Η πρόταση αυτή κατατίθεται από το Εργαστήριο Συστημάτων Μεταφορών το οποίο λειτουργεί στα πλαίσια του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου

Transcript

1 Η πρόταση αυτή κατατίθεται από το Εργαστήριο Συστημάτων Μεταφορών το οποίο λειτουργεί στα πλαίσια του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς διαθέτει επίσης τα παρακάτω Τμήματα: Οικονομικής Επιστήμης, Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης, Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Διδακτικής της Τεχνολογίας και Ψηφιακών Συστημάτων και Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας του Πανεπιστημίου Πειραιώς, γνωστός ως Κέντρο Ερευνών Πανεπιστημίου Πειραιώς (ΚΕΠΠ), είναι ένας ερευνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος λειτουργεί στα πλαίσια του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Το ΚΕΠΠ στα πλαίσια του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία του (υπουργική απόφαση ΚΑ/679/ , ΦΕΚ 826/ ), έχει θέσει ως στόχο να καταστεί ένα σύγχρονο και διεθνούς φήμης ερευνητικό Κέντρο το οποίο θα συμβάλλει στην ανάδειξη και αναγνώριση του Πανεπιστημίου Πειραιώς ως ενός εκ των κορυφαίων της Ευρώπης. Η διοίκησή του ασκείται από την Επιτροπή Διαχειρίσεως του Ειδικού Λογαριασμού, της οποίας προεδρεύει ο εκάστοτε Αντιπρύτανης Οικονομικού Προγραμματισμού & Αναπτύξεως. Το ΚΕΠΠ στελεχώνεται από έμπειρο εργατικό δυναμικό (απόφοιτοι Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, κάτοχοι Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών), συνεργάζεται, με καταξιωμένους ερευνητές από άλλα ΑΕΙ του εσωτερικού και του εξωτερικού, καθώς και από ιδιωτικούς και δημόσιους οργανισμούς και εταιρείες. Το ΚΕΠΠ υλοποιεί ερευνητικά εθνικά και διεθνή προγράμματα. Από της ιδρύσεώς του τον Οκτώβριο του 1986, το ΚΕΠΠ έχει ολοκληρώσει πάνω από 600 ερευνητικά έργα και εκπαιδευτικά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, υπουργεία, τράπεζες, οργανισμούς του ευρύτερου δημοσίου τομέα και ιδιωτικές εταιρείες. Στα Έργα περιλαμβάνονται: Ερευνητικά Προγράμματα, Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών, Προγράμματα για την Απόκτηση Υποδομής, Προγράμματα Συνεχιζόμενης Κατάρτισης, Συνέδρια, Εκδηλώσεις, Πρακτική Άσκηση Φοιτητών, Μελέτες, κλπ. Ενδεικτικά το 2005 το ΚΕΠΠ είχε έσοδα από ερευνητικά έργα που ανέρχονταν στα 9,3 εκ.. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του ΚΕΠΠ χαρακτηρίζονται από: αντικειμενικότητα στο σχεδιασμό των μελετών, την ανάλυση των αποτελεσμάτων και την εξαγωγή συμπερασμάτων, εχεμύθεια -όπου απαιτείται από τους αναδόχους-όσον αφορά τα δεδομένα και τα συμπεράσματα των μελετών, και μικρό κόστος, χωρίς καμία \"έκπτωση\" στην ποιότητα, συγκριτικά με γραφεία μελετών και συμβούλων. Εκτελούνται δε, κυρίως από το επιστημονικό δυναμικό του Πανεπιστημίου Πειραιώς το οποίο, πέραν των εξαιρετικών σπουδών, έχει μεγάλη ερευνητική και διοικητική εμπειρία σε μεγάλους οργανισμούς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς και σε υπεύθυνες κυβερνητικές θέσεις. Για την ολοκλήρωση των έργων συνεργάζονται με τους ανωτέρω οι υπάλληλοι του Κέντρου

