ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1"

Αττις Καλαμογδάρτης
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΕΛΙΩ ΕΙΣ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΠΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΒΙΑΣΗ A. Απάτη και εκβίαση: Δίδυμα αδελφάκια ; Αδελφάκια ναι! Εμμεσοαυτουργική δομή... 6 α) Η εργαλειοποίηση του αυτοπροσβαλλομένου ως μία από τις περιπτώσεις έμμεσης αυτουργίας... 6 β) Εφαρμογή στην απάτη και την εκβίαση αα) Η εξαίρεση της απόλυτης βίας ββ) Εμμεσοαυτουργική δομή και τριγωνικότητα ααα) Η συνέπεια για την τριγωνική απάτη βββ) Η ιδιαίτερη περίπτωση της τριγωνικής εκβίασης i. Δύο τριγωνικότητες στην εκβίαση ii. Η τριγωνική εκβίαση κατά την νομολογία iii. ΑΠ 1683/2007: Μια περίπτωση δήθεν τριγωνικής εκβιάσεως iv. Η τριγωνική εκβίαση κατά την θεωρία Η αξιοποίηση της θεωρίας του αντικειμενικού καταλογισμού στην απάτη και την εκβίαση α) Η παραδοσιακή θέση της ελληνικής νομολογίας και θεωρίας: Deceptis non decipientibus opitulatur! β) Το δόγμα της θεωρίας του αντικειμενικού καταλογισμού αα) Επιτρεπόμενη διακινδύνευση ββ) Κοινωνική προσφορότητα γγ) Προστατευτικός σκοπός του κανόνα Δικαίου δδ) Απαγόρευση αναδρομής εε) Αρχή της εμπιστοσύνης στστ) Ιδία υπευθυνότητα του θύματος ζζ) Εκπλήρωση ανειλημμένου ρόλου ηη) Ουδέτερες ενέργειες θθ) Άνοιγμα της ελληνικής νομολογίας προς τον αντικειμενικό καταλογισμό... 78

2 Απάτη και εκβίαση: Ομοιότητες Διαφορές Διασταυρώσεις ααα) Αρεοπαγιτική νομολογία i. ΑΠ 1/ ii. ΑΠ 1465/ iii. ΑΠ 1458/ iv. ΑΠ 1389/ v. ΑΠ 1782/ βββ) Νομολογία δικαστηρίων ουσίας i. ΣυμβΠλημΕυρυτ 13/ ii. ΣυμβΕφΑιγ 49/ iii. ΤριμΠλημΑθ 13873, 14317, 18664, 19626/ iv. ΜΟΔΑθ 8/ v. ΠλημΑθ 10074/ γ) Εφαρμογή της θεωρίας του αντικειμενικού καταλογισμού στην απάτη αα) Εφαρμογή της θεωρίας του προστατευτικού σκοπού του κανόνα Δικαίου ββ) Εφαρμογή της θεωρίας της ιδίας υπευθυνότητας ααα) Ευκολόπιστοι και επιπόλαιοι βββ) Άπληστοι και κερδοσκόποι γγγ) Διαθέτοντες καίτοι αμφιβάλλοντες δδδ) Συμπερασματικά συναγόμενη ψευδής παράσταση με αναπάντητη κλήση ; εεε) Παίκτης στοιχήματος με υπέρτερη γνώση στστστ) Περιπτώσεις υποκρυπτόμενης εφαρμογής της αρχής της ιδίας υπευθυνότητας i. Διαφημιστικές υπερβολές ii. Ignorantia facti iii. Εξαπάτηση ως προς την αξία του πράγματος; iv. H σχέση ιδιαίτερης εμπιστοσύνης στην αθέμιτη παρασιώπηση και η εκμετάλλευση της πλάνης του αντισυμβαλλομένου v. Η ποινικώς αδιάφορη πλάνη περί τα κίνητρα, άλλως: περί τα παραγωγικά αίτια της βουλήσεως ζζζ) Μη εφαρμογή της αρχής της ιδίας υπευθυνότητας επί θυμάτων που βρίσκονται σε αδύναμη θέση i. Παθολογική εξάρτηση από τον δράστη Υπόθεση του Σειρίου ii. Θρησκοληψία του θύματος iii. Ψυχοσωματική πάθηση του θύματος γγ) Εφαρμογή της αρχής της εμπιστοσύνης δδ) Εφαρμογή της θεωρίας της απαγόρευσης αναδρομής XII

