Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΣΗΜΕΡΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΣΗΜΕΡΑ"

Transcript

1 Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΣΗΜΕΡΑ Εμμανουήλ Ε. Σαλαμαλέκης Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Επιστημονικός Διευθυντής ΓΑΙΑ

2 ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ Τι είναι ο πρόωρος τοκετός; Πως ξεκινάει ο τοκετός; Τι μπορεί να συμβεί αν το μωρό μου γεννηθεί πολύ νωρίτερα; Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο του πρόωρου τοκετού; Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα του πρόωρου τοκετού; Πως μπορεί ο πρόωρος τοκετός να διαγνωστεί; Εάν είμαι σε κίνδυνο για πρόωρο τοκετό, τι να κάνω για να τον μειώσω; Πώς να ελέγχω τον εαυτό μου για συσπάσεις; Θα προσπαθήσει ο γιατρός μου να σταματήσει τον τοκετό; Τι φάρμακα χρησιμοποιούνται για να καθυστερήσει ή να σταματήσει ο τοκετός; Σε ποιες περιπτώσεις το μωρό μου πρέπει να γεννηθεί πρόωρα; Ποιες είναι οι ανάγκες των πρόωρων νεογνών;

3 Ε: Τι είναι ο πρόωρος τοκετός; Α: «Πρόωρος τοκετός είναι εκείνος που αρχίζει πριν την 37 η εβδομάδα της κύησης»

4 ΟΡΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ως πρόωρος τοκετός (ΠΤ) ορίζεται κάθε τοκετός που πραγματοποιείται πριν από την 37 η εβδομάδα της κύησης. Σχετικά με το κατώτερο χρονικό όριο στο οποίο καθορίζεται ο πρόωρος τοκετός δεν υπάρχει ομοφωνία. Έτσι σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. ως κατώτερο όριο θεωρείται η 23 η εβδομάδα. Η συχνότητα του πρόωρου τοκετού ανέρχεται σε περίπου 10 % των συνολικών κυήσεων, ένα ποσοστό που παραμένει αναλλοίωτο την τελευταία εικοσαετία. Ο πρόωρος τοκετός αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, λόγω του υψηλού ποσοστού θνησιμότητας και νοσηρότητας των πρόωρων νεογνών, αλλά και λόγω των πιθανών απώτερων επιπλοκών του νεογνού με συνέπεια να απαιτούνται μακροχρόνιες νοσηλείες και θεραπείες αποκατάστασης.

5 ΟΡΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ 15 εκατομμύρια περιστατικά πρόωρων τοκετών ετησίως 1,1 εκατομμύρια θάνατοι πρόωρων νεογνών 5-18% υπολογίζεται το ποσοστό των πρόωρων τοκετών σε 184 χώρες >80% των πρόωρων νεογνών γεννιούνται μεταξύ εβδομάδων Ο αυξανόμενος αριθμός πρόωρων τοκετών στις ΗΠΑ φαίνεται να συνδέεται με τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό των προκλήσεων και των πολύδυμων κυήσεων που προκύπτουν από τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Συνολικά οι πρόωροι τοκετοί στις ΗΠΑ αυξήθηκαν από 6.4% το 1992, σε 8.5% το 2004.

6 ΟΡΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΠΤ είναι από τις κυριότερες αιτίες νεογνικής θνησιμότητας Lawn JE, et al. Lancet 2005; 365:

7 ΟΡΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

8 ΟΡΙΣΜΟΣ - ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ταξινόμηση πρόωρου τοκετού Ηλικία κύησης Εξαιρετικά πρόωρος < 28 εβδ. 5,2 (5,1 5,3) Πολύ πρόωρος 28 - <32 εβδ. 10,4 (10,3 10,5) Μετρίως πρόωρος εβδ. 84,3 (84,1 84,5) Ποσοστό % (95% όρια αξιοπιστίας) Κατανομή των πρόωρων τοκετών, σύμφωνα με την ηλικία κύησης με βάση μεταανάλυση 345 μελετών από 41 χώρες (n = γεννήσεις) (Blencowe et al. National, regional and worldwide estimates of preterm birth rates in the year 2010 with time trends since 1990 for selected countries: a systematic analysis and implications)

9 Ε: Πώς ξεκινάει ο τοκετός ; Α: «Ο τοκετός ξεκινάει με περιοδικές συστολές της μήτρας. Ο τράχηλος λεπταίνει και διαστέλλεται, έτσι ώστε το έμβρυο να μπορεί να βγει από τον πυελογεννητικό σωλήνα. Δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστό ποιο είναι το έναυσμα του τοκετού. Οι ορμόνες που παράγονται από τη γυναίκα, τον πλακούντα και το έμβρυο παίζουν σημαντικό ρόλο. Αλλαγές στη μήτρα, που μπορεί να προκαλούνται από αυτές τις ορμόνες, πιθανώς ωθούν στην έναρξη του τοκετού.»

10 Θετική ανατροφοδότηση Οιστρογόνα Από τις ωοθήκες Αύξηση υποδοχέων ωκυτοκίνης στη μήτρα Ωκυτοκίνη Από την οπίσθια υπόφυση του εμβρύου και της μητέρας Επαγωγή μυομητρικής δραστηριότητας Διέγερση πλακούντα για παραγωγή Προσταγλανδινών Επίταση μυομητρικής δραστηριότητας

11 Ε: Τι μπορεί να συμβεί αν το μωρό μου γεννηθεί πολύ νωρίτερα; Α: «Σοβαρές ασθένειες ή ακόμη και θάνατος μπορεί να συμβούν, δεδομένου ότι το μωρό δεν είναι ακόμη ώριμο για να ζήσει μόνο του εκτός της μήτρας. Ο πρόωρος τοκετός ευθύνεται για τους περισσότερους νεογνικούς θανάτους. Η ανάπτυξη του μωρού στο τέλος της εγκυμοσύνης είναι ζωτικής σημασίας. Όσο νωρίτερα γεννηθεί ένα μωρό, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα έχει να εκδηλώσει προβλήματα υγείας. Τα πρόωρα μωρά έχουν την τάση να μεγαλώνουν πιο αργά από ότι τα τελειόμηνα. Μπορεί επίσης να έχουν προβλήματα με τα μάτια, με τα αυτιά, την αναπνοή και το νευρικό τους σύστημα, καθώς και απώτερα προβλήματα μάθησης και συμπεριφοράς.»

12 ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Ο πρόωρος τοκετός προκαλεί και πολλές επιπλοκές που καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος της άμεσης ή απώτερης νεογνικής νοσηρότητας. Οι πιο σημαντικές και σοβαρές επιπλοκές του έχουν άμεση σχέση με τη προωρότητα και για το λόγο αυτό η συχνότητά τους είναι αντιστρόφως ανάλογη της ηλικίας κύησης. Τα κυριότερα προβλήματα που προκαλεί είναι: Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας (Σ.Α.Δ.) Νεκρωτική εντεροκολίτιδα Βρογχοπνευμονική δυσπλασία Ανοικτός βοτάλειος πόρος Υπερχολερυθριναιμία Άπνοια Νεφροπάθεια Εγκεφαλική αιμορραγία Σηψαιμία

13 Μακροπρόθεσμες συνέπειες του ΠΤ Μακροπρόθεσμες συνέπειες Παραδείγματα: Συχνότητα Οπτικές διαταραχές Τύφλωση ή υψηλή μυωπία λόγω αμφιβληστροειδοπάθειας της προωρότητας. Αυξημένη υπερμετρωπία ή μυωπία. Περίπου στο 25% των εξαιρετικά πρόωρων. Επίσης, σε μετρίου κινδύνου πρόωρα, ειδικά εάν δεν ελέγχεται επαρκώς η οξυγονοθεραπεία. Ακουστικές διαταραχές 5-10% των εξαιρετικά πρόωρων Ειδικές φυσικές συνέπειες Χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια Από μειωμένη αντοχή στην άσκηση σε απαίτηση χορήγησης οξυγόνου στο σπίτι Έως 40% των εξαιρετικά πρόωρων Καρδιαγγειακή νοσηρότητα Αυξημένη αρτηριακή πίεση Μειωμένη πνευμονική λειτουργία Αυξημένα ποσοστά άσθματος Ανεπαρκής ανάπτυξη κατά τη βρεφική ηλικία, επιταχυνόμενη αύξηση του σωματικού βάρους στην εφηβεία Υπό εκτίμηση Ήπιες διαταραχές των εκτελεστικών λειτουργιών Ειδικά προβλήματα μάθησης, δυσλεξία, μείωση ακαδημαϊκής επίδοσης Νευροαναπτυξιακές / Συμπεριφορολογικές διαταραχές Μέτρια έως σοβαρή αναπτυξιακή καθυστέρηση Μέτρια / σοβαρή γνωστική εξασθένηση Κινητικές διαταραχές Εγκεφαλική παράλυση Εξαρτάται από την ηλικία κύησης και την ποιότητα της φροντίδας Ψυχιατρικές διαταραχές Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής Αυξημένο άγχος και κατάθλιψη Οικογενειακές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες Αντίκτυπος στην οικογένεια Επιπτώσεις στις υπηρεσίες υγείας Ψυχοκοινωνικά, συναισθηματικά και οικονομικά προβλήματα Αυξημένο κόστος περίθαλψης Κίνδυνος πρόωρου τοκετού στους απογόνους Ανάλογα με την αναπηρία, και την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση

14

15 Η ηλικία κύησης είναι ο σημαντικότερος επιβαρυντικός παράγοντας για την έκβαση του πρόωρου νεογνού

16 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΧΙΛΙΕΤΗΡΙΔΑΣ (MILLENIUM DEVELOPMENT GOALS MDG) ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΡΟΩΡΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ Η φτώχεια είναι παράγοντας κινδύνου για πρόωρο τοκετό. Η εκπαίδευση, ιδίως των κοριτσιών, μειώνει την εφηβική εγκυμοσύνη, η οποία είναι παράγοντας κινδύνου για πρόωρο τοκετό Κατάλληλη εκπαίδευση σε θέματα υγείας μπορεί να μειώσει τους παράγοντες κινδύνου Η ισότητα των φύλων, η εκπαίδευση και η χειραφέτηση των γυναικών βελτιώνει την επιβίωση των μητέρων και των νεογνών Ο οικογενειακός προγραμματισμός για την αποφυγή εφηβικών κυήσεων μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού Καλή προγεννητική και μαιευτική παρακολούθηση μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού Πρόληψη και θεραπεία λοιμωδών και μεταδοτικών νοσημάτων, που είναι γνωστό ότι προκαλούν πρόωρο τοκετό, μειώνει τον κίνδυνο Εξασφαλισμένη πρόσβαση σε καθαρό νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής για τη μείωση της μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών Οι νεογνικοί θάνατοι αφορούν το 40% της θνησιμότητας κάτω των 5 ετών. Οι θάνατοι των πρόωρων νεογνών αποτελούν μια από τις βασικές αιτίες θανάτου κάτω των 5 ετών. Συνεργασία φορέων και κοινοτήτων για την αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών υγείας

17 UN Interagency Group for Child Mortality (UNICEF, 2011) and the Institute for Health Metrics and Evaluation (Lozano et al., 2011).

18 Ε: Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο του πρόωρου τοκετού; Α: «Τα πραγματικά αίτια του πρόωρου τοκετού δεν είναι γνωστά. Συνηθέστεροι παράγοντες κινδύνου θεωρούνται ο προηγούμενος πρόωρος τοκετός, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η χρήση ναρκωτικών ουσιών, η έντονη άσκηση, η πολύδυμη κύηση, οι φλεγμονές του κόλπου, η αιμορραγία στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της κύησης, και η ανεπάρκεια του τραχήλου.»

19 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Τα ακριβή αίτια που προκαλούν τον πρόωρο τοκετό τις περισσότερες φορές δεν είναι γνωστά. Υπάρχουν όμως και ποικίλοι παράγοντες στην εμβρυο-πλακουντική μονάδα, η παρουσία των οποίων σε μια κύηση προδιαθέτει στην εμφάνιση πρόωρου τοκετού. Οι παράγοντες αυτοί χωρίζονται στις εξής κατηγορίες: Από τη μητέρα (προεκλαμψία-εκλαμψία, χρήση ναρκωτικών, νοσήματα κολλαγόνου κ.α.) Από το έμβρυο (πολύδυμη κύηση, χρωμοσωμικές ανωμαλίες, ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης, ενδομήτρια λοίμωξη κ.α.) Από τον πλακούντα (αποκόλληση πλακούντα, αιμορραγία προδρομικού πλακούντα, ανωμαλίες πλακούντα κ.α.) Από το αμνιακό υγρό (ολιγάμνιο, πρόωρη ρήξη υμένων, χοριοαμνιονίτιδα) Από τη μήτρα (μεγάλα ινομυώματα, ανεπάρκεια τραχήλου κ.α.) Ιατρογενή Άγνωστα

20 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Προηγούμενος πρόωρος τοκετός (15-30%) Μη λευκή φυλή Ηλικία άνω των 35 και κάτω των 17 Χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο Χαμηλό βάρος εγκύου (<50 kgs) Κολπική αιμόρροια σε κάποιο τρίμηνο Κάπνισμα χρήση ουσιών Κουραστική δραστηριότητα - εργασία Ανωμαλίες της μήτρας Αποβολή 2 ου τριμήνου Πρόωρη ρήξη υμένων (ΠΡΥ) Καθ έξιν αποβολές Κωνοειδής εκτομή τραχήλου Ινομυώματα μήτρας Υδράμνιο Αναιμία Περιοδοντική νόσος

21 Ε: Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα του πρόωρου τοκετού; Α: «Εκδηλώνεται με πόνους (συστολές της μήτρας) που αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα μπορεί να προκαλέσουν προοδευτική διαστολή του τραχήλου της μήτρας και να καταλήξουν στη γέννηση του παιδιού. Πριν να εκδηλωθούν οι πόνοι μπορεί να παρουσιασθούν ορισμένα συμπτώματα που χαρακτηρίζονται ύποπτα για τη πρόκληση πρόωρου τοκετού. Τα κυριότερα από αυτά είναι τα αυξημένα κολπικά υγρά και κυρίως τα βλεννοαιματηρά, το αίσθημα πίεσης στη κάτω κοιλιά και οι ήπιες κοιλιακές κράμπες.»

22 ΑΡΧΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Αναζήτηση παραγόντων κινδύνου ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ: Το κυριότερο σύμπτωμα είναι οι συστολές της μήτρας, οι οποίες είναι περιοδικές, αυξανόμενης έντασης, διάρκειας τουλάχιστον 30 δευτερολέπτων και συχνότητας δύο τουλάχιστον ανά δέκα λεπτά. Οι συστολές αυτές προκαλούν προοδευτική εξάλειψη και διαστολή του τραχήλου και πρόωρη ρήξη των εμβρυικών υμένων σε ποσοστό περίπου 25%. Για να τεθεί η διάγνωση πρέπει η επίτοκος να παρακολουθηθεί κλινικά και καρδιοτοκογραφικά για 30 λεπτά.

23 Ε: Πως μπορεί ο πρόωρος τοκετός να διαγνωστεί; Α: «Η διάγνωση του πρόωρου τοκετού βασίζεται στα συμπτώματα που παρουσιάζει η έγκυος, στη κλινική εξέταση που γίνεται από το Γυναικολόγο και με τη βοήθεια του NST (καρδιοτοκογραφία), του υπερηχογραφήματος (εξέταση του τραχήλου) και του test φιμπρονεκτίνης.»

24 ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ: Γενική αίματος Γενική ούρων Καλλιέργεια ούρων Καλλιέργεια κολπικού υγρού CRP Έλεγχος πηκτικότητας Έλεγχος ουσιών που σχετίζονται με την παθοφυσιολογία του πρόωρου τοκετού: CRH Oιστριόλη στο σάλιο Κολλαγενάση Κυτοκίνες τραχήλου κόλπου Εμβρυϊκή φιμπρονεκτίνη (FFN)

25 ΔΙΑΓΝΩΣΗ - FFN Παράγεται από το χόριο και ανιχνεύεται στο έμβρυο, τον πλακούντα, τις τραχηλικές εκκρίσεις και το κολπικό υγρό. Αποτελεί ένα δυνητικό δείκτη του πρόωρου τοκετού. Ανιχνεύεται στις τραχηλικές και κολπικές εκκρίσεις μέχρι την 20 η εβδομάδα. Υπάρχει στις ΗΠΑ το Rapid FFN testing (Tli System). Όριο κινδύνου για πρόωρο τοκετό: 50 mg/ml FFN. Η μέτρησή της στα κολποτραχηλικά επιχρίσματα δεν παρέχει ακριβείς πληροφορίες για την πιθανότητα, αλλά και την πρόληψη πρόωρου τοκετού σε σχέση με το υπερηχογράφημα του τραχήλου στις εβδομάδες της κύησης (Tsoi, 2006).