2 Ερευνών και εξωτερικοί συνεργάτες με συμβάσεις έργου. Με κριτήριο τη φύση των έργων και τις εξειδικευμένες ανάγκες τους επιλέγονται κατά περίπτωση οι υπάλληλοι και οι εξωτερικοί συνεργάτες που θα συμμετέχουν στην ερευνητική ομάδα ή στη διαχείριση τους, με βάση τα προσόντα τους. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΙΔΕΑ ΕΡΓΟΥ (PROJECT IDEA) Σύντομη περιγραφή της προτεινόμενης ιδέας έργου Η πρόταση αναφέρεται στην αναγκαιότητα σύστασης Κέντρου Μελέτης των Μεταφορών στην Ανατολική Μεσόγειο (ΚΕ.Μ.Μ.Α.Μ) για τη καταγραφή, διερεύνηση και μελέτη των τάσεων στο τομέα των μεταφορών στην Ανατολική Μεσόγειο. Η αναγκαιότητα αυτή προκύπτει από τον κομβικό ρόλο της Ανατολικής Μεσογείου στην εξυπηρέτηση των θαλάσσιων μεταφορών, σε μια εποχή που η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και των αγορών και η αύξηση του διεθνούς εμπορίου έχει προκαλέσει αντίστοιχη αύξηση στη ζήτηση για μεταφορά εμπορευμάτων δια της θαλάσσιας οδού. Συγκεκριμένα, οι θαλάσσιες εμπορευματικές μεταφορές διεθνώς αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 9,2% στη δεκαετία και από 4,8 δις. τόνους μεταφερόμενου φορτίου το 1997 διαμορφώθηκαν σε 7,1 δισεκατομμύρια τόνους το Η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί κομβική περιοχή του μεταφορικού άξονα Ασίας Ευρώπης στον οποίο η ροή εμπορευματοκιβωτίων για το έτος 2005 ανήλθε στα 12,2 εκ. TEUs σημειώνοντας ετήσια αύξηση 10,9%. Ταυτόχρονα εκτιμάται ότι η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων στην Ανατολική Μεσογείου θα αυξηθεί σε ποσοστό 137% μέχρι το Η αύξηση αυτή οφείλεται όχι μόνο στη σημαντική άνοδο του εξαγωγικού εμπορίου των χωρών της Άπω Ανατολής και της Ινδίας αλλά και στην μεγέθυνση της καταναλωτικής ζήτησης στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Μαύρης Θάλασσας. Η σπουδαιότητα της Ανατολικής Μεσογείου ως μεταφορικού κόμβου δημιουργεί την ανάγκη παρακολούθησης και καταγραφής των μεταφορικών τάσεων και ροών στην περιοχή, της ποιότητας και επάρκειας των λιμενικών υποδομών και των υποδομών των συνδυασμένων μεταφορών, των δυσλειτουργιών και των καθυστερήσεων που σημειώνονται, της εφαρμογής της διεθνούς και κοινοτικής νομοθεσίας καθώς και της περιβαλλοντικής διάστασης που συνεπάγεται η αύξηση της μεταφορικής δραστηριότητας. Το Κέντρο αυτό, κατάλληλα στελεχωμένο, θα μπορούσε να λειτουργήσει αφενός ως Παρατηρητήριο των εξελίξεων στις μεταφορές στη Μεσόγειο και αφετέρου ως ένα «think tank» προτάσεων χάραξης και εξειδίκευσης στρατηγικών και προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος για το μέλλον των μεταφορών στη Μεσόγειο. Η εξέταση των προκλήσεων αυτών θα ενδυνάμωνε τις κοινές δράσεις και συνέργειες των κοινωνιών της Μεσογείου, προκειμένου να αντιμετωπίσουν πιο ισότιμα τις επιπτώσεις τους και είναι ίσως από τα πλέον κρίσιμα αλλά και χρήσιμα σημεία ανάπτυξης δράσεων και λειτουργίας του Κέντρου.

