ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Γ Ε Ρ Μ Α Ν Ι Α Bερολίνο, 11 Σεπτεμβρίου 2008 Γενικά Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έχει έκταση τ. χλμ και συνορεύει διά ξηράς με την Αυστρία, την Ελβετία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, τη Δανία, την Πολωνία και την Τσεχία. Το μήκος στη Γερμανία των κυριωτέρων ποταμών που τη διασχίζουν έχει ως εξής: Ρήνος 865 χλμ, Έλβας 700 χλμ, Δούναβης 647 χλμ και Μάιν 542 χλμ. Οι αντίστοιχες επιφάνειες των κυριωτέρων λιμνών της είναι της Μπόντενζεε (Κωνσταντία) 572 τ. χλμ, της Μύριντζ 110 τ. χλμ και της Κίμζεε 80 τ. χλμ. Ο πληθυσμός της χώρας είναι 82,2 1 εκ. κάτοικοι (40,3 άνδρες και 41,9 εκ. γυναίκες), εκ των οποίων 20 εκ. συνταξιούχοι. Η προσδοκία ζωής ανέρχεται σε 76,9 έτη για τους άνδρες και σε 82,3 έτη για τις γυναίκες. Το 15% του πληθυσμού έχει ηλικία μικρότερη των 15 και το 17% μεγαλύτερη των 65 ετών, όμως παρατηρείται σταθερή γήρανση του πληθυσμού. Το 88% του πληθυσμού ζει σε πόλεις, οι πολυπληθέστερες των οποίων είναι κατά σειρά το Βερολίνο (3,4 εκ.), το Αμβούργο (1,7 εκ.), το Μόναχο (1,3 εκ.), η Κολωνία ( ), η Φρανκφούρτη ( ) και η Στουτγκάρδη ( ). Οι κάτοικοι (8,2% του συνολικού πληθυσμού) είναι αλλοδαποί, κυρίως Τούρκοι ( ), 2 Ιταλοί ( ), Πολωνοί ( ), Σέρβοι/Μαυροβούνιοι ( ), Έλληνες ( ), 3 Κροάτες ( ), Ρώσσοι ( ) και Αυστριακοί ( ). Άλλοι 1,5 εκ. προέρχονται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ υπάρχουν επίσης Ασιάτες, με πρώτους τους Βιετναμέζους (83.333), Αφρικανοί, με πρώτους τους Μαροκκινούς (67.989), Αμερικάνοι, κυρίως από τις ΗΠΑ (99.891) κ. ά. Η μέση διάρκεια παραμονής των αλλοδαπών στη χώρα είναι 17,7 έτη. Οι 1,3 εκ. εξ αυτών γεννήθηκαν στη Γερμανία. Οι αριθμοί αυτοί δεν περιλαμβάνουν άτομα, τα οποία εκτός της πρώτης υπηκοότητάς τους έχουν αποκτήσει και τη γερμανική υπηκοότητα. Στην περίοδο πολιτογραφήθηκαν Γερμανοί πολίτες αλλοδαποί (μη συμπεριλαμβανομένων των Γερμανών που δεν είχαν γερμανική υπηκοότητα), από τους οποίους οι είχαν προηγουμένως υπηκοότητα τουρκική. Άλλοι Τούρκοι είχαν πολιτογραφηθεί Γερμανοί πολίτες στη δεκαετία , ενώ μικρότερος αριθμός είχε πολιτογραφηθεί στα προηγούμενα χρόνια. Στο 1 Την Η μέση ηλικία τους είναι 34 έτη και η μέση διάρκεια παραμονής τους στη Γερμανία 21,5 έτη. Το 33,6% αυτών γεννήθηκαν στη Γερμανία. Οι είναι άρρενες. 3 Η μέση ηλικία τους είναι 40 έτη και η μέση διάρκεια παραμονής τους στη Γερμανία 25 έτη. Το 27,6% αυτών γεννήθηκαν στη Γερμανία. Οι είναι άρρενες. 1

2 χρονικό διάστημα ζήτησαν πολιτικό άσυλο στη Γερμανία άτομα με κύριες χώρες προέλευσης τις Σερβία/Μαυροβούνιο, Τουρκία και Ιράκ. Στη διάρκεια εννέα ετών, , μετανάστευσαν στη Γερμανία περίπου 5,4 εκ. αλλοδαποί, κυρίως από τις Πολωνία, Ρωσσία και Τουρκία. Από ισχύει νέος νόμος για την παραμονή και εργασία των αλλοδαπών στη Γερμανία, που περιορίζει τις δυνατότητες εισδοχής και απασχόλησης πρόσθετων αλλοδαπών. Στο σχολικό έτος 2006/2007 υπήρχαν στα σχολεία της Γερμανίας αλλοδαποί μαθητές (9,6% του συνόλου). Όσον αφορά την εσωτερική μετανάστευση, στη διάρκεια των ετών η συνολική απώλεια πληθυσμού στην επικράτεια της τέως Ανατ. Γερμανίας υπέρ της επικράτειας της Δυτ. Γερμανίας ανήλθε σε άτομα. Σύμφωνα με σχετική μελέτη, το εργατικό δυναμικό στην επικράτεια της τέως Ανατ. Γερμανίας πρόκειται μέχρι το 2050 να μειωθεί από 10 εκ. σε 4,5 εκ. άτομα. Διοικητικά η Γερμανία διαιρείται σε 16 ομόσπονδες χώρες: Χώρες Πρωτεύουσες Έκταση Πληθυσμός Έλληνες σε τ. χλμ. σε χιλιάδες Αμβούργο Αμβούργο Βάδη-Βυρτεμβέργη Στουτγκάρδη Βαυαρία Μόναχο Βερολίνο Βερολίνο Βόρειος Ρηνανία-Βεστφαλία Ντύσελντορφ Βρανδεμβούργο Πότσνταμ Βρέμη Βρέμη Έσση Βίζμπαντεν Θουριγγία Έρφουρτ Κάτω Σαξωνία Αννόβερο Μεκλενβούργο-Πομμερανία Σβερίν Ρηνανία-Παλατινάτο Μάιντζ Σααρλάνδη Σααρμπρύκεν Σάξεν-Άνχαλτ Μαγδεβούργο Σαξωνία Δρέσδη Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν Κίελο ΓΕΡΜΑΝΙΑ Βερολίνο Κάθε ομόσπονδη χώρα διαθέτει δικό της κοινοβούλιο, δική της κυβέρνηση και δική της σημαία. Στο τέλος του 2007 οι περισσότεροι αλλοδαποί ζούσαν στη Βόρειο Ρηνανία- Βεστφαλία ( ), στη Βάδη-Βυρτεμβέργη ( ) και στη Βαυαρία ( ), αλλά τα ψηλότερα ποσοστά συμμετοχής αλλοδαπών στον πληθυσμό των ομόσπονδων χωρών είχαν το Αμβούργο (13,3%), το Βερολίνο (12,7%) και η Βρέμη (12,2%). Το 2007 μετανάστευσαν στο εξωτερικό Γερμανοί (2006: ) με κύριους προορισμούς την Ελβετία (20.329), τις ΗΠΑ (14.208) και την Πολωνία (10.392). Τέτοιος μεγάλος αριθμός Γερμανών μεταναστών είχε να καταγραφεί από το Μεταξύ αυτών μετανάστευσαν στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα επέστρεψαν επίσης Έλληνες μετανάστες (2006: ). 2

