ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Ευ8ΙΝΕ88-ΤΟ-Ευ8ΙΝΕ88 (Β2Β):

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Ευ8ΙΝΕ88-ΤΟ-Ευ8ΙΝΕ88 (Β2Β): ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΛΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΕΛΗ ΣΕΒΗΜ ΑΕΜ:4715 ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013 Στεργίδης Κώστας Εκπονηθείσα πτυχιακή εργασία απαραίτητη για τη λήψη πτυχίου

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο σκοπός της παρούσας εργασίας πραγματεύεται στο θέμα του ηλεκτρονικού εμπορίου Β2Β στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στόχος της εργασίας είναι η αποτύπωση των οφελών, την ανάπτυξη, της διεργασίες από τη χρήση του Β2Β που έχουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα συμφώνα με τη βιβλιογραφία και έπειτα διερευνείται το ηλεκτρονικό εμπόριο Β2Β που εφαρμόζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Ελλάδας. Η εργασία αποτελείται από τέσσερις κύριες ενότητες. Στην 1η ενότητα παρουσιάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο του ηλεκτρονικού εμπορίου, ιστορική ανάδρομη και τα οφέλη του ηλεκτρονικού εμπορίου συμφώνα με τη βιβλιογραφία. Στην 2η ενότητα παρουσιάζεται τα είδη του ηλεκτρονικού εμπορίου και αναλύονται όλα τα είδη ειδικά το Β2Β. Παρουσιάζεται η έννοια του Β2Β συμφώνα με τη βιβλιογραφία. Στη συνεχεία παρουσιάζεται η ανάπτυξη του Β2Β και βασικές υπηρεσίες του Β2Β. Στην 3η ενότητα παρουσιάζεται οι διεργασίες του Β2Β που αναλύει της παραγγελίες, της πληρωμές, τα πληροφοριακά συστήματα συμφώνα με τη βιβλιογραφία. Ακόλουθη η βιβλιογραφική επισκόπηση και παρουσιάζεται η ηλεκτρονική τιμολόγηση και τα μοντέλα του Β2Β που αναλύει της δημοπρασίες και της προμήθειες. Στην 4η ενότητα παρουσιάζεται η εμπειρική ερευνά που πραγματοποιήσαμε σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Ελλάδας. Σκοπός της έρευνας είναι η μελέτη της χρήσης συστημάτων και διαδικασιών του ηλεκτρονικού εμπορίου. Γίνεται λεπτομερής ανάλυση των ευρημάτων της μελέτης που πραγματοποιήθηκαν συνέντευξης σε 25 μικρομεσαίες επιχειρήσεις στη Κομοτηνή και στη Ξάνθη, στη συνεχεία παρουσιάζονται τα συμπεράσματα που καταλήξαμε και προτάσεις βελτίωσης. 2

3 ΠΙΝΑΚΑΣΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΗΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΟΦΕΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ...12 ΚΑΦΑΛΑΙΟ ΕΙΔΗ ΕΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (Β2Β) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ (Β 2 ρ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (Β2Θ) ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ( 2Θ) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΡΑΤΟΣ ΜΕ ΚΡΑΤΟΣ (Θ2Θ) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ( 2 ρ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ Β2Β ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ Β2Β ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Β2Β ΑΝΑΠΤΥΞΗ Β2Β ΧΡΗΣΗ Β2Β ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Β2Β

4 2.4.4 ΜΙΑ Β2Β ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Β2Β ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Β2Β...32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ ΣΤΟ Β2Β ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ Β2Β ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ B2B ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ Β2Β ΕΡΕΥΝΕΣ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΕΣ Β2Β ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΟΦΕΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΜΙΑΣ B2B ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ...56 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΕΜΠΕΤΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ 4.1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ Β2Β ΣΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΣΤΑΛΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Β2Β ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

5 ΜΕΡΟΣ Ά : ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1Ο. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το «Ηλεκτρονικό Εμπόριο (e-commerce)» περιλαμβάνει την αγορά και την πώληση προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του Διαδικτύου. Είναι ένα υποσύνολο της στρατηγικής «Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (e-business)» μιας επιχείρησης και συχνά χρησιμοποιείται με σκοπό να προσθέσει ροές εισοδήματος. Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι το Ηλεκτρονικό Εμπόριο είναι απλώς να διαθέτει μια επιχείρηση ένα δικτυακό τόπο αλλά το Ηλεκτρονικό Εμπόριο είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό. Υπάρχουν πολλές εφαρμογές του Ηλεκτρονικού Εμπορίου, όπως η ηλεκτρονική τραπεζική, η αγορά προϊόντων και υπηρεσιών από ηλεκτρονικά καταστήματα και εμπορικά κέντρα, η αγορά μετοχών, η εύρεση επαγγέλματος, η διεξαγωγή μιας δημοπρασίας, και η ηλεκτρονική συνεργασία σε έργα έρευνας και ανάπτυξης. Οι εφαρμογές του καλύπτουν όλο τον εμπορικό κύκλο, από την ηλεκτρονική διακίνηση πληροφοριών έως την ολοκλήρωση συναλλαγών που αφορούν αγαθά και υπηρεσίες, συμπεριλαμβάνοντας και τρίτους φορείς όπως τράπεζες, ασφαλιστικές logistics κ.ά. Πολλές επιχειρήσεις έχουν γίνει εξαιρετικά κερδοφόρες μέσω των ηλεκτρονικών πωλήσεων. Οι υπολογιστές της Dell και το Amazon είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα επιτυχημένων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Μικρές εταιρίες αλλά και μεμονωμένα άτομα μπορούν επίσης να εμπορευτούν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους σε παγκόσμια βάση μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου. Επιπλέον, περιλαμβάνει και επιχειρήσεις των οποίων ο πρωταρχικός στόχος δεν είναι αναγκαστικά το οικονομικό κέρδος, όπως είναι τα νοσοκομεία και οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (ΙΚΑ ΔΕΚΟ, Τελωνεία και άλλα δημόσια ταμεία). id=280 ανακτήθηκε 18/10/2012 ώρα 14:20 5

6 1.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ως ηλεκτρονικό εμπόριο ορίζεται το εμπόριο που πραγματοποιείται με ηλεκτρονικά μέσα βασίζεται δηλαδή στην ηλεκτρονική μετάδοση δεδομένων. Το ηλεκτρονικό εμπόριο αποτελεί έκφανση των λεγόμενων υπηρεσιών εξ αποστάσεως. Το ηλεκτρονικό εμπόριο αποτελεί μια ολοκληρωμένη συναλλαγή που πραγματοποιείται μέσω του διαδικτύου χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία των συμβαλλομένων μερών, δηλαδή του πωλητή και του αγοραστή, οι οποίοι μπορούν να βρίσκονται ακόμα και σε διαφορετικές χώρες. Ηλεκτρονικό εμπόριο θεωρούνται επίσης και οι συναλλαγές μέσω τηλεφώνου και φαξ. Το ηλεκτρονικό εμπόριο διακρίνεται σε έμμεσο και άμεσο. Ο Έμμεσος όρος χρησιμοποιείται όταν πρόκειται για την ηλεκτρονική παραγγελία υλικών αγαθών που μπορούν να παραδοθούν μόνο με παραδοσιακούς τρόπους όπως είναι το ταχυδρομείο. Άμεσο είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο που περιλαμβάνει παραγγελία, πληρωμή και παράδοση αυλών αγαθών και υπηρεσιών. Η πληρωμή των υπηρεσιών αυτών γίνεται είτε με πιστωτικές κάρτες είτε με ηλεκτρονικό χρήμα με την αρωγή πάντα και τη σύμπραξη των τραπεζών. (ανακτήθηκε 27/10/2012 ώρα 15:25) Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι μια νέα τεχνολογία, αλλά χρησιμοποιεί τεχνολογίες δικτύων και λογισμικού. Επιπλέον δεν είναι απλώς η χρήση ηλεκτρονικών μέσων για την επίτευξη επικοινωνίας και εμπορικών συναλλαγών. Ορίζοντάς το απλά, ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η επικοινωνία και η σύναψη εμπορικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και των πελατών τους, με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Το πρόβλημα με αυτόν τον ορισμό είναι ότι δεν περικλείει τη φιλοσοφία του ηλεκτρονικού εμπορίου, η οποία είναι ο επανακαθορισμός το τρόπου με τον οποίο γίνονται οι εμπορικές συναλλαγές και ο οποίος έχει ως στόχο την αμοιβαία ωφέλεια των επιχειρήσεων και των πελατών τους. (Πασχόπουλος και Σκαλτσάς, 2000). Ο όρος ηλεκτρονικό εμπόριο είναι αδόκιμος, όπως δεν υπάρχει τηλεοπτικό εμπόριο, ραδιοφωνικό εμπόριο ή ταχυδρομικό εμπόριο, έτσι και ο όρος «ηλεκτρονικό εμπόριο» είναι αδόκιμος στην κυριολεξία, το Ιντερνέτ, δίνει τη 6

7 δυνατότητα στον έμπορο και στον καταναλωτή να έρθουν σε επαφή. Αν η προσφορά του εμπόρου, είναι συμφέρουσα, τότε έχουμε μια εμπορική συναλλαγή εξ αποστάσεως. Με απλά Ελληνικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η αγοραπωλησία προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του Internet. Άρα με τον όρο electronic commerce εννοείται κάθε εμπορική συναλλαγή η οποία εκτελείται αποκλειστικά σε ηλεκτρονικό επίπεδο, δηλαδή με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών που συνδέονται μέσω τηλεφωνικών γραμμών. Για την πραγματοποίηση μιας τέτοιας συναλλαγής χρησιμοποιούνται πολύπλοκοι προγραμματιστικοί μηχανισμοί και το κατάλληλο λογισμικό το οποίο επιτρέπει την Ηλεκτρονική Ανταλλαγή Δεδομένων (Electronic Data Interchange- EDI) μεταξύ επιχειρήσεων αλλά και μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών που εμπλέκονται στη συγκεκριμένη συναλλαγή. Με άλλα λόγια, η συγκεκριμένη μορφή συναλλαγής πραγματοποιείται μόνο μέσω υπολογιστών, παρακάμπτοντας τον ανθρώπινο παράγοντα και ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα την πιθανότητα λάθους και την κακόβουλη χρήση στοιχείων. (ανακτήθηκε 24/11/2012 ώρα:02:11) 1.2 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Κερδίζει συνεχώς έδαφος το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα με αργά, αλλά με σταθερά βήματα, καθώς ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές δείχνουν να εμπιστεύονται το Intemet για να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους. Εν μέσω οικονομικής κρίσης, οι χαμηλότερες τιμές που προσφέρονται μέσω Διαδικτύου αποτελούν σημαντική έλξη για τους καταναλωτές. «Σε μία περίοδο οικονομικής κρίσης, όπου δεν υπάρχει ούτε χρόνος, ούτε χρήμα, οι καταναλωτές καταλαβαίνουν ολοένα και περισσότερο τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Απόστολος Αποστολάκης, Γενικός Διευθυντής του e-shop.gr. 7

8 Η έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κάνει λόγο για αύξηση 75% στο ηλεκτρονικό εμπόριο και για αξία ύψους 1,4 δισ. ευρώ για το Πάντως, η δυσπιστία για την ασφάλεια των αγορών μέσω του Διαδικτύου παραμένει σε ένα ποσοστό των καταναλωτών. Οι έλληνες φαίνεται ότι εμπιστεύονται τόσο ξένα όσο και ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα για τις αγορές τους. %Β4%0Έ%ΑΡ%0Έ%Β6%0Έ%Β5%0Έ%Β9%0Έ%ΑΡ%0Έ%Β4%0Έ%Β1%0Τ% 86%0Έ%ΒΡ%ΡΡ%82-%ΡΡ%84%0Έ%ΒΡ %CE%B7%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD% CE%B9%CE%BA%CF%8C- %CE%B5%CE%BC%CF%80%CF%8C%CF%81%CE%B9%CE%BF- %CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD- %CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1 Στην χώρα μας το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει ήδη επιδείξει μερικά επιτυχημένα παραδείγματα, ενώ οι προβλέψεις για το μέλλον είναι αρκετά αισιόδοξες. Όπως βέβαια ήταν αναμενόμενο για έναν χώρο που βρίσκεται στα πρώτα του βήματα, έχουν γίνει και εξακολουθούν να γίνονται αρκετά λάθη. Τα βασικότερα από αυτά είναι : Η ελάχιστη εξοικείωση με το των ατόμων που εμπλέκονται στην λήψη αποφάσεων για το στήσιμο μιας επιχείρησης ηλεκτρονικού εμπορίου. Η παρανόηση πως το είναι πρώτα ένα διαφημιστικό μέσο για την επιχείρηση και σε δεύτερη φάση ένα μέσο για απευθείας πωλήσεις. Η έλλειψη τεχνολογικής κατάρτισης που οδηγεί σε λύσεις ανεπαρκείς και ίσως και επικίνδυνες. Η απροθυμία των επιχειρήσεων να κάνουν αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας τους. greece.html (ανακτήθηκε 5/10/2012 ώρα 12:30) 8

9 1.3 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Αν και οι αγορές μέσω ενός ηλεκτρονικού καταστήματος έγιναν ευρέως γνωστές τα τελευταία χρόνια με την εξέλιξη του World Wide Web, το ηλεκτρονικό εμπόριο προϋπάρχει εδώ και πολύ καιρό. Για δεκαετίες τώρα, οι τράπεζες χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές μεταφορές χρηματικών πόρων και άλλων πληροφοριών συναλλαγών (Electronic Funds Transfers, EFTs ) μέσω ασφαλών ιδιωτικών δικτύων. Ακολουθεί το ιστορικό της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου : Δεκαετία του 1970 Εμφανίζονται τα συστήματα ηλεκτρονικής μεταφοράς χρηματικών πόρων (EFT) μεταξύ τραπεζών, που χρησιμοποιούν ασφαλή ιδιωτικά δίκτυα. Τα συστήματα EFT αλλάζουν τη μορφή των αγορών. Δεκαετία 1980 Οι τεχνολογίες ηλεκτρονικής επικοινωνίας που βασίζονται στην αρχιτεκτονική της ανταλλαγής μηνυμάτων (Συστήματα EDI και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) αποκτούν σημαντική διάδοση. Πολλές δραστηριότητες, που παραδοσιακά διεκπεραιώνονταν με βασικό μέσο το χαρτί, μπορούν πλέον να γίνουν ταχύτερα και με μικρότερο κόστος. Οι συναλλαγές που παλαιότερα απαιτούσαν έντυπα, όπως παραγγελίες αγοράς, συνοδευτικά έγγραφα και επιταγές πληρωμής, μπορούν να γίνουν κατά ένα μέρος ή στο σύνολο τους ηλεκτρονικά με δομημένο τρόπο χάρη στα συστήματα EDI ή μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τέλη της δεκαετίας του αρχές της δεκαετίας του 1990 Τα ηλεκτρονικά δίκτυα προσφέρουν μια νέα μορφή κοινωνικής επικοινωνίας, με δυνατότητες όπως ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ( s), ηλεκτρονική διασκευή (conferencing) και ηλεκτρονική συνομιλία (IRC), ομάδες συζήτησης (Newsgroups, Forums), Μεταφορά αρχείων (FTP) κτλ. Η πρόσβαση στο δίκτυο γίνεται φθηνότερη λόγω της διεθνούς απελευθέρωσης της αγοράς τηλεπικοινωνιών. 9

10 Μέσα της δεκαετίας του 1990 Η εμφάνιση του παγκόσμιου Ιστού (WWW: World Wide Web) στο Internet και η επικράτηση των προσωπικών ηλεκτρονικών υπολογιστών (PC:Personal Computer) που χρησιμοποιούν λειτουργικά συστήματα τύπου Windows, προσφέρουν μεγάλη ευκολία χρήσης λύνοντας το πρόβλημα της δημοσίευσης και της εύρεσης πληροφοριών στο διαδίκτυο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο γίνεται ένας πολύ φθηνότερος τρόπος για την πραγματοποίηση μεγάλου όγκου συναλλαγών ενώ συγχρόνως διευκολύνει την παράλληλη λειτουργία πολλών διαφορετικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων επιτρέποντας σε μικρές επιχειρήσεις να ανταγωνιστούν μεγαλύτερες, με πολύ ευνοϊκότερες προϋποθέσεις. Τέλη της δεκαετίας του 1990 Η καθιέρωση μεθόδων κρυπτογράφησης του περιεχομένου και εξακρίβωσης της ταυτότητας του αποστολέα ηλεκτρονικών μηνυμάτων, καθώς και η σχετική προσαρμογή της νομοθεσίας στους τομείς των εισαγωγών-εξαγωγών και των επικοινωνιών, καθιστούν δυνατή την πραγματοποίηση ασφαλών διεθνών ηλεκτρονικών συναλλαγών. Σήμερα Η εποχή που το καλάθι των αγορών και το σύστημα ηλεκτρονικών πληρωμών ήταν συνώνυμα του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει παρέλθει. Σήμερα, όταν αναφερόμαστε στο ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο (B2C) προϊόντων ή υπηρεσιών αναφερόμαστε στη συνδυασμένη χρήση ψηφιακών καναλιών (e-ccommerce websites, smart phones, κοινωνικά δίκτυα, , sms, μηχανές αναζήτησης κλπ.) τα οποία συνεργάζονται αρμονικά για την επιτυχή on-line εμπορική δραστηριότητα της επιχείρησης. 1.4 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι μια μορφή εμπορίου και, συνεπώς, βρίσκουν εφαρμογή σε αυτό όλες οι κοινοτικές οδηγίες (το κοινοτικό δίκαιο) και οι εθνικές 10

