Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 29 Μαΐου Ελληνική Οικονοµία

Transcript

1 Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 29 Μαΐου 2015 Ελληνική Οικονοµία Σύµφωνα µε την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο δείκτης οικονοµικού κλίµατος παρουσίασε νέα κάµψη τον Μάιο 2015 όπως απεικονίζεται στο Γράφηµα 1. Καθώς η αβεβαιότητα σχετικά µε το χρόνο επιτεύξεως συµφωνίας µε τους Ευρωπαίους εταίρους επιδρά ανασταλτικά στην ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών και την απασχόληση, είναι χρήσιµο να στρέψουµε την προσοχή µας στην εξέλιξη της ζητήσεως αγαθών και υπηρεσιών από την αλλοδαπή διερευνώντας τον βαθµό, στον οποίο η τουριστική κίνηση και οι εξαγωγές αγαθών δύνανται να αποτελέσουν στην παρούσα φάση τους κινητήριους µοχλούς της αναπτυξιακής δυναµικής της χώρας Γράφηµα 1. είκτης Οικονοµικού Κλίµατος (ESI) 82, Πηγή:Ευρωπαϊκή Επιτροπή 81,0 80,3 90,8 99,5 Μέσος Όρος Έτους Η πορεία της τουριστικής κινήσεως, σύµφωνα µε τα στοιχεία που ανακοίνωσε αυτήν την εβδοµάδα η Τράπεζα της Ελλάδος είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Συγκεκριµένα, η εισερχόµενη τουριστική κίνηση µετρούµενη µε τις αφίξεις τουριστών, µε κάθε µέσο µεταφοράς, στο πρώτο τρίµηνο του έτους είναι αυξηµένη κατά 45,6% σε σχέση µε την αντίστοιχη περυσινή χρονική περίοδο. Η εξέλιξη αυτή συνάδει µε την αυξητική πορεία των τουριστικών εισπράξεων κατά 12,8% στην ίδια χρονική περίοδο του 2015 σε σύγκριση µε το 2014 (Γράφηµα 2). 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0-10,0 Γράφηµα 2. Η ταχύτερη άνοδος των αφίξεων σε σχέση µε τις εισπράξεις οδηγεί σε πτώση της µέσης δαπάνης ανά ταξίδι 646,0 653,3 16,4 15,5 10,2 591,7 23,0 386,0 17,3 16,0 12,8 45,6 300,3-0,6-5, Q Q * Χωρίς ταξιδιωτικές εισπράξεις από κρουαζιέρες Πηγή: ΤτΕλλαδος Ταξιδιωτικές Εισπράξεις (ετήσια % μετ.) Ταξιδιωτικές Αφίξεις (ετήσια % μετ.) Δαπάνη ανά Ταξίδι στην Ελλάδα (σε ευρώ)* 700,0 600,0 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0 0,0-100,0 Η διαφορά στον ρυθµό µεταβολής των αφίξεων σε σχέση µε τις εισπράξεις του πρώτου τριµήνου 2015 συνεπάγεται ότι η µέση δαπάνη ανά ταξίδι µειώθηκε στο ίδιο χρονικό διάστηµα κατά 22,2%. Επισηµαίνεται ότι, σηµαντική πτώση της µέσης δαπάνης ανά ταξίδι παρατηρήθηκε και στην προηγούµενη τριετία από 646,0 το 2012 σε 591,7 το 2014, εξέλιξη που συνδέεται µε την πτωτική τάση της µέσης διάρκειας παραµονής (2012: 8,4 διανυκτερεύσεις ξένων επισκεπτών, 2014: 7,7). Οι χώρες προελεύσεως από τις οποίες παρατηρούνται οι µεγαλύτερες ποσοστιαίες αυξήσεις στις αφίξεις είναι κατά σειρά η Γαλλία, οι ΗΠΑ, το Ηνωµένο Βασίλειο και η Γερµανία (Γράφηµα 3). Όπως ήταν αναµενόµενο η οικονοµική κρίση στη Ρωσία οδήγησε και φέτος σε µεγάλη πτώση των αφίξεων από αυτήν τη χώρα κατά 67%. Επιπροσθέτως, σύµφωνα µε τον Σύνδεσµο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) η ταξιδιωτική κίνηση µε πτήσεις charters στα κύρια αεροδρόµια της Ελλάδος, αυξήθηκε κατά 17,7% στο πρώτο τετράµηνο 2015 σε ετήσια βάση, έναντι ανόδου κατά 28,4% στην αντίστοιχη περίοδο του ,6-38,9 Πηγή: ΤτΕ Γράφηµα 3. Ταξιδιωτικές Αφίξεις ανά χώρα προέλευσης (ετήσια % µεταβολή), στο πρώτο τρίµηνο 94,2 4,0-1,2 35,9 58,7-36,8 37,7 Γαλλία Γερμανία Ηνωμένο Βασίλειο 71, ,9 Ρωσία Η ανακοίνωση της Τραπέζης της Ελλάδος για τις εξωτερικές συναλλαγές της χώρας υποδεικνύει ότι οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιµα και πλοία παρουσίασαν στο πρώτο τρίµηνο του 2015 άνοδο κατά 2,4% (έναντι µόλις 0,6% στο αντίστοιχο διάστηµα του 2014), ενώ συµπεριλαµβανοµένων των καυσίµων και των πλοίων οι εξαγωγές µειώθηκαν κατά 7,5%, εξέλιξη που συνδέεται µε την πτώση των τιµών του πετρελαίου κατά 48,9% το πρώτο τρίµηνο 2015 σε σχέση µε το αντίστοιχο τρίµηνο του Οι εισαγωγές µειώθηκαν κατά 7,7%, έναντι µικρής αύξησης κατά 0,5% στο αντίστοιχο τρίµηνο του Κατά συνέπεια το έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου µειώθηκε σηµαντικά κατά 7,9% στο πρώτο τρίµηνο 2015 (1 ο τρίµηνο 2015: 4,19 δισ., 1 ο 3µηνο 2014: 4,54 δισ.), έναντι στασιµότητας που σηµείωσε στο πρώτο τρίµηνο του Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (µη συµπεριλαµβανοµένου του ισοζυγίου κεφαλαίων) παρουσίασε έλλειµµα κατά 2,2 δισ. στο πρώτο τρίµηνο του Εκτιµάται, ωστόσο, ότι θα -7,0 16,2 ΗΠΑ 49,7

2 βελτιωθεί σηµαντικά το 2015 ως συνέπεια των διαρθρωτικών αλλαγών των τελευταίων ετών, της µεταβολής του παραγωγικού µοντέλου της χώρας που επιφέρει η παρατεταµένη ύφεση, καθώς και του ασθενέστερου ευρώ. Συγκεκριµένα, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να διατηρηθεί πλεονασµατικό και το 2015, όπως και το προηγούµενο έτος Γράφηµα 4. Εξαγωγές και Εισαγωγές Αγαθών (2009=100) Ιανουαρίου-Απριλίου 2015 σε σχέση µε το αντίστοιχο διάστηµα Η µείωση των πρωτογενών δαπανών αποδίδεται κυρίως στη µείωση των δαπανών ασφαλίσεως, περιθάλψεως και κοινωνικής προστασίας που αναφέρονται κυρίως στην ελάττωση δαπανών καλύψεως ελλειµµάτων νοσοκοµείων και εξοφλήσεως παλαιότερων οφειλών τους αλλά και λειτουργικές δαπάνες. Συνολικά, το πρωτογενές πλεόνασµα του Κρατικού Προϋπολογισµού ανήλθε στα 2,1 δισ. στο τετράµηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2015, έναντι στόχου ελλείµµατος ύψους 310 εκατ. και έναντι πλεονάσµατος ύψους 1,05 δισ. στο αντίστοιχο τετράµηνο του Εξαγωγές Αγαθών Εισαγωγές Αγαθών κινητός μέσος 6 μηνών Πηγή: ΤτΕλλάδος ηµοσιονοµικές Εξελίξεις: Η πορεία εκτελέσεως του Κρατικού Προϋπολογισµού, που ανακοίνωσε το Υπουργείο Οικονοµικών για την περίοδο Ιανουαρίου- Απριλίου 2015 επιβεβαιώνει την αδυναµία είσπραξης φορολογικών εσόδων σε βασικές κατηγορίες, που όµως ουσιαστικά αντισταθµίζεται από την ισχυρή συµπίεση των πρωτογενών δαπανών. 