Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Έρευνα Πτυχιακή. Δρ. Αγγελίδης Π. Βασίλειος

Transcript

1 Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής 1 Έρευνα Πτυχιακή Δρ. Αγγελίδης Π. Βασίλειος

2 2 Δ ο μ ή Π α ρ ο υ σ ί α σ η ς Επιστημονική έρευνα Σε τι μας βοηθάει η έρευνα Χαρακτηριστικά της επιστημονικής έρευνας Ταξινόμηση της έρευνας Πτυχιακή Εργασία Ερευνητική Διαδικασία

3 3 Εισαγωγή - Ορισμοί Έρευνα είναι η μεθοδική μελέτη προκειμένου να διερευνηθούν μια ή περισσότερες ερευνητικές υποθέσεις ή να απαντηθούν ένα ή περισσότερα ερευνητικά ερωτήματα. Η Επιστημονική Έρευνα: είναι συστηματική και ακολουθεί μια σειρά από προκαθορισμένα βήματα με βάση συγκεκριμένο πρωτόκολλο. σχεδιάζεται και οργανώνεται κατάλληλα και περιλαμβάνει ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και αξιολόγηση των ερωτημάτων που πρέπει να απαντηθούν. Η Επιστημονική Έρευνα του «πραγματικού κόσμου» περιλαμβάνει: ερμηνεία και άποψη του ερευνητή που προσδιορίζουν το βασικό ερώτημα που καθορίζει τη φύση και το είδος της έρευνας. χειρισμό και συσχέτιση μεταβλητών

4 4 Εισαγωγή - Ορισμοί Μεθοδολογία Επιστημονικής Έρευνας, ονομάζεται η επιστήμη που μελετά και ερευνά μεθοδικά, ενεργητικά, επίμονα και συστηματικά κάθε μορφή γνώσης, βάσει εμπειρικών δεδομένων που την επαληθεύουν και την γενικεύουν ως αλήθεια. Η Επιστημονική Μέθοδος θεωρείται ένα ειδικό σύστημα κανόνων βάσει των οποίων οργανώνονται οι διαδικασίες για την απόκτηση νέων γνώσεων, που στοχεύουν στην πρακτική αναδιάρθρωση της πραγματικότητας, στην απάντηση των ερωτημάτων και στην λύση των προβλημάτων και στηρίζεται: Στην εμπειρία, η οποία διακρίνεται σε άμεση προσωπική, και έμμεση. Στην λογική σκέψη, η οποία διακρίνεται στην, απαγωγική λογική (από γενικό σε ειδικό), την επαγωγική λογική (από ειδικό σε γενικό), σε μια σύνθεση των δύο (η οποία και χρησιμοποιείται σήμερα). Στην έρευνα, η οποία εφαρμόζει την παραπάνω σύνθεση και (πρέπει να) είναι, συστηματική και ελεγχόμενη, εμπειρική, και αυτοδιορθωτική

5 5 Σε τι μας βοηθάει η έρευνα Συντελεί στην καλύτερη αξιοποίηση των πρώτων υλών Αναπτύσσει συνθετικά υλικά Βελτιώνει τις συνθήκες εργασίας Προσπαθεί να βρει λύσεις σε διάφορα προβλήματα Ελαχιστοποιεί το κόστος παραγωγής Συμβάλλει στη σχεδίαση νέων προϊόντων Βελτιώνει όλο το φάσμα δραστηριοτήτων της βιομηχανίας ή της επιχείρησης. Συμβάλλει στην καταπολέμηση ασθενειών Δημιουργεί ανθεκτικές ποικιλίες φυτών σε έντομα ή ζιζάνια Βελτιώνει τις σύγχρονες κατασκευές Μπορεί να μας οδηγήσει σε εφευρέσεις κ.λ.π.

6 6 Χαρακτηριστικά της επιστημονικής έρευνας Η επιστημονική έρευνα απορρίπτει τις προσωπικές εμπειρίες ως μεθόδους απόκτησης γνώσης και δέχεται ως έγκυρη και αξιόπιστη γνώση μόνον αυτή που μπορεί να επαληθευτεί από την εμπειρική πραγματικότητα. Η επιστημονική έρευνα ασχολείται με την ανακάλυψη νέων γνώσεων. Καμιά φορά όμως μια έρευνα μπορεί να είναι επανάληψη κάποιας άλλης έρευνας παλαιότερης ή πρόσφατης για επαλήθευση ή διόρθωση των ευρημάτων της. Η επιστημονική έρευνα στηρίζεται σε συστηματική και μεθοδική εργασία που τη διακρίνει αυστηρή λογική. Η επιστημονική έρευνα δίνει έμφαση στην ανακάλυψη γενικών αρχών και στη διατύπωση θεωριών.

7 7 Χαρακτηριστικά της επιστημονικής έρευνας Η διερεύνηση του προβλήματος και η επαλήθευση ή η απόρριψη της υπόθεσης γίνεται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες ενώ καταβάλλεται προσπάθεια για μεγιστοποίηση αντικειμενικότητας στις μετρήσεις και για αντικειμενική ανάλυση των δεδομένων. Τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας δεν είναι τελεσίδικη γνώση. Κάθε εύρημα ισχύει "μέχρις αποδείξεως του εναντίου" Η επιστημονική έρευνα απολήγει σε μια γραπτή μελέτη, η οποία είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου. Η επιστημονική έρευνα, για να ολοκληρωθεί, απαιτεί υπομονή, επιμονή και θάρρος.

8 8 Χαρακτηριστικά της επιστημονικής έρευνας Η διερεύνηση του προβλήματος και η επαλήθευση ή η απόρριψη της υπόθεσης γίνεται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες ενώ καταβάλλεται προσπάθεια για μεγιστοποίηση αντικειμενικότητας στις μετρήσεις και για αντικειμενική ανάλυση των δεδομένων. Τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας δεν είναι τελεσίδικη γνώση. Κάθε εύρημα ισχύει "μέχρις αποδείξεως του εναντίου" Η επιστημονική έρευνα απολήγει σε μια γραπτή μελέτη, η οποία είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου. Η επιστημονική έρευνα, για να ολοκληρωθεί, απαιτεί υπομονή, επιμονή και θάρρος.

9 9 Ταξινομήσεις της Έρευνας Η επιστημονική έρευνα μπορεί να ταξινομηθεί με διάφορους τρόπους. Μερικοί από τους τρόπους ταξινόμησης είναι οι εξής: Ως προς τη δυνατότητα πρακτικής αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων: Βασική ή θεωρητική έρευνα και εφαρμοσμένη έρευνα. Ως προς τον επιστημονικό κλάδο: Παιδαγωγική, βιολογική, κοινωνιολογική, ιστορική, εθνογραφική κ.λ.π. Ως προς τον χώρο όπου διενεργείται η έρευνα: Εργαστηριακή, επιτόπια κ.λ.π. Ως προς τον αριθμό των εξεταζόμενων ατόμων: Δειγματοληπτική, ατομική περίπτωση Με βάση τον έλεγχο των παραγόντων : Περιγραφική και πειραματική έρευνα

10 10 Ταξινομήσεις της Έρευνας ΒΑΣΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ Έρευνα δράσης ΠΟΣΟΤΙΚΕΣ Πειραματικές Μεταγεγονοτικές Συσχετιστικές Περιγραφικές ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ Εθνογραφικές Περιπτωσικές (Περιπτωσιολογικές)

11 11 Βασική Έρευνα Η Βασική έρευνα έχει σκοπό να δώσει επιστημονικές γνώσεις και δεν προϋποθέτει την παραγωγή αποτελεσμάτων άμεσης πρακτικής εφαρμογής. Καθοδηγείται από τη περιέργεια ή το ενδιαφέρον των επιστημόνων και έχει σαν σκοπό να κάνει κατανοητό, να εξηγήσει και να ερμηνεύσει το γιατί ο κόσμος είναι όπως είναι. Δεν κατασκευάζει ή επινοεί κάτι αλλά παράγει γνώση. Οι ανακαλύψεις που προκύπτουν από μια βασική έρευνα δεν φαίνεται να έχουν άμεση εμπορική αξία. Παραδείγματα από το πεδίο της βασικής έρευνας : Πώς άρχισε η δημιουργία του σύμπαντος; Από τι συνίστανται τα πρωτόνια, τα ηλεκτρόνια και τα νετρόνια;

12 12 Εφαρμοσμένη Έρευνα Η Εφαρμοσμένη Έρευνα έχει πρακτικό σκοπό και η παραγωγή γνώσεων στοχεύει στο να λύσει ένα άμεσο και πρακτικό πρόβλημα Έχει σαν προορισμό την επίλυση πρακτικών προβλημάτων του σύγχρονου κόσμου και όχι την παραγωγή επιστημονικής γνώσης αυτής καθαυτής. Παραδείγματα από το πεδίο της Εφαρμοσμένης έρευνας : Βελτίωση της γεωργικής παραγωγής Θεραπεία ειδικών ασθενειών Εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι, την βιομηχανία και στις μεταφορές. Υποκατηγορία της εφαρμοσμένης έρευνας είναι και η Έρευνα Δράσης η αναλαμβάνεται από εκπαιδευτικούς, με αντικειμενικό σκοπό τη βελτίωση της εργασίας τους

13 13 Ποσοτική Έρευνα Στην Ποσοτική Έρευνα ο ερευνητής προσπαθεί με αντικειμενικό τρόπο να βρει τι ακριβώς συμβαίνει στον κόσμο γύρω του, χωρίς να τον επηρεάζουν οι προσωπικές του αξίες και στάσεις παραμένει σε απόσταση συλλέγει τα δεδομένα με διάφορα εργαλεία μέτρησης αναλύει τα δεδομένα χρησιμοποιώντας στατιστικές τεχνικές Διαχωρίζεται σε: Πειραματικές Μεταγεγονοτικές Συσχετιστικές Περιγραφικές

14 14 Πειραματική Έρευνα Στην Πειραματική Έρευνα ο ερευνητής προσπαθεί με αντικειμενικό τρόπο να βρει τι ακριβώς συμβαίνει στον κόσμο γύρω του, χωρίς να τον επηρεάζουν οι προσωπικές του αξίες και στάσεις. Ο σκοπός της πειραματικής έρευνας είναι η εύρεση αιτιωδών σχέσεων μεταξύ φαινομένων Η κεντρική ιδέα πίσω από την πειραματική έρευνα είναι ο έλεγχος Αν δοθεί το Χ, τότε θα συμβεί το Υ Αν δεν δοθεί το Χ, τότε δεν θα συμβεί το Υ Επενεργεί σε μια μεταβλητή, την ανεξάρτητη Διατηρεί σταθερές τις ελεγχόμενες μεταβλητές (ώστε να μην επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα) Παρατηρεί και μετράει με ακρίβεια και αντικειμενικότητα τις επιπτώσεις από την αλλαγή της ανεξάρτητης μεταβλητής στην εξαρτημένη μεταβλητή και προσπαθεί να βρει τη ποσοτική σχέση ανάμεσα στην ανεξάρτητη και την εξαρτημένη μεταβλητή.

