URBACT. NEWSLETTER 3, ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Transcript

1 URBACT NEWSLETTER 3, ΑΠΡΙΛΙΟΣ

2 2 ΤΟ ΕΡΓΟ URBACT MARKETS ΦΘΑΝΕΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΧΤΙΣΟΥΝ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ. Πάνω από 30 αντιπρόσωποι των εννέα συμμετεχόντων εταίρων του έργου URBACT MARKETS (Αττική, Βαρκελώνη, Δουβλίνο, Πέκς, Σουτσεάβα, Τορίνο, Τουλούζη, Βρότσλαβ και Λονδίνο) συναντήθηκαν στη Βαρκελώνη στις 25 Μαρτίου 2015 για το τελικό τους συνέδριο. Παρόντες ήταν επίσης ο Επικεφαλής της Γραμματείας του URBACT Emmanuel Moulin, ο Steven Davis, συνιδρυτής και Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος του Έργου για τους Δημόσιους Χώρους στη Νέα Υόρκη, o Marton Matco, Υπεύθυνος Πολιτικής στη Διεύθυνση Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής και Υπεύθυνος για το έργο URBACT, εκπρόσωποι του UNHabitat και άλλες πόλεις συμπεριλαμβανομένων της Χάγης και της Νέας Υόρκης. Το τελικό συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην μεγαλοπρεπή αγορά της Σάντα Κατερίνα στη Βαρκελώνη. Στην ατζέντα της συνάντησης υπήρχε και χρόνος για ανοιχτή συζήτηση για να διερευνηθούν τα επόμενα βήματα των εταίρων και τρόπους η συνεργασία να επικεντρωθεί στην ενδυνάμωση των αγορών μέσω της ενίσχυσης της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Ο Raimond Blasi, Σύμβουλος του Δήμου της Βαρκελώνης για το Εμπόριο και τις Αγορές, άνοιξε το συνέδριο και ακολούθησε μια εισαγωγή από τον Επικεφαλής του Ινστιτούτου Δημοτικών Αγορών

3 3 (Institute of Municipal Markets-IMMB), Jordi Torrades. Ένα από τα σημαντικά σημεία του συνεδρίου ήταν η παρουσίαση του παραδοτέου: Εγχειρίδιο URBACT MARKETS με τίτλο: «Αστικές Αγορές: καρδιά, ψυχή και κινητήρια δύναμη των πόλεων. Κάνοντας τις αστικές αγορές παράγοντες κλειδιά για την βιώσιμη αστική ανάπτυξη». Το εγχειρίδιο περιλαμβάνει μελέτες περιπτώσεων, τα βασικά ευρήματα και τα συμπεράσματα των θεματικών εμπειρογνώμων, του επικεφαλής εταίρου και άλλων ειδικών. Το εγχειρίδιο σχεδιάστηκε με τη μορφή οδηγού για τις βέλτιστες πρακτικές στον τομέα των αστικών αγορών.. Τα Τοπικά Σχέδια Δράσης και το Εγχειρίδιο, τα βασικά παραδοτέα του έργου, δημιουργούν μια κληρονομιά για τους άλλους που θα ακολουθήσουν. Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου URBACT MARKETS παρήχθησαν δύο βασικά παραδοτέα: το Τοπικό Σχέδιο Δράσης που εκπονήθηκε από κάθε πόλη που συμμετείχε και το οποίο στη συνέχεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον στρατηγικό σχεδιασμό του αναπτυξιακού σχεδίου κάθε αγοράς και ένα Εγχειρίδιο με τίτλο : «Αστικές Αγορές: καρδιά, ψυχή και κινητήρια δύναμη των πόλεων. Ένα 100σέλιδο έγγραφο μεταφοράς της γνώσης που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου. Κάθε συμμετέχοντας έπρεπε να εκπονήσει ένα Τοπικό Σχέδιο Δράσης που θα περιλάμβανε την επισκόπησης του υπάρχοντος συστήματος λειτουργίας της αγοράς, μία SWOT ανάλυση (δυνατών, αδύνατων, αδυναμιών και ευκαιριών), τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, ένα όραμα για την αγορά κάθε πόλης και ένα σχέδιο δράσης με συγκεκριμένες προτάσεις σε κάθε θεματική ενότητα που καλύπτει το έργο (βιωσιμότητα, αστική αναζωογόνηση, απασχόληση). Κάθε πόλη θα πρέπει να εκπονήσει ένα σχέδιο σε συνάρτηση με τις Τοπικές Ομάδες Στήριξης και