3 Περιεχόμενα εε) Εφαρμογή της θεωρίας της εκπλήρωσης του ανειλημμένου ρόλου στστ) Ουδέτερες ενέργειες και απάτη ζζ) Η απάτη επί δικαστηρίω υπό το πρίσμα του αντικειμενικού καταλογισμού δ) Εφαρμογή της θεωρίας του αντικειμενικού καταλογισμού στην εκβίαση αα) Απειλή κακού με αξιοποίηση απόκρυφων/υπερφυσικών ικανοτήτων ββ) Απειλή κακού που στρέφεται εναντίον ενός υπερβολικά ευαίσθητου ανθρώπου γγ) Απειλή νόμιμου κακού για την επίτευξη άσχετου σκοπού. Ταυτοχρόνως: η απαίτηση λύτρων σιωπής για ένα αμαρτωλό μυστικό ( chantage / blackmail ) ααα) Η νομοθετική αντιμετώπιση και το τιμωρητικό παράδοξο βββ) Η γερμανική νομολογία γγγ) Απώλεια ενός μελλοντικού ευεργετήματος versus επιδείνωση της θέσης του απειλουμένου δδδ) Προσβάλλει η απειλή νόμιμης συμπεριφοράς (ειδικότερα: της αποκάλυψης του αμαρτωλού μυστικού ) την προσωπική ελευθερία του απειλουμένου; i. Η κρατούσα άποψη: Ναι! ii. Ο αντίλογος: Διεύρυνση του πεδίου ελευθερίας του απειλουμένου iii. Τα αντεπιχειρήματα κατά της άποψης περί διευρύνσεως του πεδίου ελευθερίας και η αντίκρουσή τους iv. Όταν η απειλή νόμιμου κακού ισοδυναμεί με απειλή παράλειψης παράνομης ενέργειας δδ) Απειλή νόμιμου κακού συναφούς προς τον επιδιωκόμενο σκοπό Περιουσιακή βλάβη Η ποινικώς προστατευτέα περιουσία στην απάτη και την εκβίαση α) Η αμιγώς νομική θεωρία β) Η αμιγώς οικονομική θεωρία γ) Η νομικο-οικονομική θεωρία αα) Γενικά ββ) Ένα ειδικό πρόβλημα στην απάτη: Η άνευ αντικρίσματος XIII

4 Απάτη και εκβίαση: Ομοιότητες Διαφορές Διασταυρώσεις προκαταβολή χρημάτων στο πλαίσιο μιας παράνομης ή ανήθικης συναλλαγής ααα) Αξιόποινη απάτη: pecunia non olet βββ) Μη αξιόποινη απάτη: τα χρήματα μολύνονται από τον σκοπό γγγ) Εφαρμογή της θεωρίας του αντικειμενικού καταλογισμού Περιουσιακή μετάθεση α) Κολοβή απάτη κολοβή εκβίαση β) Παραγγελία προϊόντων από έναν οιονεί falsus procurator με σκοπό την αναστάτωση του καθ ου η παραγγελία Ενδιάμεσος σκοπός versus παρεπόμενη συνέπεια γ) Υλική αντιστοιχία βλάβης-οφέλους δ) Φαινομενική περουσιακή μετάθεση Β. Όχι δίδυμα η απάτη και η εκβίαση! Η διαφορετική διαμόρφωση της βούλησης για περιουσιακή διάθεση και οι συνέπειές της Η χωλή παραλληλία εκβίασης και απάτης α) Εκβίαση: Coactus tamen voluit β) Απάτη: Όταν ο δράστης εμφανίζεται ως λύκος με τρίχωμα προβάτου Μη συνειδητή περιουσιακή διάθεση στην εκβίαση, συνειδητή στην απάτη; α) Σχετικοποίηση της διαφοράς β) Η συνειδητή περιουσιακή διάθεση ως sine qua non στοιχείο της απάτης που αφορά παράδοση κινητών Το παράδειγμα του σούπερ-μάρκετ Η άμεση επενέργεια του θύματος επί της περιουσίας του α) Η έλλειψη άμεσης επενέργειας ως εμπόδιο στοιχειοθέτησης απάτης β) Αδιάφορη η άμεση επενέργεια στην εκβίαση Συνείδηση ή μη της αυτοβλαπτικότητας Ένα το προστατευόμενο έννομο αγαθό στην απάτη, δύο στην εκβίαση α) Η παραδοσιακή διαφορά και οι συνέπειές της αα) Ισοζύγιο ενεργητικού και παθητικού στο έγκλημα της απάτης ααα) Ο κανόνας της μη στοιχειοθετήσεως απάτης και οι εξαιρέσεις βββ) Αλλιώς στην εκβίαση; ββ) Κατ εξακολούθησιν εκβίαση μόνο σε βάρος του ιδίου θύματος β) Όχι όμως και αναντίλεκτη διαφορά! XIV