3 Οι υπηρεσίες του Κέντρου, διαρθρώνονται σε τρεις κύριους άξονες: ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ: Συλλογή και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων καθώς επίσης η δημιουργία βάσεων δεδομένων προκειμένου να δημιουργηθεί το αναγκαίο υπόβαθρο για το σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικής θαλάσσιων και συνδυασμένων μεταφορών. Τα στοιχεία αυτά αφορούν στη διαμόρφωση των μεταφορικών ροών, αλλά επίσης στα απαραίτητα έργων λιμενικών υποδομών και τη λιμενική λειτουργία, σε συνδυασμό με την καταγραφή και παρακολούθηση των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων της θαλάσσιας μεταφοράς. Το Παρατηρητήριο θα αναπτύξει, επίσης, δραστηριότητα αναφορικά με την παρακολούθηση της ενσωμάτωσης της διεθνούς και εθνικής νομοθεσίας και πολιτικών στο πεδίο των θαλάσσιων μεταφορών και της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος στη Μεσόγειο. ΟΜΑΔΑ ΈΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ Ε.Ε.: Υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας και η υποστήριξη προτάσεων / προγραμμάτων για την καλύτερη οργάνωση και αποτελεσματική λειτουργία των μεταφορών στην Ανατολική Μεσόγειο. ΦΟΡΟΥΜ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ: Σκοπός του φόρουμ είναι η ανάπτυξη των θαλασσίων μεταφορών στη Μεσόγειο, με συμμετοχή των εμπλεκομένων στη ναυτιλιακή και τη λιμενική βιομηχανία, των χρηστών μεταφορικών υπηρεσιών και της κοινωνίας των πολιτών. Εμπλεκόμενοι φορείς Οι εμπλεκόμενοι στην υλοποίηση του έργου διακρίνονται σε κατηγορίες ως ακολούθως: Εταίροι Παρατηρητηρίου o Κέντρο Ερευνών Πανεπιστημίου Πειραιά o Σχετικά Κέντρα Έρευνας στις χώρες της Ανατ. Μεσογείου Μέλη των Στρογγυλών Τραπεζών Fora o Εκπρόσωποι Κρατών που συμμετέχουν στη διαδικασία της Ευρωμεσογειακής Συνεργασίας Ένωση για τη Μεσόγειο o Εκπρόσωποι σχετικών κυβερνητικών φορέων o Εκπρόσωποι Παραγωγών Υπηρεσιών Θαλασσίων Μεταφορών o Εκπρόσωποι Συλλογικών Φορέων o Ερευνητικά Κέντρα και Ινστιτούτα o Εκπρόσωποι τοπικών φορέων και φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης Πρέπει να σημειωθεί ότι στην παρούσα φάση δεν έχει παγιωθεί δίκτυο εταίρων τόσο σε επίπεδο Παρατηρητηρίου όσο και σε επίπεδο μελών fora. Η δημιουργία του σχετικού δικτύου θα είναι το αποτέλεσμα της Φάσης Α (Άξονας Ι).

