ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΡΝΟ C.N.C. OKUMA

Transcript

1 ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΡΝΟ C.N.C. OKUMA 1. ΕΚΚΙΝΗΣΗ ιακόπτης ισχύος ΟΝ (βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του τόρνου) ιακόπτης control ON (βρίσκεται επάνω στο control του τόρνου) Μετά το πάτηµα αυτού του διακόπτη, το σύστηµα κάνει αυτοέλεγχο και όταν ολοκληρωθεί µας φέρνει στη χειροκίνητη λειτουργία (MANUAL). Το χειριστήριο του τόρνου (Σχήµα 1) αποτελείται από την οθόνη, που χρησιµεύει για να επικοινωνεί ο χειριστής µε το σύστηµα, και τα διάφορα πλήκτρα-διακόπτες για να εκτελούµε διάφορες λειτουργίες καθώς και γράµµατα-αριθµούς για να γράφουµε τα προγράµµατα κοπής. ΟΘΟΝΗ Σχήµα 1. CONTROL OFF CONTROL ON - 1 -

2 Εκκίνηση προγράµµατος κοπής Γρήγορη χειροκίνητη κίνηση αξόνων Επιλογή άξονα για χειροκίνητη λειτουργία Ακρίβεια µετακίνησης αξόνων Χειροκίνητη περιστροφή τσοκ Προσωρινή διακοπή εκτέλεσης προγραµµάτων Emergency stop Χειροκίνητη λειτουργία µε επιλεγόµενη ακρίβεια Αυξοµείωση προγραµµατιζόµενων στροφών στο τσοκ Αυξοµείωση προγραµµατιζόµενης πρόωσης κοπής Σχήµα

3 Σχήµα 3. Χειροκίνητη περιστροφή µύλου Άνοιγµα-κλείσιµο θυρών τόρνου - 3 -

4 2. ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΤΟΡΝΟΥ (υπάρχουν αντίστοιχα πλήκτρα επάνω στο χειριστήριο - βλ. Σχήµα 4) ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΤΟΡΝΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΑΡΙΘΜΟΙ Σχήµα 4. Οι βασικές λειτουργίες του τόρνου είναι: α) Χειροκίνητη λειτουργία (MANUAL) - 4 -

5 Σχήµα 5. Με τη λειτουργία αυτή µετακινούµε χειροκίνητα το µύλο µε τα εργαλεία κατά τους άξονες Χ, Ζ. Η µετακίνηση είναι συνεχής µε τα πλήκτρα ή βηµατικά µε το χειροστρόφαλο. - Περιστρέφουµε το τσοκ (για να περιστραφεί το τσοκ πρέπει να είναι κλειστοί οι σφιχτήρες) - Περιστρέφουµε το µύλο µε τα εργαλεία για χειροκίνητη επιλογή κάποιου εργαλείου. - Ψυκτικό ON-OFF για χειροκίνητη λειτουργία - Τοποθέτηση του µηδενικού σηµείου αναφοράς και των διαφορών των εργαλείων µε τη βοήθεια των αντίστοιχων βασικών λειτουργιών. (ZERO SET και TOOL DATA). β) Λειτουργία αναγραφής-αποθήκευσης προγράµµατος κοπής (EDIT) Σχήµα 6. Για να γράψουµε ένα νέο πρόγραµµα, πατάµε το πλήκτρο EDIT AUX. Η εγγραφή και αποθήκευση ενός νέου προγράµµατος κοπής γίνεται µε τρεις τρόπους: 1. Γράφοντας το πρόγραµµα κοπής µε το πληκτρολόγιο του συστήµατος ελέγχου (control) του τόρνου. Πριν βγούµε από τη λειτουργία αυτή, πρέπει να αποθηκεύσουµε πρώτα το πρόγραµµα - 5 -

6 κοπής που µόλις πληκτρολογήσαµε, γιατί αλλιώς δεν αποθηκεύεται αυτόµατα στη µνήµη του υπολογιστή. 2. Μεταφορά και αποθήκευση ενός προγράµµατος κοπής (µε το ίδιο όνοµα ή διαφορετικό) από δισκέτα 3,5 σε λειτουργικό περιβάλλον MS-DOS, µέσω ενός floppy disk που βρίσκεται επάνω στο control. 3. Μεταφορά και αποθήκευση ενός προγράµµατος κοπής από άλλο εξωτερικό Η/Υ µέσω «σειριακής επικοινωνίας RS-232». Πριν ξεκινήσει η εγγραφή ενός νέου προγράµµατος κοπής µέσω πληκτρολογίου, πρέπει να δώσουµε σε αυτό ένα όνοµα µε το οποίο θα καταχωρηθεί στη µνήµη. Η διόρθωση ενός προγράµµατος κοπής γίνεται µόνο µέσα στη λειτουργία EDIT. γ) Λειτουργία αυτόµατης εκτέλεσης του προγράµµατος κοπής (AUTO) Σχήµα 7. Για να εκτελέσουµε ένα πρόγραµµα κοπής πατάµε το πλήκτρο AUTO. Όντας µέσα σε αυτή τη λειτουργία καλούµε το πρόγραµµα κοπής, που θέλουµε να εκτελέσουµε, µέσω του ονόµατος που έχει αποθηκευτεί στη µνήµη του υπολογιστή. (Στη λειτουργία αυτή δεν µπορούµε να κάνουµε διορθώσεις στο πρόγραµµα. Αυτές µπορούν να γίνουν µόνο στη - 6 -

7 λειτουργία EDIT). Για να εκτελεστεί το πρόγραµµα πατάµε το πλήκτρο START. Πριν κάνουµε πραγµατική κοπή σε κοµµάτι, µπορούµε να κάνουµε (3) τεστ του προγράµµατος, προσοµοιώνοντας τη διαδικασία της κοπής. Η ανωτέρω διαδικασία είναι απαραίτητη και χρήσιµη για να εντοπίσουµε τυχόν συντακτικά ή κατασκευαστικά λάθη στο πρόγραµµα. Και τα τρία τεστ γίνονται µε τη µηχανή κλειδωµένη µέσω των πλήκτρων ENTER LOCK και MACHINE LOCK, πατώντας και τα δύο µαζί. Η διαδικασία κοπής γίνεται στην οθόνη και όχι στην πραγµατικότητα. - Το πρώτο τεστ είναι το DRY RUN, πατώντας το αντίστοιχο πλήκτρο στο control. Με το τεστ αυτό εκτελείται το πρόγραµµα κοπής απεικονίζοντας στην οθόνη µόνο τις διαδροµές των κοπτικών εργαλείων (χωρίς να απεικονίζονται αυτά). Εδώ η εκτέλεση του προγράµµατος γίνεται πολύ γρήγορα και όχι σε πραγµατικό χρόνο κοπής. Το τεστ αυτό χρησιµεύει κυρίως στο να εντοπίσουµε τυχόν συντακτικά λάθη του προγράµµατος. Σε κάποιο λάθος, η εκτέλεση του προγράµµατος σταµατάει και στην περιοχή των λαθών επάνω στην οθόνη µας αναγράφει τον κωδικό του λάθους. Εντοπίζοντας το λάθος από το αρχείο λαθών, που υπάρχει στη µνήµη του υπολογιστή (ή από βιβλίο της εταιρίας που υπάρχουν όλα τα λάθη), πρέπει να πάµε στην EDIT λειτουργία, να φέρουµε το αντίστοιχο πρόγραµµα και να κάνουµε τις απαραίτητες διορθώσεις (βγαίνοντας από αυτή τη λειτουργία, πρέπει να το σώσουµε για να πραγµατοποιηθούν οι αλλαγές). Μετά πάµε πάλι στη λειτουργία AUTO, καλούµε πάλι το διορθωµένο πρόγραµµα κοπής και επαναλαµβάνουµε από την αρχή την εκτέλεση του προγράµµατος (µέσω του DRY RUN). - Το δεύτερο τεστ είναι το «τεστ γραφικών», που εκτελείται µε τη µηχανή απλώς κλειδωµένη (ENTER LOCK και MACHINE LOCK και µε τη βοήθεια των πλήκτρων της κάτω-κάτω ζώνης της οθόνης (πλήκτρο GRAPHICS). Με το τεστ αυτό εκτελείται το πρόγραµµα κοπής σε πραγµατικό χρόνο κατεργασίας. Στην οθόνη απεικονίζεται το τρέχον - 7 -

