین دارند و با بلوک گیرندههای مذکور این اثر رفع میگردد که در توافق با نتایج حاصل از پژوهش حاضر است )6(. نتیجهگیری از جمله محدودیتهای موجود تلفات در گروههای دیابتی به دلیل افزایش قند خون بود که برای جلوگیری از پیش آمدن تداخل در جامعه آماری موشهای با محدوده وزنی گرم مجددا گروهبندی شده و جایگزین گشتند. طبق یافتهها مصرف دوزهای مختلف ریتالین باعث کاهش رفتار ترس و اضطراب شده و هر چه دوز ریتالین در موشهای سالم و دیابتی افزایش مییابد کاهش اضطراب در گروههای سالم+ریتالینی و دیابتی+ریتالینی مشاهده شد. لکن مصرف ریتالین برای افراد دیابتی نوع یک که دارای بیماری عدم تمرکز میباشند با توجه به نتایج حاضر بالمانع است. تشکر و قدردانی بدینوسیله از زحمات کلیه همکاران و شرکتکنندگان در انجام این مطالعه تشکر و قدردانی به عمل میآید. Referances 1. Liu W, Liu P, Tao S, Deng Y, Li X, Lan T, et al. Berberine inhibits aldose reductase and oxidative stress in rat mesangial cells cultured under high glucose. Arch Biochem Biophys. 2008;475(2): Singh J, Kakkar P. Antihyperglycemic and antioxidant effect of Berberis aristata root extract and its role in regulating carbohydrate metabolism in diabetic rats. Ethnopharmacol. 2009;123(1): Patel MB, Mishra S. Hypoglycemic activity of alkaloidal fraction of Tinospora cordifolia. Phytomedicine, 2011;18(12): Bolbol Haghighi N, Molzemi S, Karimi Mohamadi M, Molzemi Sh. Effect of Ritalin on Blood Albumin and Liver Enzymes in Rat. Govaresh, 2016;20(4): [Persian] 5. Melissa D. Sinclair. A review of the physiological effects of α2-agonists related to the clinical use of medetomidine in small animal practice. Can Vet J. 2003;44(11): Ghafarinezhad A, Kheradmand A. Reporting a Case of Injecting Methylphenidate (Ritalin) Tablets, Intensified Symptoms of Schizoph-renia or Induce Separate Mental Disorder. Addiction and Health, 2009;1(2):

9 30 ریتالین و رفتارهای هیجانی موش دیابتی هادی زاده و همکاران مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور / سال چهارم / شماره / 2 تابستان Zalkhani S, Kesmaty M, Zanganeh F, Rasekh Abdorahman. [Survey of interaction between oxytocin and opioid system in the core of the LC on acute pain in rats]. J Endocrinol Metab. 2007;9(1):61-7. [Persian] 8. Wang GJ, Volkow ND, Fowler JS, Ferrieri R, Schlyer DJ, Alexoff D, et al. Methylphenidate decreases regional cerebral blood flow in normal human subjects. Life Sci. 1994;54(9):PL Simon AB, Gorman JM. Advances in the treatment of anxiety: targeting glutamate. NeuroRx.2006;3(1): Almada RC, Albrechet-Souza L, Brandão ML. Further evidence for involvement of the dorsal hippocampus serotonergic and gamma-aminobutyric acid (GABA)ergic pathways in the expression of contextual fear conditioning in rats. J Psychopharmacol. 2013;27(12): Adetti R, Bertolini A. Oxytocin stimulates lordosis behavior in female rats. Neuropeptides, 1985;6(3): Sanders G, Freilicher J, Lightman SL. Psychological stress of exposure to uncontrollable noise increases plasma oxytocin in high emotionality women. Psychoneuroendocrinology, 1990;15(1): Carlson PJ, Singh JB, Zarate CA, Drevets WC, Manji HK. Neural circuitry and neuroplasticity in mood disorders: insights for novel therapeutic targets. NeuroRx. 2006;3(1):22-41.

10 Ritalin and Emotional Behaviors of Rats Original Article مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور / سال چهارم / شماره / 2 تابستان Comparison of Short-Term Effect of Oral Ritalin on Emotional Behaviors (Fear and Anxiety) of Healthy and Streptozotocin-Induced Diabetic Rats Mahbobeh Hadizadeh 1, Gholam Hassan Vaezi *2, Mitra Bagheri 1 1- MSc of Animal Physiology, Research Center of Biology, Faculty of Science, Islamic Azad University Damghan Branch, Damghan, Iran. 2- Professor, Animal Science PhD (Physiology), Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, Tehran, Iran. Received Date: 2016/02/20 Accepted Date: 2016/08/10 Abstract Introduction and Aims Fear is a normal reaction to dangers the main form of which is freezing (immobility and only breathing). According to the studies conducted, the main area of fear is amygdala the disruption or destruction of which will result in lack of learning and expressing fear. The aim of this study was to compare the short-term effect of oral Ritalin on emotional behaviors (fear and anxiety) in healthy and streptozotocin-induced diabetic male rats. Materials and Methods This experimental study was conducted on 48 immature male rats of about 3 weeks of age, classified into 8 groups of 6; namely the control group, groups of healthy rats with various doses of Ritalin (2.5, 5 and 10 mg/kg), the diabetic group and diabetic groups with various doses of Ritalin (2.5, 5 and 10 mg/kg) received via oral gavage. After 7 days (the short-term period), to investigate anxiety-like behaviors and other parameters related to it, rats were evaluated in Elevated Plus Maze (EPM). Results Results showed that in healthy groups, the higher was the dose of Ritalin, the more significant decrease was observed in fear relative to control group. In addition, in diabetic+ritalin groups, the higher was the dose of Ritalin, the more significant decrease in fear was observed relative to diabetic group. Conclusion According to the findings, the anti-anxiety effect of Ritalin (methylphenidate) can be confirmed. Keywords gavage, anxiety, rats * Corresponding Author: Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, Faculty of Science. Gh.vaezi@yahoo.com