26 ΔΙΑΓΝΩΣΗ - FFN

27 ΔΙΑΓΝΩΣΗ - FFN Lockwood CJ, Kuczynski E., 2001

28 ΔΙΑΓΝΩΣΗ - FFN NIH Preterm Prediction Study

29 ΔΙΑΓΝΩΣΗ U/S ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ: Έλεγχος ανάπτυξης εμβρύου Ποσότητα αμνιακού υγρού Βιοφυσικό προφίλ Doppler εμβρυϊκών αγγείων Μέτρηση μήκους τραχήλου (όριο τα 1,5 εκ.)

30 Ε: Εάν είμαι σε κίνδυνο για πρόωρο τοκετό, τι να κάνω για να τον μειώσω; Α: «Σε περιπτώσεις που υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για πρόωρο τοκετό χορηγείται μια ορμόνη που ονομάζεται προγεστερόνη, με σκοπό τη πρόληψή του. Θα χρειαστεί να διακόψετε το κάπνισμα, και τη λήψη ουσιών. Θα πρέπει να απέχετε από την εργασία σας και να αποφεύγετε την έντονη σωματική δραστηριότητα. Μην ταξιδέψετε και αποφύγετε την σεξουαλική επαφή.»

31 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Όταν πλέον έχει γίνει η διάγνωση του πρόωρου τοκετού πρέπει να λαμβάνονται άμεσα τα εξής μέτρα: Κλινοστατισμός Ενυδάτωση της εγκύου Αποφυγή σεξουαλικής επαφής Αναζήτηση και θεραπεία, εφόσον είναι εφικτό, του αιτιολογικού παράγοντα (περίδεση, αντιβίωση) Χορήγηση κατάλληλης τοκολυτικής αγωγής Παρακολούθηση του εμβρύου

32 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Κλινοστατισμός σε μονήρεις κυήσεις για την αποφυγή πρόωρου τοκετού. Δεν υπάρχουν στοιχεία /μελέτες για συμβουλευτική σε επίπεδο ρουτίνας για κλινοστατισμό στο σπίτι, αλλά ούτε και μετά από εισαγωγή στο Νοσοκομείο για ακινητοποίηση της εγκύου. Cochrane Database of Systematic Reviews 2004 Issue 4

33 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Ενυδάτωση για την πρόληψη του πρόωρου τοκετού. Θεωρητικά η ενυδάτωση της εγκύου σε ΠΤ θα μείωνε τη μυομητρική δραστηριότητα με την αύξηση της αιματικής ροής στη μήτρα και ελαττώνοντας την έκκριση από την υπόφυση της αντιδιουρητικής ορμόνης. Όμως, υπάρχουν λίγα στοιχεία για να στηρίξουν την άποψη ότι η ενυδάτωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ειδική θεραπεία για γυναίκες με ΠΤ. Μόνο οι γυναίκες με αφυδάτωση θα μπορούσαν να ωφεληθούν. Cochrane Database of Systematic Reviews 2002 Issue 2

34 Ε: Πώς να ελέγχω τον εαυτό μου για συσπάσεις; Α: «Για να ελέγξετε την ύπαρξη συσπάσεων, ξαπλώστε στο πλάι και απαλά νιώστε όλη την επιφάνεια της κοιλιάς σας με την άκρη των δακτύλων σας. Νιώθετε μια σύσφιξη σε όλη την επιφάνεια της μήτρας. Συνήθως αυτό το αίσθημα δεν είναι επώδυνο. Εάν νιώθετε συσπάσεις, καταγράψτε τις για μία ώρα. Ανιχνεύστε την έναρξη και λήξη της κάθε σύσπασης και υπολογίστε των αριθμό τους. Μια ήπια δραστηριότητα πριν την 37 η εβδομάδα είναι φυσιολογική. Εάν οι συσπάσεις παρατηρούνται 4 φορές κάθε 20 λεπτά, ή αν καταγράψετε 8 συσπάσεις σε 1 ώρα, πρέπει να το αναφέρετε στο γιατρό σας.»

35 Ε: Θα προσπαθήσει ο γιατρός μου να σταματήσει τον τοκετό; Α: «Ο γιατρός σας θα προσπαθήσει να σταματήσει τον τοκετό εάν: Η διάγνωση της έναρξης της πρόωρης μυομητρικής δραστηριότητας γίνει εγκαίρως Εσείς και το μωρό σας δεν κινδυνεύετε από λοίμωξη, αιμορραγία ή άλλες επιπλοκές»

36 Ε: Τι φάρμακα χρησιμοποιούνται για να καθυστερήσει ή να σταματήσει ο τοκετός; Α: «Για να ανασταλεί ο πρόωρος τοκετός επιβάλλεται η ανάπαυση της εγκύου και η λήψη ειδικών φαρμάκων που λέγονται τοκολυτικά. Ταυτόχρονα χορηγούνται κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη) με σκοπό την ωρίμανση των πνευμόνων του εμβρύου, ώστε εάν αποτύχει η τοκολυτική θεραπεία και πραγματοποιηθεί ο τοκετός να μην παρουσιάσει αναπνευστικό πρόβλημα το νεογνό»

37 Würzburg, 1964 Symposion über Physiologie und Pathologie der Wehentätigkeit

38 ΤΟΚΟΛΥΤΙΚΑ Τα τοκολυτικά φάρμακα που διατίθενται σήμερα κατατάσσονται στις κάτωθι κατηγορίες: Β-συμπαθητικομιμητικοί παράγοντες (ριτοδρίνη, τερβουταλίνη, φαινοτερόλη κ.α.) - YUTOPAR Αντιπροσταγλανδινικοί παράγοντες (ινδομεθακίνη) - RHEUMACID Θειικό μαγνήσιο Αποκλειστές διαύλων Ca++ (νιφεδιπίνη) - ADALAT Ανταγωνιστές της ωκυτοκίνης (ατοσιμπάν) TRACTOCILE

39 ΤΟΚΟΛΥΤΙΚΑ 1. YUTOPAR (ΥΔΡΟΧΛΩΡΙΚΗ ΡΙΤΟΔΡΙΝΗ) ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ Δόση: μgr/min που αυξάνονται κατά 50 μgr/min κάθε min μέχρι να σταματήσουν οι ωδίνες. Μέγιστη δόση: 350 μgr/min. ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ Δόση: 10 mg κάθε 2 ώρες ή 20 mg κάθε 4 ώρες για ώρες με μέγιστη ημερήσια δόση 120 mg. ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤEΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ: Μητρική / Εμβρυική ταχυκαρδία Υποκαλιαιμία Υπεργλυκαιμία Ναυτία Έμετοι Τρόμος Κεφαλαλγία Οπισθοστερνικό άλγος Δύσπνοια

40 ΤΟΚΟΛΥΤΙΚΑ 2. REUMACID (ΙΝΔΟΜΕΘΑΚΙΝΗ) Ηλικία κύησης < 32 εβδ. απουσία ολιγοαμνίου. Δόση εφόδου 100 mg στο ορθό ή 50 mg από το στόμα και επανάληψη σε 1 ώρα αν δεν σταματήσουν οι ωδίνες mg κάθε 4 ώρες για 2 3 ημέρες. Έλεγχος του αμνιακού υγρού πριν τη χορήγηση και μετά από 48 ώρες. Αν παρουσιαστεί ολιγάμνιο, μειώνεται η δόση ή διακόπτεται η χορήγηση. Αν η ινδομεθακίνη χορηγηθεί για πάνω από 3 ημέρες τότε έλεγχος της ροής του αίματος μέσω του Βοτταλείου πόρου και της παλινδρόμησης αυτού μέσω της τριγλώχινας βαλβίδας, με Doppler του εμβρύου. Επανάληψη θα γίνεται μία φορά την εβδομάδα το λιγότερο και θα διακοπεί η χορήγηση σε εμφάνιση μεταβολών. Επίσης μία φορά την εβδομάδα θα γίνεται και ο έλεγχος του αμνιακού υγρού. Η θεραπεία διακόπτεται αν εκτιμάται ότι ο τοκετός είναι αναπόφευκτος και επίκειται άμεση εξέλιξη αυτού, καθώς και σε αποτυχία της επί 24ωρο χορηγούμενης θεραπείας. Αντενδείξεις: καθυστέρηση ανάπτυξης, χοριοαμνιονίτιδα, ολιγάμνιο, καρδιακές διαταραχές οφειλόμενες σε διαταραχή του Βοτταλείου πόρου, twin twin transfusion syndrome (TTTS).