4 Στόχοι και αναμενόμενα αποτελέσματα προτεινόμενου έργου Το προτεινόμενο Κέντρο στοχεύει: a. Στην ανάπτυξη μια ενοποιημένης πλατφόρμας παρατήρησης του τομέα των μεταφορών με έμφαση στις πολύ-τροπικές (Multi-modal) μεταφορές και την αξιολόγηση των Διευρωπαικών Δικτύων και της εξέλιξης / ενοποίησης τους με τα υφιστάμενα προτεινόμενα των χωρών της Ανατ. Μεσογείου, η οποία θα είναι ελεύθερα προσβάσιμη από τους ενδιαφερόμενους b. Στην αξιολόγηση έργων υποδομής και χρηματοδότησης από τους σχετικούς φορείς c. Στην διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών με έμφαση στην εφοδιαστική αλυσίδα συνολικά μέσα από την δημιουργία εύχρηστης και απλής ψηφιακής πλατφόρμας d. Στην ανάπτυξη προτάσεων και συστάσεων για την υποστήριξη των Κρατικών Φορέων των χωρών αυτών με στόχο την βελτίωση δράσεων για την ανάπτυξη δικτύων θαλασσίων διαδρόμων e. Στην βελτίωση των σχέσεων των επιχειρήσεων του τομέα των μεταφορών μεταξύ τους με σκοπό την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών σε όρους ποιότητας, εύρους και κόστους f. Στην διευκόλυνση της αναζήτησης και προσδιορισμό προτεραιοτήτων στον τομέα των μεταφορών στην ανατολική μεσόγειο g. Στην διευκόλυνση της έρευνας μέσω της δημιουργίας Ευρω-Μεσογειακών Πανεπιστημιακών Δικτύων και προώθηση της συμμετοχής των χωρών σε κοινοτικά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης h. Στον προσδιορισμό των μελετών εκείνων και των δράσεων που επιτρέπουν την αειφόρο ανάπτυξη των μεταφορών στην περιοχή i. Στην ενίσχυση της ασφάλειας των μεταφορών στην περιοχή j. Στην δημιουργία μιας πλατφόρμας επικοινωνίας και ανταλλαγής τεχνογνωσίας μεταξύ των εμπλεκόμενων με τη λειτουργία των θαλασσίων διαδρόμων φορέων k. Στην τόνωση της έρευνας μέσω της αξιοποίησης αποτελεσμάτων ερευνών που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί για τη βελτίωση του μεταφορικού συστήματος, την καταγραφή τάσεων και την ανάλυση των επιπτώσεων τους στις οικονομίες των χωρών της περιοχής l. Στην ανάδειξη συγκεκριμένων μέτρων πολιτικής και δράσεων για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής διάστασης της λειτουργίας των θαλάσσιων διαδρόμων και τη διατύπωση προτάσεων προς τα κέντρα λήψης αποφάσεων. m. Στην αποτύπωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του τομέα των μεταφορών (και των υπο-τομέων του) και η ανάδειξη των πλεονεκτημάτων που εξασφαλίζει η μεταφορά έργου από τα χερσαία στα θαλάσσια δίκτυα μέσω της λειτουργίας των θαλασσίων διαδρόμων

5 Οι παραπάνω στόχοι θα επιτευχθούν μέσα από την i. Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Στατιστικών Τομέα Μεταφορών ii. Δημιουργία Γραμματείας (Secretariat) εμπειρογνωμόνων Μεταφορών Ανατολικής Μεσογείου iii. Διοργάνωση Συναντήσεων και Fora iv. Διοργάνωση επισκέψεων για ανταλλαγή απόψεων (best practices) v. Δημιουργία δικτύου καταγραφής πρωτογενών δεδομένων vi. Ανάπτυξη συγκεκριμένων προτάσεων Μελετών και στην διερεύνηση τους vii. Διοργάνωση σεμιναρίων viii. Συμμετοχή σε έργα Έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ix. Διοργάνωση Road-Shows όπου οι επιχειρήσεις θα μπορούν να αναπτύσσουν δεσμούς με τοπικές επιχειρήσεις με σκοπό την διεύρυνση / βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών τους. Διάρκεια προτεινόμενου έργου Η διάρκεια του έργου ορίζεται σε 4 έτη (ή 48 ημερολογιακοί μήνες). Κύριες