5 Περιεχόμενα ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΙΣ ΑΠΑΤΗΣ ΚΑΙ ΕΚΒΙΑΣΗΣ Ι. Απατηλά και εξαναγκαστικά μέσα ως ενιαίο σύνολο Α. Περί της κατ ιδέαν αληθούς συρροής απάτης και εκβίασης Β. Απατηλή απειλή Μπλόφα ως προς την δυνατότητα υλοποίησης του κακού α) Ληστεία με ψεύτικο ή άσφαιρο πιστόλι β) Καταβολή λύτρων σε ψευδοαπαγωγέα γ) Προσφορά μεσολάβησης για τον τερματισμό (δήθεν) ποινικών μπελάδων δ) Η υπόθεση του μπλοφαδόρου στρατιώτη ε) Η περίπτωση της ΑΠ 791/2009: ψευτοκλέφτης αυτοκινήτων Μπλόφα ως προς την βούληση υλοποίησης ή μη του κακού Ορισμός της απειλής τα δύο κρίσιμα συστατικά της α) Η παρουσίαση του κακού ως δυνάμενου να υλοποιηθεί β) Η παρουσίαση της υλοποίησης του κακού ως άμεσα ή έμμεσα εξαρτημένης από την βούληση του απειλούντος Γ. Απατηλή προειδοποίηση Η λύση της απάτης α) Μερικά παραδείγματα αα) Η δήθεν επικείμενη επίθεση ομάδας δολοφόνων ββ) Το δήθεν δολοφονικό σχέδιο των προαγωγών ιεροδούλων γγ) Η δήθεν επικείμενη αποκάλυψη της ταυτότητας του αληθινού πατέρα δδ) Η δήθεν επικείμενη αναφορά ανήθικης συμπεριφοράς στην αστυνομία β) Η αχίλλειος πτέρνα της λύσης της απάτης γ) Η θεωρία περί ματαιώσεως του σκοπού της παροχής: σωσίβιο για τους υποστηρικτές της λύσης της απάτης; Η λύση της εκβίασης α) Το επιχείρημα της κυριαρχίας επί του ψυχολογικού κόσμου του θύματος β) Επιχείρημα εκ του νόμου αα) Το άρ. 241 παρ. 2 γερμπκ ββ) Το άρ. 385 παρ. 1 στοιχ. β εδ. α ΠΚ γ) Η επαναξιολόγηση της προσφοράς απολύτρωσης από τα μάγια έναντι οικονομικού ανταλλάγματος υπό το πρίσμα της απατηλής προειδοποίησης ΙΙ. Απατηλά και εξαναγκαστικά μέσα αυτοτελώς χρησιμοποιούμενα XV

6 Απάτη και εκβίαση: Ομοιότητες Διαφορές Διασταυρώσεις Α. Δεσπόζουσα απειλή Ωραιοποίηση απειλής μέσω εξαπατήσεως Επίταση απειλής μέσω εξαπατήσεως Β. Απειλή ως προϋπόθεση απάτης Γ. Ισότιμη σχέση απατηλών και εξαναγκαστικών μέσων: Ο εκβιαστής που είναι εν ταυτώ και απατεώνας! Σωρευτική αιτιότητα α) Μερικά σχολικά παραδείγματα β) Νομολογιακά προηγούμενα αα) Η απόφαση του γερμανικού Ακυρωτικού ββ) Η απόφαση του δικαστηρίου της Βασιλείας γ) Η λύση της φαινομενικής συρροής σύγκριση με την εξασφαλιστική εκβίαση Διαζευκτική αιτιότητα Τετελεσμένη εκβίαση μετά την αποτυχημένη απάτη ΙΙΙ. Πρώην εξαπατηθείς σε ρόλο εκβιαστή; Α. Εκβιαστής ο εξαπατημένος αγοραστής; Β. Εκβιαστής ο εξαπατημένος πωλητής; Γ. Φαινομενική ή πραγματική αντίφαση; ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ι. Ελληνική ΙΙ. Ξενόγλωσση ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΩΝ XVI

Σχετικά έγγραφα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. MEΡOΣ A Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. MEΡOΣ A Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ MEΡOΣ A Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας Περ. αριθ. Σελ. Κεφ. Ι. Γενική εισαγωγή 1. Η ιδιοκτησία ως αντικείμενο προσβολής... 1-4 1 2. Xαρακτηριστικά των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας... 5-7