41 ΤΟΚΟΛΥΤΙΚΑ 3. TRACTOCILE (ΑΤΟΣΙΜΠΑΝ) Η διάρκεια της θεραπείας με TRACTOCILE δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 48 ώρες και η συνολική δόση χορήγησης θα πρέπει κατά προτίμηση να μην υπερβαίνει τα 330 mg κατά τον πλήρη κύκλο της θεραπείας. Το TRACTOCILE χορηγείται ενδοφλεβίως σε 3 στάδια: Συνιστάται μία αρχική bolus ένεση 6,75 mg, που αντιστοιχεί σε 7,5 mg/ml, όσο το δυνατόν γρηγορότερα αφότου διαγνωστεί πρόωρος τοκετός Ακολουθεί αμέσως μία συνεχής έγχυση υψηλής δόσης 18 mg/hr για 3 ώρες («Έγχυση εφόδου») Ακολουθεί μία χαμηλότερη δόση έγχυσης 6 mg/hr για ένα μέγιστο 45 ωρών («μεταγενέστερη δόση») Αν τα επεισόδια προώρου τοκετού υποτροπιάσουν επανάληψη του παραπάνω σχήματος (κλινικά, χορηγήθηκε στις γυναίκες ένα μέγιστο τριών επαναληπτικών θεραπειών). Εάν οι συστολές της μήτρας εμμένουν σκέψη για εναλλακτική θεραπεία.

42 Χημική Συγγένεια μεταξύ Ωκυτοκίνης & Atosiban

43 ΤΟΚΟΛΥΤΙΚΑ Η θεραπεία με atosiban (ανταγωνιστής υποδοχέων ωκυτοκίνης) δεν φάνηκε να υπερτερεί σε σχέση με τα συμπαθητικομιμητικά ή και τα placebo όσον αφορά την επάρκεια της τοκόλυσης ή το περιγεννητικό αποτέλεσμα. Έχει όμως λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Cochrane Database of Systematic Reviews 2005

44 ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΚΟΛΥΤΙΚΩΝ Τοκολυτικό σκεύασμα Αναστολείς διαύλων ασβεστίου ΜΣΑΦ Ανεπιθύμητες ενέργειες από τη μητέρα Ζάλη, εξάψεις, υπόταση, βραδυκαρδία, αύξηση ηπατικών ενζύμων Ναυτία, ΓΟΠ, γαστρίτιδα, έμετος, διαταραχές αιμοπεταλίων (χωρίς κλινική σημασία επί απουσίας διαταραχών πήξης) Ανεπιθύμητες ενέργειες από το έμβρυο/νεογνό Όχι γνωστές Πρόωρη σύγκλειση βοταλείου πόρου, ολιγάμνιο, νεκρωτική εντεροκολίτιδα Αντενδείξεις Υπόταση, Διαταραχές προφορτίου (όπως αορτική ανεπάρκεια) Διαταραχές πήξης, ηπατικές διαταραχές, έλκη πεπτικού σωλήνα, νεφρικές διαταραχές, άσθμα Β- αδρενεργικοί αγωνιστές Ταχυκαρδία, υπόταση, τρόμος, αίσθημα παλμών, δύσπνοια, πνευμονικό οίδημα, υποκαλιαιμία, υπεργλυκαιμία Εμβρυϊκή ταχυκαρδία Διαταραχές καρδιακού ρυθμού, αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης Θειικό Μαγνήσιο Εξάψεις, ναυτία, απώλεια τενόντιων αντανακλαστικών, δύσπνοια, βραδυκαρδία Νεογνική κατάθλιψη Μυασθένεια Gravis Atosiban Ναυτία, ζάλη, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εξάψεις, υπεργλυκαιμία, υπόταση, έμετος Όχι γνωστές Αντενδείξεις τοκόλυσης

45 ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΤ Περίδεση τραχήλου Προφυλακτική (14 εβδομάδες κύησης) σε περιπτώσεις διαπιστωμένης τραχηλικής ανεπάρκειας Επείγουσα (σε φαινόμενα εξάλειψης και διαστολής τραχήλου) Έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση της βακτηριδιακής κολπίτιδας πριν την 20η εβδομάδα κύησης Όσο νωρίτερα γίνεται η ανίχνευση και αντιμετώπιση τόσο καλύτερα τα αποτελέσματα πρόληψης πρόωρου τοκετού Σκεύασμα εκλογής: Κλινδαμυκίνη (Dalacin-C, Ygielle) Χορήγηση προγεστερόνης ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 200 mg ενδοκολπικά ή από το στόμα με έναρξη χορήγησης από τις 24 εβδομάδες και συνέχιση έως τις 34 εβδομάδες κύησης ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ: Utrogestan, Crinone, Vasclor

46 ΠΕΡΙΔΕΣΗ ΤΡΑΧΗΛΟΥ Πολυκεντρική τυχαιοποιημένη μελέτη Μελετήθηκε η υπόθεση αν είναι χρήσιμη η περίδεση τραχήλου (Shirodkar suture) σε έγκυες με κοντό τράχηλο (<15 mm) που βρέθηκε υπερηχογραφικά στις εβδομάδες. 127 έγκυες μελέτης στην ομάδα ελέγχου με expectant management. Δε βρέθηκε σημαντική διαφορά ως προς τον τοκετό <34 εβδομάδες κύησης. Nicolaides K, et al. Lancet, 2004

47 ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΚΑΙ ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ Ενδείξεις χορήγησης: Πρόωρη ρήξη των υμένων σε εβδομάδα κύησης Σε κυήσεις που επιπλέκονται με Υπέρταση ή Σακχαρώδη Διαβήτη < 34 εβδ. Επαπειλούμενος πρόωρος τοκετός Αιμορραγία κατά τη διάρκεια της κύησης Αντενδείξεις: Δεν δίνουμε κορτικοστεροειδή αν ο τοκετός πρόκειται να ολοκληρωθεί άμεσα Χοριοαμνιονίτιδα Σε περιπτώσεις συστηματικής λοίμωξης, όπως πχ φυματίωση Δοσολογία: 12 mg Betamethasone ΙΜ και επανάληψη της ίδιας δόσης μετά 24 ώρες Σκεύασμα βηταμεθαζόνης: Celestone Chronodose

48 ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΚΑΙ ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ Ο μαιευτήρας οφείλει να χορηγεί κορτικοστεροειδή σε γυναίκες με κίνδυνο πρόωρου τοκετού (μείωση συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας νεογνού, μείωση ποσοστών νεογνικού θανάτου, μείωση της συχνότητας εμφάνισης ενδοκοιλιακής εγκεφαλικής αιμορραγίας). Το διάστημα μέγιστης ωφέλειας μεταξύ της έναρξης χορήγησης στεροειδών και τοκετού είναι > 24 ώρες και < 7 ημέρες. Η χρήση σε πολύδυμες κυήσεις συνιστάται αλλά δεν έχει καταδειχθεί σημαντική ελάττωση στα ποσοστά εμφάνισης αναπνευστικής δυσχέρειας. Συνιστάται η χορήγηση ΕΝΟΣ σχήματος κορτικοστεροειδών, καθότι η επαναλαμβανόμενη χορήγηση δεν έχει καταδείξει μεγαλύτερη ωφέλεια, ενώ εμφανίζει κινδύνους επιπλοκών στο έμβρυο (νευροαναπτυξιακά προβλήματα). Χορηγούνται μεταξύ 24 και 34 εβδομάδων κύησης.