4 4 κάποιες πόλεις κατάφεραν να τις παρουσιάσουν έχοντας εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή τους και την πολιτική βούληση για την υλοποίηση των αλλαγών. Αυτά τα έγγραφα αποτελούν τη Χάρτα για τους επαγγελματίες του χώρου και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για την υλοποίηση των σχεδίων τους. Αντιπροσωπεύουν μια διαδικασία συμμετοχικού σχεδιασμού ιδιαίτερα επωφελή για πολλούς από τους εταίρους του URBACT MARKETS. Οι αναγνώστες μπορούν να δουν τις εννοιολογικές προσεγγίσεις για τις τρεις θεματικές ενότητες που αναλύθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου (η χρησιμοποίηση των αγορών για τη βελτίωση της τοπικής βιωσιμότητας, η αστική αναζωογόνηση και η απασχόληση) και παρουσιάζει 33 ενδεικτικές μελέτες περιπτώσεων τόσο εταίρων του έργου όσο και άλλων που συνδέονται με ευρωπαϊκά έργα σχετικά με τις αγορές. Το παραπάνω έγγραφο μπορούν να το κατεβάσουν downloaded από το URBACT MARKETS mini-site, όπου παρουσιάζεται η ιστορική συνάφεια των αγορών και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Ωστόσο, είναι οι μελέτες περιπτώσεων που παρέχουν την εσωτερική γνώση που παρήχθη κατά τη διάρκεια του έργου. Λίγα λόγια από τους Θεματικούς Εμπειρογνώμονες Nils Scheffler Επικεφαλής Εμπειρογνώμονας (Βερολίνο). Ποια θεωρείτε ότι είναι τα βασικά παραδοτέα του έργου URBACT? Τα βασικά παραδοτέα αυτού του έργου ήταν τα Τοπικά Σχέδια Δράσης. Οι εταίροι ανέπτυξαν τη στρατηγική τους και παρουσίασαν ιδιαίτερα επιτυχημένα αποτελέσματα, όπως η περίπτωση του Λονδίνου, με σχέδια που εμπλέκουν όλους τους φορείς του χώρου. Και πιστεύω άλλη μια επιτυχία ήταν η συμφωνία μεταξύ των εταίρων για την ανάγκη να υλοποιηθούν τα Τοπικά Σχέδια Δράσης και να βρεθεί χρηματοδότηση. Το Εγχειρίδιο είναι ένα άλλο σημαντικό παραδοτέο καθώς θα είναι χρήσιμο για άτομα εκτός του δικτύου καθώς προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και μια ολιστική οπτική των αγορών. Ποιες είναι οι σημαντικότερες στιγμές του έργου? Οι επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν αποτελούν πηγή έμπνευσης και το δίκτυο δούλεψε πολύ καλά γιατί ήταν πολύ καλά οργανωμένο. Πιστεύετε ότι οι αγορές τώρα αποτελούν βασικό ζήτημα συζήτησης στην ατζέντα των εταίρων? Βεβαίως στο Λονδίνο και στη Βαρκελώνη βλέπουμε τέτοιες περιπτώσεις, αλλά σε μακροεπίπεδο, είναι δύσκολο να ενσωματωθούν οι αγορές στην πολιτική ατζέντα. Ποια είναι τα συνολικά συμπεράσματα του έργου? Τα βασικά συμπεράσματα όλων των συμμετεχόντων είναι ότι οι αγορές δεν είναι απλά και μόνο μέρη για να αγοράσεις τρόφιμα αλλά αποτελούν χώρους που ισχυροποιούνται οι δεσμοί της κοινότητας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αναπτυχθεί η τοπική οικονομία και ένας βιώσιμος τρόπος ζωής. Ποιες καλές πρακτικές σας έκαναν περισσότερο εντύπωση? Το έργο fa bene ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον λόγω του τρόπου αυτοδιοργάνωσης των αγορών για να συλλέγουν τα τρόφιμα που περισσεύουν και του τρόπου διανομής τους αλλά και οι Κινέζοι παραγωγοί στο Τορίνο καταδεικνύουν πώς μπορούν να ενσωματωθούν νέες κοινότητες μέσω των αγορών, με μετανάστες μειονότητες να καλλιεργούν τα προϊόντα τους τοπικά. Στο Βρότσλαβ επίσης είχαν οργανώσει ένα ενδιαφέρον έργο για μαγειρική και υγιεινή διατροφή αλλά και στη Βαρκελώνη χρησιμοποιούν τις αγορές για να επισημάνουν ζητήματα υγιεινής διατροφής στα σχολεία. Στη Τουλούζη επίσης καθιέρωσαν τους γευστικούς περιπάτους στις αγορές (Baladegourmandewalking tours), γενικά πιστεύω ότι έχουν δημιουργηθεί υπάρχουν πολλές καλές πρακτικές.

5 Έχετε γίνει ειδικός στο θέμα των αγορών. 5 Είμαι πολεοδόμος αλλά θα χρησιμοποιήσω τη γνώση που κέρδισα από το έργο για να δω πως οι αγορές μπορούν να διαμορφώσουν τις κοινωνικές πτυχές της γειτονιάς σε ένα σχέδιο ανανέωσης και αναζωογόνησης και πως μπορεί να μετατραπεί η αγορά σε χώρους κοινωνικοποίησης και όχι μόνο σε χώρους που απλά αγοράζουμε προϊόντα. Alison Partridge,Θεματικός Εμπειρογνώμονας (Westminster) Αποτελούν οι Αστικές Αγορές Θερμοκοιτίδες Κοινωνικής Καινοτομίας? Όταν πρωτοαπασχολήθηκα με το έργο URBACT MARKETS πριν λίγα χρόνια, ήταν για να συμβάλλω στη θεματική ενότητα Χαμηλές Εκπομπές Άνθρακα. Δεν είχα ασχοληθεί στο παρελθόν με το ζήτημα των αγορών και αυτό που ήταν μια μεγάλη πρόκληση ήταν να το δω, μέσα από τις διάφορες εκφάνσεις, της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Οι αγορές είναι κάτι παραπάνω από χώρους που απλά αγοράζεις προϊόντα. Αποτελούν θερμοκοιτίδες κοινωνικής δραστηριότητας, προσελκύουν τοπικούς επισκέπτες και τουρίστες και δίνουν δυναμισμό και διεγείρουν όλες τις αισθήσεις. Αποτελούν χώρους που περνάς το χρόνο σου, δημιουργούν ευκαιρίες για απασχόληση, χώροι που δοκιμάζονται οι όροι του εμπορίου και μπορείς να ξεκινήσεις μια νέα επιχείρηση. Σε θέματα χαμηλών εκπομπών άνθρακα είναι γενικώς περιβαλλοντικά φιλικοί χώροι, με μικρό ενεργειακό αποτύπωμα η κατανάλωση ενέργειας είναι χαμηλή, η ανακύκλωση απορριμμάτων βαίνει αυξανόμενη και οι διαδρομές από και προς τις αγορές γίνονται με τα πόδια, με ποδήλατο ή με δημόσια μέσα μεταφοράς 9 στις 10 φορές. Οι εταίροι είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν τις ιδέες τους σχετικά με τα μελλοντικά στρατηγικά τους σχέδια κατά τη διάρκεια του τελικού συνεδρίου στη Βαρκελώνη. Έτσι η εντύπωση που μου άφησαν οι Ευρωπαϊκές Αστικές αγορές είναι ότι πρόκειται για χώρους που δυνητικά μπορούν να δώσουν απαντήσεις σε βασικές κοινωνικές προκλήσεις όπως είναι οι ανισότητες στην υγεία, οι δημογραφικές αλλαγές, η ανεργία και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Μια «ακμάζουσα» αγορά μπορεί να εκπληρώσει πολλαπλούς πολιτικούς στόχους. Όταν επισκέπτομαι πλέον μία αγορά, νιώθω ότι είναι μία καινούργια και επιβραβευτική εμπειρία. Δεν φεύγω απλά με ένα καλάθι γεμάτο με φρούτα και λαχανικά. Τώρα σκέφτομαι τρόπους που μπορούν οι πόλεις να χρησιμοποιήσουν ώστε οι αγορές να αποτελέσουν εργαλεία κοινωνικής καινοτομίας και αλλαγής.

6 6 Θεματικός Εμπειρογνώμονας, Alessandro Portinaro (Τορίνο) Το έργο «Urbact Markets» ήταν μία σπουδαία ευκαιρία για να μελετήσω και να αναδείξω πως οι αγορές μπορούν να αποτελέσουν μια πραγματική ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη και άμβλυνση του κοινωνικού αποκλεισμού για τις Ευρωπαϊκές πόλεις. Οι Θεματικές Οδηγίες και η Βασική Μελέτη, μας έδωσαν το υπόβαθρο για την οργάνωση των επισκέψεων και την ανταλλαγή της πληροφορίας μεταξύ των διαφόρων εταίρων. Κάθε πόλη έκανε σημαντική προσπάθεια να εμπλέξει τους διάφορους φορείς και να καθορίσει τους στρατηγικούς στόχους για το μέλλον, όπως μπορείτε να δείτε στα επί μέρους τοπικά σχέδια δράσης. Όσον αφορά το ζήτημα της «Απασχόλησης και της Επιχειρηματικότητας», στα τελικά παραδοτέα, προσπαθήσαμε να επισημάνουμε πόσο σημαντικό είναι για μία αγορά να είναι οικονομικά βιώσιμη, επιτρέποντας παράλληλα στους εμπλεκόμενους φορείς να έχουν κέρδη: ιδιοκτήτες, διαχειριστές της αγοράς, ιδιοκτήτες πάγκων και εμπόρους. Αν μια αγορά λειτουργεί καλά μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, θετικά αποτελέσματα για όλη τη γειτονιά, ένα χώρο όπου τα ιδιωτικά και τα δημόσια συμφέροντα συγκλίνουν και μπορούν να καθορίσουν μία στρατηγική προς όφελος όλων. Επιπλέον, η αγορά είναι ένας τουριστικός πόλος έλξης. Πράγματι, πολλές αγορές είναι ήδη σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί, επειδή αποτελούν μικρογραφία της περιοχής, ένας χώρος που συνυπάρχουν τοπικά προϊόντα και το αυθεντικό πνεύμα της πόλης. Αυτό το έργο καταδεικνύει πως οι αγορές των πόλεων μπορούν να είναι οικονομικά επιτυχημένες και να οδηγήσουν σε βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Βεβαίως, δεν έχουμε φθάσει στο τέλος της όλης διαδικασίας, χρειάζεται να γίνει πολλή δουλειά και οι περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν αποφασίσει να δώσουν έμφαση σε στρατηγικές που ενισχύουν τις αγορές. URBACT στο 9 ο Διεθνές Συνέδριο για τις Δημόσιες Αγορές Από τις Μαρτίου, μία μέρα μετά το Συνέδριο του URBACT Markets, η Βαρκελώνη φιλοξένησε το 9 ο Διεθνές Συνέδριο Δημόσιων Αγορών International Public Markets Conference, που δεν είχε διοργανωθεί ποτέ μέχρι σήμερα εκτός των ΗΠΑ. Οργανώθηκε από το Έργο των Δημόσιων Χώρων (Project for Public Spaces - PPS) με την υποστήριξη του Ινστιτούτο Δημοτικών Αγορών της Βαρκελώνης (IMMB) σε συνδυασμό με το Παγκόσμιο Δίκτυο Πόλεων και Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών (Global Network of Cities and Local and Regional Governments -UCLG), το Health Bridge and το UN-Habitat, το γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τους ανθρώπινους οικισμούς και τη βιωσιμότητα, το Συνέδριο έφερε κοντά τους εμπειρογνώμονες σε θέματα σχετικά και τους εταίρους του URBACT Markets που έμειναν για να συμμετάσχουν και αυτοί. Ο θεματικός εμπειρογνώμονας του URBACT και υπεύθυνος της Μεσογειακής κουζίνας στο δήμο του Τορίνο, Alessandro Portinaro και η υπεύθυνη του URBACT Françoise Clavère από το Δημοτικό Συμβούλιο της Τουλούζης, ο Peter Merza από το Πέκς, οι Will Fulford and Owain Jones από το Λονδίνο και η Erika Battisti από το Δήμο του Τορίνο συμμετείχαν στο συνέδριο όπως επίσης από το Ινστιτούτο Δημοτικών Αγορών της Βαρκελώνης CEO Jordi Torrades, η Υπεύθυνη Επικοινωνιας, Núria Costa και ο Υπεύθυνος Υπηρεσιών Αγορών, Génis Arnàs. Το Εγχειρίδιο που εκδόθηκε στο πλαίσιο του URBACT Market διαμοιράστηκε στους 425 αντιπροσώπους που εκπροσώπησαν τις 119 πόλεις από 40 χώρες που παρευρέθησαν στο συνέδριο. Μια σημαντική στιγμή ήταν η παρουσίαση της Διακήρυξης του 2015 για τις Δημόσιες Αγορές, η οποία θέτει τρεις βασικούς στόχους προς την κατεύθυνση της προώθησης των πλεονεκτημάτων των δημόσιων αγορών, της ένταξης τους στην ατζέντα και στο πολιτικό θεσμικό πλαίσιο των πόλεων, περιφερειακών και εθνικών αρχών, υποστηρίζοντας την στρατηγική ολοκλήρωση των δημόσιων αγορών στην νέα αναπτυξιακή ατζέντα σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτοί οι φιλόδοξοι στόχοι βασίστηκαν στη Διακήρυξη που είχε υπογραφεί από το έργο URBACT Markets για τον Κοινό Εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας των Αγορών μαζί με τα ευρωπαϊκά έργα CENTRAL MARKETS και MARAKANDA.

7 7 Τα επόμενα βήματα: προετοιμασία για το μέλλον Κατά τη διάρκεια του τελικού συνεδρίου οι εταίροι συζήτησαν για την μετα-urbact προοπτική. Συζήτησαν για ιδέες συνεργασίας σε σχέση με τις αγορές για το μέλλον. Πολλοί ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τη μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου των αγορών, με βελτίωση της ενεργειακής τους αποτελεσματικότητας. Προώθηση κοινωνικών και θεμάτων που έχουν να κάνουν με την υγεία και τις διατροφικές συνήθειες αποτελούν ένα άλλο δυνητικό τομέα συνεργασίας. Οι εταίροι αναγνώρισαν ότι οι αγορές συμβάλλουν στην ανάπτυξη των γειτονιών, σε θέσεις εργασίας και στην απασχόληση αλλά οι εταίροι επισήμαναν ότι η smart 2.0 τεχνολογία χρειάζεται για να προσελκύσουν νέους, νεότερους ηλικιακά πελάτες. Άλλα ζητήματα τα οποία απασχολούν τους εταίρους είναι οι ώρες λειτουργίας των αγορών και η διατήρησή τους / επενδυτικά σχέδια. Οι εταίροι επισήμαναν ότι η ύπαρξη υπηρεσίας διανομής κατ οίκον και οι πωλήσεις online θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικές. Φυσικά όλοι οι συμμετέχοντες θέλουν να αποτελέσουν οι αγορές τουριστικό πόλο έλξης και να προωθήσουν τις τοπικές αγορές παραγωγών, μέσω των οποίων μπορούν να ενσωματωθούν και οι μετανάστες. Η διαδικασία ανταλλαγής know-how αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιτυχημένη και οι εταίροι υποστήριξαν ότι θέλουν να αναπτύξουν περαιτέρω τα προγράμματα ανταλλαγής, βλέποντας τις καλές πρακτικές άλλων πόλεων. Ένα από τα βασικά συμπεράσματα των εταίρων είναι η ανάγκη εφαρμογής και υλοποίησης των Τοπικών Σχεδίων Δράσης, ειδικά μέσω της σύστασης στις πόλεις των διοικητικών συμβουλίων της αγοράς, που συνδέουν άμεσα τη στρατηγική της αγοράς στην κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη της γειτονιάς και την ανάπτυξη των δεσμών που είχαν ήδη δημιουργήσει τα μέλη των Τοπικών Ομάδων Στήριξης κυρίως με τους εμπόρους.

8 Το URBACT είναι ένα Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής και γνώσης που προωθεί την αειφόρο αστική ανάπτυξη. Βοηθά τις πόλεις να συνεργαστούν για να αναπτύξουν λύσεις σε μείζονες αστικές προκλήσεις, επιβεβαιώνοντας τον κυρίαρχο ρόλο που παίζουν στην αντιμετώπιση πολύπλοκων κοινωνικών προκλήσεων. Τις βοηθά να αναπτύξουν πραγματιστικές λύσεις νέες και βιώσιμες, οι οποίες ενσωματώνουν τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις. Βοηθά τις πόλεις να μοιραστούν καλές πρακτικές και συμπεράσματα με όλους τους επαγγελματίες που εμπλέκονται στην πολιτική για τις αστικές περιοχές, σε όλη την Ευρώπη. Το URBACT είναι 181 πόλεις, 29 χώρες και συμμετέχοντες.