3 ο Εργαστήριο Γενικής Εντομολογίας

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "3 ο Εργαστήριο Γενικής Εντομολογίας"

Ὑάκινθος Καλάρης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 3 ο Εργαστήριο Γενικής Εντομολογίας ΤΥΠΟΙ ΕΝΤΟΜΟΠΑΓΙΔΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΓΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΤΟΜΩΝ Καθ. Ν. Παπαδόπουλος Δρ. Κων/νος Ζάρπας

2 Βασικές χρήσεις εντομοπαγίδων Παρακολούθηση πληθυσμών Καταπολέμηση (μαζική παγίδευση) Διαπίστωση παρουσίας νέων ειδών εντόμων Βιολογικές - Οικολογικές μελέτες Εντομολογικές συλλογές 2

3 ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝΑ ΟΡΑΣΗ: - σύνθετοι οφθαλμοί με οματίδια - απλοί οφθαλμοί (ocelli): βοηθητικοί αντίληψης έντασης του φωτός - stemmata (πλευρικοί απλοί οφθαλμοί προνυμφών): κύριος ρόλος - εξωσκελετός: φωτοευαισθησία ΟΣΦΡΗΣΗ: ΓΕΥΣΗ: ΑΚΟΗ: ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ: - κεραίες & προσακτρίδες - στόμα, ωοθέτης, ταρσός - ακουστικό τύμπανο, ακουστικές τρίχες, όργανο Johnston - θερμοκρασίας: - γναθικές προσακτρίδες, κεραίες, ταρσοί - σχετ. υγρασίας: - γναθικές προσακτρίδες, κεραίες

ΓΕΥΣΗ: ΑΚΟΗ: ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ: - κεραίες & προσακτρίδες - στόμα, ωοθέτης, ταρσός - ακουστικό τύμπανο, ακουστικές τρίχες,

4 Αισθητήρια όρασης Σύνθετοι οφθαλμοί (compound eyes) Απλοί οφθαλμοί (ocelli) Πλάγιοι απλοί οφθαλμοί (stemmata) Οι οφθαλμοί των εντόμων διαθέτουν ειδικές χρωστικές με ευαισθησία σε συγκεκριμένα μήκη κύματος που επιτρέπουν να διακρίνουν τα διάφορα χρώματα. Διέγερση κυττάρων και μετάδοση νευρικών παλμών. Ορισμένα έχουν έναν τύπο χρωστικών, δυο μέγιστα απορρόφησης ή δύο τύπους οπτικών χρωστικών και άλλα τρεις. 4

κύματος που επιτρέπουν να διακρίνουν τα διάφορα χρώματα.

5 Σύνθετοι οφθαλμοί Διαθέτουν 1 έως > ομματίδια 5

6 Φερομόνες Χημικές ουσίες που εκλύονται συνήθως από το θηλυκό για να επικοινωνήσει με το αρσενικό ή έναν πληθυσμό Τύποι φερομονών Φερομόνες φύλου: κλήση του ενηλίκου από το με σκοπό τη σύζευξη Φερομόνες συναγερμού: κλήση πληθυσμού για κατάσταση συναγερμούκινδύνου. Προσελκύει και τα 2 φύλα Φερομόνες συνάθροισης: κλήση πληθυσμού για συνάθροιση. Προσελκύει και τα 2 φύλα 6

τη σύζευξη Φερομόνες συναγερμού: κλήση πληθυσμού για κατάσταση συναγερμούκινδύνου.

7 Φερομονικές Τροφικές Φωτεινές Χρωματικές (νερού & κόλλας) Ηχητικές (επίδραση στην ακοή) Μηχανικές (π.χ. εδάφους τύπου Pitfall) Παγίδες νερού (χρώματος, π.χ. κίτρινο) Κολλητικές (προσέλκυση με χρώμα) Αναρροφητικές (μη εκλεκτικές, επιρροή ανέμου) Καταφύγια παγίδες Παγίδες ωών (με χρήση ελκυστικού ωοτοκίας) (εκλεκτικές, όχι συχνή αλλαγή φερομόνης) (μη ειδικές, συχνή αλλαγή ελκυστικού υγρού) (επίδραση στην όραση, όχι σε όλα τα είδη) (π.χ. χαρτοταινία με στοές γύρω από κορμούς για σύλληψη προνυμφών που διαχειμάζουν 7

χρήση ελκυστικού ωοτοκίας) (εκλεκτικές, όχι συχνή αλλαγή φερομόνης) (μη ειδικές, συχνή αλλαγή ελκυστικού υγρού) (επίδραση στην

8 8

9 9

10 Φωτεινές 10

11 Αναρροφητική παγίδα τύπου Rothamsted Υγρό διατήρησης εντόμων: διάλυμα αλκοόλης & γλυκερίνης (2:1)

12 EXAMINE : Ευρωπαϊκό δίκτυο αναρροφητικών παγίδων (Rothamsted Research, UK) 12

13 Κίτρινη παγίδα νερού τύπου Moericke (χρήση για αφίδες) Υγρό διατήρησης εντόμων: νερό & σαπούνι 13

14 Κολλητική μπλε χρώματος (θρίπες, Liriomyza κλπ) Κολλητική κίτρινου χρώματος (αφίδες, αλευρώδεις) 14

15 Παγίδα ωών Λεπιδοπτέρων 15

16 Bactrocera (Dacus) oleae Τροφική McPhail (δάκος) (ελκυστικό: διάλυμα φωσφορικού ή θειικού αμμωνίου 2% ή διάλυμα υδρολυμένης πρωτεΐνης 4% + βόρακας 1.5%) 16

17 Εξατμιστήρας (dispenser) φερομόνης για διατάραξη σύζευξης (mating disruption) 17

18 Διατάραξη σύζευξης σε αμπελώνες για το έντομο Lobesia botrana (Τσαριτσάνη Λάρισας, ) 500 εξατμιστήρες / 10 στρμ. males per trap A C Dispenser set up B D /4 8/5 22/5 5/6 19/6 3/7 17/7 31/7 14/8 28/8 11/9 25/9 % infestation level A B C D Εξατμιστήρες Εντομοκτ. Μάρτ. 18

males per trap 100 80 60 40 20 0 A C Dispenser set up B D 1992 24/4 8/5 22/5 5/6 19/6 3/7 17/7

19 Διάφορες φερομονικές UNI-TRAP FUNNEL -TRAP (χοάνης) 19

20 Φερομονική καρπόκαψας ρόδινου σκώληκα Φερομονική καρπόκαψας (Pherocon 1C) («πτεροειδής») («Δέλτα») 20

21 Φερομονική Lobesia botrana Φερομονική κοκκοειδών ( ) 21

22 Οσμηρή παγίδα τύπου Δ (Jackson με φερομόνη trimedlure) σύλληψης Μύγας Μεσογείου (Ceratitis capitata) Τροποποίηση «McPhail» για σύλληψη (+ τροφικό ελκυστικό: δ/μα υδρολυμένης πρωτεΐνης) 22

23 Κίτρινη χρωματική παγίδα κόλλας («REBEL») για σύλληψη ενηλίκων Rhagoletis cerasi 23

24 Φερομονική παγίδα εδάφους («Yatlor funnel trap») για σύλληψη σιδηροσκούληκων 24 (Coleoptera: Elateridae)

25 Karabatsas, K., Tsitsipis, J.A., Zarpas, K.D., Furlan, L. & Tóth, Μ. (2001) Seasonal fluctuation of adult and larvae Agriotes spp. (Coleoptera: Elateridae) in central Greece. In Proceedings of XXIth IWGO CONFERENCE, 27 Oct-3 Nov 2001 Venice, Italy, pp

26 Παγίδα εδάφους τύπου Pitfall 26

27 Παγίδα κυμματοειδούς χάρτου (καταφύγια νύμφωσης λεπιδοπτέρων) 27

28 Παγίδες για χρήση για έντομα ΦυτοΚαραντίνας Η περίπτωση του Diabrotica virgifera Εξάπλωση έως

30 30

31 Παγίδες Εντόμων Αποθηκευμένων Προϊόντων Δέλτα Χοάνης Κυμματοειδούς χάρτου Κολλητικής ταινίας (μυγόχαρτο) Τύπου «Σόντας» (σιτηρών) 31

32 32

33 Βιβλιογραφία 1. Chapman R.F. (1998) The insects: Structure & Function, 4 th Edition. UK, Cambridge University Press. 770 p. 2. Σταμόπουλος, Δ.Κ. (1995) Έντομα αποθηκών, μεγάλων καλλιεργειών & λαχανικών. Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Ζήτη. 254 σελ. 3. Τζανακάκης, Μ.Ε. (1995) Εντομολογία. Θεσσαλονίκη, University Studio Press. 501 σελ Internet 33

Σχετικά έγγραφα

3 ο Εργαστήριο Γενικής Εντομολογίας

3 ο Εργαστήριο Γενικής Εντομολογίας Μεταμόρφωση εντόμων Κατηγορίες προνυμφών - νυμφών εντόμων Καθ. Ν. Παπαδόπουλος Δρ. Κων/νος Ζάρπας, ΕΔΙΠ 1 Ανάπτυξη - μεταμόρφωση ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Ανάπτυξη: Μεταμόρφωση: