Α Π Ο Φ Α Σ Η 174/2012

Transcript

1 ΕΠΕΙΓΟΝ Αθήνα, 29/11/2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/6741-1/ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α Π Ο Φ Α Σ Η 174/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος στην έδρα της την Τρίτη και ώρα 12:00 µετά από πρόσκληση του Προέδρου της, προκειµένου να εξετάσει την υπόθεση που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν οι Γεώργιος Μπατζαλέξης, Αναπληρωτής Πρόεδρος, κωλυοµένου του Προέδρου της Αρχής Πέτρου Χριστόφορου, και τα αναπληρωµατικά µέλη της Αρχής Σπύρος Βλαχόπουλος, Γρηγόρης Λαζαράκος ως εισηγητής, και Χαράλαµπος Ανθόπουλος, σε αντικατάσταση, αντίστοιχα, των τακτικών µελών Λεωνίδα Κοτσαλή, Αναστάσιου Ιωάννη Μεταξά και ηµητρίου Μπριόλα, οι οποίοι αν και εκλήθησαν νοµίµως εγγράφως δεν παρέστησαν λόγω κωλύµατος. Στη συνεδρίαση παρέστη, µε εντολή του Προέδρου, ο Φίλιππος Μίτλεττον, ικηγόρος Νοµικός ελεγκτής, ως βοηθός εισηγητή, ενώ απουσίαζε κατά τη συνεδρίαση αυτή, λόγω κωλύµατος, ο έτερος βοηθός εισηγητή ηµήτρης Ζωγραφόπουλος, ικηγόρος ( Ν) Νοµικός ελεγκτής. Επίσης, παρέστη, µε εντολή του Προέδρου, και η Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου, υπάλληλος του ιοικητικού Οικονοµικού Τµήµατος της Αρχής, ως γραµµατέας. Η Αρχή έλαβε υπόψη τα ακόλουθα: Υποβλήθηκε στην Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα η υπ αρ. πρωτ.../ (και υπ αρ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/6741/ ) αίτηση και τα συνηµµένα σε αυτή έγγραφα του Νοσοκοµείου X, ως υπευθύνου επεξεργασίας, µε την οποία το εν λόγω νοσοκοµείο ζητεί από την Αρχή όπως του χορηγήσει την απαιτούµενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 για την Προστασία του ατόµου από την επεξεργασία δεδοµένων προσωπικού 1

2 χαρακτήρα άδεια επεξεργασίας ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα για τη διαβίβαση στον αιτούντα τρίτο A, κάτοικο Αθηνών, πληροφοριών σχετικά µε την κατάσταση της υγείας του B, κατοίκου Π. Φαλήρου, προκειµένου να γίνει προσκόµιση και επίκληση αυτών ενώπιον των αρµόδιων δικαστηρίων. Εξάλλου υποβλήθηκε αυτοτελώς στην Αρχή η υπ αρ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/./ ) αίτηση και τα συνηµµένα σε αυτή έγγραφα του A, µε την οποία αυτός ζητεί από την Αρχή όπως χορηγήσει στο Νοσοκοµείο X, την απαιτούµενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 άδεια επεξεργασίας ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα για τη διαβίβαση στον ίδιο των προαναφερόµενων πληροφοριών που αφορούν τον B, προκειµένου να γίνει προσκόµιση και επίκληση αυτών ενώπιον των αρµόδιων δικαστηρίων. Η Αρχή, µετά από εξέταση των στοιχείων του φακέλου, αφού άκουσε τον εισηγητή και το βοηθό εισηγητή, ο οποίος στη συνέχεια αποχώρησε, και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης, ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ 1.Επειδή, το άρθρο 2 του Ν. 2472/1997 ορίζει ότι για τους σκοπούς του νόµου αυτού νοούνται ως «ευαίσθητα δεδοµένα», τα δεδοµένα που αφορούν, µεταξύ άλλων, στην υγεία. 2.Επειδή, η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 του Ν. 2472/1997, εναρµονιζόµενη, ιδίως, µε τις διατάξεις των άρθρων 9Α, 25 παρ. 1 και 28 του Συν/τος, 8 και 7 του Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 6 της Οδηγίας 95/46/ΕΕ, ρητά ορίζει ότι: «Τα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα για να τύχουν νόµιµης επεξεργασίας πρέπει: α) Να συλλέγονται κατά τρόπο θεµιτό και νόµιµο για καθορισµένους, σαφείς και νόµιµους σκοπούς και να υφίστανται θεµιτή και νόµιµη επεξεργασία ενόψει των σκοπών αυτών. β) Να είναι συναφή, πρόσφορα, και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται εν όψει των σκοπών της επεξεργασίας. ( )». 3.Επειδή, από το συνδυασµό των διατάξεων των άρθρων 5 και 7 του Ν. 2472/1997 προκύπτει ότι η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία απλών και ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, καταρχήν, εφόσον το υποκείµενο των δεδοµένων έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Ωστόσο, η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία τόσο των απλών όσο και των ευαίσθητων δεδοµένων 2