0,7 1,0 Γράφηµα 5. Άµεσοι Φόροι, πρώτο τρίµηνο έτους, σε δισ. 0,6 0,8 1,0 0,9 0,6 1,1 0,8 2,6 2,6 3, Στόχος 2015 Έµµεσοι Φόροι, πρώτο τρίµηνο έτους, σε δισ. 0,2 0,1 0,1 0,1 0,3 0,3 2,3 2,4 2,3 4,7 4,5 4, Στόχος 2015 * Φόροι Παρελθόντων Οικονοµικών Ετών Πηγή: Υπουργείο Οικονοµικών Λοιποί Άµεσοι Φόροι Άµεσοι Φόροι ΠΟΕ* Φόρος στην Περιουσία Φόρος Εισοδήµατος Λοιποί Έµµεσοι Φόροι Έµµεσοι Φόροι ΠΟΕ* Φόροι Κατανάλωσης ΦΠΑ και λοιποί φόροι συναλλαγών Συγκεκριµένα, υστέρηση έναντι του στόχου για το διάστηµα αυτό εµφανίζεται κυρίως στους άµεσους φόρους παρελθόντων οικονοµικών ετών κατά 389 εκατ., στους φόρους εισοδήµατος φυσικών προσώπων, κατά 339 εκατ. αλλά και την είσπραξη εσόδων ΦΠΑ κατά 280 εκατ. Από την πλευρά των πρωτογενών δαπανών, συνεχίζεται η προσπάθεια συµπιέσεώς τους, µε αποτέλεσµα να µειωθούν κατά 6,2% στο τετράµηνο Εξωτερικές συναλλαγές: Η διεύρυνση του ελλείµµατος του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωµών οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση των ισοζυγίων των κεφαλαιακών και τρεχουσών µεταβιβάσεων, καθώς και στη διόγκωση του ισοζυγίου υπηρεσιών. Αντίθετα, το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών βελτιώθηκε, λόγω της µείωσης του εµπορικού ελλείµµατος κατά 7,9%. Ειδικότερα, αναφορικά µε την εξέλιξη του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών σηµειώνεται ότι οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών µειώθηκαν κατά 3,2%, στο πρώτο τρίµηνο 2015, σε ετήσια βάση, ενώ οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών µειώθηκαν επίσης κατά 3,1%. Κατά συνέπεια το έλλειµµα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών υποχώρησε στα 2,56 δισ., στο πρώτο τρίµηνο του 2015, έναντι 2,63 στο αντίστοιχο τρίµηνο του ,9 Γράφηµα 6. Εξαγωγές / Εισαγωγές Αγαθών και Υπηρεσιών (σε δισ. ), Ιανουάριος-Μάρτιος 1,0 1,1 2,9 3,1 3,1 0,4 0,5 0,5 3,3 3,4 3,4 0,1 0,1 0,4 1,9 2,0 1,5 0,9 1,0 1,4 0,4 1,3 0,4 5,3 5,2 0,4 0,6 4,2 4,2 1,2 1,5 0, Πηγή: ΤτΕλλάδος Εξαγωγές/ Εισπράξεις Λοιπές Υπηρεσ. Μεταφορές Ταξιδιωτικό Λοιπά Αγαθά Πλοία Καύσιµα 5,7 0,3 3,2 Εισαγωγές/ Πληρωµές Το πλεόνασµα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίσθηκε ελαφρά στα 1,6 δισ. (µειωµένο κατά 284 εκατ. έναντι του πρώτου τριµήνου 2014). Σηµειώνεται, εν προκειµένω, η µικρή αύξηση του πλεονάσµατος του τουριστικού ισοζυγίου (κατά 12,7 εκατ. το πρώτο τρίµηνο 2015 έναντι του πρώτου τριµήνου 2014), και η υποχώρηση του πλεονάσµατος στο ισοζύγιο µεταφορών κατά 135,8 εκατ. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν µε χαµηλότερο ρυθµό, κατά 12,7%, στο πρώτο τρίµηνο 2015, σε σχέση µε το πρώτο τρίµηνο 2014 (+17,3%). Η 2

3 αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων του πρώτου τριµήνου του 2015, θεωρείται περιορισµένη αν συνυπολογισθεί ότι οι συνολικές αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν κατά 45,6% το ίδιο χρονικό διάστηµα. Οι εισπράξεις από τη ναυτιλία, που αποτελούν το 32% των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, παρουσίασαν οριακή µείωση κατά 0,3% στο πρώτο τρίµηνο 2015, έναντι αύξησης κατά 8,3% στην αντίστοιχη περίοδο του Εντούτοις, οι προοπτικές αύξησης των εισπράξεων από τις θαλάσσιες µεταφορές είναι ευνοϊκές, καθώς στο πρώτο τετράµηνο 2015 αυξήθηκαν οι ναύλοι κατά 13%, σε ετήσια βάση (Clarkson Sea Index) λόγω κυρίως της αυξήσεως της τιµής των ναύλων των πετρελαιοφόρων πλοίων. Αναφορικά µε το ισοζύγιο κεφαλαίων επισηµαίνεται η πτώση των εισπράξεων από τα ιαρθρωτικά Ταµεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (-62,6%), όπως και η µείωση των κοινοτικών επιδοτήσεων των αγροτών (- 18,9%), που αναφέρονται στο ισοζύγιο τρεχουσών µεταβιβάσεων. Προκείµενου να συνεχισθεί η εξωτερική προσαρµογή το 2015, όπως επετεύχθη από το , απαιτείται η συνέχιση της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας προκειµένου να διασφαλιστεί η ενίσχυση του εξαγωγικού τοµέα, απαραίτητη προϋπόθεση για βιώσιµη οικονοµική µεγέθυνση. Παράγοντες που κρίνονται θετικοί για την επιπλέον ενίσχυση των εξαγωγών είναι η ανάκαµψη του παγκόσµιου εµπορίου κατά 3,7% το 2015, από 3,4% το 2014 (προβλέψεις ΝΤ Απρίλιος 2015), η αύξηση της οικονοµικής δραστηριότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις αναδυόµενες οικονοµίες. Ευεργετική θα είναι και η συµβολή του τουρισµού και της ναυτιλίας. Οι εισπράξεις από τον τουρισµό και την ναυτιλία θα ευνοηθούν από τη συναλλαγµατική ισοτιµία ευρώ/δολαρίου σε ασθενές επίπεδο. Τουριστική Κίνηση στο πρώτο τρίµηνο του 2015: Ενισχύεται συνεχώς η εικόνα της τουριστικής κίνησης µε βάση τα στοιχεία του πρώτου τριµήνου του τρέχοντος έτους. Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Έρευνας Συνόρων της Τραπέζης της Ελλάδος οι αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν στο πρώτο τρίµηνο (τελευταία διαθέσιµα στοιχεία) του 2015 θεαµατικά κατά 45,6%, σε ετήσια βάση, φθάνοντας τους 1,73 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι αύξησης κατά 16,0% στην αντίστοιχη περίοδο του 2014 (1,19 εκατ. τουρίστες). Ο κύριος όγκος του εισερχόµενου τουρισµού προέρχεται πλέον από τις χώρες της ΕΕ-28 παρουσιάζουσες αξιοσηµείωτη αύξηση κατά 70,6%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίµηνο 2015, έναντι αύξησης κατά πολύ µικρότερης ανόδου κατά στο πρώτο τρίµηνο του 2014 (+18,2%). Τη µεγαλύτερη αύξηση σηµείωσαν οι αφίξεις Γάλλων τουριστών (94,2%), ακολουθούµενοι από τους Αµερικανούς (49,7%), τους Βρετανούς (37,7%) και τους Γερµανούς (35,9%) τουρίστες. Αντίθετα, παρατηρήθηκε