11 διατάξεις, για την προστασία του Καταναλωτή, που αφορούν το εμπόριο γενικότερα. Ο Ν. 2251/94, για την "Προστασία Καταναλωτών", στο άρθρο 4, ρυθμίζει τις συμβάσεις από απόσταση. Εδώ εμπίπτει και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Ο Ν. 2472/97 αναφέρεται στην προστασία ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ο Ν. 2174/99 στην προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, στον τηλεπικοινωνιακό τομέα. Την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων τη βρίσκουμε στη διεύθυνση Το πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα 150/2001, Φ.Ε.Κ. Α' 125, για τις ηλεκτρονικές υπογραφές, κάνει εμφανή την προσπάθεια της πολιτείας να προσφέρει μια σωστή βάση νομοθετικών πλαισίων. Το Προεδρικό Διάταγμα 131/2003, για το ηλεκτρονικό εμπόριο δίνει έμφαση στην εξώδικη επίλυση διαφορών, στη συνεργασία των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την επίλυση των προβλημάτων των Καταναλωτών, στη θέσπιση κανόνων δεοντολογίας, με υποχρεωτική ισχύ, για τους αποδέκτες τους, στην ευθύνη των ενδιάμεσων, στη σύναψη των ηλεκτρονικών συμβάσεων, στις πληροφορίες, που πρέπει να παρέχονται στις εμπορικές επικοινωνίες (διαφημιστικά, χορηγίες, προσφορές κ.λπ.), στον τόπο εγκατάστασης των φορέων παροχής υπηρεσιών. Οι Καταναλωτές, όταν αγοράζουμε από χώρες, εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πριν προβούμε σε οποιαδήποτε αγορά, πρέπει να αναζητήσουμε τις πληροφορίες, που διαθέτει ο έμπορος στο ηλεκτρονικό του κατάστημα και αφορούν το νομοθετικό κανονιστικό πλαίσιο, που θα διέπει τις αγορές μας. Η Σύμβαση των Βρυξελλών προβλέπει ότι, σε περίπτωση διαφοράς, που θα προκύψει με αλλοδαπό έμπορο ή εταιρία, ο Καταναλωτής, για τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να απευθυνθεί στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του. Το δε Δίκαιο, που θα εφαρμοστεί από το δικαστήριο, καθορίζεται από τη Σύμβαση της Ρώμης και, στις περισσότερες περιπτώσεις, 11

12 είναι το Δίκαιο της χώρας του Καταναλωτή, καθώς, επίσης και οι Οδηγίες, για την προστασία του Καταναλωτή. Σύμφωνα με την οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο, εφαρμοστέο δίκαιο, όσον αφορά την παροχή προϊόντων και υπηρεσιών στο mtemet (εξαιρούνται οι συμβάσεις με Καταναλωτές), είναι η νομοθεσία του τόπου, όπου είναι εγκατεστημένος ο φορέας παροχής υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας. (ανάκτηση 24/11/2012 ώρα 02:18) 1.5 ΟΦΕΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Μπορούμε να διαχωρίσουμε τα οφέλη του ηλεκτρονικού εμπορίου ως εξής: Οφέλη Ηλεκτρονικού Εμπορίου για την Εταιρία Κάθε επιχείρηση που έχει διαδικτυακή παρουσία μπορεί να διευρύνει τον κύκλο εργασιών της επεκτείνοντας τα γεωγραφικά όρια των συναλλαγών της. Αυτό σημαίνει πως κάθε επιχείρηση που διαθέτει τα προϊόντα της online μπορεί και αποκτά πελάτες σε περιοχές που βρίσκονται μακριά από την έδρα της, ακόμα και στο εξωτερικό. Κάθε επιχείρηση που χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο γίνεται πιο ανταγωνιστική, αφού μπορεί να ενημερώνεται αμεσότερα για τις τρέχουσες εξελίξεις στο κλάδο της. Δεδομένης της υπάρχουσας τάσης σε λίγα χρόνια όλες οι εμπορικές δραστηριότητες θα γίνονται μέσω διαδικτύου, οπότε το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η νέα μεγάλη πρόκληση για κάθε επιχείρηση που θέλει να παραμένει ανταγωνιστική. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές επιτρέπουν την αμφίδρομη σχέση μεταξύ επιχείρησης και καταναλωτή. Αυτό σημαίνει πως κάθε επιχείρηση μέσω των 12

13 ηλεκτρονικών συναλλαγών μπορεί να συλλέξει πολλά στοιχεία για τις συνήθειες τις ανάγκες και τις προτιμήσεις των καταναλωτών και σύμφωνα με αυτά να διαμορφώσει την στρατηγική της και την πολιτική marketing που θα ακολουθήσει για να τα προωθήσει. Τέλος, γνωρίζοντας τις συγκεκριμένες ανάγκες των πελατών τους, οι επιχειρήσεις μπορούν να προχωρήσουν στη δημιουργία εξειδικευμένων προϊόντων που θα ανταποκρίνονται σε μια ομάδα καταναλωτών που χρειάζονται ένα νέο προϊόν το οποίο δεν υπάρχει ακόμα στην αγορά. Οφέλη Ηλεκτρονικού Ε»πορίου για τον Καταναλωτή Τα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι ανοιχτά 24 ώρες την μέρα. Οποιαδήποτε στιγμή επιθυμεί ο καταναλωτής μπορεί να αγοράσει π.χ. ένα βιβλίο, ένα αεροπορικό εισιτήριο και οτιδήποτε άλλο χρειάζεται. Η αγορά είναι παγκόσμια, οπότε οι καταναλωτές μπορούν μέσω του υπολογιστή τους και του διαδικτύου να αγοράσουν ακόμα και κάτι το οποίο δεν κυκλοφορεί όχι στην περιοχή τους αλλά γενικά ούτε στην Ελλάδα. Η συναλλαγή είναι γρήγορη και άμεση. Από τη στιγμή που ολοκληρώνεται η παραγγελία, σε 1-2 ημέρες συνήθως ο καταναλωτής έχει παραλάβει το προϊόν του ή διαφορετικά ενημερώνεται για την διαθεσιμότητα του προϊόντος και για τον χρόνο παραλαβής. Το κόστος των προϊόντων που πωλούνται μέσω διαδικτύου είναι κατά γενικό κανόνα πολύ χαμηλότερο από τις τιμές του τοπικού εμπορίου, αφού ένα ηλεκτρονικό κατάστημα είναι απαλλαγμένο από ένα μεγάλο μέρος των λειτουργικών εξόδων ενός φυσικού καταστήματος (ενοίκια, νερό, ρεύμα κλπ) και γενικά απαιτεί λιγότερους υπαλλήλους. Το σημαντικότερο όμως όφελος για τον καταναλωτή από το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι το ότι ο καθένας βρίσκει αυτό που θέλει όποτε το θέλει από το χώρο του, χωρίς κόπο και χωρίς σπατάλη χρόνου. (Δουκίδης - Θεμιστοκλέους, 1998) 13

14 2o ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.1 ΕΙΔΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Στόχος είναι η αποτελεσματικότερη λειτουργία των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης, ώστε να μπορεί να προσφέρει καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες στους πελάτες της. Οι εφαρμογές του συνήθως εντάσσονται στη λειτουργία ενός τοπικού δικτύου (Intranet) και μπορούν να είναι: επικοινωνία μεταξύ ομάδων εργασίας, ηλεκτρονική δημοσίευση (άμεση διανομή πληροφοριών) κτλ. Ηλεκτρονικό εμπόριο Επιχείρηση προς Επιχείρηση ( Business to Business- B2B) Ηλεκτρονικό εμπόριο Επιχείρηση προς Καταναλωτή (Business to Costumer- B2C) Ηλεκτρονικό εμπόριο Επιχείρηση προς Δημόσια Διοίκηση (Business to Government - B2G) Ηλεκτρονικό εμπόριο Καταναλωτή προς Δημόσια Διοίκηση (Costumer to Government-C2G) Κράτος με Κράτος (Government to government- G2G) Καταναλωτή με Καταναλωτή ( Costumer to Costumer-C2C) ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (BUSINESS-TO- BUSINESS - B2B): Το ηλεκτρονικό εμπόριο επιτρέπει σε επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη μεταξύ τους συνεργασία, απλοποιώντας τις διαδικασίες και το κόστος των προμηθειών, την ταχύτερη αποστολή των προμηθειών και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του επιπέδου αποθεμάτων. Επιπλέον, καθιστά ευκολότερη την αρχειοθέτηση των σχετικών εγγράφων και ποιοτικότερη την εξυπηρέτηση πελατών. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής σύνδεσης με προμηθευτές και διανομείς, καθώς και η πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πληρωμών βελτιώνουν ακόμη περισσότερο την 14

