Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η /ΔΙ Π Λ Ω Μ ΑΤ Ι Κ Η Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α

Transcript

1 Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η /ΔΙ Π Λ Ω Μ ΑΤ Ι Κ Η Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α «Ο CYBERCITIΖEN ΣΤΟ CYBERSPACE» (The Cybercitizen in the Cyberspace) «ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ» ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ανδρέας Πομπόρτσης, Καθηγητής Γεώργιος Παπαδημητρίου, Καθηγητής ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2013

2

3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Η Στην εργασία αυτή αναλύουμε τις έννοιες κυβερνοχώρος (Cyberspace) και ηλεκτρονικός πολίτης (Cybercitizen) και τις συνδυάζουμε. Στο τέλος της εργασίας αναφέρουμε καθημερινά παραδείγματα και τομείς στους οποίους γίνεται εμφανής αυτή η σχέση και βλέπουμε πως γίνεται η χρήση τους στην πράξη. Στην συγκεκριμένη εργασία γίνεται ιστορική αναφορά στην δημιουργία και στην πορεία του διαδικτύου. Γίνεται ανάλυση τι εστί ηλεκτρονικός πολίτης (Cybercitizen) και τι είναι ηλεκτρονική υπηκοότητα (Cyber citizenship). Στο τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας αυτής γίνεται μια αναλυτική αναφορά σε υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας που ουσιαστικά παριστάνουν και την σχέση που υπάρχει μεταξύ του πολίτη και του συστήματος ή πιο συγκεκριμένα «Ο Cybercitizen στο Cyberspace» όπως είναι και ο τίτλος της εργασίας. Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE III

4

5 ABSTRACT A B S T R A C T In this paper we analyze the significance of the terms Cyberspace and Cybercitizen and we combine them together. In the end of this paper we show daily examples in which it becomes obvious, what the relations between those two and we also see their use in practice, like the use of e-government etc. We also make a detailed historical analysis about the creation and the course the internet took until today. We also make it clear by explaining what Cybercitizen and what Cyber citizenship is. In the last chapter of this paper we refer in detail about the uses in modern times of cyberspace by the cybercitizen and that substantially depicts the relation that exists between the citizen and the system or more specific The Cybercitizen in the Cyberspace as is also the title of paper. ΤΙΤΛΟΣ V

6

7 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Ι Ε Σ Θα ήθελα να ευχαριστήσω των αδικοχαμένο καθηγητή Α. Πομπόρτσης (2013), ο οποίος μου έδωσε αυτήν την διπλωματική και με εμπιστεύτηκε ότι θα μπορούσα να κάνω μια καλή δουλειά. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και τον καθηγητή Γ. Παπαδημητρίου που μετά τον χαμό του καθηγητή Α. Πομπόρτση με ανέλαβε και αφιέρωσε τον χρόνο του για εμένα και αυτήν την διπλωματική. < > Συρανίδης Αλέξανδρος Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE VII

8

9 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΕΡΙΛΗΨΗ... III ABSTRACT... V ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... VII ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... IX ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ... XIII ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ...15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΓΩΓΗ ΠΑΚΕΤΩΝ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ CYBERSPACE Ο ΟΡΟΣ CYBERSPACE Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΤΟ INTERNET ΣΗΜΕΡΑ Η ΥΠΟΔΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΥΠΟΔΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Η ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΤΗ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ BACKBONE ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ: ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ IP ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ: DOMAIN NAME SYSTEM URL: UNIFORM RESOURCE LOCATOR DNS ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ INTERNET SERVERS ΚΑΙ CLIENTS PORTS ΚΑΙ HTTP ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 10 ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΘΑΝΕΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΘΑ ΔΙΑΣΚΟΡΠΙΣΤΕΙ ΠΙΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΔΙΚΤΥΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ...38 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE IX

10 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΘΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΕ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΕΣΟΥ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΤΩΝ EXABYTE S, ΙΣΩΣ ΚΑΙ ZETTABYTE S ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΣΥΡΜΑΤΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΣΤΟ ΣΥΝΝΕΦΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΦΙΛΙΚΟ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΔΕΝ ΘΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΗΚΑ ΠΑΝΤΑ- ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΘΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΧΑΚΕΡ ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΠΟΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΠΟΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ...43 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Ο CYBERCITIZEN Ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ Ο ΟΡΟΣ CYBERCITIZEN Ψηφιακός ντόπιος Συγκρούσεις μεταξύ γενεών Διάλογος και διαμάχη Ο CYBERCITIZEN Συμμετοχή Διάδοση πληροφοριών Συζήτηση πολιτών ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ ΕΝΝΕΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑΣ...57 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΥΠΩΝ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Η ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΗ Θετικά για την τράπεζα Θετικά για τον πελάτη ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ...75 X Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

11 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΩΦΕΛΕΙ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ Ηλεκτρονικά χρήματα Ηλεκτρονικές επιταγές Συναλλαγές με πιστωτική κάρτα ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα ΕΙΔΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Αυτό-Εκμάθηση Ομαδική Εκμάθηση ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΈΓΚΛΗΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Spam Απάτη Άσεμνο ή προσβλητικό περιεχόμενο Παρενόχληση Απειλές Εμπόριο ναρκωτικών Ηλεκτρονική τρομοκρατία...89 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...90 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I: ΑΝΑΦΟΡΕΣ...93 ΤΙΤΛΟΣ XI

12

13 ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Λ Ι Σ ΤΑ Σ Χ Η Μ ΑΤ Ω Ν ΕΙΚΟΝΑ 1: J.C.R LICKLIDER ΕΙΚΟΝΑ 2: PAUL BARAN ΕΙΚΟΝΑ 3: LEONARD KLEINROCK ΕΙΚΟΝΑ 4: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ARPANET ΕΙΚΟΝΑ 5: TIM BERNERS LEE ΕΙΚΟΝΑ 6: DONALD DAVIES ΕΙΚΟΝΑ 7: ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ X ΕΙΚΟΝΑ 8: WILLIAM GIBSON ΕΙΚΟΝΑ 9: ΥΠΟΔΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE XIII

14

15 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 : Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η

16

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι ξεκαθαρίσει και να δώσει μια ανάλυση στις έννοιες κυβερνοχώρος και ηλεκτρονικός πολίτης και ποια η σχέση μεταξύ τους, δηλαδή πως συνδέονται αυτά μαζί. Η εργασία δομείται σε κεφάλαια ως εξής: Στο Κεφάλαιο 2, αναλύουμε τον όρο κυβερνοχώρος (cyberspace) και μιλάμε σε βάθος για την δημιουργία του διαδικτύου, τον τρόπο λειτουργίας του και πιο συγκεκριμένα την υποδομή του. Το κεφάλαιο αυτό τελειώνει με μελλοντικές εξελίξεις και τα υπέρ/κατά του διαδικτύου. Στο Κεφάλαιο 3, αναλύουμε τον όρο ηλεκτρονικός πολίτης και μιλάμε σε βάθος από πού προήλθε αυτός ο όρος και τι σημαίνει. Εκτός από αυτό μιλάμε για την διχοτόμηση που υπάρχει μεταξύ του ηλεκτρονικού ντόπιου (cyber native) και του ηλεκτρονικού μετανάστη (cyber immigrant). Το κεφάλαιο αυτό τελειώνει με το τι εστί ηλεκτρονική υπηκοότητα (cyber citizenship) και πως την αποκτάει κάποιος. Στο Κεφάλαιο 4, εφόσον αναλύσαμε και ξέρουμε πλέον τι είναι αυτές οι δυο έννοιες προχωράμε στο να τα συνδυάσουμε. Αναφερόμαστε στις πιο βασικές πραγματικές εφαρμογές που χρησιμοποιούνται από την σημερινή κοινωνία. Με άλλα λόγια μπορούμε και δείχνουμε με υπαρκτά παραδείγματα να δείξουμε την σχέση του ηλεκτρονικού πολίτη στο κυβερνοχώρο «Ο cybercitizen στο cyberspace». Στο Κεφάλαιο 5, αναφερόμαστε σύντομα σε τι ερωτήματα απαντήσαμε και πιο το τελικό συμπέρασμα αυτής της εργασίας. Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 17

18

19 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 2 : Τ Ο C Y B E R S P A C E