15 15 Μεταγεγονοτική Έρευνα Η Μεταγεγονοτική είναι μια διαδικασία διερεύνησης κάποιου φαινομένου κατά την οποία ο ερευνητής προσπαθεί βρει την «αιτία» των διαφορών μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ομάδων. Ο ερευνητής στην μεταγεγονοτική έρευνα δεν έχει τον έλεγχο της ανεξάρτητης μεταβλητής (Φύλο Επίδοση) (t-test, ANOVA, ) Ομοιότητες με την Πειραματική Αμφότερες οι έρευνες έχουν ως εξαρτημένη μεταβλητή, μεταβλητή κατηγορικής μορφής Η πειραματική και μεταγεγονοτική συγκρίνουν τις διαφορές των ομάδων με βάση την εξαρτημένη μεταβλητή. Διαφορές με την Πειραματική Στην μεταγεγονοτική έρευνα η ανεξάρτητη μεταβλητή δεν ελέγχεται, στην πειραματική υπάρχει έλεγχος Στη μεταγεγονοτική έρευνα υπάρχει μικρότερη βεβαιότητα για την αιτιώδη σχέση ανεξάρτητης και εξαρτημένης Στην πειραματική έρευνα τα υποκείμενα χωρίζονται σε ομάδες με τυχαίο τρόπο

16 16 Συσχετική Έρευνα Η Συσχετική έχει σκοπό να διερευνήσει τις σχέσεις μεταξύ δύο ή περισσότερων μεταβλητών (κλίση Επίδοση) Είδη Συσχετικών Ερευνών Διερευνητικές έρευνες Επεξηγηματικές έρευνες (κάπνισμα καρκίνος) Έρευνες πρόβλεψης (βαθμοί μαθητών βαθμοί φοιτητών) Ομοιότητες και διαφορές με μεταγεγονοτικές μελέτες Αμφότερες οι έρευνες διερευνούν σχέσεις Στην μεταγεγονοτική διερευνάται η σχέση μεταξύ ανεξάρτητης και εξαρτημένης Στην συσχετιστική διερευνάται η σχέση μεταξύ δυο μεταβλητών Στις συσχετιστικές μπορεί να μετρηθεί ο βαθμός της σχέσης

17 17 Περιγραφική Έρευνα Η Περιγραφική Έρευνα έχει σκοπό τη συλλογή, ανάλυση και παρουσίαση των δεδομένων χωρίς να υπεισέρχεται στις αιτίες, τις διαφορές, ή τις σχέσεις μεταξύ των μεταβλητών Ο ερευνητής προσπαθεί να βρει την ποσοτική σχέση μεταξύ μεταβλητών, χωρίς να επηρεάζει καμία μεταβλητή. Δηλ. οι περιγραφικές έρευνες ασχολούνται με φαινόμενα που εξελίσσονται στο φυσικό τους πλαίσιο. Σ αυτό τον τύπο έρευνας είναι πολύ δύσκολο να αποδοθεί αιτιώδης σχέση μεταξύ των μεταβλητών. Οι «τρίτοι» παράγοντες κατά τον χρόνο που παρατηρούμε την ανεξάρτητη και εξαρτημένη μεταβλητή, αφήνονται ελεύθεροι να συνυπάρχουν και να επιδρούν. Στη χειρότερη περίπτωση αγνοούμε τις επιδράσεις των παραγόντων αυτών. Στην καλύτερη περίπτωση προσπαθούμε εκ των υστέρων να λάβουμε υπόψη μας αυτές τις επιδράσεις.

18 18 Ποιοτική Έρευνα Στην ποιοτική έρευνα συνήθως μελετώνται οι ατομικές περιπτώσεις, γιατί πιστεύεται ότι κάθε άτομο (ή μονάδα) έχουν τις αξίες και τις ιδιαιτερότητές τους. Διεξάγεται στο Φυσικό περιβάλλον Μελετά όλα τα στοιχεία, παρόντα στο περιβάλλον Σκοπός της είναι η κατανόηση της πραγματικότητας Ο ερευνητής είναι το εργαλείο συλλογής δεδομένων (όχι ερωτηματολόγιο) επειδή κανένα μέσο συλλογής δεν είναι τόσο ευέλικτο στο πολύπλοκο περιβάλλον όσο το ανθρώπινο ον Η επιλογή του δείγματος δεν είναι τυχαία (Γίνεται Προσπάθεια μελέτης και ακραίων περιπτώσεων) Ασχολείται με ατομικές περιπτώσεις όπως άτομο, σχολείο, κοινότητα

19 19 Ποιοτική Έρευνα Στηρίζεται στα συναισθήματα, στις εντυπώσεις, στις κρίσεις του ερευνητή για συλλογή δεδομένων Ο σχεδιασμός εκτυλίσσεται με την πρόοδο της έρευνας (Τροποποίηση του σχεδιασμού με την περίληψη νέων μεταβλητών) Τα δεδομένα αναδύονται από την αλληλεπίδραση ερευνητή υποκειμένων Η ανάλυση γίνεται επαγωγικά. Πρώτα συλλογή δεδομένων και μετά «γενίκευση» Η ανάπτυξη θεωρίας στηρίζεται στα δεδομένα και όχι στο θεωρητικό πλαίσιο Τα υποκείμενα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων Ο ερευνητής δίνει προσωπικές ερμηνείες της ουσίας των δεδομένων Τα ευρήματα παρουσιάζονται περιγραφικά

20 20 Ποιοτική vs Ποσοτική Ποσοτική Ποιοτική ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

21 21 Πτυχιακή Εργασία Εκτενής εργασία ή έκθεση που υποβάλλεται προς υποστήριξη υποψηφιότητας για κάποιο ακαδημαϊκό ή επαγγελματικό τίτλο. Με την πτυχιακή εργασία παρουσιάζεται ένα ερευνητικό έργο του συγγραφέα και τα ευρήματά του. Απαιτήσεις Να ολοκληρώσετε το έργο σύμφωνα με τα ακαδημαϊκά πρότυπα Να προσθέσετε στην υπάρχουσα γνώση. και Να συγγράψετε μια ακαδημαϊκά αποδεκτή πτυχιακή εργασία σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Τμήματος

22 22 Στόχοι Πτυχιακής Εργασίας 1. Σχεδιασμός και διαχείριση ενός ερευνητικού έργου στους γνωστικού τομείς του Τμήματος σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα ορθής πρακτικής σε κάθε τομέα. 2. Παρουσίαση λεπτομερούς επισκόπησης της βιβλιογραφίας πάνω στη γνωστική περιοχή της έρευνας. 3. Διατύπωση ερευνητικών ερωτημάτων και υποθέσεων προς έλεγχο στη βάση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας. 4. Σχεδιασμός και υλοποίηση κατάλληλου προγράμματος εμπειρικής ανάλυσης και διατύπωση συγκεκριμένων συμπερασμάτων και/η προτάσεων. 5. Έγγραφη διατύπωση των ευρημάτων σύμφωνα με τα ακαδημαϊκά πρότυπα.

23 23 Πτυχιακή Βασικές Έννοιες Θεωρία: Σειρά υποθέσεων, προτάσεων ή αποδεκτών γεγονότων που επιχειρεί να δώσει πιθανή ή λογική εξήγηση της αιτιώδους σχέσης μεταξύ φαινομένων. Νοητικό μοντέλο της απτής πραγματικότητας. Δεδομένα (data): Πληροφορίες σε ακατέργαστη μορφή που αφορούν έννοιες, ιδέες, ανθρώπους ή αντικείμενα. Υπάρχουν απεριόριστα δεδομένα παντού στο σύμπαν. Εμπειρικά δεδομένα (empirical evidence): Πληροφορίες βασισμένες σε παρατήρηση ή εμπειρία. Ερευνητική Υπόθεση (research hypothesis): προτεινόμενη εξήγηση ενός φαινομένου ή της αιτιώδους σχέσης μεταξύ φαινομένων που μπορεί να ελεγχθεί με βάση εμπειρικά δεδομένα ώστε να επιβεβαιωθεί ή όχι μια θεωρία. Μεταβλητή (variable): Φαινόμενο ή χαρακτηριστικό το οποίο μπορεί να παρατηρηθεί ή/και να μετρηθεί.