δραστηριότητες στο πλαίσιο του προτεινόμενου έργου Για την επιτυχή υλοποίηση του έργου και την συμβολή του στην οικονομία και ευημερία της υπό εξέταση περιοχής, προτείνονται να αναληφθούν οι εξής δραστηριότητες: ΆΞΟΝΑΣ 1ος «ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ» Στόχος της ανάπτυξης παρατηρητηρίου είναι η συλλογή και επεξεργασία πρωτογενών στατιστικών στοιχείων, η δημιουργία βάσεων δεδομένων και η ανάλυση των παρατηρήσεων με διάρκεια και συνέχεια, προκειμένου να καθιερωθεί ένα κοινό σύστημα πληροφοριών. Η απεικόνιση των δεδομένων θα είναι πολυ-επίπεδη (κίνηση φορτίων/επιβατών, ανάπτυξη θαλασσίων διαδρόμων, περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μέσων, τομεακά ρυθμιστικά πλαίσια, κλπ). Αυτό θα δημιουργήσει ένα σύστημα υποστήριξης λήψης αποφάσεων και ένα κοινό σχέδιο δράσης για σχεδιασμό και υλοποίηση Πολιτικής Συνδυασμένων Μεταφορών προς μια αειφόρο κατεύθυνση. Για την εξυπηρέτηση των στόχων του το Παρατηρητήριο θα αναπτύξει ένα δίκτυο συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο οι οποίοι θα υποστηρίξουν την συλλογή και παροχή δεδομένων στο Παρατηρητήριο. Χώρες όπως η Ελλάδα, η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Συρία, το Ισραήλ, ο Λίβανος είναι στους άμεσους στόχους του Παρατηρητηρίου. Επιπλέον δε, φορείς όπως η Γ.Δ. Μεταφορών (DG TREN) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντίστοιχοι φορείς όπως το CETMO, κ.α. θα μπορούν να μετέχουν με ρόλο παρατηρητή. Το Παρατηρητήριο στοχεύει στη αποτύπωση όλων εκείνων των δεδομένων που θα υποστηρίξουν την διαμόρφωση πολιτικών επιλογών για την ενδυνάμωση και προώθηση των Θαλασσίων Διαδρόμων, την ανάληψη των απαραίτητων έργων λιμενικών υποδομών και κόμβων μεταφορών, την καταγραφή και παρακολούθηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία των θαλασσίων διαδρόμων και

6 τις μεταβολές του μεταφορικού συστήματος. Το Παρατηρητήριο θα αναπτύξει, επίσης, δραστηριότητα αναφορικά με την παρακολούθηση της ενσωμάτωσης, αλλά και εφαρμογής της διεθνούς και εθνικής νομοθεσίας στο πεδίο των θαλάσσιων μεταφορών και της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος στη Μεσόγειο. Η προώθηση των θαλασσίων διαδρόμων και η ανάπτυξη της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων αποτελούν δύο βασικούς στόχους της Κοινότητας, η επίτευξη των οποίων αποσκοπεί μεταξύ άλλων στη αποσυμφόρηση των χερσαίων μεταφορικών δικτύων, στη μείωση του μεταφορικού κόστους ως αποτέλεσμα της μείωσης της κατανάλωσης καυσίμων που συνεπάγεται η επιλογή της θαλάσσιας οδού και στην αντίστοιχη μείωση των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων. Η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής αυτών των πολιτικών θα πρέπει να διαπιστώνεται με σαφήνεια και να είναι μετρήσιμη. Η λειτουργία του παρατηρητηρίου εξυπηρετεί αυτούς τους ευρύτερους στόχους πολιτικής, οι οποίοι απαντούν και στις πραγματικές ανάγκες για περιβαλλοντική προστασία. Σημειώνεται ότι η αποτελεσματική λειτουργία του Παρατηρητηρίου θα υποστηριχθεί από μια ανοιχτή διαδικασία διαβούλευσης απόψεων όλων των σχετικών φορέων καθώς και οργανισμών σε ζητήματα που αφορούν στον προσδιορισμό της μορφής, της οργανωτικής δομής και της διάρθρωσης του Παρατηρητηρίου, τα αντικείμενα αρμοδιότητάς του, τεχνικές και οργανωτικές προϋποθέσεις, θέματα στελέχωσης και λειτουργίας, την