ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 ««««««««««««2009 Προσωρινή επιτροπή για τις προκλήσεις πολιτικής και τα δημοσιονομικά μέσα της διευρυμένης Ένωσης Δημοσιονομικές προοπτικές ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ αριθ. 14 σχετικά με τη συνεργασία για την ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της ανθρωπιστικής βοήθειας Προσωρινή επιτροπή για τις προκλήσεις πολιτικής και τα δημοσιονομικά μέσα της διευρυμένης Ένωσης Εισηγητής: Reimer Böge DT\ doc PE v02-00

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΝΕΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΑΠΑΝΩΝ Η νομοθετική πρόταση και τα άλλα στοιχεία που αποτελούν το αντικείμενο του παρόντος εγγράφου εργασίας εντάσσονται στο πλαίσιο μιας ριζικής αναδιάρθρωσης της νομοθεσίας στον τομέα των εξωτερικών δράσεων. Η τρέχουσα κατάσταση είναι εξαιρετικά περίπλοκη, καθώς μια ευρεία ποικιλία μέσων, με πολύ διαφορετικό γεωγραφικό και θεματικό πεδίο εφαρμογής και κονδύλια, έχει αναπτυχθεί κατά τρόπο ad hoc, με ελάχιστη οργανωτική διάρθρωση. Η Επιτροπή προτείνει μια δραστική απλούστευση, ούτως ώστε κατά την περίοδο των επόμενων δημοσιονομικών προοπτικών και μετέπειτα να εργάζεται με έξι μόνο μέσα, τρία από τα οποία είναι γεωγραφικά και τρία θεματικά. Από τα μέσα αυτά, τα δύο υπάρχουν σήμερα και παραμένουν αμετάβλητα. Οι προτάσεις για τα τέσσερα νέα μέσα δημοσιεύθηκαν στις 29 Σεπτεμβρίου Η νέα διάρθρωση βασίζεται σε έξι μέσα 2. Τα έξι μέσα που προτείνει η Επιτροπή ως νομικές βάσεις για τη χορήγηση πόρων από τον Τομέα 4 (εξωτερικές δράσεις) είναι τα εξής: 1) Γεωγραφικά μέσα 3. Η νέα διάρθρωση που προτείνει η Επιτροπή για τα γεωγραφικά μέσα έχει περιγραφεί ως «ομόκεντροι κύκλοι», καθώς υπάρχουν τρία χωριστά μέσα για διάφορες περιφέρειες που βρίσκονται πλησιέστερα ή μακρύτερα από την ΕΕ. α) Το μέσο προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) 4. Το ΜΠΒ είναι ένα νέο μέσο, που προτείνεται για να αντικαταστήσει τα σημερινά προενταξιακά προγράμματα και πρόκειται να καλύψει τη χορήγηση πόρων στις αναγνωρισμένες υποψήφιες χώρες, καθώς και στις δυνάμει υποψήφιες χώρες, τις επονομαζόμενες «προ-υποψήφιες». β) Το ευρωπαϊκό μέσο γειτονίας και εταιρικής σχέσης (ΕΜΓΕΣ) 5. Το ΕΜΓΕΣ είναι ένα νέο μέσο, που έχει σκοπό να δώσει στην Κοινότητα τη δυνατότητα να αναλάβει μια πραγματική δέσμευση έναντι των γειτονικών και άλλων κοντινών της χωρών. Αντικαθιστά το MEDA και το μεγαλύτερο μέρος του TACIS και περιλαμβάνει το στοιχείο της «διασυνοριακής συνεργασίας», το οποίο προηγουμένως χρηματοδοτείτο και από το Interreg. γ) Το μέσο χρηματοδότησης της συνεργασίας για την ανάπτυξη και της οικονομικής συνεργασίας (ΜΣΑΟΣ) 6. Το ΜΣΑΟΣ είναι ένα νέο μέσο, που έχει σκοπό να παράσχει μια νομική βάση για τη χορήγηση πόρων σε περιοχές του κόσμου που δεν καλύπτονται από τα προγράμματα του ΜΠΒ και του ΕΜΓΕΣ. Αντικαθιστά τον κανονισμό για την Ασία και τη Λατινική 1 Η εισαγωγή αυτή περιλαμβάνεται και στα άλλα έγγραφα εργασίας που αφορούν τον Τομέα 4. PE v /17 DT\ doc