8 εργαλείο (η µορφή του) που εκτελεί κοπή, καθώς επίσης και η αφαίρεση υλικού από ένα αρχικό πρόπλασµα, έτσι ώστε στο τέλος, όταν περάσουν όλα τα εργαλεία, στην οθόνη να εµφανίζεται η µορφή του τελικού κοµµατιού µας. Το τεστ αυτό χρησιµεύει για να εντοπίζουµε τυχόν κατασκευαστικά λάθη του προγράµµατος. - Το τρίτο τεστ είναι το SINGLE BLOCK, όπου το πρόγραµµα µπορεί να εκτελεστεί και µε τις δύο προηγούµενες µορφές, µόνο που εδώ εκτελείται Βlock-Βlock. Κάθε µπλοκ δεν εκτελείται αυτόµατα, όπως στις δύο προηγούµενες περιπτώσεις, αλλά µόνο αν πατήσουµε εµείς πάλι το πλήκτρο START. Το τεστ αυτό χρησιµεύει για να εντοπίζουµε τυχόν κατασκευαστικές ατέλειες στο πρόγραµµα κοπής, που είναι δύσκολο να εντοπιστούν στα δύο προηγούµενα τεστ, όπου το πρόγραµµα εκτελείται αυτόµατα όταν εµείς πατήσουµε µόνο µια φορά το πλήκτρο START. δ) Λειτουργία M.D.I. (Manual Data Input), µε την οποία µπορούµε να γράψουµε ένα µόνο µπλοκ (block). Αυτό εισέρχεται στο σύστηµα µε το πλήκτρο ENTER και αφού εκτελεστεί µε το πλήκτρο START, µετά γίνεται ανενεργό, δεν µπορεί δηλαδή να εκτελεστεί ξανά (χρησιµεύει σε διάφορες χειροκίνητες εργασίες πριν κάποια αυτόµατη εκτέλεση ενός προγράµµατος). Σχήµα

9 ε) Τοποθέτηση του µηδενικού σηµείου αναφοράς προγράµµατος (ZERO SET). Σχήµα 9. Η τοποθέτηση γίνεται στη χειροκίνητη λειτουργία (MANUAL). Το σηµείο µηδέν του προγράµµατος ή κοµµατιού είναι σε µια σταθερή θέση επάνω στον Χ άξονα της µηχανής που περνά από το κέντρο της ατράκτου. Το σηµείο αυτό διαφέρει από κοµµάτι σε κοµµάτι ως προς τον άξονα Ζ, ανάλογα µε το πιάσιµο του κοµµατιού (βλέπε σηµειώσεις). Βάσει του σηµείου αυτού έχει συνταχθεί το πρόγραµµα κοπής. Το σηµείο αυτό µαζί µε τους άξονες Χ, Ζ το αναγράφουµε επάνω στο σχέδιο του προς κατεργασία κοµµατιού. Για να γίνει η τοποθέτηση του µηδενικού αυτού σηµείου αναφοράς πρέπει: να δεθεί το προς κατεργασία κοµµάτι στον τόρνο να δεθούν τα κοπτικά εργαλεία που θα χρησιµοποιηθούν στο µύλο των εργαλείων. Με τη λειτουργία αυτή, δηλαδή, στην πραγµατικότητα διδάσκουµε στον τόρνο το µηδενικό σηµείο του κοµµατιού. Για το σκοπό αυτό επιλέγουµε χειροκίνητα από το µύλο ένα εργαλείο (π.χ. Τ05, δηλαδή εργαλείο στη θέση Ν ο 5 του µύλου). Το εργαλείο αυτό δεν είναι απαραίτητο να εκτελεί κοπή για το κοµµάτι µας. Το εργαλείο αυτό αναφέρεται ως «ΒΑΣΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ» - 9 -

10 ιαδικασία τοποθέτησης του ανωτέρω ZERO SET OFFSET 1. Πατάµε MANUAL και µε το ΒΑΣΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ κατεργαζόµαστε το κοµµάτι στον Χ άξονα (τορνίρουµε το πρόσωπο) 2. Κινούµενοι µόνο στον Χ άξονα τραβάµε µακριά το εργαλείο από το κοµµάτι. ΕΝ κινούµαστε στον Ζ άξονα. 3. Σταµατάµε την περιστροφή του τσοκ 4. Μετράµε το µήκος του κοµµατιού, π.χ. 60 mm από τους σφιγκτήρες ή µηδέν αν το Ζ=0 είναι στο πρόσωπο του κοµµατιού 5. Πατάµε ZERO SET και βάζουµε τον κέρσορα στο Ζ επάνω σηµείο Σχήµα Πατάµε F3 (CAL) πληκτρολογούµε 60 και WRITE 7. Πάµε ξανά στο MANUAL πατάµε F2 (ACTUAL POSIT) και επιβεβαιώνουµε ότι στο Ζ γράφει 60. Σηµειώσεις: α) εν αλλάζουµε ποτέ το ZERO OFFSET ως προς τον άξονα Χ στο ΒΑΣΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ (εδώ Ν ο 5). Αν το αλλάξουµε πρέπει να πληκτρολογήσουµε ξανά το νούµερο που αναφέρεται στη κάρτα της µηχανής (MACHINE

11 MANAGEMENT CARD). ιαφορετικά η µηχανή δεν θα πηγαίνει σωστά στο σηµείο µηδέν του Χ άξονα. β) Την τοποθέτηση ZERO OFFSET ως προς Χ άξονα την κάνουµε µε το ΒΑΣΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ και για το οποίο πρέπει το TOOL DATA ως προς Ζ άξονα να είναι µηδέν, µε τη διαδικασία (Β) της επόµενης σελίδας. στ) ιαφορές εργαλείων (TOOL OFFSET DATA). Σχήµα 11. Με τη λειτουργία αυτή µετράµε και τοποθετούµε, µε µια διαδικασία που θα εξηγήσουµε αργότερα, σε ένα αρχείο, το οποίο ονοµάζεται «αρχείο των διαφορών (offset)», τις διαφορές όλων των εργαλείων που χρησιµοποιούνται για ένα πρόγραµµα κοπής, από το εργαλείο που ονοµάσαµε «βασικό εργαλείο» και µε το οποίο είχαµε τοποθετήσει το µηδενικό σηµείο αναφοράς στο κοµµάτι µας µε την προηγούµενη λειτουργία. Το βασικό εργαλείο συνήθως χρησιµοποιείται και αυτό για την κατεργασία του κοµµατιού. Οι διαφορές των εργαλείων αναφέρονται και στους δύο άξονες Χ, Ζ

12 ιαδικασία µέτρησης-τοποθέτησης TOOL OFFSET DATA (διαφορών εργαλείων) Η µηχανή γνωρίζει για κάθε θέση του µύλου πού βρίσκεται. εν γνωρίζει όµως πόσο έξω από το µύλο ως προς Χ και ως προς Ζ βρίσκεται τα εργαλεία που δένουµε στο µύλο. Αυτή την απόσταση την ονοµάζουµε TOOL DATA. Α. ΜΕΤΡΗΣΗ-ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ TOOL OFFSET DATA ΩΣ ΠΡΟΣ Ζ ΑΞΟΝΑ 1. Με το εργαλείο που θέλουµε να µετρήσουµε τορνίρουµε ένα πρόσωπο ως προς Χ ή ακουµπάµε στην ήδη τορνιρισµένη επιφάνεια από τη µέτρηση του ZERO OFFSET 2. Αποµακρύνουµε το εργαλείο µακριά από το κοµµάτι κινούµενοι ως προς Χ άξονα µόνο και µετά σταµατάµε το τσοκ. 3. Μετράµε το µήκος του κοµµατιού, π.χ. 60mm από τους σφιγκτήρες ή µηδέν αν το Ζ=0 είναι στο πρόσωπο του κοµµατιού 4. Πηγαίνουµε στο TOOL DATA και τοποθετούµε τον κέρσορα στη στήλη Ζ για το εργαλείο που µετράµε 5. Πατάµε το F3 (CAL), αν δεν το βρίσκουµε το CAL το αναζητούµε µε το (EXTEND) F8 και πληκτρολογούµε το µήκος που µετρήσαµε π.χ. 60 ή 0 (µηδέν) και WRITE. B. ΜΕΤΡΗΣΗ-ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ TOOL OFFSET DATA ΩΣ ΠΡΟΣ Χ ΑΞΟΝΑ 1. Στην κατάσταση MANUAL τορνίρουµε µε το εργαλείο µια διάµετρο στο κοµµάτι (εξωτερική για εξωτερική µανέλλα, εσωτερική για εσωτερική µανέλλα) 2. Αποµακρύνουµε το εργαλείο µακριά από το κοµµάτι κινούµενοι ως προς Ζ άξονα µόνο