3 Τα μέλη του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου (Bundestag), το οποίο είναι το ανώτατο ομοσπονδιακό όργανο, είναι κανονικά 598, όμως το εκλογικό σύστημα δίνει τη δυνατότητα ανάλογα με τις προσωπικές ψήφους υπέρ των υποψηφίων βουλευτών (δεδομένου ότι υπάρχουν ψήφοι για τα κόμματα και προσωπικοί ψήφοι για τους υποψήφιους βουλευτές) να προστίθενται επί πλέον έδρες. Μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2005 οι βουλευτές στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο είναι 614. Εκτός από το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο υπάρχει και το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (Bundesrat), που αποτελείται από μέλη των κυβερνήσεων των ομόσπονδων χωρών (ο αριθμός των μελών είναι ανάλογος με τον πληθυσμό των ομόσπονδων χωρών) και σκοπό έχει τη σύμπραξη των τελευταίων σε θέματα νομοθεσίας, διοίκησης της ομοσπονδίας και Ευρ. Ένωσης. Σήμερα τα μέλη του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου είναι 69. Γενικά οικονομικά Η Γερμανία κατέχει ηγετική θέση στο οικονομικό γίγνεσθαι, τόσο στο πλαίσιο της ΕΕ όσο και παγκοσμίως, δεδομένου ότι διαθέτει το τρίτο μεγαλύτερο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν στον κόσμο (προηγούνται οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία). Στην παγκόσμια κατάταξη ανταγωνιστικότητας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) φιγουράρει στην πέμπτη θέση μεταξύ 131 χωρών (προηγούνται ΗΠΑ, Ελβετία, Δανία, Σουηδία). Επίσης, σύμφωνα με πίνακα κατάταξης με βάση την πιστοληπτική ικανότητά της, τον Μάρτιο 2007 βρισκόταν στην έβδομη θέση παγκοσμίως. Όμως, σύμφωνα με την έκθεση του UNDP 2007/2008, που αφορά το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης και στηρίζεται σε στοιχεία του έτους 2005, σε σύνολο 177 εξεταζομένων χωρών η Γερμανία βρισκόταν στην 22 η θέση (η Ελλάς στην 24 η, η Κύπρος στην 28 η ) με δώδεκα χώρες της ΕΕ να προηγούνται αυτής. Το 2005 το κατά μέσο όρο ετήσιο καθαρό εισόδημα ενός νοικοκυριού ανερχόταν σε Έναντι του 1991 υπάρχει ονομαστική αύξηση 30%, όμως στην πραγματικότητα υπάρχει μείωση 2%. Στα τελευταία χρόνια παρατηρείται επισήμως αύξηση της φτώχειας σε όλες τις περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με την «Έκθεση για τη φτώχεια» της γερμανικής κυβέρνησης, που ανακοινώθηκε τον Μάιο 2008 το ποσοστό των ανθρώπων που ζεί κάτω από το όριο της φτώχειας είναι 13%. Φτωχός θεωρείται αυτός που έχει διαθέσιμο εισόδημα κατώτερο του 60% του μέσου εισοδήματος, ποσό που αντιστοιχεί σε 781 μηνιαίως. Επίσης, η ψαλίδα πλουσίων-φτωχών ανοίγει περισσότερο. Τα ανήκοντα στο κατώτερο 50% των νοικοκυριών κατέχουν λιγώτερο του 4% του καθαρού πλούτου, ενώ τα ανήκοντα στο πλουσιότερο 10% κατέχουν το 47% του πλούτου. Η ιδιωτική κατανάλωση παρουσίασε το 2007 ετήσια μείωση 0,4 %. Στο 2007 οι πτωχεύσεις στο σύνολό τους ( ) αυξήθηκαν 2% σε σχέση με το 2006, όμως οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων (29.160) μειώθηκαν αντίστοιχα 14,6%. Στο πρώτο εξάμηνο του 2008 οι πτωχεύσεις στο σύνολό τους (77.225) μειώθηκαν σε ετήσια βάση 9,3%, ενώ οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων (14.650) μειώθηκαν 8,3%. 3

4 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε τρέχουσες τιμές κατά ομόσπονδες χώρες (2007): Χώρες Δισ. Ετήσια % μεταβολή Κατά κεφαλή Βόρειος Ρηνανία-Βεστφαλία 529,4 2, Βαυαρία 434,0 2, Βάδη-Βυρτεμβέργη 353,0 2, Έσση 216,7 2, Κάτω Σαξωνία 206,6 1, Ρηνανία-Παλατινάτο 104,4 2, Σαξωνία 92,4 2, Αμβούργο 89,0 2, Βερολίνο 83,6 1, Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν 72,3 1, Σάξεν-Άνχαλτ 51,0 2, Βρανδεμβούργο 52,6 2, Θουριγγία 48,1 1, Μεκλενβούργο-Πομμερανία 34,3 2, Σααρλάνδη 29,9 2, Βρέμη 26,5 2, ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2.423,8 2, Πηγή: : Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία. Η Γερμανία εξακολουθεί να πρωτοστατεί στις οικονομικές εξελίξεις της ΕΕ, στηριζόμενη κυρίως στην τεχνολογική υπεροχή της πολύ γερής βιομηχανικής της βάσης, στην εξωστρέφεια της οικονομίας της σε συνδυασμό με το μέγεθος της εσωτερικής της αγοράς και στη γεωγραφική της θέση, η οποία ευρισκόμενη στο κέντρο της ΕΕ της εξασφαλίζει ένα σοβαρό συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τους άλλους σημαντικούς οικονομικούς εταίρους της. Τον Σεπτέμβριο 2007 υπήρχαν σε ολόκληρη τη χώρα 39,5 εκ. νοικοκυριά, εκ των οποίων τα 14,9 ενός ατόμου και τα 24,6 εκ. τουλάχιστον δύο ατόμων. Η πραγματική ετήσια ποσοστιαία εξέλιξη του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) κατά τα πρόσφατα χρόνια παρουσιάζεται ως εξής: 2003: -0,2% 2004: 1,2% 2005: 0,8% 2006: 3% 2007: 2,5% 2008: 1,5% (πρόβλ.). Σε τρέχουσες τιμές και με ετήσια αύξηση 2,5% το ΑΕΠ έφθασε κατά το 2007 στα δισ. (2006: δισ., 2005: δισ., 2004: δισ., 2003: δισ. ). Το δημόσιο έλλειμμα ως ποσοστό επί του ΑΕΠ παρουσιάζει την εξής εξέλιξη: 2003:-4% 2004:-3,8% 2005:-3,4% 2006:-1,6% 2007:-1,1% (εκτίμ.) Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ παρουσιάζει την εξής εξέλιξη: 2003: 63,8% 2004: 65,6% 2005: 67,8% 2006: 67,5% Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, που στηρίζεται στις σημερινές ευνοϊκές εξελίξεις, το 2011 για πρώτη φορά μετά το 1989 η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν θα χρειαστεί να καταφύγει σε δανεισμό. 4

5 Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά την τελευταία τετραετία παρουσίασε την ακόλουθη εξέλιξη (σε εκ. ): 2003: : : : : Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό % του ΑΕΠ είχε ως εξής: 2003: 2,4 2004: 3,6 2005: : 4,4 2007: 6,7 Τον Δεκέμβριο 2007 ο αριθμός των δηλωμένων ανέργων ήταν , μειωμένος κατά σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2006 (-15,7%), ενώ το ποσοστό ανεργίας ήταν 8,1% (Δεκ. 2006: 9,6%). Το 15,2% των ανέργων ήταν αλλοδαποί, αλλά ο αριθμός τους ( ) ήταν μειωμένος κατά 12,8% σε σχέση με τον Δεκέμβριο Όσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή της ανεργίας, οι άνεργοι στην επικράτεια της τέως Δυτ. Γερμανίας ήταν (6,7%) και στην επικράτεια της τέως Ανατ. Γερμανίας (13,7%). Τα ψηλότερα ποσοστά ανεργίας είχαν οι ομόσπονδες χώρες Μεκλενβούργο-Πομμερανία (15,1%) και Σάξεν-Άνχαλτ (14,6%) και τα χαμηλότερα η Βάδη-Βυρτεμβέργη (4,3%) και η Βαυαρία (4,6%). Τον Αύγουστο 2008 ο αριθμός των δηλωμένων ανέργων ήταν , μειωμένος κατά σε σχέση με τον Αύγουστο 2007, ενώ το ποσοστό ανεργίας ήταν 7,6% (Αύγουστος 2007: 8,8%). Όσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή της ανεργίας, οι άνεργοι στην επικράτεια της τέως Δυτ. Γερμανίας ήταν (6,3%) και στην επικράτεια της τέως Ανατ. Γερμανίας (12,8%). Τα ψηλότερα ποσοστά ανεργίας είχαν οι ομόσπονδες χώρες Βερολίνο (13,8%) και Σάξεν-Άνχαλτ (13,6%) και τα χαμηλότερα η Βαυαρία (3,9%) και η Βάδη-Βυρτεμβέργη (4,1%). Σημειώνεται, ότι η στατιστική καταγραφή των ανέργων δεν περιλαμβάνει τα άτομα ηλικίας άνω των 58 ετών (ακόμη και αν λαμβάνουν επίδομα ανεργίας), τα άτομα που εργάζονται σε δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες με ειδικό καθεστώς αμειβόμενοι συμβολικά με 1 την ώρα και κάποιες άλλες μικρότερες κατηγορίες μη απασχολουμένων ατόμων. Επίσης, δεν περιλαμβάνει τους μερικώς απασχολούμενους, ο αριθμός των οποίων το 2007 έφθασε στις (2006: ). Συνολικά, με το σχετικά νέο επίσημο σύστημα καταγραφής των ανέργων εκτιμάται ότι δεν έχουν καταγραφεί περίπου 1,5 εκ. άτομα που δεν απασχολούνται και θα ήθελαν να έχουν απασχόληση χωρίς να υπολογίζονται σε αυτούς και συνταξιούχοι. Ο αριθμός των απασχολουμένων το 2007 ήταν 39,7 εκ. (μέσος όρος), ενώ το Δεκέμβριο 2007 ήταν 40,15 εκ. και τον Ιούνιο ,20 εκ. Το 60% των απασχολουμένων απασχολούνται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση θα διαθέσει περί τα 25 δισ. για επενδύσεις και οικονομικές ενισχύσεις με σκοπό την αναζωογόνηση της οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, για τους έχοντες ηλικία μεταξύ 55 και 64 ετών και ικανούς για εργασία το ποσοστό των εργαζομένων είναι 43%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη Σουηδία είναι 72,5%, στη Νορβηγία 69,7%, στην Ελβετία 67,3% και στην Ιαπωνία 65,8%. Τον Μάρτιο 2007 ψηφίστηκε νομοσχέδιο που προβλέπει συνταξιοδότηση στα 67 αντί στα 65. Ο νέος νόμος θα αρχίσει εφαρμοζόμενος σταδιακά το 2012 και η διαδικασία συνταξιοδότησης στα 67 θα ολοκληρωθεί το Ο αριθμός των συνταξιούχων είναι 20 εκ. και βαίνει αυξανόμενος. Μετά από αρκετά χρόνια δόθηκε αύξηση στις συντάξεις από 1 ης Ιουλίου Η αύξηση είναι 0,54%. Γίνεται προσπάθεια καταπολέμησης της ανεργίας μέσω αύξησης της ανταγωνιστικότητας των μεγάλων βιομηχανιών. Αρκετές επιχειρήσεις κατέληξαν σε συμφωνίες με τους εργαζόμενους για αύξηση του χρόνου εργασίας και μείωση των 5