20

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE ΤΟ CYBERSPACE 2.1 ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Εισαγωγή Το Διαδίκτυο είναι παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν καθιερωμένη ομάδα πρωτοκόλλων, η οποία συχνά αποκαλείται "TCP/IP" (αν και αυτή δεν χρησιμοποιείται από όλες τις υπηρεσίες του Διαδικτύου) για να εξυπηρετεί εκατομμύρια χρηστών καθημερινά σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι διασυνδεδεμένοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ανά τον κόσμο, οι οποίοι βρίσκονται σε ένα κοινό δίκτυο επικοινωνίας, ανταλλάσσουν μηνύματα (πακέτα) με τη χρήση διαφόρων πρωτοκόλλων (τυποποιημένοι κανόνες επικοινωνίας), τα οποία υλοποιούνται σε επίπεδο υλικού και λογισμικού. Το κοινό αυτό δίκτυο καλείται Διαδίκτυο Τα πρώτα βήματα Η ιστορία του internet ξεκίνησε με την εξέλιξη ηλεκτρονικών υπολογιστών την δεκαετία του Το κοινό ήρθε σε πρώτη επαφή με την έννοια του internet όταν ένα μήνυμα στάλθηκε μέσο του ARPANet από τον καθηγητή Leonard Kleinrock από το εργαστήριο του πανεπιστημίου UCLA (University of California Los Angeles). Οι πρώτες απόπειρες για την δημιουργία ενός διαδικτύου ξεκίνησαν στις ΗΠΑ κατά την διάρκεια του ψυχρού πολέμου. Η Ρωσία είχε ήδη στείλει στο διάστημα τον δορυφόρο Σπούτνικ 1 κάνοντας τους Αμερικανούς να φοβούνται όλο και περισσότερο για την ασφάλεια της χώρας τους. Θέλοντας λοιπόν να προστατευτούν από μια πιθανή πυρηνική επίθεση των Ρώσων δημιούργησαν την υπηρεσία προηγμένων αμυντικών ερευνών ARPA (Advanced Research Project Agency) γνωστή ως DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) στις μέρες μας. Αποστολή της συγκεκριμένης υπηρεσίας ήταν να βοηθήσει τις στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ να αναπτυχθούν τεχνολογικά και να δημιουργηθεί ένα δίκτυο επικοινωνίας το οποίο θα μπορούσε να επιβιώσει σε μια ενδεχόμενη πυρηνική επίθεση. Το αρχικό θεωρητικό υπόβαθρο δόθηκε από τον J.C.R. Licklider που ανέφερε σε συγγράμματά του το "γαλαξιακό δίκτυο". Η θεωρία αυτή υποστήριζε την ύπαρξη ενός δικτύου υπολογιστών που θα ήταν συνδεδεμένοι μεταξύ τους και θα μπορούσαν να ανταλλάσσουν γρήγορα πληροφορίες και προγράμματα. Το επόμενο θέμα που προέκυπτε ήταν ότι το δίκτυο αυτό θα έπρεπε να ήταν αποκεντρωμένο έτσι ώστε ακόμα κι αν κάποιος κόμβος του δεχόταν επίθεση να υπήρχε δίοδος επικοινωνίας για τους υπόλοιπους υπολογιστές. Τη λύση σε αυτό έδωσε ο Paul Baran με τον σχεδιασμό ενός κατανεμημένου δικτύου επικοινωνίας που χρησιμοποιούσε την ψηφιακή τεχνολογία. Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 21

22 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Εικόνα 1: J.C.R Licklider Πολύ σημαντικό ρόλο έπαιξε και η θεωρία ανταλλαγής πακέτων του Leonard Kleinrock, που υποστήριζε ότι πακέτα πληροφοριών που θα περιείχαν την προέλευση και τον προορισμό τους μπορούσαν να σταλούν από έναν υπολογιστή σε έναν άλλο. Στηριζόμενο λοιπόν σε αυτές τις τρεις θεωρίες δημιουργήθηκε το πρώτο είδος διαδικτύου γνωστό ως ARPANET. Εγκαταστάθηκε και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1969 με 4 κόμβους μέσω των οποίων συνδέονται 4 μίνι υπολογιστές (mini computers 12k): του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στην Σάντα Μπάρμπαρα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες, το SRI στο Στάνφορντ και το πανεπιστήμιο της Γιούτα. Η ταχύτητα του δικτύου έφθανε τα 50 kbps και έτσι επιτεύχθηκε η πρώτη dial up σύνδεση μέσω γραμμών τηλεφώνου. Μέχρι το 1972 οι συνδεδεμένοι στο ARPANET υπολογιστές έχουν φτάσει τους 23, οπότε και εφαρμόζεται για πρώτη φορά το σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ). Εικόνα 1: Paul Baran Εικόνα 3: Leonard Kleinrock 22 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE Παράλληλα δημιουργήθηκαν και άλλα δίκτυα, τα οποία χρησιμοποιούσαν διαφορετικά πρωτόκολλα(όπως το x.25 και το UUCP) τα οποία συνδέονταν με το ARPANET. Το πρωτόκολλο που χρησιμοποιούσε το ARPANET ήταν το NCP (Network Control Protocol), το οποίο, όμως, είχε το μειονέκτημα ότι λειτουργούσε μόνο με συγκεκριμένους τύπους υπολογιστών. Έτσι, δημιουργήθηκε η ανάγκη στις αρχές του 1970 για ένα πρωτόκολλο που θα ένωνε όλα τα δίκτυα που είχαν δημιουργηθεί μέχρι τότε. Το 1974 λοιπόν, δημοσιεύεται η μελέτη των Vint Cerf και Bob Kahn από την οποία προέκυψε το πρωτόκολλο TCP (Transmission Control Protocol) που αργότερα το 1978 έγινε TCP/IP, προσετέθη δηλαδή το Internet Protocol (IP), ώσπου το 1983 έγινε το μοναδικό πρωτόκολλο που ακολουθούσε το ARPANET. Το 1984 υλοποιείται το πρώτο DNS (Domain Name System) σύστημα στο οποίο καταγράφονται 1000 κεντρικοί κόμβοι και οι υπολογιστές του διαδικτύου πλέον αναγνωρίζονται από διευθύνσεις κωδικοποιημένων αριθμών. Ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη του Διαδικτύου έκανε το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (National Science Foundation, NSF) των ΗΠΑ, το οποίο δημιούργησε την πρώτη διαδικτυακή πανεπιστημιακή ραχοκοκκαλιά (backbone), το NSFNet, το Ακολούθησε η ενσωμάτωση άλλων σημαντικών δικτύων, όπως το Usenet, το Fidonet και το Bitnet. Εικόνα 4: Εξέλιξη του ARPANET Ο όρος Διαδίκτυο/Ίντερνετ ξεκίνησε να χρησιμοποιείται ευρέως την εποχή που συνδέθηκε το ARPANET με το NSFNet και Internet σήμαινε οποιοδήποτε δίκτυο χρησιμοποιούσε TCP/IP. Η μεγάλη άνθιση του Διαδικτύου όμως, ξεκίνησε με την εφαρμογή της υπηρεσίας του Παγκόσμιου Ιστού από τον Tim Berners Lee στο ερευνητικό ίδρυμα CERN το 1989, ο οποίος είναι στην ουσία, η "πλατφόρμα", η Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 23

24 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ οποία κάνει εύκολη την πρόσβαση στο Ιντερνέτ, ακόμα και στη μορφή που είναι γνωστό σήμερα. Εικόνα 5: Tim Berners Lee Το 1982, η ακολουθία πρωτοκόλλου Διαδικτύου (TCP/IP) ήταν τυποποιημένη, και συνεπώς, η έννοια ενός παγκόσμιου δικτύου των διασυνδεμένων δικτύων TCP/IP, αποκαλούμενο το Διαδίκτυο, εισήχθη. Η πρόσβαση ARPANET επεκτάθηκε το 1981 όταν το εθνικό ίδρυμα επιστήμης (NSF) ανέπτυξε το δίκτυο πληροφορικής (CSNET) και το 1986 όταν η NSFNET παρείχε την πρόσβαση σε υπέρ υπολογιστές στις ΗΠΑ από οργανώσεις εκπαίδευσης και έρευνα. Οι φορείς παροχής υπηρεσιών Commercial Internet (ISPs) άρχισαν να προκύπτουν προς το τέλος της δεκαετίας του '80 και στης αρχές της δεκαετίας του '90. Το ARPANET αφοπλίστηκε το Το Διαδίκτυο εμπορευματοποιήθηκε το 1995 όταν αφοπλίστηκε και η NSFNET, αφαιρώντας τους τελευταίους περιορισμούς χρήση του Διαδικτύου και να απελευθερωθεί για την εμπορική κυκλοφορία Μεταγωγή πακέτων Η έρευνα στη μεταγωγή πακέτων άρχισε στις αρχές της δεκαετίας του '60 και δικτύων του τύπου αυτού όπως το Mark 1 στην NPL στην Αγγλία, το ARPANET, το CYCLADES, το Merit Network, το Tymnet, και Telenet, αναπτύχθηκαν προς το τέλος της δεκαετίας του '60 και στις αρχές της δεκαετίας του '70 χρησιμοποιώντας ποικίλα πρωτόκολλα. Συγκεκριμένα το ARPANET οδήγησε στην ανάπτυξη των πρωτοκόλλων για τη σύνδεση μέσω δικτύων, όπου τα πολλαπλάσια χωριστά δίκτυα μπόρεσαν να ενωθούν μαζί σε ένα δίκτυο των δικτύων χάρη στην εργασία του βρετανικού επιστήμονα Donald Davies ο οποίος έκανε κρίσιμες προσφορές στον τομέα της μεταγωγής πακέτων. 24 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE Εικόνα 6: Donald Davies Οι αρχικές διεθνείς συνεργασίες στο ARPANET δεν αντίκρισαν και πολύ συμμετοχή, για διάφορους πολιτικούς λόγους, οι ευρωπαϊκοί υπεύθυνοι για την ανάπτυξη ενδιαφέρθηκαν για την ανάπτυξη των X.25 δικτύων. Με αξιοσημείωτες εξαιρέσεις ήταν η νορβηγική σεισμική σειρά (NORSAR) 1973, ακολουθούμενος τον Ιούνιο του 1973 από τη Σουηδία με τις δορυφορικές συνδέσεις με το Tanum Earth Station και την ερευνητική ομάδα του Peter T.Kirstein στην Αγγλία, που αρχικά ήταν εγκατεστημένο στο ίδρυμα πληροφορικής στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου (Institute of Computer Science, University of London) και αργότερα στο πανεπιστημιακό κολλέγιο του Λονδίνο (University College London). Εικόνα 7: Το δίκτυο X Το σύγχρονο διαδίκτυο Από τα μέσα της δεκαετίας του '90, το Διαδίκτυο έχει ασκήσει επαναστατική επίδραση στον πολιτισμό και το εμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της ανόδου της Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 25

26 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ σχεδόν-στιγμιαίας επικοινωνίας μέσω ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, στιγμιαία μηνύματα (instant messaging), χρήση φωνής μέσω του πρωτοκόλλου Διαδικτύου (Voice over Internet Protocol, VoIP) οι «τηλεφωνικές κλήσεις», τις διπλής κατεύθυνσης διαλογικής τηλεοπτικής κλήσεις, το World Wide Web με τα φόρουμ συζήτησής, τα blogs, την κοινωνική δικτύωση, και τις υπηρεσίες απευθείας online αγορών. Η κοινότητα έρευνας και εκπαίδευσης συνεχίζει να αναπτύσσει και να χρησιμοποιεί τα προηγμένα δίκτυα NSF όπως η υπηρεσία (very high speed Backbone Network Service,vBNS), Internet2 και το εθνικό LambdaRail. Αυξάνετε η ζήτηση των στοιχείων που διαβιβάζονται με όλο και υψηλότερες ταχύτητες και μεγαλύτερο όγκο το οποίο μεταδίδετε μέσο των δικτύων οπτικών ινών που λειτουργούν σε 1-Gbit/s, 10-Gbit/s, ή περισσότερο. Η κατάκτηση του Διαδικτύου στον τομέα των παγκόσμιων επικοινωνιών ήταν σχεδόν στιγμιαία στους ιστορικούς όρους: μεταβίβαζε μόνο 1% των πληροφοριών διέτρεχε μέσο των διπλής κατεύθυνσης δικτύων τηλεπικοινωνιών στο έτος 1993, το 51% μέχρι το 2000, και περισσότερο από 97% των πληροφοριών μέχρι το Σήμερα το Διαδίκτυο συνεχίζει να αυξάνεται, οδηγημένο από τη ασταμάτητη και όλο αυξανόμενη ζήτηση μεταφοράς για μεγαλύτερους όγκους πληροφοριών και γρηγορότερες ταχύτητες, για την χρήση στους τομείς του εμπορίου, της ψυχαγωγίας και της κοινωνικής δικτύωσης (social networking). Στην φωτογραφία απεικονίζετε ο υπολογιστής NeXt Computer ο οποίος χρησιμοποιήθηκε από τον Sir Tim Berbers-Lee στις εγκαταστάσεις της CERN και αποτέλεσε τον πρώτο Web server στον κόσμο. 2.2 ΤΟ CYBERSPACE Ο όρος Cyberspace Με τον όρο κυβερνοχώρος (Cyberspace) ο οποίος επικράτησε έναντι του όρου κυβερνοδιάστημα, υποδηλώνεται το περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί από δίκτυα επικοινωνιών που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Παραδείγματα τέτοιων δικτύων αποτελούν τα τοπικά δίκτυα (LANs) στα οποία ορισμένοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους, μέσα στο ίδιο δωμάτιο ή στο ίδιο κτίριο για να εξυπηρετείται η δίοδος των πληροφοριών, για να μοιράζεται η επεξεργασία ή για την διευκόλυνση των επικοινωνιών και τα ευρείας εμβέλειας δίκτυα (WANs) όπως το σύστημα του Internet (το διεθνές δίκτυο των δικτύων για ακαδημαϊκούς και ερευνητές), για τις ίδιες δραστηριότητες σε εθνικά και παγκόσμια δίκτυα. Σύμφωνα με τη Λενιώ Μυριβήλη (PhD) «ο κυβερνοχώρος αναφέρεται ως ψηφιακός τόπος της τεχνο-επιστήμης, για άλλους είναι ένας ιδιαίτερος χώρος διεπαφής υποκειμένων, πρακτικών και τεχνολογιών. Μερικές φορές ο κυβερνοχώρος παρουσιάζεται ως χώρος διαφυγής απo την «πραγματικότητα», αφού σε αυτόν μπορούμε να μεταμορφωνόμαστε κατά βούληση. Άλλες φορές πάλι φαντάζει ως 26 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE υβριδικός χώρος μέσα στον οποίο συμφιλιώνονται και μετουσιώνονται πολιτισμικοί πόλοι».[3][4] Η ιστορική προοπτική του όρου Τον όρο πρότεινε ουσιαστικά ο συγγραφέας William Gibson, που τον χρησιμοποίησε στο κυβερνοπάνκ μυθιστόρημά του Νευρομάντης (Neuromancer) το Ο Gibson περιέγραψε ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο οι «καουμπόη της κονσόλας», οι χάκερ του μέλλοντος, «εισέρχονταν» στον κυβερνοχώρο με τα κράνη τους και πρόβαλλαν τη συνείδηση τους σε τρισδιάστατα εικονικά περιβάλλοντα που οπτικοποιούσαν ένα παγκόσμιο ψηφιακό δίκτυο πληροφοριών, όχι πολύ διαφορετικό από το κατοπινό Internet. Ο Gibson, γνωστός για την εμμονή του στις τεχνολογίες που δεν προσφέρουν όσα προσδοκά, πιθανώς ανέμενε ότι η ανθρώπινη φαντασία θα δημιουργούσε νέες αντιληπτικές «πραγματικότητες» μέσω της τεχνολογίας. Εικόνα 8: William Gibson Εκείνος που χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει σε ένα διαφορετικό επίπεδο τον συνδυασμό της τεχνολογίας υπολογιστών και των τηλεπικοινωνιών ήταν κατά τον Von Joachim Paul ο δημοσιογράφος και φιλόσοφος των ΜΜΕ Perry Barlow, γνωστός ως στιχουργός των (The Grateful Dead). Διακήρυξε εν ολίγοις ότι χρειάζεται να αναπτυχθούν νέες μεταφορικές έννοιες, νέοι κανόνες και πρότυπα συμπεριφοράς για το δίκτυο πληροφοριών του νέου κόσμου.[2] Το internet σήμερα Η εξέλιξη του κυβερνοχώρου τόσο από "ποσοτική" (με την έννοια της ποσότητας και ποικιλίας του περιεχομένου που μπορεί κανείς να συναντήσει σε αυτόν) όσο και ποιοτική άποψη ακολούθησε σχεδόν πιστά την πορεία του Διαδικτύου και της τεχνολογίας των δικτύων και των υπολογιστών.[1] Το 1991 ανακοινώνεται η δημιουργία του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web) και του World Wide Web Consortium. Ο Ιστός σύντομα σπάει τα δεσμά του CERN και Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 27

28 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ δίνεται προς ευρεία χρήση. Την ίδια χρονιά αρχίζει η προσφορά των πρώτων online παιχνιδιών από την AOL και τη Sierra Networks με την εφαρμογή του facemaker, με τον οποίο κάποιος μπορεί να "κατασκευάσει" οπτικά την εικονική του προσωπικότητα. Το η εταιρία id κυκλοφορεί τα πρώτα παιχνίδια για υπολογιστή των οποίων η δράση εκτυλίσσεται σε ένα σχετικά ρεαλιστικό τρισδιάστατο περιβάλλον. Το δεύτερο από αυτά, το Doom, κάνει ένα εκατομμύριο πωλήσεις λιανικής, η έκδοση shareware κατεβαίνει δέκα εκατομμύρια φορές από το Internet, ενώ απαγορεύεται η εγκατάστασή του στους υπολογιστές μεγάλων επιχειρήσεων καθώς θεωρείται ως αιτία πτώσης της παραγωγικότητας των υπαλλήλων και κατάρρευσης των δικτύων λόγω της χρήσης τους για online ματς. Οι μηχανές γραφικών που αναπτύχθηκαν για τα παιχνίδια αυτά αποτέλεσαν σημείο έναρξης για την καθιέρωση των τρισδιάστατων κόσμων στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η κυκλοφορία του browser Mosaic το 1993 δίνει αφενός τη δυνατότητα εύκολης περιήγησης στο Διαδίκτυο, μέσω ενός περιβάλλοντος χρήστη, αφετέρου έχει τη δυνατότητα απεικόνισης γραφικών εκτός από κείμενο. Πλέον η εμπειρία πλοήγησης εμπλουτίζεται με γραφικά, αλλά και αντίστροφα κάποιος μπορεί να δημιουργήσει δικές του εικόνες και να τις προβάλλει στο Διαδίκτυο. Ο αριθμός των ιστοσελίδων μέσα σε ένα μόνο χρόνο από 600 γίνεται , για να δεκαπλασιαστεί πάλι το φτάνοντας τις Το 1995 το λειτουργικό σύστημα της Microsoft Windows 95 διαφημίζεται ως καθαρά καταναλωτικό αγαθό και όχι ως εργαλείο, Το ίδιο συμβαίνει και με τα συστήματα προσωπικών υπολογιστών, που γίνονται ως τεχνολογία προσιτά πλέον και σε μη ειδήμονες χρήστες καθώς οι τιμές τους πέφτουν και η λειτουργία τους γίνεται ευκολότερη με τη χρήση των γραφικών περιβαλλόντων χρήστη. Το ποντίκι και το πληκτρολόγιο πλέον αρκούν σχεδόν για όλες τις εργασίες που μπορεί κανείς να κάνει με έναν υπολογιστή, και ο συντονισμός χεριού-ματιού, παρά η γνώση μιας γλώσσας προγραμματισμού ή της εσωτερικής λειτουργίας του υπολογιστή, γίνεται ο τρόπος επικοινωνίας με το μηχάνημα αλλά και με το Διαδίκτυο. Την επόμενη χρονιά τα διαδικτυακά παιχνίδια ρόλων, στα οποία μπορούν να συμμετέχουν έως και χιλιάδες χρήστες σε πραγματικό χρόνο, αρχίζουν και γίνονται εξαιρετικά δημοφιλή. Τα ίδια τα avatar έχουν αρχίσει να διαδίδονται δυο χρόνια πριν στις κοινότητες των διαδικτυακών φόρουμ. Την ίδια χρονιά, το 1994, έχει αρχίσει και η μαζική χρήση των καναλιών IRC, που επιτρέπουν δακτυλογραφημένη συνομιλία σε πραγματικό χρόνο, ενώ το 1996 κάνουν την εμφάνιση τα πρώτα instant messages για την ανταλλαγή μηνυμάτων, δακτυλογραφημένων στην αρχή και αργότερα και για εικόνας, ήχου ή βίντεο. Το 1995 κάνει την εμφάνισή του το Palace, ένας τόπος online επικοινωνίας όπου χρησιμοποιούνται avatars, ακολουθούμενο το 1997 από την παρόμοια εικονική κοινότητα Worlds Away, ανοίγοντας το δρόμο για πολλές παρόμοιες εφαρμογές που ακολούθησαν στο μέλλον. 28 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE Σε αυτό το σημείο ο κυβερνοχώρος "περιέχεται" πλέον σε ένα δίκτυο εκατομμυρίων υπολογιστών και ενός εκατομμυρίου ιστοσελίδων, και συντηρείται και εμπλουτίζεται σε περιεχόμενο από εκατό εκατομμύρια χρήστες του ιντερνέτ και επενδύσεις δισεκατομμυρίων σε υποδομή και διαδικτυακές υπηρεσίες από τις μεγάλες εταιρίες του χώρου. Οι "διαστάσεις" του κυβερνοχώρου θα ενδεκαπλασιαστούνε μέσα στην επόμενη δεκαετία, φτάνοντας τους 1,2 δισεκατομμύρια τακτικούς χρήστες. [11] Οι όλο και μεγαλύτερες ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων, η ψηφιοποίηση των δικτύων τηλεπικοινωνιών αλλά και η μεγαλύτερη επεξεργαστική ισχύς των οικιακών συστημάτων θα φέρουν τον εμπλουτισμό με δυναμικές εφαρμογές γραφικών στις σελίδες, όπως βίντεο και ήχο. Τα εικονικά περιβάλλοντα γίνονται λεπτομερέστερα, μεγαλύτερα, διαδραστικότερα. Στο 2007, υπάρχουν διαδικτυακά παιχνίδια ρόλων με ένα εκατομμύριο γραμμένους χρήστες, ενώ ο εικονικός κόσμος Second Life, όπου οι χρήστες, εκτός από το προσωπικό τους Avatar, μπορούν να δημιουργήσουν όλο τον υπόλοιπο κόσμο γύρω τους ή και εικονικά αγαθά τα οποία μπορούν να τους φέρουν "μη-εικονικό" εισόδημα, αριθμεί περίπου δέκα εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες. Αρκετά χρόνια μετά την πρώτη έκδοση του Νευρομάντη το βασίλειο της εικονικής πραγματικότητας έχει καθιερωθεί ήδη ως πολύτιμο εργαλείο σε τομείς όπως η αρχιτεκτονική και η ιατρική. Εν τω μεταξύ το διαδίκτυο γίνεται ταχύτατα ο πλέον προτιμώμενος τρόπος επικοινωνίας στον πλανήτη και η δράση στον κυβερνοχώρο είναι πλέον καθημερινότητα. Πέρα από τις τεχνολογικές του δυνατότητες όμως, ο κυβερνοχώρος αναπτύσσει και κάποια ενδιαφέροντα φιλοσοφικά συμφραζόμενα. 2.3 Η ΥΠΟΔΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Πως λειτουργεί η υποδομή του διαδικτύου Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του διαδικτύου είναι το γεγονός ότι δεν ανήκει σε κανέναν και δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί την ιδιοκτησία του. Είναι μια παγκόσμια συλλογή δικτύων μεγάλων και μικρών όλα αυτά τα δίκτυα συνδέονται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και διαμορφώνουν την ενιαία της οντότητας που γνωρίζουμε ως Διαδίκτυο. Στην πραγματικότητα, το ίδιο το όνομα προέρχεται από αυτήν την ιδέα των διασυνδεμένων δικτύων. Από την αρχή του το 1969, το Διαδίκτυο έχει αυξηθεί από τέσσερα συστήματα οικοδεσποτών υπολογιστών στις δεκάδες των εκατομμυρίων. Εντούτοις, επειδή κανένας δεν έχει την ιδιοκτησία του Διαδικτύου, δεν σημαίνει ότι δεν ελέγχεται και διατηρείται με του διαφορετικούς τρόπους. Η οργάνωση The Internet Society, μια μη κερδοσκοπική ομάδα που δημιουργήθηκε το 1992, επιτηρεί το σχηματισμό των πολιτικών και των πρωτοκόλλων που καθορίζουν πώς χρησιμοποιούμε και αλληλεπιδράμε με το Διαδίκτυο.[5] Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 29

30 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Η ιεραρχία των δικτύων Κάθε υπολογιστής που συνδέεται με το Διαδίκτυο είναι μέρος ενός δικτύου, ακόμη και αυτό στο σπίτι σας. Παραδείγματος χάριν, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα modem και να σχηματίσετε έναν τοπικό αριθμό για να συνδεθείτε με το φορέα παροχής υπηρεσιών Internet (ISP). Στον χώρο εργασία, μπορείτε να είστε μέρος ενός δικτύου τοπικής περιοχής (τοπικό LAN), πιθανότατα να είστε συνδεδεμένος με το Διαδίκτυο χρησιμοποιώντας ISP με το οποίο η επιχείρησή σας έχει συμβληθεί. Όταν συνδέετε με το ISP σας, γίνεστε μέρος του δικτύου. Αυτό το ISP μπορεί έπειτα να συνδέσει με ένα μεγαλύτερο δίκτυο και να γίνει μέρος ενός μεγαλύτερου δικτύου. Το Διαδίκτυο είναι απλά ένα δίκτυο των δικτύων. Εικόνα 9: Υποδομή του διαδικτύου Οι περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις επικοινωνιών έχουν τα δικά τους dedicated backbones που συνδέουν τις διάφορες περιοχές. Σε κάθε περιοχή, η επιχείρηση έχει ένα Point of Presence (POP). Ο (POP) είναι μια θέση για τους τοπικούς χρήστες για να έχουν πρόσβαση στο δίκτυο της επιχείρησης, συχνά μέσω ενός τοπικού τηλεφωνικού αριθμού ή μιας αφιερωμένης γραμμής. Το καταπληκτικό πράγμα εδώ είναι ότι δεν υπάρχει κανένα γενικό δίκτυο ελέγχου. Αντί αυτού, υπάρχουν διάφορα υψηλού επιπέδου δίκτυα που συνδέουν το ένα με το άλλο μέσω των σημείων πρόσβασης στο δίκτυο ή τα NAP Παράδειγμα δικτύων συνδεδεμένα στο Διαδίκτυο Εδώ είναι ένα παράδειγμα. Φανταστείτε ότι εκείνη η επιχείρηση Α είναι ένας μεγάλος παροχέας ISP. Σε κάθε μεγάλη πόλη, η επιχείρηση Α έχει έναν μεγάλο αριθμό από 30 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE modems με τους οποίους συνδέονται οι πελάτες του συγκεκριμένου ISP. H επιχείρηση Α νοικιάζει γραμμές οπτικών ινών από κάποια επιχείρηση τηλεφωνίας για να συνδέσει τα POP s μεταξύ τους. Φανταστείτε ότι η επιχείρηση Β είναι ένα εταιρικό ISP. Η επιχείρηση Β χτίζει μεγάλα κτήρια σε μεγάλες πόλεις και η εταιρία αυτή βάζει τους κεντρικούς υπολογιστές Διαδικτύου της σε αυτά τα κτήρια. Η επιχείρηση Β είναι αρκετά μεγάλη επιχείρηση ώστε να έχει τις δικές τις γραμμές οπτικών ινών με τις οποίες μπορεί να διασύνδεει μεταξύ τους τα κτήρια αυτά. Σε αυτήν την ρύθμιση, όλοι οι πελάτες της επιχείρησης Α μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους, όπως όλοι οι πελάτες της επιχείρησης Β μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά δεν υπάρχει κανένας τρόπος για τους πελάτες της επιχείρησης Α και τους πελάτες της επιχείρησης Β να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Επομένως, η επιχείρηση Α και η επιχείρηση Β συμφώνησαν να συνδεθούν με τα NAP στις διάφορες πόλεις, με αποτέλεσμα η κυκλοφορία δεδομένων μεταξύ των δύο επιχειρήσεων πραγματοποιείτε με την χρήση των δικτύων στα NAP. Στην πραγματικότητα στο διαδίκτυο, πολλές μεγάλες επιχρίσεις παροχής υπηρεσιών (ISP) διασυνδέονται στα NAP στις διάφορες πόλεις, με αποτέλεσμα η ροή τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων πραγματοποιείτε μεταξύ των μεμονωμένων δικτύων σε αυτά τα σημεία. Το Διαδίκτυο είναι μια τεράστια συλλογή εταιρικών δικτύων όπου όλοι συμφωνούν στην διασύνδεση μεταξύ του με την χρήση των NAP. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε υπολογιστής στο διαδίκτυο συνδέει με κάθε άλλο Η λειτουργία ενός δρομολογητή Όλα αυτά τα δίκτυα στηρίζονται στα NAP, στα backbones και τους δρομολογητές για να επικοινωνούν το ένα με το άλλο. Η διαδικασία της μετάδοσης ενός μηνύματος από έναν υπολογιστή σε έναν άλλον είναι αξιοσημείωτη. Το μήνυμα αυτό μπορεί να ταξιδέψει και να διάσχιση τον μισό κόσμο διασχίζοντας διάφορα δίκτυα και να φθάσει σε κλάσματα δευτερολέπτου! Οι δρομολογητές αποφασίζουν πού να σταλούν οι πληροφορίες από έναν υπολογιστή σε έναν άλλον. Οι δρομολογητές είναι εξειδικευμένοι υπολογιστές που στέλνουν τα μηνύματά ενός χρήστη, αλλά και όλων τον άλλων χρηστών που είναι συνδεδεμένη στο διαδίκτυο, κατά μήκος χιλιάδων διαφορετικών μονοπατιών. Ένας δρομολογητής έχει δύο χωριστά, αλλά σχετικά μεταξύ τους εργασίες: - Εξασφαλίζει να μην πηγαίνουν οι πληροφορίες εκεί που δεν πρέπει. Αυτό είναι απαραίτητο όταν πρόκειται για την κράτηση μεγάλου όγκου δεδομένων ώστε να αποφευχθεί η υπερφόρτιση των συνδέσεων «innocent bystanders». - Σιγουρεύεται ότι οι πληροφορίες θα φτάσουν στον προβλεπόμενο προορισμό τους. Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 31

32 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Με την εκτέλεση αυτών των δύο εργασιών, ένας δρομολογητής είναι εξαιρετικά χρήσιμος στο να αντιμετωπίζει δύο χωριστά δίκτυα ταυτόχρονος. Ενώνοντας τα δύο δίκτυα, μπορούν και περνούν πληροφορίες από το ένα δίκτυο στο άλλο. Επίσης προστατεύει τα δίκτυα μεταξύ τους, αποτρέποντας την κυκλοφορία από το ένα δίκτυο να υπερχειλίσει το άλλο δίκτυο. Ανεξάρτητα από πόσα δίκτυα είναι συνδεδεμένα, οι βασικές λειτουργίες του δρομολογητή παραμένουν οι ίδιες. Δεδομένου ότι το διαδίκτυο είναι ένα τεράστιο δίκτυο το οποίο αποτελείται από δεκάδες χιλιάδες μικρότερα δίκτυα, η χρήση των δρομολογητών απόλυτα απαραίτητη Το ιντερνέτ Backbone Το εθνικό ίδρυμα επιστήμης (National Science Foundation, NSF) δημιούργησε το πρώτο μεγάλης ταχύτητας Backbone το 1987, το οποίο ονομαζόταν NSFNET, ήταν μια γραμμή T1 που σύνδεσε 170 μικρότερα δίκτυα και λειτουργούσε σε Mbps (Million bits per second). Το επόμενο έτος η ΙΒΜ, MCI και η Merit συνεργάστηκαν με την NSF για την δημιουργία του Backbone T3 το οποίο λειτουργούσε σε 45 Mbps (Million bits per second). Τα Backbones είναι ουσιαστικά γραμμές οπτικών ινών και ποιο συγκεκριμένα είναι γραμμές κορμού. Οι γραμμές κορμού συνδυάζουν πολλαπλά οπτικά καλώδια ινών μαζί ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητα τους. Τα οπτικά καλώδια ινών υποδεικνύονται ως OC για (Optical Carrier), όπως Oc-3, Oc-12 ή Oc-48. Μια γραμμή Oc-3 είναι σε θέση να μεταδίδει σε 155 Mbps ενώ μια γραμμή Oc-48 μπορεί να μεταδίδει σε Mbps (2.4 Giga bytes per second). Συγκρίνοντας αυτό με έναν απλό 56K modem που διαβιβάζει bps (bits per second) και εύκολα βλέπει κανείς πόσο πιο γρήγορα είναι ένας σύγχρονος Backbones. Σήμερα υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τους δικούς τους μεγάλης χωρητικότητας Backbones, και όλοι αυτοί διασυνδέονται με τα διάφορα NAPs σε όλο τον κόσμο. Κατά αυτόν τον τρόπο, οποιοσδήποτε στο διαδίκτυο, οπουδήποτε και να είναι και οποιονδήποτε παροχέα και να χρησιμοποιεί, είναι σε θέση να επικοινωνήσει οποιονδήποτε στον πλανήτη. Το διαδίκτυο είναι μια γιγαντιαία συμφωνία μεταξύ των επιχειρήσεων για την παροχή εύκολης επικοινωνίας μεταξύ τους Πρωτόκολλο Διαδικτύου: Διευθύνσεις IP Κάθε μηχανή στο διαδίκτυο έχει έναν μοναδικό προσδιοριστικό αριθμό που ονομάζετε IP διεύθυνση. Το IP είναι το ακρώνυμο για (Internet Protocol), το οποίο είναι η γλώσσα που οι υπολογιστές χρησιμοποιούν για να επικοινωνήσουν μέσω του Διαδικτύου. Ένα πρωτόκολλο είναι ο προκαθορισμένος τρόπος για κάποιον που θέλει να χρησιμοποιήσει μια υπηρεσία για να επικοινωνήσει μέσω αυτής. Ο «κάποιος» θα μπορούσε να είναι ένας χρήστης, αλλά συχνότερα πρόκειται για κάποιο πρόγραμμα, όπως μια μηχανή αναζήτησης (Web browser). 32 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE Μια χαρακτηριστική διεύθυνση IP έχει την εξής μορφή: Για την διευκόλυνση του ανθρώπου, για να μπορέσει να θυμάται τις διευθύνσεις, οι διευθύνσεις IP εκφράζονται στην δεκαδική μορφή με διαχωριστικές τελείες, όπως ο δεκαδικός αριθμός που αναφέρθηκε πιο πάνω. Αλλά οι υπολογιστές επικοινωνούν σε δυαδική μορφή. Εξετάστε την ίδια διεύθυνση IP στο δυαδικό: Οι τέσσερις αριθμοί σε μια διεύθυνση IP καλούνται octets, επειδή κάθε ένας έχει οκτώ θέσεις όταν αντιμετωπίζονται στην δυαδική μορφή τους. Εάν προστεθούν όλες οι θέσεις μαζί, το άθροισμα τους βγάζει 32, το οποίο είναι και ο λόγος που οι διευθύνσεις IP θεωρούνται 32-bit αριθμοί. Δεδομένου ότι κάθε μια από τις οκτώ θέσεις μπορεί να έχει δύο διαφορετικές καταστάσεις (1 ή μηδέν), ο συνολικός αριθμός πιθανών συνδυασμών ανά octet είναι 2 8 ή 256. Έτσι κάθε octet μπορεί να πάρει οποιαδήποτε τιμή μεταξύ 0 και 255. Συνδυάζοντας τα τέσσερα octets έχουμε 2 32 ή πιθανές μοναδικές τιμές. Από τους σχεδόν 4.3 δισεκατομμύριο πιθανούς συνδυασμούς, ορισμένες τιμές δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την χρήση ως διευθύνσεις IP. Για παράδειγμα, η διεύθυνση IP είναι κλεισμένη για το δίκτυο προεπιλογής και η διεύθυνση χρησιμοποιείται για μεταδόσεις. Τα octets εκτός από απλά να χωρίσουν τους αριθμούς εξυπηρετούν ακόμα έναν σκοπό. Χρησιμοποιούνται για να δημιουργήσουν κατηγορίες διευθύνσεων IP που μπορούν να οριστούν σε μια συγκεκριμένη επιχείρηση, την κυβέρνηση ή σε κάποια άλλη οντότητα που εδρεύουν στο μέγεθος και την ανάγκη. Τα octets είναι χωρισμένα σε δύο τμήματα: Στον Net και στον Host. Το τμήμα Net περιέχει πάντα τον πρώτο octet. Χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει το δίκτυο που ανήκει κάποιος υπολογιστής. Ο Host (μερικές φορές καλούμενος Node) προσδιορίζει τον πραγματικό υπολογιστή στο δίκτυο. Το τμήμα Host περιέχει πάντα το τελευταίο octet. Υπάρχουν πέντε κατηγορίες IP συν ορισμένες πρόσθετες διευθύνσεις Πρωτόκολλο Διαδικτύου: Domain Name System Όταν το Διαδίκτυο ήταν στα αρχικά του στάδια, αποτελούνταν από έναν μικρό αριθμό υπολογιστών που ήταν συνδεδεμένη μεταξύ τους με modem s και τηλεφωνικές γραμμές. Ο χρήστης μπορούσε να επικοινωνήσει με έναν άλλον υπολογιστή, μόνο όταν γνώριζε ακριβός την διεύθυνσης IP του. Για παράδειγμα, μια τυπική διεύθυνση IP είναι το Αυτό δεν ήταν πρόβλημα όταν υπήρχαν μόνο λίγοι Host s στο διαδίκτυο, αλλά δεν αρκούσε αυτό, καθώς όλο και περισσότερα συστήματα ήρθαν on-line. Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 33

34 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Η πρώτη λύση στο πρόβλημα ήταν ένα απλό αρχείο κειμένου που διατηρούτανε από το κέντρο πληροφόρησης δικτύων (Network Information Center) που χαρτογραφούσε τα ονόματα και τις αντιστοιχούσε σε διευθύνσεις IP. Σύντομα αυτό το αρχείο κειμένου έγινε τόσο μεγάλο με αποτέλεσμα να γίνει μη πρακτική ώστε να χρησιμοποιηθεί. Το 1983, το πανεπιστήμιο του Wisconsin δημιούργησε το Domain Name System (DNS), το οποίο χαρτογραφεί τα ονόματα των σελίδων στις διευθύνσεις IP αυτόματα. Για παράδειγμα, με αυτόν τον τρόπο πρέπει κανείς να θυμηθεί μόνο το αντί να απομνημονεύσει την IP διεύθυνση του csd.auth.gr URL: Uniform Resource Locator Όταν χρησιμοποιείτε τον Ιστό ή στέλνετε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ), χρησιμοποιείτε ένα domain name για να το κάνετε. Για παράδειγμα, το Uniform Resource Locator (URL) " περιέχει το Domain Name csd.auth.gr. Το ίδιο ισχύει και για αυτήν την διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: Κάθε φορά που χρησιμοποιείτε ένα Domain Name, χρησιμοποιείτε ταυτόχρονα το DNS του Διαδικτύου για να μεταφράσει το κατανοήσιμο από τον άνθρωπο Domain Name στην αναγνώσιμη από μηχανή διεύθυνση IP. Τα Top-level Domain Names, αποκαλούνται επίσης first-level Domain Names, και περιλαμβάνουν τα.com,.org,.net,.edu και.gov. Μέσα σε κάθε Top-level Domain υπάρχει ένας τεράστιος κατάλογος δεύτερου επιπέδου Domain. Παραδείγματος χάριν, στα.com First-level Domain υπάρχει: - Facebook - Yahoo - Google Κάθε όνομα στην Top-level Domain.COM πρέπει να είναι μοναδικό. Η λέξη που βρίσκετε τελείως αριστερά, όπως το www, είναι το όνομα του Host. Διευκρινίζει το όνομα μιας συγκεκριμένης μηχανής (με μια συγκεκριμένη διεύθυνση IP) σε ένα Domain. Μια δεδομένη Domain μπορεί ενδεχομένως, να περιέχει εκατομμύρια διαφορετικά ονομάτων Host εφ' όσον όλα τα ονόματα είναι μοναδικά και δεν επαναλαμβάνονται. Οι DNS servers δέχονται αιτήματα από διάφορα προγράμματα και άλλους DNS server ώστε να μετατρέψουν τα Domain Names στις διευθύνσεις IP που τους αντιστοιχούν. Όταν ένας DNS Server δέχεται ένα αίτημα, μπορεί να κάνει ένα από τέσσερα πράγματα: 1) Μπορεί να απαντήσει στο αίτημα με μια διεύθυνση IP επειδή ξέρει ήδη τη διεύθυνση IP για το ζητούμενο Domain. 34 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE 2) Μπορεί να έρθει σε επαφή με έναν άλλο DNS server και να προσπαθήσει να βρει τη διεύθυνση IP για το ζητούμενο όνομα. Υπάρχει η περίπτωση να χρειαστεί να το κάνει αυτό πολλές φορές. 3) Μπορεί να πει, «δεν ξέρω τη διεύθυνση IP για την περιοχή που ζητήσατε, αλλά ξέρω την διεύθυνση IP του DNS server που ξέρει περισσότερο από εμένα.» Μπορεί να επιστρέψει ένα μήνυμα λάθους επειδή το ζητούμενο Domain Name είναι άκυρο ή δεν υπάρχει DNS παράδειγμα Ας πούμε ότι δακτυλογραφείτε το URL " στη μηχανή αναζήτησης σας. Η μηχανή αναζήτησης έρχεται σε επαφή με έναν DNS server για να πάρει τη διεύθυνση IP. Ένας DNS server θα άρχιζε την αναζήτησή του μιας διεύθυνσης IP με την επαφή με έναν από τους DNS root server. Οι root servers γνωρίζουν τις διευθύνσεις IP για όλους τους DNS servers που χειρίζονται Top-level Domains(.COM,.NET,.ORG, κ.λπ.). Ο DNS server θα ρωτούσε τον root server για το " και το root θα απαντούσε, «δεν ξέρω τη διεύθυνση IP για το " αλλά εδώ είναι η διεύθυνση IP για τον DNS server.com.» Ο name server σας στέλνει έπειτα μια ερώτηση στον DNS server.com ρωτώντας τον εάν ξέρει τη διεύθυνση IP για το " Ο DNS server για την περιοχή COM γνωρίζει τις διευθύνσεις IP χειρίζονται το domain για το " με αποτέλεσμα να επιστρέφει τις διευθύνσεις. Έπειτα ο name server σας έρχεται σε επαφή με το DNS server για το " και ρωτά εάν ξέρει τη διεύθυνση IP για το " Έτσι επιστρέφει τη διεύθυνση IP στον δικό σας DNS server, ο οποίος το επιστρέφει στη μηχανή αναζήτησης, η οποία μπορεί έπειτα να έρθει σε επαφή με τον server για το " και να λάβει την σελίδα. Ένα από τα κλειδιά για λειτουργεί αυτή η εργασία είναι πλεονασμός. Υπάρχουν πολλαπλάσιοι DNS server σε κάθε επίπεδο, έτσι ώστε εάν το ένα αποτυγχάνει, υπάρχουν άλλοι για να χειριστούν τα αιτήματα. Το άλλο κλειδί είναι η εναποθηκεύει. Μόλις ένας DNS server επιλύσει ένα αίτημα, εναποθηκεύει την διεύθυνση IP που έχει λάβει. Μόλις υποβάλει ένα αίτημα σε έναν DNS root server για οποιαδήποτε domain.com, ξέρει τη διεύθυνση IP για έναν DNS server που χειρίζεται την περιοχή.com, έτσι δεν είναι απαραίτητο να παρακολουθήσει τους DNS root servers πάλι για εκείνες τις πληροφορίες. Οι DNS servers μπορούν να το κάνουν αυτό για κάθε αίτημα, και η εναποθήκευση βοηθάει στο να μην δημιουργούνται τυχόν μποτιλιαρίσματα. Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 35

36 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Αν και δεν φαίνεται, οι DNS server χειρίζονται δισεκατομμύρια αιτήματα καθημερινά και είναι ουσιαστικοί στην ομαλή λειτουργία του Διαδικτύου. Το γεγονός ότι αυτή η διανεμημένη βάση δεδομένων λειτουργεί τόσο καλά και τόσο αόρατα σε καθημερινή βάση αποδεικνύει πόσο καλά σχεδιασμένη είναι αυτή η αρχιτεκτονική Internet Servers και Clients Οι internet servers καθιστούν το Διαδίκτυο πιθανό. Όλες οι μηχανές στο διαδίκτυο είναι είτε servers είτε clients. Οι μηχανές που παρέχουν τις υπηρεσίες σε άλλες μηχανές είναι servers και οι μηχανές που χρησιμοποιούνται για να συνδεθούν με εκείνες τις υπηρεσίες είναι clients. Υπάρχουν αρκετοί τύποι server, όπως servers ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, servers FTP, Web servers, όλοι αυτοί οι server εξυπηρετούν τις ανάγκες των χρηστών του Διαδικτύου από όλον τον κόσμο. Όταν ένας χρήστης συνδέετε με το " για να διαβάσει την σελίδα, αυτόματα κάθεται στη μηχανή client. Έχει πρόσβαση στον Web server csd.auth. Η μηχανή server βρίσκει τη σελίδα που ζήτησε και την στέλνει στον χρήστη. Παραδείγματος χάριν, εάν τρέχετε μια μηχανή αναζήτησης στη μηχανή σας, θα θελήσει να επικοινωνήσει με τον Web server στη server μηχανή και όχι για παράδειγμα με τον server ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ένας server έχει μια στατική διεύθυνση IP που δεν αλλάζει πολύ συχνά. Σε αντίθεση με μια εγχώρια μηχανή που επικοινωνεί μέσω ενός modem, ορίζετε μια διεύθυνση IP από τον ISP κάθε φορά που συνδέεται με το διαδίκτυο. Αυτή η διεύθυνση IP είναι μοναδική για την συγκεκριμένη συνεδρίαση και υπάρχει η πιθανότητα την επόμενη φορά που θα ξανασυνδεθεί στο διαδίκτυο να έχει διαφορετικό IP. Με αυτόν τον τρόπο, ο ISP χρειάζεται μόνο μια διεύθυνση IP για κάθε modem που υποστηρίζει, παρά ένα διαφορετικό IP για κάθε πελάτη Ports και HTTP Οποιαδήποτε μηχανή server κάνει τις υπηρεσίες της τους διαθέσιμες χρησιμοποιώντας αριθμημένα ports, ένα για κάθε υπηρεσία που είναι διαθέσιμη από τoν server. Παραδείγματος χάριν, εάν ένας server τρέχει έναν Web server και έναν server πρωτοκόλλου μεταφοράς αρχείων (File Transfer Protocol, FTP), ο Web server θα ήταν διαθέσιμος στο Port 80, και ο FTP server θα ήταν διαθέσιμος στο Port 21. Οι clients συνδέονται με μια υπηρεσία σε μια συγκεκριμένη διεύθυνση IP και σε έναν συγκεκριμένο αριθμό Port. Μόλις συνδέσει ένας client με μια υπηρεσία σε έναν συγκεκριμένο Port, έχει πρόσβαση στην υπηρεσία χρησιμοποιώντας ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο. Τα πρωτόκολλα είναι συχνά κείμενα και περιγράφουν απλά πώς ο client και ο server θα έχουν τη συνομιλία τους. Κάθε Web server στο διαδίκτυο προσαρμόζεται στο πρωτόκολλο μεταφοράς υπερκειμένων (Hypertext Transfer Protocol, HTTP). 36 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE Τα δίκτυα, οι δρομολογητές, τα NAP s, ISP s, DNS και ισχυροί server όλα αυτά καθιστούν το Διαδίκτυο πιθανό. Είναι πραγματικά καταπληκτικό όταν συνειδητοποιεί κάποιος ότι όλες αυτές οι πληροφορίες στέλνονται σε όλο τον κόσμο σε χρόνο της κλίμακας χιλιοστών του δευτερολέπτου! Τα εξαρτήματα από τα οποία αποτελείτε το διαδίκτυο είναι εξαιρετικά σημαντικά στη σύγχρονη ζωή διότι χωρίς αυτά δεν θα υπήρχε το Διαδίκτυο. Και χωρίς το Διαδίκτυο, η ζωή θα ήταν πολύ διαφορετική. 2.4 ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 10 ΧΡΟΝΙΑ Πιθανές μελλοντικές εξελίξεις του διαδικτύου Σαράντα χρόνια αφότου εφευρέθηκε το Διαδίκτυο αρχινάει να υποκύπτει σιγά κάτω από το βάρος των cyber επιθέσεων, νέων εφαρμογών για κινητά και νέο υλικό πολυμέσων. Ως απάντηση, επιστήμονες στον τομέα της πληροφορικής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ξανασκέφτονται κάθε πτυχή της αρχιτεκτονικής του Διαδικτύου, από τις διευθύνσεις IP, την δρομολόγηση των πινάκων και τη γενική ασφάλεια του Διαδικτύου. Υπάρχουν πολλές απόψεις για το πώς να καθορίσουν την αρχιτεκτονική του Διαδικτύου, αλλά υπάρχουν πολλές διαδεδομένες απόψεις για αρκετές πτυχές του μελλοντικού Διαδικτύου. Στην συνέχεια θα αναφερθούμε σε κάποια από αυτές τις μελλοντικές εξελίξεις που προβλέπονται για την επόμενη δεκαετία για το Διαδίκτυο.[6] Περισσότεροι άνθρωποι θα χρησιμοποιήσουν το Διαδίκτυο Σήμερα το Διαδίκτυο έχει 1.7 δισεκατομμύρια χρήστες, σύμφωνα με το Internet World Stats. Αυτό συγκριτικά με τον παγκόσμιο πληθυσμό ο οποίος φτάνει στους 6.7 δισεκατομμύρια ανθρώπους, είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό χρηστών. Αναμφισβήτητα περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν πρόσβαση στο Διαδικτύου μέχρι το Πράγματι, το εθνικό ίδρυμα επιστήμης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής προβλέπει ότι το Διαδίκτυο θα έχει σχεδόν 5 δισεκατομμύριο χρήστες έως τότε. Έτσι θα συνεχίζει να είναι ένα ζήτημα η ραγδαία αύξηση των χρηστών με αποτέλεσμα οποιαδήποτε μελλοντική αρχιτεκτονική Διαδικτύου να βασίζεται πάνω σε αυτήν την εξέλιξη. Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 37

38 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Το διαδίκτυο θα διασκορπιστεί πιο γεωγραφικά Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του Διαδικτύου κατά τη διάρκεια των επόμενων 10 ετών θα προέλθει από τις χώρες που αναπτύσσονται τώρα και όχι από τις είδη αναπτυσσόμενες χώρες. Οι περιοχές με τα χαμηλότερα ποσοστά πρόσβασης στο διαδίκτυο είναι Αφρική με (6.8%), η Ασία με (19.4%) και η Μέση Ανατολή με (28.3%), σύμφωνα με το Internet World Stats. Αντίθετα, η Βόρεια Αμερική έχει ένα ποσοστό πρόσβασης στο διαδίκτυο το όποιο είναι (74.2%). Αυτή η τάση σημαίνει ότι το Διαδίκτυο το 2020 όχι μόνο θα φθάσει στα πιο μακρινά σημεία σε όλη την υδρόγειο αλλά και θα υποστηρίζει και περισσότερα γλώσσες και μη-ascii scripts Το Διαδίκτυο θα είναι ένα δίκτυο αντικειμένων και όχι υπολογιστών Δεδομένου ότι όλο και περισσότερα κρίσιμες υποδομές συνδέονται καθημερινά στο Διαδίκτυο, αναμένεται να γίνει ένα δίκτυο αντικειμένων παρά ένα δίκτυο υπολογιστών. Σήμερα, το Διαδίκτυο έχει περίπου 575 εκατομμύριο υπολογιστές οικοδεσπότες (Host s), σύμφωνα με το World Fact book 2009 της CIA. Αλλά το εθνικό ίδρυμα επιστήμης (National Science Foundation, NSF) αναμένει ότι δισεκατομμύρια αισθητήρες θα εγκατασταθούν σε κτήρια και σε γέφυρες για να συνδεθούν με το Διαδίκτυο για χρήσεις όπως τον έλεγχο ηλεκτρονικής ασφάλειας. Μέχρι το 2020, αναμένετε ότι ο αριθμός τον συνδεμένων αισθητήρων θα είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό των χρηστών Θα μεταφέρετε περιεχόμενο μέσου του Διαδικτύου της κλίμακας των Exabyte s, ίσως και Zettabyte s Ερευνητές έχουν επινοήσει τον όρο (exaflood) για να αναφερθούν στην γρήγορα αυξανόμενη ποσότητα δεδομένων, πιο συγκεκριμένα αναφέρετε σε υψηλής ποιότητας εικόνες και βίντεο (High Definition, HD), που μεταφέρονται μέσο του διαδικτύου. Η Cisco υπολογίζει ότι η παγκόσμια κυκλοφορία του Διαδικτύου θα αυξηθεί κατά 44 Exabyte s ανά μήνα μέχρι το 2012, αυτό είναι περισσότερο από την διπλάσια κίνηση που επικρατεί σήμερα. Όλο και περισσότερο, προμηθευτές υλικού, όπως η Google, δημιουργούν τέτοιου τύπου υλικού παρά τύπου 1 ISPs. Αυτή η μετατόπιση οδηγεί το ενδιαφέρον για επανασχεδιασμό του Διαδίκτυο ώστε να είναι ένα ποιο υλικόκεντρικό δίκτυο, παρά ένα δίκτυο μεταδόσεων. 38 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE

39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΟ CYBERSPACE Το Διαδίκτυο θα είναι ασύρματο Ο αριθμός κινητών ευρηζωνικών συνδρομητών αυξάνετε ραγδαία, φτάνοντας τους 257 εκατομμύρια συνδρομητές το δεύτερο τρίμηνο του 2009, σύμφωνα με την Informa. Αυτό αντιπροσωπεύει μια αύξηση κατά 85% από έτος σε έτος για χρήση της υπηρεσίας 3G, WiMAX και άλλες υψηλής ταχύτητας τεχνολογίες δικτύωσης. Αυτήν την περίοδο, η Ασία έχει τους πιο πολλούς συνδρομητές στην ασύρματη ευρηζωνική τεχνολογία, αλλά στη Λατινική Αμερική η αύξηση είναι πολύ πιο ισχυρή. Μέχρι το 2014 η Informa προβλέπει ότι 2.5 τρισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως θα γίνουν συνδρομητές στην κινητή ευρείας ζώνης διασύνδεση στο διαδίκτυο Περισσότερες υπηρεσίες θα είναι διαθέσιμες στο σύννεφο Ειδικοί στον τομέα της πληροφορικής συμφωνούν ότι όλο και περισσότεροι υπηρεσίες επεξεργασίας και υπολογισμού θα είναι διαθέσιμες στο σύννεφο (cloud). Μια πρόσφατη μελέτη από την Telecom Trends International υπολογίζει ότι η επεξεργασία στο σύννεφο (cloud computing) θα παράγει περισσότερα από $45.5 δισεκατομμύρια δολάρια σε εισόδημα μέχρι το Για αυτό το εθνικό ίδρυμα επιστήμης (National Science Foundation, NSF) ενθαρρύνει ερευνητές για να βρουν καλύτερους τρόπους να χαρτογραφηθούν χρήστες και εφαρμογές σε μια υποδομή υπολογισμού σύννεφου (cloud computing infrastructure). Ενθαρρύνουν επίσης τους ερευνητές να εξερευνήσουν τομείς που αφορούν την καθυστέρηση (latency) και άλλες μετρικές απόδοσης για τις σύννεφο-βασισμένες υπηρεσίες (cloud-based services) Το Διαδίκτυο θα είναι πιο φιλικό στο περιβάλλον Το Διαδίκτυο καταναλώνει πάρα πολλή ενέργεια στην τωρινή του αρχιτεκτονική, και οι ειδικοί συμφωνούν στο μέλλον η αρχιτεκτονική του Διαδικτύου πρέπει να είναι περισσότερο αποδοτικό όσο αφορά την κατανάλωση του σε ενέργεια. Το ποσό ενέργειας που καταναλώνετε από το Διαδίκτυο διπλασιάστηκε 2000 στο 2006, σύμφωνα με το εθνικό εργαστήριο Lawrence Berkeley. Αλλά η αποκαλούμενη ενεργειακή ένταση του Διαδικτύου αυξάνεται σε ένα πιο αργό ποσοστό σε σχέση με τον όγκο των δεδομένων καθώς οι τεχνολογίες δικτύωσης γίνονται περισσότερη ενεργειακά αποδοτικά. Η τάση προς το «πρασίνισμα» (greening) του Διαδικτύου θα επιταχύνει καθώς οι τιμές ενέργειας αυξάνονται, σύμφωνα με τους ειδικούς που ωθούν το Διαδίκτυο σε μια πιο ενεργειακά-αποδοτική πορεία. Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE 39

40 ΣΥΡΑΝΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Η διαχείριση των δικτύων θα είναι πιο αυτοματοποιημένη Εκτός από την ελαφριά ασφάλεια, η μεγαλύτερη αδυναμία στο σημερινό Διαδίκτυο είναι η έλλειψη ενσωματωμένων τεχνικών διαχείρισης δικτύων. Γία αυτό το εθνικό ίδρυμα επιστήμης (National Science Foundation, NSF) επιδιώκει μια φιλόδοξη έρευνα σε νέα διαχειριστικά εργαλεία δικτύων. Μεταξύ των ιδεών που βρίσκονται υπό εξέταση, είναι και οι αυτοματοποιημένοι τρόποι επανεκκίνησης των συστήματα, πιο λεπτομερή αυτό-διαγνωστικά πρωτόκολλα και καλύτερη παρακολούθηση γεγονότων. Όλα αυτά τα εργαλεία θα προσφέρουν καλύτερες πληροφορίες για την υγεία και την κατάσταση των δικτύων Το Διαδίκτυο δεν θα στηρίζεται σε μια αποκλείστηκα πάντα-συνδεδεμένος αρχιτεκτονική Με όλο και περισσότερους χρήστες να βρίσκονται σε πιο απομακρυσμένες και απομονωμένες περιοχές και εξαρτώνται όλο και περισσότερο σε ασύρματες επικοινωνίες, η τρέχουσα αρχιτεκτονική του Διαδικτύου δεν μπορεί πλέον να θεωρήσει ως δεδομένο ότι οι χρήστες θα μπορούν να είναι μόνιμα συνδεδεμένοι (always-on connection). Για αυτόν τον λόγο, οι ερευνητές εξετάζουν τεχνικές επικοινωνιών όπου μπορούν να επιτραπούν καθυστερήσεις ή μπορούν να διαβιβάσουν τις επικοινωνίες από έναν χρήστη σε κάποιον άλλον, ιδιαίτερα για τις κινητές εφαρμογές (mobile applications). Υπάρχει ακόμη και μια έρευνα που σαν στόχο έχει ένα διαπλανητικό πρωτόκολλο Διαδικτύου, το οποίο θα έφερνε μια τελείως διαφορετική εικόνα στην ιδέα της ανεκτική-καθυστέρηση δικτύωσης (delaytolerant networking) Το Διαδίκτυο θα προσελκύσει περισσότερους χάκερ Το 2020, περισσότεροι χάκερ θα επιτίθενται στο Διαδίκτυο επειδή όλο και πιο κρισιμότερα συστήματα υποδομών θα είναι συνδεδεμένα στο διαδίκτυο, όπως για παράδειγμα το ηλεκτρικό πλέγμα. Το Διαδίκτυο βρίσκετε ήδη υπό πολιορκία, δεδομένου ότι οι εγκληματίες επιτίθενται είδη έναν όλο και αυξανόμενο αριθμό βασισμένων στο WEB επιθέσεων ενάντια χρηστών που επισκέπτονται διάφορες αξιόπιστες σελίδες. Η Symantec ανίχνευσε 1.6 εκατομμύριο νέους κώδικες, προγράμματα τα οποία έχουν κακόβουλο σκοπό και αποτελούν κάποια μορφή απειλείς μέσα στο 2008, το οποίο είναι περισσότερο από το διπλάσιο από τους απειλητικούς κώδικες που ανιχνεύθηκαν το προηγούμενο έτος. Ειδικοί λένε ότι αυτές οι επιθέσεις θα πάρουν μια πιο κατευθυνόμενη μορφή, θα είναι πιο περίπλοκες αυτές οι επιθέσεις και πιο διαδεδομένος στο μέλλον Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, οι επιστήμονες στην τεχνολογία των υπολογιστών και επικοινωνιών που εργάζονται να ξανασχεδιάσουν το Διαδίκτυο προσπαθούν να 40 Ο CYBERCITIZEN ΣΤΟ CYBERSPACE