Το τρίγωνο της Μακρο-οικονομίας

Transcript

1 Το τρίγωνο της Μακρο-οικονομίας Πραγματικό ΑΕΠ, Υ Ανεργία, u Πληθωρισμός, π Πρόβλημα: Συνήθως δεν μεταβάλλονται όλα μαζί ευνοϊκά Π.χ. πληθωρισμός και ΑΕΠ ομόρροπα Πληθωρισμός και ανεργία αντίρροπα

2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΕΙΣ ΑΕΠ τάση κύκλοι Ανθηση Υφεση έτη

3 ΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΚΚΑΕΠ ΣΕ ΣΤΑΘΕΡΑ ΕΥΡΩ FRANCE άνθηση ύφεση Y_FR TREND_FR

4 ΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΙΣ Η.Π.Α. ΑΕΠ ΣΕ ΣΤΑΘΕΡΑ ΔΟΛΛΑΡΙΑ 2008 MILLION USD AT 2008 VALUE GDP : Γενικά ανέρχεται, αλλά μερικές φορές πέφτει έντονα US_GDP TREND

5 Γιατί είναι σημαντική η ανεργία;

6 Πώς προκλήθηκε τόσο μεγάλη ανεργία; 30 CYCLES OF US GDP AS % OF TREND IN 2008 PRICES PERCENT OF TREND WW1 WW2 CRASH

7 Γιατί είναι σημαντικός ο πληθωρισμός; ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΥΠΕΡΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΕΤΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ ΧΟΝΔΡΙΚΗΣ JAN JUL NOV

8 και οι συνέπειες... Μαζική εξαθλίωση Ναζισμός Β Παγκόσμιος Πόλεμος 30 εκατομμύρια νεκροί

9 Έκτοτε η Γερμανία έχει πρωταρχικό στόχο την επίτευξη χαμηλού πληθωρισμού inflation_germany

10 Όμως και στην σύγχρονη εποχή, παρουσιάζονται περιπτώσεις υπερπληθωρισμού! Argentina Brazil Π=3.000% ετησίως, σημαίνει περίπου 17% την εβδομάδα!

11 Το νόμισμα καταρρέει Η Αργεντινή τα τελευταία 50 χρόνια έχει αλλάξει 5 φορές νόμισμα Peso ley Peso Argentino, 1 peso argentino = 10,000 peso ley Austral 1 austral = 1000 pesos Peso convertible 1 Peso = 1 $ 2001: Peso non-convertible

12 Δομή και λειτουργία της οικονομίας - Φύση της οικονομίας ανοικτή/κλειστή, με/χωρίς δημόσιο τομέα, μικρή/μεγάλη, φτωχή/πλούσια, κλπ - Ροές και αποθέματα - Ροή προϊόντος - Ροή εισοδημάτων - Απόθεμα εργατικού δυναμικού, κεφαλαίου, πληθυσμού, κλπ

13 Η ροή συντελεστών παραγωγής και αγαθών σε μια κλειστή οικονομία χωρίς δημόσιο τομέα L K Επιχειρήσεις Y αγορά προϊόντος αγορά εργασίας Ιδιοκτήτες I Κυβέρνηση N Εργαζόμενοι C Νοικοκυριά Μερικές φορές, πχ μικρές αγροτικές εκμεταλλεύσεις Ιδιοκτήτες και εργαζόμενοι ταυτίζονται

14 Η ροή συντελεστών παραγωγής και αγαθών σε μια κλειστή οικονομία με δημόσιο τομέα L K Επιχειρήσεις Y αγορά προϊόντος αγορά εργασίας Ιδιοκτήτες I G Κυβέρνηση N Εργαζόμενοι C Νοικοκυριά δημόσια αγαθά

15 Η ροή συντελεστών παραγωγής και αγαθών σε μια ανοικτή οικονομία L K Επιχειρήσεις Y αγορά προϊόντος Z X ΚΟΣΜΟΣ αγορά εργασίας Ιδιοκτήτες I G Κυβέρνηση N Εργαζόμενοι C Νοικοκυριά δημόσια αγαθά

16 Οι βασικές ταυτότητες της μακρο-οικονομίας Κλειστή, χωρίς δημόσιο τομέα: Y= C+I Κλειστή, με δημόσιο τομέα: Y= C+I+G Ανοιχτή με δημόσιο τομέα: Y= C+I+G+X-Z Συσσώρευση κεφαλαίου: K t = K t-1 + I t [δk t-1 ] K t = (1-δ)K t-1 + I t δ : συντελεστής απόσβεσης κεφαλαίου

17 Πώς μετράμε την οικονομική δραστηριότητα; 1. Μέτρηση Δαπάνης (Expenditures Approach): GDPΕ = C + I + G + (X-Ζ) + ΔΗ ΔΗ = η μεταβολή στα αποθηκευμένα προϊόντα 2. Μέτρηση εισοδήματος ( Income approach) : (NI = National Income) ΝΙ = Μισθοί + Κέρδη + Αμοιβές+ Ενοίκια + Τόκοι 3. Μέτρηση Προστιθέμενης Αξίας (Value added Approach): GDPV = (αξία τελικού προϊόντος) (κόστος ενδιάμεσων προϊόντων)

18 ΕΛΛΑΔΑ: ΑΕΠ 2008 ΑΓΟΡΑΙΑ ΑΞΙΑ ΣΕ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΤΙΜΕΣ C G I DH X Z million Euros

19 Συνιστώσες Δαπάνης ως Μερίδια του ΑΕΠ, ΗΠΑ Ιδιωτική Κατανάλωση Δημόσια Κατανάλωση Επενδύσεις (Χ-Ζ)

20 Ροή εισοδημάτων σε οικονομία χωρίς τραπεζικό σύστημα wl (R+δ)K Επιχειρήσεις YP Y αγορά προϊόντος ZP Z XP X ΚΟΣΜΟΣ αγορά εργασίας δk αποσβέσεις RK wl Νοικοκυριά Ιδιοκτήτες Εργαζόμενοι IP I CP C φόροι GP G Τ Κυβέρνηση Τι θα συμβεί αν T< GP G ή αν wl+rk < CP C + IP I

21 Ροή εισοδημάτων σε οικονομία με τραπεζικό σύστημα wl (R+δ)K Επιχειρήσεις YP Y αγορά προϊόντος ZP Z XP X ΚΟΣΜΟΣ αγορά εργασίας δk αποσβέσεις RK wl Νοικοκυριά Ιδιοκτήτες Εργαζόμενοι IP I CP C φόροι GP G Τ Κυβέρνηση Δάνεια πρός ιδιώτες αποταμίευση S Τραπεζικό σύστημα δάνεια προς κυβέρνηση

22 Οι τιμές σε μια οικονομία -Τιμές αγαθών: Ρ C Ρ I Ρ G Ρ X Ρ Z κλπ -Τιμή ΑΕΠ: Ρ -Αμοιβές συντελεστών παραγωγής: Μισθός Ακαθάριστη Αμοιβή κεφαλαίου Καθαρή αμοιβή κεφαλαίου w R+δ R - Πραγματικός μισθός ω=w/p - Πραγματική αμοιβή κεφαλαίου Πραγματική ακαθάριστη Πραγματική καθαρή r+ δ r

23 Ποιά οικονομία θα μελετήσουμε; ΗΠΑ, Ευρώπη, Κίνα, Αίγυπτος, Βραζιλία, ή μήπως Ελλάδα Η ελληνική οικονομία: Πόσο μοιάζει ή διαφέρει από τις άλλες οικονομίες; Σχέση με άλλες οικονομίες και η θέση της στην παγκόσμια οικονομία

24 Argentina Argentina Denmark Denmark Iran Iran Greece Greece Taiwan Taiwan Austria Austria Norway Saudi Arabia Norway Sweden Saudi Arabia Switzerland Sweden Belgium Switzerland Indonesia Belgium Poland Indonesia Turkey Netherlands Poland South Turkey Korea Netherlands Australia South Korea Mexico AustraliaIndia Canada Mexico Brazil India Spain Canada Russia Brazil Italy Spain United Kingdom Russia France Germany Italy United KingdomChina France Japan Germany United States China Japan United States ΟΙ 30 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΤΟ ΑΕΠ ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΕ ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΥΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΔΟΛΛΑΡΙΑ ΗΠΑ ΤΟ ΑΕΠ 2008 ΣΕ ΠΗΓΗ: ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΥΡΙΑ IMF, 2009 ΔΟΛΛΑΡΙΑ ΗΠΑ ΠΗΓΗ: IMF, GDP $ bn GDP $ bn

25 Kiribati São Tomé and Príncipe Tonga Dominica Guinea-Bissau Solomon Islands East Timor Comoros Samoa Vanuatu Saint Kitts and Nevis Saint Vincent and the Grenadines Grenada The Gambia Seychelles Liberia Djibouti Saint Lucia Burundi Guyana Antigua and Barbuda Maldives Bhutan Belize Eritrea Lesotho Cape Verde Sierra Leone Central African Republic Suriname Swaziland ΟΙ 30 ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΑΕΠ ΣΕ ΕΚΑΤ ΟΜΥΡΙΑ ΔΟΛΛΑΡΙΑ ΗΠΑ GDP $ million

26 ΟΙ 30 ΠΛΟΥΣΙΟΤΕΡΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΚΑΕΠ ΣΕ ΔΟΛΛΑΡΙΑ ΗΠΑ Ι.Α.Δ. (ΡΡΡ) Slovenia Cyprus Greece Italy Spain Taiw an Japan France Bahrain Germany Finland Belgium United Kingdom Sw eden Denmark Australia United Arab Emirates Canada Austria Kuw ait Iceland Netherlands Ireland Sw itzerland Hong Kong United States Brunei Singapore Norw ay Luxembourg Qatar PPP USD

27 ΟΙ 30 ΦΤΩΧΟΤΕΡΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΚΑΕΠ ΣΕ ΔΟΛΛΑΡΙΑ ΗΠΑ Ι.Α.Δ. (ΡΡΡ) Congo, DR Liberia Burundi Guinea-Bissau 485 Sierra Leone Niger Central African Republic Eritrea Afghanistan Togo Malawi Mozambique Ethiopia Madagascar Guinea Rwanda Mali Nepal Uganda Comoros Burma PPP USD Burkina Faso Lesotho Haiti Tanzania Bangladesh Gambia, The Zambia Ghana Benin Côte d'ivoire

28 Ρυθμός ανάπτυξης Υψηλή ανάπτυξη Φτωχές χώρες χαμηλότερη ανάπτυξη πλούσιες χώρες Κατά Κεφαλή ΑΕΠ Σύγκλιση ΚΚΑΕΠ

29 Ρυθμός ανάπτυξης Υψηλός ρυθμός Πλούσιες χώρες Φτωχές χώρες Χαμηλός ρυθμός ΚΚ ΑΕΠ Απόκλιση ΚΚΑΕΠ

30 Κατά κεφαλή ΑΕΠ σε σταθερές τιμές 2000 Για διάφορες χώρες 45,000 40,000 35,000 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 5, Finland Ireland Portugal Greece

31 Ρυθμοί ανάπτυξης ΑΕΠ σε σταθερές τιμές Για διάφορες χώρες Finland Ireland Portugal Greece Μικρές διαφορές μεγάλες συνέπειες

32 Ορισμένα ζητήματα και ερωτήματα: - Ο χρόνος (βραχυ-, μεσο- μακρο-πρόθεσμος) - Σημεία ισορροπίας και διαταραχές - Διαγράμματα, δεδομένα ή μαθηματικά υποδείγματα; - Θεωρητικές διαμάχες, συναίνεση και πολεμικές Οι μεγάλες ενότητες της Μακροοικονομικής 1. Βραχυχρόνιες διαταραχές: το πλαίσιο IS-LM 2. Μεσοχρόνιες διαταραχές: το πλαίσιο AD-AS 3. Μακροχρόνια πορεία: Μεγέθυνση, σύγκλιση, απόκλιση 4. Δημοσιονομική πολιτική: Έλλειμμα, χρέος, φορολογία. 5. Οικονομική πολιτική: Κανόνες, μοντέλα, προβλέψεις 6. Ανοιχτή οικονομία (μικρή) 7. Η παγκόσμια οικονομία: Σχέσεις και Ενώσεις 8. Οικονομικές κρίσεις και κοινωνικές αποτυχίες. Τελικά τι είναι τα μακροοικονομικά: Οδηγός ευημερίας (Guide for prosperity) ή επιστήμη της μιζέριας (dismal science);