ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ "ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ" ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Εργασία Μαθήματος Ειδικά θέματα Διοίκησης και Διαχείρισης Έργων Αλεξοπούλου Κωνσταντινιά Κρύου Φωτεινή Ράπη Αλεξάνδρα Ιούνιος 2018

2 Εισαγωγή Στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον η απαίτηση για ποιοτική και αποτελεσματικότερη διοίκηση είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Νέες Μέθοδοι οργάνωσης & λειτουργίας για τις δημόσιες υπηρεσίες Εισαγωγή αρχών, αξιών και πρακτικών του χώρου των επιχειρήσεων Ανάπτυξη ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Με στόχο περισσότερα αποτελέσματα με λιγότερους πόρους

3 Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στον Στρατηγικό Σχεδιασμό της Περιφέρειας Θεσσαλίας Περιφέρεια Θεσσαλίας Δημόσιος Οργανισμός Στρατηγικό Σχέδιο

4 Ορισμός Στρατηγικής Πρώτη φορά ο όρος χρησιμοποιείται το 1951 Πολλές οι προσεγγίσεις και οι ορισμοί ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ «Ο καθορισμός των βασικών μακροχρόνιων στόχων και σκοπών μιας επιχείρησης, υιοθέτηση μιας σειράς πράξεων και προσδιορισμός των αναγκαίων μέσων για την πραγματοποίηση αυτών των στόχων» Chandler, (1962) Βασικό χαρακτηριστικό όλων Στη βάση της διαδικασίας διαμόρφωσης της στρατηγικής εδράζει ο ορθολογικός προγραμματισμός

5 Στρατηγικός Σχεδιασμός σε Δημόσιους Οργανισμούς Ιδιωτική επιχείρηση Δημόσια Υπηρεσία Λειτουργεί σε ανταγωνιστική αγορά με σκοπό την αύξηση του κέρδους της Λειτουργεί για να εξασφαλίσει τη νομιμότητα προς όφελος των πολίτων Άρα μια απλή υποκατάσταση δεν εξασφαλίζει τα καλύτερα αποτελέσματα απαραίτητα. Είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των δημόσιων διοικήσεων κατά τη διάρκεια της κατάρτισης του στρατηγικού σχεδιασμού

6 Πως εξελίσσεται ο στρατηγικός σχεδιασμός; Τρία διακριτά στάδια Πρέπει να προηγηθεί η ανίχνευση περιβάλλοντος εργαλεία SWOT (Strength, Weaknesses, Opportunities, Threats)

7 Κεφάλαιο 3 1. Θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο ΟΤΑ β βαθμού Η τρέχουσα διοικητική μορφή και διαίρεση της Ελλάδας καθιερώνεται με το Πρόγραμμα «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» - Ν. 3852/ η Ιανουαρίου 2011 Η ολοκληρωμένη αναδόμηση της τοπικής αυτοδιοίκησης στην χώρα μας εναρμονίζεται και συμβαδίζει με τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως έχουν διαμορφωθεί με τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, δηλαδή της εγγύτητας, της διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης (διαδικασία λήψης αποφάσεων, διοικητική και οικονομική διαφάνεια, εκλογικές διαδικασίες, συμμετοχή κοινωνίας των πολιτών, δημόσια ηθική αιρετών και προσωπικού της αυτοδιοίκησης), της εξωστρέφειας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συμμετοχικής δημοκρατίας αλλά και της εμβάθυνσης Στο πλαίσιο αυτό η Περιφέρεια Θεσσαλίας ιδρύθηκε ως διοικητική οντότητα με τη μορφή του Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Β βαθμού. Πρόκειται για μια νέα Αυτοδιοικητική Αρχή, η οποία εκτείνεται στους νομούς Λάρισας, Μαγνησίας, Τρικάλων και Καρδίτσας, που ταυτίζονται με τις Περιφερειακές Ενότητες. Σε επίπεδο διοικητικής οργάνωσης η Περιφέρεια Θεσσαλίας διαρθρώνεται σε μία κεντρική υπηρεσία στην έδρα της Περιφέρειας και σε περιφερειακές υπηρεσίες των Ενοτήτων, οι οποίες παρουσιάζουν περιορισμένη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.