πτώση της τουριστικής ροής από τη Ρωσία κατά 66,9% στο πρώτο τρίµηνο, ενώ ο 12- µηνος ρυθµός µεταβολής του Μαρτίου 2015 σηµείωσε κάθετη υποχώρηση κατά 81,7%. Πηγή: ΤτΕ Γράφηµα 7. Ταξιδιωτικές Εισπράξεις ανά Χώρα Προέλευσης, Α' Τρίµηνο 2015 Λοιπές Χώρες 42,5% Κρουαζιέ ρες 2,4% Ρωσία 1,0% Γαλλία 2,6% Γερµανία 8,0% Ην. Βασίλειο 8,0% ΗΠΑ 6,6% Λοιπές Χώρες ΕΕ28 28,9% Αύξηση σηµείωσαν και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις µε χαµηλότερο πάντως ρυθµό, έναντι του 2014, καθώς αυξήθηκαν κατά 12,8% στο πρώτο τρίµηνο 2015, έναντι ανόδου κατά 17,3% στο πρώτο τρίµηνο του Μειώθηκε επίσης, η δαπάνη ανά ταξίδι των µη κατοίκων στα 300,3 στο πρώτο τρίµηνο του 2015, έναντι 386,0 στο πρώτο 3µηνο του Επισηµαίνεται, ωστόσο, πως οι εισπράξεις από τον τουρισµό και η δαπάνη ανά ταξίδι θα βελτιωθούν µε την πρόοδο της τουριστικής περιόδου, όταν θα προσέρχεται το κύριο ρεύµα των ξένων επισκεπτών. Βελτιώθηκε παράλληλα, και το πλεόνασµα του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών κατά 22,5%, δεδοµένου ότι οι εισπράξεις αυξήθηκαν (12,8%), ταχύτερα των αντιστοίχων πληρωµών (11,4%). Οι προοπτικές του ταξιδιωτικού ισοζυγίου είναι θετικές στο τρέχον έτος, όχι µόνο λόγω της αναµενόµενης αύξησης του αριθµού των ξένων τουριστών, αλλά και λόγω της µείωσης των τιµών του πετρελαίου, της διολίσθησης του ευρώ στις διεθνείς αγορές και της παρατεταµένης αστάθειας εξακολουθεί να σοβεί στην Αίγυπτο και στις χώρες της Ανατ. Μεσογείου. Άµεσες προτεραιότητες της τρέχουσας τουριστικής περιόδου θα πρέπει να είναι η επίταση της προσπάθειας προσέλκυσης τουριστών υψηλού εισοδήµατος, κάτι που ήδη πραγµατοποιείται µε την αύξηση και το 2015 αµερικανών ταξιδιωτών και η περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και η παγίωση της επιµήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Αναλυτικότερα σχετικά µε την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος παρατηρείται σταδιακή άνοδος της Ελλάδος στη διεθνή κατάταξη, όπως προκύπτει από τα δεδοµένα του Οργανισµού «World Tourism Organization», καθώς ταξινοµείται στην 31 η θέση το 2015, από την 32 η το 2013 ανάµεσα στις 140 χώρες που ορίζονται επίσηµα ως διεθνείς τουριστικοί προορισµοί (βλ. Γράφηµα 8). 3

4 Γράφηµα 8. είκτης Ανταγωνιστικότητας στον Τουρισµό 2013, 2015 Κατάταξη /140 η χειρότερη Πηγή: UNWTO Επιτυγχάνεται επίσης και ο στόχος της ανάδειξης της πολιτιστικής µας υποδοµής. Αξιοσηµείωτη είναι τα προσπάθεια αξιοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων και των Μουσείων της χώρας µε σκοπό να γίνουν γνωστότεροι και ελκυστικότεροι τους επισκέπτες. Είναι ενδεικτικό ότι επισκέπτες Μουσείων και Αρχαιολογικών Χώρων (ΕΛΣΤΑΤ) ανήλθαν το 2014 σε 14,1 εκατ. από 11,6 εκατ. το 2013 (+21,6%), ενώ τον Ιανουάριο 2015 τελευταία διαθέσιµα στοιχεία) αυξήθηκαν κατά 4,8% σε ετήσια βάση. Την ευµενή τουριστική περίοδο το 2015 ενισχύουν και οι επιχειρηµατικές προσδοκίες από τους τουριστικούς δείκτες των ερευνών του ΙΟΒΕ. Συγκεκριµένα, στα «Ξενοδοχεία-Εστιατόρια», ο δείκτης οικονοµικής εµπιστοσύνης ανήλθε στις 95,0 µον. σε µέσο όρο στο πρώτο τετράµηνο του 2015, έναντι 90,5 µον. στο πρώτο τετράµηνο 2014, ενώ τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους ανήλθε στις 99,7 µον. από 91,4 τον Μάρτιο 2015, έναντι 94,1 µον. τον Απρίλιο Βελτίωση σηµείωσε και ο δείκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών στα «Τουριστικά- Πρακτορεία», καθώς ανήλθε τον Απρίλιο 2015 στις 107,7 µον. από 103,4 και 100,8 τον Μάρτιο και Φεβρουάριο Τα ευεργετικά αυτά για τον τουρισµό δεδοµένα προµηνύουν-εκτός απροόπτου, που συνδέεται µε την πολιτική αβεβαιότητα-νέο ιστορικά υψηλό αριθµό αφίξεων το 2015, έπειτα από αυτό του 2014, όταν ο εξωτερικός τουρισµός ανήλθε, µαζί µε τους ταξιδιώτες κρουαζιέρας, τα 24 εκατ. Η παγκόσµια οικονοµία και η Ζώνη του Ευρώ παρουσιάζουν χαµηλούς αναπτυξιακούς ρυθµούς, αν και οι βραχυχρόνιες οικονοµικές συνθήκες βαίνουν τελευταίως βελτιούµενες. Σύµφωνα µε τον Οργανισµό Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) επτά χρόνια µετά την παγκόσµια χρηµατοπιστωτική κρίση το ΑΕΠ των 34 χωρών- µελών του Οργανισµού αυξήθηκε οριακά κατά 0,3% (τριµηνιαία µεταβολή) το 1 ο 3µηνο Η Ευρωζώνη έχει ήδη εισέλθει σε µια πιο στέρεα οικονοµική βάση, χάρη στην άσκηση κατάλληλης νοµισµατικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), σε συνάρτηση µε την πολιτική δηµοσιονοµικής εξυγίανσης και διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων, ενώ δεν αποτελεί πλέον εξωγενή κίνδυνο για την οικονοµία των ΗΠΑ. Τα µη συµβατικά µέτρα νοµισµατικής πολιτικής που υιοθετήθηκαν από τις Κεντρικές Τράπεζες µετά την εµφάνιση της παγκόσµιας χρηµατοπιστωτικής κρίσης, αξιολογούνται πλέον ως αναγκαία και αποτελεσµατικά. Το υψηλό ποσοστό ανεργίας, κυρίως στην περιοχή της Ζώνης του Ευρώ (ΖτΕ), απαιτεί την άµεση λήψη διαρθρωτικών αλλαγών, µε σκοπό την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιµέρους οικονοµιών που συνθέτουν την Ζώνη. Με την υιοθέτηση διαρθρωτικών αλλαγών µπορεί να καταπολεµηθεί η ανεργία και να δηµιουργηθούν οι προϋποθέσεις για σταθερούς ρυθµούς οικονοµικής ανάπτυξης. Παράλληλα, η υιοθέτηση των διαθρωτικών αλλαγών από ορισµένες χώρες-µέλη της ΖτΕ συµβάλλει στον περιορισµό των µεταξύ τους αποκλίσεων, ενώ ενισχύει και την µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα της ΖτΕ. Στις ΗΠΑ, η Fed εκτιµά ότι η οικονοµία έχει εισέλθει πλέον σε φάση ισχυρής αναπτυξιακής διαδικασίας, γεγονός που αναµένεται να αποτυπωθεί στα επόµενα τρίµηνα, καθώς η χαµηλή µέτρηση του ΑΕΠ στο 1 ο 3µηνο 2015, χαρακτηρίζεται παροδικό φαινόµενο. Άλλωστε