Α Π Ο Φ Α Σ Η 44/2013

Transcript

1 Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2264/ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α Π Ο Φ Α Σ Η 44/2013 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος, στην έδρα της, την Πέµπτη και ώρα 11:00, µετά από πρόσκληση του Προέδρου της, προκειµένου να εξετάσει την υπόθεση που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν οι Γεώργιος Μπατζαλέξης, Αναπληρωτής Πρόεδρος, κωλυοµένου του Προέδρου της Αρχής Πέτρου Χριστόφορου, και τα αναπληρωµατικά µέλη της Αρχής Σπύρος Βλαχόπουλος, ως εισηγητής, Γρηγόρης Λαζαράκος και Χαράλαµπος Ανθόπουλος, σε αντικατάσταση, αντίστοιχα, των τακτικών µελών Λεωνίδα Κοτσαλή, Αναστάσιου Ιωάννη Μεταξά και ηµητρίου Μπριόλα, οι οποίοι, αν και κλήθηκαν νοµίµως εγγράφως, δεν παρέστησαν λόγω κωλύµατος. Στη συνεδρίαση παρέστη, µε εντολή του Προέδρου, ο ηµήτρης Γ. Ζωγραφόπουλος, ικηγόρος ( Ν) Νοµικός ελεγκτής, ως βοηθός εισηγητή. Επίσης, παρέστη, µε εντολή του Προέδρου, και η Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου, υπάλληλος του ιοικητικού Οικονοµικού Τµήµατος της Αρχής, ως γραµµατέας. Η Αρχή έλαβε υπόψη τα ακόλουθα: Υποβλήθηκε στην Αρχή η υπ αρ. πρωτ. /../ (και υπ αρ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/125/ αίτηση (και τα συνηµµένα σε αυτή έγγραφα) του Υπουργείου Παιδείας, ια βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων, ως υπευθύνου επεξεργασίας, µε την οποία ζητείται από την Αρχή όπως χορηγήσει στην αρµόδια 1

2 υπηρεσία ( ιεύθυνση Προσωπικού ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης) του εν λόγω Υπουργείου την απαιτούµενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 για την Προστασία του ατόµου από την επεξεργασία δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα άδεια επεξεργασίας ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, προκειµένου το Υπουργείο Παιδείας να διαβιβάσει στους αιτούντες A, B, Γ,, Ε, ΣΤ, Ζ και Η τα ζητηθέντα από τους ίδιους αντίγραφα των ατοµικών φακέλων µε όλα τα υποβληθέντα δικαιολογητικά, που αφορούν την τεκµηρίωση των προσόντων και την αναλυτική µοριοδότηση όλων των διορισθέντων συνυποψηφίων τους, βάσει του Πίνακα διοριστέων της ειδικής κατηγορίας Α (πολύτεκνοι εκπαιδευτικοί), που δηµοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 772 Γ / , για το σχολικό έτος Οι αιτούντες ζητούν τη χορήγηση των προαναφεροµένων αντιγράφων εγγράφων, προκειµένου να τα χρησιµοποιήσουν για την υποστήριξη ενδίκου βοηθήµατος, που έχουν ήδη ασκήσει ενώπιον του αρµόδιου διοικητικού δικαστηρίου κατά του ως άνω Πίνακα διοριστέων, µε βάση τον οποίο οι συγκεκριµένοι συνυποψήφιοί τους, που κρίθηκαν διοριστέοι, προκρίθηκαν και προσελήφθησαν αντί εκείνων. Για την ως άνω ζητηθείσα διαβίβαση από το Υπουργείο Παιδείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, των επίµαχων αντιγράφων εγγράφων εκδόθηκε η υπ αρ. πρωτ. / εισαγγελική παραγγελία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, µε την οποία καλείται το Υπουργείο Παιδείας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, να ζητήσει την απαιτούµενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 άδεια επεξεργασίας ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα. Μετά από εξέταση των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης, αφού άκουσε την πρόταση του εισηγητή και του βοηθού εισηγητή, ο οποίος στη συνέχεια αποχώρησε, και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης, Η Αρχή, ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ 1. Επειδή, το άρθρο 2 του Ν. 2472/1997 ορίζει ότι για τους σκοπούς του νόµου αυτού νοούνται ως «ευαίσθητα δεδοµένα», τα δεδοµένα που αφορούν, µεταξύ άλλων, στην υγεία και την κοινωνική πρόνοια. 2. Επειδή, η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 του Ν. 2472/1997, εναρµονιζόµενη, ιδίως, µε τις διατάξεις των άρθρων 9Α, 25 παρ. 1 και 28 του Συν/τος, 8 και 7 του Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 6 της Οδηγίας 2

3 95/46/ΕΕ, ρητά ορίζει ότι: «Τα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα για να τύχουν νόµιµης επεξεργασίας πρέπει: α) Να συλλέγονται κατά τρόπο θεµιτό και νόµιµο για καθορισµένους, σαφείς και νόµιµους σκοπούς και να υφίστανται θεµιτή και νόµιµη επεξεργασία ενόψει των σκοπών αυτών. β) Να είναι συναφή, πρόσφορα, και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται εν όψει των σκοπών της επεξεργασίας. ( )». 3. Επειδή, από το συνδυασµό των διατάξεων των άρθρων 5 και 7 του Ν. 2472/1997 προκύπτει ότι η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία απλών και ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, καταρχήν, εφόσον το υποκείµενο των δεδοµένων έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Ωστόσο, η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία τόσο των απλών όσο και των ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, κατ εξαίρεση, και χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειµένου τους, στις περιπτώσεις που περιοριστικά προβλέπει ο νόµος. Ειδικότερα, επιτρέπεται, για τα µεν απλά δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 5 παρ. 2 στοιχ. (ε ) και για τα ευαίσθητα δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) του Ν. 2472/1997. Συγκεκριµένα επιτρέπεται, στην πρώτη περίπτωση όταν «η επεξεργασία είναι απολύτως αναγκαία για την ικανοποίηση του έννοµου συµφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο τρίτος ή οι τρίτοι στους οποίους ανακοινώνονται τα δεδοµένα και υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει προφανώς των δικαιωµάτων και συµφερόντων των προσώπων στα οποία αναφέρονται τα δεδοµένα και δεν θίγονται οι θεµελιώδεις ελευθερίες αυτών», στη δε δεύτερη, που περιλαµβάνει και τα δεδοµένα που αφορούν την υγεία, όταν «η επεξεργασία αφορά δεδοµένα που δηµοσιοποιεί το ίδιο το υποκείµενο ή είναι αναγκαία για την αναγνώριση, άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου». 4. Επειδή µε τις διατάξεις αυτές καθιερώνονται ως θεµελιώδεις προϋποθέσεις για τη νοµιµότητα κάθε επεξεργασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και για τη νοµιµότητα της σύστασης και λειτουργίας κάθε αρχείου, οι αρχές του σκοπού της επεξεργασίας και της αναλογικότητας των δεδοµένων σε σχέση πάντα µε το σκοπό επεξεργασίας. Συνεπώς, κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων, που γίνεται πέραν του επιδιωκόµενου σκοπού η οποία δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξή του, δεν είναι νόµιµη. Συνακόλουθα, τόσο για τα απλά όσο και για τα ευαίσθητα δεδοµένα, πρέπει ο σκοπός επεξεργασίας να είναι νόµιµος, σαφής και καθορισµένος, και τα δεδοµένα να µην υπερβαίνουν το σκοπό της επεξεργασίας. 3