6 αμοιβών τους, ώστε να μειωθούν τα έξοδα προσωπικού και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Υπογραμμίζεται, ότι σύμφωνα με τη Στατιστική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία, το μέσο ωριαίο κόστος εργασίας στη βιομηχανία στο τέταρτο τρίμηνο του 2007 ήταν στη Γερμανία 33. Από τις χώρες-μέλη της ΕΕ μόνο το Βέλγιο (35,90 ), η Σουηδία (34,60 ) και η Δανία (33,50 ) εμφανίζονται σε σχετικό πίνακα με ψηλότερο κόστος εργασίας, ενώ άλλες βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες εμφανίζονται με αισθητά χαμηλότερο κόστος: Ην. Βασίλειο 27,40, Αυστρία 30,40. Σημαντικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας αποτελούν αφενός η ραγδαία υποκατάσταση εργαζομένων πλήρους απασχόλησης με εργαζόμενους μερικής απασχόλησης, αφετέρου η μεταφορά θέσεων εργασίας από τη Γερμανία στο εξωτερικό. Το 14% των γερμανικών επιχειρήσεων με άνω των 100 εργαζομένων μετέφεραν μεταξύ 2001 και 2006 θέσεις εργασίας στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, στο διάστημα αυτό μεταφέρθηκαν από μεγάλες επιχειρήσεις (π.χ. ΑEG, Bosch, Adidas) θέσεις εργασίας στο εξωτερικό, κυρίως στις νέες χώρες-μέλη της ΕΕ στην ανατολική Ευρώπη, στην Κίνα, στις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες και στην Ινδία. Στο 2007 η ετήσια ονομαστική αύξηση του κύκλου εργασιών του χονδρεμπορίου ήταν 2,4% και η πραγματική 0,3%. Στο πρώτο επτάμηνο του 2008 και σε σχέση με το πρώτο επτάμηνο του 2007 η ονομαστική αύξηση ήταν 10,8% και η πραγματική 4,1%. Αντίστοιχα, στο 2007 η αξία του κύκλου εργασιών του λιανεμπορίου εμφάνισε ετήσια πραγματική μείωση 2,2% και ονομαστική 1,2%. Στο πρώτο επτάμηνο του 2008 η ετήσια ονομαστική αύξηση ήταν 2,2%, αλλά υπήρξε πραγματική μείωση 0,5%. Οι μέσες ακαθάριστες ετήσιες αποδοχές των πλήρως απασχολουμένων στη βιομηχανία, στο εμπόριο, στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στις ασφάλειες στο 2004 έφθασαν στα Ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο 2007 σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2006 ήταν 2,8% (Δεκ. 2006/Δεκ.2005: 1,4%). Ο πληθωρισμός του 2007 είναι ο ψηλότερος των 13 τελευταίων ετών και οφείλεται κυρίως στις τιμές των καυσίμων. Τον Ιούλιο 2008 ο ετήσιος πληθωρισμός είχε ανέβει στο 3,3%. Από υπάρχει αύξηση του ΦΠΑ από 16% σε 19% και ταυτόχρονη αύξηση φορολογίας εισοδήματος από 42% σε 45% για ετήσια εισοδήματα που ξεπερνούν τα για ανύπαντρους και τα για παντρεμένους. Βιομηχανία - Ενέργεια Στο 2006 η βιομηχανία απασχολούσε 7,4 εκ. εργαζόμενους και συνέβαλε κατά 24% στη δημιουργία του ΑΕΠ (1970: 37%). Κύριοι βιομηχανικοί κλάδοι στη Γερμανία είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, βιομηχανία ηλεκτρολογικών και ηλεκτρονικών προϊόντων, οι μηχανοκατασκευές, η χημική βιομηχανία και η βιομηχανία ειδών διατροφής. Το 2007 η παραγωγή επιβατικών αυτοκινήτων έφθασε στα 5,7 εκ. οχήματα εμφανίζοντας ετήσια αύξηση 6%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν 11%. Η αντίστοιχη αύξηση για τα φορτηγά φορτίου μέχρι 6 τόννους ήταν 12% για την παραγωγή και 24% για τις εξαγωγές, ενώ οι εξαγωγές φορτηγών μεγαλύτερου φορτίου αυξήθηκαν 11%. Άνω του 70% της παραγωγής της αυτοκινητοβιομηχανίας εξάγεται. Τα δύο στα τρία 6

7 ακριβά αυτοκίνητα που πωλούνται στην Ευρώπη είναι γερμανικής κατασκευής. Οι απασχολούμενοι στον κλάδο τον Απρίλιο 2008 έφθασαν στις , 2% περισσότεροι σε σχέση με τον Απρίλιο Το 2007 η αξία του κύκλου εργασιών του κλάδου παραγωγής ηλεκτρολ./ηλεκτρονικών προϊόντων παρουσίασε νέα ετήσια αύξηση φθάνοντας στα 184 δισ.. Στο πρώτο τετράμηνο 2008 η αντίστοιχη ετήσια αύξηση ήταν 6%. Στον κλάδο των μηχανοκατασκευών στο πρώτο τρίμηνο 2008 καταγράφηκε ετήσια αύξηση της παραγωγής 11,6%. Ιδιαίτερα αυξημένες ήταν οι παραγγελίες εσωτερικού. Ο αριθμός των απασχολουμένων στον κλάδο είναι Στο 2007 η παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα σημείωσε ρεκόρ με 48,55 εκ. τόν. και αύξηση 2,8% σε σχέση με το Το 70% της παραγωγής εξάγεται. Στο ίδιο έτος η παραγωγή ακατέργαστου σιδήρου έφθασε στα 31,1 εκ. τ. σημειώνοντας αντίστοιχη αύξηση 2,3% σε σχέση με το Στο πρώτο οκτάμηνο του 2008 η παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα μειώθηκε σε ετήσια βάση 1%, ενώ η μείωση της παραγωγής του ακατέργαστου σιδήρου έφθασε στο 2,7%. Η παραγωγή προϊόντων της χημικής βιομηχανίας παρουσίασε το 2007 ετήσια αύξηση 4,5%, όμως ο ρυθμός αύξησης σε ετήσια βάση έπεσε στο πρώτο εξάμηνο 2008 στο 3%. Ο βιομηχανικός κλάδος ειδών διατροφής αριθμούσε το 2007 περίπου επιχειρήσεις με εργαζόμενους και η αξία του κύκλου εργασιών του έφθασε στα 147,6 δισ. (ετήσια πραγματική αύξηση 2,4 %). Ο κύκλος εργασιών στο εσωτερικό της χώρας αυξήθηκε 4,9% φθάνοντας στα 111,3 δισ.. Η Γερμανία παραμένει σταθερά τρίτη δύναμη (προηγούνται οι ΗΠΑ και η Κίνα) στην παραγωγή μπύρας με ετήσια παραγωγή που ξεπερνά τα 105 εκ. εκατόλιτρα. Στη Γερμανία υπήρχαν το μονάδες παραγωγής ζύθου, εκ των οποίων οι 627 βρίσκονταν στη Βαυαρία. Στο 2007 οι εισαγωγές αργού πετρελαίου έφθασαν στα 106,7 εκ. τ. (2006: 109,4 εκ. τ.) και πραγματοποιήθηκαν κυρίως από τη Ρωσσία (33,9 εκ. τ.), τη Νορβηγία (16,8 εκ. τ.), το Ην. Βασίλειο (13,6 εκ. τ.) και τη Λιβύη (10,9 εκ. τ.). Στο ίδιο έτος, οι εισαχθείσες ποσότητες φυσικού αερίου έφθασαν στα TJ και σε σχέση με το 2006 ήταν μειωμένες 5,6%. Κύριες προμηθεύτριες χώρες ήταν η Ρωσσία ( TJ), η Νορβηγία ( TJ) και οι Κάτω Χώρες ( TJ). Η γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται σε διάσταση απόψεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ό,τι αφορά τις παραμέτρους εφαρμογής του Σχήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων μετά το Η γερμανική κοινωνία ενστερνίζεται τους στόχους μείωσης των εκπομπών ρύπων και την αύξηση της παραγομένης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα έως τώρα αποτελέσματα είναι από τα θετικότερα παγκοσμίως. Ωστόσο, η γερμανική οικονομία στηρίζεται κυρίως στη βαριά βιομηχανία, που χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση ενέργειας και αντίστοιχα υψηλές εκπομπές ρύπων. Οι προτάσεις της Ευρ. Επιτροπής για αγορά των δικαιωμάτων ρύπων αντί της δωρεάν παραχώρησης από το 2012 και για αναβολή της λήψης απόφασης έως το 2011 περί των κλάδων που θα εξαιρεθούν έχει προκαλέσει αφ ενός δριμείες αντιδράσεις στη Γερμανία, αφ ετέρου αναστολή λήψης επενδυτικών αποφάσεων ή και υλοποίησης άλλων σε κρίσιμους τομείς, όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Εξάλλου ζητήματα, όπως η δημιουργία νέων μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η πώληση των δικτύων μεταφοράς και 7