24 24 Βήματα Διεξαγωγής μιας Έρευνας Βήμα 1 ο : Ανάλυση του προβλήματος Βήμα 2 ο : Ερευνητική διαδικασία Βήμα 3 ο : Ανάλυση Δεδομένων Βήμα 4 ο : Ερμηνεία Αποτελεσμάτων

25 Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 25 Βήματα Διεξαγωγή & Συγγραφής Έρευνας Διεξαγωγή Έρευνας Συγγραφή Έρευνας Αντικείμενο της έρευνας Ανάλυση του αντικειμένου της έρευνας Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Ερευνητική Διαδικασία Μεθοδολογία Ανάλυση Δεδομένων Αποτελέσματα Ερμηνεία Αποτελεσμάτων Συμπεράσματα

26 Βήμα 1 26 Βήμα 1 ο : Ανάλυση του προβλήματος Διεξαγωγή Έρευνας Συγγραφή Έρευνας Αντικείμενο της έρευνας Ανάλυση του αντικειμένου της έρευνας Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας 1. Επιλογή θέματος (περιοχής) της έρευνας 2. Βιβλιογραφική Ανασκόπηση 3. Διατύπωση κινήτρων, σκοπών και στόχων της έρευνας 4. Διατύπωση τίτλου της έρευνας 5. Καθορισμός μεταβλητών - Διατύπωση σχέσεων μεταξύ των μεταβλητών 6. Ετοιμασία θεωρητικού πλαισίου της έρευνας 7. Συγγραφή του πρώτου κεφαλαίου όπου γίνεται η παρουσίαση του προβλήματος υπό εξέταση 8. Συγγραφή δεύτερου κεφαλαίου η οποία περιέχει την βιβλιογραφική ανασκόπηση

27 27 Βήμα 1.1: Κριτήρια Επιλογής Θέματος Η επιλογή και η οριοθέτηση του αντικειμένου της έρευνας, και πιο συγκεκριμένα, η οριστική διατύπωση του θέματος ή του τίτλου της εργασίας, είναι μια πολύπλοκη διεργασία. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή θέματος είναι: το προσωπικό ενδιαφέρον του συγγραφέα να διερευνήσει ορισμένα ερωτήματα τα οποία απαιτούν απαντήσεις του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο κινείται και εργάζεται των προσωπικών του κινήτρων, κλίσεων και ενδιαφερόντων του

28 28 Βήμα 1.1: Κριτήρια Επιλογής Θέματος Υπάρχουν ενδιαφέροντα στοιχεία της ερευνητικής σας ιδέας που την κάνουν να ξεχωρίζει; Μήπως είναι το θέμα πολύ ευρύ και δεν θα σας φθάνει ο χρόνος; Μήπως είναι το θέμα πολύ περιορισμένο; Συμβουλευθείτε πιθανούς επόπτες που έχετε υπόψη Έχει γίνει κάτι ανάλογο στο παρελθόν; Που; Είναι εφικτό να γίνει; Πρέπει να γίνει; Γιατί; Ποιον ενδιαφέρει; Ερευνήστε τη βιβλιογραφία για σχετικές πληροφορίες και διαβάστε τις Προσπαθήστε να καταγράψετε αναλυτικά την υπάρχουσα γνώση για το θέμα επισημαίνοντας τα γνωστικά κενά και αντιφάσεις που δικαιολογούν την έρευνά σας

29 29 Βήμα 1.1: Κριτήρια Επιλογής Θέματος Πριν την τελική επιλογή του θέματος πρέπει να απαντηθούν ορισμένα ερωτήματα: Έχω το απαραίτητο χρόνο για την ολοκλήρωση της έρευνας εντός της προθεσμίας Έχω τις απαραίτητες γνώσεις για να το αντιμετωπίσω με επάρκεια το θέμα. Αν όχι τι επιπλέον γνώσεις χρειάζομαι που, πως και σε πόσο χρόνο μπορώ να τις αποκτήσω Έχω την πρόσβαση στα απαραίτητα στοιχεία (πρωτογενή ή δευτερογενή δεδομένα, κόστος, ερευνητική ηθική, διασφάλιση προσωπικών δεδομένων) Υπάρχει κάποια ομάδα που θα νοιαζόταν τα ευρήματα μου (τι καινούργια γνώση θα προστεθεί από την έρευνα, ποιο μπορεί να είναι το αντίκτυπο των ευρημάτων)

30 30 Βήμα 1.1: Κριτήρια Επιλογής Θέματος - Συμπεράσματα Ενδιαφέρον Με ενδιαφέρει πραγματικά το θέμα, με ενθουσιάζει η ενασχόληση μου με, η λύση του θέματος με ενδιαφέρει Σημαντικότητα Αναγνωρίζεται από επιστήμονες ως σημαντικό πεδίο έρευνας, υπάρχουν θεωρητικά κενά, συμβάλει στην γνώση επί του θέματος Πρωτοτυπία Δεν υπάρχουν παρόμοιες προγενέστερες έρευνες Διερεύνηση Καθολικότητα, επαναληπτικότητα, έλεγχος (απομόνωση εξωγενών στοιχείων), μέτρηση (έννοιες που μπορούν να μετρηθούν) Πραγματοποιήσιμη Δεοντολογική Αποφυγή ερευνών που δυνητικά περιέχουν σωματικούς ή ψυχολογικούς κινδύνους

31 31 Βήμα 1.2.: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση Στόχος Να κατανοηθούν οι θεωρίες, οι έννοιες και οι μέθοδοι που σχετίζονται με το θέμα υπό εξέταση Αναλυτικά : Διασαφήνιση όρων, περιορισμός του προβλήματος σε ορατά περιθώρια και καθορισμός των μεταβλητών υπό εξέταση Επίγνωση του τρόπου εργασίας άλλων ερευνητικών που ασχολήθηκαν με το θέμα καθώς και των στατιστικών μεθόδων που ακολούθησαν Εντοπισμός των πηγών από όπου θα προέρθουν τα δεδομένα Επίγνωση της περιοχής της έρευνας (υπάρχει κενό; έχουν διερευνηθεί όλες οι πτυχές; προσφέρεται η περιοχή για έρευνα;) Ποια θέματα ακριβώς έχουν διερευνηθεί από προγενέστερες έρευνες και ποια τα αποτελέσματα αυτών Πως αξιολογούνται οι προγενέστερες έρευνες

32 32 Βήμα 1.2.: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση -- Ορισμός Βιβλιογραφία = η δημοσιευμένη ερευνητική δουλειά πάνω σε μια γνωστική περιοχή. Στην ακαδημαϊκή έρευνα ο όρος βιβλιογραφία αναφέρεται σε: Επιστημονικά κείμενα, μονογραφίες, βιβλία και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Εκθέσεις από Κυβερνήσεις και Διεθνείς Οργανισμούς Δημοσιευμένη έρευνα από έγκυρους Επιχειρηματικούς Οργανισμούς Υλικό από εφημερίδες, διαδικτυακές πηγές (π.χ. Wikipedia, blogs κλπ) και περιοδικά ή τον επαγγελματικό τύπο δεν είναι πάντα αξιόπιστο. Μη δημοσιευμένες πηγές (π.χ. κείμενα εργασίας) και διατριβές σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο είναι χρήσιμες αλλά με περιορισμένη ακαδημαϊκή αξιοπιστία. Οι Διδακτορικές διατριβές είναι ακαδημαϊκά έγκυρες αλλά όχι πάντα διαθέσιμες

33 33 Βήμα 1.2.: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση -- Πηγές Οι βιβλιογραφικές πηγές είναι: Πρωτογενείς Περιλαμβάνουν πρωτότυπο υλικό και στοιχεία που αφορούν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα (πρωτογενής έρευνα ή έρευνα πεδίου). Περιλαμβάνουν πληροφορίες που δεν ήταν προηγουμένως διαθέσιμες. Η συλλογή τέτοιων πληροφοριών μπορεί να είναι ιδιαίτερα δαπανηρή και χρονοβόρα. Δευτερογενείς Παρέχουν δεδομένα και πληροφορίες που ήδη υπάρχουν και είναι διαθέσιμες. Περιλαμβάνουν τόσο ανεπεξέργαστα δεδομένα και δημοσιευμένες περιλήψεις. Τέτοιες πηγές επιτρέπουν γρήγορη και ανέξοδη πρόσβαση σε πληροφορίες. Τριτογενείς Σχεδιασμένες για να βοηθούν στον εντοπισμό πρωτογενών και δευτερογενών πηγών ή να παρέχουν εισαγωγή σε κάποιο θέμα.

34 34 Βήμα 1.2.: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση -- Στάδια Τα στάδια της Βιβλιογραφικής Έρευνας είναι Εξερεύνηση Επιλογή Πηγών Επιλέγουμε την βιβλιογραφία (δεν την διαβάζουμε ) Σωστή τακτοποίηση σε φακέλους και επισημάνσεις για το περιεχόμενο του αρχείου Οργάνωση επιλεγμένων Πηγών Χρησιμοποιούμε λέξεις κλειδιά Χωρίζουμε τις ειδικές από τις γενικές Περιορίζουμε τον αρχικό αριθμό (πηγών) με βαρύτητα (π.χ. σχετικότητα, Χρονολογία, Ετεροαναφορές) Μελέτη και ερμηνεία Η βιβλιογραφική αναζήτηση προσφέρει ιδέες, αποκαλύπτει νέα ερωτήματα, προτείνει συνδέσεις μεταξύ ιδεών Καταγραφή Μόλις δείτε κάτι που σας ενδιαφέρει καταγράψτε το αμέσως. Αργότερα είναι συνήθως πολύ αργά

35 35 Βήμα 1.2.: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση - Συμπεράσματα Τα στάδια της Βιβλιογραφικής Έρευνας είναι Η αναζήτηση της βιβλιογραφίας αποσκοπεί στην καταρχήν εξέταση ενός θέματος. Πρόκειται για διαδικασία και όχι για στιγμιαίο γεγονός. Η Βιβλιογραφική ανασκόπηση γίνεται σε όλη την διάρκεια εκπόνησης της εργασίας προσθέτοντας συνεχώς νέες πηγές. Είναι ένα ταξίδι στην τεκμηριωμένη γνώση και μπορεί να αποδειχθεί μια μεγάλη περιπέτεια. Προσοχή ανεπαρκής αναζήτηση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα η έρευνά σας να χαρακτηριστεί ανεπαρκής ή μεροληπτική. Χρειάζεται οργάνωση και όχι βιασύνη, εφόσον ξεκινήσατε αυτό το ταξίδι απολαύστε το

36 36 Βήμα 1.3, 1.4: Διατύπωση Στόχου - Τίτλου Στόχος Να εμπεριέχει την σχέση ή την διαφορά μεταξύ δύο ή περισσοτέρων εννοιών προς μελέτη Να είναι διατυπωμένος με σαφήνεια Οι έννοιες να είναι μετρήσιμες Να δίνονται οι απαραίτητες πληροφορίες οι οποίες να επιτρέπουν σε άλλους ερευνητές την επανάληψη της έρευνας στα ίδια πλαίσια Να αποφεύγονται θέσεις φιλοσοφικού ή ηθικού περιεχομένου Τίτλος Ο τίτλος της έρευνας πρέπει να είναι σαφής, πλήρης και συνοπτικός και να ανταποκρίνεται στο αντικείμενο της έρευνας

37 37 Βήμα 1.3, 1.4: Διατύπωση Στόχου - Τίτλου Καθορισμός του σκοπού της έρευνας Συνήθως παρουσιάζεται με τη μορφή ενός η περισσότερων ερευνητικών ερωτημάτων. Άλλες φορές παρουσιάζεται με τη μορφή ερευνητικών υποθέσεων προς εξέταση. Καθορισμός των στόχων της έρευνας Τα επί μέρους βήματα ή ενέργειες για την επίτευξη του σκοπού του έργου. Προσδιορίζουν το πώς η έρευνα συμβάλλει στην επέκταση της γνώσης.

38 38 Βήμα 1.5: Καθορισμός Μεταβλητών Μεταβλητή είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα, ιδιότητα, ή ικανότητα που τα υποκείμενα της έρευνας έχουν σε διαφορετικό βαθμό. Όπου οι ιδιότητες αυτές μπορούν να μεταβάλλονται εντός των υποκειμένων, ή μεταξύ των υποκειμένων, ή στο περιβάλλον που βρίσκονται τα υποκείμενα της έρευνας Τύποι Μεταβλητών Ανεξάρτητες Εξαρτημένες Ελεγχόμενες Επείσακτες Κατασταλτικές Παρεμβαλλόμενες Φύση Μεταβλητών Ποσοτικές Ποιοτικές

39 39 Μεταβλητές Ανεξάρτητη - Εξαρτημένη Οι μαθητές που διδάσκονται πληροφορική σε τμήματα στα οποία αφιερώνεται περισσότερος χρόνος διδασκαλίας έχουν καλύτερη επίδοση από τους μαθητές οι οποίοι βρίσκονται σε τμήματα όπου ο χρόνος διδασκαλίας είναι περιορισμένος Χρόνος Διδασκαλίας Ανεξάρτητη Επίδοση Εξαρτημένη Ανεξάρτητες Επενεργητικές: είναι οι μεταβλητές στις οποίες ο ερευνητής επενεργεί με σκοπό την μελέτη της επίδρασης στην εξαρτημένη μεταβλητή Χαρακτηριστικές: είναι οι μεταβλητές στις οποίες ο ερευνητής δεν επενεργεί, όπως κοινωνικό επίπεδο, θρήσκευμα, φύλλο, ηλικία..

40 40 Μεταβλητές : Ελεγχόμενες Επείσακτες Για άτομα της ίδιας ηλικίας και ευφυΐας διαπιστώθηκε ότι ο χρόνος μελέτης επηρεάζει την επίδοση των μαθητών στο μάθημα. Επίσης οι μαθητές που διδάσκονται από τρεις καθηγητές έχουν καλύτερη επίδοση σε σύγκριση με τους μαθητές που διδάσκονται από έναν Χρόνος Διδασκαλίας Επίδοση Ανεξάρτητη Εξαρτημένη Ελεγχόμενες Φύλλο Ευφυΐα Η Προσωπικότητα των καθηγητών Οι προηγούμενες γνώσεις Η μέθοδος διδασκαλίας Επείσακτες

41 41 Μεταβλητές : Κατασταλτικές Παρεμβαλλόμενες Οι μαθήτριες που διδάσκονται πληροφορική σε τμήματα στα οποία αφιερώνεται περισσότερος χρόνος διδασκαλίας έχουν καλύτερη επίδοση από τους μαθητές οι οποίοι βρίσκονται σε τμήματα όπου ο χρόνος διδασκαλίας είναι περιορισμένος. Επίσης η μέθοδος διδασκαλίας επηρεάζει την μάθηση Παρεμβαλλόμενη Μέθοδος Διδασκαλίας Μάθηση Ανεξάρτητες Χρόνος Διδασκαλίας Επίδοση Φύλλο Εξαρτημένη

42 42 Βήμα 1.6: Θεωρητικό Πλαίσιο Γίνεται προσπάθεια να βρεθούν όλοι οι παράγοντες που επηρεάζουν έμμεσα ή άμεσα την ανεξάρτητη μεταβλητή. Η όλη προσπάθεια βασίζεται σε μεγάλο μέρος από την βιβλιογραφική ανασκόπηση (παράγοντες που επηρεάζουν την επίδοση των σπουδαστών) Πανεπιστήμιο (Γνωρίσματα) Οικογένεια (Γνωρίσματα) Σπουδαστής (Γνωρίσματα) Κοινωνία (Γνωρίσματα) Επίδοση

43 43 Βήμα 1.6: Θεωρητικό Πλαίσιο Σπουδαστής Ενδιαφέρον Ατομική προσπάθεια Επαγγελματική Φιλοδοξία Φύλο Ευφυΐα Πανεπιστήμιο Μέθοδος διδασκαλίας Ποιότητα Διδασκαλίας Χρόνος Διδασκαλίας Προσέγγιση καθηγητών Επίδοση Οικογένεια Μόρφωση γονιών Επάγγελμα γονιών Ενδιαφέρον

44 44 Βήμα 1.7.: Συγγραφή πρώτου κεφαλαίου Συστηματική και αναλυτική περιγραφή του θέματος το οποίο εξετάζεται: Περίληψη Διατύπωση του προβλήματος Σκοπός της έρευνας Ερευνητικά Ερωτήματα Υποθέσεις Αναγκαιότητα της έρευνας Σημαντικότητα της έρευνας Οριοθέτηση του θέματος

45 45 Βήμα 1.7.: Συμβουλές για την σωστή συγγραφή Η παρουσίαση του θέματος πρέπει να είναι απρόσωπη (από την βιβλιογραφική ανασκόπηση προέκυψε. Αποφυγή επιθέτων τα οποία μπορούν να την χρωματίσουν Η περίληψη πρέπει να είναι συνοπτική και να περιέχει, την εισαγωγή στο θέμα, την αναγκαιότητα της έρευνας, την σημαντικότητα της, τα κίνητρα τα οποία μας οδήγησαν στην επιλογή του θέματος καθώς και τους αντικειμενικούς στόχους της έρευνας Η διατύπωση του θέματος έχει σαν στόχο να εισάγει στην επιχειρούμενη έρευνα. Συνιστάται να γίνεται γενική τοποθέτηση επί του θέματος και στην συνέχεια να ακολουθήσει η εξειδίκευση των διάφορων πτυχών τους. Να είναι διατυπωμένο με σαφήνεια και να αποδεικνύεται ότι είναι πραγματοποιήσιμη Να στηρίζεται σε σύγχρονες θεωρίες και προγενέστερες έρευνες Να μελετά σημαντικά ερευνητικά ζητήματα τα οποία θα συνεισφέρουν στην περαιτέρω γνώση του θέματος Να σχετίζεται με τις υποθέσεις της έρευνας

46 46 Βήμα 1.7.: Συμβουλές για την σωστή συγγραφή Ο σκοπός της έρευνας να είναι συνδεδεμένος με την διατύπωση του θέματος και να εκφράζει το τέλος το οποίο επιδιώκεται από την έρευνα. Η χρησιμοποίηση των λέξεων «συσχετίζει», ή «συγκρίνει», ή «περιγράφει» στο σκοπό είναι απαραίτητη Οι μεταβλητές να καθοριστούν επακριβώς Να αναγράφονται τα χαρακτηριστικά των υποκειμένων της έρευνας Να αναφέρεται η περιοχή προέλευσης του δείγματος Τα ερευνητικά ερωτήματα συγκρίνουν ομάδες στη βάση των αποτελεσμάτων μιας μεταβλητής συσχετίζουν τις μεταβλητές μεταξύ τους περιγράφουν την αντίδραση των μετεχόντων στην έρευνα ως προς μια μεταβλητή Πρέπει επίσης να είναι : πραγματοποιήσιμα, διατυπωμένα με σαφήνεια, σημαντικά, δεοντολογικά

47 47 Βήμα 1.7.: Συμβουλές για την σωστή συγγραφή Στην έρευνα θα ονομάζουμε υπόθεση τη διατύπωση μιας δοκιμαστικής πρότασης η οποία: αναφέρεται στη σχέση που υπάρχει μεταξύ δυο ή περισσοτέρων μεταβλητών που μελετώνται στην έρευνα ή αναφέρεται στη διαφορά που υπάρχει μεταξύ δυο ή περισσότερων ομάδων με βάση την εξαρτημένη μεταβλητή Πρέπει: Να εκφράζει τη σχέση μεταβλητών ή τη διαφορά ομάδων προς σύγκριση - Να γίνεται αναφορά στους συμμετέχοντες (επιλογή περιοχή δείγματος) - Οι μεταβλητές να είναι μετρήσιμες - Είναι σύντομη και διατυπωμένη με σαφήνεια Μπορεί να είναι: Δηλωτική: Στη δηλωτική υπόθεση γίνεται πρόγνωση του αποτελέσματος που προσδοκά ότι θα βρει ο ερευνητής Μηδενική: Στη μηδενική υπόθεση δηλώνεται η απουσία της σχέσης ή της διαφοράς

48 48 Βήμα 1.7.: Συμβουλές για την σωστή συγγραφή Η αναγκαιότητα της έρευνας προκύπτει από: Από την ύπαρξη θεωρητικού κενού Από την έλλειψη έρευνας ή ερευνών στο συγκεκριμένο θέμα Από την ύπαρξη αντικρουόμενων αποτελεσμάτων ερευνών Η Σημαντικότητα της έρευνας εκτιμάται: από την προσφορά που θα έχουν τα αποτελέσματα στην επιστήμη από το γεγονός ότι ασχολήθηκαν ή ασχολούνται και άλλοι επιστήμονες με την περιοχή αυτή από τη συμπερίληψη του θέματος αυτού στις προτεραιότητες πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων, ή και κυβερνήσεων από την πρακτική σημασία των αποτελεσμάτων

49 49 Βήμα 1.8.: Συγγραφή δεύτερου κεφαλαίου Η συγγραφή της βιβλιογραφικής ανασκόπησης πρέπει να είναι σωστά δομημένη και να περιέχει: Περίληψη Εισαγωγή Θεωρητικό πλαίσιο Εννοιολογικοί ορισμοί Κύριο μέρος Συμπεράσματα

50 50 Βήμα 1.8.: Συγγραφή δεύτερου κεφαλαίου Σωστή τεκμηρίωση Οτιδήποτε γράφεται στο κεφάλαιο της Βιβλιογραφικής Ανασκόπησης, πρέπει να τεκμηριώνεται με βάση έρευνες που έγιναν. Στις αναφορές χρησιμοποιούνται μόνο τα επίθετα των συγγραφέων και η ημερομηνία δημοσίευσης των ερευνών. Εναλλακτική παρουσίαση Στην ανασκόπηση της βιβλιογραφίας οι ερευνητές επιλέγουν τα σημεία αναφοράς, τα συνθέτουν και τα παρουσιάζουν παραφράζοντας το περιεχόμενό τους. Ταυτόχρονες αναφορές Οι αναφορές τοποθετούνται με αλφαβητική σειρά. Αυτούσιες πηγές Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ο ερευνητής θέλει να τα παρουσιάσει αυτούσια τα κείμενα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται «εισαγωγικά» για να διευκρινιστεί ακριβώς το ποια είναι τα αυτούσια λόγια του ερευνητή. Όταν κλείνουν τα εισαγωγικά, πρέπει να ανοίγεται παρένθεση στην οποία αναγράφεται η σελίδα του άρθρου.

51 51 Βήμα 1.8.: Συγγραφή δεύτερου κεφαλαίου Περίληψη παρουσιάζει μια συνθετική συνοπτική εικόνα του τι έχει γραφεί μέχρι τώρα Εισαγωγή αρχίζει από τη γενική θεώρηση του θέματος και παρουσιάζονται οι λόγοι που οδήγησαν τον ερευνητή στη μελέτη αυτού του προβλήματος Θεωρητικό Πλαίσιο Δίνεται σε διαγραμματική μορφή και δίνονται όλες οι απαραίτητες επεξηγήσεις για την κατανόησή του. Η κάθε πτυχή του θεωρητικού πλαισίου επεξηγείται και τεκμηριώνεται βιβλιογραφικά Εννοιολογικοί Ορισμοί Στο θεωρητικό πλαίσιο, ως γνωστό, υπάρχουν όλες εκείνες οι μεταβλητές οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για την επίλυση του προβλήματος. Όλες αυτές οι μεταβλητές, που στην πραγματικότητα εκφράζουν έννοιες, θα πρέπει να επεξηγηθούν πλήρως, ώστε να γίνουν κατανοητές από τους αναγνώστες

52 Βήμα 2 52 Βήμα 2 ο : Ερευνητική Διαδικασία Διεξαγωγή Έρευνας Συγγραφή Έρευνας Ερευνητική Διαδικασία Μεθοδολογία 1. Λειτουργικοί Ορισμοί 2. Κλίμακες Μέτρησης 3. Μέσα συλλογής Δεδομένων 4. Εγκυρότητα Μετρήσεων 5. Αξιοπιστία μετρήσεων 6. Δειγματοληψία 7. Κανόνες δεοντολογίας 8. Συλλογή Δεδομένων 9. Συγγραφή Τρίτου κεφαλαίου (Μεθοδολογία)

53 53 Βήμα 2.2 : Κλίμακες μέτρησης Οι κλίμακες μέτρησης είναι ένα σύνολο κανόνων οι οποίοι χρησιμοποιούνται για ποσοτικοποίηση ή τη χορήγηση αριθμητικών τιμών στις μεταβλητές της έρευνας Ποσοτικές (Όταν αναφέρεται σε σχέση με μετρήσεις ποσοτήτων) Διατακτική Ισοδιαστημική Αναλογική Ποιοτικές (Όταν αναφέρεται σε σχέση με πιθανές κατηγορίες) κατηγοριακή κλίμακα

54 54 Βήμα 2.2 : Κλίμακες μέτρησης (Παραδείγματα) Κατηγοριακή: Ποιο είναι το Φύλο σας (Άνδρας Γυναίκα) Διατακτική: Πόσο σημαντική είναι για εσάς η ύπαρξη του E-class Καθόλου Σημαντική Λίγο Σημαντική Αδιάφορη Πολύ Σημαντική Πάρα πολύ Σημαντική Ισοδιαστιματική: Ποιος είναι ο βαθμός που πήρατε στο μάθημα Ανάλυση Δεδομένων Αναλογική: Ποιο είναι το εισόδημα σας

55 55 Βήμα 2.3 : Μέσα συλλογής Δεδομένων Ερωτηματολόγια (Το ερωτηματολόγιο είναι μια σειρά από ερωτήσεις σχετικές με ένα θέμα στις οποίες τα υποκείμενα της έρευνας καλούνται να απαντήσουν γραπτά) Συνεντεύξεις (Η συνέντευξη είναι ένας προφορικός τρόπος συλλογής δεδομένων στον οποίο εμπλέκονται τουλάχιστο δυο πρόσωπα. Ο ένας υποβάλλει ερωτήσεις και ο άλλος απαντά. Ο ερωτών προσπαθεί να συλλέξει πληροφορίες για τις σκέψεις, απόψεις, πεποιθήσεις, ιδέες του ερωτώμενου σ' ένα θέμα) Παρατηρήσεις (είναι μια ενέργεια στην οποία εμπλέκεται ο ερευνητής κατά τη διαδικασία συλλογής πληροφοριών και οι οποίες σχετίζονται με τη συμπεριφορά των υποκειμένων) Πειράματα (παρατήρηση και μέτρηση ενός τεστ)

56 Ερωτηματολόγια Το ερωτηματολόγιο επιδιώκει να συλλέξει βασικά τρία είδη πληροφοριών: Τις γνώσεις και πληροφορίες (τι γνωρίζει ο ερωτώμενος) Τις αξίες και προτιμήσεις (τι αρέσει και τι όχι) Τις στάσεις και οι πεποιθήσεις (τι σκέφτεται) Οι ερωτήσεις ενός ερωτηματολογίου μπορεί να είναι: Ανοιχτές (Γράψτε τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα του μαθήματος που έχετε παρακολουθήσει) Κλειστές (Η θεωρία που προσφέρθηκε στο μάθημα ήταν για τη διδακτική πράξη) Εξαιρετικά χρήσιμη Πολύ χρήσιμη Χρήσιμη Κάπως χρήσιμη Καθόλου χρήσιμη

57 Ερωτηματολόγια περιέχει μια σειρά από επιλεγμένες ερωτήσεις σχετικές με το αντικείμενο, τους στόχους, κλπ οι πληροφορίες που αναζητούνται σε κάθε ερώτηση ταξινομούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζουν πλήρη κάλυψη του θέματος στο οποίο αναφέρεται η ερώτηση γενικά η επιλογή και η διατύπωση των ερωτήσεων, η έκταση του ερωτηματολογίου και η παρουσίασή του παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία επεξεργασίας, ανάλυσης και ταξινόμησης των αποτελεσμάτων αξιολόγησης οι ερωτήσεις μπορούν να διαφέρουν ως προς το βαθμό ελευθερίας του ερωτώμενου να διατυπώσει την απάντησή του συνήθως, οι ανοικτού τύπου ερωτήσεις χρησιμοποιούνται περισσότερο στη διαμορφωτική αξιολόγηση ή στην αξιολόγηση της διαδικασίας, γιατί παρέχουν τη δυνατότητα να αντλήσουμε περισσότερες και ποιοτικά καλύτερες πληροφορίες οι κλειστού τύπου ερωτήσεις χρησιμοποιούνται περισσότερο στην αξιολόγηση του τελικού προϊόντος ή στη συνολική αξιολόγηση

58 Ερωτηματολόγια κλειστού τύπου ερωτήσεις η απάντηση είναι εκ των προτέρων δομημένη, ή η απάντηση μπορεί να αντιπροσωπεύει μια σειρά προτεινόμενων εναλλακτικών απαντήσεων προσφέρεται καλύτερα για στατιστική ανάλυση, γιατί δεν αφήνει περιθώρια για διφορούμενες απαντήσεις παρουσιάζουν όμως τον κίνδυνο να κατευθύνουν την απάντηση σύμφωνα με τις προσδοκίες αυτών που διεξάγουν την έρευνα ανοικτού τύπου ερωτήσεις ο ερωτώμενος καλείται να δώσει απαντήσεις των οποίων το εύρος εξαρτάται από τη φύση της ερώτησης, με κάποιον περιορισμό όμως για παράδειγμα, μπορούμε να ρωτήσουμε το επάγγελμα, με βάση μια γενική κατηγορία (μηχανικός, ιατρός, κλπ), και να ζητήσουμε μια λεπτομερέστερη απάντηση επίσης, μπορούμε να ζητήσουμε η απάντηση να είναι σε συγκεκριμένο χώρο

59 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Το ερωτηματολόγιο δεν είναι παρά ένα έντυπο που περιλαμβάνει τις ερωτήσεις για την συλλογή των στοιχείων που μας ενδιαφέρουν. Η σύνταξή του είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την ποιότητα των στοιχείων που θα συλλέξουν. Στην κατασκευή του θα πρέπει να ακολουθούνται συγκεκριμένα στάδια (δεν είναι διαδοχικά αλλά αλληλοεξαρτώνται) που θα πρέπει να ληφθούν Προκαταρκτικές αποφάσεις Αποφάσεις σχετικές με το περιεχόμενο της κάθε ερώτησης Αποφάσεις για τον τρόπο διατύπωσης των ερωτήσεων Αποφάσεις για τον τύπο των ερωτήσεων Αποφάσεις για την σειρά των ερωτήσεων Αποφάσεις για την διάταξη και εμφάνιση του ερωτηματολογίου Αποφάσεις για τον προέλεγχο και αναθεώρηση του ερωτηματολογίου

60 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Να χρησιμοποιούνται λέξεις που έχουν λειτουργική σημασία, δηλαδή να αποφεύγονται λέξεις που να είναι επιδεκτικές διαφόρων ερμηνειών Πόσο χρόνο αφιερώνεις την ημέρα για την κατ οίκον εργασία σου; Λιγότερο από 30 λεπτά Τριάντα λεπτά έως μια ώρα Πάνω από μια ώρα έως δυο ώρες Περισσότερες από δυο ώρες Πόσο χρόνο αφιερώνεις για την κατ οίκον εργασία σου; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ

61 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Οι ερωτήσεις να είναι απλές Ποιος είναι ο κύριος λόγος της απουσίας των μαθητών από το σχολείο; Τα προβλήματα στο σπίτι Η έλλειψη ενδιαφέροντος για το σχολείο Οι αρρώστιες Δεν γνωρίζω Ποιος νομίζεται ότι είναι ο κύριος λόγος, σύμφωνα με τις εμπειρίες σας ως εκπαιδευτικοί, που οι μαθητές απουσιάζουν από το σχολείο; Τα προβλήματα στο σπίτι Η έλλειψη ενδιαφέροντος για το σχολείο Οι αρρώστιες Δεν γνωρίζω

62 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Οι ερωτήσεις να είναι ευθείες και να παροτρύνουν το άτομο να δίνει την ζητούμενη πληροφορία Πόσες φορές ταξίδεψες στο εξωτερικό; Μια και είχες αρκετές ευκαιρίες ως σπουδαστής και ως εργαζόμενος να επισκεφθείς διάφορες χώρες του εξωτερικού ανάφερε τον αριθμό των ταξιδιών σου στο εξωτερικό.

63 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Οι ερωτήσεις να είναι ευθείες και να παροτρύνουν το άτομο να δίνει την ζητούμενη πληροφορία Πόσες φορές ταξίδεψες στο εξωτερικό; Μια και είχες αρκετές ευκαιρίες ως σπουδαστής και ως εργαζόμενος να επισκεφθείς διάφορες χώρες του εξωτερικού ανάφερε τον αριθμό των ταξιδιών σου στο εξωτερικό.

64 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Να αποφεύγονται οι διπλές ερωτήσεις Ποια κατηγορία εκπαιδευτικών του Δημοτικού είναι περισσότερο ευχαριστημένοι; Οι άνδρες Οι Γυναίκες Ούτε οι Άνδρες ούτε οι Γυναίκες Ποια κατηγορία εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι περισσότερο ευχαριστημένοι; Οι άνδρες Οι Γυναίκες Ούτε οι Άνδρες ούτε οι Γυναίκες

65 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Οι εναλλακτικές περιπτώσεις να καλύπτουν όλες τις πιθανές περιπτώσεις Πόσες φορές πήγατε στο εξωτερικό; 0 φορές 1-2φορές 3-4φορές 5 φορές ή περισσότερες Πόσες φορές πήγατε στο εξωτερικό; 1-2φορές 3-4φορές Περισσότερες από 5 φορές

66 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Να αποφεύγονται οι αρνήσεις στην διατύπωση των ερωτήσεων Πηγαίνω να κοιμηθώ μόνο όταν διαβάσω τα μαθήματά μου; Πάντοτε τις περισσότερες φορές Κάποτε Ποτέ Δεν πηγαίνω να κοιμηθώ, αν δεν διαβάσω τα μαθήματα μου Πάντοτε τις περισσότερες φορές Κάποτε Ποτέ

67 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Η ερώτηση δεν πρέπει να υποδεικνύει ορισμένο είδος απάντησης Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος διδασκαλίας ; η παιδοκεντρική η δασκαλοκεντρική Θα συμφωνείς ότι η παιδοκεντρική μέθοδος διδασκαλίας είναι καλύτερη από τη δασκαλοκεντρική. Ναι Όχι

68 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Οι λέξεις που χρησιμοποιούνται στις ερωτήσεις να είναι γνωστές και να ανταποκρίνονται στο επίπεδο των ερωτώμενων Ο οργανισμός OECD είναι ανταγωνιστικός του ΙΕΑ. Συμφωνώ απόλυτα Συμφωνώ Διαφωνώ Διαφωνώ απόλυτα

69 Ερωτηματολόγια : Βασικοί Κανόνες Οι ερωτήσεις να σχετίζονται με το πρόβλημα και το σκοπό της έρευνας Οι ερωτήσεις πρέπει να σχετίζονται με τους ερωτώμενους ώστε να μπορούν να απαντηθούν Ο τύπος της ερώτησης να είναι κατάλληλος για τον τύπο των απαιτούμενων πληροφοριών Τα ερωτηματολόγια πρέπει να περιλαμβάνουν και ερωτήσεις που να μπορούν περιγράψουν το δείγμα που έχει λάβει μέρος στην έρευνα να Το ερωτηματολόγιο να είναι σχετικά σύντομο και ευπαρουσίαστο

70 Ερωτηματολόγια : Σύνταξη 1ο στάδιο : Εμβάθυνση Ανασκόπηση βιβλιογραφίας Συνεντεύξεις από ειδικούς 2ο στάδιο : Καθορισμός μεταβλητών 3ο στάδιο :Τύποι ερωτήσεων 4ο στάδιο :Διατύπωση ερωτήσεων 5ο στάδιο :Προκαταρκτική χορήγηση

71 Ερωτηματολόγια : Έλεγχος Οι ερωτήσεις ήταν κατανοητές; Υπάρχουν αμφιλεγόμενες ερωτήσεις; Υπάρχουν ερωτήσεις που δεν επιθυμείς να απαντήσεις; Έχουν παραλειφθεί ερωτήσεις στο συγκεκριμένο θέμα; Η όλη εμφάνιση του ερωτηματολογίου σε ικανοποίησε;

72 Ερωτηματολόγια : Παρουσίαση Ο τίτλος της έρευνας γράφεται στην αρχή του ερωτηματολογίου Ακολουθούν οι οδηγίες απάντησης ερωτηματολογίου Τα διαστήματα μεταξύ των ερωτήσεων να είναι τέτοια, ώστε να ξεχωρίζει η μια ερώτηση από την άλλη Οι πιθανές απαντήσεις σε ερωτήσεις κλειστού τύπου να βρίσκονται στα δεξιά και να αρχίζουν όλες από την ίδια θέση Τα ερωτηματολόγια να είναι δακτυλογραφημένα και ευανάγνωστα φωτοτυπημένα Αν το ερωτηματολόγιο είναι μεγάλο, ενδείκνυται να υπάρξει σμίκρυνση των στοιχείων, αλλά ποτέ συμπύκνωση Το ερωτηματολόγιο να ειδωθεί στην ολότητά του με κριτικό πνεύμα. Εάν δεν δίνει καλή εντύπωση, να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές Ορθογραφικά λάθη ή αναγραμματισμοί υποβιβάζουν την αξία του ερωτηματολογίου

73 Ερωτηματολόγια : Επιστολή Το ερωτηματολόγιο πρέπει να συνοδεύεται με μία επιστολή η οποία πρέπει να περιέχει: Ακολουθούν οι οδηγίες απάντησης ερωτηματολογίου Το ίδρυμα/οργανισμός με τον οποίο συνδέεται ο συγγραφέας Ο σκοπός της έρευνας Ο τρόπος επιλογής του δείγματος Η ανωνυμία του ερωτηματολογίου Η παράκληση ν απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις Ο τρόπος αποστολής του ερωτηματολογίου Ευχαριστίες Το όνομα του αποστολέα

74 Ερωτηματολόγια : Χορήγηση Τηλεφωνική Προσωπική Συνέντευξη Ταχυδρομική Επίσκεψη σε ομάδα ατόμων Μέσω διαδικτύου Άτομα σε απομακρυσμένες περιοχές Αναλφάβητα άτομα Τυχαίο δείγμα Μεγάλο ποσοστό συμμετοχής Συμμετοχή ατόμων με λίγη μόρφωση Λίγος χρόνος και προσπάθεια από τον ερευνητή Απαντήσεις σε ευαίσθητα θέματα Λίγος χρόνος Ελάχιστα έξοδα Λίγος χρόνος Ελάχιστα έξοδα Πολυέξοδη προσέγγιση Δυσκολία λήψης εμπιστευτικών πληροφοριών Ο πληθυσμός διαφέρει Χρονοβόρα Ο ερωτώμενος απαντά όταν τον βολεύει Μικρός αριθμός επιστρεφόμενων ερωτηματολογίων χρονοβόρα Περιορισμένος αριθμός απαντήσεων Μη αντιπροσωπευτικός πληθυσμός

75 Συνέντευξη προσωπική επικοινωνία ερευνητή/αξιολογητή και ερωτώμενου, όπου επιλεγμένες ερωτήσεις υποβάλλονται στον ερωτώμενο προφορικά, και οι απαντήσεις καταγράφονται (σε μαγνητόφωνο, γραπτά, κλπ) έχει αρκετές ομοιότητες με το ερωτηματολόγιο, ιδιαίτερα όσο αφορά τη διατύπωση και τη σύνταξη η διαφορά είναι στη μορφή της επικοινωνίας μεταξύ αξιολογητή και ερωτώμενου, και στο είδος των δεδομένων που συλλέγονται χρησιμοποιούνται διάφορα είδη συνεντεύξεων, οι διαφορές των οποίων επικεντρώνονται κυρίως στο βαθμό ελευθερίας που παρέχουν στον ερωτώμενο δομημένες ή κλειστές ερωτήσεις, όπου ο ερωτώμενος δε μπορεί να εμβαθύνει στις απαντήσεις του ημι-δομημένες ή ανοικτές ερωτήσεις, όπου ο αξιολογητής διατυπώνει νέες ερωτήσεις, με βάση τις απαντήσεις του ερωτώμενου (χρησιμοποιούνται συνήθως για διαμορφωτική αξιολόγηση, ή αξιολόγηση της διαδικασίας) μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν ομαδικές συνεντεύξεις

76 Συνέντευξη η συνέντευξη αρχίζει συνήθως με απλές και γενικές ερωτήσεις, οι οποίες στη συνέχεια εξειδικεύονται περισσότερο η αποτελεσματικότητα της συνέντευξης εξαρτάται από τον αρχικό σχεδιασμό πρέπει να καθοριστεί ο βασικός κορμός των ερωτήσεων και της όλης διαδικασίας, ακόμη και των πιθανών απαντήσεων και των ερωτήσεων που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν επίσης, πρέπει η συνέντευξη να προσαρμόζεται στην εμπειρία του ερωτώμενου

77 Συνέντευξη Είδη Ερωτήσεων Δημογραφικές Ερωτήσεις Ερωτήσεις Γνώσεων (Ποια είναι τα εξεταζόμενα μαθήματα στις εισαγωγικές εξετάσεις για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση;) Ερωτήσεις Συμπεριφοράς (Ποιες ήταν οι ενέργειες που έκανες στην προσπάθεια σου να εκλεγείς στο Διοικητικό Συμβούλιο της Φοιτητικής Ένωσης; ) Ερωτήσεις γνώμης (Ποια η γνώμη σου για την υποχρεωτική φοίτηση στο Πανεπιστήμιο Κύπρου; ) Ερωτήσεις συναισθημάτων Πώς νοιώθεις, όταν εξετάζεσαι στο μάθημα της μεθοδολογίας έρευνας; (π.χ. άγχος, ) Ερωτήσεις αισθήσεων (Περίγραψε τα γεγονότα που συμβαίνουν στην τάξη, πριν έρθει ο καθηγητής των Μαθηματικών)

78 Συνέντευξη - Προετοιμασία Πριν από την συνέντευξη Ανάλυση του σκοπού Καταγραφή ερωτήσεων Δοκιμαστική συνέντευξη Επιλογή του δείγματος Καθοδήγηση συνεντευκτών Κατά την διάρκεια Η εξωτερική του εμφάνιση Η δημιουργία άνετης ατμόσφαιρας Η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης Ο τρόπος έναρξης της συνέντευξης Η ουδέτερη στάση

79 Συνέντευξη : Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Η συνέντευξη είναι ευέλικτη Η συνέντευξη είναι το καταλληλότερο όργανο έρευνας μεταξύ μικρών παιδιών Η συνέντευξη μπορεί να καλύψει άτομα που δεν μπορούν να διαβάσουν Η συνέντευξη αυξάνει την εγκυρότητα Η συνέντευξη αυξάνει το ποσοστό απαντήσεων Η χρησιμοποίηση μαγνητοφώνου Το μέτρο μέτρησης ενδέχεται να μην είναι κοινό Κίνδυνος αλλοίωσης του αποτελέσματος από τη χρήση πολλών συνεντευκτών Κίνδυνος από την υποκειμενική κρίση του συνεντευκτή Κίνδυνος από την τάση του ερευνητή προς εξοικονόμηση χρόνου Κίνδυνος από τη χρησιμοποίηση του μαγνητοφώνου

80 Παρατήρηση η κύρια μεθοδολογική διαφορά είναι ότι, ενώ σε άλλες μεθόδους η συλλογή των δεδομένων επικεντρώνεται στις απαντήσεις που δίνουν οι ίδιοι οι ερωτώμενοι, εδώ η συλλογή των δεδομένων εστιάζεται σε περιγραφές ή μετρήσεις που μας δίνει ο ίδιος ο αξιολογητής όπως και στη συνέντευξη, ο βαθμός ελευθερίας που παρέχεται στον αξιολογητή για το τι θα παρατηρήσει και πως θα το καταγράψει ποικίλει ανάλογα με την περίπτωση για παράδειγμα, η παρατήρηση μπορεί να είναι ημι-δομημένη, με την έννοια ότι έχουμε μεγαλύτερα περιθώρια επιλογής και παρατήρησης απ ότι στη δομημένη παρατήρηση, όπου η διαδικασία είναι προκαθορισμένη στη μη-δομημένη ή ελεύθερη παρατήρηση ο αξιολογητής παρατηρεί το αντικείμενο της παρατήρησης για κάποιο διάστημα και μετά καταγράφει τα αποτελέσματα η παρατήρηση μπορεί επίσης να είναι συμμετοχική (όταν τα υποκείμενα γνωρίζουν ότι παρατηρούνται), ή μη-συμμετοχική

81 Παρατήρηση Είδη παρατήρησης (σύμφωνα με την συμμετοχή του ερευνητή) Αθέατη-συμμετοχική Θεατή-συμμετοχική Θεατή-μη συμμετοχική Αθέατη-μη συμμετοχική Είδη παρατήρησης (σύμφωνα με την καταγραφή των δεδομένων) Δομημένη Ελεύθερη Είδη μεταβλητών παρατήρησης Περιγραφικές μεταβλητές Συμπερασματικές μεταβλητές Αξιολογικές μεταβλητές

82 Τεστ Διατύπωση των στόχων Μελέτη παρόμοιων τεστ Ανάλυση έννοιας Καθορισμός πληθυσμού Λειτουργική απόδοση της έννοιας Αρχική δοκιμασία του τεστ Πειραματική μορφή του τεστ Τελική μορφή του τεστ Εκτύπωση του τεστ

83 Εγκυρότητα είναι μια έννοια η οποία αναφέρεται στο βαθμό επίτευξης του σκοπού για τον οποίο έγινε το όργανο μέτρησης Ένα όργανο μέτρησης έχει υψηλή εγκυρότητα όταν μετρά τις πραγματικές διαφορές των ατόμων στο χαρακτηριστικό γνώρισμα που έχει κατασκευαστεί Είδη Εγκυρότητας Φαινομενική εγκυρότητα Εγκυρότητα περιεχομένου Εγκυρότητα σχετιζόμενη με κριτήριο (Προγνωστική Συντρέχουσα) Εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής

84 Εγκυρότητα

85 Εγκυρότητα

86 Αξιοπιστία Ένα μέτρο μέτρησης έχει αξιοπιστία αν σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις και κάτω από τις ίδιες συνθήκες δίνει τα ίδια αποτελέσματα Η αξιοπιστία αναφέρεται στα αποτελέσματα του οργάνου μέτρησης και όχι στο όργανο αυτό καθαυτό Η αξιοπιστία είναι αναγκαία, αλλά όχι επαρκής συνθήκη για εγκυρότητα Η μέτρηση της αξιοπιστίας ενός οργάνου μέτρησης σχετίζεται με δοκίμια που μετρούν σχετικά σταθερά χαρακτηριστικά

87 Δειγματοληψία Η δειγματοληψία είναι μια διαδικασία που ακολουθείται στην επιλογή ορισμένων υποκειμένων, αντικειμένων ή μετρήσεων από ένα σύνολο στο οποίο ανήκουν. Η δειγματοληψία περιλαμβάνει τρεις ενέργειες: Τον καθορισμό του πληθυσμού Την επιλογή του δείγματος Τον υπολογισμό των παραμέτρων του πληθυσμού με βάση το δείγμα. Ο πληθυσμός αναφέρεται σε ένα σύνολο, όχι μόνο ανθρώπων αλλά και ζώων, πραγμάτων, μετρήσεων, συμβάντων και αντιδράσεων κάθε είδους Δείγμα είναι ένα υποσύνολο του πληθυσμού

88 Δειγματοληψία Με τον όρο πληθυσμός εννοούμε ένα σύνολο ατόμων ή αντικειμένων ή οποιονδήποτε άλλων οντοτήτων, για τα οποία ενδιαφερόμαστε να βγάλουμε συμπεράσματα σε σχέση με κάποιες ιδιότητες που αφορούν τα στοιχεία του. (Ο πληθυσμός πρέπει να είναι καλά ορισμένος, να περιγράφεται δηλαδή με κάποιες ιδιότητες των στοιχείων που τον αποτελούν, σε τρόπο ώστε να μπορεί οποιοσδήποτε να αποφανθεί μονοσήμαντα αν κάποιο στοιχείο είναι μέλος του (: ικανοποιεί τις ιδιότητες) ή όχι (: δεν ικανοποιεί τις ιδιότητες). Δείγμα είναι το υποσύνολο των υποκειμένων που επιλέγονται από τον πληθυσμό για να χρησιμοποιηθούν στην ανάλυση. Το δείγμα πρέπει να επιλεγεί με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται, η δυνατότητα γενίκευσης των συμπερασμάτων που θα βγάλουμε. (Είναι προφανές ότι όσο μικρότερο είναι το δείγμα τόσο μεγαλύτερο αναμένεται να είναι και το λάθος που υπεισέρχεται στο αποτέλεσμα.) Αντιπροσωπευτικό Δείγμα: Δείγμα το οποίο αποτελεί μικρογραφία του πληθυσμού από τον οποίο προέρχεται

89 Δειγματοληψία Γιατί κάνουμε δειγματοληψία Λιγότερο χρονοβόρα από ότι μία απογραφή Λιγότερο δαπανηρή στην διεκπεραίωση από απογραφή Λιγότερο επίπονη και πιο πρακτική στη διαχείριση από ότι μία απογραφή του πληθυσμού υπό διερεύνηση (target population) Μεταξύ της επί μέρους εμπειρίας (δείγμα) για τα αντικείμενα που έχουμε και στη γενίκευση πως αυτό που διαπιστώσαμε ισχύει για όλο το σύνολο (πληθυσμός) μεσολαβεί η έννοια της αντιπροσωπευτικότητας. Αν το υποσύνολο/δείγμα που μελετήσαμε είναι αντιπροσωπευτικό του συνόλου/πληθυσμού τότε έχουμε το δικαίωμα να αποφανθούμε πως όσα παρατηρήσαμε στο υποσύνολο αυτό ισχύουν για όλο το σύνολο. Τρόποι σχηματισμού αντιπροσωπευτικών δειγμάτων : Απλή τυχαία δειγματοληψία Στρωματοποιημένη δειγματοληψία Δειγματοληψία κατά ομάδες

90 Δειγματοληψία - Σχεδιασμός Σαφής Προσδιορισμός Κατηγοριών Εντοπισμός ολοκληρωμένων και μη - επικαλυπτόμενων κατηγοριών που αντανακλούν το θέμα Διατύπωση Σαφών ερωτημάτων. Τα ερωτήματα θα πρέπει να είναι τόσο ξεκάθαρα διατυπωμένα ώστε να μην υπάρχει περίπτωση παρερμηνείας. Όροι παγκοσμίως αποδεκτοί θα πρέπει να χρησιμοποιούνται (Επιστημονικοί και εξειδικευμένοι όροι να αποφεύγονται) Έλεγχος της Δειγματοληπτικής Πειραματικά δοκιμάστε την μελέτη σε μία μικρή ομάδα συμμετεχόντων έτσι ώστε να εκτιμήσετε την σαφήνεια και τη διάρκεια ή το μέγεθος της (Πιλοτική ή Πειραματική μελέτη)

91 Δειγματοληψία - Τύποι Δείγματα Μη τυχαία Δειγματοληψία Τυχαία Δειγματοληψία Κρίση Απλή Τυχαία Κομμάτι Συστηματική Στρωματοποιημένη Μερίδιο σε συγκεκριμένο Χρόνο Κατά Συστάδες

92 Δειγματοληψία - Τύποι Απλή Τυχαία Δειγματοληψία Κάθε άτομο ή αντικείμενο από το πλαίσιο δειγματοληψίας έχει ίση πιθανότητα επιλογής Η επιλογή μπορεί να γίνει με ή χωρίς επανατοποθέτηση (επανάθεση) Το τυχαίο δείγμα το αποκτούμε με τη βοήθεια πινάκων (ψευδο)τυχαίων αριθμών ή από προσομοίωση τους με τη χρήση Η/Υ. Συστηματική Δειγματοληψία Αποφασίζουμε το μέγεθος του δείγματος: n Διαιρούμε το πλαίσιο των N ατόμων σε ομάδες με πλήθος k: k=ν/n Τυχαία επιλέγουμε ένα άτομο από την 1 η ομάδα Επιλέγουμε ένα άτομο ανα k

93 Δειγματοληψία - Τύποι Στρωματοποιημένη Δειγματοληψία Ο πληθυσμός χωρίζεται σε 2 ή περισσότερες ομάδες σύμφωνα με ένα κοινό χαρακτηριστικό (π.χ. Επίπεδο σπουδών) Πραγματοποιούμε απλή τυχαία δειγματοληψία σε κάθε ομάδα Τα παραπάνω δείγματα τα ενώνουμε σε ένα Δειγματοληψία κατά Συστάδες Ο πληθυσμός Χωρίζεται σε «συστάδες» (ομάδες) αντιπροσωπευτικές του πληθυσμού Απλό τυχαίο δείγμα επιλέγεται από κάθε συστάδα Τα δείγματα ενώνονται σε ένα μεγάλο

94 Δειγματοληψία - Πλεονεκτήματα Απλή τυχαία και συστηματική δειγματοληψία Εύκολες στη χρήση Μπορεί να είναι καλή αναπαραγωγή των χαρακτηριστικών του πληθυσμού. Στρωματοποιημένη Δειγματοληψία Εξασφαλίζει την εκπροσώπηση όλων των κατηγοριών στο δείγμα Δειγματοληψία κατά συστάδες Λιγότερο αποτελεσματικό (χρειάζεται μεγαλύτερο δείγμα για να έχουμε το ίδιο επίπεδο ακρίβειας)

95 Δειγματοληψία Εκτίμηση της Αξίας Ποιος είναι ο σκοπός της μελέτης; Βασίζεται σε τυχαίο δείγμα ; Σφάλμα αντιπροσωπευτικότητας επιλογή σωστού πλαισίου δειγματοληψίας Σφάλμα μη απάντησης παρακολούθηση των ατόμων μελέτης Σφάλμα μέτρησης καλά ερωτήματα εξάγουν καλές αποκρίσεις (απαντήσεις) Σφάλμα Δειγματοληψίας υπάρχει πάντα

96 Κανόνες Δεοντολογίας Συγκατάθεση των ατόμων Γνώση πιθανών κινδύνων Τα αποτελέσματα να είναι ευεργετικά στην κοινωνία Οι εθελοντές να προστατεύονται από οποιονδήποτε κίνδυνο Ο κίνδυνος δεν πρέπει να υπερβαίνει την αναγκαιότητα της λύσης του προβλήματος Μόνο ειδικευμένοι επιστήμονες πρέπει να κάνουν πειράματα για σκοπούς έρευνας Οι εθελοντές στην έρευνα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να σταματήσουν τη συμμετοχή τους Ο ερευνητής πρέπει να σταματήσει το πείραμα αν αντιληφθεί ότι μπορεί να προκαλέσει πιθανόν τραυματισμό, θάνατο ή αναπηρία Πλήρης εμπιστευτικότητα Δεν πρέπει να παραπλανώνται οι συμμετέχοντες στην έρευνα Τα δεδομένα να μην αλλοιώνονται με κανένα τρόπο Ο ερευνητής δεν πρέπει να χρησιμοποιεί δεδομένα, αποτελέσματα, αν δεν αναφέρει την πηγή από την οποία πήρε τις πληροφορίες Τα άτομα που λαμβάνουν μέρος σε έρευνες πρέπει να δίνουν τις πραγματικές πληροφορίες που τους ζητούνται

97 Συλλογή Δεδομένων Εντοπισμός δεδομένων Καθορισμός χρόνου συλλογής Τρόπος συλλογής δεδομένων Χορήγηση μέτρου μέτρησης Χρονικό πλαίσιο απάντησης Καταγραφή απαντήσεων Το μέσο συλλογής ικανοποιεί το θεωρητικό πλαίσιο;

98 Συγγραφή τρίτου κεφαλαίου 1. Περίληψη 2. Διαδικασία εκτέλεσης της έρευνας 3. Μέσα συλλογής δεδομένων 4. Λειτουργικοί ορισμοί 5. Καθορισμός πληθυσμού Δείγμα 6. Είδη δεδομένων 7. Παραδοχές έρευνας 8. Στατιστικές τεχνικές

99 Περίληψη Στην αρχή του κεφαλαίου γίνεται μία περίληψη η οποία περιέχει συνοπτικά όλη την μεθοδολογία Π.χ. Με τυχαία δειγματοληψία επιλέγηκαν τέσσερα δημοτικά σχολεία της επαρχίας X. Από κάθε σχολείο επιλέγηκαν τυχαία δύο τμήματα, τα οποία απετέλεσαν το δείγμα της έρευνας. Στους 197 μαθητές δόθηκε ερωτηματολόγιο που αποτελείτο από δυο μέρη. Στο πρώτο υπήρχαν ερωτήσεις που ζητούσαν ατομικά στοιχεία των μαθητών, ενώ στο δεύτερο περιλαμβάνονταν ερωτήσεις που αφορούσαν τη διατροφή τους. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από την περιγραφική στατιστική και από την επαγωγική τα στατιστικά κριτήρια r, F και t.