περιεχομενική του συγκρότηση, ενδεχόμενες συνεργασίες, το κόστος δημιουργίας και λειτουργίας του. Για το σκοπό αυτό, η πρόταση που διατυπώνεται περιλαμβάνει τη λειτουργία workshops, τα αποτελέσματα των οποίων θα αξιοποιηθούν στο σχεδιασμό και στη λειτουργία του παρατηρητηρίου, ενώ ταυτόχρονα δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στη συνεργασία με τις αρχές και τους φορείς που είναι επιφορτισμένες με την παρακολούθηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Οι κύριες δράσεις του Παρατηρητηρίου, συνοψίζονται παρακάτω: a) Καταγραφή σε ένα δυναμικό πλαίσιο της υφιστάμενης κατάστασης b) Υποστήριξη των πολιτικών της Ε.Ε. για τη λεκάνη της Ανατολική Μεσογείου c) Δημιουργία Πλατφόρμας διαχείρισης στατιστικών, μελετών και σχετικών κειμένων d) Συλλογή και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων (κοινωνικο-οικονομικά θέματα, φορτία, επιβάτες, υποδομή μεταφορών, νομοθεσία, κείμενα πολιτικής) e) Συλλογή, επεξεργασία και αξιοποίηση εξειδικευμένων κειμένων f) Σχεδιασμό και υλοποίηση προτάσεων πολιτικής θαλάσσιων και συνδυασμένων μεταφορών σε μια αειφόρο κατεύθυνση g) Έκδοση αναφορών στατιστικών (Statistics Reports), βιβλίων και άρθρων επιστημονικών περιοδικών h) Δημιουργία ιστοχώρου που θα περιλαμβάνει την ελεύθερη πρόσβαση στις στατιστικές i) Δημιουργία αναφορών έργων & πολιτικών της Ανατ. Μεσογείου (εξέλιξη, ενσωμάτωση, κλπ) j) Παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών συγκεκριμένων Οργανισμών (Ευρωμεσογειακή συνεργασία, Θαλάσσιοι Διάδρομη Ανατ. Μεσογείου Οργανισμός

7 Χωρών Μαύρης θάλασσας, πρωτοβουλία Αδριατικής Ιονίου, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος κ.α). k) Διεξαγωγή ημερίδων και workshops l) Ανάληψη δράσεων υποστήριξης των φορέων στις χώρες αναφοράς Ειδικότερα, το παρατηρητήριο στοχεύει στην αποτύπωση των μεταφορικών ροών, στην καταγραφή των στατιστικών τους καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη των θαλάσσιων διαδρόμων στην περιοχή της Μεσογείου. Η δημιουργία του παρατηρητηρίου αναμένεται να εξυπηρετήσει αποτελεσματικά το στόχο της αειφόρου και ορθολογικά οργανωμένης ανάπτυξης ενός δικτύου συνδυασμένων μεταφορών με σημαντικό μέρος θαλάσσιας μεταφορικής δραστηριότητας. Η προσέγγιση θα είναι: Τομεακή (Αερομεταοφορές, Οδικές μεταφορές, Σιδηροδρομικές μεταφορές, Ναυτιλιακές μεταφορές, Ναυτιλιακές μεταφορές μικρών αποστάσεων, λιμένες, Κόμβοι συνδυασμένων μεταφορών κλπ. ) και Θεματική (επιβατικές μεταφορές, εμπορευματικές μεταφορές, γενικά / επικίνδυνα / χύδην / μοναδοποιημένα εμπορεύματα). ΆΞΟΝΑΣ 2ος «ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ & ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ» (POLICY EVALUATION AND DEVELOPMENT GROUP) Το Κέντρο πρόκειται να αναπτύξει «Ομάδα Ανάλυσης & Υποστήριξης Πολιτικής» και να προτείνει μηχανισμούς ενεργοποίησης των εμπλεκόμενων φορέων που μέσω της ενημέρωσης, πληροφόρησης, συντονισμού και ευαισθητοποίησης θα επιδιώξουν την υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, την ανάλυση των αξόνων πολιτικής που υιοθετούν οι κυβερνητικοί φορείς καθώς και τη διαχείριση της υφιστάμενης γνώσης με την ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων εκπαίδευσης και workshops/εργαστηρίων. Οι συγκεκριμένες δράσεις αναλύονται σε δύο συγκεκριμένους τομείς ως ακολούθως: Τομέας Συντονισμού Έρευνας Φορέων & Υποστήριξης Προγραμμάτων Συντονισμός φορέων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη των θαλάσσιων διαδρομών στη λεκάνη της Ανατ. Μεσογείου (από την ανάπτυξη μέχρι και την έγκριση των προτάσεων στο πλαίσιο των θαλασσίων διαδρομών και των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών) Ανάληψη πρωτοβουλιών θεματικής δικτύωσης μεταξύ των Διαχειριστικών Αρχών των Ε.