15 αποτελεσματικότητα: οι ηλεκτρονικές πληρωμές περιορίζουν το ανθρώπινο σφάλμα, αυξάνουν την ταχύτητα και μειώνουν το κόστος των συναλλαγών. Το ηλεκτρονικό εμπόριο προσφέρει τη δυνατότητα αυξημένης πληροφόρησης σχετικά με τα προσφερόμενα προϊόντα είτε από τους προμηθευτές είτε από ενδιάμεσους οργανισμούς που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου. ανακτήθηκε 26/10/2012 ώρα 02:06 Ένα παράδειγμα της κατηγορίας B2B μπορεί να είναι μια επιχείρηση που χρησιμοποίει ένα δίκτυο παραγγελίας για τους προμηθευτές της λαμβάνοντας τιμολόγια και κάνοντας πληρωμές. Αύτη η κατηγορία ηλεκτρονικού εμπορίου λειτούργει εδώ και αρκετά χρόνια, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της ηλεκτρονικής ανταλλαγής Εγγράφων (EDI) Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αναπτύσσεται ιδιαίτερα μια εναλλακτική μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου της κατηγορίας επιχείρηση προς επιχείρηση με τον ορό «ηλεκτρονικές αγορές Β2Β». Κλασικό παράδειγμα της νέας αυτής τάσης ηλεκτρονικό εμπόριο Β2Β αποτελεί το «World bid.com» ( bid.com/), ένα από τα μεγαλύτερα marketplaces σε παγκόσμιο επίπεδο. (Πασχόπουλος 2007) Εικόνα: Το Marketplace της Worldbid.com (Πηγή : 15

16 Σε ελληνικό επίπεδο ένα μεγάλο Marketplace είναι το e-greekmarket ( Το «e-greenmarket.com» δημιουργεί δυναμικές αξιόπιστες και ασφαλές ηλεκτρονικές Β2Β αγορές στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκάνιων. Στόχος της είναι να καταστεί η κυριαρχεί κοινότητα ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα μεγιστοποιώντας τα οφέλη των εταιριών-πελατών της μέσω επιτυχημένων αγορών Business to Business. (Πασχόπουλος Α «Ηλεκτρονικό Εμπόριο» έκδοσης: Κλειδάριθμος ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ (BUSINESS-TO-CONSUMER - B2C) Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο καταναλωτής έχει πρόσβαση σε μια τεράστια ποικιλία προϊόντων σε δικτυακούς κόμβους-καταστήματα, βλέπει, επιλέγει, αν επιθυμεί να αγοράσει είδη ένδυσης μπορεί ενίοτε και να τα δοκιμάζει (μέσω ειδικών προγραμμάτων), ανακαλύπτει προϊόντα τα οποία δεν θα μπορούσε να βρει εύκολα στη χώρα του, συγκρίνει τιμές και, τέλος, αγοράζει. Κι όλα αυτά χωρίς να βγει από το σπίτι του, κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο και κόπο. ανακτήθηκε 26/10/2012 ώρα 02:06 Η κατηγορία «επιχείρηση προς Καταναλωτή» αντιστοιχεί ουσιαστικά στο ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο. Πρόκειται για μια κατηγορία στην όποια ανήκουν όλες οι εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου που αναπτύσσονται με στόχο την πώληση προϊόντων απευθείας στους τελικούς καταναλωτές. Η κατηγορία αυτή εξαπλώθηκε γρήγορα με την ανάπτυξη του διαδικτύου και των τεχνολογιών πληρωμής και παραγγελιών μέσω Internet. Πλέον υπάρχουν ηλεκτρονικά καταστήματα σε όλο το διαδίκτυο που προσφέρουν κάθε είδους καταναλωτικών προϊόντων, από φαγητό μέχρι υπολογιστές, δώρα και βιβλία. Οι εταιρείες πληροφορικής δραστηριοποιήθηκαν πρώτες στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου, ιδρύσαν μια καινούρια αγορά μέσω του Internet και προσφέρουν online κάθε είδος προϊόντος software και hardware. Χαρακτηρίστηκα παράδειγμα 16

17 ηλεκτρονικού εμπορίου B2C είναι το site «Getitnow.gr». (Πασχόπουλος Α «Ηλεκτρονικό Εμπόριο» έκδοσης: Κλειδάριθμος ) Εικόνα: δικτυακός τόπος του Getitnow.gr (πηγή: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (BUSINESS TO GOVERNMENT - B2G) ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (COSTUMER TO GOVERNMENT-C2G) Η κατηγορία αυτή καλύπτει όλες τις συναλλαγές ανάμεσα σε εταιρίες και φορείς δημόσιας διοίκησης και καταναλωτές προς δημόσιας διοίκησης. Για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες δημοσιεύονται οι λεπτομέρειες των προσεχών κυβερνητικών προμηθειών στο Internet και οι εταιρείες μπορούν να ανταποκριθούν 17

18 ηλεκτρονικά. Αυτή η κατηγορία είναι ακόμη στα πρώτα της βήματα, αλλά πρόκειται να επεκταθεί ραγδαία. Ήδη στα πλαίσια του επιχειρησιακού προγράμματος Κοινωνία της Πληροφορίας προγραμματίζεται να αναπτυχθούν πολλές εφαρμογές οι οποίες θα εξυπηρετούν την συναλλαγή των πολιτών αλλά και επιχειρήσεων με φορείς της δημοσίας διοίκησης. common/upload/hlekroniko EPIXEIREIN A NDROMEDA.pdf ανακτήθηκε 26/10/2012 ώρα 03:08 Οι κατηγορίες B2G και C2G καλύπτουν όλες της συναλλαγές ανάμεσα σε εταιρίες ή ιδιώτες και φορείς του Ελληνικού Δημόσιου. Ψηφίστηκε μάλιστα πρόσφατα το νομοσχέδιο που έχει την ονομασία «πρόγραμμα Διαύγεια» βάσει του οποίου γίνεται υποχρεωτική η ανάρτηση των νόμων, των προεδρικών διαταγμάτων και των πράξεων που εκδίδουν πρόσωπα και όργανα στο διαδίκτυο και η δημιουργία των προϋποθέσεων και διαδικασιών για τη διασφάλιση ευρύτατης δημοσιότητας αυτών. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη αφού πλέον όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα με το πάτημα ενός πλήκτρου να έχουν άμεση και δωρεάν πρόσβαση σε όλες τις αποφάσεις του Δημόσιου. Δεν θα χρειαστεί να υποβάλουν καμία αίτηση και δεν θα ταλαιπωρούνται καθόλου για να βρουν ένα έγγραφο που τους ενδιαφέρει. Με το πρόγραμμα «Διαύγεια» ο πολίτης ενημερώνεται άμεσα για όλες της πράξεις της διοίκησης έχοντας στη διάθεση του όλα τα στοιχεία που απαιτούνται προκείμενου να μπορεί να ασκήσει ουσιαστικό έλεγχο, αλλά και να συμβάλλει εποικοδομητικά στη λήψη των αποφάσεων και την υλοποίηση τους. (Δικτυακός τόπος «Διαύγειας») Επιπλέων στα πλαίσια του επιχειρηματικού προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» προγραμματίζεται να αναπτυχθούν πολλές εφαρμογές οι οποίες θα εξυπηρετούν την συναλλαγή των πολιτών αλλά και επιχειρήσεων με φορείς της Δημόσιας Διοίκησης. ( Διαδικτυακός τόπος «Κοινωνία της Πληροφορίας»). 18

19 Σε αυτή την κατηγορία εφαρμογών ανήκει και το πρόγραμμα TAXIS, το οποίο λειτουργεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και μέσω του οποίου μπορεί να γίνει υποβολή φορολογικών δηλώσεων, δηλώσεων Φ.Π.Α. κ.λπ. (Δικτυακός τόπος ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος «taxisnet»). Εικόνα: Ο διαδικτυακός τόπος της taxisnet.gr (πηγή : Μια ακόμη εφαρμογή είναι το «e-kep» που δημιουργήθηκε για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Στο «kep.gov.gr» ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει υπηρεσίες και να υποβάλλει ηλεκτρονική αίτηση για τις συναλλαγές του προς τους δημοσίους φορείς, όπως το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΔ και ο ΟΓΑ. Μέσα στο site 19

20 υπάρχουν συνδυασμοί που παραπέμπουν σε δικτυακούς τόπους όπως υπουργεία, δικαστήρια και ανεξάρτητες αρχές όπως ο ΑΣΕΠ και ο συνήγορος του Πολίτη. (Δικτυακός τόπος του «β^βρ»). Εικόνα: Δικτυακός τόπος του ΚΕΠ (ΠΗΓΗ: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΡΑΤΟΣ ΜΕ ΚΡΑΤΟΣ (G2G) Στο πλαίσιο άσκησης δημόσιας πολιτικής του, ο δημόσιος τομέας συγκεντρώνει, επεξεργάζεται και διαδίδει τεράστιες ποσότητες πληροφοριών. Οι πληροφορίες του δημόσιου τομέα είναι πολύ σημαντικές για το συμμετοχικό χαρακτήρα της κοινωνίας μας και για την καθημερινή ζωή, αλλά αποτελούν και βασική πηγή για την οικονομική δραστηριότητα και την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Οι εξελίξεις προς την κατεύθυνση της κοινωνίας της πληροφορίας και της γνώσης επηρεάζουν τη ζωή κάθε πολίτη παρέχοντας τη δυνατότητα για νέους τρόπους πρόσβασης στη γνώση και την απόκτηση της. 20

21 Σε εθνικό, αλλά και πανευρωπαϊκό επίπεδο έχει διαμορφωθεί μια κοινή παραδοχή την ανάγκη ύπαρξης μιας δημόσιας διοίκησης ικανής να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των κοινωνικών ομάδων, χωρίς αποκλεισμούς, και να είναι σε θέση να διαβλέπει και να προετοιμάζεται για τις ανάγκες αυτές. Η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών της πληροφορικής και της επικοινωνίας καθώς και των δυνατοτήτων που παρέχει η χρήση του διαδικτύου σήμερα, έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις για την επιδίωξη μιας εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και την επαφή των πολιτών με τις δημοσιές υπηρεσίες. Η εισαγωγή των νέων αυτών τεχνολογικών εφαρμογών στην καθημερινή λειτουργία της δημοσίας διοίκησης βασίζεται στην αντίληψη ότι η πρόσβαση στους φορείς της πρέπει και μπορεί να διευκολυνθεί με κάθε τρόπο και έναντι οποιουδήποτε τμήματος. Κατά αυτόν τον τρόπο ο λειτουργικός εκσυγχρονισμός του κράτους έχει ως επίκεντρο και γνώμονα δράσης τον πολίτη, τα δικαιώματα, τις ανάγκες και τα προβλήματα του ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ (COSTUMER-TO- COSTUMER- C2C) Σε αυτή την κατηγορία ο καταναλωτής πουλά απευθείας σε άλλους καταναλωτές. Παράδειγμα αποτελούν τα άτομα που κάνουν πωλήσεις μέσω καταχωρημένων αγγελιών, δικτυακοί τόποι δημοπρασιών, όπου ο οποιοσδήποτε μπορεί να πουλήσει οτιδήποτε. Τέλος, πολλά άτομα κάνουν χρήση intranets και άλλων ενδοεταιρικών δικτύων για να διαφημίσουν αντικείμενα, προϊόντα ή υπηρεσίες. ανακτήθηκε 26/10/2012 ώρα 02:06 Η μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου από καταναλωτή σε καταναλωτή εμφανίζεται μεταξύ ιδιωτών ή καταναλωτών. Παραδείγματα C2C ηλεκτρονικού εμπορίου είναι τα εξής: 21

22 πύλες δημοπρασιών, όπως το ebay, το οποίο επιτρέπει σε πραγματικό χρόνο υποβολή προσφορών για τα είδη που πωλούνται στο διαδίκτυο. Στις περιπτώσεις αυτές ο καταναλωτής είναι αυτός να οδηγεί και κατευθύνει τις συναλλαγές. συστήματα ομότιμων κόμβων όπου τα αρχεία που περιέχουν διαφορετικό είδος δεδομένων διαμοιράζονται από έναν χρήστη προς άλλους χρήστες. πύλες διαφήμισης όπου οι χρήστες μπορούν να πωλούν ή να αγοράζουν μεταξύ τους διάφορα προϊόντα. μικρές αγγελίες σε ιστοσελίδες, ένα δραστικό περιβάλλον, άμεσα συνδεδεμένων αγορών όπου οι αγοραστές και οι πωλητές μπορούν να διαπραγματεύονται την αγορά και πώληση αγαθών. 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ B2B Το ηλεκτρονικό εμπόριο επιχείρησης προς επιχείρηση, επίσης γνωστό σαν ηλεκτρονικό Β2Β ή απλώς Β2Β, αναφέρεται σε συναλλαγές ανάμεσα σε επιχειρήσεις που διεξάγονται ηλεκτρονικά μέσω του Internet, εξωδικτύων, εντοδικτύων ή ιδιωτικών δικτύων. Τέτοιες συναλλαγές μπορούν να διεξάγονται ανάμεσα σε μια επιχείρηση και στα μέλη της αλυσίδας προμηθειών της, καθώς και ανάμεσα σε μια επιχείρηση και άλλες επιχειρήσεις. Σ αυτήν την συζήτηση, μια επιχείρηση αναφέρετε σε κάθε οργανισμό, ιδιωτικό ή δημόσιο, κερδοσκοπικό ή μη κερδοσκοπικό. Το κύριο χαρακτηριστικό του Β2Β είναι ότι οι εταιρείες προσπαθούν να αυτοματοποιήσουν ηλεκτρονικά την εμπορική διαδικασία, με σκοπό να την βελτιώσουν. Efraim Turban/ David King et al «Ηλεκτρονικό εμπόριο Αρχές-Εξελίξεις-Στρατηγική από τη σκοπιά του Manager» εκδόσεις: Μ. Γκιούρδας Αθήνα 2008 Απόδοση: Γιάννης Β. Σαμαράς Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο Επιχείρησης προς Επιχείρηση, επίσης γνωστό ως Ηλεκτρονικό B2B (Electronic Business to Business) ή απλώς B2B, αναφέρεται σε συναλλαγές ανάμεσα σε επιχειρήσεις, που διεξάγονται ηλεκτρονικά κυρίως μέσω του Διαδικτύου αλλά και με χρήση άλλων τύπων προσαρμοσμένων ιδιωτικών 22

23 δικτύων Η/Υ. Τέτοιες συναλλαγές μπορούν να διεξάγονται ανάμεσα σε μια επιχείρηση και στα μέλη της αλυσίδας προμηθειών της, καθώς και ανάμεσα σε επιχειρήσεις διαφορετικού κλάδου. Το κύριο χαρακτηριστικό του Ηλεκτρονικού Εμπορίου B2B είναι η προσπάθεια των εταιρειών να αυτοματοποιήσουν τις διαδικασίες προμήθειας και πώλησης υλικών/υπηρεσιών επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο την τυποποίηση των εμπορικών δραστηριοτήτων, την επιτάχυνση κατά την εκτέλεση αυτών, τη μειωμένη χρήση πόρων και τελικά το περιορισμό του κόστους που απαιτείται. Οι βασικοί τύποι Ηλεκτρονικού Εμπορίου Επιχείρησης προς Επιχείρηση καθορίζονται με άξονες το πλήθος των συμμετεχόντων, τη μορφή της συμμετοχής αυτών κατά τη διενέργεια των συναλλαγών και τέλος τον έλεγχο όσον αφορά το εκάστοτε εικονικό περιβάλλον. Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση οι βασικοί τύποι B2B είναι: B2B στην πλευρά του Πωλητή (ένας προς πολλούς) B2B στην πλευρά του Αγοραστή (πολλοί προς έναν) Συνεργατικό Εμπόριο (πολλοί για πολλούς) Δημόσιες Ηλεκτρονικές Αγορές Επιχείρησης προς Επιχείρηση (πολλοί προς πολλούς) Συνοπτικά, οι δύο πρώτοι τύποι αφορούν στο Επιχειρηματοκεντρικό Ηλεκτρονικό Εμπόριο (company - centric Electronic Commerce) και εστιάζουν αντίστοιχα στις ανάγκες πωλήσεων ή στις ανάγκες αγορών μιας συγκεκριμένης εταιρείας. Και στους δύο τύπους οι πλατφόρμες ελέγχονται πλήρως, όσον αφορά τους κανόνες λειτουργίας και τη συμμετοχή, από τις επιχειρήσεις των οποίων οι ανάγκες πώλησης ή αγοράς καλύπτονται, αποτελώντας ουσιαστικά ιδιωτικές Ηλεκτρονικές Αγορές. Το Συνεργατικό Εμπόριο αναφέρεται στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, που επιτρέπουν στις εταιρείες να συνεργαστούν προκειμένου να προγραμματίσουν, να σχεδιάσουν, να αναπτύξουν, να διαχειριστούν και να κάνουν έρευνα για προϊόντα, υπηρεσίες και νεωτεριστικές εφαρμογές Ηλεκτρονικού Εμπορίου. Το αντικείμενο του Συνεργατικού Εμπορίου εντοπίζεται στη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των συνεργαζόμενων ομάδων εργασίας και συνήθως επιτυγχάνεται με την αξιοποίηση συγκεκριμένων λογισμικών. Το μοντέλο των 23

24 Δημοσίων Ηλεκτρονικών Αγορών B2B που περιγράφεται στη συνέχεια, εκτός της αυτοματοποίησης των διαδικασιών, προσφέρει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα της εκμετάλλευσης νέων εμπορικών καναλιών στο πλαίσιο της αναζήτησης νέων πελατών και προμηθευτών. ανακτήθηκε 13/11/2012 ώρα 23: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ Β2Β Παρόλο που το διαδίκτυο βρίσκεται σε ευρεία χρήση εδώ και λίγα χρόνια, είναι σήμερα δύσκολο να φανταστούμε τον κόσμο χωρίς αυτό. Σε αντίθεση με την επανάσταση που επήλθε στον χώρο του B2C, πολλοί κατασκευαστές εφαρμογών Β2Β κατάλαβαν την αξία της δικτύωσης κάτω από κοινά πρότυπα. Η ίδρυση του Β2Β πρωτοεμφανίστηκε το 1960, όταν η Αμερικανική κυβέρνηση κατασκεύασε την δομή του διαδικτύου. Η εφαρμογή ήταν government to business για το υπουργείο άμυνας και είχε την απαίτηση να υπάρχει επικοινωνία ανάμεσα στους υπολογιστές σε περιβάλλον WAN. Οι απαιτήσεις για εκείνη την περίοδο ήταν απλές: Να βεβαιωθεί ότι το group τον χρηστών θα μπορούσε να επικοινωνήσει αποτελεσματικά. Αργότερα, το 1970, τα πρωτόκολλα επικοινωνίας αντικαταστάθηκαν από το σύνολο πρωτοκόλλων του TCP/IP, που αποτελεί και την θεμελιώδη βάση του σημερινού διαδικτύου. Καθώς το διαδίκτυο εξελίχθηκε σε μη στρατιωτικό εργαλείο, το ήταν η πρώτη σημαντική εφαρμογή για εμπορικούς χρήστες. Το διαδίκτυο αποτελεί την βάση, πάνω στην οποία «κάθεται» το σύστημα Β2Β. Η γνώση απλών τεχνολογιών διαδικτύου, όπως είναι το και η ηλεκτρονική πλοήγηση σε χώρους ιστοσελίδας, μας δίνει την δυνατότητα να δημιουργήσουμε σχέσεις Β2Β με τους συνεργάτες μας. diktywn/ergasies/200 7/strategies%20B2B.pdf ανακτήθηκε 17/11/2012 ώρα 21:42 24

25 2.4 ΟΡΙΣΜΟΣ Β2Β Business-to-business (B2B) αναφέρεται στην ανταλλαγή αγαθών, υπηρεσιών ή πληροφοριών μεταξύ των επιχειρηματικών οργανώσεων, παρά μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (B2C). Ο όρος καλύπτει επίσης τις συναλλαγές με άλλους εταίρους και προμηθευτές σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού, όπως τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και το τρίτο-party logistics (3PL) εταιρείες. Business διαδικασία διαχείρισης (BPM) πρωτοβουλίες μπορούν να συμβάλουν στην Β2Β εμπορίου, τόσο μέσω των εσωτερικών βελτιώσεων και με την αυτοματοποίηση των επιχειρηματικών διαδικασιών σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού. ανακτήθηκε 14/10/2012 ώρα 15: ΑΝΑΠΤΥΞΗ Β2Β Όταν το ηλεκτρονικό εμπόριο επεκτείνεται σε επίπεδο διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας μεταξύ δύο ή περισσοτέρων επιχειρήσεων, τότε παρουσιάζεται μία μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου η οποία ονομάζεται από επιχείρηση προς επιχείρηση. Έτσι B2B είναι απλά το ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ δύο ή περισσοτέρων εταιρειών. Η σχέση μιας επιχείρησης με τις άλλες επιχειρήσεις είναι πολύ σημαντική. Για κάποιες επιχειρήσεις μάλιστα, οι πιο σημαντικοί πελάτες είναι άλλες επιχειρήσεις. Είναι σημαντικό να υπάρχουν καλές σχέσεις με άλλες επιχειρήσεις, ώστε να δημιουργείται μια πιστή επιχειρηματική βάση, που είναι το ίδιο σημαντική με μια πιστή πελατειακή βάση. Κύρια έμφαση στο B2B δίνεται στις προμήθειες, σε αντίθεση με το B2C που επικεντρώνεται στις πωλήσεις και το μάρκετινγκ. Οι διαδικασίες προμηθειών είναι πολύ σημαντικές και περιλαμβάνουν συνήθως πολλές επιμέρους διαδικασίες όπως αναζήτηση κατάλληλων προμηθευτών μέσω της διαφημιστικής τους προβολής, προσφορές από τους ενδιαφερόμενους προμηθευτές, διαχείριση αποθεμάτων και απόφαση για αγορά νέων και περιοδικές προμήθειες. 25

26 Οι παραπάνω διαδικασίες απαιτούν πολύ χρόνο, και συνήθως το ενεργό ενδιαφέρον είναι μονομερές, δηλαδή από την επιχείρηση προς τους προμηθευτές. Οι προμήθειες περιλαμβάνουν διαδικασίες όπως αναγνώριση της ανάγκης προμήθειας υλικών, λόγω μείωσης των αποθεμάτων κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο. συνήθως τη διαδικασία αυτή την αναλαμβάνει ο υπεύθυνος της αποθήκης, απόφαση σχετικά με τον προμηθευτή, σύναψη σύμβασης με προμηθευτές οι οποίοι θα σας προμηθεύουν τα αγαθά τους σε περιοδική βάση. Η ανάπτυξη των διαδικασιών που θα οδηγήσουν στη σύγκλιση των εσωτερικών και των δικτυακών λειτουργιών μιας επιχείρησης απαιτεί χρόνο και συγχρονισμό κινήσεων. Οι εταιρείες πρέπει να τροποποιήσουν τις υπάρχουσες διαδικασίες προκειμένου να είναι σε θέση να εξυπηρετούν δικτυακές παραγγελίες. Συγκεκριμένα πρέπει να διαπιστωθεί κατά πόσο τα υπάρχοντα συστήματα υπολογιστών της εταιρίας είναι ικανά να διαχειριστούν δικτυακές παραγγελίες το λογιστήριο πρέπει να παρακολουθεί και να καταγράφει τα έσοδα που λαμβάνονται από τις δικτυακές συναλλαγές. Επίσης το τμήμα υποστήριξης πελατών πρέπει να έχει πρόσβαση στα αρχεία των παραγγελιών προκειμένου να απαντά σε τυχόν ερωτήσεις των πελατών, η αποθήκη πρέπει να παρακολουθεί τα επίπεδα διαθεσιμότητας των προϊόντων και το τμήμα αποστολών οφείλει να είναι προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει περαιτέρω παραγγελίες, παρέχοντας πληροφόρηση σχετικά με τις δυνατότητες αποστολής και το κόστος. Ο όρος B2B στο διαδίκτυο ακούγεται πολλά υποσχόμενος, αλλά ένας οργανισμός πριν προβεί σε δραστηριότητες Β2Β ηλεκτρονικού εμπορίου, θα πρέπει να προσδιορίζει την αξία που δημιουργείται και την απαιτούμενη προσπάθεια για την εφαρμογή για κάθε μία από τις τρεις κατηγορίες (μείωση του κόστους συναλλαγής, βελτίωση της αποτελεσματικότητας της αγοράς και οφέλη της εφοδιαστικής αλυσίδας). Η σχετική θέση των τριών κατηγοριών δεν θα είναι η ίδια για όλες τις επιχειρήσεις, και η θέση θα ποικίλλει ανάλογα με την στρατηγική σε ότι αφορά την αλυσίδα αξίας και το ανταγωνιστικό περιβάλλον. Μια εταιρεία πρέπει να προσαρμόσει την εφαρμογή του ηλεκτρονικού εμπορίου της ώστε να στηρίξει αυτές 26

27 τις κατηγορίες, και να πετύχει την δημιουργία υψηλής αξίας σε σχέση με το κόστος υλοποίησης. Η αγορά B2B χαρακτηρίζεται από δύο βασικές συνιστώσες την ηλεκτρονική υποδομή και την ηλεκτρονική αγορά (e-market). Η ηλεκτρονική υποδομή αποτελεί την αρχιτεκτονική του Β2Β, και αποτελείται από τα ακόλουθα: εφοδιαστική (logistics), μεταφορά, αποθήκευση και διανομή, εφαρμογές παροχής υπηρεσιών, ανάπτυξη και διαχείριση λογισμικού από μια κεντρική μονάδα, εξωτερικής ανάθεσης των λειτουργιών στο πλαίσιο της διαδικασίας του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως η φιλοξενία ιστοσελίδας (Web-hosting), ασφάλεια και λύσεις εξυπηρέτησης πελατών. λύσεις λογισμικού για δημοπρασίες για τη λειτουργία και συντήρηση του σε πραγματικό χρόνο πλειστηριασμών στο διαδίκτυο. λογισμικό διαχείρισης περιεχομένου (content management software) για τη διευκόλυνση της διαχείρισης της ιστοσελίδας σε ότι αφορά το περιεχόμενο και την παράδοση της Οι ηλεκτρονικές αγορές απλά ορίζονται ως ιστοσελίδες όπου οι αγοραστές και οι πωλητές αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και πραγματοποιούν συναλλαγές. Παραδείγματα B2B και μοντέλα βέλτιστης πρακτικής είναι η IBM, η Hewlett Packard (HP), η Cisco και η Dell. Η Cisco, για παράδειγμα, λαμβάνει πάνω από το 90% των προϊόντων της παραγγελιών μέσω του Διαδικτύου. Οι περισσότερες εφαρμογές Β2Β είναι στους τομείς της διαχείρισης των προμηθευτών (supply management), τη διαχείριση αποθεμάτων (inventory management), τη διαχείριση της διανομής (distribution management), διαχείριση καναλιών (channel management), καθώς και στην διαχείρισης των πληρωμών (payment management). Στο Διαδίκτυο υπάρχουν ηλεκτρονικές αγορές (e-marketplaces) οι οποίες δημιουργούν ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, ενώ παράλληλα οι πληροφορίες των προϊόντων της επιχείρησης είναι διαθέσιμες σε όλες τις ενδιαφερόμενες εταιρίες που 27

28 είναι μέλη της ηλεκτρονικής αγοράς. Πλεονεκτήματα που έχουν οι ηλεκτρονικές αγορές είναι ότι το κόστος συνδρομής είναι χαμηλό, τα μέλη απολαμβάνουν συνεχή δικτυακή παρουσία, και ταυτόχρονα τα προϊόντα τους γίνονται διαθέσιμα προς άμεση αγορά από τα υπόλοιπα μέλη. Οι ηλεκτρονικές αγορές είναι ένα καλό μέσο για την εύρεση νέων συνεργατών ή προμηθευτών από άλλες χώρες. Οι ηλεκτρονικές αγορές έχουν ως σκοπό τη διάθεση των εμπορικών πληροφοριών των εταιρειών-μελών τους σε άλλες εταιρίες ανεξάρτητα από το μέγεθός τους ή τη γεωγραφική τους θέση. Αυξάνουν την ενημέρωση σχετικά με τις σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής, κάνουν δυνατή την αποτελεσματική χρήση των τεχνολογιών αυτών και προωθούν τη χρήση της ηλεκτρονικής αγοράς, ώστε να μειώσουν το διαδικαστικό κόστος των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο διεθνές εμπόριο. Οι ηλεκτρονικές αγορές επιτρέπουν στα μέλη τους να δημιουργήσουν την ιστοσελίδα τους η οποία φιλοξενείται στο δικτυακό τόπο της αγοράς, και να συνδέσουν τις λεπτομέρειες των προϊόντων τους ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΒϋδΙΝΕδδ-ΤΟ- ΒϋδΙΝΕδδ - Β2Β) Το ηλεκτρονικό εμπόριο επιτρέπει σε επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη μεταξύ τους συνεργασία, απλοποιώντας τις διαδικασίες και το κόστος των προμηθειών, την ταχύτερη αποστολή των προμηθειών και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του επιπέδου αποθεμάτων. Επιπλέον, καθιστά ευκολότερη την αρχειοθέτηση των σχετικών εγγράφων και ποιοτικότερη την εξυπηρέτηση πελατών. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής σύνδεσης με προμηθευτές και διανομείς, καθώς και η πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πληρωμών βελτιώνουν ακόμη περισσότερο την αποτελεσματικότητα: οι ηλεκτρονικές πληρωμές περιορίζουν το ανθρώπινο σφάλμα, αυξάνουν την ταχύτητα και μειώνουν το κόστος των συναλλαγών. Το ηλεκτρονικό εμπόριο προσφέρει τη δυνατότητα αυξημένης πληροφόρησης σχετικά με τα προσφερόμενα προϊόντα, είτε από τους προμηθευτές είτε από ενδιάμεσους οργανισμούς που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου. 28

29 2.4.3 ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ B2B Οι εταιρίες που αποφασίζουν τη μετάβαση σε μοντέλα Β2Β (business to business) διαπιστώνουν ότι πρέπει να ολοκληρώσουν σε αυτά πολλές από τις διαδικασίες τους: παραγγελιοληψία, προμήθειες, εξυπηρέτηση πελατών, marketing κλπ. Η μετάβαση πρέπει να είναι συστηματική, και να κινείται σε τρεις άξονες: βελτίωση, επέκταση δραστηριοτήτων, αλλαγή. Πολλές εταιρίες αποφασίζουν να κάνουν το πρώτο βήμα εγκαινιάζοντας ένα νέο κανάλι επικοινωνίας και συναλλαγών με τους πελάτες τους. Μια από τις πρώτες πρωτοβουλίες στην Ελλάδα είναι και της Intersys, εταιρία με προσωπικό 280 ατόμων, κύκλο εργασιών 15 δις δρχ. για το 1999 (και πρόβλεψη για 20 δις δρχ. για το 2000), εκτεταμένο δίκτυο διάθεσης προϊόντων και περισσότερα από 3000 σημεία πώλησης στην ελληνική επικράτεια. Οι πολύπλοκες σχέσεις με τους πελάτες της και τους διανομείς την ώθησαν στην κατεύθυνση του Β2Β. Τα οφέλη που αποκομίζει είναι πολλαπλά: οικονομία, αποδέσμευση πόρων, εφαρμογή εξελιγμένων πολιτικών προώθησης και κοστολόγησης, αύξηση της ικανοποίησης του πελάτη, ταχύτητα διεκπεραίωσης. Το μέλλον στον τομέα του B2B διαγράφεται ιδιαίτερα λαμπρό καθώς: Οι αναλυτές συμφωνούν στο ότι οι συναλλαγές Β2Β θα ξεπεράσουν το ένα τρις. δολάρια το 2003 μόνο στις Η.Π.Α Ο μέσος όρος του μεγέθους των συναλλαγών Β2Β είναι τρεις με τέσσερις φορές μεγαλύτερος από αυτών των συναλλαγών με τελικούς καταναλωτές (Β2Β). Basileiou_Kazantzaki_recommendation systems ΜΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ B2B Είναι ανοιχτή σε πολλούς αγοραστές και πολλούς πωλητές Εστιάζει στο μοντέλο Business-to-Business ή Business-to-Government (Επιχείρηση προς Επιχείρηση, Επιχείρηση προς Δημόσια Διοίκηση) 29

30 Αποτελεί πλατφόρμα εμπορίου, αλλά δεν συμμετέχει στις συναλλαγές ως πωλητής ή αγοραστής των αγαθών ή υπηρεσιών που συναλλάσσονται σε αυτήν Παρέχει τουλάχιστον μία εμπορική λειτουργία. Αντίστροφα, ένας δικτυακός τόπος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ηλεκτρονική αγορά Β2Β όταν: i. Προσφέρει μόνο πληροφόρηση (και καμία εμπορική λειτουργία) ii. Αποτελεί το ηλεκτρονικό κατάστημα μιας συγκεκριμένης επιχείρησης iii. Αποτελεί το ηλεκτρονικό κατάστημα κάποιας επιχείρησης/πωλητή, που δρα ως διανομέας, πωλώντας προϊόντα σε άλλες εταιρίες iv. Εστιάζει κυρίως στην πώληση σε καταναλωτές (Β2^ ή μεταξύ καταναλωτών Basileiou Kazantzaki recommendation systems ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Περιβάλλον Ηλεκτρονικού Εμπορίου 30