3 προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, κατ εξαίρεση, και χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειµένου τους, στις περιπτώσεις που περιοριστικά προβλέπει ο νόµος. Ειδικότερα, επιτρέπεται, για τα µεν απλά δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 5 παρ. 2 στοιχ. (ε ) και για τα ευαίσθητα δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) του Ν. 2472/1997. Συγκεκριµένα επιτρέπεται, στην πρώτη περίπτωση όταν «η επεξεργασία είναι απολύτως αναγκαία για την ικανοποίηση του έννοµου συµφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο τρίτος ή οι τρίτοι στους οποίους ανακοινώνονται τα δεδοµένα και υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει προφανώς των δικαιωµάτων και συµφερόντων των προσώπων στα οποία αναφέρονται τα δεδοµένα και δεν θίγονται οι θεµελιώδεις ελευθερίες αυτών», στη δε δεύτερη, που περιλαµβάνει και τα δεδοµένα που αφορούν την υγεία, όταν «η επεξεργασία αφορά δεδοµένα που δηµοσιοποιεί το ίδιο το υποκείµενο ή είναι αναγκαία για την αναγνώριση, άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου». 4.Επειδή, µε τις διατάξεις αυτές καθιερώνονται ως θεµελιώδεις προϋποθέσεις για τη νοµιµότητα κάθε επεξεργασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και για τη νοµιµότητα της σύστασης και λειτουργίας κάθε αρχείου, οι αρχές του σκοπού της επεξεργασίας και της αναλογικότητας των δεδοµένων σε σχέση πάντα µε το σκοπό επεξεργασίας. Συνεπώς, κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων, που γίνεται πέραν του επιδιωκόµενου σκοπού η οποία δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξή του, δεν είναι νόµιµη. Συνακόλουθα, τόσο για τα απλά όσο και για τα ευαίσθητα δεδοµένα, πρέπει ο σκοπός επεξεργασίας να είναι νόµιµος, σαφής και καθορισµένος, και τα δεδοµένα να µην υπερβαίνουν το σκοπό της επεξεργασίας. Ειδικότερα δε για τα ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα, όπως και εκείνα που αφορούν την υγεία, η επεξεργασία επιτρέπεται, όπως λέχθηκε ανωτέρω, όταν πρόκειται να χρησιµοποιηθούν για άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου. Η προϋπόθεση αυτή ισχύει, όπως έχει κρίνει η Αρχή, κατά µείζονα λόγο και για τα απλά δεδοµένα (βλ. αντί πολλών ιδίως τις αποφάσεις της Αρχής 27/2001, 75/2001 και πρόσφατες 92/2011, 111/2011 και 155/2012). 5.Επειδή, επιπλέον, το άρθρο 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997 ρητά ορίζει ότι «εάν τα δεδοµένα ανακοινώνονται σε τρίτους, το υποκείµενο ενηµερώνεται για την ανακοίνωση πριν από αυτούς». 6.Επειδή, οι διατάξεις των άρθρων 14, σχετικά µε την τήρηση των ιατρικών αρχείων, 5 παρ. 3, σχετικά µε την έκδοση των ιατρικών πιστοποιητικών και 3

4 γνωµατεύσεων, και 13, σχετικά µε την άρση του ιατρικού απορρήτου, του Ν. 3418/2005 για τον Κώδικα Ιατρικής εοντολογίας δεν καθιερώνουν απόλυτη προστασία του ιατρικού απορρήτου και επιφυλάσσουν την εφαρµογή των διατάξεων του Ν. 2472/1997 κατά την επεξεργασία ιατρικών δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα., προβλέπουν δε την κατ εξαίρεση χορήγηση ιατρικών πιστοποιητικών σε τρίτο πρόσωπο, εφόσον έχει έννοµο συµφέρον και το αποδεικνύει και τις προϋποθέσεις άρσης του ιατρικού απορρήτου. 7.Επειδή, στην υπό κρίση υπόθεση, το Νοσοκοµείο X, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, ζητεί από την Αρχή µε την προαναφερόµενη υπ αρ. πρωτ.../ (και υπ αρ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/6741/ ) αίτησή του και τα συνηµµένα σε αυτή έγγραφα όπως του χορηγήσει την απαιτούµενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 άδεια επεξεργασίας ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα για τη διαβίβαση στον αιτούντα τρίτο A, κάτοικο Αθηνών, πληροφοριών σχετικά µε την κατάσταση της υγείας του B, κατοίκου Π. Φαλήρου, προκειµένου να γίνει προσκόµιση και επίκληση αυτών ενώπιον των αρµόδιων δικαστηρίων. Εξάλλου υποβλήθηκε αυτοτελώς στην Αρχή η υπ αρ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/./ ) αίτηση και τα συνηµµένα σε αυτή έγγραφα του A, µε την οποία αυτός ζητεί από την Αρχή όπως χορηγήσει στο Νοσοκοµείο X, την απαιτούµενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 άδεια επεξεργασίας ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα για τη διαβίβαση στον ίδιο των προαναφερόµενων πληροφοριών που αφορούν τον B, προκειµένου να γίνει προσκόµιση και επίκληση αυτών ενώπιον των αρµόδιων δικαστηρίων. Για τη διαβίβαση των ως άνω πληροφοριών από το Νοσοκοµείο X στον αιτούντα τρίτο A εκδόθηκε η υπ αρ. πρωτ.../ εισαγγελική παραγγελία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών (Γραφείο Ακροάσεων), µε την οποία το εν λόγω νοσοκοµείο καλείται να λάβει τη σχετική άδεια της Αρχής. 8.Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου της υπό κρίση υπόθεσης προκύπτουν, µεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: Ο A απέκτησε, την , στο πλαίσιο εξωσυζυγικής του σχέσης µε την Γ, θυγατέρα του Β, τον υιό τους, τον οποίο στη συνέχεια εκουσίως αναγνώρισε µε την υπ αρ.../ Πράξη της Συµβολαιογράφου Αθηνών Ανδρονίκης Καψάλη-Βασιλάκου και τον οποίο έχει ήδη καταχωρίσει στην οικογενειακή του µερίδα. Την απεβίωσε η Γ και ο Α άσκησε την από αίτησή του ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων) κατά των γονέων της Γ, Β και Ε σύζυγο του Β, µε τους 4

5 οποίους κατοικούσε ο υιός του, ζητώντας, στη βάση του άρθρου 1515ΑΚ παρ. 1 και 2 να αναλάβει ο ίδιος την γονική µέριµνα και επιµέλεια του προσώπου του υιού του. Επί της ως άνω αιτήσεως ο Α ζήτησε και έλαβε την από προσωρινή διαταγή του Προέδρου Πρωτοδικών Αθηνών, σύµφωνα µε την οποία ο υιός του παραµένει κοντά του, στο σπίτι του κάθε σαββατοκύριακο, από ώρα του Σαββάτου έως ώρα της Κυριακής, µέχρι την εκδίκαση της ως άνω από αιτήσεώς του, η εκδίκαση της οποίας ανεβλήθη για την , προκειµένου να συνεκδικασθεί µε την αντίθετη αίτηση του παππού και της γιαγιάς του υιού του, δηλαδή του Β και της συζύγου του Ε, που διεκδικούν, επίσης, την επιµέλεια του υιού του και εγγονού τους. Στο πλαίσιο της αντιδικίας τους αυτής, ο Α ισχυρίζεται ότι έχει πληροφορηθεί ότι ο Β αντιµετωπίζει πρόβληµα υγείας και έχει νοσηλευθεί, για το λόγο αυτό, στο Νοσοκοµείο Χ, το οποίο εµµέσως πλην σαφώς ισχυρίζεται ότι ασκεί επιρροή στην ανάθεση σ αυτόν και τη σύζυγό του, προσωρινώς, της άσκησης της επιµέλειας του ανηλίκου από εκούσια αναγνώριση υιού του και εγγονού των αιτούντων. Ζητεί, συνεπώς, όπως το νοσοκοµείο αυτό, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, του διαβιβάσει πληροφορίες σχετικά µε την αιτία εισαγωγής και νοσηλείας του Β και την κατάσταση της υγείας αυτού, προκειµένου να τις προσκοµίσει και να τις επικαλεστεί ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Αθηνών κατά τη συζήτηση, την και σε ενδεχόµενη µετ αναβολή συζήτηση, των προαναφερόµενων αιτήσεων ασφαλιστικών µέτρων. 9.Επειδή, οι ως άνω ζητηθείσες από τον αιτούντα τρίτο Α πληροφορίες σχετικά µε την αιτία εισαγωγής και νοσηλείας του Β και την κατάσταση της υγείας αυτού συνιστούν ευαίσθητα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα του υποκειµένου του, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 2 στοιχ. (β ) του Ν. 2472/ Επειδή, ο σκοπός επεξεργασίας, τον οποίο προβάλλει ο αιτών τρίτος Α για τη διαβίβαση στον ίδιο των προαναφεροµένων πληροφοριών σχετικά µε την αιτία εισαγωγής και νοσηλείας του Β και την κατάσταση της υγείας αυτού συνίσταται στην ανάγκη υπεράσπισης των δικαιωµάτων του ιδίου και του ανήλικου υιού του, του οποίου έχει τη γονική µέριµνα, και, ειδικότερα, στην ανάγκη αντίκρουσης της προαναφερόµενης αίτησης ασφαλιστικών µέτρων, που ο Β και η σύζυγος αυτού Ε έχουν ασκήσει σε βάρος του για την επιµέλεια του υιού του και εγγονού τους. Συνεπώς, ο εν λόγω σκοπός επεξεργασίας, υπό την έννοια αυτή, καταρχήν ερείδεται στις προαναφερόµενες διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) και 4 παρ. 1 στοιχ. (α ) του Ν. 2472/1997 (Πρβλ., ιδίως, τις αποφάσεις της Αρχής 53/2010 και 5

6 137/2012). Περαιτέρω, προκειµένου να πληρούται η αρχή της αναλογικότητας των δεδοµένων ενόψει του προβαλλόµενου από τον αιτούντα τρίτο σκοπού επεξεργασίας, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις προαναφερόµενες διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 στοιχ. (β ) του Ν. 2472/1997, λαµβανοµένων υπόψη των στοιχείων του φακέλου της υπό κρίση υπόθεσης και ιδίως των προαναφερόµενων αιτήσεων ασφαλιστικών µέτρων, αρκεί η χορήγηση από το Νοσοκοµείο Χ, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, στον αιτούντα, ιατρικού πιστοποιητικού ή ιατρικής γνωµάτευσης που θα περιλαµβάνει πληροφορίες σχετικά µε την αιτία εισαγωγής και νοσηλείας του Β στο εν λόγω νοσοκοµείο, το διάστηµα αυτής και την αγωγή που ακολουθήθηκε, συµπεριλαµβανοµένης της φαρµακευτικής αγωγής (Πρβλ. άρθρο 14 παρ. 2 του Ν. 3418/2005). 11.Επειδή, για τη νοµιµότητα της διαβίβασης των προαναφεροµένων ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα του Β στον αιτούντα τρίτο Α, το Νοσοκοµείο Χ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρεούται, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997, να ενηµερώσει τον Β, πριν από τη διαβίβαση των εν λόγω ευαίσθητων δεδοµένων του προσωπικού χαρακτήρα στον αιτούντα. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η Αρχή, 1) Παρέχει στο Νοσοκοµείο Χ, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, την άδεια να χορηγήσει στον αιτούντα τρίτο Α τα ως άνω ζητηθέντα από τον ίδιο ιατρικό πιστοποιητικό ή ιατρική γνωµάτευση, που θα περιλαµβάνει πληροφορίες σχετικά µε την αιτία εισαγωγής και νοσηλείας του Β στο εν λόγω νοσοκοµείο, το διάστηµα αυτής και την αγωγή που ακολουθήθηκε, συµπεριλαµβανοµένης της φαρµακευτικής αγωγής, προκειµένου ο αιτών τρίτος να τo προσκοµίσει και να τo επικαλεστεί ενώπιον των αρµόδιων δικαστηρίων, προς αντίκρουση της αναφερόµενης στο σκεπτικό αίτησης ασφαλιστικών µέτρων, που ο Β και η σύζυγος αυτού Ε έχουν ασκήσει σε βάρος του για την ανάθεση σ αυτούς προσωρινώς της άσκησης της επιµέλειας του υιού του και εγγονού τους. Το Νοσοκοµείο Ψ, θα χορηγήσει, επίσης, στον αιτούντα τρίτο βεβαίωση, στην οποία θα αναγράφεται ότι το προαναφερόµενο έγγραφο του χορηγείται προκειµένου να προσκοµιστεί αποκλειστικά για τον 6

7 προαναφερόµενο σκοπό επεξεργασίας. 2) Το Νοσοκοµείο Χ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρεούται να ενηµερώσει τον Β, πριν από τη διαβίβαση των εν λόγω ευαίσθητων δεδοµένων του προσωπικού χαρακτήρα στον αιτούντα τρίτο. Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος Η Γραµµατέας Γεώργιος Μπατζαλέξης Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου 7