Π. που υλοποιούνται στις χώρες της περιοχής και προετοιμασία για τις προσκλήσεις προς υποβολή προτάσεων (π.χ. Ε.Π. Οδικοί Άξονες - Λιμάνια Αστική Ανάπτυξη με αντίστοιχα τομεακά προγράμματα των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου κ.α.) Καταγραφή του θεσμικού πλαισίου που ορίζει τους θαλάσσιους διαδρόμους στο πλαίσιο των Διευρωπαϊκών Δικτύων, καταγραφή στόχων που καλούνται να εξυπηρετήσουν και των αναμενόμενων ωφελειών. Τομέας Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Workshops / Εργαστηρίων Ανάπτυξη Υποστηρικτικού Υλικού Εκπαίδευσης

8 Ανάπτυξη δράσεων e-learning εκπαίδευσης για την μεταφορά τεχνογνωσίας. Διεξαγωγή workshops Ανάπτυξη δικτύου Αριστείας (Excellence Network) με ερευνητικά κέντρα των χωρών της Ανατ. Μεσογείου Σημεία εκκίνησης για την ανάπτυξη σχεδιασμών, προτάσεων και προγραμμάτων, μεταξύ άλλων, αποτελούν οι αποφάσεις σχετικά με τις πολιτικές που προτάθηκαν στους τομείς των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών με ιδιαίτερη έμφαση στους Θαλασσίους Διαδρόμους και της ενοποίησης τους στα ευρύτερα Δίκτυα Μεταφορών (TEN-T, TEN-R), της Έρευνας & Ανάπτυξης και Καινοτομίας, Κοινοτικές Πρωτοβουλίες, του Προγράμματος Πλαισίου (Research Framework Program) και λοιπά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ιδιαίτερα, έμφαση θα δοθεί στις δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας (αποτύπωση των «καθαρών» πρακτικών και μέσων καθώς και ανάδειξη των). ΆΞΟΝΑΣ 3ος «FORUM ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ & ΓΝΩΣΗΣ» Το Κέντρο πρόκειται να αναπτύξει «Forum Διάχυσης Πληροφόρησης & Γνώσης». To φόρουμ αυτό θα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της πρότασης και θα διατηρεί μια ενιαία πληροφοριακή πλατφόρμα ενημέρωσης και ανταλλαγής απόψεων και εμπειριών, με στόχο την διάχυση της (σχετικής) γνώσης. Η κύρια υποδομή θα είναι μια δικτυακή πύλη με δύο κύριες δράσεις: Τομέας Ψηφιακής Βιβλιοθήκης και Υπηρεσίας Πληροφόρησης Υπηρεσίες και τεχνολογίες πληροφόρησης των ενδιαφερόμενων: Διαχείριση και περιγραφή του ψηφιακού υλικού Οργάνωση και ανάρτηση του στους σχετικούς χώρους Δράσεις αύξησης της χρήσης της Υπηρεσίας Τομέας Υπηρεσιών Κοινωνικής Δικτύωσης (WΕΒ 2.0) Υπηρεσίες για την ενίσχυση του διαλόγου και της διαβούλευσης των χρηστών του Κέντρου: Ανάπτυξη fora (online και δια ζώσης), Δημιουργία wikis, Δημιουργία Lists, Δημιουργία blogs Κατά συνέπεια, πρόκειται να παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης από όλους τους εξουσιοδοτημένους χρήστες μέσω της εφαρμογής συγκεκριμένων πολιτικών πληροφόρησης και διαχείρισης. Οι δύο παραπάνω τομείς του Κέντρου θα προσφέρουν ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό περιβάλλον ταχείας και ασφαλούς πρόσβασης στη πληροφορία και στη γνώση προκειμένου να εξασφαλίζεται η μέγιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων προς όφελος των Χρηστών του Κέντρου και της αποτελεσματικής διάχυσης της.