8 Κεφάλαιο 3 2. Ανάπτυξη Στρατηγικής στις Περιφέρειες Η ανάγκη βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των ΟΤΑ α και β βαθμού αντιμετωπίστηκε αρχικά με την ψήφιση του Ν. 3230/2004 καθιερώνοντας την εφαρμογή της Διοίκησης μέσω Στόχων, μιας διαδικασίας προσδιορισμού σαφώς καθορισμένων επιδιώξεων - επιδόσεων στα ανώτατα ιεραρχικά επίπεδα και ακολούθως διάχυσής τους υπό μορφή εξειδικευμένων δράσεων σε κάθε κατώτερο ιεραρχικό επίπεδο. Σε συνέχεια του νόμου προτάθηκε πρότυπο ανάπτυξης στρατηγικής διοίκησης

9 Πρότυπο Ανάπτυξης συστήματος στρατηγικής διοίκησης στις δημόσιες οργανώσεις

10 Σε συνέχεια της ανάπτυξης στρατηγικής Οι Περιφέρειες εξαιρέθηκαν της εφαρμογής του νόμου περί ΔμΣ και Στρατηγικής Διοίκησης Θεσπίστηκε το 2010 υποχρέωση κατάρτισης Πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Καθορισμένο περιεχόμενο, δομή, τρόπος υποβολής, όργανα και κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των Ε.Π. των Ο.Τ.Α. β βαθμού για την περίοδο

11 .Αλληλουχία των βημάτων για το σχεδιασμό, την εκπόνηση και την ολοκλήρωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας

12 Κεφάλαιο 4 Στρατηγικό Σχέδιο Περιφέρειας Θεσσαλίας 4.1 Ανάλυση Στρατηγικού Σχεδιασμού Το Στρατηγικό Σχέδιο της Περιφέρειας Θεσσαλίας για την περίοδο , περιλαμβάνεται στο πενταετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα II φάσεις Α ΦΑΣΗ Η Εκτελεστική Επιτροπή σε συνεργασία με τις υπηρεσίες της Περιφέρειας συνέταξε το Στρατηγικό Σχέδιο, το οποίο υπεβλήθη προς έγκριση στο Περιφερειακό Συμβούλιο Β ΦΑΣΗ Η Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού προέβη στην εξειδίκευση των δράσεων με έργα προς υλοποίηση των στρατηγικών στόχων, ιεραρχώντας τους κατά προτεραιότητα και συνδέοντάς τους με ένα χρηματοδοτικό πλαίσιο με χρονικό ορίζοντα το έτος 2019

13 Διάρθρωση Στρατηγικού Σχεδίου Νομοθετικά προσδιορισμένη μορφή, αλλά H μεθοδολογία κατάρτισής του στηρίζεται στα στάδια στρατηγικού σχεδιασμού, που συναντώνται και στον ιδιωτικό τομέα.

14 Διάγνωση εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος Συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης ανά Περιφερειακή Ενότητα Αποτύπωση της γενικής εικόνας της Περιφέρειας Θεσσαλίας ως γεωγραφικής περιοχής αλλά και ως Οργανισμού, με λεπτομερή αποτύπωση των υπηρεσιών, των οργάνων διοίκησης και των επιτροπών. Η διερεύνηση του περιβάλλοντος κινείται σε 4 Άξονες, που αντιστοιχούν σε ισάριθμους Θεματικούς Τομείς : Άξονας 1ος «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής» Άξονας 2ος «Κοινωνική Μέριμνα, Υγεία, Εκπαίδευση, Δια Βίου Μάθηση, Πολιτισμός και Αθλητισμός» Άξονας 3ος «Οικονομία και Απασχόληση» Άξονας 4ος «Η οργάνωση και λειτουργία της Περιφέρειας και οι οριζόντιες υπηρεσίες» Αξιολογούνται τα σημαντικότερα ζητήματα ανάπτυξης (τοπικά και εσωτερικά) Αποτυπώνονται μέσω της ανάλυσης SWOT τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της γεωγραφικής περιοχής, οι δυνατότητες και οι αδυναμίες των υπηρεσιών ως προς το ανθρώπινο δυναμικό και την υλικοτεχνική υποδομή καθώς και οι ευκαιρίες και οι απειλές/περιορισμοί από εξωτερικούς παράγοντες (όπως νομοθεσία, καθεστώς χρηματοδοτήσεων, κ.ά.).

15 Διαμόρφωση Στρατηγικής Διατύπωση οράματος - καθορισμός στόχων στη βάση των οποίων θα αναπτυχθούν οι κατάλληλες στρατηγικές. Ισχυρή και καινοτόμος οικονομία στην Ευρώπη, με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, μέσω της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης Αντανακλά την επιθυμία της Περιφέρειας να καταστεί ισχυρός αυτοδιοικητικός θεσμός στη διαμόρφωση τοπικής και περιφερειακής πολιτικής και να πραγματώσει την αποστολή της

16 Υλοποίηση Στρατηγικής Κατάρτιση Επιχειρησιακού Σχεδίου για την επίτευξη κάθε στόχου του Στρατηγικού Σχεδίου. Σκοπός είναι ουσιαστικά να μεταφράσει τη στρατηγική της Περιφέρειας σε εξειδικευμένες δράσεις, υλοποιήσιμες από τις υπηρεσίες Ιεράρχηση και προγραμματισμός των δράσεων στη βάση της εκτίμησης του προϋπολογισμού τους και της κάλυψης των δαπανών τους. Στο πλαίσιο του οικονομικού προγραμματισμού αποτυπώνονται οι διαθέσιμοι πόροι, εκτιμώνται τα αναμενόμενα κατ έτος για την επόμενη πενταετία έσοδα της Περιφέρειας και προσδιορίζονται. και οι πηγές χρηματοδότησης, όπως εθνικοί πόροι, ίδια έσοδα της Περιφέρειας, συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, κ.ά.

17 Παρακολούθηση και Αξιολόγηση Στρατηγικής Προσδιορίζονται δείκτες = ποσοτικά μεγέθη για την παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου υλοποίησης των στόχων του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΣΚΟΠΟΣ εντοπισμός καθυστερήσεων ή αστοχιών, υλοποίηση τυχόν συμπληρωματικών ενεργειών ΩΣΤΕ να διασφαλιστεί η επιτυχής υλοποίηση των δράσεων σε ορίζοντα πενταετίας. Οι δείκτες παρακολούθησης αναλύονται περαιτέρω σε δείκτες εισροών και εκροών. Με τους δείκτες εισροών εκτιμώνται οι δαπάνες υλοποίησης μιας δράσης, οι οποίες στην αρχή κάθε έτους πρέπει να εμφανίζονται στον οικονομικό προϋπολογισμό της Περιφέρειας. Με τους δείκτες εκροών εκτιμάται η πρόοδος υλοποίησης μιας δράσης μετρώντας τα αποτελέσματα, που παράγονται από την υλοποίηση της δράσης και πρέπει στην αρχή κάθε έτους να αποτυπώνονται στο ετήσιο πρόγραμμα δράσης της Περιφέρειας (επιχειρησιακοί στόχοι).

18 Παράδειγμα Δεικτών ΟΔΗΓΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ο.Τ.Α β ΒΑΘΜΟΥ. Άξονας 4: ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Κωδικός δείκτη Περιγραφή δείκτη Δαπάνες (ανά δράση και έτος, στόχο και έτος, μέτρο και έτος, άξονα και έτος) Αριθμός καταγγελιών επιχειρήσεων στον Περιφερειακό Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης / Έτος Αριθμός καταγγελιών επιχειρήσεων στον Περιφερειακό Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης που ικανοποιήθηκαν / Σύνολο των καταγγελιών Αριθμός καταγγελιών πολιτών στον Περιφερειακό Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης / Έτος Αριθμός καταγγελιών πολιτών στον Περιφερειακό Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης που ικανοποιήθηκαν / Σύνολο των καταγγελιών Αριθμός αποφάσεων που λαμβάνονται μετά από δημόσια διαβούλευση / Έτος Αριθμός επισκεπτών στη Διαδικτυακή Πύλη της Περιφέρειας / Εξάμηνο Αριθμός Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του πολίτη / Σύνολο των Υπηρεσιών της Περιφέρειας που μπορούν να παρασχεθούν ηλεκτρονικά για την εξυπηρέτηση του πολίτη Αριθμός Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών που αναπτύσσονται /αναβαθμίζονται για την εξυπηρέτηση του πολίτη Επιπέδου 2 Αριθμός Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών που αναπτύσσονται /αναβαθμίζονται για την εξυπηρέτηση του πολίτη Επιπέδου 3 Αριθμός Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών που αναπτύσσονται /αναβαθμίζονται για την εξυπηρέτηση του πολίτη Επιπέδου 4 Αριθμός Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών που αναπτύσσονται /αναβαθμίζονται για την εξυπηρέτηση του πολίτη Επιπέδου 5 Αριθμός εφαρμογών πληροφορικής, που τέθηκαν σε λειτουργία για ανάγκες της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης Αριθμός σημείων παροχής υπηρεσιών μονοθυριδικής πρόσβασης (one-stop-shops) Αριθμός καινοτόμων διαδικασιών, προϊόντων και υπηρεσιών που έχουν εισαχθεί ανά Οργανική Μονάδα Αριθμός αιτημάτων/ υπηρεσιών που παρασχέθηκαν ηλεκτρονικά / Έτος Κενές οργανικές θέσεις / σύνολο των προβλεπόμενων θέσεων του ΟΕΥ Κατηγορία δείκτη Εισροών/ /Αποτελέσματος Εισροών Αποτελέσματος Αποτελέσματος Αποτελέσματος Αποτελέσματος

