ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ & ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΡΓΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ: Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Transcript

1 1 ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ & ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΡΓΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ: Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

2 2 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 09:00-09:30 Προσέλευση 09:30-11:45 Α ΕΝΟΤΗΤΑ «Ο απολογισμός της Κοπεγχάγης». Προεδρείο: Γ. Αλαβάνος, Γ. Παναγόπουλος, Ηρ. Δρούλιας Θ. Δραγκιώτης, Χρήματα. Θεοχάρη. ΟΜΙΛΗΤΕΣ: Γ. Αλαβάνος: Πρόεδρος ΤΕΕ Γ. Παναγόπουλος: Πρόεδρος ΓΣΕΕ Γ. Μανιάτης: Υφυπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Κ. Καρτάλης: Βουελυτής, Πρόεδρος Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής Κυρ. Μητσοτάκης: Βουλευτής, Τομεάρχης Περιβάλλοντος της Ν.Δ. Εκπρόσωποι Κομμάτων. 11:45-12:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 12:00-13:30 Β ΕΝΟΤΗΤΑ «Οι δεσμεύσεις της χώρας εν όψει του 2020 Ρυθμίσεις-Εργαλεία-Μηχανισμοί ελέγχου. Προεδρείο: Φ. Αγαδάκος, Α. Μπούρα, Ρ. Λειβαδάρος Δ. Χατζηδάκης ΟΜΙΛΗΤΕΣ Μ. Καραβασίλη, Ειδική Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΥΠΕΚΑ Κ. Τίγκας, Διευθυντής Ενεργειακής Πολιτικής Και Σχεδιασμού του ΚΑΠΕ.

3 3 Φ. Δεληγιάννης, Συντονιστής Βιομηχανικών Υποδομών και Ανάπτυξης ΣΕΒ. Μ. Σανταμούρης, Καθηγητής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ν. Φιντικάκης, ΑΜ, Διευθυντής Προγράμματος UIA-ARES Π. Ρυλμόν, Επιστημονικός Σύμβουλος Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ Ν. Χαραλαμπίδης, Διευθυντής Greenpeace. 13:30-13:45 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 13:45-15:15 Γ ΕΝΟΤΗΤΑ «Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή Τομεακή προσέγγιση» Προεδρείο: Χρήματα. Θεοχάρη, Μ. Παπαδοπούλου, Η. Διαβάτης, Β. Τσουκαλά. Δ. Χατζηδάκης ΟΜΙΛΗΤΕΣ Δρ. Χριστίνα Θεοχάρη, Περιβαλλοντολόγος ΠΜ Επιμελήτρια ΜΕΠΠΑ Ε. Αργύρης, Βουλευτής, Αντιπρόεδρος της Βουλής. Θ. Δραγκιώτης, Μέλος ΔΕ/ΤΕΕ Δ. Οικονόμου, Καθ. Χωροταξίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Σπ. Παπαγρηγορίου, Μελετητής, Μέλος ΜΕΠΠΑ Αχ. Πληθάρας, Υπεύθυνος εκστρατειών Πολιτικής WWF. 15:15-15:30 ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΚΛΕΙΣΙΜΟ

4 4 15:30 ΕΛΑΦΡΥ ΓΕΥΜΑ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Από το ΤΕΕ Γ. Αλαβάνος Πρόεδρος του ΤΕΕ Ηρ. Δρούλιας Γεν. Γραμματέας ΔΕ/ΤΕΕ Θ. Δραγκιώτης Μέλος ΔΕ/ΤΕΕ Χρ. Θεοχάρη Επιμελήτρια ΜΕΠΠΑ Η. Διαβάτης Μέλος ΜΕΠΠΑ Ρ. Λειβαδάρος Μέλος ΜΕΠΠΑ Α. Μπούρα Μέλος ΜΕΠΠΑ Μ. Παπαδοπούλου Μέλος ΜΕΠΠΑ Β. Τσουκαλά Μέλος ΜΕΠΠΑ Δ. Χατζηδάκης Μέλος ΜΕΠΠΑ Από την ΓΣΕΕ Γ. Παπαγόπουλος Πρόεδρος ΓΣΕΕ Φ. Αγαδάκος Αν. Γραμματέας Οικονομικού ΓΣΕΕ Χρ. Θεοχάρη Γραμματέας ΓΟΠ 2 ΓΣΕΕ ***************

5 5 Κα ΘΕΟΧΑΡΗ: Σας καλωσορίζουμε στην ημερίδα μας, η οποία συνδιοργανώνεται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και την Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας που έχουμε υπογράψει από το 2005 και που έχει μια ευρεία γκάμα θεμάτων, προφανώς και ζητήματα περιβάλλοντος. Ξεκινάμε ευθύς αμέσως και δίνω τον λόγο στον Πρόεδρο του Τ.Ε.Ε. τον Γιάννη τον Αλαβάνο προκειμένου να μας κάνει την πρώτη παρουσίαση. Κύριε Πρόεδρε έχετε τον λόγο. Κος ΑΛΑΒΑΝΟΣ: Καλημέρα. Το γνωστό πρόβλημα που βαραίνει το Τ.Ε.Ε. για την έγκαιρη δημοσιοποίηση των εκδηλώσεών του, ίσως έχει οδηγήσει σε αυτή τη λειψή παρουσία, ίσως όμως είναι ότι στη δική μου συνείδηση και νομίζω του περισσότερου κόσμου η Κοπεγχάγη φαίνεται κάτι πολύ μακρινό. Μπορεί να έχουν Υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής πια, αλλά τα γεγονότα είναι τόσο ραγδαία αποφαίνεται πολυτέλεια να ασχολούμαστε με αυτό το ζήτημα. Να ακούω ότι δύο γεγονότα που νομίζω ότι συνδέονται από την χθεσινή ημέρα, το πρωί ήταν η συνάντηση του υπουργού οικονομικών με τους φορείς για το φορολογικό, η Κεντρική Επιτροπή Φορολογικών Μεταρρυθμίσεων, η δική μου αίσθηση ήταν, πέρα από τα σοβαρά ζητήματα που έθεσαν όλοι οι φορείς και με μια πολύ σημαντική παρουσία και πρόταση από μεριάς της Γ.Σ.Ε.Ε., ότι υπάρχει ένα πλέγμα δικαίου εθνικού και κυρίως ευρωπαϊκού, που τον πλούτο που παράχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα δεν μπορούν αυτή τη στιγμή να τον αξιοποιήσουν για την ανάπτυξη της χώρας, δεν μπορούν ούτε να τον βρουν, ούτε να τον φορολογήσουν, ούτε να τον πείσουν να έρθει στην Ελλάδα και παρά τις πολλές προσπάθειες και τα πολλά μέτρα που ανακοίνωσε ο Υπουργός Οικονομικών. Ποια είναι η επίπτωση, νομίζω ότι είδαμε το βράδυ για όσους παρακολούθησαν, εγώ προς το τέλος την πέτυχα, την συνέντευξη που έδωσε η Υπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής στην ΝΕΤ. Όπου την ρώτησε η κυρία Παναγιωταρέα για τα πράσινα τέλη στα αυτοκίνητα και έδωσε η υπουργός την εξήγηση, αλλά διευκρίνισε ότι δεν είναι πια πράσινα, τα τέλη πάνε αυτή τη στιγμή στον προϋπολογισμό για τις τρομακτικές ανάγκες που έχει η χώρα.

6 6 Ήδη, λοιπόν, έχουμε μια μεγάλη, ίσως υποχώρηση στην στήριξη των αναγκαίων μέτρων που όλοι έχουμε συμφωνήσει ότι πρέπει να παρθούν. Επειδή στην συνέχεια και με προτάσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου θα υπάρξουν τέτοιες παρεμβάσεις, ώστε να υπάρξουν πόροι για συγκεκριμένες ενέργειες σε θέματα περιβάλλοντος, του πολεοδομικού περιβάλλοντος προφανώς εμπεριεχομένου, θα πρέπει να παρθούν αυτά τα μέτρα που να βεβαιώνουν ότι οι πόροι θα πηγαίνουν προς αυτές τις κατευθύνσεις. Έχουμε από το 1956 νομοθεσίες αυστηρές οι οποίες όμως ποτέ δεν πέτυχαν, δηλαδή νόμους οι οποίοι προβλέπουν την συγκέντρωση πόρων για το περιβάλλον και ποτέ δεν έχουν κατευθυνθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Θέλω να πω γενικότερα ότι και σε μια συζήτηση που είχαμε για την Κοπεγχάγη λίγες μέρες πριν πραγματοποιηθεί η συνδιάσκεψη, είχαμε πει τότε ότι αισθανόμαστε όμορφα, γιατί θεωρούμε ότι κάνουμε έναν πόλεμο, όπου τουλάχιστον κατά δήλωσή τους όλοι οι πολίτες αυτού του κόσμου και όλες τις χώρες είναι από την ίδια πλευρά. Σήμερα αισθανόμαστε ότι βομβαρδιζόμαστε, εδώ στην Ελλάδα βομβαρδιζόμαστε και μόνη αντίδρασή μας είναι να κλείνουμε τις τηλεοράσεις. Αυτή είναι μια πρώτη, γιατί δεν αντέχει πια ο άλλος αυτό το κλίμα της τρομοκρατίας. Αυτή είναι μια πρώτη αντίδραση, φαντάζομαι ότι οι επόμενες αντιδράσεις θα είναι πιο αποτελεσματικές. Επειδή όμως δεν παραιτούμαστε κανείς νομίζω από αυτούς είναι εδώ πέρα και οι περισσότεροι έχετε συμβάλει πολύ σημαντικά στα ζητήματα του περιβάλλοντος, να αναφερθώ στην Συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης, που έγινε με την συμμετοχή 192 χωρών, 120 αρχηγών κρατών και ανθρώπων, εκπροσώπων κυβερνήσεων, κυβερνητικών οργανώσεων, εκπροσώπων του ΟΗΕ, μη κυβερνητικών οργανώσεων, συνδικάτων εργαζομένων, ο οργανώσεων τοπικής αυτοδιοίκησης. Το Τεχνικό Επιμελητήριο συμμετείχε με τρεις εκπρόσωπος, θα μιλήσουν, η Χριστίνα η Θεοχάρη ήταν η συντονίστρια της παρουσίας μας και η ψυχή της σημερινής ημερίδας. Η Κοπεγχάγη σηματοδότησε την κορύφωση μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας δύο ετών από τη συνδιάσκεψη του

7 7 Μπαλί το 2007 και μια.. διαδικασιών δύο εβδομάδων τον Δεκέμβριο του Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά ανοιχτά και γι' αυτό απογοητευτικά. Θεωρείται ότι οι δύο νέοι παίκτες της σκακιέρας της κλιματικής αλλαγής, αυτοί δηλαδή που δεν συμμετέχουν στο Σύμφωνο του Κιότο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα ήταν αυτές που έδωσαν τον τόνο στις αποφάσεις της Κοπεγχάγης και είναι ταυτόχρονα και οι δύο χώρες που παράγουν τους περισσότερους ρύπους, βέβαια εμείς θεωρούμε ότι η κάθε χώρα έχει τα διαφορετικά της χαρακτηριστικά, η κάθε χώρα έχει τις δικές της ευθύνες για το που έχουμε φτάσει, υπάρχουν χώρες που έχουν αξιοποιήσει και εκμεταλλευτεί άλλες χώρες και οφείλουν κάποιες να επιστρέψουν κάποιο από τον πλούτο που αξιοποίησαν με αυτό τον τρόπο, αλλά όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν διαφορετικούς κινδύνους από την κλιματική αλλαγή, υπολογίζουν διαφορετικά το τι θα συνιστούσε δίκαιη συνεισφορά τους στην αντιμετώπιση της κρίσης, αυτό είναι απόλυτα θεμιτό και θα πρέπει στις σκέψεις μας να το συνεκτιμούμε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση που μέχρι τώρα είχε ηγετικό ρόλο σε διεθνές επίπεδο για την προώθηση των δεσμεύσεων για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου στην Κοπεγχάγη φαίνεται ότι έχασε τη δυναμική της, πρόκειται για αρνητική εξέλιξη και θα μπορεί να αρθεί με κατάλληλες πρωτοβουλίες το επόμενο διάστημα. Εδώ να ξανά κάνω μια αναφορά στον επίτροπο που νομίζω ότι τίμησε με την παρουσία του την Ελλάδα, τον κ. Δήμα τα προηγούμενα χρόνια και τις πρωτοβουλίες που είχε η Ευρωπαϊκή Ένωση στην κατεύθυνση του περιβάλλοντος. Η συμφωνία της Κοπεγχάγης τελικά είναι ένα κείμενο που δεν έγινε αποδεκτό από όλους, ήταν το προϊόν της συνεργασίας της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών με την Βραζιλία, την Νότια Αφρική και την Ινδία. Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες κατηγόρησαν τους διοργανωτές στις αναπτυγμένες χώρες για αδιαφάνεια, έλλειψη δημοκρατίας και παρασκήνιο. Ποια είναι τα βασικά σημεία της Συμφωνίας της Κοπεγχάγης; Συνοψίζονται στα εξής.

8 8 Η συμφωνία αναγνωρίζει την επιστημονική άποψη ότι η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας έως το 2050 πρέπει να είναι κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου και επίσης, ότι απαιτούνται σημαντικές περικοπές στις παγκόσμιες εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου, δεν προβλέπει όμως καμία νέα νομική υποχρέωση για οποιαδήποτε χώρα προκειμένου να μειώσει τις εκπομπές της, ούτε περιλαμβάνει κάποιον συγκεκριμένο ποσοτικό στόχο. Καλεί όλες τις χώρες να υποβάλουν έως το 2010 τα σχέδιά τους όσον αφορά τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2020, χωρίς όμως να προβλέπει κυρώσεις για όσες χώρες δεν τηρήσουν αυτή την δέσμευση. Δεσμεύει τις αναπτυγμένες χώρες θα συνδράμουν τις αναπτυσσόμενες και ιδίως στις πλέον ευάλωτες με 30 δισ. $ το διάστημα με ισόρροπη κατανομή ανάμεσα στην προσαρμογή και τη μείωση των εκπομπών, την διατήρηση των δασών και νέες επενδύσεις μέσω διεθνών οργανισμών. Επιπλέον, οι ανεπτυγμένες χώρες θα συνδράμουν τις αναπτυσσόμενες με 100 δισ. $ κατά έτος μέχρι το Αυτά τα ποσά που θα αντληθούν από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα διμερώς και πολυμερώς, συμπεριλαμβανομένων και εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης. Θα δημιουργηθεί το Ταμείο της Κοπεγχάγης για την κλιματική αλλαγή ως μια λειτουργική μονάδα του οικονομικού μηχανισμού της σύμβασης για την κλιματική αλλαγή, με σκοπό την υποστήριξη σχεδίων, προγραμμάτων, πολιτικών και δραστηριοτήτων στις αναπτυσσόμενες χώρες που σχετίζονται με τη μείωση των εκπομπών, την προσαρμογή, την δημιουργία ικανότητας, την ανάπτυξη τεχνολογία και τη μεταφορά της. Τώρα, η Ελλάδα έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Η ίδια παράγει το δύο τοις χιλίοις των παγκόσμιων εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου, λίγο παραπάνω από την πληθυσμιακή αναλογία. Θα πρέπει να επεξεργαστεί πολιτικές σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και από κατ' ουσίαν περιέχουν όλα τα περιβαλλοντικά θέματα, που ούτως ή άλλως, πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.

9 9 Οι δεσμεύσεις έναντι των πλαισίων μέτρων της ευρωπαϊκής ένωσης για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή θυμίζω ότι είναι το γνωστό , εάν και το ένα έχει γίνει 18, μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020 συγκριτικά με τα επίπεδα των εκπομπών του 1990, εξοικονόμηση ενέργειας 20% μέχρι το 2020, και ένα ποσοστό 20% από την ενέργεια να προέρχεται από τις ανανεώσιμες πηγές. Η στροφή της στην οικονομία των χαμηλών εκπομπών αποτελεί πρόκληση και ευκαιρία, καθώς θα οδηγήσει σε οικολογικές καινοτομίες, σε καθαρές νέες τεχνολογίες και προϊόντα που θα αναζωογονήσουν και θα δώσουν συμβατή με το περιβάλλον διάσταση στην οικονομία, δημιουργώντας νέες προϋποθέσεις οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Και επειδή είμαστε σε μια περίοδο που η απασχόληση και οι συνθήκες εργασίας μας καίνε, σας αναφέρω ενδεικτικούς τομείς, η διαχείριση των αποβλήτων, η πρόληψη και ο έλεγχος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η ανακύκλωση, η εξοικονόμηση ενέργειας, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με τρόπο που να παραμένει στην Ελλάδα μεγάλη εσωτερική προστιθέμενη αξία, η διατήρηση της βιοποικιλότητας και του φυσικού περιβάλλοντος, η ανάπλαση των αστικών περιοχών, η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, ο οικοτουρισμός, οι καθαρές τεχνολογίες, οι μεταφορές, οι καινοτόμοι τρόποι παραγωγής και παροχής υπηρεσιών. Για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή θα πρέπει να υπάρξουν άμεσα μέτρα στα οποία ο ελληνικός κόσμος καλύτερα να συμβάλει, και αυτό είναι παραδειγματικά την εκπόνηση χωροταξικών σχεδίων που θα συνεκτιμούν τις κλιματικές εξελίξεις, η αποτελεσματικότερη διαχείριση και χρήση των υδατικών πόρων, η προσαρμογή των προδιαγραφών κατασκευής έργων υποδομής, ώστε να είναι και ανθεκτικά στις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες, η κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων και η ανύψωση αναχωμάτων για την προστασία από την άνοδο της στάθμης της θαλάσσης. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να μελετήσουμε από τώρα τις πιθανές συνέπειες. Η ανάπτυξη δασικών ειδών και δασοκομικών πρακτικών λιγότερο ευάλωτων στις αλλαγές του κλίματος.

10 10 Θα πρέπει να δώσουμε πολύ μεγάλη βαρύτητα στην πολιτική προστασία με ανάπτυξη μεθόδων και μοντέλων για την εκτίμηση και πρόβλεψη των κινδύνων, την εκτίμηση των επιπτώσεων στην υγεία και των περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων, την χαρτογράφηση των ευάλωτων περιοχών με κριτήριο τα είδη των επιπτώσεων, την δορυφορική και επίγεια παρατήρηση για την υποστήριξη τεχνολογιών διαχείρισης κινδύνου, την προστασία περιοχών της χώρας μας όπου αναμένεται να πληγούν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Είναι γνωστή μια πρόταση που το Τεχνικό Επιμελητήριο έχει επεξεργαστεί, στηρίζεται πάρα πολύ στην ομόφωνη απόφαση της Βουλής το 1992 για την δημιουργία ενός εθνικού ενιαίου φορέα αποκατάστασης και ανασυγκρότησης από φυσικές καταστροφές. Ο φορέας αυτός θα έχει ως στόχο τόσο την πρόληψη όσο και την αποτελεσματική αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον, θα μεριμνά για την σύνταξη αντιστοίχων προγραμμάτων και θα συνεργάζεται και θα κινητοποιεί τους επιμέρους φορείς και υπηρεσίες της κεντρικής διοίκησης της περιφέρειας και της αυτοδιοίκησης για την υλοποίησή τους. Όλα αυτά προφανώς συνεπάγονται ουσιαστικές διαβουλεύσεις. Εμείς σε αυτές τις διαβουλεύσεις θα μπούμε με αισιοδοξία και δεν είναι μόνο αισιοδοξία των μηχανικών και του Τεχνικού Επιμελητηρίου, είναι αισιοδοξία η οποία έχει καταγραφεί από όλους τους φορείς των μηχανικών, από την Παγκόσμια Ένωση Μηχανικών η οποία έκανε μια μελέτη πέρυσι ενόψει της Κοπεγχάγης και έβαλε πέντε ουσιαστικούς στόχους οι οποίοι είναι: Να επιμένουμε σε δεσμευτικούς αλλά διαφοροποιημένους στόχους για όλες τις χώρες που θα διασφαλίζουν ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα κορυφωθούν το συντομότερο δυνατόν, σε κάθε περίπτωση πριν το Να δεσμευτούμε ότι τα εθνικά σχέδια για τη μείωση των εκπομπών με ορίζοντα το 2050 θα έχουν καταρτιστεί πριν το Να καταρτιστεί ένα κατάλληλο πλαίσιο για την από κοινού ανάπτυξη με μια πολυεπίπεδη τεχνολογική προσέγγιση. Να ενισχυθεί η οικονομική αρωγή για την μεταφορά τεχνογνωσίας που με την σειρά της θα πρέπει να είναι συμβατή με

11 11 διάφορες σχετικές τεχνολογίες και αυτό να μην αποτελεί τέτοια μεγαλύτερης εξάρτησης χωρών από άλλες χώρες. Να δεσμευτούμε σε μια κοινή προσπάθεια στον τομέα των καθαρών μεταφορών. Είχε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις η Παγκόσμια Ένωση Μηχανικών στους τέσσερις βασικούς τομείς, ενέργεια, βιομηχανία, κατασκευές και μεταφορές. Θα πω αυτές που μας ενδιαφέρουν ίσως περισσότερο. 1. Οι χωροταξικές ρυθμίσεις για άλλη μια φορά, γιατί ήταν το κυριότερο και εμένα με εντυπωσίασε, το κυριότερο μέτρο για να αντιμετωπίσουμε τα περιβαλλοντικά παγκόσμια προβλήματα. Τουλάχιστον η παγκόσμια ένωση μηχανικών αναφέρει τις χωροταξικές ρυθμίσεις ως μέτρο για αντιμετώπιση. Είναι κατανοητό αυτό. 2. Σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας απέναντι στην αυτοκίνηση και τις κοντινές αεροπορικές διαδρομές. 3. Έξυπνα δίκτυα ηλεκτρισμού. 4. Ενεργειακά συστήματα, τα οποία θα μεγιστοποιούν την ικανότητα χρήσης ενέργειας από τον άνεμο και τα φωτοβολταϊκά. 5. Χρήση υπηρεσιών Τεχνολογιών, Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Κλείνω, λέγοντας ότι η εκτίμηση της παγκόσμιας οργάνωσης μηχανικών και δική μας εκτίμηση είναι ότι μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι με τις σημερινές τεχνολογίας, κυρίως αυτές που αφορούν την ενεργειακή αποδοτικότητα και τις μεταφορές. Έχουμε δηλαδή την τεχνολογία για να παρέμβουμε άμεσα. Όσο νέα τεχνολογικά εργαλεία προκύψουν μέσα από την απαραίτητη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, θα επιταχύνουν και θα συνδράμουν στην επίτευξη των μεσομακροπρόθεσμων στόχων μας. Άρα εμείς ούτε παρατηρητές τα είμαστε απλοί, ούτε θα εγκαταλείψουμε, θα πιέζουμε προς τις κατευθύνσεις που είχαμε θέσει πριν από την διάσκεψη της Κοπεγχάγης. Ευχαριστώ πολύ. Κος ΔΡΟΥΛΙΑΣ:

12 12 Ευχαριστούμε πολύ τον Πρόεδρο τον Γιάννη τον Αλαβάνο. Τον λόγο τώρα έχει ο Πρόεδρος της Γ.Σ.Ε.Ε. ο Γιάννης ο Παναγόπουλος. Κος ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ:: Καλημέρα σας. Δεν με εξέπληξε, βέβαια με στεναχωρεί η απουσία των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης για να προβάλουν μια ημερίδα και μια δουλειά πολλών επιστημόνων που κατά τη γνώμη μου είναι συμβολή στα μεγάλα ερωτηματικά που υπάρχουν, ιδιαίτερα για το τι θα κάνει η χώρα μας μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Ενδεχομένως αντανακλά την απογοήτευση από τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί από την Σύνοδο της Κοπεγχάγης, όμως για όσους έχουν αντιληφθεί ότι το παραγωγικό μοντέλο που γενικά όλος ο πλανήτης έχει αναπτύξει έχει πλέον εκπνεύσει, νομίζω ότι εάν το δούμε από την θετική σκοπιά ότι υπάρχει μια μεγάλη ευκαιρία μέσα σε αυτή την κρίση, θα μπορούμε να προσφέρουμε και στη χώρα μας, καθώς ιδιαίτερα χώρα μας πρέπει εγκαίρως και παρά τις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες, που εύχομαι και ελπίζω να μη γίνουν παραγωγικές, θα πρέπει να καταλάβει εγκαίρως μια θέση στη νέα ανάπτυξη που θα δημιουργηθεί. Γιατί, εάν και ο αναπτυγμένος κόσμος έχει καταφέρει να κατακτήσει ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης με κάλυψη πραγματικών και πλασματικών αναγκών τα τελευταία χρόνια, ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού μένει κάτω από το όριο της φτώχειας, πολλοί κάτοικοι του πλανήτη χάνουν σταδιακά αγαθά που είχαν στο παρελθόν, ο αέρας των αστικών κέντρων ρυπαίνεται, η ποιότητα και την ποσότητα του πόσιμου νερού βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω της ρύπανσης, της μόλυνσης και της υπερκατανάλωσης, η θάλασσα ρυπαίνεται, η βιοποικιλότητα που αποτελεί το βασικό υπόβαθρο για την επιβίωση του ανθρώπου απειλείται με σταδιακή εξαφάνιση και όλα τα άλλα. Αυτά έχουν μεγάλες ανυπολόγιστες επιπτώσεις και συνέπειες στην υγεία, στην οικονομία, στην ποιότητα ζωής και εν τέλει σε αυτό που ονομάζουμε επίπεδο ευημερίας των λαών. Σήμερα βιώνουμε δύο κρίσεις. Η μία είναι η οικονομική και η περιβαλλοντολογική που διαρκώς επιδεινώνεται λόγο από την εκδήλωση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.

13 13 Όσον αφορά στην οικονομική κρίση, η οποία αποτελεί μια πραγματικότητα που κυριαρχεί σε όλες τις εξελίξεις, στις διεθνείς και στην χώρα μας, αυτό που πρέπει να δούμε και από τη μεριά των συνδικάτων αυτό κυρίως πρέπει να προσεγγίζουμε, είναι οι επιπτώσεις που έχουν οι εξελίξεις αυτές στη ζωή των απλών ανθρώπων. Χάνονται χιλιάδες θέσεις εργασίας και απειλούνται ακόμα περισσότερες εφόσον η ύφεση συνεχίζεται και δυστυχώς με μέτρα μόνο δημοσιονομικής λιτότητας αφαιρούνται πόροι από την ανάπτυξη. Αυτό που εμάς μας λένε οι ειδικοί είναι ότι το δυσοίωνο για το μέλλον είναι ότι και εάν υπάρξει ανάκαμψη, θα είναι άνεργη ανάκαμψη, με την έννοια ότι δεν θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Γι' αυτό οι απαντήσεις για την οικονομική κρίση δεν είναι εύκολες ούτε δεδομένες. Γι' αυτό πιστεύουμε ότι εάν προσεγγίσουμε το ζήτημα του περιβάλλοντος με όρους και προστασίας και ανάπτυξης, μπορεί να έχουμε ένα διαφορετικό μοντέλο. Θα σας πω τι δουλειά έχουμε κάνει και πώς το έχουμε προσεγγίσει. Νομίζω ότι και η αποτυχία της συνδιάσκεψης της Κοπεγχάγης οφείλεται εν πολλοίς ακριβώς και σε αυτή την αρνητική συγκυρία και βεβαίως το διακύβευμα είναι χαλάρωση όλων των περιορισμών των εκπομπών των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου και ξέρουμε όλοι τι συνεπάγεται αυτό. Μέχρι την Έκθεση Στερν το 2006 δεν είχε υπάρξει μια απτή και ολοκληρωμένη ποσοτικοποίηση του κόστους των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Αυτή τη θέση για τους υπολογισμούς της οποίας δεν έχει υπάρξει πραγματικός πειστικός αντίλογος, τεκμηριώνει ότι η απειλούμενη ανατροπή του παγκόσμιου κλίματος θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία αντίστοιχης έκτασης με εκείνες του κραχ του Η ανάγκη, λοιπόν, για ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης είναι προφανής. Αυτή την προσέγγιση για το άλλο μοντέλο επιχείρησαν και οι παγκόσμιες συνδιασκέψεις τόσο του Ρίο το 92 για την βιώσιμη ανάπτυξη, όσο και του Γιοχάνεσμπουργκ το Επειδή απαιτούνται ριζικές αλλαγές και ανατροπές οι προτάσεις που μέσω αυτών των σε διασκέψεων έχουν παρουσιαστεί, είναι εξαιρετικά δύσκολο να υλοποιηθούν.

14 14 Τα Συνδικάτα αποτελούν μια από τις μείζονες ομάδες της Ατζέντα 21 του Ρίο για την βιώσιμη ανάπτυξη και έχουμε υποχρέωση να μεριμνούμε, τόσο για τον κοινωνικό αντίκτυπο των επιπτώσεων από την καταστροφή του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή, όσο και για την κοινωνική διάσταση των πολιτικών που θα ασκηθούν για την αντιμετώπισή τους. Για εμάς το κύριο ζήτημα που αναδεικνύεται είναι το ζήτημα και κρίσιμο, είναι το ζήτημα της απασχόλησης, καθώς έχουμε θέσει ως στόχο την δημιουργία νέων θέσεων ποιοτικής και αξιοπρεπούς εργασίας σε τομείς που προωθούν την βιωσιμότητα, ώστε να δοθούν διέξοδοι στην ανεργία και αναπαράγεται η προστιθέμενη αξία της προστασίας του περιβάλλοντος. Ως Συνδικάτα θεωρούμε ότι η κοινωνία χρειάζεται μια νέα αντίληψη των πραγμάτων, η οποία δεν θα εξαντλείται σε δείκτες, αλλά θα εστιάζει στην ευημερία κάθε πολίτη και στην ευθύνη όλων μας απέναντι στις επόμενες γενεές. Θέλοντας να συνδέσουμε όλες τις δουλειές που γίνονται, τις εργασίες των επιστημόνων που γίνονται, έχουμε αναθέσει σε ομάδες επιστημόνων συνεπικουρούμενοι από μια μεγάλη ομάδα του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, να μας κάνει μια πραγματική μελέτη πεδίου για συγκεκριμένα επαγγέλματα και πώς συνδέονται με την απασχόληση. Το περίγραμμα το παραδοτέο είναι, το πρώτο μέρος και με τον άλλο μήνα, όπου θα μπορέσουμε, το έχει ζητήσει και ο Πρωθυπουργός της χώρας, να κάνουμε μια μεγάλη συζήτηση γύρω από αυτό, γιατί ποτέ δεν συνδέσαμε πολύ συγκεκριμένα την περίφημη πράσινη ανάπτυξη με την απασχόληση και τα συγκεκριμένα επαγγέλματα. Είναι προφανές ότι η περιβαλλοντική προστασία είναι σύμμαχος της απασχόλησης, το θεωρούμε δεδομένο, γιατί ενισχύει τις επενδύσεις, δημιουργεί θέσεις εργασίας σε τομείς προστασίας του περιβάλλοντος, τις λεγόμενες πράσινες, προωθεί όμως και την καθαρή παραγωγή και προϊόντα που είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ η περιβαλλοντική απασχόληση καλύπτει παγκοσμίως το 0,4 έως 3% της συνολικής απασχόλησης, ενώ στην Ευρώπη των 15 το αντίστοιχο ποσοστό είναι κατά μέσο όρο 1,3% με πρωτοπόρους στην Αυστρία, το Βέλγιο και την Δανία.

15 15 Οι ευεργετικές επιπτώσεις των επενδύσεων στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος είναι υπαρκτές, καθώς σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία νέες θέσεις εργασίας προστίθενται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15. Οι ΑΠΕ έχουν δημιουργήσει θέσεις εργασίας και κύκλο εργασιών 20 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ ο στόχος για μερίδιο 20% των ανανεώσιμων που υπάρχει υπολογίζεται ότι θα δημιουργήσει στην χώρα μας, εάν τον πιάσουμε, 1 εκατ. θέσεις εργασίας μέχρι το Σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτός ο τομέας προστασίας του περιβάλλοντος απαριθμεί για 3,4 εκατ. θέσεις εργασίας και προσφέρει ιδιαίτερα δυνατότητα ανάπτυξης. Οι οικολογικές τεχνολογίες δεν αποτελούν και αυτό πρέπει να το προσέξουμε γιατί το θέμα των τεχνολογιών είναι σημαντικό, γιατί δεν είναι να κάνουμε εισαγωγή, αλλά μπορούμε, έχουμε παράξει καινοτομίες και τεχνολογίες που θα μπορούμε να εξάγουμε μιας μεμονωμένης περιοχής της Ευρώπης, δεν αποτελούν μονοπώλιο, αλλά αποτελούν αναπτυσσόμενο τμήμα της βιομηχανίας, τώρα σε επίπεδο Ευρώπης συμπληρώνει κύκλο εργασιών περισσότερα από 227 δισεκατομμύρια ευρώ και αποτελεί πλεονέκτημα για όποιον επιθυμεί να εισέλθει, να πάρει θέση, δηλαδή πιο γρήγορα σε αυτή την αγορά. Με αυτά, περίπου που είπα νομίζω ότι θα επιταχυνθεί τα επόμενα χρόνια ο ρυθμός αύξησης των πράσινων θέσεων εργασίας. Μια ολοκληρωμένη μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου μπορεί να δημιουργήσει νέους κλάδους δραστηριοτήτων και στη χώρα μας. Νέες θέσεις εργασίας, νέες δεξιότητες και να συμβάλει στην αύξηση της απασχόλησης μέσω της προώθησης της καινοτομίας και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και των παραγωγικών επενδύσεων. Για την υλοποίηση των πολιτικών αυτών καθοριστικής σημασίας κρίνεται η επένδυση στα λεγόμενα πράσινα επαγγέλματα, τα οποία αναφέρονται στη διαχείριση των αποβλήτων κάθε είδους, στην παραγωγή, ανέφερε και ο Γιάννης, στην παραγωγή προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών φιλικών προς το περιβάλλον, προστασία οικοσυστημάτων και βιοποικιλότητας, μείωση κατανάλωσης ενέργειας υλικών και νερού, της χρήσης άνθρακα στην οικονομία και της

16 16 δημιουργίας αποβλήτων και ρύπανσης, συμβάλλοντας στην διατήρηση, την αποκατάσταση ποιότητας του περιβάλλοντος. Οι νέες ευκαιρίες που αναδύονται στον τομέα της πράσινης απασχόλησης καλύπτουν ένα ευρύτατο πλαίσιο δραστηριοτήτων στον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Ενδεικτικά θα απαριθμήσω. Στον πρωτογενή τομέα: βιολογική γεωργία, κτηνοτροφία, αειφορική διαχείριση δασών, αειφορική αλιεία, σχεδιασμένη αποκατάσταση μεταλλευτικών χώρων και λατομείων, διαχείριση βιοποικιλότητας, διαχείριση αστικού και περιαστικού πρασίνου. Στον δευτερογενή τομέα: οικολογικά ή βιολογικά προϊόντα διατροφής, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, βιομηχανική επεξεργασία λυμάτων και αποβλήτων, φιλικά προς το περιβάλλον οχήματα συγκοινωνίας και μεταφοράς, αποκατάσταση και συντήρηση κτιρίων, ανακύκλωση απορριμμάτων, διαχείριση - αποκατάσταση τοπίου, ανακύκλωση συσκευασιών και άλλων προϊόντων, ορυκτελαίων, μπαταριών, πλαστικών, αποβλήτων εκσκαφών και τα λοιπά. Χθες έμαθα ότι για τις μπαταρίες τις στέλνουμε στην Ιταλία και υπάρχουν 1000 θέσεις εργασίας που καλύπτονται από μπαταρίες που στέλνει η Ελλάδα στην Ιταλία για ανακύκλωση. Τριτογενής τομέας: εμπόριο πράσινων προϊόντων, φιλικές προς το περιβάλλον μεταφορές που λειτουργούν σαν διαμεσολαβητικές δράσεις μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης. Στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος δημιουργούνται και τα νέα επαγγέλματα, τα οποία στην πλειονότητά τους προϋποθέτουν υψηλό επίπεδο δεξιοτήτων. Οι υφιστάμενες βασικές δεξιότητες που υπάρχουν σε κάθε τομέα αποτελούν σημαντική βάση για την προσθήκη νέων, καθώς επιτρέπουν στους εργαζόμενους να αποκτούν με ταχύτερους ρυθμούς γνώσεις για νέα θεματικά πεδία. Ένας από τους σημαντικότερους τομείς έντασης εργασίας που σχετίζεται με την εφαρμογή των πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς υπάρχει η δέσμευση της εξοικονόμησης κατά 20% της ενέργειας μέχρι το 2020, είναι ο κτιριακός προκειμένου να ενσωματωθεί σε αυτόν το στοιχείο του περιβαλλοντολογικού σχεδιασμού και να υπάρξει βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων.

17 17 Φαντάζομαι ότι ο υπουργός που παρευρίσκεται θα μας πείτε τι έγινε με αυτό το περίφημο πρόγραμμα των 400 εκατομμυρίων που δεν βρέθηκε δραχμή. 400 δισεκατομμυρίων. Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας με το Ινστιτούτο Εργασίας εργάζεται με το Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης για την ανάπτυξη επαγγελματικών περιγραμμάτων που έχουν σχέση με το περιβάλλον και αφορούν μέχρι τώρα τεχνικούς εγκαταστάσεων απορρύπανσης, τεχνικούς διαχείρισης απορριμμάτων, τεχνικούς στον τομέα της ανακύκλωσης, τεχνικούς διαχείρισης και αξιοποίησης βιομάζας και άλλα. Παράλληλα, μέσω της Ακαδημίας της Εργασίας που έχουμε δημιουργήσει η νέα γενιά συνδικαλιστών, δεν είναι σαν και εμένα εντελώς αγράμματοι, εννοώ ψηφιακά αγράμματοι, εκπαιδεύεται και στα θέματα του περιβάλλοντος για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και σε αυτό τον τομέα, καθώς αποτελεί προϋπόθεση για την ευημερία των πολιτών. Σας ευχαριστώ. Κος ΔΡΟΥΛΙΑΣ: Ευχαριστούμε πολύ και θα παρακαλέσουμε τώρα τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, τον Γιάννη τον Μανιάτη να ανέβει στο βήμα για έναν χαιρετισμό. Κος ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Καλημέρα. Ήρθα με μια σκοπιμότητα πρέπει να σας πω εδώ σήμερα. Όταν μου είπαν τα παιδιά από το Επιμελητήριο ότι έλα να βοηθήσεις στην εκδήλωση, να συμβάλλεις, λέω τώρα τι να πάω να κάνω εκεί; Όλοι από την ίδια μεριά του λόφου είμαστε. Όσοι θα είμαστε εκεί, τα ίδια πράγματα θα λέμε. Τι παραπάνω μπορεί να πει κανείς; Πρέπει να σας πω ότι έρχομαι επειδή το Τεχνικό Επιμελητήριο και η Γ.Σ.Ε.Ε. νομίζω και αυτό θα σας καταθέσω σε λίγο, ότι μπορούν να αποτελέσουν δυο πολύ ενδιαφέροντες παράγοντες στην δημιουργία ενός παγκόσμιου Lobby σε μια πλατφόρμα που θα σας πω τις πέντε σκέψεις ακριβώς που έχω κάνει και που νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε ένα βήμα παραπέρα ως Ελλάδα πια. Χθες το βράδυ είχα την τύχη να δω από την μέση και μετά ένα ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ-1, δεν ξέρω πόσοι το είδατε, αφορούσε το νερό, την διαχείριση του νερού σε παγκόσμιο επίπεδο. Ήταν μια εκπληκτική

18 18 δουλειά και βεβαίως κάποια στιγμή ο ρεπόρτερ εκεί είπε κάτι που ξεχνάμε πολλές φορές, ότι η βιομηχανία νερού με ένα κύκλο εργασιών 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων, είναι η τρίτη μεγαλύτερη βιομηχανία της παγκόσμιας οικονομίας μετά τον ηλεκτρισμό και το πετρέλαιο. Ας το κρατήσουμε αυτό. Το δεύτερο που θέλω να πω έτσι ξεκινώντας, είναι ότι εγώ καταρχήν από την Κοπεγχάγη την φορά όχι απογοητευμένος, είμαι τσαντισμένος, είμαι οργισμένος. Για να εξηγιόμαστε. Όσοι ήμασταν εκεί και ήταν και ο Κυριάκος και ο Κώστας ο Καρτάλης, αισθανθήκαμε μια πολύ μεγάλη απογοήτευση και εδώ οφείλω να πω ότι πρέπει να λέμε τα καλά λόγια, ήταν από τις λίγες αυτές φορές, τις ευτυχισμένες στιγμές της Ελλάδας, όπου το σύνολο της εθνικής αντιπροσωπείας, εκπρόσωποι της κυβέρνησης, εκπρόσωποι του κοινοβουλίου, εκπρόσωποι μη κυβερνητικών οργανώσεων, όλα τα κόμματα που συμμετείχαν, εγώ το λέω περήφανα αυτό, βοηθήσαμε θετικά όσο μπορούσαμε ο καθένας από το μετερίζι του. Τώρα, σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις εμένα μου αρέσει να χρησιμοποιώ δύο, τρεις φάσεις. Ας πούμε, μόνο σε αυτό που είπε ο Ούγκο Τσάβες, ότι εάν το κλίμα ήταν τράπεζα, θα την είχαν σώσει οι διάφοροι οι ηγέτες του κόσμου. Και είναι αλήθεια. Και την αλήθεια, γιατί πάντα να κρατάμε στο μυαλό μας, ότι για να σώσουμε το χρηματοπιστωτικό σύστημα τα τελευταία δύο χρόνια από την κρίση του, διαθέσαμε όλοι μας 4 τρις περίπου, δηλαδή 4 τρις είναι δις δολάρια. Και ολόκληρη Κοπεγχάγη υποτίθεται ότι αποφάσισε, στην πραγματικότητα φοβάμαι πάρα πολύ ότι ούτε και αυτό αποφάσισε, να διαθέσει 100 δις για να σώσει όλο τον πλανήτη. Άρα είναι μια σχέση 1 προς 40, άρα είναι κάτι άδικο εδώ, κάτι όχι καλό. Κοπεγχάγη. Με δύο κουβέντες. Για μένα είναι μια πλήρης απογοήτευση. Έχω προσπαθήσει να βρω τα θετικά, νομίζω ότι υπάρχουν, ας πούμε, εάν κοιτάξουν αισιόδοξα το μέλλον κάποια στοιχεία, απλώς με την έννοια ότι κινητοποιήθηκε παγκόσμια κοινότητα, οι ηγέτες όμως του κόσμου αποδείχθηκαν απολύτως ανεπαρκείς. Απαράδεκτη. Όλοι. Εκεί που υπάρχει έτσι μια ελπίδα φωτός είναι η Ευρώπη και θέλω να πάω για αυτή την γηραιά Ευρώπη, ότι στάθηκε έντιμα ( )

19 19 το πολύ σε εισαγωγικά. Ο αγαπημένος μας κ. Μπαρόζο. Εδώ να προσθέσω κάτι που ίσως δεν είναι γνωστό, δεν ξέρω για ποιο λόγο δεν δόθηκε δημοσιότητα, στο πλαίσιο των συναντήσεων της Κοπεγχάγης υπήρξαν επιμέρους Fora, μη κυβερνητικές οργανώσεις, τα κοινοβούλια βρέθηκαν μεταξύ τους και τα λοιπά, υπήρξε και μια συνάντηση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών υπό την προεδρία του Ρανσμούσεν. Εκεί λοιπόν αποφάσισαν οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές να προτείνουν στην Ευρώπη και η Ευρώπη στην παγκόσμια κοινότητα να ανακοινώσει να πάρουμε μονομερή απόφαση ως Ευρώπη, αυτό είναι πρόταση των ευρωπαίων σοσιαλιστών, μονομερή απόφαση η Ευρώπη να μειώσει κατά 30% η Ευρώπη τους ρύπους, δηλαδή από το 20% να πάμε στο 30%. Αυτό, απ' ό,τι φάνηκε τελικά, δεν πέρασε από τις κυβερνήσεις, γιατί θέλει ομοφωνία εδώ. Δύο κουβέντες για το τι κάνει η Ελλάδα. Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα μπορεί να κοιτάει τον εαυτό της στον καθρέφτη και να μην ντρέπεται. Και πραγματικά θεωρώ ότι με τα όποια προβλήματα υπάρχουν στο ξεκίνημα μιας νέας προσπάθειας, η δημιουργία του νέου υπουργείου, οι προσπάθειες που καταβάλλονται, η συμμετοχή κοινωνικών φορέων σε αυτή την προσπάθειά μας δείχνει ότι είμαστε στο σωστό δρόμο, έστω και εάν όλοι θα θέλαμε να είμαστε ακόμα πιο μπροστά, ακόμη πιο γρήγορα, ακόμη πιο αποτελεσματικά, ακόμη πιο ψηλά, παρόλα αυτά είναι απολύτως βέβαιο ότι κάτι κάνουμε καλά, που θα έλεγα πολύ καλά σε ορισμένους τομείς, σε κάποιους άλλους τομείς ίσως όχι τόσο καλά, αλλά είμαστε στη σωστή κατεύθυνση. Να πω μια φάση για να απαντήσω σε αυτά που είπε ο Γιάννης ο Παναγόπουλος και ο Γιάννης ο Αλαβάνος για την εξοικονόμηση της ενέργειας την οποία εγώ θεωρώ το ανεκμετάλλευτο, ανεξάντλητο εθνικό κοίτασμα ενέργειας, σε μία εβδομάδα, δέκα μέρες θα έχουμε επιτέλους τι θα γίνει με αυτό το περίφημο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό τομέα και επιπλέον πρέπει να σας πω ότι αυτό είναι μόνο ένα κομμάτι του πάζλ, θα υπάρξει πακέτο δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας, όχι μόνο και στον υπόλοιπο κτιριακό τομέα, δηλαδή δημόσια κτίρια, δηλαδή επαγγελματικά κτίρια και άλλα κτίρια, αλλά και στο σύνολο των άλλων δράσεων, κυρίως με το κομμάτι της ενέργειας.

20 20 Ο ορυκτός πλούτος. Το Τ.Ε.Ε. πριν από ένα μήνα περίπου οργανώσετε μια εξαιρετική εκδήλωση, εξαιρετικό συνέδριο, ημερίδα, νομίζω τα συμπεράσματά μας τα στείλατε, εμείς δεσμευόμαστε ότι σε διάστημα λίγων μηνών θα παρουσιάσουμε μια πρόταση πράσινης αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας. Νομίζω ότι πραγματικά αυτό που δοκιμάζουμε τώρα σε συνεργασία και με το Τεχνικό Επιμελητήριο και με το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. και με το ΙΓΜΕ να διαμορφώσουμε αλλά και με τους αντίστοιχους επιχειρηματίες του κλάδου πρέπει να σας πάω είναι αρκετά ελπιδοφόρο. Τώρα, να πω τα πέντε πράγματα για τα οποία ήρθα εδώ. Σας προτείνω να κάνετε ένα Lobby σε παγκόσμιο επίπεδο, γιατί πια το θέμα ξεπερνάει την Ελλάδα, με τους ακόλουθους πέντε άξονες και να το χρησιμοποιήσετε ως πλατφόρμα, πετάξτε το, συμπληρώστε το, διορθώστε το, κάντε το ότι θέλετε, αλλά νομίζω ότι το παιχνίδι μας ξεπερνά πια. Δράση πρώτη. Ενεργότερος ρόλος των κοινοβουλίων στα ζητήματα της περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Η παγκόσμια διακυβέρνηση μέσω του ΟΗΕ, δηλαδή Συμβούλιο Ασφαλείας, Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και διαδικασίες Κοπεγχάγης αποδείχθηκαν μη επαρκείς. Δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Νομίζω ότι είναι καιρός τα Εθνικά Κοινοβούλια να αναλάβουν πρωτοβουλίες, γιατί να είμαστε καθαροί μεταξύ μας, τα Εθνικά Κοινοβούλια είναι που εκφράζουν την λαϊκή θέληση. Οι κυβερνήσεις προς το παρόν και οι μεγάλοι στο Συμβούλιο Ασφαλείας και οι υπόλοιποι στις Γενικές Συνελεύσεις του ΟΗΕ δεν ξέρω εάν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Αυτή την στιγμή υπάρχει ένα μόρφωμα, μια ενδιαφέρουσα, είναι η IRU, η Διεθνής Διακοινοβουλευτική Ένωση, είναι ένα καλό σχήμα πάνω στο οποίο, εάν βοηθήσετε και εσείς, επαναλαμβάνω, ως Lobby Εργαζομένων και ως Lobby Τεχνικών Επιστημόνων να πειστούν οι αντίστοιχες κυβερνήσεις να δώσουν ένα μεγαλύτερο βήμα στα Κοινοβούλια. Δεύτερον. Δεύτερη πρόταση. Επιτέλους να κουβεντιάσουμε καλά και να συμβάλουμε όλοι, ακόμη και ο Γκόρντον Μπράουν άρχισε να το λέει, στην επιβολή ενός οριζόντιου Παγκόσμιου Φόρουμ, είτε

21 21 τον πούμε τόμπινγκ, είτε τον πούμε όπως θέλουμε, αλλά εν τοιαύτη περιπτώσει, να υπάρξει μια πολύ ισχυρότερη πίεση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για το 0, έστω οριζόντιου Φόρουμ σε δυο πράγματα. Βραχυπρόθεσμες χρηματιστηριακές συναλλαγές και δεύτερο, επίσημο παγκόσμιο εμπόριο όπλων. Μιλάω για το επίσημο. Το ανεπίσημο έτσι και αλλιώς δεν μπορείς να το πιάσεις. Τρίτη πρόταση. Παγκόσμια συμφωνία, να τα βρούμε πια μεταξύ μας, τι σημαίνει ΑΕΠ. Τι σημαίνει εθνικός λογαριασμός, πως υπολογίζουμε το ΑΕΠ της χώρας, τον εθνικό της πλούτο. Εγώ δεν καταλαβαίνω, γιατί δεν πρέπει να παλέψουμε να ενσωματώσουμε στους εθνικούς λογαριασμούς την λογική, αυτό που το λέμε όλοι μας, είμαι βέβαιος ότι όλοι συμφωνούμε σε αυτό, να εσωτερικεύσουμε το εξωτερικό κόστος. Ένας δρόμος δεν κοστίζει μόνο όσο είναι η άσφαλτος και οι απαλλοτριώσεις, ένας δρόμος επιπλέον κοστίζει και τι αφαιρεί από γη υψηλής παραγωγικότητας, τι προσθέτει καθημερινά από πλευράς ρύπανσης και τα λοιπά. Τέταρτη πρόταση. Παγκόσμια Τράπεζα. Είναι στο προσκήνιο τώρα τελευταία, Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τα λοιπά. Εντάξει, όλοι αυτοί χρηματοδοτούν διάφορα μεγάλα μαγαζιά, είτε είναι χώρες, είτε είναι τράπεζες και τα λοιπά. Γιατί να μην διαμορφώσουμε μια πρόταση, αυτά τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να χρηματοδοτήσουν και πράσινες μικρομεσαίες επιχειρήσεις; Με ειδικούς όρους και με κριτήρια που μπορούμε να τα βρούμε σε μια λογική διαμόρφωσης ενός, τώρα το έχουν πει Ταμείο της Κοπεγχάγης, δεν ξέρω εάν είναι, μακάρι να υλοποιηθεί, αλλά ένα παγκόσμιο πράσινο ταμείο επιτέλους. Πέμπτη πρόταση. Είναι η διασυνοριακή περιβαλλοντική εγκληματικότητα. Κάτι που είναι ακόμη και εάν σε εθνικό επίπεδο έχεις την καλύτερη κυβέρνηση του κόσμου, το καλύτερο Κοινοβούλιο, την καλύτερη αστυνόμευση, την καλύτερη κοινωνία, σου είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπίσεις την ρύπανση ή την υποβάθμιση του περιβάλλοντος που προέρχεται από τον γείτονά σου όταν δεν είναι στο ίδιο επίπεδο με σένα. Θεωρώ ότι είναι απαραίτητο σε παγκόσμιο επίπεδο κατά το ανάλογο των αντιμετωπίσεων που έχουμε, με συγχωρείτε για την

22 22 έκφραση αλλά εγώ έτσι το αντιλαμβάνομαι, το εμπόριο λευκής σαρκός ή την παιδική πορνεία, την πολεμάνε όλες οι χώρες ενώνοντας δυνάμεις. Για την διασυνοριακή περιβαλλοντική εγκληματικότητα δεν υπάρχει αντίστοιχο σχήμα. Να το φτιάξουμε, να το δημιουργήσουμε. Και εάν αυτό δεν είναι τόσο απαραίτητο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27, είμαι απολύτως βέβαιος είναι ότι εξαιρετικά χρήσιμο στην Αφρική, στην Λατινική Αμερική ή σε άλλα μέρη του κόσμου που πραγματικά τα συστήματα μεταξύ τους δεν είναι καθόλου συμβατά. Αυτή ήταν η σκοπιμότητα, γι αυτό είμαι σήμερα εδώ, για να σας κάνω αυτές τις προτάσεις. Εύχομαι να συνεισέφερα στον προβληματισμό σας. Εγώ χαίρομαι που στην χώρα μου, στην χώρα μας, όλοι εμείς που είμαστε εδώ θα παλέψουμε, έστω και από διαφορετικές οπτικές γωνίες για τον ίδιο στόχο, ξέρω ότι είμαστε όλοι μαζί και με τις εσωτερικές μας διαφωνίες και νομίζω ότι είναι μια καλή ιστορική στιγμή για την Ελλάδα το σύνολο των δυνάμεών της, πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών, να μας δώσουν την δυνατότητα, σε ένα τουλάχιστον κομμάτι, στο τμήμα αυτό της περιβαλλοντικής υποβάθμισης εάν μπορούμε να γίνουμε πρωτοπορία. Ευχαριστώ πολύ. Κος ΔΡΟΥΛΙΑΣ: Ευχαριστούμε πολύ τον υφυπουργό και μετά τους τρεις Γιάννηδες επόμενος ομιλητής θα είναι ο Κώστας ο Καρτάλης, βουλευτής Μαγνησίας και Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής. Κος ΚΑΡΤΑΛΗΣ: Σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση και σας συγχαίρω για την πρωτοβουλία. Οφείλω να πω ότι και για μένα φαίνεται μακριά η Κοπεγχάγη και νομίζω ότι για πολλούς από εμάς φαίνεται ότι είναι μακριά, διότι συνήθως έτσι γίνεται, όταν ένα γεγονός ανεβαίνει πολύ ψηλά στη δημοσιότητα στη συνέχεια τη δημοσιότητα στρέφεται σε ένα άλλο γεγονός που παρακολουθεί. Θα έπρεπε ίσως να δούμε τρόπους για να κάνουμε πιο ενδιαφέρουσες τέτοιες συζητήσεις. Για παράδειγμα, έβλεπα την αφίσα που είμαι στην πλάτη μου και έλεγα ότι θα μπορούσαμε να συζητάγαμε για την Κοπεγχάγη στο Ελληνικό. Δηλαδή, πως η ανάπτυξη του Ελληνικού επηρεάζει το ζήτημα της ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής και να σκεφτούμε εάν τελικά το Ελληνικό πρέπει να γίνει

23 23 μητροπολιτικό πάρκο πρασίνου ή εάν θέλετε ένας νέος χώρος real estate, ο οποίος θα επιφορτίσει, θα φορτώσει μάλλον το ενεργειακό ισοζύγιο της περιοχής, ενδεχομένως και της πόλης. Νομίζω την Κοπεγχάγη έδειξε πόσο πάσχει το πλαίσιο των πολυμερών διαπραγματεύσεων. Και το γεγονός ότι τα Ηνωμένα Έθνη που είναι το κατεξοχήν όργανο πολυμερών διαπραγματεύσεων δεν κατάφερε να έχει μια συνοχή τις τελευταίες κρίσιμες ημέρες. Αυτό είναι ένα πολύ αρνητικό σημείο, γιατί η χώρα μας κατεξοχήν πολιτικά επιθυμεί πολυμερείς διαπραγματεύσεις και για το Κυπριακό και για το Σκοπιανό, ένα πλαίσιο, δηλαδή από το περιβάλλον που της δίνει την ασφάλεια ότι έχει τη δύναμη να πει την άποψή της, να την συναποφασίσει, να την συνδιαμορφώνει και δεν εξαντλεί τις σχέσεις τις διεθνείς πάνω σε διμερή πλαίσια. Αυτή, εάν θέλετε, είναι βασική πολιτική διάσταση κατά την δική μου ανάγνωση της Κοπεγχάγης σε ένα ζήτημα που μοιάζει καθαρά περιβαλλοντικό αλλά είναι καθαρά πολιτικό. Το δεύτερο είναι ότι συμφωνώ με τον Γιάννη τον Μανιάτη ότι υπήρχε μια απογοήτευση τις τελευταίες ημέρες, εγώ ένιωσα ότι όταν ήρθε η αντιπροσωπεία του Μπαράκ Ομπάμα στην Κοπεγχάγη ότι γέμισε αυτό το μεγάλο κέντρο που γινόντουσαν διαπραγματεύσεις με πράσινους καουμπόης, ανθρώπους οι οποίοι μπήκαν μέσα και θεώρησαν ότι μπορούν να καθαρίσουν το τοπίο με πολύ γρήγορες διαδικασίες μέσα από διμερείς συζητήσεις που θα γίνονται με άλλες χώρες και μέσα από, εάν θέλετε, την αίγλη που είχε ο Μπαράκ Ομπάμα στο διεθνές πλαίσιο για να μπορεί να λύνει προβλήματα. Δεν τα κατάφερε όμως. Και νομίζω ότι δεν τα κατάφερε, γιατί δεν ήθελε και ο ίδιος. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, αγαπητοί φίλοι, το γεγονός ότι πριν από μερικές μέρες Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν στροφή εκ νέου στην πυρηνική ενέργεια, γιατί κατά τη δική μου άποψη, αυτό που φάνηκε καθαρά στην Κοπεγχάγη ήταν το Lobby του Άνθρακα αλλά και το Lobby της Πυρηνικής Ενέργειας, είναι ακόμη πολύ δυνατά. Και είναι τόσο δυνατά ώστε να μπλοκάρουν πολιτικές αποφάσεις που στοχεύουν στην αλλαγή του τρόπου παραγωγής και διαχείρισης ενεργείας σε παγκόσμιο επίπεδο, δηλαδή σε μια στροφή σε

24 24 καθαρότητα νέες μορφές ενεργείας, οι οποίες είναι, εάν θέλετε, το μέλλον και του πλανήτη. Το τρίτο στοιχείο είναι ότι δεν θα πάμε σε συμφωνία ούτε το τέλος του 2010 και αυτή είναι η άποψή μου, γιατί οι παίκτες που θα αποφασίσουν είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαρτώνται από την Κίνα, γνωρίζετε όλοι ότι τα αποθέματα των Ηνωμένων Πολιτειών κατά 70 ή κατά 60% κατά άλλους ελέγχονται από την Κίνα, τα αποθέματα εννοώ των ομολόγων, τα συναλλαγματικά αποθέματα, κατά συνέπεια η σχέση τους είναι πολύ, εάν θέλετε, εξαρτημένη, οι αποφάσεις που θα ληφθούν αποκλείεται θα οδηγήσουν στην λήψη σοβαρών μέτρων για την Κίνα, για την μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, για την αλλαγή του τρόπου ανάπτυξης εάν δεν το επιθυμεί και η ίδια. Και επειδή πιστεύω ότι δεν το επιθυμεί και η ίδια για τα επόμενα πέντε χρόνια, δεν θα υπάρξει ουσιαστική πολιτική συμφωνία ούτε στο Μεξικό στο τέλος του Τώρα, σε ό,τι αφορά σε εμάς και εμείς πρέπει να κινηθούμε σε ένα πλαίσιο το οποίο πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό για αυτά που κάνουμε και εγώ συμφωνώ με τον Γιάννη τον Μανιάτη ότι έχει δοθεί μια θέση στα θέματα της ενέργειας, στην πράσινη ανάπτυξη, εάν και ο όρος αρχίζει και χρησιμοποιείται τόσο πολύ που κουράζει και νομίζω ότι αυτό πρέπει να το προσέξουμε. Και πρέπει να δούμε πού στεκόμαστε και στεκόμαστε πολιτικά ως προς τι; Στηρίζουμε την συνέχιση του Κιότο; Είναι μια σοβαρή πολιτική απόφαση. Γιατί το 2012 στο τέλος εάν δεν υπάρχει συμφωνία δεν έχουμε πλαίσιο μειώσεως των αερίων του θερμοκηπίου από καμία χώρα. Άρα νομίζω ότι έχουμε υποχρέωση να πούμε ότι στηρίζουμε την συνέχιση, την επέκταση του Κιότο εάν στο Μεξικό δεν προκύψει λύση. Αυτή είναι μια σοβαρή πολιτική απόφαση και για την Ευρωπαϊκή Ένωση Και βεβαίως, συμφωνώ ότι ο επίτροπος περιβάλλοντος ο κ. Δήμας και η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, στην τελική όμως ευθεία, στο τέλος του εκατοσταριού σταμάτησαν λαχανιασμένοι. Δεν κατάφεραν να δείξουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματικά είναι ένας ισχυρός εταίρος στο παγκόσμιο σύστημα.

25 25 Το δεύτερο είναι ότι πρέπει να δούμε πώς εφαρμόζουμε το περίφημο το Και πολλά από αυτά που είπε ο Γιάννης ο Αλαβάνος και ο Γιάννης ο Παναγόπουλος είναι προς αυτό το μήκος κύματος, πώς τα εφαρμόζουμε και με ποιες διαδικασίες, όμως εγώ θέλω να σας πω ότι ενώ χαίρομαι για τη στροφή προς την πράσινη ενέργεια με ανησυχεί ο πράσινος ή ο ενεργειακός παροξυσμός που παρατηρείται στην χώρα μας. Γιατί τώρα έχουμε μια νέα μορφή ανθρώπων με βαλιτσάκια, οι οποίοι έχουν μέσα στα βαλιτσάκια τους καθαρές τεχνολογίες, κινούνται ανά την χώρα δημιουργώντας συνθήκες οι οποίες μπορούν να μοιάσουν κάποια στιγμή, εάν δεν προσέξουμε, με έναν Ελντοράντο πράσινης ενέργειας, δηλαδή που υπάρχουν, εν πάση περιπτώσει, χώροι για να βάλουμε νέες ανεμογεννήτριες, νέα φωτοβολταϊκά, νέες βιομάζες, εν πάση περιπτώσει, επεξεργασία βιομάζας εννοώ και ούτω καθεξής, άρα λοιπόν χρειάζονται καθαροί κανόνες. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Κλιματικής Αλλαγής και Ενέργειας κινείται προς αυτή την κατεύθυνση και χαίρομαι που βάζει αυτούς τους κανόνες, για να προσέξουμε ώστε να έχουμε, εάν θέλετε, μια συνέχιση προς την κατεύθυνση που όλοι θέλουμε και νομίζω ότι οι κανόνες πρέπει να έχουν, να πω αυτό και να κλείσω, τέσσερα, πέντε χαρακτηριστικά. Πρώτος κανόνας. Πρέπει να είναι ότι τελικά πρέπει να κινηθούμε μεσοπρόθεσμα, σταδιακά σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα. Δεν μπορεί να συνεχίσουμε με αυτό το ενεργειακό μοντέλο. Είναι άκαμπτο και αναποτελεσματικό, παρά το γεγονός ότι δίνει λύση στις δημοσιονομικές αυτό το διάστημα. Σταδιακά, μεσοπρόθεσμα πρέπει να πάμε σε απεξάρτηση από τον άνθρακα όσο γίνεται περισσότερο. Ο δεύτερος κανόνας είναι ότι πρέπει να προτάξουμε την εξοικονόμηση ενέργειας. Ορθά το είπατε όλοι, γιατί αυτή τη στιγμή προτάσσουμε την εισαγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ενέργεια στο 20%, όμως, κυρίες και κύριοι, άλλο είναι το 20% εάν πρέπει να δώσεις 100 μονάδες είναι 20 και άλλο είναι εάν οι 100 μονάδες κατέβουν στις 70. Τότε είναι το 14. Αλλά λοιπόν, δεν υπάρχει λόγος, μάλλον πρέπει να εξοικονομήσουμε την ενέργεια, να κατεβάσουμε την οροφή, να

26 26 κατεβάσουμε το φορτίο αιχμής για να μην παράγουμε νέες μονάδες είτε αυτές είναι ΑΠΕ είτε είναι συμβατικές για να ικανοποιήσουμε το φορτίο αιχμής. Άρα λοιπόν, σωστά το λέτε αγαπητέ υφυπουργέ, ότι πρέπει η εξοικονόμηση ενέργειας θα είναι ένας σοβαρός πυλώνας στην προσπάθεια για την πράσινη ενέργεια. Το τρίτο είναι η βιωσιμότητα των ενεργειακών επενδύσεων. Εδώ πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και γίνεται μια συζήτηση με το Υπουργείο Οικονομίας, τι θα είναι επιλέξιμο στον αναπτυξιακό νόμο, γιατί το τελευταίο που θα θέλαμε, κυρίες και κύριοι, θα ήταν να βρούμε τα ενεργειακά, επιτρέψτε μου τη φράση, ενεργειακά γιαπιά στην ελληνική ύπαιθρο τα επόμενα χρόνια. Δηλαδή επενδύσεις οι οποίες ξεκίνησαν κάποια στιγμή κάτι άλλαξε ή δεν απέδωσαν και έμειναν ωραίες σταματημένες ανεμογεννήτριες στα βουνά ή πάρκα φωτοβολταϊκών σε αγροτικές εκτάσεις που έχασαν τη χρήση τους. Εκεί θα πρέπει και η κυβέρνηση, η πολιτεία να είναι σοβαρή στην τιμολογιακή της πολιτική, να είναι σταθερή και να μην την αλλάζει, για να δώσει και στον επενδυτή, που έχει σημασία να εμπλακεί με καθαρούς κανόνες στην προσπάθεια, βάθος χρόνου στην επένδυσή του. Ο τέταρτος κανόνας, θα πρέπει να έχουμε μια ισορροπία. Ακούω όλη αυτή τη συζήτηση, φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, βιομάζα, ναι, όλα είναι πάρα πολύ χρήσιμα, όμως μήπως πρέπει να προσέξουμε πόσο εκτατική πρέπει να είναι η δράση των φωτοβολταϊκών, δηλαδή πόση αγροτική γη έχουμε στη διάθεσή μας να παραχωρήσουμε στην πράσινη ενέργεια ; Και πως χωροταξικά αντέχει μια περιοχή ώστε να έχει φωτοβολταϊκά περισσότερα από ανεμογεννήτριες ή το αντίστροφο; Με άλλα λόγια, δεν θυμάμαι ποιος ομιλητής το είπε προηγουμένως, μήπως πρέπει να δώσουμε πολύ μεγάλη έμφαση στην χωροταξία παράλληλα με την προσπάθειά μας για την πράσινη ανάπτυξη; Ο Γιάννης ο Αλαβάνος. Η χωροταξία είναι πολύ κρίσιμο πράγμα και η χωροταξία δεν είναι μόνο που θα πάει ένας οικισμός ή που θα γίνει μια πολεοδομική μελέτη, αλλά και πως οργανώνεις τον εξωαστικό χώρο ώστε να υποδεχθεί νέες υποδομές ενέργειας.

27 27 Και ο τελευταίος κανόνας, ότι δεν υπάρχουν πιστώσεις για όλα. Πρέπει να βρούμε λοιπόν τρόπους συνέργειας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με καθαρούς κανόνες και πάλι, γιατί κάποιος μου έλεγε και δεν μπόρεσα να κάνω τον υπολογισμό, καταρχάς ο Γιάννης μπορεί να τον ξέρει καλύτερα από εμένα, ότι για πιάσουμε τον στόχο το 2020 το κομμάτι 20 που αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ενέργεια, απαιτεί μέχρι το 2020 επενδύσεις 23 δις ευρώ. Για λόγους σύγκρισης σας αναφέρω ότι το ΕΣΠΑ είναι 22 δις ευρώ, άρα λοιπόν κάπου πρέπει να βρεθούν τα χρήματα για να πιαστεί ο στόχος, να επιτευχθεί ο στόχος. Και χρήματα δεν υπάρχουν πολλά και δεν υπάρχουν και μαγικοί τρόποι. Άρα λοιπόν η συνέργεια μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα πρέπει να προκύψει για να μπορέσει πραγματικά να πετύχει ο στόχος, αλλιώς θα ψάχνουμε τα ποσοστά σε μερικά χρόνια και δεν θα τα βρίσκουμε. Εγώ πιστεύω στην πράσινη ενέργεια και πιστεύω στην πράσινη ανάπτυξη μέσα από την πράσινη ενέργεια, απλώς λέω μερικούς κανόνες, θεωρώ ότι και ως βουλευτής αλλά και ως άνθρωπος του χώρου, του επιστημονικού χώρου, αλλά και ως επιτροπή περιβάλλοντος πρέπει πολύ να προσέξουμε, ώστε να μην πάμε από την πράσινη ενέργεια σε μια πράσινη φούσκα, γιατί θα είναι εγκληματικό για το μέλλον του περιβάλλοντος στην χώρα μας, αλλά και του τρόπου ανάπτυξης της χώρας μας. Τέλος νομίζω και αυτά που είπε ο Γιάννης ο Μανιάτης με τις προτάσεις τους αξίζει τον κόπο να συζητηθούν, γιατί άλλαξε το πλαίσιο. Κάθε φορά όταν πηγαίνεις σε μια ημερίδα λες ότι θα ακούσω τα ίδια πράγματα, αλλά όλοι είπατε διαφορετικά πράγματα και έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον αυτό, που σημαίνει ότι υπάρχει χώρος για νέες ιδέες. Ελπίζω όμως αγαπητέ Γιάννη και φαντάζομαι ότι συμφωνεί με αυτό και ο Κυριάκος, ότι την άλλη φορά που θα πάμε στην Βόννη ή στο Μεξικό για το κλίμα εμείς οι βουλευτές που θα είμαστε αντιπροσωπεία θα συμμετέχουμε και στις διαπραγματεύσεις, αφού τόσο πολύ αγαπάτε τον ρόλο του βουλευτή και των Κοινοβουλίων στην διαπραγμάτευση για το κλίμα. Κυρίες και κύριοι αυτά ήθελα να σας πω, δεν μπαίνω σε αριθμούς, δεν έχει νόημα, σημασία έχει να πάνε τα πράγματα μπροστά,

28 28 αλλά για να πάνε μπροστά πρέπει να έχουμε κανόνες για το μέλλον, με αντοχή στον χρόνο, με προστασία του περιβάλλοντος, με εμπιστοσύνη σε νέες ιδέες και σε νέες καινοτομίες και βεβαίως με ρόλο για την ελληνική βιομηχανία μέσα από τον αναπτυξιακό νόμο, ώστε όταν επιδοτείται κάτι που αφορά στην πράσινη ενέργεια να μην είναι όλο εισαγόμενο, ένα κομμάτι να παράγεται στην Ελλάδα όσο το δυνατόν περισσότερο. Σας ευχαριστώ πολύ. Κος ΔΡΑΓΚΙΩΤΗΣ: Να ευχαριστήσουμε τον Πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής για τις πολύ χρήσιμες επισημάνσεις του. Να μου επιτρέψει μόνο να πω ότι οικιστικό απόθεμα γης στο λεκανοπέδιο δεν είναι μόνο το αεροδρόμιο του Ελληνικού, είναι και ο Ελαιώνας/Βοτανικός και τα μη χρησιμοποιούμενα στρατόπεδα και καλό είναι να τα σκεφτούμε και αυτά σε μια ενδεχομένως καλύτερη προσέγγιση, θα έλεγα, της χρήσης της χωροταξίας στην βελτίωση της καθημερινής ζωής του Έλληνα πολίτη. Θα καλέσουμε στην συνέχεια στο βήμα τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, βουλευτή Τομεάρχη Περιβάλλοντος της Ν.Δ.. Κος ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κύριε υπουργέ, κύριοι Πρόεδροι, κυρίες και κύριοι, συμμερίζομαι και εγώ την απαισιοδοξία των προηγούμενων ομιλητών σχετικά με τα αποτελέσματα της Κοπεγχάγης αλλά και τις δυσοίωνες προβλέψεις τους σχετικά με τις δυνατότητες του πολυμερούς πλαισίου διαπραγματεύσεων των Ηνωμένων Εθνών να επιλύσει ένα εξαιρετικά σύνθετο και περίπλοκο πρόβλημα. Πήγα και εγώ στην Κοπεγχάγη, ήταν η τρίτη τέτοια διάσκεψη στην οποία συμμετείχα, είχα βρεθεί και στο Μπαλί και στο Πόζναν το 2007 και το 2008 και καθ όλη την διάρκεια των παρουσιών μου σε αυτές τις διασκέψεις διαπίστωσα την πρακτική αδυναμία του πλαισίου πολυμερών διαπραγματεύσεων να αντιμετωπίσει αυτό το εξαιρετικά σύνθετο πρόβλημα. Θυμάμαι ότι όταν βρέθηκα στο Πόζναν πριν από ένα χρόνο διαπίστωσα με έντονο προβληματισμό, ότι ενώ θα έπρεπε να είχαμε διανύσει το 50% της απόστασης από το Μπαλί στην Κοπεγχάγη δεν είχε επί της ουσίας επιτευχθεί καμία πρόοδος. Και όταν είχαμε κάνει