9 Τρόποι με τους οποίους το προτεινόμενο έργο θα ασκήσει μια βιώσιμη επίδραση στις στοχευμένες ομάδες και θα οδηγήσει σε πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα Το προτεινόμενο έργο θα συμβάλλει στη βελτίωση του μεταφορικού συστήματος στην περιοχή της Μεσογείου, ικανοποιώντας ταυτόχρονα τους στόχους που τίθενται από την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη ανάπτυξη των θαλασσίων μεταφορών, την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση της οικονομίας και του εμπορίου και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων που προκαλούνται από τη μεταφορική δραστηριότητα. Η υλοποίηση του έργου είναι δυνατό να οδηγήσει σε προτάσεις βελτίωσης των κανόνων ρύθμισης της μεταφορικής δραστηριότητας συνεισφέροντας με αυτό τον τρόπο στην προσπάθεια που καταβάλλεται για έναν ορθολογικό σχεδιασμό του μεταφορικού συστήματος. Η διάχυση βέλτιστων πρακτικών και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ των εμπλεκομένων αναμένεται να οδηγήσουν στη βελτίωση της ποιότητας των μεταφορικών υπηρεσιών, στην καλύτερη αξιοποίηση των υποδομών των συνδυασμένων μεταφορών και στη μείωση των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων που προκαλεί η μεταφορική δραστηριότητα. Παράλληλα, αναμένεται να συμβάλλουν στη μείωση του υφιστάμενου μεταφορικού κόστους σε υφιστάμενες και νέες διαδρομές που θα αναπτυχθούν στα πλαίσια της μεταφορικής αλυσίδας. Οι νέες αυτές διαδρομές είναι δυνατό να προκύψουν ως αποτέλεσμα της επικοινωνίας των διαφορετικών φορέων και της ανάπτυξης συνεργασιών που θα πραγματοποιηθούν μέσω της πλατφόρμας επικοινωνίας που προτείνεται να δημιουργηθεί. Σημαντική θα είναι η συνεισφορά της υλοποίησης του έργου στους διάφορους επιχειρηματικούς κλάδους για την προσέγγιση νέων αγορών και για την αξιοποίηση των επιχειρηματικών ευκαιριών που διανοίγονται από την βελτίωση του μεταφορικού συστήματος. Οι μελέτες καταγραφής των τάσεων στον τομέα των μεταφορών, ανάλυσης των επιπτώσεων στις οικονομίες των χωρών της περιοχής και διαμόρφωσης προτάσεων για την καλύτερη σύνδεση των αναγκών της οικονομίας με τα χαρακτηριστικά του μεταφορικού συστήματος είναι δυνατό να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη του εμπορίου στις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Τέλος, η ανοικτή δομή του συστήματος που προτείνεται θα δημιουργήσει την ευκαιρία για ενίσχυση της συμμετοχικής διάστασης στη λήψη αποφάσεων, που συνιστά βασικό στοιχείο της σύγχρονης επιχειρηματικής κουλτούρας, αλλά και της νέας διακυβέρνησης, όπως επίσης θεμελιακή προϋπόθεση της αειφόρου ανάπτυξης.