8 η κατασκευή εκατοντάδων χιλιομέτρων νέων γραμμών υπερυψηλής τάσης, αναζητούν πιεστικά λύσεις καθώς τα επόμενα χρόνια αναμένεται η παραγωγή να υστερεί της ζήτησης με αυξανόμενο ρυθμό, ενώ ταυτόχρονα το δίκτυο μεταφοράς βρίσκεται ήδη σε κατάσταση κορεσμού. Η γερμανική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται στο επίπεδο των 550 δισ. κιλοβατωρών ετησίως. Παράλληλα, η γερμανική κυβέρνηση προσπαθεί να αποκομίσει τα μέγιστα οφέλη από την ηγετική θέση που κατέχουν οι γερμανικές εταιρείες στον τομέα των ανανεωσίμων πηγών ενέργειας καθώς ήδη εξάγουν τεχνολογία αιχμής σε όλο τον κόσμο. Στόχος είναι η ίδρυση εντός του 2008 ενός νέου διεθνούς οργανισμού για θέματα Ανανεωσίμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) υπό την προτεινόμενη επωνυμία IRENA (Ιnternational Renewable Energy Agency). Το φθινόπωρο 2008 αναμένεται να πραγματοποιηθεί το ιδρυτικό συνέδριο του νέου Οργανισμού, η έδρα του οποίου θα επιδιωχθεί από την γερμανική κυβέρνηση να βρίσκεται στη Γερμανία. Όσον αφορά την αιολική ενέργεια, η Γερμανία είναι πρώτη στον κόσμο. Μεταξύ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η αιολική ενέργεια βρίσκεται για πρώτη φορά στην πρώτη θέση με 45% και ακολουθεί η συμβολή των υδροηλεκτρικών μονάδων με 38%. Η Γερμανία διαθέτει 17 μονάδες πυρηνικών αντιδραστήρων για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά δεν προβλέπεται κατασκευή νέων. Η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε τον Ιανουάριο 2007 να κλείσουν μέχρι το 2018 τα ορυχεία λιθάνθρακα. Η απόφαση αυτή προβλέπεται όμως να επανεξεταστεί το Σήμερα λειτουργούν στη Γερμανία οκτώ ορυχεία λιθάνθρακα που απασχολούν άτομα. Το 2006 οι εξορυχθείσες ποσότητες λιθάνθρακα ήταν περίπου 21 εκ. τόννοι (2005: 25 εκ. τόννοι). Η Γερμανία παραμένει σταθερά πρώτη στον κόσμο σε εξόρυξη λιγνίτη (περίπου 180 εκ. τ. ετησίως). Γεωργία Κτηνοτροφία Η αξία της γεωργικής παραγωγής του έτους 2006 ήταν 40 δισ., εκ των οποίων το 48,8% αφορά τη ζωική παραγωγή, το 46,8% τη φυτική παραγωγή και το 4,4% γεωργικές υπηρεσίες. Στο 2006 απασχολήθηκαν στη γεωργία 1,2 εκ. άτομα. Ο αριθμός των γεωργικών επιχειρήσεων τον Μάιο 2006 περιορίστηκε στις από τις που ήταν τον Μάιο Στο ίδιο χρονικό διάστημα αυξήθηκε το μέσο μέγεθος τους από 40,5 εκτάρια σε 43,1 εκτάρια, ενώ η διαθέσιμη για γεωργικούς σκοπούς επιφάνεια της χώρας ήταν περίπου 16,9 εκ. εκτάρια, εκ των οποίων 12 εκ. εκτάρια αγροί. Ο αριθμός των οικολογικών επιχειρήσεων ήταν και η μέση έκταση τους 47,4 εκτάρια. Πάνω από το 80% των οικολογικών επιχειρήσεων εκτρέφουν επίσης ζώα, κυρίως βοοειδή, χοίρους και πρόβατα. Οι πλήρως απασχολούμενοι στη γεωργία τον Σεπτέμβριο 2006 κέρδιζαν κατά μέσο όρο ακαθάριστα 1.548, 0,3% λιγώτερα απ ότι τον Σεπτέμβριο Η πιο σημαντική καλλιέργεια είναι των δημητριακών καλύπτοντας γύρω στο 58% της συνολικής αγροτικής έκτασης. Η καλλιέργεια σίτου καλύπτει περίπου 25% της καλλιεργήσιμης έκτασης δημητριακών και ακολουθεί σε σημασία το κριθάρι. Το 2005 η παραγωγή σίτου έφθασε στα 23,8 εκ. τ. και του κριθαριού στα 11,7 εκ. τ. 8

9 Η παραγωγή πατάτας στο 2007 ξεπέρασε τα 11 εκ. τ. Η παραγωγή μήλων έφθασε στο 1 εκ. τόννους, ενώ σαφώς μικρότερα είναι τα μεγέθη για τη φράουλα ( τ.), τα δαμάσκηνα ( τ.), τα αχλάδια ( τ.) και τα κεράσια ( τ.). Στο 2007 η παραγωγή λαχανικών εκτιμάται ότι έφθασε στα 3,1 εκ. τόννους ξεπερνώντας την παραγωγή ρεκόρ του έτους Στην καλλιέργεια λαχανικών πρώτα από άποψη όγκου παραγωγής βρίσκονται τα καρόττα. Η παραγωγή σπαραγγιών έχει αυξηθεί και η έκταση καλλιέργειάς τους είναι η μεγαλύτερη καλύπτοντας 19% της καλλιεργούμενης με λαχανικά έκτασης στη χώρα. Στην κτηνοτροφία πρωτεύοντες ρόλους έχουν τα βοοειδή και οι χοίροι. Τον Μάιο 2008 υπήρχαν στη Γερμανία 26,8 εκ. χοίροι και περίπου 13 εκ. βοοειδή, εκ των οποίων 4,2 εκ. γαλακτοφόρες αγελάδες. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός βοοειδών βρίσκεται στη Βαυαρία. Η παραγωγή κρέατος το 2007 έφθασε στο ύψος-ρεκόρ των 7,3 εκ. τόννων (5 εκ. τ. χοιρινό, 1,2 εκ. τ. βοδινό και μοσχαρίσιο και 1,1 εκ. τ. από πουλερικά). Άμεσες επενδύσεις Με βάση το γερμανικό ισοζύγιο πληρωμών η ετήσια αξία των προσφάτων ξένων αμέσων επενδύσεων στη Γερμανία, σε εκ., εμφανίζεται ως εξής: Τον Ιούλιο 2007 ο ελληνικός όμιλος S&B εξαγόρασε εργοστάσιο επεξεργασίας μπεντονίτη στο Neuss. Η αξία εξαγοράς ανήλθε στα 4 εκ.. Αντίστοιχα, η εξέλιξη της αξίας των γερμανικών αμέσων επενδύσεων στο εξωτερικό έχει, σε εκ., ως εξής: Στο 2005 οι μεγαλύτερες γερμανικές άμεσες επενδύσεις έγιναν στις ΗΠΑ (5.591 εκ. ), στη Γαλλία (4.663 εκ. ) και στο Βέλγιο (3.543 εκ. ), ενώ στο 2004 είχαν γίνει στην Ιταλία ( εκ. ), στις ΗΠΑ (7.080 εκ. ) και στο Ην. Βασίλειο (5.011 εκ. ). Οι μεγαλύτερες ξένες άμεσες επενδύσεις που έγιναν στη Γερμανία είχαν ως χώρες προέλευσης την Ιταλία ( εκ. ), το Λουξεμβούργο ( εκ. ) και τις Κάτω Χώρες (7.895 εκ. ), ενώ στο 2004 οι αντίστοιχες χώρες προέλευσης ήταν οι Κάτω Χώρες (3.480 εκ. ), η Γαλλία (3.354 εκ. ) και το Ην. Βασίλειο (2.862 εκ. ). Στο 2006, σύμφωνα με μελέτη της ΙΒΜ και με βάση δείγμα επιχειρηματικών επενδύσεων, η Γερμανία, ως χώρα προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, βρισκόταν παγκοσμίως στην όγδοη θέση όσον αφορά τον αριθμό των ξένων επενδύσεων που αποφασίστηκε να γίνουν. Στις πρώτες τρεις θέσεις βρίσκονταν κατά σειρά οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ινδία. Μεταξύ των χωρών της Ευρώπης η Γερμανία καταλαμβάνει την τρίτη θέση με πρώτες το Ην. Βασίλειο και τη Γαλλία. Όσον αφορά την κατάταξη με βάση τον αριθμό των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν από τις εν λόγω επενδύσεις η Γερμανία βρίσκεται μεταξύ των χωρών της Ευρώπης στην εννάτη θέση. Ως κύριοι ξένοι επενδυτές στη Γερμανία εμφανίζονται οι ΗΠΑ, οι Κάτω Χώρες και η Ελβετία, κυρίως στους τομείς τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών, στο βιομηχανικό εξοπλισμό και στην αυτοκινητοβιομηχανία. 9

10 Εξωτερικό εμπόριο Για πέμπτο συνεχές έτος η Γερμανία πραγματοποίησε στο 2007 τις μεγαλύτερες εξαγωγές στον κόσμο. Η πρόσφατη εξέλιξη του γερμανικού εξωτερικού εμπορίου έχει ως εξής, σε εκ. : Έτη Γερμαν. εισαγωγές Γερμαν. εξαγωγές Εμπορικό Βαθμός κάλυψης ισοζύγιο εισαγ. από εξαγωγ ,3% ,1% ,2% ,7% ,4% 2008 (7μηνο) ,4% Πηγή: Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία της Γερμανίας Το 2007 η αξία των εξαγωγών παρουσίασε ετήσια αύξηση 8,5% (2006: 13,7%), ενώ η αξία των εισαγωγών αυξήθηκε αντίστοιχα 5,2% (2006: 16,5%). Το εμπορικό πλεόνασμα σημείωσε ετήσια αύξηση 23,6% (2006: 2,3%). Η αξία των γερμανικών εξαγωγών στις χώρες της ΕΕ ήταν 627,5 δισ. και στις χώρες της ευρωζώνης 414,9 δισ.. Οι αντίστοιχες αξίες στις γερμανικές εισαγωγές ήταν 459,9 δισ. και 305,5 δισ.. Η αξία των εξαγωγών σε τρίτες χώρες ήταν 341,5 δισ. και των εισαγωγών από αυτές 267,8 δισ.. Σημειώνεται η σημαντική ετήσια αύξηση των εξαγωγών στη Ρωσσία (+20,6%) και η μείωση των εξαγωγών στις ΗΠΑ (-5,9%). Στην τετραετία το ποσοστό αύξησης των γερμανικών εξαγωγών ήταν κάθε χρόνο μεγαλύτερο του ποσοστού αύξησης του παγκόσμιου εμπορίου. Η Γαλλία διατηρεί σταθερά την πρώτη θέση τόσο στον πίνακα προορισμού των γερμανικών εξαγωγών όσο και στον πίνακα προέλευσης των γερμανικών εισαγωγών. OI ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Εκ. ΕΞΑΓΩΓΕΣ Εκ. Χώρες Χώρες Γαλλία Γαλλία Κάτω Χώρες ΗΠΑ Κίνα Ην. Βασίλειο ΗΠΑ Iταλία Iταλία Κάτω Χώρες Ην. Βασίλειο Αυστρία Βέλγιο Βέλγιο Αυστρία Ισπανία Ελβετία Ελβετία Ρωσσία Πολωνία EΛΛΑΣ ΕΛΛΑΣ ΚΥΠΡΟΣ ΚΥΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΝΟΛΟ

11 Οι τρεις κυριώτερες κατηγορίες προϊόντων που εξήχθησαν είχαν ως εξής: Γερμανικές εξαγωγές έτους 2007 Ποσοστό % στο σύνολο Ετήσια % αύξηση Αυτοκίνητα και ανταλλακτικά 18,7 8,6 Μηχανήματα 14,3 6,7 Χημικά προϊόντα 13,2 6,9 Εξωτερικό εμπόριο της Γερμανίας στο 2007 κατά ομόσπονδη χώρα (αξία σε εκ. ). Χώρα προορισμού/προέλευσης Εισαγωγές Εξαγωγές Σύνολο Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν Αμβούργο Κάτω Σαξωνία Βρέμη Βόρειος Ρηνανία-Βεστφαλία Έσση Ρηνανία-Παλατινάτο Βάδη-Βυρτεμβέργη Βαυαρία Σααρλάνδη Βερολίνο Βρανδεμβούργο Μεκλενβούργο-Πομμερανία Σαξωνία Σαξωνία-Άνχαλτ Θουριγγία Αξία εμπορευμ. μη κατανεμημ. σε κάποια ομόσπ. χώρα Στο 2007 η Γερμανία συμμετείχε σε 275 διεθνείς εκθέσεις στο εξωτερικό και αντίστοιχα στο 2008 συμμετέχει σε 288 εκθέσεις. Εμπορικές σχέσεις Γερμανίας - Βαλκανίων Το εμπόριο μεταξύ της Γερμανίας και των βαλκανικών χωρών είναι σχετικά περιορισμένο και εμφανίζει σημαντικό έλλειμμα σε βάρος των βαλκανικών χωρών. Το 2007 οι γερμανικές εισαγωγές από τις βαλκανικές χώρες με εκ. (2006: εκ. ) κάλυψαν το 2,4% (2006: 2,5%) της συνολικής αξίας των εισαγωγών της Γερμανίας, ενώ οι αντίστοιχες γερμανικές εξαγωγές με εκ. (2006: εκ. ) κάλυψαν το 3,7% (2006: 3,8%) της συνολικής αξίας των εξαγωγών της. Πρώτος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας στα Βαλκάνια είναι η Τουρκία, στην οποία βρίσκονται εγκατεστημένες περίπου επιχειρήσεις με γερμανική συμμετοχή. 11

12 ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ (σε εκ. ). Εισαγωγές Εξαγωγές Χώρες Χώρες ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΑΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΣΕΡΒΙΑ ΣΕΡΒΙΑ ΠΓΔΤΜ ΒΟΣΝΙΑ & ΕΡΖΕΓ ΒΟΣΝΙΑ & ΕΡΖΕΓ ΠΓΔΤΜ ΜΟΛΔΑΒΙΑ ΜΟΛΔΑΒΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΟΣΟΒΟ - 9 ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ 4 8 ΚΟΣΟΒΟ - 89 Εμπορικές σχέσεις Ελλάδος - Γερμανίας Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας έχουν υποστεί τις συνέπειες των γενικωτέρων κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών στην τέως «Ανατολική» Ευρώπη, που ακολούθησαν την κατάρρευση του συστήματος της κατευθυνόμενης οικονομίας και την ανάδυση νέων ελεύθερων αγορών, που λειτουργούν με ανοικτά σύνορα και μακριά από πολιτικές αποφάσεις. Το γεγονός της ανάδυσης νέων αγορών έστρεψε το ενδιαφέρον ενός μεγάλου αριθμού Ελλήνων εξαγωγέων στις κοντινές αγορές των Βαλκανίων, όπου τα ελληνικά προϊόντα έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε σχέση με τη Γερμανία και είναι γενικά πιο ανταγωνιστικά σε σχέση με τα ομοειδή προϊόντα των μεγαλύτερων ανταγωνιστών μας (ειδικά στα τρόφιμα) Ισπανών και Ιταλών, με συνέπεια να μειωθεί στα πρόσφατα χρόνια το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών με προορισμό τη Γερμανία και να αυξηθεί σημαντικά η αξία των εξαγωγών μας στις χώρες των Βαλκανίων. Ιδιαίτερα με το άνοιγμα της γερμανικής αγοράς στα φθηνά προϊόντα των χωρών της τέως «Ανατολικής» Ευρώπης, ο ανταγωνισμός έγινε οξύτερος και τα περιθώρια κέρδους για τους εξαγωγείς μας στένεψαν δεδομένου μάλιστα, ότι τις εμπορικές σχέσεις Ελλάδος - Γερμανίας επηρέασαν αρνητικά και οι εξελίξεις στην τέως Γιουγκοσλαβία, αυξάνοντας το χρόνο και το κόστος μεταφοράς των ελληνικών προϊόντων. Η στροφή προς τις αγορές των Βαλκανίων εκ μέρους των Ελλήνων εξαγωγέων έγινε προφανώς λόγω ύπαρξης σε αυτές διευρυμένων περιθωρίων κέρδους με αποτέλεσμα σήμερα, με βάση τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε. που αφορούν το 2007, η αξία των ελληνικών εξαγωγών στις τέως κομμουνιστικές χώρες των Βαλκανίων, με μόνο 50 εκ. χαμηλής αγοραστικής δύναμης καταναλωτές, να καλύπτει το 18,1% της συνολικής αξίας των ελληνικών εξαγωγών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό της αξίας των ελληνικών εξαγωγών στη Γερμανία συρρικνώθηκε από 25,1% στο έτος 1988 (οι εξαγωγές αυτές αφορούσαν μόνο τη Δυτ. Γερμανία των 61 εκ. καταναλωτών) στο 11,5% στο 2007 (στη σημερινή Γερμανία των 82,2 εκ. καταναλωτών). Από την άλλη μεριά δεν συνέβη το ίδιο με τις ελληνικές εισαγωγές με συνέπεια τη διεύρυνση του σχετικού εμπορικού ελλείμματος της Ελλάδος. 12