13 3. Σταµατάµε την περιστροφή και µετράµε τη διάµετρο που τορνίραµε µε ένα µικρόµετρο, έστω 49,9 mm 4. Πατάµε TOOL DATA και τοποθετούµε τον κέρσορα στη στήλη Χ για το εργαλείο που µετράµε 5. Πατάµε F3 (CAL) ή βρίσκουµε το CAL πατώντας F8 (EXTEND) και πληκτρολογούµε 49,9 και WRITE Σηµειώσεις: α) Οι παραπάνω διαδικασίες πρέπει να πραγµατοποιηθούν ως προς Χ και Ζ άξονες για όλα τα εργαλεία β) Για τον Ζ άξονα πρέπει να µετρηθούν όλα τα εργαλεία ΕΚΤΟΣ από το ΒΑΣΙΚΟ που µετρήσαµε ZERO OFFSET. γ) Σε περίπτωση που χρησιµοποιούµε τρυπάνι, το TOOL DATA ως προς Χ άξονα πρέπει να είναι µηδέν και δεν χρειάζεται να µετρήσουµε παρά µόνο ως προς Ζ άξονα. ΙΟΡΘΩΣΗ TOOL DATA Κατά τη διάρκεια της κοπής, µετρώντας το κοµµάτι, θα διαπιστώσουµε ότι λόγω φθοράς του εργαλείου οι διαστάσεις του δεν είναι οι επιθυµητές. Τότε πρέπει να διορθώσουµε τα αντίστοιχα TOOL DATA ως προς Χ ή και Ζ άξονα. ΚΑΝΟΝΕΣ Εάν το κοµµάτι είναι µεγαλύτερο, πρέπει να αφαιρέσουµε το πόσο µεγαλύτερο είναι από το TOOL DATA (-) Εάν είναι µικρότερο, πρέπει αυτή τη διαφορά να την προσθέσουµε (+) Στην περίπτωση διόρθωσης ως προς Χ, το ποσό αυτό πρέπει να είναι σε ΙΑΜΕΤΡΟ. 1. Πατάµε TOOL DATA και πηγαίνουµε τον κέρσορα στη στήλη και θέση εργαλείου που θέλουµε να διορθώσουµε

14 2. Πατάµε F2 (ADD) και πληκτρολογούµε τη διαφορά, βάζοντας + ή πρόσηµο, ανάλογα αν το κοµµάτι είναι µικρότερο ή µεγαλύτερο 3. Πατάµε WRITE. Η οθόνη πρέπει τώρα να δείχνει το νέο OFFSET. 3. ΟΘΟΝΗ Σχήµα 12. Η οθόνη του χειριστηρίου όταν είναι ΟΝ περιλαµβάνει τέσσερις ζώνες (Σχήµα 12 & 13): Στην επάνω ζώνη της οθόνης αναγράφεται κατά περίπτωση σε ποια λειτουργία βρίσκεται το σύστηµα, π.χ. MANUAL OPERATION (χρώµα ζώνης µπλε) Ακριβώς από κάτω υπάρχει η ζώνη όπου αναγράφονται τυχόν λάθη ή βλάβες που διαπιστώνονται σε όλες τις λειτουργίες του συστήµατος (χρώµα ζώνης κόκκινο)

15 Ακολουθεί η κύρια και µεγαλύτερη ζώνη της οθόνης όπου αναγράφονται οι προγραµµατιζόµενοι άξονες του τόρνου και οι τρέχουσες τιµές των θέσεών τους (χρώµα ζώνης µαύρο). Τέλος, στην κάτω ζώνη αναγράφονται, κατά περίπτωση, οι επιµέρους λειτουργίες, µε τα αντίστοιχα πλήκτρα, που µπορούν να γίνουν για κάθε βασική λειτουργία του συστήµατος (χρώµα ζώνης µαύρο). Σηµείωση: Όταν στη δεξιά άκρη της ζώνης υπάρχει η λέξη EXTEND και πατήσεις το αντίστοιχο πλήκτρο, εµφανίζονται επιπλέον υπολειτουργίες της ίδιας βασικής λειτουργίας. 1η ζώνη 2η ζώνη 3η ζώνη 4η ζώνη Σχήµα

16 4. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΓΓΡΑΦΗΣ «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΟΠΗΣ» a. Σχέδιο του κοµµατιού b. Τοποθέτηση, επάνω στο σχέδιο, του συστήµατος αξόνων και του µηδενικού σηµείου αναφοράς c. Εγγραφή προγράµµατος στο χαρτί d. Εγγραφή προγράµµατος στον τόρνο (λειτουργία EDIT) e. Τοποθέτηση του προς κατεργασία κοµµατιού στο τσοκ του τόρνου f. Τοποθέτηση στο µύλο του τόρνου των κοπτικών εργαλείων που θα χρησιµοποιηθούν g. Τοποθέτηση του «µηδενικού σηµείου αναφοράς» επάνω στο κοµµάτι (που είναι ήδη σφιγµένο στο τσοκ) (λειτουργία ZERO SET) h. Μέτρηση-τοποθέτηση των «ιαφορών εργαλείων» ως προς το «ΒΑΣΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ» (λειτουργία TOOL OFFSET DATA) i. Προσοµοίωση της διαδικασίας κοπής µε τρία (3) τεστ (DRY RUN, GRAPHICS, SINGLE BLOCK) j. Πραγµατική κοπή κοµµατιού k. Μέτρηση και έλεγχος των διαστάσεων και της ποιότητας κατεργασίας l. ιορθώσεις