49 Ε: Σε ποιες περιπτώσεις το μωρό μου πρέπει να γεννηθεί πρόωρα; Α: «Κάποιες φορές ο πρόωρος τοκετός είναι αναπόφευκτος, ή μπορεί να υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες το μωρό είναι καλύτερα να γεννηθεί, ακόμα και αν είναι πολύ νωρίς. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι οι ακόλουθες: Λοίμωξη Αυξημένη αρτηριακή πίεση Αιμορραγία Ενδείξεις παθολογίας του εμβρύου»

50 ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΚΟΛΥΣΗΣ Ηλικία κύησης < 24 εβδομάδων ή > 33 εβδομάδων Αιμορραγία από τη μήτρα πριν από τον τοκετό, για την οποία απαιτείται άμεση αποπεράτωση του τοκετού Εκλαμψία και σοβαρή προεκλαμψία, που απαιτούν αποπεράτωση του τοκετού Ενδομήτριος θάνατος Υποψία ενδομήτριας λοίμωξης Προδρομικός πλακούντας Αποκόλληση πλακούντα Οποιαδήποτε άλλη κατάσταση από τη μητέρα ή από το έμβρυο, στην οποία η συνέχιση της κύησης είναι επικίνδυνη Γνωστή ευαισθησία στην ενεργό ουσία ή σε οποιοδήποτε από τα έκδοχα Πρόωρη ρήξη των εμβρυϊκών υμένων σε κύηση > 30 εβδομάδων Ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη και παθολογικός εμβρυϊκός καρδιακός ρυθμός

51 Ε: Ποιες είναι οι ανάγκες των πρόωρων νεογνών; Α: «Πολλά πρόωρα νεογνά έχουν ανάγκη ειδικής ιατρικής φροντίδας για να σιτιστούν, να αναπνεύσουν, να διατηρηθούν ζεστά και για να αντιμετωπιστούν άλλα προβλήματα υγείας που μπορεί να προκύψουν. Ενδέχεται να νοσηλευτούν σε μονάδα εντατικής νοσηλείας νεογνών (ΜΕΝΝ) για εβδομάδες, και μερικές φορές για μήνες. Το είδος της φροντίδας που μπορεί να χρειαστεί το νεογνό εξαρτάται από το πόσο πρόωρα γεννήθηκε. Τα πρόωρα νεογνά μπορεί να έχουν σωματικές ή νευρολογικές διαταραχές που μπορεί να είναι μακροχρόνιες, ιδίως εκείνα που γεννιούνται πριν την 32 η εβδομάδα.»

52 Χώρες Υψηλού Εισοδήματος Πρόσβαση σε πλήρεις υπηρεσίες εντατικής νοσηλείας (1.2 εκατομμύρια ΠΤ) Χώρες Μεσαίου Εισοδήματος Μονάδες νοσηλείας νεογνών (3.8 εκατομμύρια ΠΤ) Χώρες Χαμηλού Εισοδήματος Γέννηση και φροντίδα στο σπίτι (5.6 εκατομμύρια ΠΤ) Χώρες Χαμηλού Εισοδήματος Εγκαταστάσεις για γεννήσεις, αλλά περιορισμένα μέσα (4.4 εκατομμύρια ΠΤ)

53

54 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο πρόωρος τοκετός αποτελεί μια από τις βασικότερες αιτίες περιγεννητικής θνησιμότητας. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή πρόληψη αποτελεί μια πρόκληση για την ιατρική. Κεφαλαιώδους σημασίας είναι η έγκαιρη ανίχνευση των γυναικών που βρίσκονται σε αληθή πρόωρο τοκετό. Η χρήση τοκολυτικών πρέπει να γίνεται με σύνεση και μόνο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει αντένδειξη στη χρήση τους. Η χορήγηση των κορτικοστεροειδών είναι αναγκαία, και πρέπει να γίνεται την κατάλληλη χρονική στιγμή και μόνο μια φορά.

55

30. ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ OΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΩΡΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΩΡΟ ΤΟΚΕΤΟ

30. ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ OΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΩΡΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΩΡΟ ΤΟΚΕΤΟ 30. ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ OΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΩΡΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ Πριν από τις 37 εβδομάδες της κύησης Επώδυνες ψηλαφητές συστολές της μήτρας (διάρκειας > 30 sec έκαστη, τουλάχιστον 4 συστολές κάθε 20 min) Αλλαγές του τραχήλου

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ

Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή διαταραχή που εμφανίζεται στην εγκυμοσύνη, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ

1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ 1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ ΣΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ ΣΚΟΠΟΣ: Διαφύλαξη της υγείας της μητέρας Έγκαιρη διάγνωση της ενδομητρίου υποξίας ΚΑΡΔΙΟΤΟΚΟΓΡΑΦΗΜΑ (ΚΤΓ) Κατά την διάρκεια της κυήσεως οι γυναίκες πρέπει να ενημερώνονται

Διαβάστε περισσότερα

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ

ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ Παθοφυσιολογία, Διάγνωση και Αντιμετώπιση Alexander Kofinas, MD Director Kofinas Perinatal Associate Professor Clinical Obstetrics and Gynecology Cornell University, College of Medicine

Διαβάστε περισσότερα

Κύηση Υψηλού Κινδύνου Δεδομένα ΜΕΝΝ ΡΕΑ

Κύηση Υψηλού Κινδύνου Δεδομένα ΜΕΝΝ ΡΕΑ Κύηση Υψηλού Κινδύνου Δεδομένα ΜΕΝΝ ΡΕΑ 2011-2017 Αντωνία Χαρίτου Συντονίστρια-Διευθύντρια ΜΕΝΝ ΡΕΑ Αντιπρόεδρος ΕΕΠΙ Γενικός Γραμματέας ΕΝΕ 30ο Συνέδριο ΕΕΚΠΠΥ- Τήνος 1 Κύηση Υψηλού Κινδύνου Κύηση στην

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος

Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος Η πρόκληση τοκετού αποτελεί μία προσπάθεια ενάρξεώς του σε περιπτώσεις που η συνέχιση της κύησης δεν είναι επιθυμητή για λόγους απειλούμενης

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΕΟΓΝΟ 7ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Δρ. Μαρία Τζητηρίδου- Χατζοπούλου Παιδίατρος Νεογνολόγος-Αναπτυξιολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Π.Ο.Υ

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής!

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής! Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής Το θαύµα... της ζωής! Οι Υπέρηχοι Εγκυμοσύνης... Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Στο Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Δ. Βραχνής. και Εμβρυομητρικής. Αρεταίειο Νοσοκομείο

Νικόλαος Δ. Βραχνής. και Εμβρυομητρικής. Αρεταίειο Νοσοκομείο Υπερηχογραφικά καθοδηγούμενος επεμβατικός έλεγχος στη Μαιευτική Νικόλαος Δ. Βραχνής Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας και Εμβρυομητρικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Αρεταίειο Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Αιµοδυναµικές αλλαγές κατά την εγκυµοσύνη Όγκος αίµατος 30-50% Μέγιστο 20-24 εβδ Όγκος παλµού Καρδιακή Συχνότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν. ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΕΝΑ ΜΑΓΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ Ένα μακρύ «υπεραντλαντικό αεροπορικό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΑΝΟΙΚΤΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΣΕ ΝΕΟΓΝΑ ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Συγγενείς ανωμαλίες της καρδιάς, είναι οι ατέλειες στη δομή της καρδιάς, που είναι παρούσες κατά τη γέννηση. Μια από αυτές είναι

Διαβάστε περισσότερα

25. RHESUS (Rh) ANOΣΟΠΟΙΗΣΗ

25. RHESUS (Rh) ANOΣΟΠΟΙΗΣΗ Η Rh ανοσοποίηση οφείλεται σε εμβρυο-μητρική μετάγγιση (ΕΜΜ), όπου ποσότητα Rh θετικού εμβρυϊκού αίματος εισέρχεται στη μητρική κυκλοφορία Rh αρνητικής εγκύου και δημιουργούνται αντισώματα κατά του παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Χάρης Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος, τ. Επιμελητής Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Παν/κού Νοσοκομείου St Bart's, London

Γράφει: Χάρης Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος, τ. Επιμελητής Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Παν/κού Νοσοκομείου St Bart's, London Γράφει: Χάρης Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος, τ. Επιμελητής Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Παν/κού Νοσοκομείου St Bart's, London Στη διαδικασία της τεχνητής γονιμοποίησης (IVF) μεταφέρονται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ 17-10-2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1:6000 περιπτώσεις κακοήθειας κατά την κύηση / έτος στις ΗΠΑ 1:1000 κυήσεις Λέμφωμα 4 ο σε

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΟΣ Θ.

ΣΤΕΦΟΣ Θ. Επηρεάζει την αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης Επηρεάζει τη μακροχρόνια διατήρηση των προσληφθέντων κιλών κατά τη διάρκεια της κύησης (5-9μήνες) Επηρεάζει την εμφάνιση παχυσαρκίας σε γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Α ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Α ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Α ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής ΕΚΠΑ, σε συνεργασία με Αναπλ. Καθηγητή Ν. Παπαντωνίου, Α Μαιευτική και Γυναικολογική

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

Η πρόκληση συμβαίνει σε 2 φάσεις: στη φάση της ωρίμανσης του τραχήλου και στη φάση των μυομητρικών συστολών.