4 Ειδικότερα δε για τα ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα, όπως και εκείνα που αφορούν την υγεία, η επεξεργασία επιτρέπεται, όπως λέχθηκε ανωτέρω, όταν πρόκειται να χρησιµοποιηθούν για άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου. Η προϋπόθεση αυτή ισχύει, όπως έχει κρίνει η Αρχή, κατά µείζονα λόγο και για τα απλά δεδοµένα (βλ. αντί πολλών ιδίως τις αποφάσεις της Αρχής 27/2001, 75/2001 και πρόσφατες 92/2011 και 111/2011). 5. Επειδή, επιπλέον, το άρθρο 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997 ρητά ορίζει ότι «εάν τα δεδοµένα ανακοινώνονται σε τρίτους, το υποκείµενο ενηµερώνεται για την ανακοίνωση πριν από αυτούς». 6. Επειδή, στην υπό κρίση περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η αρµόδια υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας, ια βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων, ως υπευθύνου επεξεργασίας, ζητεί από την Αρχή όπως χορηγήσει την απαιτούµενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 άδεια επεξεργασίας ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, προκειµένου η εν λόγω υπηρεσία να διαβιβάσει στους αιτούντες τρίτους Α, Β, Γ,, Ε, ΣΤ, Ζ και Η αντίγραφα των ατοµικών φακέλων µε όλα τα υποβληθέντα δικαιολογητικά των ήδη διορισθέντων συνυποψηφίων τους στη διαδικασία πλήρωσης θέσεων πολύτεκνων εκπαιδευτικών, τα οποία αφορούν την τεκµηρίωση των προσόντων και την αναλυτική µοριοδότηση όλων των διορισθέντων συνυποψηφίων τους, βάσει του Πίνακα διοριστέων της ειδικής κατηγορίας Α (πολύτεκνοι εκπαιδευτικοί), που δηµοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 772 Γ / , για το σχολικό έτος Οι αιτούντες ζητούν τη χορήγηση των προαναφεροµένων αντιγράφων εγγράφων, προκειµένου να τα χρησιµοποιήσουν για την υποστήριξη ενδίκου βοηθήµατος, που έχουν ήδη ασκήσει ενώπιον του αρµοδίου ιοικητικού Εφετείου Αθηνών, που πρόκειται να συζητηθεί κατά τη δικάσιµο της , κατά του ως άνω Πίνακα διοριστέων, µε βάση τον οποίο οι συγκεκριµένοι συνυποψήφιοί τους, που κρίθηκαν διοριστέοι, προκρίθηκαν και προσελήφθησαν αντί εκείνων. 7. Επειδή, όπως παγίως κρίνει η Αρχή, οι αιτήσεις και τα δικαιολογητικά των υποψηφίων είτε για τη συµµετοχή τους σε διαγωνισµούς του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα είτε για την αξιολόγησή τους ως εργαζοµένων (ιδίως, στο πλαίσιο κρίσεων για προαγωγή) τόσο στον ευρύτερο δηµόσιο όσο και στον ιδιωτικό τοµέα, αποτελούν προσωπικά δεδοµένα αυτών, κατά την έννοια των διατάξεων του Ν. 2472/1997. Όσον αφορά, δε, την πρόσβαση κάθε υποψηφίου σε δεδοµένα συνυποψηφίων του, η Αρχή έχει ήδη επεξεργαστεί το νοµικό πλαίσιο, που προδιαγράφει τους όρους και τις 4

5 προϋποθέσεις ικανοποίησης του εν λόγω δικαιώµατος (βλ. ιδίως τις Αποφάσεις της Αρχής 17/2002, 56/2003, 40/2005, 1/2008, 35/2008, 75/2011, 125/2011, 10/2012, 98/2012 και 99/2012). Ειδικότερα, όπως παγίως κρίνει η Αρχή, η ανακοίνωση των στοιχείων των επιλεχθέντων υποψηφίων σε αιτούντα συνυποψήφιό τους είναι νόµιµη χωρίς τη συγκατάθεσή τους ή και παρά τη ρητή άρνησή τους, υπό τις εξής σωρευτικά εξεταζόµενες προϋποθέσεις: (α) Τα δεδοµένα ζητούνται από τον αιτούντα µε την προβλεπόµενη από τις κείµενες διατάξεις διαδικασία (µετά από έγγραφη αίτηση του ενδιαφεροµένου στον υπεύθυνο επεξεργασίας και στη βάση τεκµηρίωσης ειδικού εννόµου συµφέροντος). Η ιδιότητα του συνυποψηφίου θεµελιώνει τη συνδροµή στο πρόσωπο του αιτούντος ειδικού εννόµου συµφέροντος για το σκοπό της αναγνώρισης, άσκησης ή υπεράσπισης των δικαιωµάτων του ενώπιον των αρµόδιων δικαστηρίων ή διοικητικών αρχών, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις προαναφερόµενες διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 2 στοιχ. (ε ) και 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) του Ν. 2472/1997. Εξάλλου, η Αρχή µε την απόφασή της 17/2002 απηύθυνε σύσταση σε όλους τους αρµόδιους φορείς του δηµόσιου τοµέα σε κάθε προκήρυξη δηµόσιου διαγωνισµού ανάλογα ισχύουν και ως προς τη διαδικασία επιλογής προσωπικού µε βάση άλλες διατάξεις να γίνεται µνεία της δυνατότητας πρόσβασης των υποψηφίων σε στοιχεία που αφορούν λοιπούς συνυποψηφίους, προκειµένου να ασκήσουν τα εκ του νόµου δικαιώµατά τους. (β) Η διαβίβαση δεδοµένων των συνυποψηφίων περιορίζεται στη διαβίβαση αντιγράφων των δικαιολογητικών εκείνων που αποτέλεσαν τη βάση της αξιολόγησης των υποψηφίων για την κατάληψη των επίµαχων θέσεων εργασίας. Στην περίπτωση που οι υποψήφιοι επικαλέστηκαν την ύπαρξη και πρόσθετων σε σχέση µε την προκήρυξη προσόντων, επιτρέπεται να διαβιβασθούν αντίγραφα και των δικαιολογητικών, που αποδεικνύουν την ύπαρξη προσόντων αυτών, εφόσον αυτά ελήφθησαν τελικά υπόψη για την αξιολόγηση των υποψηφίων. (γ) Εφόσον στα ως άνω ζητηθέντα δεδοµένα των συνυποψηφίων περιλαµβάνονται και ευαίσθητα δεδοµένα τους προσωπικού χαρακτήρα, απαιτείται για τη νοµιµότητα της διαβίβασης αυτών η χορήγηση από την Αρχή της απαιτούµενης από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 άδειας επεξεργασίας. 5

6 (δ) Για τη νοµιµότητα της διαβίβασης δεδοµένων των συνυποψηφίων απαιτείται, τέλος, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997 η προηγούµενη ενηµέρωση των υποκειµένων των δεδοµένων, η οποία, ωστόσο, δύναται να διενεργηθεί και µέσω της επίµαχης προκήρυξης, κατά τα προαναφερόµενα. 8. Επειδή, τα άνω ζητηθέντα από τους αιτούντες τρίτους αντίγραφα των δικαιολογητικών, τα οποία κατέθεσαν οι συγκεκριµένοι συνυποψήφιοί τους στην προαναφερόµενη διαδικασία πλήρωσης θέσεων πολύτεκνων και οι οποίοι µοριοδοτήθηκαν, προκρίθηκαν και, τελικά, προσελήφθησαν αντί εκείνων στις προαναφερόµενες προκηρυχθείσες και ήδη πληρωθείσες θέσεις, και τα οποία τηρούνται στα αρχεία του εν λόγω Υπουργείου, ως υπευθύνου επεξεργασίας, περιέχουν, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 2 στοιχ. (α ) και (β ) του Ν. 2472/1997, απλά και ευαίσθητα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα των υποκειµένων τους, καθόσον τα τελευταία αφορούν την υγεία και, ειδικότερα, το ποσοστό αναπηρίας είτε των διορισθέντων συνυποψηφίων τους είτε των τέκνων αυτών (ως προστατευόµενων µελών). 9. Επειδή, ο σκοπός επεξεργασίας, τον οποίο προβάλλουν οι αιτούντες τρίτοι για τη διαβίβαση των επίµαχων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα των συγκεκριµένων συνυποψηφίων τους συνίσταται στην ανάγκη άσκησης και υπεράσπισης των δικαιωµάτων τους ενώπιον του αρµοδίου κατά τα άνω δικαστηρίου και, υπό την έννοια αυτή, καταρχήν ερείδεται στις προαναφερόµενες διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) και 4 παρ. 1 στοιχ. (α ) του Ν. 2472/1997 (Βλ., ιδίως, τις αποφάσεις της Αρχής 10/2012, 98/2012 και 99/2012). Επιπλέον, η διαβίβαση στους αιτούντες τρίτους των ζητηθέντων από τους ίδιους αντιγράφων των ατοµικών φακέλων µε όλα τα υποβληθέντα δικαιολογητικά των συγκεκριµένων συνυποψηφίων τους, που ελήφθησαν υπόψη για την αξιολόγησή τους, πληροί την αρχή της αναλογικότητας των δεδοµένων ενόψει του προβαλλόµενου από τους ίδιους σκοπού επεξεργασίας, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις προαναφερόµενες διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 στοιχ. (β ) του Ν. 2472/1997, λαµβανοµένης υπόψη και της προαναφερόµενης αιτήσεως ακυρώσεως, που οι αιτούντες τρίτοι έχουν ήδη ασκήσει κατά του οριστικού Πίνακα διοριστέων της ειδικής κατηγορίας Α (πολύτεκνοι εκπαιδευτικοί), που δηµοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 772 Γ / , για το σχολικό έτος Επειδή, για τη νοµιµότητα της διαβίβασης των προαναφεροµένων απλών και ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα των συγκεκριµένων συνυποψηφίων 6

7 τους σε θέσεις πολύτεκνων εκπαιδευτικών στους αιτούντες τρίτους, το Υπουργείο Παιδείας, ια βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρεούται, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997, να ενηµερώσει πριν από τη διαβίβαση αυτή τα υποκείµενα των επίµαχων δεδοµένων, εκτός εάν αυτά έχουν ήδη ενηµερωθεί µε βάση τις διατάξεις της προαναφερόµενης προκήρυξης, στην οποία συµµετείχαν. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η Αρχή, 1) Παρέχει στο Υπουργείο Παιδείας, ια βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, την άδεια να διαβιβάσει στους αιτούντες τρίτους Α, Β, Γ,, Ε, ΣΤ, Ζ και Η αντίγραφα των ατοµικών φακέλων µε όλα τα υποβληθέντα δικαιολογητικά των ήδη διορισθέντων συνυποψηφίων τους στη διαδικασία πλήρωσης θέσεων πολύτεκνων εκπαιδευτικών, τα οποία αφορούν την τεκµηρίωση των προσόντων και την αναλυτική µοριοδότηση όλων των διορισθέντων συνυποψηφίων τους, βάσει του Πίνακα διοριστέων της ειδικής κατηγορίας Α (πολύτεκνοι εκπαιδευτικοί), που δηµοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 772 Γ / , για το σχολικό έτος Το Υπουργείο Παιδείας θα χορηγήσει, επίσης, στους αιτούντες τρίτους βεβαίωση, στην οποία θα αναγράφεται ότι τα προαναφερόµενα αντίγραφα εγγράφων τους χορηγούνται προκειµένου να προσκοµιστούν αποκλειστικά ενώπιον του αρµοδίου κατά τα άνω διοικητικού δικαστηρίου για τον ως άνω προβαλλόµενο από τους ίδιους σκοπό της άσκησης και υπεράσπισης των δικαιωµάτων τους. 2) Το Υπουργείο Παιδείας, ια βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρεούται να ενηµερώσει τους συγκεκριµένους συνυποψηφίους των ως άνω τρίτων αιτούντων, πριν από τη διαβίβαση των επίµαχων απλών και ευαίσθητων δεδοµένων τους στους ίδιους, εκτός εάν αυτοί έχουν ήδη ενηµερωθεί για την εν λόγω διαβίβαση µε βάση τις διατάξεις της προαναφερόµενης προκήρυξης, στην οποία συµµετείχαν. Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος Η Γραµµατέας Γεώργιος Μπατζαλέξης Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου 7