19 4.2. Αξιολόγηση Στρατηγικού Σχεδίου (1/2) Δύο πυλώνες Περιφερειακή Ανάπτυξη Ανάπτυξη εσωτερικής λειτουργίας Ανάπτυξη Ανισόρροπη ανάπτυξη στρατηγικής ανάμεσα τους Προβλέπει μεν ως στόχο και ως αναπτυξιακό άξονα την εσωτερική ανάπτυξη και τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας της Περιφέρειας, υπό την έννοια της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των υπηρεσιών της. Κατά το στάδιο της αξιολόγησης και κατά το στάδιο αποτύπωσης των στρατηγικών στόχων, διαφαίνεται η αστοχία στη διασφάλιση της ποσοτικής και ποιοτικής επάρκειας της διοικητικής δράσης. Ιδιαίτερα λιτή και γενικόλογη διατύπωση της αξιολόγησης του εσωτερικού περιβάλλοντος, η οποία εστιάζει μόνο στους πόρους (εξοπλισμός, ανθρώπινο δυναμικό) παραγκωνίζοντας την δομή και την κουλτούρα του οργανισμού, τα ήδη υφιστάμενα φαινόμενα παθογένειας οργάνωσης και λειτουργίας της Περιφέρειας, όπως την αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων, την έλλειψη συντονισμού από τις ανώτερες ιεραρχικές δομές, την απουσία διάθεσης συμμετοχής στην αναβάθμιση των υπηρεσιών από τους υπαλλήλους.

20 4.2. Αξιολόγηση Στρατηγικού Σχεδίου (2/2) Το όραμα προσδίδει βαρύτητα στην αναπτυξιακή και όχι στη διοικητική δράση. Οι υπάλληλοι και μετέχοντες = κοινωνοί και απόλυτοι γνώστες τόσο του οράματος όσο και της αποστολής και των στόχων και σκοπών του οργανισμού. Σε επίπεδο διαμόρφωσης στρατηγικής δεν προωθούνται τα σύγχρονα μεταρρυθμιστικά εργαλεία της δημόσιας διοίκησης, όπως η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (Δ.Ο.Π.) ή η Διοίκηση μέσω Στόχων (ΔμΣ), τα οποία αποτελούν ισχυρό εργαλείο για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.

21 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στις σύγχρονες συνθήκες παγκοσμιοποίησης, η εξωστρέφεια και ο εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα επιβάλλονται για τη βελτιστοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η διοικητική μεταρρύθμιση μέσω οργανωτικών και διοικητικών αλλαγών έχει ως στόχο την εξέλιξη του δημόσιου τομέα σε μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική οικονομική δύναμη. Υπακούοντας στην επιτακτική ανάγκη της εποχής, που διανύουμε, η Περιφέρεια Θεσσαλίας ήδη από το 2010, εφαρμόζει τη διαδικασία του στρατηγικού σχεδιασμού για την περιφερειακή και εσωτερική ανάπτυξή της, στο πλαίσιο αυστηρών νομοθετικών κανόνων. Παρά το γεγονός ότι το στρατηγικό σχέδιο δεν αποδίδει την απαιτούμενη προσοχή στη βελτίωση της διοικητικής λειτουργίας με την ανάπτυξη αναγνωρισμένων στρατηγικών, όπως η εφαρμογή στοχοθεσίας και η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, η κατάρτισή του αποτελεί μια ελπιδοφόρα προοπτική, που καταδεικνύει την πλεύση του οργανισμού στην κατεύθυνση αποτελεσματικότερης και αποδοτικότερης δημόσιας διοίκησης προς όφελος των πολιτών.

22 Ευχαριστούμε θερμά για την προσοχή σας