31 2.5 ΣΕ ΤΡΟΧΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ B2B ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ετήσια σχετική έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών καταγράφει ότι πλέον Ελληνικές επιχειρήσεις αξιοποιούν οργανωμένα το διαδίκτυο για τις ηλεκτρονικές τους συναλλαγές. Οι δύο βασικές εφαρμογές είναι η Ηλεκτρονική Τιμολόγηση και οι Ηλεκτρονικές Προμήθειες, ενώ λόγω των πρόσφατων κυβερνητικών πρωτοβουλιών και της οικονομικής ύφεσης για μείωση κόστους και αύξηση της ανταγωνιστικότητας αναμένεται μια αύξηση (σε αξία συναλλαγών αριθμό εμπλεκομένων εταιρειών) για το 2012 της τάξης του 30-40% σε σχέση με το Σήμερα στην Ελλάδα διακινούνται περίπου 200 εκατ. τιμολόγια που αφορούν σε συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων. Ένας σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων αξιοποιεί τα e - τιμολόγια κυρίως μέσω παροχών υπηρεσιών e -τιμολόγησης. Εκτιμάται ότι το 2012 κοντά στις επιχειρήσεις θα διακινούν 12 εκατ. ηλεκτρονικά τιμολόγια ετησίως συνολικής αξίας 5 δισ. Επιπλέον παρατηρείται αύξηση στη χρήση των ηλεκτρονικών τιμολογίων στον κλάδο των υπηρεσιών (όπου δεν απαιτείται έκδοση δελτίου αποστολής) ενώ χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος το οποίο χρησιμοποιεί 100% ηλεκτρονικά τιμολόγια και αποτελεί βέλτιστη πρακτική τόσο για την Ελλάδα όσο και για τον ευρωπαϊκό χώρο. Τα συστήματα ηλεκτρονικών προμηθειών έχουν αξιοποιηθεί τόσο από ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και από δημόσιους οργανισμούς. Στην Ελλάδα, πάνω από 1,2 εκατ. παραγγελίες έχουν εκτελεστεί μέσω αναγνωρισμένων ηλεκτρονικών συστημάτων προμηθειών την τελευταία δεκαετία, συνολικής αξίας άνω των 3,5 δισ. με συμμετοχή εταιρειών. Σημειώνεται, ότι το πλήθος των εγγεγραμμένων εταιρειών σε service providers που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικών προμηθειών ξεπερνά τις Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο Β2Β στην Ελλάδα ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας 1990 με την πρωτοβουλία «Κλαδικά Έργα EDI» του Υπουργείου Ανάπτυξης και τις πρωτοπόρες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες 31

32 αρχές του 2000 κυρίως από το λιανεμπόριο και προμηθευτές τροφίμων. ανακτήθηκε 13/11/2012 ώρα 23: ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Β2Β Οι Ηλεκτρονικές Αγορές Β2Β επιτελούν όλες ή ορισμένες από τις ακόλουθες λειτουργίες προσφέροντας τις αντίστοιχες υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις που τις χρησιμοποιούν: > Ταίριασμα αγοραστών και προμηθευτών. Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται όλες οι επιμέρους υπηρεσίες που διευκολύνουν τους συναλλασσόμενους από το σημείο της δημοσίευσης μιας ανάγκης αγοράς ή πώλησης έως και το σημείο της σύναψης της συμφωνίας μεταξύ των δύο μερών. Επομένως σε αυτήν την κατηγορία συναντώνται η λειτουργία της υποβολής πρόσκλησης ενδιαφέροντος, ο εκάστοτε μηχανισμός υποβολής προσφορών όπως επίσης και η λειτουργία του εντοπισμού της καταλληλότερης προσφοράς έναντι συγκεκριμένης πρόσκλησης εφόσον η υπηρεσία προσφέρεται αυτοματοποιημένα (συνήθως για προϊόντα με μεγάλο βαθμό τυποποίησης για τα οποία η τιμή αποτελεί μοναδικό κριτήριο). Επίσης εδώ κατατάσσεται και κάθε άλλης μορφής υπηρεσία 32

33 δημοσίευσης πληροφοριών με στόχο την πώληση ή την αγορά όπως η παροχή καταλόγων προϊόντων, καταλόγων προμηθευτών/πελατών και η προώθηση προτάσεων αγοράς προς επιχειρήσεις. > Διευκόλυνση συναλλαγών. Η διευκόλυνση των συναλλαγών συμπεριλαμβάνει δραστηριότητες που είτε ολοκληρώνουν μια συναλλαγή, είτε λειτουργούν επικουρικά κατά τη διάρκεια της αντιστοίχισης αναγκών και προσφορών. Στο επίπεδο της ολοκλήρωσης ως ενδεικτικά παραδείγματα αναφέρονται η παροχή πληροφοριών χρέωσης/πληρωμών, ο καθορισμός των όρων της συναλλαγής, η διευθέτηση πληρωμών συναλλαγών προς προμηθευτές, η παροχή άλλων υπηρεσιών τριτεγγύησης καθώς και η διευθέτηση των ομαδικών αγορών. Στο πλαίσιο της υποστήριξης του ταιριάσματος εντοπίζονται υπηρεσίες όπως η απόδοση άδειας προσπέλασης στην αγορά προς χρήστες και η αναγνώριση των χρηστών με άδεια, η δυνατότητα εισαγωγής αναζητήσιμων πληροφοριών και η διατήρηση ασφάλειας επί των πληροφοριών σε όλα τα στάδια. > Υποστήριξη Πολιτικών και Υποδομής Ηλεκτρονικής Αγοράς. Η υποστήριξη της υποδομής περιλαμβάνει μεταξύ άλλων δραστηριότητες όπως η διασφάλιση της συμβατότητας με τους εμπορικούς κώδικες συναλλαγών και τη σχετική νομοθεσία, η συντήρηση και η αναβάθμιση της τεχνολογικής υποδομής, η υλοποίηση τεχνικών επεκτάσεων μεταξύ της πλατφόρμας και των εταιρικών συστημάτων και άλλα. content&view=article&id=55: b2b&catid=35:general-about-erpweb ανακτήθηκε 15/11/2012 ώρα 23:23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ Β2Β 3.1 ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ ΣΤΟ Β2Β Η εκπλήρωση παραγγελιών Β2Β μπορεί να είναι πιο περίπλοκη από την εκπλήρωση παραγγελιών B2C, επειδή έχει τουλάχιστον έξι διαστάσεις πολυπλοκότητας: μέγεθος αποστολής, πολλαπλά κανάλια διανομής, μεγαλύτερη 33

34 ποικιλία συχνότητας αποστολής, ανομοιογενές εύρος υπηρεσιών μεταφορών, λιγότερες προσφορές μεταφορέων ΗΕ και περιπλοκές διαδρομές συναλλαγών ΗΕ. Η εκπλήρωση παραγγελιών Β2Β χρησιμοποιεί συνήθως λογισμικό διαχείρισης επιχειρησιακών διεργασιών, προκειμένου να αυτοματοποιήσει διάφορα βήματα της διεργασίας. Η εφαρμογή επιδεικνύει επίσης πώς οι πελάτες πιέζουν τους προμηθευτές να βελτιώσουν την διεργασία εκπλήρωσης παραγγελιών. Efraim Turban/ David King et al «Ηλεκτρονικό εμπόριο Αρχές-Εξελίξεις-Στρατηγική από τη σκοπιά του Manager» εκδόσεις: Μ. Γκιούρδας Αθήνα 2008 Απόδοση: Γιάννης Β. Σαμαράς 3.2 ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ Β2Β Οι on-line καταναλωτές προτιμούν τις αγορές από e-shops για να εντοπίσουν τις πιο ανταγωνιστικές τιμές αλλά και ένα τρόπο αγορών εύκολο και γρήγορο. Οι ευκολίες για κάθε ηλεκτρονικό κατάστημα θα πρέπει να περιλαμβάνουν πολλαπλούς τρόπους και ευκολίες πληρωμής. Ηλεκτρονική πληρωμή είναι ή πληρωμή που γίνεται είτε με ηλεκτρονική μεταφορά κεφαλαίων (e-banking) είτε με πιστωτική κάρτα είτε με ηλεκτρονικό χρήμα. Η χρήση ηλεκτρονικών μέσων για την πληρωμή σε μια συναλλαγή έχει σαν συνέπεια την πίστωση του ποσού αυτού και την εμφάνιση επιτοκίου που βαρύνει τον καταναλωτή. Υπάρχουν όμως και τρεις εναλλακτικοί τρόποι για ηλεκτρονικές αγορές χωρίς τη χρήση πιστωτικής κάρτας. Νέες «πόρτες» για ασφαλείς ηλεκτρονικές συναλλαγές δίνουν τώρα οι τράπεζες για όσους φοβούνται να χρησιμοποιήσουν την πιστωτική τους κάρτα, προσδοκώντας σε αύξηση του τζίρου μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο φόβος της ψηφιακής απάτης - κυρίως μέσω πιστωτικών καρτών - λειτουργεί αποτρεπτικά, μειώνοντας τον τζίρο των ηλεκτρονικών καταστημάτων, αλλά και τις προμήθειες των τραπεζών. Έτσι, το τελευταίο διάστημα οι τελευταίες δίνουν στους πελάτες τους τρεις εναλλακτικούς τρόπους προκειμένου να κάνουν ψηφιακές αγορές με ασφάλεια και ανωνυμία. Προπληρωμένες πιστωτικές κάρτες, χρεωστικές κάρτες αλλά και ειδικές 34