O Kαταστατικός Χάρτης της Γης και οι Στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Δρ Δημήτριος Γκότζος

Transcript

1 O Kαταστατικός Χάρτης της Γης και οι Στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Δρ Δημήτριος Γκότζος

2 O Kαταστατικός Χάρτης της Γης και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Oι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης πρέπει να προτείνουν συγκεκριμένους προσανατολισμούς όσον αφορά τις δημόσιες πολιτικές Ο Καταστατικός Χάρτης της Γης αποτελεί ένα παγκόσμιο και τοπικό ηθικό πλαίσιο που θέτει υπό συζήτηση τις καθημερινές μας πρακτικές

3 α Συγκριτική αποτίμηση Ηθικές αξίες που είναι διαχρονικές και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως οδηγοί και έμπνευση για δράσεις Περισσότερο προσανατολισμένοι στη δράση, θέτουν συγκεκριμένους και μετρήσιμους στόχους σε συγκεκριμένες προθεσμίες (κυρίως το 2020 ή το 2030 ). Προσθέτουν μια πνευματική διάσταση που λείπει από του Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης (π.χ. 14δ) Προστιθέμενη αξία: Ζητούν ευθύνες (6β) και αλλαγές στα κυβερνητικά όργανα (λήψη αποφάσεων: 6γ), περιλαμβάνουν μια μακροπρόθεσμη προοπτική (για τη δημιουργία και τη διάδοση γνώσεων: 8) και μια προοπτική που μπορεί να είναι κάπως πιο κοντά στους ανθρώπους (7στ)

4 Διακήρυξη που καταρτίστηκε μέσω της διαβούλευσης με την παγκόσμια κοινωνία των πολιτών Δεν υπάρχει κάποια εξειδικευμένη αναφορά στην κλιματική αλλαγή α Διαπραγμάτευση μεταξύ των κρατών Προσθέτουν νέους ειδικούς στόχους: για παράδειγμα, τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα ή την εξέταση των δικαιωμάτων των ανθρώπων που ζουν υπό καθεστώς αποικιοκρατίας ή ξένης κατοχής, δύο θέματα που δημιούργησαν αρκετές αντιπαραθέσεις ανάμεσα στις χώρες που διαπραγματεύονταν τους ΣΒΑ. Δίνουν έμφαση στην κλιματική αλλαγή (13) και στην απασχόληση (4.4.) Συγκριτική αποτίμηση Έμφαση στην πρακτική πλευρά σε πολλούς από τους στόχους: χρηματοδότηση, τεχνολογική υποστήριξη και επιστημονική έρευνα (3β, 3γ), εστιάζοντας στα αποτελέσματα και τις αποτελεσματικές διαδικασίες (4.1), και αναλύοντας κάθε θέμα σε όλες τις πιθανές εκφάνσεις του (5)

5 Bασικά σημεία σύνδεσης Και τα δύο κείμενα υποστηρίζουν μια ολοκληρωμένη προοπτική για τη βιώσιμη ανάπτυξη και αναγνωρίζουν τη σημασία ενός συνόλου καθοδηγητικών αρχών που περιλαμβάνονται στις διεθνείς διακηρύξεις Και τα δύο κείμενα ζητούν παγκόσμια συνεργασία μεταξύ όλων των τομέων και όλων των φορέων δράσης. Οι αρχές του Καταστατικού Χάρτη της Γης μπορούν να διαδραματίσουν ένα σημαντικό ρόλο στην καθοδήγηση των δράσεων που πρέπει να αναληφθούν και στην καθοδήγηση της επίτευξης των στόχων για μια βιώσιμη ανάπτυξη κατά τις επόμενες δεκαετίες.

6 Σύνδεση Καταστατικού Χάρτη της Γης και Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Καταστατικός Χάρτης της Γης Παρατηρήσεις και άλλες επιμέρους Τερματισμός της φτώχειας σε όλες τις μορφές της, παντού Τερματισμός της πείνας, επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας και βελτίωση της διατροφής, καθώς και προώθηση της αειφόρου γεωργίας Εξάλειψε τη φτώχια ως ηθικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό καθήκον 9 α. Εξασφάλισε το δικαίωμα για πόσιμο νερό, καθαρό αέρα, τροφή, εδάφη χωρίς μόλυνση, στέγαση και υγιεινή, με κατανομή των απαιτούμενων εθνικών και παγκόσμιων πόρων Οι στόχοι αναφέρονται στη σημασία τoυ ενδιαφέροντος για τους φτωχούς και ευάλωτους (αρχή 9γ) και του δικαιώματος σε οικονομικούς και φυσικούς πόρους (αρχή 2α). Ο στόχος 2.3 αναγνωρίζει τα δικαιώματα των ιθαγενών στα εισοδήματα από τη γεωργία, παρέχοντάς τους πόρους και εισροές. O KXΓ αναγνωρίζει την αξιοποίηση του παραδοσιακού τρόπου ζωής τους. Ο στόχος 2.4 αντιστοιχεί στη 10η αρχή του ΚΧΓ σχετικά με τις οικονομικές δραστηριότητες που διασφαλίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη του ανθρώπου και στην 7 η αρχή του ΚΧΓ και τις επιμέρους αρχές σχετικά με τους διάφορους τρόπους παραγωγής και κατανάλωσης που σέβονται τη βιωσιμότητα Ο στόχος 2.5 αναφέρεται στους ΓΤΟ, όπως και η 5δ αρχή του ΚΧΓ αλλά πιο άμεσα (επικεντρωμένη στον έλεγχο και την εξάλειψη των ΓΤΟ) Η αρχή 2β παραπέμπει στο εμπόριο (και άλλα ζητήματα που σχετίζονται με την αγορά) όπως η 10 η αρχή του ΚΧΓ

7 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Καταστατικός Χάρτης της Γης Παρατηρήσεις και άλλες επιμέρους Τερματισμός της πείνας, επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας και βελτίωση της διατροφής, καθώς και προώθηση της αειφόρου γεωργίας α. Εξασφάλισε το δικαίωμα για πόσιμο Ο 3oς στόχος αναφέρεται σε παγκόσμιες ασθένειες νερό, καθαρό αέρα, τροφή, εδάφη χωρίς (φυματίωση, ελονοσία), κατάχρηση ουσιών, μόλυνση, στέγαση και υγιεινή, με θανάτους από τροχαία ατυχήματα, πρόσβαση σε κατανομή των απαιτούμενων εθνικών συστήματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής και παγκόσμιων πόρων υγειονομικής περίθαλψης, επίτευξη καθολικής 9β. Ενδυνάμωσε κάθε ανθρώπινο ον, υγειονομικής κάλυψης (11 η αρχή του ΚΧΓ). παρέχοντας την εκπαίδευση και τα μέσα, ώστε να εξασφαλίζει μια ικανοποιητική διαβίωση και συγκρότησε δίκτυα προστασίας και ασφάλειας για όσους αδυνατούν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην 9γ. Αναγνώρισε τους αποκλεισμένους, προστάτεψε τους ευπαθείς, υπηρέτησε αυτούς που υποφέρουν και βοήθησέ τους να αναπτύξουν το δυναμικό τους και να πραγματοποιήσουν τις προσδοκίες τους. 11. Διασφάλισε την ισότητα και την ισοτιμία των φύλων ως προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και διασφάλισε καθολική πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και την οικονομική ευκαιρία

8 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Καταστατικός Χάρτης της Γης Παρατηρήσεις και άλλες επιμέρους Η διασφάλιση καθολικής και 11. Διασφάλισε την ισότητα και την Ο στόχος 4.6 αναφέρεται στην ανάγκη ισότιμης ποιοτικής ισοτιμία των φύλων ως προϋπόθεση για τη εκπαίδευσης στην αειφόρο ανάπτυξη και σε μια εκπαίδευσης και η προώθηση βιώσιμη ανάπτυξη και διασφάλισε κουλτούρα ειρήνης και μη βίας, κάτι που ευκαιριών δια βίου μάθησης καθολική πρόσβαση στην εκπαίδευση, την αντικατοπτρίζεται στην 8 η, 14 η και 16 η αρχή του για όλους υγειονομική περίθαλψη και την ΚΧΓ οικονομική ευκαιρία 14. Ενσωμάτωσε στην επίσημη εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση τη γνώση, τις αξίες και τις δεξιότητες που απαιτούνται για ένα βιώσιμο τρόπο ζωής. 14 α. Εφοδίασε τους πάντες, ιδίως τα παιδιά και τους νέους, με εκπαιδευτικές ευκαιρίες που τους ενδυναμώνουν έτσι ώστε να συμβάλουν ενεργά στη βιώσιμη ανάπτυξη. Επίτευξη ισότητας των φύλων και ενδυνάμωση όλων των γυναικών και των κοριτσιών 11. Διασφάλισε την ισότητα και την ισοτιμία των φύλων ως προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και διασφάλισε καθολική πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και την οικονομική ευκαιρία 11α. Προασπίσου τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών και βάλε τέλος σε κάθε βιαιότητα απέναντί τους. 11β. Προώθησε την ενεργή συμμετοχή των γυναικών σε όλους τους τομείς της οικονομικής, πολιτικής, δημόσιας, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής, καθιστώντας τις πλήρεις και ισότιμους εταίρους, υπεύθυνα άτομα στη λήψη αποφάσεων και ηγέτες.

9 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Καταστατικός Χάρτης της Γης Παρατηρήσεις και άλλες επιμέρους Διασφάλιση της πρόσβασης σε ύδρευση και αποχέτευση για όλους Διασφάλιση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές, αξιόπιστες, βιώσιμες και σύγχρονες μορφές ενέργειας για όλους. 9 α. Εξασφάλισε το δικαίωμα για πόσιμο νερό, καθαρό αέρα, τροφή, εδάφη χωρίς μόλυνση, στέγαση και υγιεινή, με κατανομή των απαιτούμενων εθνικών και παγκόσμιων πόρων 7β.Δράσε με αυτοσυγκράτηση και αποτελεσματικότητα σε ότι αφορά τη χρήση ενέργειας και στηρίξου όλο και περισσότερο σε ανανεώσιμες πηγές, όπως είναι η ηλιακή και η αιολική ενέργεια. 9β. Ενδυνάμωσε κάθε ανθρώπινο ον, παρέχοντας την εκπαίδευση και τα μέσα, ώστε να εξασφαλίζει μια ικανοποιητική διαβίωση και συγκρότησε δίκτυα προστασίας και ασφάλειας για όσους αδυνατούν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην Οι επιμέρους στόχοι του 6 ου στόχου αφορούν τις ανάγκες υγιεινής και πρόσβασης σε νερό των ανθρώπων και μπορούν συνεπώς να συνδεθούν με την έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που διατυπώνεται στην 1β αρχή του ΚΧΓ.

10 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Καταστατικός Χάρτης της Γης Παρατηρήσεις και άλλες επιμέρους Προώθηση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής ανάπτυξης, της απασχόλησης και της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους Δημιουργία ευέλικτων υποδομών, προώθηση της βιώσιμης εκβιομηχάνισης και προώθηση της καινοτομίας 3β. Προώθησε την οικονομική και κοινωνική δικαιοσύνη, παρέχοντας στον καθένα τη δυνατότητα να εξασφαλίσει σίγουρη και ουσιαστική διαβίωση με οικολογική συνείδηση. 9β. Ενδυνάμωσε κάθε ανθρώπινο ον, παρέχοντας την εκπαίδευση και τα μέσα, ώστε να εξασφαλίζει μια ικανοποιητική διαβίωση και συγκρότησε δίκτυα προστασίας και ασφάλειας για όσους αδυνατούν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. 10. Διασφάλισε, ώστε οι οικονομικές δραστηριότητες και οι θεσμοί σε όλα τα επίπεδα προωθούν την ανθρώπινη ανάπτυξη με δίκαιο και βιώσιμο τρόπο. 10. Διασφάλισε, ώστε οι οικονομικές δραστηριότητες και οι θεσμοί σε όλα τα επίπεδα προωθούν την ανθρώπινη ανάπτυξη με δίκαιο και βιώσιμο τρόπο. Ο 8 ος στόχος επιδιώκει την εναρμόνιση της οικονομικής ανάπτυξης με την προστασία του περιβάλλοντος, ζητώντας βιώσιμα συστήματα κατανάλωσης και παραγωγής και έτσι συνδέεται με την 7η αρχή του ΚΧΓ σχετικά με τα αειφόρα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης και ιδιαίτερα την αρχή 7στ για τους βιώσιμους τρόπους ζωής. Ο 9ος στόχος είναι ιδιαίτερα συγκεκριμένος και τεχνικός, αναφερόμενος στις υποδομές, κάτι που δεν αναγνωρίζεται ιδιαίτερα στον ΚΧΓ. Ο στόχος 9.γ εξετάζει επίσης την πρόσβαση στις υπηρεσίες ΤΠΕ και Διαδικτύου. Ο στόχος 9.5 θεωρεί την ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας, κάτι που επιβεβαιώνεται από την 8η αρχή του ΚΧΓ.

11 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Καταστατικός Χάρτης της Γης Παρατηρήσεις και άλλες επιμέρους Μείωση των ανισοτήτων εντός και μεταξύ των χωρών Κάντε τις πόλεις χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλείς, διαλλακτικές και βιώσιμες Διασφάλιση Κάντε τις πόλεις προτύπων χωρίς βιώσιμης αποκλεισμούς, κατανάλωσης ασφαλείς, και παραγωγής διαλλακτικές και βιώσιμες 10 α. Προώθησε τη δίκαιη κατανομή του πλούτου σε κάθε έθνος και μεταξύ των εθνών. Εξασφάλισε το δικαίωμα για πόσιμο νερό, καθαρό αέρα, τροφή, εδάφη χωρίς μόλυνση, στέγαση και υγιεινή, με κατανομή των απαιτούμενων εθνικών και παγκόσμιων πόρων. Υιοθέτησε μοντέλα παραγωγής, κατανάλωσης και αναπαραγωγής που διασφαλίζουν τις αναπαραγωγικές ικανότητες του πλανήτη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ευημερία της κοινότητας. Ο στόχος 10.5 σχετικά με τη ρύθμιση και την παρακολούθηση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών και ιδρυμάτων αντιστοιχεί στην 10δ αρχή του ΚΧΓ. Ο 10 ος στόχος αναφέρεται στη μετανάστευση και αντιμετωπίζει το ζήτημα των αναπτυσσόμενων χωρών έναντι των ανεπτυγμένων χωρών, το οποίο λαμβάνεται υπόψη από την 10β αρχή του ΚΧΓ Ο 11 ος στόχος αντιμετωπίζει περισσότερα τεχνικά και συγκεκριμένα ζητήματα που εξετάζουν τη φυσική υποδομή. Αφορά επίσης την υποδομή των μεταφορών, τις διαδικασίες αστικοποίησης, τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών και τον πολεοδομικό σχεδιασμό και τις υπηρεσίες. Αναφέρεται επίσης στην "πολιτιστική και φυσική μας κληρονομιά", όπως φαίνεται στην αρχή 5β του ΚΧΓ. Ο 12oς στόχος καλύπτει όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την οικονομική μας δραστηριότητα, τα οποία επίσης εξετάζονται στον ΚΧΓ (6): Διαχείριση των φυσικών πόρων (5ε) και άλλοι πόροι, όπως τα ορυκτά καύσιμα (5στ). Επίσης εξετάζεται με διορατικότητα το πρόβλημα των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα. Υπογραμμίζεται επίσης τη σπουδαιότητα της εκπαίδευσης για την αειφόρο ανάπτυξη, σύμφωνα και με την αρχή 8γ του ΚΧΓ

12 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Καταστατικός Χάρτης της Γης Παρατηρήσεις και άλλες επιμέρους Ανάληψη επείγουσας δράσης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της Υιοθέτησε μοντέλα παραγωγής, κατανάλωσης και αναπαραγωγής που διασφαλίζουν τις αναπαραγωγικές ικανότητες του πλανήτη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ευημερία της κοινότητας. 7β. Δράσε με αυτοσυγκράτηση και αποτελεσματικότητα σε ότι αφορά τη χρήση ενέργειας και στηρίξου όλο και περισσότερο σε ανανεώσιμες πηγές, όπως είναι η ηλιακή και η αιολική ενέργεια. Αν και ο KXΓ δεν αναφέρεται ειδικά στην κλιματική αλλαγή, ορισμένες από τις αρχές του λειτουργούν προς το 13o στόχο (7, 7β, 7γ, 7δ). Διατήρηση και αειφόρος χρήση των ωκεανών, των θαλασσών και των θαλάσσιων πόρων Προστάτευσε και αποκατάστησε την ακεραιότητα των οικοσυστημάτων της Γης, με ιδιαίτερη φροντίδα για τη βιοποικιλότητα και τις φυσικές διαδικασίες διατήρησης της ζωής. 5β. Δημιούργησε και εξασφάλισε την προστασία της έμβιας φύσης και της βιόσφαιρας, συμπεριλαμβανομένης της άγριας φύσης και των θαλάσσιων περιοχών, έτσι ώστε να προστατεύονται τα οικοσυστήματα του πλανήτη, να διατηρείται η βιοποικιλότητα και να προστατεύεται η φυσική μας κληρονομιά. Ο 14 ος στόχος μπορεί να συγκριθεί με όλες τις επιμέρους αρχές της 5 ης αρχής του ΚΧΓ, οι οποίες αναφέρονται στη διατήρηση των φυσικών μας αποθεμάτων (5β), στην προώθηση της ανάκτησης των απειλούμενων ειδών και των οικοσυστημάτων (5γ), στη διαχείριση φυσικών πόρων, μεταξύ των οποίων και των θαλάσσιων πόρων. Οι επιμέρους στόχοι του 14ου στόχου μπορούν επίσης να συνδεθούν με την αρχή 6α του ΚΧΓ για την πρόληψη περιβαλλοντικών ζημιών.

13 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Καταστατικός Χάρτης της Γης Παρατηρήσεις και άλλες επιμέρους Βιώσιμη διαχείριση των δασών, καταπολέμηση της απερήμωσης, την ανάσχεση και αντιστροφή της υποβάθμισης του εδάφους, ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας Προώθηση δίκαιων, ειρηνικών και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνιών Συνεργασία: Ενίσχυση της Παγκόσμιας Αλληλεγγύης για τη βιώσιμη ανάπτυξη Προστάτευσε και αποκατάστησε την ακεραιότητα των οικοσυστημάτων της Γης, με ιδιαίτερη φροντίδα για τη βιοποικιλότητα και τις φυσικές διαδικασίες διατήρησης της ζωής. Ενίσχυσε τους δημοκρατικούς θεσμούς σε όλα τα επίπεδα και εξασφάλισε διαφάνεια και υπευθυνότητα στη διακυβέρνηση, συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων καθώς και πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Ενσωμάτωσε στην επίσημη εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση τη γνώση, τις αξίες και τις δεξιότητες που απαιτούνται για ένα βιώσιμο τρόπο ζωής. Ο 15oς στόχος και οι επιμέρους στόχοι του αντιστοιχούν επίσης στις επιμέρους αρχές της 5 ης αρχής του ΚΧΓ. Οι επιμέρους στόχοι του 16ου Στόχου αντικατοπτρίζονται στην 13 η, 14 η και 16 η αρχή του ΚΧΓ, αν και επισημαίνουν ορισμένα σημαντικά ζητήματα όπως τα βασανιστήρια και η εκμετάλλευση, η εμπορία όπλων, η διαφθορά και η δωροδοκία, η ανιθαγένεια, η τρομοκρατία και η εγκληματικότητα. Αυτά αντιμετωπίζονται με θετικό τρόπο στον ΚΧΓ (διασφαλίζοντας τα μέσα για τον τερματισμό αυτών των προβλημάτων), αν και μερικά αναφέρονται επίσης (16β,16γ,16δ, 16ε). Οι στόχοι 16.5 και 16.6 εξετάζουν το ζήτημα της διαφθοράς και της διαφάνειας που εντοπίζονται στις αρχές 13, 13δ και 13ε του ΚΧΓ. Ο 17 ος στόχος είναι ένας στόχος που αφορά το μέσο υλοποίησης και χωρίζεται σε διάφορους διαρθρωτικούς τομείς.

14 1o Δ.Σ. Νέας Ιωνίας