το υπουργείο Εµπορίου των ΗΠΑ, σχεδιάζει την εξοµάλυνση των στατιστικών αρρυθµιών που µπορούν να επηρεάζουν τα τριµηνιαία στοιχεία του ΑΕΠ. Η κίνηση αυτή εκτιµάται ότι µπορεί να βελτιώσει τις µετρήσεις τόσο για το 1 ο 3µηνο 2015 όσο και το 4 ο 3µηνο Σκοπός του υπουργείου Εµπορίου να προσαρµόσει τα δεδοµένα για επαναλαµβανόµενους εποχιακούς παράγοντες, όπως οι καιρικές συνθήκες, οι αργίες και τα χρονοδιαγράµµατα παραγωγής, προκειµένου να προσδιορίσει µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις υπόρρητες τάσεις στην οικονοµία. Ωστόσο, η πολυσυζητηµένη άνοδος των επιτοκίων από την Fed αν και δικαιολογείται από την πορεία της οικονοµίας, δεν θα πραγµατοποιηθεί, χωρίς πρώτα να έχουν επιτευχθεί οι στόχοι της οµοσπονδιακής τράπεζας για ανεργία και πληθωρισµό. Η συνάντηση των υπουργών Οικονοµικών της Οµάδας G-7 (ΗΠΑ, Ηνωµένο Βασίλειο, Καναδάς, Γερµανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία) που θα διεξαχθεί στην ρέσδη της Γερµανίας στις Μαΐου, θα βρεθεί στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος, αφού θα ασχοληθεί µε τις προοπτικές και τους κινδύνους που αντιµετωπίζει η παγκόσµια οικονοµία, καθώς και στα µέτρα που πρέπει να ληφθούν για την ενίσχυση της οικονοµικής ανάκαµψης. Στη συνάντηση θα συζητηθούν επίσης, διεθνή φορολογικά ζητήµατα, κανονισµοί του χρηµατοπιστωτικού τοµέα, η µεταρρύθµιση των ποσοστώσεων του ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου, οι πρόσφατες µεταβολές των συναλλαγµατικών ισοτιµιών και η συµµετοχή του κινεζικού γουάν στο καλάθι των νοµισµάτων που απαρτίζουν τα Ειδικά Τραβηκτικά ικαιώµατα (SDR) του ΝΤ. Η τελευταία 4

5 πρόταση εφόσον έχει απήχηση στο ΝΤ, θα έχει ως αποτέλεσµα το γουάν να αποτελέσει ένα νέο διεθνές αποθεµατικό νόµισµα όπως το δολάριο, το ευρώ, η στερλίνα και το γιεν. ΗΠΑ Το Συµβούλιο Νοµισµατικής Πολιτικής της Fed (FOMC) δηµοσίευσε τα πρακτικά της διήµερης συνεδρίασης της Απριλίου, από τα οποία προκύπτει ότι εντός της Fed υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την κατάλληλη στιγµή που η Οµοσπονδιακή Τράπεζα θα πρέπει να πραγµατοποιήσει την πρώτη αύξηση του βασικού της επιτοκίου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ορισµένοι αξιωµατούχοι της Fed, εκτιµούν ότι η αναιµική αύξηση του ΑΕΠ το 1ο 3µηνο 2015 κατά 0,2%, ήταν αποτέλεσµα προσωρινών παραγόντων (δυσµενείς καιρικές συνθήκες, απεργίες σε λιµένες των υτ. Ακτών), ενώ κάποιοι άλλοι εκτιµούν ότι ο ασθενικός ρυθµός ανάπτυξης ενδέχεται να διατηρηθεί εξαιτίας του «ισχυρού» δολαρίου και των µειωµένων επενδύσεων στον κλάδο της ενέργειας, απόρροια της χαµηλής τιµής του πετρελαίου. Ωστόσο, η πλειονότητα των µελών της FOMC, εκτιµά ότι ο Ιούνιος δεν είναι η κατάλληλη χρονική περίοδος για αύξηση του βασικού επιτοκίου. Στα πρακτικά αναγνωρίζεται ότι τα πρόσφατα οικονοµικά µεγέθη αύξησαν την αβεβαιότητα αναφορικά µε τις προοπτικές της οικονοµίας των ΗΠΑ. Συγκεκριµένα, για την αγορά εργασίας αναφέρεται ότι ενώ επιβραδύνθηκε η ανοδική πορεία των αποδοχών και της ανεργίας, υπάρχουν θετικές ενδείξεις, για αύξηση των νέων θέσεων εργασίας. Η Fed εξετάζει προσεκτικά τα µεγέθη της αγοράς εργασίας, ενώ παράλληλα δίδει βαρύτητα στον πληθωρισµό για τον οποίο προβλέπει ότι θα είναι κοντά στο στόχο της (2%) το Επιπλέον, στα πρακτικά εκφράζεται η γενικότερη εκτίµηση ότι: α) η ιδιωτική κατανάλωση ήταν χαµηλή το 1ο 3µηνο 2015, β) οι λιανικές πωλήσεις συνέχισαν να είναι υποτονικές, γ) η ανάκαµψη στον κλάδο των κατοικιών παρέµεινε αργή, δ) οι επενδύσεις παγίων κεφαλαίων υποχώρησαν και ε) οι εξαγωγές µειώθηκαν. Η εξασθενηµένη ιδιωτική δαπάνη, σε συνδυασµό µε τις µειωµένες δηµόσιες επενδύσεις, οδήγησαν σε σηµαντική επιβράδυνση την ανάπτυξη το 1ο 3µηνο Ο πληθωρισµός µε βάση τον ΤΚ αυξήθηκε κατά 0,1% τον Απρίλιο σε µηνιαία βάση (στοιχεία εποχικά διορθωµένα) µετά από αύξηση 0,2% τον Μάρτιο. Ο δοµικός πληθωρισµός (εξαιρουµένων των τιµών τροφίµων-ενέργειας) τον Απρίλιο αυξήθηκε κατά 0,3%. Σηµειώνεται ότι τους 12 τελευταίους µήνες ο πληθωρισµός µε βάση τον ΤΚ (στοιχεία µη εποχικά διορθωµένα) διαµορφώθηκε στο -0,2% τον Απρίλιο από -0,1% τον Μάρτιο, µε την τιµή της ενέργειας να έχει διαγράψει µείωση κατά 19,4% και τα τρόφιµα να έχουν αυξηθεί κατά 2,0%. Σηµειώνεται ότι ο δοµικός πληθωρισµός τους τελευταίους 12 µήνες (στοιχεία µη εποχικά διορθωµένα) παρέµεινε σταθερός, στο 1,8%, ενώ τον Φεβρουάριο είχε διαµορφωθεί στο 1,7%. Συνεπώς, ο δοµικός πληθωρισµός τους τρεις τελευταίους µήνες διαµορφώνεται κοντά στο επίπεδο που η Οµοσπονδιακή Τράπεζα έχει θέσει ως µεσοπρόθεσµο στόχο και τείνει να σταθεροποιηθεί, γεγονός που θα βαρύνει στην απόφαση για άνοδο των επιτοκίων της. 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0 Απρ-13 Μαϊ-13 Ιουν-13 Ιουλ-13 Αυγ-13 Σεπ-13 Οκτ-13 Νοε-13 Δεκ-13 Ιαν-14 Φεβ-14 Μαρ-14 Απρ-14 Μαϊ-14 Ιουν-14 Ιουλ-14 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Πηγή: Bloomberg Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή τιμών (μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία) Δομικός Πληθωρισμός ΔΤΚ Στην αγορά ακινήτων, οι πωλήσεις υφιστάµενων κατοικιών σηµείωσαν τον Απρίλιο απρόσµενη πτώση κατά 3,3% (µηνιαία µεταβολή), όταν τον Μάρτιο είχαν σηµειώσει την µεγαλύτερη αύξηση από τον εκ Σε ετήσια βάση, τον Απρίλιο οι πωλήσεις των υφιστάµενων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 6,1%. Σε απόλυτο µέγεθος, διαµορφώθηκαν σε 5,04 εκατ., χαµηλότερα του αναµενοµένου των 5,23 εκατ. και έναντι 5,21 εκατ. τον Μάρτιο. Ωστόσο, σε απόλυτο µέγεθος οι πωλήσεις δεν είναι ιδιαίτερα χαµηλές δεδοµένου ότι ο µέσος όρος πωλήσεων τους τελευταίους 12 µήνες είναι 5,0 εκατ. κατοικίες. Το γεγονός ότι οι πωλήσεις υφιστάµενων κατοικιών ήταν αρκετά χαµηλότερες του αναµενοµένου, επηρέασε αρνητικά τον δείκτη προσδοκιών των κατασκευαστών, µε αποτέλεσµα να διαµορφωθεί στις 54 µονάδες τον Μάιο από 56 µον. τον Απρίλιο. Θετική εξέλιξη, η άνοδος της έναρξης νέων κατοικιών κατά 20,2% τον Απρίλιο (µηνιαία µεταβολή) µετά από αύξηση 4,9% τον Μάρτιο (εποχικά διορθωµένα στοιχεία). Σε παράλληλη πορεία ήταν και ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής ο οποίος αυξήθηκε 9,2% τον Απρίλιο από -2,0% τον Μάρτιο, σηµατοδοτώντας την ανάκαµψη του κλάδου µετά τις εξαιρετικά δύσκολες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στις αρχές του έτους. Θετική η εικόνα προκύπτει και για τις άδειες οικοδοµών οι οποίες αυξήθηκαν κατά 10,1% τον Απρίλιο µετά από µείωσή τους κατά 5,5% τον Μάρτιο (µηνιαία µεταβολή). 5,6 5,4 5,2 5,0 4,8 4,6 4,4 ΖτΕ 1,8 0,2-0,2 3,3-0,8-1,5-2,5-4,0 0,0-3,9 0,9 1,1-0,2 3,2 2,2 1,2-1,4 2,0 1,2 Απρ-13 Μαϊ-13 Ιουν-13 Ιουλ-13 Αυγ-13 Σεπ-13 Οκτ-13 Νοε-13 Δεκ-13 Ιαν-14 Φεβ-14 Μαρ-14 Απρ-14 Μαϊ-14 Ιουν-14 Ιουλ-14 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Πηγή: Bloomberg ΗΠΑ: Πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών εκατ. % μηνιαία μεταβολή -4,1 2,4-4,9 1,5 6,5-3,3 5

6 Ο πληθωρισµός στη ΖτΕ αυξήθηκε για τρίτο συνεχή µήνα τον Απρίλιο, εγκαταλείποντας το αρνητικό έδαφος τιµών µετά από τέσσερεις µήνες αποπληθωρισµού. Σηµειώνεται, ότι τον Απρίλιο η Ελλάδα (-1,8%) και η Κύπρος (-1,7%) κατέγραψαν τα υψηλότερα αρνητικά µεγέθη πληθωρισµού. Στον αντίποδα, η Μάλτα και η Αυστρία µε πληθωρισµό 1,4% και 0,9% αντίστοιχα. Ωστόσο, ο δοµικός πληθωρισµός διατηρήθηκε τον Απρίλιο στο 0,6%, ενώ ο ΤΚ εξαιρουµένης της ενέργειας αυξήθηκε κατά 0,7% τον Απρίλιο από 0,6% τον Μάρτιο, εξέλιξη αναµενόµενη, καθώς υποχωρεί η επίδραση βάσης από την σηµαντική πτώση των τιµών. Σηµειώνεται, ότι η πτώση της τιµής της ενέργειας βρίσκεται σε φάση αποκλιµάκωσης, αφού από το -9,3% τον Ιανουάριο, διαµορφώθηκε στο -5,8% τον Απρίλιο. Ωστόσο, η µεταβολή στις τιµές των υπηρεσιών οι οποίες αντικατοπτρίζουν τις πιέσεις που προέρχονται από την εσωτερική ζήτηση, παρέµεινε στο 1,0% τον Απρίλιο (ιστορικά χαµηλό), όσο και τον Μάρτιο. Επιπλέον, παρά το πρόγραµµα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, οι ασθενείς πληθωριστικές πιέσεις αναµένεται να διατηρηθούν εξαιτίας του γεγονότος ότι η οικονοµία της ΖτΕ απέχει σηµαντικά από το σηµείο πλήρους χρησιµοποίησης της παραγωγικής της ικανότητας. Εναρμονισμένος ΔΤΚ στη ΖτΕ και σε επιλεγμένες χώρες της Απρ.2014 Mάρτ.2015 Φεβρ.2015 Ιαν.2015 Δεκ.2014 ΖτΕ 0,0% -0,1% -0,3% -0,6% -0,2% Γερμανία 0,3% 0,2% -0,1% -0,5% 0,1% Γαλλία 0,1% 0,0% -0,3% -0,4% 0,1% Ιταλία -0,1% 0,0% 0,1% -0,5% -0,1% Ισπανία -0,7% -0,8% -1,2% -1,5% -1,1% Ολλανδία 0,0% -0,3% -0,5% -0,7% -0,1% Πορτογαλία 0,5% 0,4% -0,1% -0,4% -0,3% Ιρλανδία -0,4% -0,3% -0,4% -0,4% -0,3% Κύπρος -1,7% -1,4% -0,8% -0,7% -1,0% Ελλάδα -1,8% -1,9% -1,9% -2,8% -2,5% Πηγή: Eurostat Ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit (πρώτη µέτρηση) µειώθηκε για δεύτερο συνεχή µήνα τον Μάιο στις 53,4 µονάδες, έναντι 53,9 µον. τον Απρίλιο και 54,0 µον. τον Μάρτιο. Η πτώση οφείλεται στη µείωση του επιµέρους δείκτη των υπηρεσιών από τις 54,1 µον. τον Απρίλιο στις 53,3 µον. τον Μάιο, η οποία υπερκέρασε την άνοδο του επιµέρους δείκτη για την µεταποίηση, από τις 52,0 µον. τον Απρίλιο στις 52,3 µονάδες τον Μάιο. Σηµειώνεται ότι ο µέσος όρος του δείκτη για τον Απρ.-Μάιο 2015 είναι 53,7 µον. ενώ για το 1ο 3µηνο του 2015 είναι 53,3 µονάδες. Παρότι φαίνεται να εξασθενεί η δυναµική επέκτασης της οικονοµίας, οι προσλήψεις στον κλάδο των υπηρεσιών και της µεταποίησης αυξήθηκαν µε τον µεγαλύτερο ρυθµό από τον Μάιο 2011, γεγονός που υποδεικνύει, ότι ο ρυθµός επέκτασης της οικονοµίας αξιολογείται ως ικανοποιητικός από τις επιχειρήσεις. Σε επίπεδο χωρών, ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit της Γερµανίας (πρώτη µέτρηση), µειώθηκε στις 52,8 µονάδες (χαµηλό 5 µηνών), έναντι 54,1 µονάδες τον Απρίλιο. Η πτώση του δείκτη οφείλεται στη µείωση κυρίως του υποδείκτη υπηρεσιών, από 54,0 µονάδες τον Απρίλιο σε 52,9 µονάδες τον Μάιο Q Q Q Q Πηγή: Bloomberg ΖτΕ: Eνοποιημένοςδείκτης ΡΜΙ και ΑΕΠ Q Q Q Q Q Q Q είκτης ΡΜΙ ΑΕΠ (% 3µηνιαία βάση) Q Q Q Q Q ,5% 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% -0,1% -0,2% -0,3% -0,4% -0,5% Αντιθέτως, ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit της Γαλλίας αυξήθηκε στις 51,0 µονάδες τον Μάιο από 50,6 µονάδες τον Απρίλιο, µε την άνοδο να αποδίδεται κυρίως στην αύξηση του υποδείκτη µεταποίησης (46,6 µον. τον Απρίλιο σε 48,3 µονάδες τον Μάιο), ο οποίος όµως εξακολουθεί να διαµορφώνεται κάτω από το όριο των 50,0 µονάδων. Στη Γερµανία, ο δείκτης εµπιστοσύνης των επενδυτών (ZEW) συνέχισε την πτωτική του πορεία για δεύτερο συνεχή µήνα, µε αποτέλεσµα να διαµορφωθεί στις 41,9 µονάδες τον Μάιο από 53,3 µον. τον Απρίλιο. Η υποχώρηση του δείκτη αποδίδεται στον χαµηλότερο του αναµενόµενου ρυθµό ανάπτυξης της Γερµανίας το 1ο 3µηνο Συγκεκριµένα, το 1ο 3µηνο 2015 το ΑΕΠ επιβραδύνθηκε σηµειώνοντας οριακή αύξηση κατά 0,3% σε τριµηνιαία βάση και κατά 1,1% σε ετήσια, ενώ το 4ο 3µηνο 2014, η αύξηση του ΑΕΠ ήταν 0,7% σε τριµηνιαία βάση και 1,6% σε ετήσια. Σε παράλληλη πορεία και ο δείκτης εµπιστοσύνης των επενδυτών για την οικονοµική συγκυρία ο οποίος υποχώρησε στις 65,7 µονάδες τον Μάιο από 70,2 µονάδες τον Απρίλιο, αλλά και ο δείκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών Ifo, ο οποίος σηµείωσε οριακή πτώση τον Μάιο στις 108,5 µονάδες από 108,6 µον. τον Απρίλιο Γερμανία: ΑΕΠ και Δείκτης Ifo Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών Ifo Q Q Q Q Q Q Q Q Q1 2015* Πηγή: Bloomberg ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή) * Στοιχεία Μαϊου % 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% Ωστόσο, παρά την πτώση των δεικτών ZEW και Ifo, είναι αρκετά πρόωρο να εκτιµηθεί ότι έχει αρχίσει να εξασθενεί ο αναπτυξιακός ρυθµός της οικονοµίας στη Γερµανία. Κίνα είκτης PMI στη µεταποίηση που καταρτίζεται από την HSBC/Markit O δείκτης PMI στη µεταποίηση, που καταρτίζεται από την HSBC/Markit (σύµφωνα µε την αρχική µέτρηση) αυξήθηκε στο 49,1 τον Μάιο (υψηλό 2 µηνών) από 48,9 τον Απρίλιο, αλλά παρέµεινε για τρίτο κατά σειρά µήνα κάτω από το όριο του 50,0, που φανερώνει συρρίκνωση της µεταποίησης. Ο Hundreds 6

7 υποδείκτης παραγωγής υποχώρησε στο 48,4 τον Μάιο (χαµηλό 13 µηνών) από 50,0 τον Απρίλιο. Επίσης υποχώρηση παρουσίασαν οι υποδείκτες των νέων παραγγελιών, νέων παραγγελιών εξαγωγών και απασχόλησης. Η υποχώρηση του δείκτη και των υποδεικτών δείχνει ότι τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική ζήτηση είναι αδύναµες. Εκτιµάται ότι η κυβέρνηση της Κίνας, τους επόµενους µήνες θα συνεχίσει να λαµβάνει µέτρα, όπως η µείωση των επιτοκίων και του ποσοστού υποχρεωτικών δεσµεύσεων των εµπορικών τραπεζών στην ΤτΚίνας, µε στόχο τη µείωση του κόστους χρηµατοδότησης και την αύξηση του τραπεζικού δανεισµού, ώστε να τονωθεί η ανάπτυξη η οποία εκτιµάται ότι µπορεί να υποχωρήσει κάτω από το 7%, που είχε διαµορφωθεί το 1 ο τρίµηνο ,8 51,0 49,4 50,7 Ο δείκτης HSBC/Markit στη μεταποίηση σε υψηλό 2 μηνών 51,7 51,7 51,1 51,1 50,8 50,2 50,2 50,4 50,3 50,1 49,8 50,0 49,6 49,7 50,7 49,9 50,1 50,1 49,6 48,9 49,1 45 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 PMI HSBC/ Markit PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit Ιαπωνία Επιτροπή Νοµισµατικής Πολιτικής της ΤτΙαπωνίας Στη συνεδρίαση της 22ας Μαίου 2015 η Επιτροπή αποφάσισε να συνεχίσει την ενίσχυση της νοµισµατικής βάσης κατά 80 τρισ. ($ 679 δισ.), µέσω αγοράς κρατικών οµολόγων και άλλων τίτλων υψηλού κινδύνου. Η πολιτική της ΤτΙαπωνίας θα συνεχισθεί για όσο διάστηµα απαιτηθεί προκειµένου ο πληθωρισµός να προσεγγίσει το 2% και να σταθεροποιηθεί σε αυτό το επίπεδο. Σύµφωνα µε την ΤτΙαπωνίας, η οικονοµία συνεχίζει να ανακάµπτει επηρεαζόµενη κυρίως από την αύξηση των εξαγωγών και των επενδύσεων των επιχειρήσεων, λόγω της βελτιωµένης κερδοφορίας τους. Όσον αφορά στον πληθωρισµό, η ΤτΙαπωνίας εκτιµά ότι στο προσεχές µέλλον θα διαµορφωθεί γύρω στο 0% (εξαιρουµένης της επίδρασης του αυξηµένου φόρου κατανάλωσης) λόγω επίδρασης της πτώσης των τιµών της ενέργειας. ΑΕΠ Το ΑΕΠ αθξήθηκε για δεύτερο κατά σειρά τρίµηνο κατά 0,6% ή 2,4% σε ετησιοποιηµένη βάση (υψηλό έτους) το 1 ο 3µηνο 2015 σε 3µηνιαία βάση, έναντι 0,3% το 4 ο 3µηνο 2014 (1,1% σε ετησιοποιηµένη βάση). Τη µεγαλύτερη συµβολή στη µεταβολή του ΑΕΠ είχαν τα αποθέµατα κατά 0,5 π.µ. Η ιδιωτική κατανάλωση (60% του ΑΕΠ) αυξήθηκε κατά 0,4% το 1 ο 3µηνο 2015 όπως και το 4 ο 3µηνο 2014 και συνέβαλε κατά 0,2 π.µ. στη µεταβολή του ΑΕΠ. Επίσης αύξηση, µετά από 3 µήνες υποχώρησης, σηµείωσαν οι ιδιωτικές επενδύσεις κατά 0,4% το 1 ο 3µηνο 2015, έναντι µηδενικής µεταβολής το 4 ο 3µηνο 2014 και συνέβαλαν κατά 0,1 π.µ. στη µεταβολή του. Αυξηµένη ήταν και η δηµόσια κατανάλωση κατά 0,1% το 1 ο 3µηνο 2015, έναντι 0,3% το 4 ο 3µηνο 2014 µε µηδενική συµβολή στη µεταβολή του ΑΕΠ. Αντίθετα, οι δηµόσιες επενδύσεις µειώθηκαν κατά 1,4% το 1 ο 3µηνο 2015, έναντι αύξησης κατά 0,1% το 4 ο 3µηνο 2014 και είχαν αρνητική συµβολή κατά 0,1 π.µ. στη µεταβολή του ΑΕΠ. Παράλληλα, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,4% το 1 ο 3µηνο 2015, έναντι 3,2% το 4 ο 3µηνο 2014 και συνέβαλαν στη µεταβολή του ΑΕΠ κατά 0,4 π.µ. και οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,9% το 1 ο 3µηνο 2015, έναντι 1,4% το 4 ο 3µηνο 2014 συµβάλλοντας αρνητικά στη µεταβολή του ΑΕΠ κατά -0,6 π.µ. Εκτιµάται ότι το 2 ο 3µηνο 2015 το ΑΕΠ θα αυξηθεί µε χαµηλότερο ρυθµό αν εκλείψει η µεγάλη συµβολή των αποθεµάτων, ενώ θετική εκτιµάται ότι θα είναι η επίδραση της αύξησης των επενδύσεων. Παραγγελίες µηχανηµάτων του ιδιωτικού τοµέα Οι παραγγελίες µηχανηµάτων του ιδιωτικού τοµέα, εξαιρουµένων των πλοίων και των παραγγελιών από εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας, αυξήθηκαν κατά 2,9% σε µηνιαία βάση τον Μάρτιο, έναντι µείωσης κατά 1,4% τον Φεβρουάριο. Σε ετήσια βάση, οι παραγγελίες µηχανηµάτων αυξήθηκαν κατά 2,6% τον Μάρτιο, έναντι 5,9% τον Φεβρουάριο. Ωστόσο, εκτιµάται ότι οι παραγγελίες µηχανηµάτων θα υποχωρήσουν το δεύτερο τρίµηνο 2015 και κατά συνέπεια οι επενδύσεις θα είναι αδύναµες Μαρ-14 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Πηγή: Japan Cabinet Office Ανάκαμψη παρουσίασαν οι παραγγελίες μηχανημάτων είκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης Ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης παρουσίασε υποχώρηση, µετά από 4 κατά σειρά µήνες ανόδου, στο 41,5 τον Απρίλιο από 41,7 τον Μάρτιο. Σε µηνιαία βάση, µειώθηκαν όλοι οι υποδείκτες που συνθέτουν το βασικό δείκτη εκτός του υποδείκτη της απασχόλησης. Ειδικότερα, υποχώρησαν ο υποδείκτης συνολικής διαβίωσης σε 38,4 από 38,8, ο υποδείκτης αύξησης εισοδηµάτων σε 39,3 από 39,4 και ο υποδείκτης προθυµίας των καταναλωτών να προβούν σε αγορές διαρκών αγαθών σε 39,7 από 40,6. Αντίθετα, ο υποδείκτης απασχόλησης αυξήθηκε σε 48,6 από 47,8. 7

8 Υποχώρηση παρουσίασε ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης μετά από 4 κατά σειρά μήνες ανόδου δισ Ιαν Hυποχώρηση της αξίας των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ κάτω των 20 δισ. θα επιβεβαιώσει την καθοδική πορεία του ευρωπαικού νομίσματος. 13-Ιαν 20-Ιαν 27-Ιαν 3-Φεβ 10-Φεβ 17-Φεβ 24-Φεβ 3-Μαρ 10-Μαρ 17-Μαρ 24-Μαρ 31-Μαρ 7-Απρ 14-Απρ 21-Απρ 28-Απρ 5-Μαϊ 12-Μαϊ 19-Μαϊ 35 Απρ-14 Ιουλ-14 Οκτ-14 Ιαν-15 Απρ-15 Πηγή: Japan Cabinet Office είκτης PMI στη µεταποίηση Ο δείκτης PMI στη µεταποίηση που καταρτίζεται από την Markit (σύµφωνα µε την αρχική µέτρηση) αυξήθηκε, µετά από 4 κατά σειρά µήνες υποχώρησης, στο 50,9 τον Μάιο από 49,9 τον Απρίλιο. Σε µηνιαία βάση, τον Μάιο ο υποδείκτης παραγωγής αυξήθηκε σε 51,7 από 49,3, ο υποδείκτης νέων παραγγελιών αυξήθηκε σε 51,2 από 48,8 και ο υποδείκτης νέων παραγγελιών εξαγωγών αυξήθηκε σε 50,5 από 50,3. Εκτιµάται ότι η αύξηση του δείκτη PMI στη µεταποίηση υποδεικνύει ότι τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική ζήτηση αυξάνονται και η ανάπτυξη της οικονοµίας θα συνεχισθεί το 2 ο 3µηνο ,0 53,0 51,0 49,0 47,0 49,9 Ο δείκτης PMIστη μεταποίηση αυξήθηκε πάνω από το επίπεδο του 50,0 μετά από 3 κατά σειρά μήνες υποχώρησης 51,5 50,5 52,2 51,7 52,4 52,0 52,0 52,2 Μαϊ-14 Ιουν-14 Ιουλ-14 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15Μαρ-15Απρ-15 Μαϊ-15 Πηγή: Markit Ισοτιµίες. Σύµφωνα µε τα στοιχεία του χρηµατιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για µη εµπορικές συναλλαγές (specs) την εβδοµάδα που έληξε στις µειώθηκαν κατά $3,1 δισ. µε τις συνολικές καθαρές (αγορές µείον πωλήσεις) θέσεις να διαµορφώνονται σε θετικό επίπεδο για 54η εβδοµάδα και συγκεκριµένα στα $32,1δισ. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για µη εµπορικές συναλλαγές (specs), την εβδοµάδα που έληξε στις µειώθηκαν κατά συµβόλαια µε αποτέλεσµα οι συνολικές καθαρές (αγορές µείον πωλήσεις) θέσεις να διαµορφωθούν στα συµβόλαια από την προηγούµενη εβδοµάδα. 51,6 50,3 49,9 50, Πηγή: CFTC,IMM Το ευρώ εµφανίσθηκε εξασθενηµένο έναντι του δολαρίου-ηπα στις αρχές της εβδοµάδας, µε αποτέλεσµα να διαπραγµατεύεται στα 1,0915 δολάρια ( ) από 1,1385 δολάρια ( ) που ήταν την προηγούµενη εβδοµάδα. Η αδυναµία του ευρώ αποδίδεται στην πιθανότητα ανόδου των επιτοκίων της Fed εντός του έτους, στο ενδεχόµενο επιτάχυνσης του προγράµµατος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και στην µέχρι σήµερα «µη επίτευξη» συµφωνίας της Ελλάδας µε τους εταίρους. Μικτή ήταν η εικόνα για την στερλίνα στην αρχή της τρέχουσας εβδοµάδας. Εµφανίζεται εξασθενηµένη έναντι του δολαρίου-ηπα (1,5375 USD/GBP) και ενισχυµένη έναντι του ευρώ (0,7097 GBP/EUR). Ωστόσο, η στερλίνα αναµένεται να ενισχυθεί περαιτέρω τους επόµενους µήνες κυρίως έναντι του ευρώ, καθώς έχει επανέλθει στο προσκήνιο η αύξηση των επιτοκίων από την ΤτΑγγλίας. Το επενδυτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην οµιλία της Βασίλισσας σχετικά µε τις προγραµµατικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης, καθώς θα διατυπωθούν κάποιες σκέψεις όσον αφορά το δηµοψήφισµα για παραµονή ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αγορές οµολόγων Η πορεία του προγράµµατος QE της ΕΚΤ. Το επενδυτικό ενδιαφέρον σε τίτλους χαµηλού κινδύνου, καθώς τα αποτελέσµατα των δηµοτικών εκλογών στην Ισπανία και η καθυστέρηση συµφωνίας µεταξύ Ελλάδος και δανειστών εντείνει την νευρικότητα και την ανησυχία των επενδυτών. Η εφαρµογή του προγράµµατος αγοράς κρατικών οµολόγων (QE) διεξάγεται οµαλώς και η πλειονότητα των µελών του ιοικητικού Συµβουλίου της ΕΚΤ, τάσσεται υπέρ της συνέχισης του προγράµµατος και δεν συντρέχει λόγος πρόωρου περιορισµού του. Άλλωστε, η πρόσφατη υποχώρηση των οµολογιακών αποδόσεων, έχει αυξήσει την προσφορά των τίτλων που τηρούν τις προϋποθέσεις της ΕΚΤ για συµµετοχή στο πρόγραµµα. Υπενθυµίζεται, ότι το µηνιαίο µέγιστο επιτρεπτό όριο αγοράς κρατικών οµολόγων από την ΕΚΤ είναι στα 60 δισ. και θα παραµείνει σε εφαρµογή µέχρι τον Σεπτ Η ΕΚΤ οφείλει να συνεχίσει το πρόγραµµα αγοράς κρατικών οµολόγων προκειµένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισµός στη Ζώνη του Ευρώ θα επιστρέψει έως το επίπεδο- -21,0 8

9 στόχο του 2%, παρά τις ενδείξεις ότι ο φόβος περί αποπληθωρισµού έχει µετριασθεί. Οι αγορές κρατικών οµολόγων από την ΕΚΤ την εβδοµάδα µέχρι 22 Μαΐου στα πλαίσια εφαρµογής του προγράµµατος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), ήταν 11,8 δισ., µε αποτέλεσµα ο µέσος εβδοµαδιαίος όρος να διαµορφωθεί στα 12,2 δισ. Παράλληλα, την ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη στην αγορά καλυµµένων οµολόγων, ύψους 2,1 δισ. και στην αγορά ABS ύψους 99 εκατ. 22-Μαϊ 8-Μαϊ 24-Απρ 10-Απρ 27-Μαρ 13-Μαρ Πρόγραμμα αγοράς κρατικώνομολόγων της ΕΚΤ 11,8 13,7 13,7 10,0 11,7 11,6 9,2 11,5 14,7 16,6 9,8 Μέσος εβδομαδιαίος όρος 134, Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα δισ. Στην Ελληνική αγορά οµολόγων, το εύρος τιµών (αγορά) της ελληνικής 10ετίας λήξης 2025 στις διαµορφωνόταν µεταξύ 52,46-52,78 ή απόδοση 11,85%-11,94%. Υπενθυµίζεται ότι στις το 10-ετές οµόλογο είχε καταγράψει χαµηλό 5,475%. Μικτές τάσεις στις αγορές των 10-ετώνομολόγων της Ζώνης του Ευρώ.Το αγοραστικό ενδιαφέρον στραμμένο στους τίτλους χαμηλού κινδύνου Γερμανία 0,60 0,56 Ολλανδία 0,75 0,76 Γαλλία 0,87 0,86 2,35 Πορτογαλία 2,51 1,81 Ιταλία 1,91 Ισπανία 1,75 1,84 11,08 Ελλάδα 11, /5/ /5/2015 Πηγή: Reuters Η διαφορά απόδοσης µεταξύ ελληνικών 10ετών και γερµανικών οµολόγων (spread) αυξήθηκε στις µονάδες βάσης από µονάδες βάσης που ήταν την προηγούµενη εβδοµάδα. Η απόδοση του 10- ετούς γερµανικού οµολόγου, το σηµείο αναφοράς για το κόστος δανεισµού της ζώνης του ευρώ, ανήλθε στο 0,56%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας εµφανίζει απόδοση 2,51%, της Ισπανίας 1,84% και της Ιταλίας 1,91%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού οµολόγου σε σχέση µε την αντίστοιχη του γερµανικού, ανήλθε σε εβδοµαδιαία βάση στις 195 µ.β. από 176 µ.β., ενώ η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς ιταλικού οµολόγου µε το γερµανικό στις 134 µ.β. από 121 µ.β. Η απόδοση του 10-ετούς οµολόγου των ΗΠΑ διαµορφωνόταν στο 2,20% στις Σε δηµοπρασία 10-ετών οµολόγων TIPS (Treasury Inflation-Protected Securities) προέβη στις 21 Μαΐου το δηµόσιο των ΗΠΑ, µε στόχο την άντληση ποσού $13 δισ. Ειδικότερα, το επιτόκιο των 10-ετών οµολόγων διαµορφώθηκε στο 0,358% έναντι 0,200% της αντίστοιχης προηγούµενης δηµοπρασίας και µε συντελεστή κάλυψης στο 2,33% έναντι 2,43%. Η συµµετοχή των ξένων ανήλθε στο 67,1%, έναντι 75,7% που ήταν στην τελευταία αντίστοιχη δηµοπρασία τον Μάρτιο. Ρουµανία ΑΕΠ Το ΑΕΠ (εποχικά διορθωµένη µέτρηση), αυξήθηκε κατά 4,2% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3µηνο 2015, έναντι 2,7% στο 4 ο 3µηνο Σε τριµηνιαία βάση, η αύξηση του ΑΕΠ στο 1 ο 3µηνο 2015 ήταν 1,6%, έναντι 1,0% στο 4 ο 3µηνο Σε µη εποχικά διορθωµένη βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 4,3% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3µηνο 2015, έναντι 2,8% στο 4 ο 3µηνο Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Spring 2015) εκτιµά ότι ο ρυθµός αύξησης του ΑΕΠ θα διαµορφωθεί στο 2,8% το 2015, όπως και το 2014 για να επιταχυνθεί στη συνέχεια στο 3,3% το ,0 2,0 0,0-2,0-4,0-6,0-8,0-7,1-0,8 1, Πηγή: Eurostat, European Commission-Spring 2015 ΑΕΠ, (ετήσια % μεταβολή) 0,6 3,4 2,8 9

10 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιµές αγοράς) -0,4-4,4-5,4-8,9-6,6-3,9 0,8 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,0-1,0-7,1-10,6-7,8-2,0 1,3 ηµόσια Κατανάλωση -2,1 1,6-4,3-6,6-5,0-6,5-0,9 Ακαθάριστες Επενδύσεις -6,6-13,2-20,9-16,8-28,7-9,5 2,7 - Κατοικίες -23,8-18,8-26,3-14,8-33,1-27,6-51,8 - Εξοπλισµός 3,9-16,8-23,6-22,8-29,4-4,3 28,3 Ανεργία (%) 7,6 9,5 12,5 17,7 24,2 27,5 26,5 Συνολική Απασχόληση 1,2-0,6-2,6-5,6-8,3-3,7 0,6 είκτης Τιµών Καταναλωτή (µέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3 Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος 4,9 5,2-0,1-1,8-6,2-7,8-1,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τοµέα) 15,9 4,1 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,0-10,4-5,6-3,3-0,9 1,2 1,5 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 109,3 126,8 146,0 171,3 156,9 174,9 177,7 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -14,9-11,2-10,1-9,9-2,4 0,6 0,9 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ είκτες Οικονοµικής Συγκυρίας έτος Q3 Q4 Q2 Q3 Q4 διαθέσιµη περίοδος Οικονοµική ραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων -8,4-9,1-1,8 2,4 4,8-0,2-0,6 (2µηνο) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 6,4 15,2 36,0 31,5 35,4 27,6 (4µηνο) Οικοδοµική ραστηριότητα -25,6-21,9 2,2 17,4-11,4 25,4 (2µηνο) Μεταποίηση -1,1-3,9-3,0-1,3 0,3-0,6 5,7 (3µηνο) είκτης Υπευθύνων Προµηθειών ΡΜΙ στη µεταποίηση 46,0 47,7 48,7 50,5 49,1 49,1 46,5 (Απρ.15) είκτης Οικονοµικού Κλίµατος 90,8 91,8 91,6 99,8 101,5 101,4 92,7 (Απρ.15) είκτης Επιχειρηµατικών Προσδοκιών στη Βιοµηχανία 87,8 90,1 85,4 95,6 97,8 95,0 84,6 (Απρ.15) είκτης Εµπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-73,0-65,0-50,0-52,7-51,6-40,5 (Απρ.15) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τοµέας -3,9-3,9-3,9-3,5-3,5-3,1-2,5 (Μάρ.15) Επιχειρήσεις -4,9-4,7-4,9-4,7-4,7-3,7-2,2 (Μάρ.15) - Βιοµηχανία -2,8-1,9-2,8-5,5-4,5-3,3-0,9 (Μάρ.15) - Κατασκευές 0,6 0,4 0,6-2,2-2,6-1,2 0,5 (Μάρ.15) - Τουρισµός -2,6-1,5-2,6-1,5-1,3-0,6-1,2 (Μάρ.15) Νοικοκυριά -3,5-3,6-3,5-3,0-2,9-2,9-3,0 (Μάρ.15) - Καταναλωτική Πίστη -3,9-4,8-3,9-2,7-2,5-2,8-2,5 (Μάρ.15) - Στεγαστικά άνεια -3,3-3,2-3,3-3,2-3,1-3,0-3,3 (Μάρ.15) Τιµές είκτης Τιµών Καταναλωτή -0,9-1,0-2,2-1,5-0,6-1,8-2,1 (Απρ.2015) οµικός Πληθωρισµός -1,7-2,0-2,1-1,2 0,0-0,7-0,8 (Απρ.2015) είκτης Τιµών ιαµερισµάτων -10,9-10,2-9,6-7,9-7,0-5,8-3,9 (3µηνο) Επιτόκια Ταµιευτηρίου 0,38 0,37 0,32 0,27 0,20 0,15 0,13 (Μαρ.15) άνεια προς επιχειρήσεις 7,34 7,29 7,21 7,08 6,56 6,38 6,25 (Μαρ.15) Καταναλωτικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 10,47 10,83 10,82 9,79 8,55 8,74 8,55 (Μαρ.15) Στεγαστικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 3,07 2,99 2,99 3,22 3,44 3,37 2,99 (Μαρ.15) Απόδοση 10-ετούς Οµολόγου 10,05 10,23 8,60 6,17 6,03 9,75 10,47 (Απρ.15) ΑΕΠ σε σταθερές τιµές -3,9-2,6-3,1 0,3 2,0 1,2 0,1 (3µηνο) Τελική Κατανάλωση -3,0-2,6 1,1 1,0 1,9 0,6 0,8 (2014) Επενδύσεις -9,5-2,3-8,7-6,0 2,7 17,9 2,7 (2014) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 2,1 6,9-5,0 9,5 6,9 10,8 9,0 (2014) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -1,6 9,2-7,5 9,3 3,0 17,3 7,4 (2014) Ισοζύγιο Πληρωµών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 22,5 5,8 5,7 6,0 6,1 2,0 5,0 (Μάρτ.15) Εισαγωγές Αγαθών 39,8 10,4 10,0 10,5 10,6 3,5 9,2 (Μάρτ.15) Εµπορικό Ισοζύγιο -17,2-4,6-4,3-4,5-4,5-1,5-4,2 (Μάρτ.15) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 21,4 11,3 3,3 4,7 9,6 1,0 2,5 (Μάρτ.15) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών 1,1 5,0-1,3-0,2 5,1-0,7-2,2 (Μάρτ.15) Χρηµατιστήριο Γενικός είκτης Τιµών ΧΑ 1.162, , , , ,6 826,2 822,9 (Απρ.15) (% µεταβολή Γ ) 28,1 37,2 28,1 43,3 4,7-28,9-33,2 (Απρ.15) Χρηµατιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 39,6 31,6 39,6 41,3 36,7 29,0 20,7 (Απρ.15) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ. 10