Η πρόκληση συμβαίνει σε 2 φάσεις: στη φάση της ωρίμανσης του τραχήλου και στη φάση των μυομητρικών συστολών. Σκοπός της πρόκλησης τοκετού είναι η δημιουργία συστολών του μυομητρίου πριν την αυτόματη έναρξή τους. Γενικώς η πρόκληση τοκετού ως θεραπευτική επιλογή έχει αξία όταν τα οφέλη από την περάτωση, είναι

Διαβάστε περισσότερα

9. ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ (ΡΡΗ)

9. ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ (ΡΡΗ) ΟΡΙΣΜΟΙ Πρωτοπαθής: εντός 24 ωρών από τον τοκετό. Απώλεια αίματος > 500 ml. Η πιο συχνή μορφή σοβαρής μαιευτικής αιμορραγίας. Δευτεροπαθής: η απώλεια αίματος που εκδηλώνεται μετά από 24 ώρες έως και 12

Διαβάστε περισσότερα

Τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας εμφανίζονται συνήθως 1-3 ημέρες μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων κοινού κρυολογήματος και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας εμφανίζονται συνήθως 1-3 ημέρες μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων κοινού κρυολογήματος και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: ΒΡΟΓΧΙΟΛΙΤΙΔΑ Σαββίδου Αβρόρα Η οξεία βρογχιολίτιδα είναι νόσος της βρεφικής ηλικίας. Η μέγιστη επίπτωση της νόσου είναι μεταξύ 3-6 μηνών, ενώ το 95% των εισαγωγών είναι βρέφη μικρότερα του 1 έτους. Τα

Διαβάστε περισσότερα

29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ

29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ 29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η θρομβοεμβολική νόσος επιπλέκει 1/500-2000 κυήσεις. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στη λοχεία. Τα αέρια αίματος δεν θεωρούνται ευαίσθητη ή ειδική εξέταση για

Διαβάστε περισσότερα

Παραρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος και του Φύλλου Οδηγιών Χρήσης

Παραρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος και του Φύλλου Οδηγιών Χρήσης Παραρτημα III Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος και του Φύλλου Οδηγιών Χρήσης Σημείωση: Αυτή η Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος, η επισήμανση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκληση Τοκετού. Στόχος της πρόκλησης είναι η επίτευξη ικανοποιητικής μυομητρικής δραστηριότητας:

Πρόκληση Τοκετού. Στόχος της πρόκλησης είναι η επίτευξη ικανοποιητικής μυομητρικής δραστηριότητας: 2 Πρόκληση Τοκετού Σκοπός της πρόκλησης τοκετού είναι η δημιουργία συστολών του μυομητρίου πριν την αυτόματη έναρξή τους. Γενικώς η πρόκληση τοκετού ως θεραπευτική επιλογή έχει αξία όταν τα οφέλη από την

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήρια Οδηγία Νο 7 Ιούλιος 2013

Κατευθυντήρια Οδηγία Νο 7 Ιούλιος 2013 Κατευθυντήρια Οδηγία Νο 7 Ιούλιος 2013 Πρόωρη ρήξη υµένων Ορισµοί και ταξινόµηση Ως πρόωρη ρήξη υµένων (PROM-Premature Rupture of Membranes) ορίζεται η αυτόµατη ρήξη των εµβρυικών µεµβρανών πριν από την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΠΡΟΩΡΗ ΡΗΞΗ ΥΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΚΥΗΣΗΣ

ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΠΡΟΩΡΗ ΡΗΞΗ ΥΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΚΥΗΣΗΣ ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΠΡΟΩΡΗ ΡΗΞΗ ΥΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΚΥΗΣΗΣ ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ : Τοκετός Μεταξύ 20 Και 37 Εβδ. ΠΡΟΩΡΗ ΡΗΞΗ ΥΜΕΝΩΝ : Ρήξη Εμβρυϊκών Υμένων 24 Ώρες Πριν Την Έναρξη Των Ωδίνων Τοκετού. ΠΡΩΙΜΗ ΠΡΟΩΡΗ ΡΗΞΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Νίκος Παπαντωνίου Γεώργιος Δασκαλάκης Σταύρος Σηφάκης Πρόεδρος ΕΕΥΜΓ Πρόεδρος ΕΕΠΙ Συντονιστής εκδήλωσης

ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Νίκος Παπαντωνίου Γεώργιος Δασκαλάκης Σταύρος Σηφάκης Πρόεδρος ΕΕΥΜΓ Πρόεδρος ΕΕΠΙ Συντονιστής εκδήλωσης ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο πρόωρος τοκετός και οι συνέπειες της προωρότητας στη νεογνική ηλικία και στη μετέπειτα ζωή παραμένουν μείζονα προβλήματα της σύγχρονης Ιατρικής. Η προωρότητα ευθύνεται για το 75% της περιγεννητικής

Διαβάστε περισσότερα

Αιμορραγίες κατά την εγκσμοσύνη. Σωηήξεο Ν. Μήηξνπ

Αιμορραγίες κατά την εγκσμοσύνη. Σωηήξεο Ν. Μήηξνπ Αιμορραγίες κατά την εγκσμοσύνη Σωηήξεο Ν. Μήηξνπ 12/11/2012 127.000 θάνατοι κατά την κύηση και τον τοκετό λόγω αιμορραγίας παγκοσμίως Η αιμορραγία αποτελεί μία από τις κυριότερε ς αιτίες άμεσου θανάτου

Διαβάστε περισσότερα

«ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΗΛΥΚΗ ΓΑΤΑ. Μαρία Μαλιδάκη, Χαράλαμπος Ν. Βερβερίδης Κτηνιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

«ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΗΛΥΚΗ ΓΑΤΑ. Μαρία Μαλιδάκη, Χαράλαμπος Ν. Βερβερίδης Κτηνιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης «ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΗΛΥΚΗ ΓΑΤΑ Μαρία Μαλιδάκη, Χαράλαμπος Ν. Βερβερίδης Κτηνιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης «ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΗΛΥΚΗ ΓΑΤΑ Ο ωοθηκικός κύκλος και

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης. Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης. Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 1 / 25 12.00-13.00 Συγγενείς ανωμαλίες

Διαβάστε περισσότερα

Επιπτώσεις της καισαρικής τοµής στη µητέρα

Επιπτώσεις της καισαρικής τοµής στη µητέρα Επιπτώσεις της καισαρικής τοµής στη µητέρα Μιχαήλ Σύνδος Μαιευτήρας Γυναικολόγος Διευθυντής ΕΣΥ Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Νοσοκοµείο Αλεξάνδρα Εισαγωγή Καισαρική τοµή είναι

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι ανίχνευσης εμβρυϊκής υποξίας. Νικόλαος Βιτωράτος, MD Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Μέθοδοι ανίχνευσης εμβρυϊκής υποξίας. Νικόλαος Βιτωράτος, MD Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Μέθοδοι ανίχνευσης εμβρυϊκής υποξίας Νικόλαος Βιτωράτος, MD Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Η εκτίμηση της κατάστασης του εμβρύου περιλαμβάνει 2 φάσεις. Η πρώτη φάση αφορά το α μισό της εγκυμοσύνης και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ (Σύντομη ενημέρωση από ERS - ELF) Οι οξείες λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού συστήματος περιλαμβάνουν την πνευμονία (λοίμωξη της κυψελίδας του πνεύμονα),

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη. PRΟSTIN E 2 3 mg κολπικά δισκία Δινοπροστόνη

Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη. PRΟSTIN E 2 3 mg κολπικά δισκία Δινοπροστόνη Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη PRΟSTIN E 2 3 mg κολπικά δισκία Δινοπροστόνη Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης πριν αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο, διότι

Διαβάστε περισσότερα

Διακοπή Καπνίσματος. Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος

Διακοπή Καπνίσματος. Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Διακοπή Καπνίσματος Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος TOB.g Tobacco Cessation Guidelines for High Risk Populations

Διαβάστε περισσότερα

27. ΑΣΘΜΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. Πίνακας 1: Επιπλοκές σοβαρού ή μη ελεγχόμενου άσθματος στην κύηση.

27. ΑΣΘΜΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. Πίνακας 1: Επιπλοκές σοβαρού ή μη ελεγχόμενου άσθματος στην κύηση. Το βρογχικό άσθμα είναι η πιο συχνή πάθηση του αναπνευστικού συστήματος στη διάρκεια της κύησης, με το ποσοστό εμφάνισης να κυμαίνεται μεταξύ 3-8%. Η πορεία της νόσου στις εγκυμονούσες γυναίκες ποικίλει,

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Αιμορραγίες κατά την κύηση

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Αιμορραγίες κατά την κύηση Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Αιμορραγίες κατά την κύηση Επιδημιολογία Οι αιμορραγίες κατά την διάρκεια της κύησης διακρίνονται σε: αιμορραγίες

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά Καρδιακή Ανεπάρκεια Απόστολος Καραβίδας Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθήνας Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή καρδιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Προαγωγή Υγείας Πρόληψη Νόσου Ιατρική κοινότητας

Προαγωγή Υγείας Πρόληψη Νόσου Ιατρική κοινότητας Προαγωγή Υγείας Πρόληψη Νόσου Ιατρική κοινότητας Οικογενειακός Προγραμματισμός Απόστολος Βανταράκης Αναπλ. Καθηγητής Υγιεινής Παν/μιο Πατρών Οικογενειακός Προγραμματισμός Αποτελεί βασικό στοιχείο της Προληπτικής

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ι. Χιντιπάς Μαιευτήρας Γυναικολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Επιστημονικός Συνεργάτης Μαιευτικής & Γυναικολογικής Κλινικής «ΓΑΙΑ»

Ηλίας Ι. Χιντιπάς Μαιευτήρας Γυναικολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Επιστημονικός Συνεργάτης Μαιευτικής & Γυναικολογικής Κλινικής «ΓΑΙΑ» Ηλίας Ι. Χιντιπάς Μαιευτήρας Γυναικολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Επιστημονικός Συνεργάτης Μαιευτικής & Γυναικολογικής Κλινικής «ΓΑΙΑ» Η εκτίμηση της ενδομήτριας κατάστασης του εμβρύου στη διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα

Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα upadate swfobject.embedswf('/plugins/content/avreloaded/mediaplayer.swf','avreloaded0','400','320','7. 0.14','/plugins/content/avreloaded/expressinstall.swf',

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ 1 Η καρδιά και οι πνεύμονες αποτελούν ίσως τα 2 βασικότερα όργανα του ανθρώπου, καθώς από τη συνδυασμένη

Διαβάστε περισσότερα

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ NLRP12 ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΩΝ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο σχετιζόμενος με

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Μικροβιολογικό & Ερευνητικό Εργαστήριο Καθ έξιν Αποβολές Οι καθ 'έξιν αποβολές είναι μια ασθένεια σαφώς διακριτή από τη στειρότητα, και που ορίζεται ως δύο ή περισσότερες αποτυχημένες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014

ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014 ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014 Βασιλική Δηµ. Μιχαλίτση Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, MD, PhD, MSc, RCR/RCOG in Maternal Medicine, Heart Disease and Pregnancy Specialist, Υπότροφος ΕΚΠΑ,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ. Η Αίθουσα Τοκετών - Επείγοντα Προβλήματα και η Επίλυσή τους. σημεία δυσαναλογίας (προκεφαλή, εφίππευση)

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ. Η Αίθουσα Τοκετών - Επείγοντα Προβλήματα και η Επίλυσή τους. σημεία δυσαναλογίας (προκεφαλή, εφίππευση) ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ 1 Η αντιμετώπιση που αναφέρεται παρακάτω αφορά κυήσεις χαμηλού κινδύνου Εάν ο τοκετός δεν έχει μπει στην ενεργό φάση ( διαστολή < 3 cm ): έχει σημασία η καλή θρέψη, ενυδάτωση, ξεκούραση,

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Βασικά συμπτώματα καρδιαγγειακού Προκάρδιο άλγος Δύσπνοια Αίσθημα παλμών Συγκοπή Οίδημα Καταβολή,

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια. Σαλβουταμόλη

Ασφάλεια. Σαλβουταμόλη Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την ανάκληση ή την τροποποίηση, κατά περίπτωση, των όρων των αδειών κυκλοφορίας και λεπτομερής αιτιολόγηση των αποκλίσεων από τη σύσταση της PRAC 21 Επιστημονικά

Διαβάστε περισσότερα

Έκτοπος κύηση. Μαιευτήρας Γυναικολόγος,

Έκτοπος κύηση. Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Αρχόμενη κύηση Έκτοπος κύηση η Δημήτριος Ζυγούρης, MSc, PhD Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Επιστημονικός συνεργάτης ΕΜΓΕ Διάγνωση αρχόμενης κύησης Συμπτώματα 1. Αμηνόρροια Το πρώτο και πιο σημαντικό σύμπτωμα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΑΜΠΑΤΣΙΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ-ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ

ΜΠΑΜΠΑΤΣΙΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ-ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΚΑΘ` ΕΞΙΝ ΑΠΟΒΟΛΕΣ (πληροφορίες για το κοινό σύμφωνα με το Βρετανικό κολλέγιο μαιευτήρωνγυναικολόγων) για περισσότερες πληροφορίες η γυναίκα πρέπει να συμβουλεύεται το γυναικολόγο της. ΓΕΝΙΚΑ Αποβολή είναι

Διαβάστε περισσότερα

Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας

Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας 27 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Σπάρτη και Μονεμβασιά, 9-10 Οκτωβρίου 2015 Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας Γεωργάκης

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτή η Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος, η επισήμανση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΈς ΝΌΣΟΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ Αραγιάννης Δημήτριος Μονάδα Υπέρτασης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. Καρδιά & παιδί. Αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ 1.1 PRΟSTIN E 2 Κολπικά Δισκία 3mg (Dinοprοstοne) 1.2 Σύνθεση Δραστική ουσία: Dinοprοstοne Έκδοχα: Λακτόζη άνυδρη, Μικροκρυσταλλική κυτταρίνη, Κολλοειδές πυριτίου διοξείδιο,

Διαβάστε περισσότερα

Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA)

Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA) www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ PFAPA 1.1 Τι είναι;

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Guidelines of American Heart Association/American Stroke Association 2013 EFNS Guidelines 2011 Royal College of Physicians National Clinical Guidelines

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΑΙ ΙΩΝ ΤΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ. Μανουρά Αντωνία. Νεογνολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Κρήτης

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΑΙ ΙΩΝ ΤΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ. Μανουρά Αντωνία. Νεογνολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Κρήτης ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΑΙ ΙΩΝ ΤΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ Μανουρά Αντωνία Νεογνολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Κρήτης Σχεδόν τριάντα χρόνια έχουν περάσει από τη γέννηση του πρώτου «µωρού του σωλήνα». Από τότε,

Διαβάστε περισσότερα

Επείγοντα προβλήματα στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία: Αιμορραγία πεπτικού. Μαρία Φωτουλάκη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Επείγοντα προβλήματα στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία: Αιμορραγία πεπτικού. Μαρία Φωτουλάκη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας Επείγοντα προβλήματα στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία: Αιμορραγία πεπτικού Μαρία Φωτουλάκη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας ορισμοί Με βάση τον σύνδεσμο του Treitz: Αιμορραγία ανώτερου πεπτικού

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Πώς πρέπει να υπολογίζω τον κύκλο και την ωορρηξία μου; Ο κύκλος μιας γυναίκας μετριέται από την πρώτη μέρα της περιόδου της μέχρι την

Διαβάστε περισσότερα

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας.

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΑΣΘΜΑ Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. Αν από το τρέξιμο, τη γυμναστική ή άλλη εργασία, δυσκολεύεται η αναπνοή, αυτό λέγεται άσθμα. Αρεταίος Καππαδόκης, 100 μχ Οι γυναίκες ήταν

Διαβάστε περισσότερα

Σεμινάριο Μαιών Μάιος ΓΑΙΑ

Σεμινάριο Μαιών Μάιος ΓΑΙΑ Σεμινάριο Μαιών Μάιος 2013 - ΓΑΙΑ Καρδιοτοκογράφημα - CTG Παπαϊωάννου Γεώργιος-Κων/νος ΜD, PhD, Diploma in Fetal Μedicine Υπεύθυνος Ιατρικής Εμβρύου Maιευτικό & Γυναικολογικό Κέντρο ΓΑΙΑ CTG Έλεγχος για

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 e-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.)

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.) ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η καρδιά προωθεί το αίμα στον οργανισμό μέσω των αρτηριών, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να βρίσκονται υπό πίεση. Η πίεση αυξάνει όταν είμαστε αναστατωμένοι, όταν τρομάζουμε, όταν καταβάλουμε κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Η προεκλαµψία είναι πολύ πιο συνήθης από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Στην πραγµατικότητα είναι η συνηθέστερη σοβαρή επιπλοκή της κύησης. Η προεκλαµψία

Διαβάστε περισσότερα

ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Θυρεοειδικές ορμόνες - δράσεις Οι θυρεοειδικές ορμόνες επηρεάζουν όλους τους ιστούς και τα οργανικά συστήματα στο σωμα

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος. Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών

Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος. Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών Το άσθμα είναι μία νόσος με διακυμάνσεις Συμπτώματα & προσαρμογή θεραπείας Παροξυσμοί Χορήγηση per os

Διαβάστε περισσότερα

Διευθυντής: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ι. ΔΑΠΟΝΤΕ M.D., Dr Med (LMU Munich) F.C.O.G. (S.A.) Αν. Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας

Διευθυντής: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ι. ΔΑΠΟΝΤΕ M.D., Dr Med (LMU Munich) F.C.O.G. (S.A.) Αν. Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ MAIΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ Πιστοποιημένο Ευρωπαϊκό Κέντρο Εκπαίδευσης στη Μαιευτική και Γυναικολογία από το Ευρωπαϊκό Κολλέγιο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 8 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ-ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 8/12/2018 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Κων/νος Κ. Θωμαϊδης Γ.Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Σκοπός της διόρθωσης μίας συγγενούς καρδιακής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ Ρήξεις περινέου αιδοίου - κόλπου - τραχήλου Ρήξη της μήτρας Εκστροφή της μήτρας Ανωμαλίες Εμφύτευσης του Πλακούντα στο Mυομήτριο Κατακράτηση κοτυληδόνας Ατονία της μήτρας Διαταραχές

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ Πρόκειται για μία χειρουργική επέμβαση μικρής βαρύτητας, όταν είναι απλά διαγνωστική, η οποία επιτρέπει την άμεση εξέταση και τον πλήρη έλεγχο των εσωτερικών γεννητικών οργάνων της

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙ. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας

Παράρτημα ΙΙ. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας Παράρτημα ΙΙ Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας 12 Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας Η Συντονιστική

Διαβάστε περισσότερα

Παρακολούθηση του εμβρύου στην κύηση και στον τοκετό

Παρακολούθηση του εμβρύου στην κύηση και στον τοκετό 1 Παρακολούθηση του εμβρύου στην κύηση και στον τοκετό ΣΚΟΠΟΣ: Ο σκοπός της παρακολούθησης του εμβρύου είναι η πρόληψη του ενδομητρίου θανάτου ή των σοβαρών επιπλοκών που οφείλονται στην ενδομήτρια ασφυξία.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ Τι είναι οι Αιμορροΐδες; Η αιμορροϊδοπάθεια επηρεάζει πάνω από το 50% του πληθυσμού παγκοσμίως, ωστόσο, το ποσοστό εκτιμάται ότι είναι στην πραγματικότητα ακόμη μεγαλύτερο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK Η αναφυλαξία είναι μια δυνητικά θανατηφόρος κατάσταση που χρήζει άμεσης και σωστής αντιμετώπισης Η συχνότητα της έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας Γυναικολόγος Νεότερες απόψεις και θεραπείες Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι η συχνότερη ορμονική πάθηση της σύγχρονης γυναίκας. Υπολογίζεται ότι περίπου

Διαβάστε περισσότερα

Έκβαση της κύησης γυναικών με Διαβήτη της Κύησης

Έκβαση της κύησης γυναικών με Διαβήτη της Κύησης Έκβαση της κύησης γυναικών με Διαβήτη της Κύησης B. Π. Παπαδοπούλου (1,2), Δ. Βαβίλης (2), Κ. Κώτσα (3), Δ. Γ. Γουλής (1) (1), Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη», Αλεξάνδρειο

Διαβάστε περισσότερα

14. ΤΡΟΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ

14. ΤΡΟΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ 14. ΤΡΟΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ Υδατιδώδης μύλη κύηση ολική μερική Διεισδυτική μύλη κύηση Χοριοκαρκίνωμα PSTT (placental site trophoblastic tumors) Η ολική και μερική υδατιδώδης

Διαβάστε περισσότερα

Αιμορραγίες κατά την κύηση

Αιμορραγίες κατά την κύηση Αιμορραγίες κατά την κύηση Ενότητα 2: Κύηση και παθολογίες ανωμαλίες στην κύηση Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Ιατρική Σχολή Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Σκοποί ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό

Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό Α. Παπανικολάου Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου θεσσαλονίκης Ορισμoί Θάνατος

Διαβάστε περισσότερα

γιατί είναι τόσο μπερδεμένο? Α.Παπαθανασίου Καρδιολόγος Εντατικολόγος Ε Α ΜΕΘ ΠΓΝ Ιωαννίνων

γιατί είναι τόσο μπερδεμένο? Α.Παπαθανασίου Καρδιολόγος Εντατικολόγος Ε Α ΜΕΘ ΠΓΝ Ιωαννίνων γιατί είναι τόσο μπερδεμένο? Α.Παπαθανασίου Καρδιολόγος Εντατικολόγος Ε Α ΜΕΘ ΠΓΝ Ιωαννίνων thanasis.papathanasiou@gmail.com Δήλωση συμφερόντων nothing to declare ιστορικό Ασθενής 42 ετών στην 38 η εβδομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια βρογχίτιδα στην τρίτη ηλικία. Χρυσόστομος Αρβανιτάκης 7ο εξάμηνο

Χρόνια βρογχίτιδα στην τρίτη ηλικία. Χρυσόστομος Αρβανιτάκης 7ο εξάμηνο Χρόνια βρογχίτιδα στην τρίτη ηλικία Χρυσόστομος Αρβανιτάκης 7ο εξάμηνο Τι είναι η χρόνια βρογχίτιδα? Βρογχίτιδα είναι μια φλεγμονή των βρογχικών σωλήνων, που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ ΙΙ 2015-16 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Η φυσική κατάσταση του νεογέννητου Κλίμακα Apgar: σύστημα μέτρησης μέσω του οποίου καταγράφονται οι ενδείξεις καλής σωματικής υγείας του

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ Ιούλιος 2009 Το παρόν έγγραφο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΑΠ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΕΦ.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Αρχές αντισύλληψης 1 1.2. Ιστορία της αντισύλληψης 3 1.3. Δημογραφικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Μαιευτική Πτελεμαιδας 662

Μαιευτική Πτελεμαιδας 662 http://sep4u.gr Μαιευτική Πτελεμαιδας 662 Επαγγελματική Προοπτική Πτυχιούχοι του τμήματος Μαιευτικής της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας 1.Οι πτυχιούχοι του τμήματος Μαιευτικής της Σχολής Επαγγελμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου ΝΙΚΟΛΑΟΣ Κ. ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ Παθολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Εξειδίκευση Σακχαρώδης Διαβήτης "Ασκληπιός" Διαγνωστικό Κέντρο Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου Είναι η πρώτη φορά που μια μη μεταδοτική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗ ΘΗΛΑΣΜΟ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Π/Δ ΓΝΞΑΝΘΗΣ

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗ ΘΗΛΑΣΜΟ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Π/Δ ΓΝΞΑΝΘΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗ ΘΗΛΑΣΜΟ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Π/Δ ΓΝΞΑΝΘΗΣ ΑΜΕΣΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΜΗ ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΠΑΝΑΦΟ- ΡΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΜΗ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣYΓΧΡΟΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓIΑ ΤΗΣ ΑIΘΟΥΣΑΣ ΤΟΚΕΤΩΝ

ΣYΓΧΡΟΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓIΑ ΤΗΣ ΑIΘΟΥΣΑΣ ΤΟΚΕΤΩΝ ΣYΓΧΡΟΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓIΑ ΤΗΣ ΑIΘΟΥΣΑΣ ΤΟΚΕΤΩΝ Χριστοδουλοπούλου Βάσω ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εισαγωγή στη μαιευτική πράξη νέων μεθόδων εκτίμησης της εξέλιξης και της συμπεριφοράς του εμβρύου συνετέλεσε ώστε η Μαιευτική

Διαβάστε περισσότερα

Δευτεροπαθης λοίμωξη από CMV στην εγκυμοσύνη. Μπορούμε να τη διαγνώσουμε;

Δευτεροπαθης λοίμωξη από CMV στην εγκυμοσύνη. Μπορούμε να τη διαγνώσουμε; Δευτεροπαθης λοίμωξη από CMV στην εγκυμοσύνη. Μπορούμε να τη διαγνώσουμε; Δρ Ανδρέας Μεντής, Ερευνητής Α Ιατρός Βιοπαθολόγος, Κλινικός Μικροβιολόγος Διαγνωστικό Τμήμα Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Γρίπης

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας»

Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας» Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας» Παρουσίαση Κλινικής Περίπτωσης : Χατζοπούλου Μ., Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc,

Διαβάστε περισσότερα