13 Η εξέλιξη των εμπορικών σχέσεων Γερμανίας - Ελλάδος μετά το 2002 εμφανίζεται ως εξής, σε εκ. : Έτη Γερμαν. εισαγωγές Γερμαν. εξαγωγές Εμπορικό Βαθμός κάλυψης από την Ελλάδα στην Ελλάδα ισοζύγιο εξαγ. από εισαγωγ , , ,4 26,9% , , ,2 23,3% , , ,0 27,6% , , ,8 27,7% , , ,0 25,3% 2008 (6μηνο) 971, , ,4 22,9% Πηγή: Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία της Γερμανίας Η στασιμότητα στις γερμανικές εισαγωγές από την Ελλάδα στο 2007 οφείλεται σε μείωση της αξίας στην κατηγορία τρόφιμα & ποτά, που αντισταθμίστηκε από αύξηση της αξίας στα φάρμακα, στα σιδεροκράματα και στα ημιέτοιμα προϊόντα αλουμινίου. Το 2007, σύμφωνα με τα επίσημα γερμανικά στοιχεία, οι εισαγωγές της Γερμανίας από την Ελλάδα αφορούσαν κυρίως τρόφιμα αξίας 452 εκ. (2006: 514 εκ. ), μεταξύ των οποίων νωπά φρούτα & λαχανικά 169 εκ., κονσέρβες φρούτων & λαχανικών 133 εκ., τυριά και λοιπά γαλακτοκομικά προϊόντα 52 εκ., φυτικά έλαια 30 εκ. και παρασκευάσματα από δημητριακά 25 εκ.. Αισθητή αύξηση παρουσίασαν στο 2007 οι γερμανικές εισαγωγές τσιπούρας και λαβρακίου ιχθυοτροφείων. Η αξία των εισαγωγών ετοίμων ενδυμάτων από την Ελλάδα με 203 εκ. εμφανίζεται, σε σχέση με το 2006, μειωμένη κατά 18 εκ.. Το 42% της αξίας αυτής αφορά βαμβακερά ενδύματα. Άλλες σημαντικές εισαγωγές της Γερμανίας από την Ελλάδα στο 2007 αφορούν φάρμακα (210 εκ. ), σιδηροκράματα (149 εκ. ), ημιέτοιμα προϊόντα αλουμινίου (90 εκ. ), ηλεκτρογεννήτριες (73 εκ. ), οινοπνευματώδη ποτά (51 εκ. ), κλωστοϋφαντουργικά (43 εκ. ), ημιέτοιμα προϊόντα χαλκού (33 εκ. ), μέρη αυτοκινήτων (31 εκ. ), ηλεκτρολογικά υλικά (28 εκ. ) και χημικά ημιέτοιμα προϊόντα (26 εκ. ). Οι γερμανικές εξαγωγές στην Ελλάδα στο 2007 αφορούσαν πρωτίστως τελικά προϊόντα, κυρίως οχήματα οδικής μεταφοράς προσώπων και εμπορευμάτων (1.142 εκ. ) και ανταλλακτικά αυτών (276 εκ. ), διάφορα μηχανήματα, ημιεπεξεργασμένα προϊόντα, είδη διατροφής και απόλαυσης (κυρίως γαλακτοκομικά προϊόντα αξίας 249 εκ. και κρέατα & αλλαντικά (139 εκ. ), φαρμακευτικά προϊόντα (577 εκ. ), συσκευές & εγκαταστάσεις μετάδοσης πληροφοριών (239 εκ. ), μηχανές γραφείου & επεξεργασίας στοιχείων (266 εκ. ), ηλεκτρολογικά υλικά (214 εκ. ), πλαστικά είδη (183 εκ. ), ηλεκτρογεννήτριες (177 εκ. ), πλαστικές ύλες (155 εκ. ) κ. ά. Στο πρώτο εξάμηνο του 2008 και σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2007 η αξία των γερμανικών εισαγωγών από την Ελλάδα μειώθηκε 2,7% φθάνοντας στα 971,2 εκ., ενώ η αξία των γερμανικών εξαγωγών στην Ελλάδα παρουσίασε αύξηση 4,2%. Στις γερμανικές εισαγωγές από την Ελλάδα εμφανίζονται αυξημένες αξίες στα τρόφιμα και στις βιομηχανικές πρώτες ύλες και μείωση στα ημιέτοιμα και τελικά βιομηχανικά προϊόντα. Συγκεκριμένα στα τυριά (6.310 τόννοι, 31,2 εκ. ) υπάρχει αύξηση 24% σε ποσότητα και 30,5% σε αξία, γεγονός που αποδίδεται στην οριστική διευθέτηση του θέματος της φέτας. Στα νωπά φρούτα (εκτός εσπεριδοειδών), η αξία των οποίων έφθασε στα 27,4 εκ., η αύξηση είναι 50% και στα παρασκευάσματα από δημητριακά (20,2 εκ. ) η αύξηση είναι 119%. Όμως στα φυτικά έλαια (σχεδόν αποκλειστικά ελαιόλαδο) υπάρχει μείωση 27% στην ποσότητα και 25% στην αξία, η οποία περιορίστηκε στα 12,7 εκ.. Στα φαρμακευτικά προϊόντα (114,3 εκ. ) παρατηρείται αύξηση 12%, στα ημιέτοιμα προϊόντα από χαλκό (24,3 εκ. ) 91%, στα ημιέτοιμα χημικά (17,2 εκ. ) 51%, στους σωλήνες από σίδερο 13

14 και χάλυβα (9,8 εκ. ) 57% και στον ακατέργαστο βάμβακα (6,6 εκ. ) 80%. Μείωση 38% υπάρχει στα σιδεροκράματα, η αξία των οποίων έπεσε στα 42,8 εκ.. Στα στατιστικά στοιχεία του 2007 απεικονίζεται η σημασία στις εμπορικές σχέσεις Ελλάδος - Γερμανίας της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, της οποίας οι εισαγωγές κάλυψαν το 29,2% της συνολικής αξίας των γερμανικών εισαγωγών από την Ελλάδα. Οι γερμανικές εισαγωγές καπνού από την Ελλάδα κατά την τριετία είχαν ως εξής (ποσότητες σε τόννους, αξίες σε εκ. ): Ποσότητα Αξία Ποσότητα Αξία Ποσότητα Αξία Η εξέλιξη στην πενταετία των κύριων γερμανικών εισαγωγών νωπών φρούτων και λαχανικών από την Ελλάδα εμφανίζεται ως εξής, σε τόννους: Προϊόντα Πορτοκάλια Σταφύλια επιτρ Αγγούρια Καρπούζια Σπαράγγια Βερύκοκκα Μανταρίνια Ακτινίδια Πιπεριές Νεκταρίνια Ροδάκινα Φράουλες Κεράσια Πηγή: Στατιστική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Γερμανίας. Σημειώνεται, ότι οι συνολικές εισαγωγές φρούτων στη Γερμανία το 2007 έφθασαν στα 4,8 εκ. τόν., κυρίως μπανάνες (1,3 εκ. τ.), μήλα ( τ.), πορτοκάλια ( τ.), σταφύλια ( τ.), ροδάκινα/νεκταρίνια ( τ.), αχλάδια ( τ.) και φράουλες ( τ.). Αντίστοιχα, οι συνολικές εισαγωγές λαχανικών έφθασαν στα 3 εκ. τ., κυρίως τομάτες ( τ.), αγγούρια/αγγουράκια βιομηχανίας ( τ.), πιπεριές ( τ.) και κρεμμύδια ( τ.). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε. στο 2007 η Γερμανία παρέμεινε πρώτος προορισμός των ελληνικών εξαγωγών καλύπτοντας 11,5% της συνολικής αξίας των ελληνικών εξαγωγών (2006: 11,3%) με ετήσια αύξηση 5,4%. Παρέμεινε επίσης στην πρώτη θέση μεταξύ των χωρών προέλευσης των ελληνικών εισαγωγών καλύπτοντας το 12,8% της αξίας του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών (2006: 12,5%) με ετήσια αύξηση 12,2%. Το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδος είναι το μεγαλύτερο σε διμερές επίπεδο με όλες τις χώρες του κόσμου και καλύπτει το 13,4% του συνολικού εμπορικού ελλείμματός της στο

15 Στον ακόλουθο πίνακα φαίνεται η πρόσφατη εξέλιξη των εμπορικών σχέσεων Ελλάδος - Γερμανίας με βάση τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε. (σε εκ. ). Έτη Ελλην. εξαγωγές Ελλην. εισαγωγές Εμπορικό Βαθμός κάλυψης στη Γερμανία από τη Γερμανία ισοζύγιο εισαγ. από εξαγωγές , , ,3 31,1% , , ,7 28,8% , , ,2 29,7% , , ,0 29,5% , , ,1 27,8% 2008 (εξάμηνο) 969, , ,8 26,4% Μεταφορές Συγκοινωνίες Το συνολικό μήκος του οδικού δικτύου της χώρας είναι χλμ, εκ των οποίων χλμ αυτοκινητόδρομοι και χλμ εθνικοί οδοί. Υπάρχουν επίσης ποδηλατόδρομοι συνολικού μήκους χλμ. Το αντίστοιχο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας έχει συνολικό μήκος χλμ. Με βάση τον όγκο φορτίων που διακινούνται στα γερμανικά λιμάνια (χωρίς να περιλαμβάνονται φορτία της ποταμοπλοΐας), τα τρία κυριώτερα λιμάνια είναι κατά σειρά του Αμβούργου, της Βρέμης/Μπρέμερχαφεν και του Βιλχελμσχάφεν. Το συνολικό μήκος του δικτύου ποταμοπλοΐας είναι χλμ με αντίστοιχα κυριώτερα λιμάνια το Ντούισμπουργκ και το Μαγδεμβούργο. Το Αμβούργο παραμένει το τρίτο κυριώτερο λιμάνι της Ευρώπης με πρώτα το Ρόττερνταμ και την Αμβέρσα. Η Γερμανία διαθέτει συνολικά 18 διεθνή αεροδρόμια και με βάση τον αριθμό των διακινουμένων επιβατών το αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης είναι το πιο σημαντικό και ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Δεύτερο σε σημασία είναι το αεροδρόμιο του Μονάχου. Τουρισμός Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού η Γερμανία ήταν το 2006 έβδομη στον κόσμο με βάση τα έσοδα από τον τουρισμό (32,8 δισ. $, ετήσια αύξηση 11,3%) και έβδομη με βάση τον αριθμό αφίξεων τουριστών (23,6 εκ., ετήσια αύξηση 9,6 %). Οι κυριώτερες τουριστικές πόλεις της Γερμανίας είναι το Βερολίνο, το Μόναχο και το Αμβούργο. Πρώτες χώρες προορισμού των Γερμανών τουριστών είναι η Ισπανία, η Ιταλία και η γειτονική τους Αυστρία. Το 2007 οι επιβάτες που ταξίδευσαν μέσω γερμανικών αεροδρομίων (αφίξεις και αναχωρήσεις) ήταν 163,5 εκ., αυξημένοι 6,2% σε σχέση με το Οι ταξιδιώτες εξωτερικού ήταν 139,5 εκ., δηλαδή 6,2% περισσότεροι απ ότι το Ιδιαίτερα μεγάλος ήταν ο αριθμός των ταξιδιωτών από και προς την Ισπανία (21,9 εκ.), το Ην. Βασίλειο (11,5 εκ.), την Ιταλία (10,9 εκ.) και την Τουρκία (9,9 εκ.). Η αντίστοιχη κίνηση από και προς την Ελλάδα ήταν 4,9 εκ. επιβάτες. Με προορισμό το εξωτερικό πέταξαν από γερμανικά αεροδρόμια 69,7 εκ. ταξιδιώτες (4 εκ. περισσότεροι σε σχέση με το 2006, +6,1%), από τους οποίους οι 53,9 εκ. είχαν ευρωπαϊκούς προορισμούς. Πρώτοι προορισμοί ήταν η Ισπανία με 11 εκ. ταξιδιώτες (+3,4%) και η Ιταλία (5,5 εκ., 15

16 +2,8%). Η Ελλάς με 2,5 εκ. εμφάνισε αύξηση 3,7% παρά το γεγονός ότι κλασσικοί ελληνικοί προορισμοί σημείωσαν μείωση (Κρήτη , -2,9%, Ρόδος , -1,4%, Κέρκυρα , -2,7%). Επίσης η Κύπρος με είχε μείωση 2,5%. Η Τουρκία με 5 εκ. ταξιδιώτες (συμπεριλαμβανομένων των Τούρκων της Γερμανίας) εμφάνισε αύξηση 7,2%. Η Βουλγαρία με εμφάνισε αύξηση 2,7%, ενώ μεγάλο ποσοστό αύξησης παρουσίασε η Ρουμανία ( , +45,4%). Αύξηση παρουσίασε και η Κροατία ( , +8,2%). Αφρικανικούς προορισμούς είχαν 2,9 εκ. ταξιδιώτες, εκ των οποίων 1,3 εκ. (+17,1%) πέταξαν στην Αίγυπτο, (-6,4%) στην Τυνησία και (+21%) στο Μαρόκκο. Οι ασιατικοί προορισμοί (6,2 εκ.) είχαν αύξηση 8%, με πρώτο προορισμό τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα ( , +17,3%) και δεύτερο την Κίνα ( , +9%). Στις ΗΠΑ πέταξαν 4,8 εκ. (+8,6%). Το 2007 ο αριθμός των διανυκτερεύσεων στα υφιστάμενα κάμπινγκ ήταν 21,8 εκ., αυξημένος σε σχέση με το 2006 κατά 1%. Συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση Στην περίοδο η Γερμανία θα παραμείνει ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του κοινοτικού προϋπολογισμού καλύπτοντας το 20,5% των συνολικών εσόδων του. Με τη διεύρυνση της ΕΕ από την 1η Μαΐου 2004 τα γερμανικά σύνορα προς Ανατολάς έπαυσαν να είναι και σύνορα της ΕΕ και η Γερμανία βρίσκεται σε κεντρικότερη και πιο ευνοϊκή, από οικονομική άποψη, περιοχή της τελευταίας. Όμως, οι περιοχές κατά μήκος των συνόρων με την Πολωνία και την Τσεχία είναι ιδιαίτερα αδύναμες οικονομικά και λόγω εγγύτητας προς τις δύο αυτές χαμηλού εργατικού κόστους χώρες δεν είναι σε θέση να προσελκύσουν νέες επενδύσεις. Η διεύρυνση της ΕΕ του 2004 συνέβαλε αισθητά στη μεταφορά θέσεων εργασίας από τη Γερμανία στις γειτονικές χώρεςεταίρους χαμηλών εργατικών αμοιβών. Με τα δεδομένα της ΕΕ των 25, όσον αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η Γερμανία κάλυπτε στο 2004 το 108% του κοινοτικού μέσου όρου. Προοπτικές της γερμανικής οικονομίας και της ελληνο-γερμανικής συνεργασίας Σύμφωνα με εκτιμήσεις Γερμανών οικονομολόγων η γερμανική οικονομία έχασε τον ρυθμό της και μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους δεν πρόκειται να σημειώσει περαιτέρω ανάπτυξη. Σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2008 η οικονομική ανάπτυξη μειώθηκε 0,5%. Κύριοι παράγοντες της οικονομικής στασιμότητας είναι η εντός του δευτέρου τριμήνου 2008 αύξηση των τιμών του αργού πετρελαίου και ο πληθωρισμός. Η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία καλύπτει το 60% του ΑΕΠ, συνεχίζει να είναι πολύ αδύναμη, ενώ περιορίστηκε και η ζήτηση από το εξωτερικό που δημιούργησε την οικονομική ανάκαμψη κατά τη διάρκεια του Η Γερμανία είναι μεν «παγκόσμια πρωταθλήτρια» στις εξαγωγές, όμως το εξωτερικό της εμπόριο υφίσταται τις επιδράσεις των χωρών φθηνών εργατικών και αρκετά τμήματα προϊόντων που εξάγονται ως τελικά από τη Γερμανία έχουν εισαχθεί προηγουμένως σε αυτήν. Έτσι το made in Germany είναι κατά ένα αυξανόμενο ποσοστό πλασματικό. Χαρακτηριστικό είναι, ότι στο 2005, το ποσοστό της ετήσιας αύξησης των εξαγωγών έπεσε στο 7,5% (2004: 10,1%), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό αύξησης των εισαγωγών αυξήθηκε στο 8,7% (2004: 7,7%). Επίσης, κατά το 2006 οι εξαγωγές αυξήθηκαν ετησίως 13,7%, ενώ η αντίστοιχη αύξηση 16

17 των εισαγωγών ήταν 16,5%. Παρά τη μικρή ετήσια αύξηση του εμπορικού πλεονάσματος στο 2006 κατά 3,7 δισ., την τριετία σημειώθηκε μείωση του ποσοστού κάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές (2004: 127,1%, 2005: 125,2%, 2006: 122,1%). Το 2007 παρουσιάστηκε μια σαφής βελτίωση με ετήσια αύξηση των εξαγωγών 8,5% και των εισαγωγών 5,2%, αλλά φαίνεται ότι δεν επρόκειτο για κάτι μονιμότερο και οι αρνητικές εξελίξεις στη διεθνή οικονομία επηρεάζουν ήδη αρνητικά τη γερμανική οικονομία, αν και σε περιορισμένο βαθμό. Επίσης, μετά την περικοπή των κοινωνικών δαπανών (κυρίως με τον περιορισμό του χρόνου χορήγησης, αλλά και του ίδιου του ύψους των βοηθημάτων στους ανέργους,) περιορίζεται περαιτέρω η ιδιωτική κατανάλωση και φυσικά ο βαθμός αξιοποίησης του υφιστάμενου παραγωγικού δυναμικού, γεγονός που δεν ενθαρρύνει επενδυτικές πρωτοβουλίες στο εσωτερικό της χώρας με άμεσο κίνδυνο αύξηση της ανεργίας. Οι στο 2006 κατά μέσο όρο 5,9 εκ. απασχολούμενοι σε βιομηχανίες με πάνω από 20 εργαζόμενους ήταν λιγώτεροι σε σχέση με το 2005 (-0,6%). Η μη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας παραμένει κύριο πρόβλημα, ενώ το γερμανικό επενδυτικό ενδιαφέρον στρέφεται περισσότερο προς το εξωτερικό. Παράλληλα η κυβέρνηση ακολουθεί συγκρατημένη δημοσιονομική πολιτική για να μη δημιουργηθεί εκ νέου δημοσιονομικό έλλειμμα πέραν του επιτρεπτού 3% σε σχέση με το ΑΕΠ, όπως είχε συμβεί στην τετραετία Η ετήσια έκθεση του Νοεμβρίου 2007 με τις προγνώσεις των «πέντε σοφών» εμπειρογνωμόνων για την οικονομία στο 2008 φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Να μη χαθεί ότι έχει επιτευχθεί» δεδομένου ότι οι πραγματογνώμονες έκριναν ότι μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση αναιρούν μέρος των επιτευγμάτων που έγιναν μέχρι σήμερα. Τέτοια μέτρα είναι π.χ. η καθιέρωση ελαχίστου μισθού και η αύξηση του χρόνου πληρωμής επιδόματος ανεργίας. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Γερμανίας, μετά από πραγματική ετήσια αύξηση 2,9% στο 2006 και 2,5% στο 2007 προβλέπεται να σημειώσει στο 2008 αντίστοιχη αύξηση 1,7%. Βασικοί λόγοι της αναμενόμενης μειωμένης αύξησης είναι το ισχυρά ανατιμημένο ευρώ και η ραγδαία αύξηση της τιμής του αργού πετρελαίου. Η πρόγνωση ότι η μείωση των δηλωμένων ανέργων κάτω του επιπέδου των 3,4 εκ. θα συνέβαλε σε ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης (σε σχέση με το 2007), που με τη σειρά της θα συνέβαλε κατά αυξημένο ποσοστό στην αύξηση του ΑΕΠ του 2008 δεν επιβεβαιώθηκε και με δεδομένη πλέον τη ζήτηση από το εξωτερικό λόγω της διεθνούς συγκυρίας έγιναν αρμοδίως αναπροσαρμογές προς τα κάτω όσον αφορά τον αναμενόμενο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας στο Οι εκτιμήσεις για τις ετήσιες αυξήσεις εξαγωγών και εισαγωγών στo 2008 εμφανίζονται ως εξής: Εξαγωγές 8,5% 6% Εισαγωγές 5,2% 6,5% Η αναμενόμενη επιβράδυνση του ρυθμού της οικονομικής ανάπτυξης αντανακλάται και στην αναμενόμενη εξέλιξη του ρυθμού των επενδύσεων σε βιομηχανικό εξοπλισμό: ,3% 8,2% 3,4% Όσον αφορά τις προοπτικές των ελληνικών εξαγωγών στη Γερμανία είναι λιγώτερο καλές συγκριτικά με την τελευταία πενταετία, παρά το μέγεθος της γερμανικής αγοράς, την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και τους υφιστάμενους από πολλές δεκαετίες εμπορικούς δεσμούς μεταξύ ελληνικών και γερμανικών επιχειρήσεων. Η κρίση που περνά η γαστρονομία επιδρά δυσμενώς στις εισαγωγές τροφίμων και ποτών από την Ελλάδα (κυρίως των κρασιών). Υπογραμμίζεται, ότι σχεδόν 50% των 17

18 εργαζομένων Ελλήνων της Γερμανίας απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα στο χώρο της γαστρονομίας. Από την άλλη πλευρά, παρά το γεγονός ότι ο κύκλος εργασιών των εστιατορίων παρουσίασε στο 2006 και στο 2007, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, πραγματικές ετήσιες μειώσεις 2% και 4,9% και στο πρώτο πεντάμηνο του ,8% αντίστοιχα, υπάρχει βάση αισιοδοξίας ότι η πορεία των ελληνικών εξαγωγών τροφίμων στο προβλεπτό μέλλον θα παραμείνει τουλάχιστον σταθερή. Υπάρχουν ενδείξεις που δικαιολογούν μία αισιοδοξία όσον αφορά τις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων δεδομένου ότι πολλά είδη εξάγονται σήμερα σε μικρές ποσότητες, ενώ στα πρόσφατα έτη έχει αυξηθεί ο αριθμός των προϊόντων από την κατηγορία «τρόφιμα» που εξάγονται στη Γερμανία και αναμένεται η αύξηση των εξαγομένων ποσοτήτων των συγκεκριμένων ειδών (π.χ. προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας). Με τη σταδιακή βελτίωση της οικονομικής κατάστασης και της ανατολικής Γερμανίας και την αύξηση των καταναλωτικών δαπανών των κατοίκων της εν λόγω ακόμη οικονομικά καθυστερημένης περιοχής αναμένεται να αυξηθεί η σχετική ζήτηση, που θα επεκτείνει τα υπάρχοντα στη δυτική Γερμανία δίκτυα διανομής και συνεπώς τη ζήτηση για περισσότερα καταναλωτικά προϊόντα και από την Ελλάδα. Σήμερα στην περιοχή της τέως Ανατ. Γερμανίας κινούνται κάπως μόνο οι αγορές της Λειψίας, της Δρέσδης και λίγους μήνες του έτους της τουριστικής παραθαλάσσιας περιοχής. Επίσης, μία πιο δυναμική παρουσία στις παγκοσμίου εμβελείας διεθνείς εκθέσεις που γίνονται στη Γερμανία εκτιμάται ότι θα βελτιώσει τις εξαγωγικές επιδόσεις της Ελλάδος στη συγκεκριμένη χώρα. Πλεονέκτημα στις εμπορικές και ευρύτερα στις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών συνιστά το γεγονός ότι και οι δύο χώρες ανήκουν στη ζώνη του ευρώ. Συντάκτης: Γεώργιος Ε. Δουδούμης Γεν. Σύμβουλος Ο.Ε.Υ. Α 18

19 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Griechische Botschaft Προξενικό Τμήμα Πρεσβείας Jäger Str , Berlin Griechische Botschaft, Tηλ. (004930) Φαξ: Konsularabteilung Wittembergplatz 3a, Berlin Τηλ.: (004930) Φαξ: ΓΡΑΦΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Βερολίνο Μόναχο Griechische Botschaft Griechisches Generalkonsulat Wirtschafts- und Handelsabteilung Wirtschafts- und Handelsabteilung Kurfürsten Str. 130, Berlin Schwanthaler Str. 5, München Tηλ.: (004930) Φαξ: Tηλ.: (004989) Φαξ: Ντύσελντορφ Griechisches Generalkonsulat Wirtschafts- und Handelsabteilung Grafenberger Allee 128A Duesseldorf Tηλ.: ( ) , Φαξ: ΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΞΕΝΕΙΑ Γενικό Προξενείο Αμβούργου Griechisches Generalkonsulat Νeue ABC Str. 10, Hamburg Tηλ.: (004940) Φαξ: Γενικό Προξενείο Αννοβέρου Griechisches Generalkonsulat Gellertstr. 43, Hannover Tηλ.: ( ) Φαξ: Γενικό Προξενείο Κολωνίας Γενικό Προξενείο Λειψίας Griechisches Generalkonsulat Griechisches Generalkonsulat Venloerstr , Kommandant-Trufanow-Str Koeln Leipzig Tηλ.: ( ) Φαξ: Tηλ. ( ) Φαξ Γενικό Προξενείο Μονάχου Γενικό Προξενείο Ντύσελντορφ Griechisches Generalkonsulat Griechisches Generalkonsulat Moehlstr. 22 Grafenberger Allee 128A München Duesseldorf Tηλ.: (004989) Φαξ: Tηλ( ) Φαξ: Γενικό Προξενείο Στουτγκάρδης Γενικό Προξενείο Φρανκφούρτης Griechisches Generalkonsulat Griechisches Generalkonsulat Hauptstaetterstr. 54, Stuttgart Zeppelinallee 43, Frankfurt Tηλ.: ( ) Φαξ: Tηλ.:(004969) Φαξ:

20 ΛΟΙΠΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ Επίτιμο Προξενείο Νυρεμβέργης Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος Griechisches Ηonorarkonsulat Agricultural Bank of Greece Hallplatz 23-25, Nürnberg Mainzer Landstr. 47, Frankfurt Tηλ.: ( ) Φαξ: Tηλ.:(004969) Φαξ: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού Γερμανο-Ελληνικός Επιχειρ. Σύνδεσμος Griechische Zentrale für Fremdenverkehr Deutsch-Hellenische Wirtschaftsvereinigung, DHW Neue Mainzer Str. 22, Frankfurt Gothaer Allee 2, Köln Tηλ. (004969) Φαξ: Τηλ.: ( ) Φαξ: , ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ Oμοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας και Τεχνολογίας Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie Scharnhorststr , Berlin Tηλ.: , Φαξ: Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών Bundesministerium der Finanzen Wilhelmstr. 97, Berlin Tηλ.: Φαξ: (004930) Ομοσπονδιακό Υπουργείο Διατροφής, Γεωργίας και Προστασίας του Καταναλωτή Bundesministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Verbraucherschutz Wilhelmstr. 54, Berlin, Τηλ.: , Φαξ: Oμοσπονδιακό Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υπηρεσιών Bundesministerium für Arbeit und Soziales Wilhelmstr. 49, Berlin Τηλ.: , Φαξ: Ένωση Γερμανικών Επιμελητηρίων Deutscher Industrie- und Handelskammertag (DIHK) e.v. Breite Strasse 29, Berlin Tηλ.: (004930)203080, Φαξ: Ομοσπονδιακός Σύνδεσμος Χονδρικού και Εξωτερικού Εμπορίου Bundesverband des Deutschen Gross- und Aussenhandels e.v. Am Weidendamm 1 A, Berlin Tηλ.: (004930) , Φαξ: info@bga.de Κεντρική Επιτροπή Διεθνών Εκθέσεων και Συνεδρίων στη Γερμανία AUMA Ausstellungs- und Messe-Ausschuss der Deutschen Wirtschaft Littenstraße 9, Berlin Postfach: , Berlin Tηλ.: (004930)240000, Φαξ: info@auma.de Ομοσπονδιακός Σύνδεσμος Βιομηχανιών Bundesverband der Deutschen Industrie e.v. Breite Straße 29, Berlin Τηλ.: (004930)20280 Φαξ: