econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΠΑΤΑΤΑΣ 1

Transcript

1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΠΑΤΑΤΑΣ 1

2 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος Θανόπουλος MSc Γεωπόνος Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΠΑΤΑΤΑΣ 2

3 ΣΟΛΑΝΩΔΗ ΛΑΧΑΝΙΚΑ 1. ΤΟΜΑΤΑ 2. ΠΙΠΕΡΙΑ 3. ΜΕΛΙΤΖΑΝΑ 4. ΠΑΤΑΤΑ ΠΑΤΑΤΑΣ 3

4 4. ΠΑΤΑΤΑ 4i. Εισαγωγή, περιγραφή του φυτού, χρησιμοποιούμενες ποικιλίες και κλιματολογικές και εδαφολογικές απαιτήσεις του φυτού 4ii. Πολλαπλασιασμός, λήθαργος του κονδύλου, εποχή φύτευσης και διάρκεια της καλλιέργειας 4iii. Καλλιεργητικές φροντίδες της καλλιέργειας, Συγκομιδή - Απόδοση - Συντήρηση 4iv. Εντομολογικές προσβολές πατάτας 4v. Μυκητολογικές ασθένειες πατάτας 4vi. Βακτηριολογικές, ιολογικές και μη παρασιτικές ασθένειες πατάτας ΠΑΤΑΤΑΣ 4

5 4iv. Εντομολογικές προσβολές πατάτας ΠΑΤΑΤΑΣ 5

6 Δομή παρουσίασης Σημαντικότερες εντομολογικές (συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης): Αφίδες Έντομα εδάφους Φθοριμαία Δορυφόρος της πατάτας Νηματώδεις ΠΑΤΑΤΑΣ 6

7 Αφίδες Myzus persicae (πράσινη αφίδα της ροδακινιάς), Macrosiphum euphorbiae (ροζ αφίδα της πατάτας), Aulacorthum solani Σύμπτωμα: Στις υπαίθριες καλλιέργειες, οι προσβολές ξεκινούν από το Μάιο με τα πτερωτά άτομα του εντόμου. Τα έντομα αναπτύσσουν πολύ γρήγορα μεγάλους πληθυσμούς στην κάτω επιφάνεια κυρίως των φύλλων, όπου μυζούν τους χυμούς και προκαλούν συστροφή των φύλλων. Στη συνέχεια τα φύλλα ξεραίνονται. Η έμμεση ζημιά που προκαλούν είναι η μετάδοση κάποιων ιώσεων και η ανάπτυξη της καπνιάς πάνω στα μελιτώδη εκκρίματα που εκκρίνουν τα έντομα στα φύλλα. Το κύριο πρόβλημα που δημιουργεί η καπνιά στα φύλλα είναι η μείωση της φωτοσυνθετικής τους δραστηριότητας. ΠΑΤΑΤΑΣ 7

8 Αφίδες Myzus persicae (πράσινη αφίδα της ροδακινιάς), Macrosiphum euphorbiae (ροζ αφίδα της πατάτας), Aulacorthum solani Αντιμετώπιση: Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων κατά τη μεταφύτευση, η χρήση κίτρινων κολλητικών παγίδων, η αφαίρεση των προσβεβλημένων βλαστών (σε μικρή προσβολή). Για το βιολογικό έλεγχο των εντόμων εισάγουμε στην καλλιέργεια τα Aphidius ervi (σκεύασμα ERVIPAR) και Aphelinus abdominalis (σκεύασμα APHILIN). Σε έντονες προσβολές μπορεί ακόμα να γίνει η εισαγωγή του Aphidoletes aphidimyza (σκεύασμα APHIDEND). ΠΑΤΑΤΑΣ 8

9 Έντομα εδάφους Agriotes spp. (σιδηροσκούληκα), Agriotis spp. (αγροτίδες), Gryllotalpa gryllotalpa (πρασάγγουρας) Σύμπτωμα: Τα 3 αυτά έντομα εδάφους μπορεί να προσβάλλουν τα φυτά πιπεριάς κυρίως όταν η καλλιέργεια γίνεται σε αλαφρά εδάφη και πλούσια σε οργανική ουσία και υγρασία. Συνήθως τρώνε τους σπόρους στο φύτρωμα, τρώνε στο εσωτερικό της κεντρική ρίζα και κόβουν τα στελέχη από τη βάση τους. Γενικά τα προσβεβλημένα φυτά αποσπώνται από το έδαφος αρκετά εύκολα. ΠΑΤΑΤΑΣ 9

10 Έντομα εδάφους Agriotes spp. (σιδηροσκούληκα), Agriotis spp. (αγροτίδες), Gryllotalpa gryllotalpa (πρασάγγουρας) Αντιμετώπιση: Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η κατεργασία του εδάφους κατά τη χειμερινή περίοδο, όπου παραμένει κενό το χωράφι από καλλιέργεια, για καταστροφή των διαχεμάζουσων μορφών του εντόμου. Με το βαθύ όργωμα οι διαχειμάζουσες μορφές, που βρίσκονται σε βαθύτερα στρώματα μέσα στο έδαφος, έρχονται στην επιφάνεια του εδάφους και εκτίθενται σε αντίξοες καιρικές συνθήκες και στους θηρευτές τους. ΠΑΤΑΤΑΣ 10

11 Φθοριμαία Phthorimaea operculella Σύμπτωμα: Πρόκειται για μικρό λεπιδόπτερο, γκρίζου χρώματος, που προσβάλλει όλα τα μέρη του φυτού και κυρίως τους κονδύλους τόσο στον αγρό όσο και στην αποθήκη. Τα τέλεια άτομα του εντόμου προσβάλουν τους κονδύλους, όπου ωοτοκούν και με τον τρόπο αυτό μεταφέρεται το παθογόνο στην αποθήκη. Οι προνύμφες του εντόμου σχηματίζουν στοές στην επιφάνεια του κονδύλου. Έχει αρκετές γενεές μέσα στο χρόνο και οι προσβολές εντοπίζονται σε εδάφη που έχουν στερηθεί την άρδευση. ΠΑΤΑΤΑΣ 11

12 Φθοριμαία Phthorimaea operculella Αντιμετώπιση: Ως θεραπευτικά μέτρα αναφέρονται η χρήση ωφέλιμων μικροοργανισμών, όπως τον ιό Granulosis virus (GV) και του βακτηρίου Bacillus thurigiensis. ΠΑΤΑΤΑΣ 12

13 Δορυφόρος της πατάτας Leptinotarsa decemlineata Σύμπτωμα: Οι προσβολές παρουσιάζονται σε πατάτα και μελιτζάνα. Οι νεαρές προνύμφες τρέφονται με το φύλλωμα. Τα ενήλικα άτομα φτάνουν σε μήκος 1 cm και πορτοκαλί χρωματισμό με καστανές επιμήκεις ραβδώσεις. Διαχειμάζει με τη τέλεια μορφή του στο έδαφος. Την άνοιξη με την άνοδο της θερμοκρασίας βγαίνουν από το έδαφος και σχηματίζουν τις νέες γενεές. Οι νεαρές προνύμφες τρέφονται με το φύλλωμα, ενώ η δραστηριότητα του εντόμου εντοπίζεται μέχρι το φθινόπωρο, όπου σχηματίζει αρκετές ωοτοκίες σε ομάδες, στο κάτω μέρος των φύλλων. ΠΑΤΑΤΑΣ 13

14 Δορυφόρος της πατάτας Leptinotarsa decemlineata Αντιμετώπιση: Για την καταπολέμηση του εντόμου χρησιμοποιείται στο σκεύασμα Novidor, που περιέχει συγκεκριμένη φυλή του Bacillus thurigiensis και Rotena, όπου χρήση τους επιτρέπεται και στη βιολογική γεωργία. ΠΑΤΑΤΑΣ 14

15 Νηματώδεις Globodera pallida (λευκές κύστες), G. Rostochiensis (χρυσίζουσες κύστεις) Meloidogyne incognita, M. javanica, M. arenaria (κομβονηματώδεις) Σύμπτωμα: Οι νηματώδεις είναι μικροσκοπικοί σκώληκες με μήκος 0,15cm, που βρίσκονται στο έδαφος και στη συνέχεια εισέρχονται μέσα στις ρίζες. Τα θηλυκά άτομα δημιουργούν όγκους πάνω στις ρίζες μέσα στους οποίους σχηματίζουν τις ωοτοκίες τους. Ο βιολογικός κύκλος τους κρατάει ημέρες ανάλογα με τις συνθήκες. Ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης είναι θερμοκρασία εδάφους 25-28ºC και υψηλή εδαφική υγρασία. ΠΑΤΑΤΑΣ 15

16 Νηματώδεις Σύμπτωμα: Τα ελαφρά εδάφη διευκολύνουν τη μετακίνηση των νηματωδών και τη μετάδοση της προσβολής σε περισσότερα φυτά της καλλιέργειας. Το κύριο σύμπτωμα της προσβολής των φυτών είναι ο μαρασμός τους λόγω μη κανονικής δραστηριότητας των ριζών. ΠΑΤΑΤΑΣ 16

17 Νηματώδεις Αντιμετώπιση: Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων κατά τη μεταφύτευση, οι καλλιεργητικές φροντίδες των φυτών να γίνονται πρώτα στα υγιή χωράφια και στη συνέχεια στα προσβεβλημένα για αποφυγή νέας μόλυνσης. Η αμειψισπορά με φυτά που ανήκουν στην οικογένεια των κραμβοειδών λαχανικών (λάχανο, κουνουπίδι κα) ή στα βολβώδη λαχανικά (κρεμμύδι, σκόρδο, πράσο). Η καλλιέργεια με κατηφέ έχει δείξει ότι μειώνει αρκετά το πληθυσμό των νηματωδών. ΠΑΤΑΤΑΣ 17

18 Νηματώδεις Αντιμετώπιση: Τέλος 2-3 οργώματα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού (όπου δεν υπάρχει καμία καλλιέργεια στο χωράφι) ή η πλημμύρα του χωραφιού κατά τη διάρκεια του χειμώνα περιορίζουν αρκετά τον αριθμό των διαχειμάζουσων μορφών των νηματωδών. ΠΑΤΑΤΑΣ 18