ΤΜΒΟΛΗ ΣΩΝ ΓΙΑΠΙΣΔΤΜΔΝΩΝ ΓΙΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΩΝ ΥΗΜΑΣΩΝ ΣΗΝ ΑΝΣΙΚΔΙΜΔΝΙΚΟΣΗΣΑ ΣΟΤ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΟ ΣΗ ΜΔΣΡΗΗ ΚΑΙ ΣΗ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΣΩΝ ΓΟΜΙΚΩΝ ΤΛΙΚΩΝ

Transcript

1 ΤΜΒΟΛΗ ΣΩΝ ΓΙΑΠΙΣΔΤΜΔΝΩΝ ΓΙΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΩΝ ΥΗΜΑΣΩΝ ΣΗΝ ΑΝΣΙΚΔΙΜΔΝΙΚΟΣΗΣΑ ΣΟΤ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΟ ΣΗ ΜΔΣΡΗΗ ΚΑΙ ΣΗ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΣΩΝ ΓΟΜΙΚΩΝ ΤΛΙΚΩΝ Θσκαή Δπαγγέινπ Φημικόρ Μησανικόρ, Διεύθςνζη Πιζηοποίηζηρ EUROCERT Α.Ε. Κσλζηαληίλνο Φπρνγηφο Μησανικόρ Μεηαλλείυν Μεηαλλοςπγόρ, Τμήμα Δομικών Υλικών, EUROCERT Α.Ε. Λέξειρ κλειδιά: Διεπγαζηηπιακό ζσήμα, διαπίζηεςζη, ηζιμένηο, αδπανή ςλικά, ζκςπόδεμα Πεπίλητη Σν απνηειέζκαηα κεηξήζεσλ θαη δνθηκψλ, γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ πνηνηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ζε Γνκηθά Τιηθά, εκπεξηέρνπλ ζεκαληηθφ βαζκφ αβεβαηφηεηαο, ν νπνίνο νθείιεηαη ζε δηάθνξνπο παξάγνληεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ κέηξεζε φπσο ν εμνπιηζκφο, νη ζπλζήθεο, νη κεζνδνινγίεο θαη ην εξγαζηεξηαθφ πξνζσπηθφ. Η ζπκκεηνρή ησλ εξγαζηεξίσλ ζε δηεξγαζηεξηαθά ζρήκαηα εμαζθαιίδεη έλα αμηφπηζην εξγαιείν αμηνιφγεζεο ηνπ ζπλνιηθνχ απνηειέζκαηνο θαζψο θαη εληνπηζκνχ ησλ παξαγφλησλ εθείλσλ πνπ απνηεινχλ ην αδχλακν ζεκείν ζηελ δηαδηθαζία κέηξεζεο θαη δηακνξθψλνπλ ηελ αβεβαηφηεηα ηνπ ηειηθνχ απνηειέζκαηνο. Οπιζμοί χκθσλα κε ην ISO/IEC Guide 43-1:1997: Γηεξγαζηεξηαθφ ζρήκα (ή ρήκα Γνθηκψλ Ιθαλφηεηαο): χζηεκα γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο επίδνζεο ελφο εξγαζηεξίνπ ζε ζπγθεθξηκέλα πεδία δνθηκψλ θαη ην νπνίν βαζίδεηαη ζε απνδεθηέο πξνθαζνξηζκέλεο κεζφδνπο. Γηνξγαλσηήο: Οξγαληζκφο πνπ πξαγκαηνπνηεί ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ ιεηηνπξγία ελφο ζρήκαηνο δνθηκψλ ηθαλφηεηαο. πλεξγάηεο: Οξγαληζκφο ή θπζηθφ πξφζσπν ην νπνίν πξαγκαηνπνηεί ζπγθεθξηκέλεο δξάζεηο ζρεηηθέο κε ηελ δηνξγάλσζε ηνπ ζρήκαηνο. πληνληζηήο: Οξγαληζκφο (ή άηνκν) κε επζχλε γηα ηνλ ζπληνληζκφ φισλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ εκπιέθνληαη ζηε ιεηηνπξγία ζρήκαηνο δνθηκψλ ηθαλφηεηαο. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,

2 Γηαλνκή Γνθηκίσλ ηνπ ρήκαηνο Γνθηκψλ Ιθαλφηεηαο: Η απνζηνιή ή θαηαλνκή ησλ δνθηκίσλ ζηνπο ζπκκεηέρνληεο ζην ζρήκα δνθηκψλ ηθαλφηεηαο. Γηεξγαζηεξηαθέο πγθξίζεηο: Η νξγάλσζε, ε επίδνζε θαη ε αμηνιφγεζε ησλ δνθηκψλ, ζε ίδηα ή παξφκνηα αληηθείκελα ειέγρνπ (test items), απφ δχν ή πεξηζζφηεξα εξγαζηήξηα ζε ζπκθσλία κε ηηο πξνθαζνξηζκέλεο ζπλζήθεο. Σηόσορ Κχξηνο ζηφρνο ησλ δηεξγαζηεξηαθψλ ζρεκάησλ είλαη λα παξέρνπλ έλα εξγαιείν εγγχεζεο πνηνηηθψλ απνηειεζκάησλ ζε θάζε εξγαζηήξην, ψζηε λα έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα ζπγθξίλεη ηηο επηδφζεηο ηνπ κε άιια εξγαζηήξηα ζπλαθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη λα πξνβαίλεη ζε βειηησηηθέο ελέξγεηεο. Τπάξρνπλ φκσο θαη άιινη ιφγνη πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηεζεί έλα δηεξγαζηεξηαθφ ζρήκα, φπσο: (α) Να θαζνξηζηεί ε πεξηνδηθή επίδνζε ησλ εξγαζηεξίσλ ζε ζπγθεθξηκέλεο δνθηκέο ή κεηξήζεηο ψζηε λα παξαθνινπζνχλ ηε ζπλερή επίδνζή ηνπο θαηά ηελ απηναμηνιφγεζή ηνπο. (β) Να εληνπηζηνχλ πξνβιήκαηα ησλ εξγαζηεξίσλ θαη λα γίλνπλ δηνξζσηηθέο ελέξγεηεο πνπ κπνξεί λα ζρεηίδνληαη κε αλεμάξηεηε επίδνζε ηνπ πξνζσπηθνχ ή κε δηαθξίβσζε νξγάλσλ. (γ) Να θαζνξηζηνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά επίδνζεο κηαο κεζφδνπ θαη λα εδξαησζεί ε απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ε ζπγθξηζηκφηεηα ησλ λέσλ δνθηκψλ ή ησλ κεηξεηηθψλ κεζφδσλ. (δ) Να θαζνξηζηνχλ ηηκέο ζηα πιηθά αλαθνξάο θαη λα εθηηκεζεί ε θαηαιιειφηεηά ηνπο γηα ρξήζε ζε ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίεο κέηξεζεο. (θπξίσο ζηνλ θιάδν ηεο ρεκείαο) (ε) Να δηαπηζηεπηνχλ ηα εξγαζηήξηα,. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη ε ζπκκεηνρή ηνπο ζε δηεξγαζηεξηαθά. Σα Γηεξγαζηεξηαθά ρήκαηα έρνπλ επξχ πεδίν εθαξκνγήο θαζφηη κνλαδηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ δηεμαγσγή ηνπο είλαη ε χπαξμε πξφηππνπ δείγκαηνο. Οη βαζηθέο θαηεγνξίεο ησλ δηεξγαζηεξηαθψλ ζρεκάησλ είλαη: ρήκαηα Πνηφηεηαο (Qualitative schemes). Όηαλ απαηηείηαη απφ ηα εξγαζηήξηα ε αλαγλψξηζε κηαο ηδηφηεηαο ηνπ δνθηκίνπ. Αζθήζεηο Μεηαζρεκαηηζκνχ Γεδνκέλσλ (Data Transformation Exercises). Παξέρεηαη ζηα εξγαζηήξηα έλα ζεη δεδνκέλσλ θαη δεηείηαη ν ρεηξηζκφο ηνπο ψζηε λα εμαρζνχλ πεξαηηέξσ πιεξνθνξίεο.. Έιεγρνο ελφο Γνθηκίνπ (Single Item Testing). Έλα δνθίκην απνζηέιιεηαη δηαδνρηθά ζηα ζπκκεηέρνληα εξγαζηήξηα θαη επηζηξέθεηαη θαηά δηαζηήκαηα ζηνλ δηνξγαλσηή. Δθάπαμ Γνθηκέο (One-off Exercises). Κάζε εξγαζηήξην πξνκεζεχεηαη κε έλα δνθίκην θαη γίλνληαη νη δνθηκέο. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,

3 πλερή ρήκαηα (Continuous Schemes). Γηαηίζεληαη ζηα εξγαζηήξηα δνθίκηα, ζε ίδηα ρξνληθά δηαζηήκαηα θαη ζε ζπλερή βάζε Γεηγκαηνιεςία (Sampling). Απαηηείηαη ε δεηγκαηνιεςία γηα πεξαηηέξσ αλάιπζε. Άιινο ηξφπνο θαηάηαμεο είλαη ζε: Γηκεξή Δκθαλή Γηεξγαζηεξηαθά ρήκαηα (Bilateral proficiency testing - overtly). Σα εξγαζηήξηα, πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε απηά, ιακβάλνπλ ζπγθεθξηκέλν δνθίκην κε θαζνξηζκέλν πνηνηηθφ ραξαθηεξηζηηθφ, ην νπνίν ειέγρνπλ, πξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξηζηεί ε αθξίβεηα ηεο κεζνδνινγίαο δηεμαγσγήο ηεο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζηεξηαθήο δνθηκήο. Σπθιά Με Δκθαλή Γηεξγαζηεξηαθά ρήκαηα (Blind test item - covertly). Σα εξγαζηήξηα, πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε απηά, ιακβάλνπλ παλνκνηφηππα δείγκαηα κε κε θαζνξηζκέλν πνηνηηθφ ραξαθηεξηζηηθφ, ην νπνίν θαινχληαη λα ππνινγίζνπλ. Σα δηεξγαζηεξηαθά ζρήκαηα κπνξνχλ λα δηεμαρζνχλ είηε πξνκεζεχνληαο φινπο ηνπο ζπκκεηέρνληεο κε απνζεκαηηθά δνθίκηα γηα ηαπηφρξνλε εμέηαζε, είηε κε ηελ πξνκήζεηα ελφο δνθηκίνπ γηα ζπλερή εμέηαζε (αιιεινδηαδνρηθά) απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο ζε θπθιηθή βάζε. ηελ δεχηεξε πεξίπησζε (έιεγρνη αιιεινδηαδνρήο) θαη γηα δνθηκέο κεγάιεο δηάξθεηαο, κπνξεί λα εκθαληζηνχλ πξνβιήκαηα ζρεηηθά κε ηελ ζηαζεξφηεηα ή ηελ αθεξαηφηεηα ηνπ δνθηκίνπ, ή λα εκθαληζηνχλ θαζπζηεξήζεηο ζηελ δηεμαγσγή ησλ δνθηκψλ θαη σο εθ ηνχηνπ ζηελ ζπλνιηθή αμηνιφγεζε θαη αλαθνξά ηνπ ζρήκαηνο. Γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο, ηα δηεξγαζηεξηαθά ζρήκαηα αιιεινδηαδνρήο δελ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο, παξά κφλν ζε πεξηπηψζεηο φπνπ δελ ππάξρεη άιιε επηινγή. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,

4 Διαδικαζία Η γεληθή δηαδηθαζία πνπ αθνινπζείηαη, ζρεκαηηθά, είλαη ε εμήο: ΔΝΑΡΞΗ ΓΙΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΟΤ ΥΗΜΑΣΟ ΠΡΟΔΣΟΙΜΑΙΑ ΓΔΙΓΜΑΣΟΛΗΦΙΑ/ ΠΑΡΑΚΔΤΗ ΑΠΟΣΟΛΗ ΓΔΙΓΜΑΣΟ & ΟΓΗΓΙΧΝ ΓΙΔΞΑΓΧΓΗ ΓΟΚΙΜΧΝ & ΔΠΙΣΡΟΦΗ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΧΝ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ/ ΔΠΔΞΔΡΓΑΙΑ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ & ΔΚΘΔΗ ΛΗΞΗ ΓΙΔΡΓΑΣΗΡΙΑΚΟΤ ΥΗΜΑΣΟ ΑΝΑΚΟΠΗΗ Αξρηθά γίλεηαη ε πξνεηνηκαζία ηνπ δηεξγαζηεξηαθνχ ζρήκαηνο. Απηφ ην πξψην ζηάδην είλαη πνιχ ζεκαληηθφ θαη πνιχ ρξνλνβφξν, θαζψο απαηηείηαη ν πιήξεο ζρεδηαζκφο (ρξνλνπξνγξακκαηηζκφο, κεζνδνινγία, νδεγίεο εξγαζίαο, δηαδηθαζίεο θ.α.). Κάζε ζρήκα πξέπεη λα ζρεδηάδεηαη ξεαιηζηηθά ψζηε λα αληηθαηνπηξίδεη ηηο πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο θάζε δνθηκήο κε φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε πξνζέγγηζε. Βέβαηα, πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε ην ηπρφλ δηαθνξεηηθφ λνκηθφ πιαίζην ζην νπνίν νη ζπκκεηέρνληεο κπνξεί λα εξγάδνληαη θαη νη δηαθνξεηηθέο απαηηήζεηο ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. Δπίζεο εάλ ην ζρήκα είλαη ρξνλνβφξν ή νηθνλνκηθά αθξηβφ, ίζσο λα γίλεηαη ππεξβνιηθά δχζρξεζην ζε πεξηπηψζεηο πνιχ απαηηεηηθέο ή επαλαιακβαλφκελεο. Δίλαη θαιφ ινηπφλ ηα ζρήκαηα λα ζρεδηάδνληαη ψζηε: (α) Να κελ απαηηνχληαη πνιιέο αλζξσπνεκέξεο γηα ηελ νινθιήξσζε ησλ δνθηκψλ. (β) Να αληαλαθινχλ ηελ πξαγκαηηθή δηαδηθαζία πνπ αθνινπζείηαη απφ ηα εξγαζηήξηα ζε ζπλζήθεο ξνπηίλαο. (γ) Να κελ είλαη νχηε πνιχ απιά, αιιά νχηε θαη πνιπζχλζεηα. Οη δχν απηέο αθξαίεο πεξηπηψζεηο κπνξεί λα αλαηξέζνπλ/ αθπξψζνπλ ην ζρήκα θαζψο ζα εκθαλίδνληαη αδπλακίεο θαηά ηελ πινπνίεζή ηνπ. ηνλ ζρεδηαζκφ πξέπεη λα θαζνξίδεηαη μεθάζαξα ν ζθνπφο, ηα θξηηήξηα γηα ηνπο ζπκκεηέρνληεο, ν ρξφλνο πινπνίεζεο (έλαξμε/ ιήμε), ηα αλακελφκελα 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,

5 ή επηζπκεηά απνηειέζκαηα (εάλ είλαη δπλαηφλ), νη νδεγίεο πξνο ηνπο ζπκκεηέρνληεο (πηα κεζνδνινγία ζα αθνινπζήζνπλ, πσο ζα εθζέηνπλ ηα απνηειέζκαηά θ.α.) Δλ ζπλερεία, θαη εθφζνλ απαηηείηαη, δηελεξγείηαη ε δεηγκαηνιεςία/ παξαζθεπή. Σν δείγκα πξέπεη λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν νκνηφκνξθν θαη φπνπ γίλεηαη νκνγελέο, ρσξίο λα θζείξνληαη ηα αξρηθά πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ. Η δεηγκαηνιεςία/ παξαζθεπή γίλεηαη απφ εηδηθεπφκελν πξνζσπηθφ. Σν δείγκα απνζηέιιεηαη, ζπλνδεπφκελν απφ ηηο νδεγίεο εξγαζίαο, πξνο ηα εξγαζηήξηα. Η ζπζθεπαζία ηνπ είλαη αλαγθαίν λα εμαζθαιίδεη ηελ αθεξαηφηεηα, ζηαζεξφηεηα θαη αζθάιεηα ηνπ θαηά ηελ κεηαθνξά. Αθνχ νινθιεξσζνχλ νη δνθηκέο, θαηαγξάθνληαη ηα απνηειέζκαηα θαη ζπιιέγνληαη απφ ηνλ δηνξγαλσηή. Δίλαη ζεκαληηθφ λα είλαη πξνθαζνξηζκέλνο ν ηξφπνο επηζηξνθήο ησλ απνηειεζκάησλ Δλδείθλπηαη ε ρξήζε πξφηππσλ θνξκψλ ψζηε λα δηεπθνιχλεηαη ε επεμεξγαζία ησλ απνηειεζκάησλ. ην ζηάδην ηεο ζηαηηζηηθήο αλάιπζεο/ επεμεξγαζίαο ππνινγίδνληαη κεγέζε φπσο κέζε ηηκή, ηππηθή απφθιηζε, αλαπαξαγσζηκφηεηα, αβεβαηφηεηα κεηξήζεσλ θ.α. Σαπηφρξνλα παξάγνληαη δηαγξάκκαηα (δηαθφξσλ κνξθψλ) πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιχλεηαη ε ζχγθξηζε ησλ απνηειεζκάησλ. Καηφπηλ εμάγνληαη ηα ζπκπεξάζκαηα θαη ζπγγξάθεηαη ε Σειηθή Έθζεζε (αλαθνξά απνηειεζκάησλ), ε νπνία θαη απνζηέιιεηαη ζηα εξγαζηήξηα κε ζθνπφ λα νινθιεξψζνπλ ηελ απηναμηνιφγεζή ηνπο θαη λα πξνβνχλ ζηηο δηνξζσηηθέο ελέξγεηεο αλ ρξεηάδεηαη. εκαληηθή ιεπηνκέξεηα ζηηο αλαθνξέο απνηειεζκάησλ είλαη εάλ ηα απνηειέζκαηα ζα είλαη νλνκαζηηθά ή κε θσδηθνχο. Η αλψλπκε κέζνδνο είλαη ζπλεζέζηεξε γηα εκπνξηθνχο ιφγνπο θαη γηα ιφγνπο πξνζηαζίαο ησλ επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ. Σέινο ζην ζηάδην ηεο Αλαζθφπεζεο παξαθνινπζείηαη ην θαηά πφζνλ εθπιεξψζεθαλ νη ζηφρνη πνπ είραλ ηεζεί ζηνλ αξρηθφ ζρεδηαζκφ θαη αλαδεηνχληαη δηνξζσηηθέο ελέξγεηεο. Εθαπμογή ζηα Δομικά Υλικά χκθσλα κε ηελ Διιεληθή Ννκνζεζία (ΦΔΚ 176Α απφ 25/10/1994), σο πξντφλ ηνπ ηνκέα δνκηθψλ θαηαζθεπψλ λνείηαη θάζε πξντφλ ην νπνίν θαηαζθεπάδεηαη γηα λα ελζσκαησζεί θαηά ηξφπν δηαξθή ζηα δνκηθά έξγα πνπ θαιχπηνπλ ηφζν ηα θηίξηα φζν θαη ηα έξγα ππνδνκήο. ήκεξα ππάξρεη έλα ζχλνιν πξνηχπσλ πνπ θαιχπηνπλ επαξθψο ηελ πιεηνλφηεηα ησλ δνκηθψλ πιηθψλ. Σα πξφηππα απηά δηαξθψο αλαζεσξνχληαη θαη βειηηψλνληαη. Σαπηφρξνλα λέα πξφηππα παξνπζηάδνληαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ελψ ήδε ππάξρνληα, αλαζεσξνχληαη θαη βειηηψλνληαη. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,

6 θνπφο ησλ πξνηχπσλ είλαη ηα πξντφληα πνπ δηαθηλνχληαη ζηελ Δπξψπε λα έρνπλ ηελ απαηηνχκελε πνηφηεηα, πνπ ηθαλνπνηείηαη κε ηελ επίζεζε ηεο ζήκαλζεο CE ζην ηειηθφ πξντφλ. ηα δνκηθά πιηθά ηα δηεξγαζηεξηαθά ζρήκαηα βαζίδνληαη ζηα Γηεζλή Πξφηππα ψζηε λα θαζνξίδνληαη νη κεζνδνινγίεο ησλ δνθηκψλ πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ. Σν απνηειέζκαηα κεηξήζεσλ θαη δνθηκψλ, γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ Πνηνηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ζηα Γνκηθά, εκπεξηέρνπλ ζεκαληηθφ βαζκφ αβεβαηφηεηαο, ν νπνίνο νθείιεηαη ζε δηάθνξνπο παξάγνληεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ κέηξεζε φπσο ν εμνπιηζκφο, νη ζπλζήθεο, νη κεζνδνινγίεο θαη ην εξγαζηεξηαθφ πξνζσπηθφ. Η ζεκεξηλή εκπεηξία θαηαδεηθλχεη φηη ε εμαζθάιηζε θαηάιιεινπ εμνπιηζκνχ, φζνλ αθνξά αθξίβεηα κεηξήζεσλ (δηαθξηηηθφηεηα, δηαθξίβσζε απφ δηαπηζηεπκέλν εξγαζηήξην δηαθξίβσζεο θιπ), ζηαζεξψλ ζπλζεθψλ δεηγκαηνιεςίαο θαη εθηέιεζεο δνθηκψλ (ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο, ζπλζήθεο κεηαθνξάο δεηγκάησλ θιπ), εθαξκνγήο πξφηππσλ κεζνδνινγηψλ θαζψο θαη ρξήζε έκπεηξνπ θαη θαηάιιεια εθπαηδεπκέλνπ πξνζσπηθνχ δελ εμαζθαιίδνπλ ηελ βεβαηφηεηα ηεο αληηθεηκεληθφηεηαο ηνπ απνηειέζκαηνο ηεο κέηξεζεο θαη σο εθ ηνχηνπ ηνπ Πνηνηηθνχ ραξαθηεξηζηηθνχ γηα ην νπνίν έγηλε ν Έιεγρνο. Η ζπκκεηνρή ησλ εξγαζηεξίσλ ζε δηεξγαζηεξηαθά, εμαζθαιίδεη έλα αμηφπηζην εξγαιείν αμηνιφγεζεο ηνπ ζπλνιηθνχ απνηειέζκαηνο ηεο δνθηκήο θαζψο επίζεο θαη εληνπηζκνχ ησλ παξαγφλησλ εθείλσλ πνπ απνηεινχλ ην αδχλακν ζεκείν ζηελ δηαδηθαζία ηεο κέηξεζεο θαη δηακνξθψλνπλ ηελ αβεβαηφηεηα ηνπ ηειηθνχ απνηειέζκαηνο. Οη ζπλζήθεο απαηηείηαη λα είλαη θαζνξηζκέλεο ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε νκνηνκνξθία ηεο δεηγκαηνιεςίαο θαη ηεο πξνεηνηκαζίαο ησλ δεηγκάησλ. Η ζηαζεξφηεηα ησλ δηαθφξσλ παξαγφλησλ πνπ δηακνξθψλνπλ ηελ αβεβαηφηεηα κίαο κέηξεζεο, απνηειεί ηνλ πιένλ επαίζζεην παξάγνληα, ν νπνίνο πξέπεη λα επηβεβαηψλεηαη ζπλερψο κε ηελ ηαθηηθή ζπκκεηνρή, βάζεη πξνγξάκκαηνο, ηνπ εξγαζηεξίνπ ζε Γηεξγαζηεξηαθά ρήκαηα. Έηζη ινηπφλ ζηελ Διιάδα δηνξγαλψλνληαη δηεξγαζηεξηαθά ζρήκαηα, ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα, π.ρ. γηα ην Σζηκέλην, ην θπξφδεκα θαη ηα Αδξαλή Τιηθά, κε κεγάιε αληαπφθξηζε θαη ζπκκεηνρή απφ εξγαζηήξηα. (1) ην ηζηκέλην απνζηέιιεηαη πνζφηεηα νκνγελνπνηεκέλνπ δείγκαηνο ζηνπο ζπκκεηέρνληεο θαη δεηείηαη ν ππνινγηζκφο ησλ: Αληνρή ζε Θιίςε 2εκ., 7εκ. θαη 28εκ. ζχκθσλα κε ην ΔΝ 196-1:2005 Λεπηφηεηα θνζθίλεζε 4κ ζχκθσλα κε ην ΔΝ 196-6:2005 Γνθηκή Blaine ζχκθσλα κε ην ΔΝ 196-6:1994 Ππθλφηεηα ζχκθσλα κε ην ASTM C :2003 πλεθηηθφηεηα, αξρή ρξφλνπ πήμεο θαη ζηαζεξφηεηα φγθνπ ζχκθσλα κε ην ΔΝ 196-3:2005 Απψιεηα πχξσζεο, αδηάιπην ππφιεηκκα, ζεηηθά, ρισξηφληα, νμείδην ηνπ Ππξηηίνπ, νμείδην ηνπ Μαγλεζίνπ, νμείδην ηνπ Αζβεζηίνπ, νμείδην ηνπ 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,

7 Αξγηιίνπ, νμείδην ηνπ ηδήξνπ, νμείδην ηνπ Καιίνπ, νμείδην ηνπ Ναηξίνπ ζχκθσλα κε ην ΔΝ 196-2:1995 Πνδνιαληθφηεηα ζχκθσλα κε ην ΔΝ 196-5:2005 (2) ην ζθπξφδεκα δίλεηαη δείγκα έηνηκνπ ζθπξνδέκαηνο θαη δεηείηαη ε αληνρή ζε ζιίςε 28εκ. ζχκθσλα κε ηελ πξνδηαγξαθή Κ 304:1986 (3) ηα αδξαλή, δίλεηαη δείγκα ζηα ζπκκεηέρνληα εξγαζηήξηα, ζπγθεθξηκέλσλ ηδηνηήησλ, θαη δεηείηαη λα γίλεη δνθηκή θνθθνκεηξίαο θαηά ΔΝ 933-1:1997 θαη δνθηκή ηζνδχλακνπ άκκνπ θαηά ΔΝ 933-8:1999 θαη θαηά ASTM.D-2419 Διαπίζηεςζη επγαζηηπίος Γηαπίζηεπζε (accreditation) είλαη ε δηαδηθαζία κε ηελ νπνία έλαο αξκφδηνο θνξέαο παξέρεη επίζεκε αλαγλψξηζε, φηη έλαο άιινο θνξέαο ή πξφζσπν είλαη ηθαλφο λα πξαγκαηνπνηεί εηδηθά έξγα (ISO/IEC 17000:2004 Conformity assessment - Vocabulary and general principles). Η δηαπίζηεπζε είλαη αλαγθαηφηεηα ηεο επνρήο πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί: Η νκνηφκνξθε εθαξκνγή ησλ πνιηηηθψλ ηεο ΔΔ Η ειεχζεξε δηαθίλεζή πξντφλησλ ζηελ ΔΔ Η απνδνρή ηεο αμηνπηζηίαο απνηειεζκάησλ θαη πηζηνπνηεηηθψλ απφ ηηο δεκφζηεο αξρέο φισλ ησλ θξαηψλ-κειψλ Η ηθαλνπνίεζε ησλ απαηηήζεσλ ηνπ θαηαλαισηή Η αζθάιεηα/ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή Γηα ηε δηαπίζηεπζε ησλ εξγαζηεξίσλ εθαξκφδεηαη ην πξφηππν ISO/IEC 17025:2005 (General requirements for the competence of testing and calibration laboratories). χκθσλα κε ην πξφηππν απηφ, θάζε δηαπηζηεπκέλν εξγαζηήξην, εθηφο απφ ηελ εθαξκνγή ζπζηήκαηνο πνηφηεηαο, ηεξεί θαζνξηζκέλεο δηαδηθαζίεο ζρεηηθά κε ηερληθά ζέκαηα, ψζηε λα ππάξρνπλ έγθπξα θαη ζπγθξίζηκα εξγαζηεξηαθά απνηειέζκαηα. Ο πόλορ ηος Φοπέα Διαπίζηεςζηρ Η αμηνπηζηία ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ δηεξγαζηψλ ηεο νξγάλσζεο θαη δηελέξγεηαο δηεξγαζηεξηαθψλ ζρεκάησλ θαζψο θαη ε επεμεξγαζία θαη αμηνιφγεζε ησλ απνηειεζκάησλ απαηηεί ηθαλφ θνξέα δηνξγάλσζεο, ν νπνίνο λα δηαζέηεη εμεηδηθεπκέλε θαη έκπεηξε επηζηεκνληθή νκάδα γηα θαη ε ηθαλφηεηα ηνπ νπνίνπ λα επηθπξψλεηαη κέζσ δηαπίζηεπζεο απφ αλεμάξηεηνπο θνξείο δηαπίζηεπζεο. Το Διεθνέρ Ππόηςπο ISO/IEC 17025:2005 Οη ηερληθέο απαηηήζεηο ζχκθσλα κε ηελ παξάγξαθν 5 ηνπ πξνηχπνπ ζπλνπηηθά είλαη: Πξνζσπηθφ: Η νξγαλσηηθή δνκή ηνπ εξγαζηεξίνπ, ζα πξέπεη λα είλαη ηεθκεξησκέλε θαη θάζε εξγαδφκελνο λα γλσξίδεη ζαθψο ην πεδίν ησλ αξκνδηνηήησλ θαη ππεπζπλνηήησλ ηνπ. Σν πξνζσπηθφ ηνπ εξγαζηεξίνπ ζα 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,

8 πξέπεη λα είλαη επαξθέο (σο πξνο ηνλ αξηζκφ) θαη λα δηαζέηεη, απνδεδεηγκέλα, ηελ απαξαίηεηε γλψζε, εθπαίδεπζε θαη εκπεηξία γηα ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ πνπ αλαιακβάλεη. Δγθαηαζηάζεηο θαη ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο: Θα πξέπεη λα δηαζθαιίδνληαη νη αλαγθαίεο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο (θσηηζκφο, ζθφλε, ζφξπβνο, δνλήζεηο θηι) ψζηε λα επηηπγράλεηαη ε ζσζηή επίδνζε ησλ δνθηκψλ θαη ησλ δηαθξηβψζεσλ. Σεθκεξίσζε: Γηα θάζε κέηξεζε/ δνθηκή/ δηαθξίβσζε πνπ εθηειείηαη απφ ην εξγαζηήξην, θαζψο θαη γηα ηνλ εμνπιηζκφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, ζα πξέπεη λα ππάξρνπλ ηεθκεξησκέλεο νδεγίεο, πξφηππα, ηερληθέο πξνδηαγξαθέο, εγρεηξίδηα θιπ, Δμνπιηζκφο: Ο εμνπιηζκφο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζα πξέπεη λα είλαη θαηάιιεια ζπληεξεκέλνο θαη δηαθξηβσκέλνο. χζηεκα Γηαρείξηζεο Πνηφηεηαο: Σν εξγαζηήξην ζα πξέπεη λα εθαξκφδεη χζηεκα Γηαρείξηζεο Πνηφηεηαο. Δθζέζεηο απνηειεζκάησλ: Η ζχληαμε θαη δηαρείξηζε ησλ εθζέζεσλ πξέπεη λα είλαη ζαθήο θαη μεθάζαξνο. Γηα ηελ δηαπίζηεπζε ελφο εξγαζηεξίνπ αθνινπζείηαη γεληθά ε παξαθάησ δηαδηθαζία: ηάδην 1: Απνηχπσζε Τθηζηακέλεο Καηάζηαζεο ηάδην 2: ρεδηαζκφο πζηήκαηνο ηάδην 3: Δθπαίδεπζε πξνζσπηθνχ ηάδην 4: Πηινηηθή εθαξκνγή ηνπ πζηήκαηνο ηάδην 5: Γηαπίζηεπζε εξγαζηεξίνπ απφ εμσηεξηθφ θνξέα Διεθνή Ππόηςπα (International Standards) Οη αθφινπζεο παξαπνκπέο παξέρνπλ πιεξνθνξίεο γηα ηελ δηεμαγσγή Γηεξγαζηεξηαθψλ ρεκάησλ θαη Γνθηκψλ. EN ISO/ IEC Γεληθέο απαηηήζεηο γηα ηελ ηθαλφηεηα ησλ Δξγαζηεξίσλ Γνθηκψλ θαη Γηαθξηβψζεσλ ISO/IEC guide 43-1 Γνθηκέο ηθαλφηεηαο κέζσ δηεξγαζηεξηαθψλ ζπγθξίζεσλ - Μέξνο 1 : Αλάπηπμε θαη ιεηηνπξγία ζρεκάησλ δνθηκψλ ISO/ IEC guide Γνθηκέο ηθαλφηεηαο κέζσ δηεξγαζηεξηαθψλ ζπγθξίζεσλ - Μέξνο 2 : Δπηινγή θαη ρξήζε ζρεκάησλ δνθηκψλ ηθαλφηεηαο απφ θνξείο δηαπίζηεπζεο εξγαζηεξίσλ 1997 ISO Accuracy (trueness and precision) of measurement methods and results Part 2: Basic method for determination of repeatability and reproducibility of a standard measurement method 1994 ISO Statistical methods for use in proficiency testing by interlaboratory comparisons 2005 ILAC G13 Guidelines for the requirements for the competence of providers of proficiency testing schemes ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,

9 ILAC G22 - Use of Proficiency Testing as a Tool for Accreditation in Testing EA-3/04:2001 Use of proficiency testing as a tool for accreditation in testing EA-2/10 EA Policy for Participation in National and International Proficiency Testing Activities EURACHEM Selection, use and interpretation of proficiency testing (PT) schemes by laboratories ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, Μαΐου,