3 Αμερική και μια πληθώρα μικρότερων γεωγραφικών και θεματικών κανονισμών και καλύπτει επίσης το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, το οποίο η Επιτροπή προτείνει να ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό από το ) Θεματικά μέσα 7. Τα θεματικά μέσα που προτείνονται για τις προσεχείς δημοσιονομικές προοπτικές πρόκειται να χρησιμοποιούνται μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις, όταν απαιτούνται δράσεις που δεν μπορούν να προγραμματιστούν βάσει των γεωγραφικών μέσων. Δεν αντιστοιχούν, συνεπώς, σε τομεακά μέσα, όπως αυτά νοούνται στο πλαίσιο των τρεχουσών δημοσιονομικών προοπτικών, τα οποία αφορούν ειδικούς τομείς δραστηριότητας (π.χ. τα ανθρώπινα δικαιώματα). Τα νέα «θεματικά» μέσα έχουν περισσότερο σκοπό να επιτρέψουν διαφορετικό προγραμματισμό και τρόπους χορήγησης της βοήθειας. α) Το μέσο σταθερότητας 8. Αυτό το νέο μέσο προτείνεται για να παρέχει απάντηση στις κρίσεις και τις απειλές κατά της ασφάλειας, καθώς και για την αντιμετώπιση θεμάτων πυρηνικής ασφάλειας. Αυτές οι δραστηριότητες θα αποτελούν συνέχεια του Μηχανισμού Ταχείας Αντίδρασης, της Διευκόλυνσης για τη Στήριξη της Ειρήνης στην Αφρική και της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ενώ το μέσο παρέχει τη δυνατότητα και για δράσεις σε νέους τομείς. β) Το μέσο ανθρωπιστικής βοήθειας 9. Το υφιστάμενο μέσο για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας παραμένει αμετάβλητο στη νέα διάρθρωση που προτείνεται για τις εξωτερικές δράσεις. γ) Μακροοικονομική βοήθεια 10. Δεν υπάρχει ενιαίο μέσο για τη μακροοικονομική βοήθεια, αλλά το Συμβούλιο λαμβάνει αποφάσεις ad hoc για τη θέσπιση προγραμμάτων ανάλογα με τις ανάγκες. Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το σύστημα αυτό δεν χρειάζεται τροποποίηση. Πρόσθετα στοιχεία 11. Εκτός από την παροχή πόρων για τα ανωτέρω μέσα, προτείνεται να παρέχονται επίσης πόροι από τον Τομέα 4 των προσεχών δημοσιονομικών προοπτικών για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) και για δύο μέσα του σημερινού Τομέα 6: το αποθεματικό για τις ενισχύσεις έκτακτης ανάγκης και τις εγγυήσεις των δανείων. Επιπλέον, ένα μικρό μέρος των δαπανών θα συνεχίσει να καταβάλλεται δυνάμει ειδικών νομικών βάσεων, κυρίως διεθνών συμφωνιών ή δαπανών που έχουν αναληφθεί βάσει ειδικών εξουσιών που παρέχονται από τη Συνθήκη ή βάσει θεσμικών προνομίων της Επιτροπής. DT\ doc 3/17 PE v02-00

4 Εγγραφή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης στον προϋπολογισμό 12. Οι προτάσεις της Επιτροπής για τον Τομέα 4 προϋποθέτουν ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) θα ενσωματωθεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι πολύ απίθανο να συμβεί, διότι απαιτείται ομοφωνία στο Συμβούλιο και οι προοπτικές για την επίτευξη τέτοιας ομοφωνίας είναι ισχνότατες. Αν το ΕΤΑ δεν ενσωματωθεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό, είναι απαραίτητο να εξεταστούν οι δυνατές εναλλακτικές λύσεις για τα κονδύλια που προβλέπονται τώρα για το ΕΤΑ. 13. Μπορεί βεβαίως να υποστηριχθεί ότι τα κονδύλια αυτά ή ένα μέρος τους θα μπορούσαν να διαγραφούν εντελώς από τον κοινοτικό προϋπολογισμό και, κατά συνέπεια, να μην εμφανίζονται στις προσεχείς δημοσιονομικές προοπτικές. Ωστόσο, αν το σύνολο ή ένα μέρος τους παραμείνει στον προϋπολογισμό, θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για τον τρόπο ανακατανομής τους είτε σε άλλα μέσα εντός του Τομέα 4 είτε σε άλλους τομείς δαπανών. Ποσοστό του προϋπολογισμού που θα διατεθεί στον Τομέα Μια σύγκριση του ποσοστού του κοινοτικού προϋπολογισμού που είναι αφιερωμένο στις εξωτερικές δράσεις βάσει των τρεχουσών δημοσιονομικών προοπτικών και της πρότασης για τις επόμενες δημοσιονομικές προοπτικές απεικονίζεται στους κατωτέρω πίνακες. Για τις τρέχουσες δημοσιονομικές προοπτικές, στο ποσοστό έχει περιληφθεί και ο Τομέας 7 (προενταξιακή στρατηγική), διότι στις επόμενες δημοσιονομικές προοπτικές οι δραστηριότητές του προτείνεται να συμπεριληφθούν στον νέο Τομέα Οι ακόλουθοι πίνακες δεν μπορούν να συγκριθούν άμεσα, διότι δεν μπορούν να διαχωριστούν τα ποσά για τις διοικητικές δαπάνες. Δημοσιονομικές προοπτικές Τομείς δαπανών 4 και 7 ως ποσοστό του προϋπολογισμού (εκατ. ευρώ, τιμές 2004) (Πηγή: Απόφαση 2003/430/EΚ) Πιστώσεις Τομέα 4 1 Πιστώσεις Τομέα 7 2 % συνολικού προϋπ/σμού (4+7) 8,3% 8,2% 8,1% 8,2% 7,4% 7,3% 7,2% (Εξαιρούνται οι διοικητικές δαπάνες) Πρόταση για τις δημοσιονομικές προοπτικές Τομέας δαπανών 4 ως ποσοστό του προϋπολογισμού (εκατ. ευρώ, τιμές 2004) (Πηγή: COM(2004) 498 τελικό) 1 Τα μεγέθη για την περίοδο είναι σε τρέχουσες τιμές, για την περίοδο σε τιμές 2004 PE v /17 DT\ doc

5 Πιστώσεις Τομέα 4 % συνολικού προϋπ/σμού 8,4% 8,7% 9% 9,4% 9,7% 9,8% 9,9% (Περιλαμβάνονται οι διοικητικές δαπάνες) 2. ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΕΣΟ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Ανάλυση της νέας πρότασης α) Προγράμματα που πρόκειται να αντικατασταθούν 16. Η ιδέα στην οποία στηρίζεται το προτεινόμενο μέσο για τη χρηματοδότηση της συνεργασίας για την ανάπτυξη και της οικονομικής συνεργασίας είναι ότι θα πρέπει να αποτελεί τον γεωγραφικό κανονισμό που θα καλύπτει όλες τις χώρες του κόσμου που δεν περιλαμβάνονται στους άλλους δύο γεωγραφικούς κανονισμούς, δηλαδή στο Ευρωπαϊκό Μέσο Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ΕΜΓΕΣ) και στο Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ). Αντικαθιστά, έτσι, ένα ευρύ φάσμα νομοθεσίας που καλύπτει τις σχέσεις με τις αναπτυσσόμενες χώρες, τις χώρες σε μεταβατικό στάδιο και τις βιομηχανικές χώρες και αποτελείται συνολικά από 16 κανονισμούς. Προϋποθέτει επίσης ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης θα ενσωματωθεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό και, για το λόγο αυτό, πρόκειται να συμπεριλάβει στην κάλυψή του τη συνεργασία με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού βάσει της Συμφωνίας του Κοτονού. 17. Εκτός από την πρόθεση της αντικατάστασης όλων των υφιστάμενων γεωγραφικών μέσων που αφορούν μέρη του κόσμου που βρίσκονται εντός του πεδίου εφαρμογής του (όπως εκείνα που καλύπτουν την Ασία και τη Λατινική Αμερική, τη Νότιο Αφρική και τις βιομηχανικές χώρες της Βόρειας Αμερικής, της Άπω Ανατολής και της Αυστραλασίας), το ΜΣΑΟΣ έχει επίσης στόχο να αντικαταστήσει μια σειρά τομεακών μέσων, πολλά από τα οποία σχετίζονται με τομείς που ενδιαφέρουν κατά παράδοση το Κοινοβούλιο (όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η συγχρηματοδότηση των ΜΚΟ και τα προγράμματα για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας). Ο πλήρης κατάλογος των κανονισμών που πρόκειται να καταργηθούν και να αντικατασταθούν βάσει της πρότασης για το ΜΣΑΟΣ, μαζί με τα λεπτομερή στοιχεία των δημοσιονομικών τους προβλέψεων, παρέχεται στο συνημμένο Τεχνικό Δελτίο. 18. Κάθε διαδοχικό Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) καλύπτει περίοδο πέντε ετών και χρηματοδοτείται εκτός του κοινοτικού προϋπολογισμού από συνεισφορές των επιμέρους κρατών μελών, οι οποίες έως τώρα βασίζονται σε διαφορετική κλείδα κατανομής από εκείνη που εφαρμόζεται για τον προϋπολογισμό. Το πιο πρόσφατο ΕΤΑ, το ένατο, θεσπίστηκε με τη Συμφωνία του Κοτονού και επρόκειτο να καλύψει την περίοδο Ωστόσο, καθυστερήσεις στην επικύρωση της Συμφωνίας του Κοτονού δεν επέτρεψαν να αρχίσει η εφαρμογή του πριν από το 2003 και στο μεσοδιάστημα οι δράσεις του ΕΤΑ χρηματοδοτούνταν με μη χρησιμοποιηθέντα υπόλοιπα (RAL) από το 6 ο, το 7 ο 1 Περιλαμβάνουν τις πιστώσεις του ΕΤΑ για να είναι δυνατή η σύγκριση DT\ doc 5/17 PE v02-00

6 και το 8 ο ΕΤΑ. Κατά συνέπεια, τώρα το 9 ο ΕΤΑ καλύπτει την περίοδο Το συνολικό ποσό για το 9 ο ΕΤΑ είναι 13,8 δισεκατομμύρια ευρώ, ήτοι εκατομμύρια ευρώ κατά μέσο όρο ετησίως. β) Οι δημοσιονομικές προβλέψεις της πρότασης για το ΜΣΑΟΣ 19. Ο κανονισμός, όπως προτείνεται, δεν περιλαμβάνει ημερομηνία λήξεως, καθώς σκοπός είναι να έχει απεριόριστη διάρκεια. Ωστόσο, παρέχεται το χρηματοδοτικό πλαίσιο για την περίοδο : προτείνεται συνολικό ποσό εκατομμυρίων ευρώ. Ενώ δεν υπάρχει καμία ένδειξη για την κατανομή μεταξύ χωρών, περιφερειών, τομέων παρέμβασης ή ακόμη και μεταξύ της συνεργασίας για την ανάπτυξη και της οικονομικής συνεργασίας, περιλαμβάνεται ένα ενδεικτικό μέγεθος του ποσού που πρόκειται να αντιστοιχεί στο ΕΤΑ όταν εγγραφεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό: το ποσό αυτό ορίζεται σε εκατομμύρια ευρώ. Ο δημοσιονομικός προγραμματισμός της Επιτροπής δείχνει ότι το εγγεγραμμένο στον προϋπολογισμό ΕΤΑ έχει προγραμματιστεί για την περίοδο , ως συνέχεια του 9 ου ΕΤΑ μετά τη λήξη του. Παρέχεται, ωστόσο, ένα ενδεικτικό μέγεθος για το 2006 και το 2007, για να είναι δυνατή η διενέργεια συγκρίσεων. Προτεινόμενες πιστώσεις για το ΜΣΑΟΣ (Τα ποσά προέρχονται από τις προτάσεις που υιοθέτησε η Επιτροπή σεις : εκατ. ευρώ, τιμές 2004, εξαιρούνται οι διοικητικές δαπάνες) Σύνολο Συνολικές πιστώσεις ΕΤΑ (ενδεικτικά μεγέθη για το 2006 και το 2007) Μέση αύξηση 11% 10,9% 4,8% 5,2% 2,4% 1,6% 1,8% 4,9% (μέσος όρος) Αύξηση μετά το 2006 Κατά την περίοδο η Επιτροπή προτείνει να αφιερωθεί στο ΜΣΑΟΣ συνολικά το 44% του Τομέα 4: 1 Τα αριθμητικά μεγέθη της πρότασης εκφράζονται σε τρέχουσες τιμές. 2 Δελτίο αριθ. 19 Rev 2 της 20 ής Οκτωβρίου Τα μεγέθη για το 2008 συμπεριλαμβάνουν την εγγραφή του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό. 4 Τα μεγέθη αυτά χρησιμοποιούνται από την Επιτροπή για να υπολογίσει το επίπεδο του ΕΤΑ σαν να είχε ενταχθεί στον προϋπολογισμό του 2006 και του 2007 για λόγους σύγκρισης. PE v /17 DT\ doc

7 Πιστώσεις για το ΜΣΑΟΣ ως ποσοστό του Τομέα 4 (Τα ποσά προέρχονται από τις προτάσεις που υιοθέτησε η Επιτροπή σεις : εκατ. ευρώ, τιμές 2004, εξαιρούνται οι διοικητικές δαπάνες) Σύνολο (07-13) % του Τομέα 4 41,4% 45,8% 45,8% 45,2% 44,6% 43,3% 42,2% 41,2% 44% (μέσος όρος) 20. Η πρόταση δεν παρέχει καμία διευκρίνιση ως προς τα επίπεδα της χρηματοδότησης ανά χώρα, περιφέρεια, θεματικό στόχο ή τύπο προγράμματος, εκτός από τη συμπερίληψη ενός χωριστού αριθμητικού μεγέθους, εντός του χρηματοδοτικού ποσού αναφοράς, που αντιστοιχεί στην εγγραφή του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό. Για τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται σήμερα από τον προϋπολογισμό, δεν παρέχεται καμία ένδειξη ως προς τα επίπεδα της χρηματοδότησης βάσει του νέου μέσου, ούτε καν κάποια πληροφορία σχετικά με την κατανομή μεταξύ της αναπτυξιακής και της οικονομικής συνεργασίας. Καθώς πολλά από τα 16 μέσα που θα αντικατασταθούν περιλάμβαναν συναποφασισθείσες δημοσιονομικές προβλέψεις για συγκεκριμένες γεωγραφικές περιφέρειες ή θεματικούς τομείς, η απώλεια δημοσιονομικής επιρροής του Κοινοβουλίου είναι σημαντική. Μένει να δούμε εάν η διάρθρωση του προϋπολογισμού θα παρέχει διαφάνεια για οποιοδήποτε από αυτά τα στοιχεία ή εάν θα εναπόκειται στο Κοινοβούλιο να εισαγάγει τις απαραίτητες αλλαγές στα κεφάλαια ή τις θέσεις του προϋπολογισμού. Σημειωτέον, σχετικά, ότι η τάση της Επιτροπής τα τελευταία χρόνια είναι να προσπαθεί να μειώσει τον αριθμό των γραμμών του προϋπολογισμού για τις εξωτερικές δράσεις, πράγμα που δεν βελτιώνει τη διαφάνεια ούτε τον εκ των προτέρων έλεγχο από το Κοινοβούλιο. Ωστόσο, το Κοινοβούλιο ποτέ δεν θεώρησε εαυτό δεσμευμένο από την εσωτερική διάρθρωση της Επιτροπής, η οποία αντανακλάται στη διάρθρωση της κατάρτισης του προϋπολογισμού βάσει δραστηριοτήτων (ΚΠΔ), και μπορεί κάλλιστα να προβλέψει πάνω από μία γραμμή του προϋπολογισμού με την ίδια νομική βάση. γ) Νομική βάση και διαδικασία 21. Η πρόταση για το ΜΣΑΟΣ βασίζεται στο άρθρο 179 της Συνθήκης ΕΚ, το οποίο προβλέπει συναπόφαση, και στο άρθρο 181Α της Συνθήκης ΕΚ, για το οποίο προβλέπεται διαβούλευση. Θα υιοθετηθεί, επομένως, με τη διαδικασία της συναπόφασης. δ) Γενικός στόχος και γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής 22. Η πρόταση για το ΜΣΑΟΣ δίνει την έντονη εντύπωση ότι έχει σκοπό να επιτελεί μια λειτουργία «προεπιλογής», που θα παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να διεξάγει ευρύ φάσμα δράσεων σε όλες τις χώρες που δεν καλύπτονται από άλλα γεωγραφικά μέσα. 23. Ως εκ τούτου, ο μόνος γεωγραφικός περιορισμός στο πεδίο εφαρμογής της είναι ένας αρνητικός κατάλογος, ο οποίος αναφέρει ότι δεν εφαρμόζεται «στα κράτη μέλη της Κοινότητας και στις υπερπόντιες χώρες και εδάφη, ούτε στις περιοχές που είναι επιλέξιμες για κοινοτική βοήθεια βάσει του Μέσου Προενταξιακής Βοήθειας ή του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης και διεθνών πολυμερών μέτρων». 1 Δελτίο αριθ. 19 Rev 2 της 20 ής Οκτωβρίου DT\ doc 7/17 PE v02-00

8 24. Στην πρόταση δεν διατυπώνεται γενικός στόχος. Στη θέση του υπάρχει ένας μη εξαντλητικός κατάλογος, ο οποίος αναφέρει, πολύ γενικά, τους τομείς που μπορούν να υποστηριχθούν βάσει της πρότασης. Οι τομείς αυτοί περιλαμβάνουν, «μεταξύ άλλων, τη συνεργασία για την ανάπτυξη, την οικονομική, δημοσιονομική, επιστημονική και τεχνική συνεργασία και όλες τις άλλες μορφές συνεργασίας με τις εταίρους χώρες και περιφέρειες, καθώς και διεθνή μέτρα για την προώθηση των στόχων των εσωτερικών πολιτικών της ΕΕ στο εξωτερικό». Αν και η Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη αναφέρονται συχνά στους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας ως κεντρικούς στόχους της αναπτυξιακής πολιτικής, οι στόχοι αυτοί δεν αναφέρονται ως στόχος του μέσου. Εντός του ευρύτατου αυτού ορισμού των στόχων, οι αποφάσεις για τους τομείς που θα υποστηριχθούν θα λαμβάνονται χωρίς καμία αναφορά στο Κοινοβούλιο. ε) Ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία 25. Η ανακοίνωση της Επιτροπής του Σεπτεμβρίου 2004 σχετικά με τα μέσα για τη χορήγηση εξωτερικής βοήθειας 1, που συνόδευε τις προτάσεις, περιγράφει τα πλεονεκτήματα της ανάληψης εξωτερικών δράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μεταξύ άλλων οφελών, τονίζονται τα ακόλουθα: Η δυνατότητα μιας βελτιωμένης και περισσότερο επικεντρωμένης προσέγγισης των πολιτικών, η οποία θα συγκεντρώνει τα κυριότερα μέσα που διαθέτουν η Ένωση και τα κράτη μέλη. Δεδομένου ότι την αποκλειστική αρμοδιότητα για την εμπορική πολιτική την έχει η ΕΕ, το πλήρες φάσμα των μέσων είναι διαθέσιμο μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ΕΕ μπορεί να προαγάγει μια πιο συνεκτική και συντονισμένη προσέγγιση από ό,τι θα ήταν δυνατόν αν τα 25 κράτη μέλη δρούσαν μεμονωμένα. Ο συντονισμός μεταξύ των χορηγών είναι ένα σημαντικό πρόβλημα, ιδιαίτερα για την αναπτυξιακή πολιτική, και στον τομέα αυτό η ευρωπαϊκή δράση μπορεί να παράσχει ιδιαίτερα πολύτιμη συμβολή. Η δυνατότητα να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα με τη συγκέντρωση των πόρων. Αυτό το στοιχείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις δράσεις στον τομέα των υποδομών, οι οποίες είναι πολύ πιθανό να συμπεριλαμβάνονται στα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας. Το πλεονέκτημα ότι οι διαγωνισμοί εκτιμήσεως προσφορών για την υλοποίηση δράσεων της ΕΕ διεξάγονται σε πανευρωπαϊκή βάση, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα αξιοποίησης του ευρέος φάσματος εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτουν τα διάφορα κράτη μέλη. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ορισμένες δράσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η εμπειρογνωμοσύνη στα επιμέρους κράτη μέλη μπορεί να είναι περιορισμένη. 1 COM(2004) 626 τελικό PE v /17 DT\ doc

9 2. Εφαρμογή 26. Στην αρχή της περιόδου των τρεχουσών δημοσιονομικών προοπτικών, η εφαρμογή της αναπτυξιακής πολιτικής της Κοινότητας είχε περιέλθει σχεδόν σε κατάσταση κρίσης. Η κατάσταση αυτή χαρακτηριζόταν από υπερβολικές αργοπορίες στη διαχείριση τόσο της εγγεγραμμένης στον προϋπολογισμό αναπτυξιακής βοήθειας όσο και της αναπτυξιακής βοήθειας του ΕΤΑ, με συνεχώς αυξανόμενη συσσώρευση καθυστερημένων έργων και μεγάλες καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις. Τα εκκρεμούντα υπόλοιπα προς εκκαθάριση (RAL) από την περίοδο προ του 1995 ανέρχονταν σε εκατομμύρια ευρώ 1 για τον προϋπολογισμό και 901 εκατομμύρια ευρώ 2 για τα ΕΤΑ, ενώ τα υπόλοιπα από αδρανείς αναλήψεις υποχρεώσεων σε εκατομμύρια ευρώ 1 για τον προϋπολογισμό και 536 εκατομμύρια ευρώ 2 για τα ΕΤΑ. 27. Σε μία ανακοίνωση της 16 ης Μαΐου , η Επιτροπή αναγνώρισε ότι οι εξωτερικές δαπάνες αυξάνονταν με ρυθμό που κατέκλυζε τις υπεύθυνες για τη διαχείρισή τους υπηρεσίες και εξήγγειλε μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση της διαχείρισης της εξωτερικής βοήθειας για τη βελτίωση των διαδικασιών. Η μεταρρύθμιση αυτή περιελάμβανε την ίδρυση της Υπηρεσίας Συνεργασίας EuropeAid, εκτενή εκχώρηση αρμοδιοτήτων στις αντιπροσωπείες για να έλθει η λήψη των αποφάσεων πλησιέστερα στους δικαιούχους (διαδικασία που είναι γνωστή ως «αποκέντρωση») και μια πρωτοβουλία για τον έλεγχο όλων των αναλήψεων υποχρεώσεων που είχαν γίνει πριν από το 1995 και όλων των αδρανών αναλήψεων υποχρεώσεων από την περίοδο Έως τα τέλη του 2002, το επίπεδο των υπολοίπων προς εκκαθάριση από την περίοδο προ του 1995 είχε μειωθεί κατά 80% για τον προϋπολογισμό και κατά 60% για τα ΕΤΑ, ενώ οι αδρανείς αναλήψεις υποχρεώσεων είχαν μειωθεί κατά 27% για τον προϋπολογισμό και κατά 54% για τα ΕΤΑ. 29. Η αποκέντρωση έχει επίσης επιδείξει αποτελέσματα, με 63 αντιπροσωπείες που καλύπτουν 123 κράτη και εδάφη να έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία έως τον Μάρτιο του 2004 και να διαχειρίζονται γύρω στο 70% του χαρτοφυλακίου εξωτερικής βοήθειας της Επιτροπής. Μια εσωτερική αξιολόγηση της Επιτροπής έδειξε βελτιώσεις τόσο στην ταχύτητα όσο και στην ποιότητα παροχής της εξωτερικής βοήθειας, ενώ οι παρατηρήσεις άλλων διεθνών φορέων επιβεβαίωσαν την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της Επιτροπής ως χορηγού Εγγραφή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης στον προϋπολογισμό α) Εισαγωγή 30. Η πρόταση για το ΜΣΑΟΣ είναι εκείνη που αποσκοπεί με τη μεγαλύτερη σαφήνεια να καλύψει τις δραστηριότητες που σήμερα χρηματοδοτούνται εκτός του προϋπολογισμού 1 23 Νοεμβρίου Δεκεμβρίου Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη μεταρρύθμιση της διαχείρισης της εξωτερικής βοήθειας 4 Richard Manning, Πρόεδρος της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας του ΟΟΣΑ DT\ doc 9/17 PE v02-00

10 από το ΕΤΑ, παρότι προτείνεται επίσης ορισμένα στοιχεία της πρώην χρηματοδότησης του ΕΤΑ να ενσωματωθούν σε άλλα μέσα 1. Αυτή η προσέγγιση ακολουθεί την ανακοίνωση της Επιτροπής «Προς την πλήρη ένταξη της συνεργασίας με τις χώρες της ΑΚΕ στον προϋπολογισμό ΕΕ» του Οκτωβρίου , που τασσόταν σθεναρά υπέρ της έγγραφής του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό. β) Διαδικασία 31. Όσον αφορά τη διαδικασία της ΕΕ, το ΕΤΑ μπορεί να ενσωματωθεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό με ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου. Ωστόσο, η νομική βάση του ΕΤΑ δεν εμπίπτει στην κοινοτική νομοθεσία: είναι η Συμφωνία του Κοτονού, μια χωριστή διεθνής συνθήκη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών της ομάδας ΑΚΕ. Η βάση αυτή πρέπει επίσης να τροποποιηθεί για να εγγραφεί το ΕΤΑ στον προϋπολογισμό. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να έχει επίσημο ρόλο μόνο μέσω της χρήσης των δημοσιονομικών του εξουσιών μετά από οποιαδήποτε απόφαση υπέρ της εγγραφής στον προϋπολογισμό. γ) Η κατάσταση των πραγμάτων 32. Μετά την ανακοίνωση του Οκτωβρίου 2003, πραγματοποιήθηκαν εκτενείς συζητήσεις για το θέμα στο Συμβούλιο. Ωστόσο, μερικές αντιπροσωπείες παρέμειναν αντίθετες στην εγγραφή στον προϋπολογισμό και έτσι δεν μπόρεσε να ληφθεί ευνοϊκή απόφαση. Παρά ταύτα, η πρόταση δεν απορρίφθηκε επισήμως: διεγράφη από την ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου και σήμερα δεν διεξάγονται επίσημες συζητήσεις για το θέμα. 33. Στο πλαίσιο της τρέχουσας ενδιάμεσης αναθεώρησης της Συμφωνίας του Κοτονού, η Επιτροπή κοινοποίησε τον Φεβρουάριο του 2004 τους τομείς της Συνθήκης που επιθυμούσε να υπαγάγει σε διαπραγματεύσεις. Η πλειοψηφία των ρητρών που κοινοποίησε η Επιτροπή ήταν εκείνες που χρειάζονταν τροποποίηση προκειμένου να εγγραφεί το ΕΤΑ στον προϋπολογισμό. Οι διαπραγματεύσεις για την ενδιάμεση αναθεώρηση συνεχίζονται. Έως τώρα, δεν υπήρξε καμία επίσημη δήλωση για το θέμα της εγγραφής του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό από την ομάδα ΑΚΕ, αν και οι εκπρόσωποι των χωρών ΑΚΕ έχουν εκφράσει συχνά ανησυχία για ορισμένες από τις πιθανές συνέπειες αυτής της εγγραφής. 34. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκφραστεί υπέρ της εγγραφής του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό σε πολλά ψηφίσματα από το , όταν τέθηκε για πρώτη φορά το θέμα. Το πιο πρόσφατο ψήφισμά του για το θέμα υιοθετήθηκε την 1η Απριλίου 2004 με βάση έκθεση του κ. Michel-Ange Scarbonchi. Λεπτομέρειες για τη θέση που έλαβε το Κοινοβούλιο σ αυτό το ψήφισμα παρέχονται στο συνημμένο Τεχνικό Δελτίο. 1 Ιδιαίτερα στο μέσο σταθερότητας, το οποίο πρόκειται να καλύψει τη Διευκόλυνση για τη Στήριξη της Ειρήνης στην Αφρική, και στο μέσο ανθρωπιστικής βοήθειας, το οποίο προτείνεται να καλύψει τις ενισχύσεις έκτακτης ανάγκης στις χώρες ΑΚΕ. 2 COM(2003) Ψήφισμα της 14ης Φεβρουαρίου 1973, ΕΕ 14 της , σ. 25. PE v /17 DT\ doc

11 35. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Κοινοβούλιο δεν υποστήριξε άνευ όρων την εγγραφή του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό και ο εισηγητής συνιστά να μην αποβεί η εγγραφή του στον προϋπολογισμό εις βάρος άλλων πολιτικών. 4. Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΑΒ) 36. Η Επιτροπή δέχεται ότι η διάρθρωση των προτεινόμενων μέσων για τον Τομέα 4 σημαίνει ότι «δεν μπορεί να παρασχεθεί ακριβές αριθμητικό μέγεθος για την ΕΑΒ βάσει του Τομέα 4 των νέων δημοσιονομικών προοπτικών, καθώς αυτό θα εξαρτηθεί από τον μελλοντικό προγραμματισμό των πόρων βάσει των διαφόρων μέσων» 1. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη δημοσιονομικής ορατότητας του ΜΣΑΟΣ όσον αφορά την αναπτυξιακή χρηματοδότηση, μολονότι η εισαγωγή της πρότασης για το μέσο σταθερότητας αναφέρει ότι τα περισσότερα από τα κονδύλιά του θα χαρακτηρίζονται επίσης ως ΕΑΒ. Στο Τεχνικό της Δελτίο αριθ. 44, η Επιτροπή παρέχει μία χονδρική εκτίμηση των πιθανών επιπέδων της ΕΑΒ με βάση τα στοιχεία του 2003 και υποθέτοντας ότι θα υπάρχουν παρόμοια ποσοστά κατανομής των κονδυλίων και στο μέλλον. 3. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΝΕΑ ΠΡΟΤΑΣΗ 1. Ανάλυση α) Καταργηθέντα μέσα 37. Η Επιτροπή δεν παρουσίασε νέες προτάσεις για την κατάργηση, την ανανέωση ή την τροποποίηση του υφιστάμενου μέσου για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας 2. Προτείνεται να συνεχίσουν οι δράσεις να διεξάγονται βάσει του υφιστάμενου κανονισμού και να γίνει έτσι αυτό το μέσο ένα από τα έξι μέσα στα οποία θα βασίζονται οι εξωτερικές δράσεις. 38. Ωστόσο, επί του παρόντος υπάρχουν άλλα μέσα για τις ανθρωπιστικές δραστηριότητες, τα οποία περιέχουν ρήτρες αμοιβαίας αποκλειστικότητας, οπότε δεν καλύπτουν τις δραστηριότητες που εμπίπτουν στον κανονισμό για την ανθρωπιστική βοήθεια. Η Επιτροπή προτείνει να καταργηθούν αυτά τα μέσα και να εκτελείται το έργο βάσει του κανονισμού για την ανθρωπιστική βοήθεια χωρίς τροποποίηση του τελευταίου. Επισιτιστική βοήθεια και επισιτιστική ασφάλεια 3. Προτείνεται να διεξάγονται οι δράσεις επισιτιστικής βοήθειας βάσει του κανονισμού για την ανθρωπιστική βοήθεια. Οι διατάξεις που αφορούν την επισιτιστική ασφάλεια θα ενταχθούν στο νέο μέσο χρηματοδότησης της συνεργασίας για την ανάπτυξη και της οικονομικής συνεργασίας. 1 Τεχνικό Δελτίο αριθ Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1257/96 του Συμβουλίου 3 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1292/96 του Συμβουλίου σχετικά με την πολιτική και τη διαχείριση της επισιτιστικής βοήθειας και των ειδικών δράσεων στήριξης για την επισιτιστική ασφάλεια, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1726/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου DT\ doc 11/17 PE v02-00

12 Ενίσχυση εκριζωθέντων πληθυσμών 1. Οι επιχειρήσεις αυτές, οι οποίες έχουν σκοπό να συμβάλουν στην κάλυψη του χάσματος ανάμεσα στην αρωγή, την αποκατάσταση και την ανάπτυξη, θα διεξάγονται επίσης βάσει του κανονισμού για την ανθρωπιστική βοήθεια. Η πρόταση της Επιτροπής για την κατάργηση αυτών των μέσων περιλαμβάνεται στην πρόταση για το ΜΣΑΟΣ. 39. Υπάρχει επίσης ένα τμήμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ), το οποίο προορίζεται για βραχυπρόθεσμες δράσεις έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της παροχής βοήθειας σε πρόσφυγες και εκτοπισθέντες, και λαμβάνεται από το κονδύλιο Β, το οποίο δεν είναι προγραμματισμένο, καθότι προορίζεται για την κάλυψη απρόβλεπτων αναγκών. Το ανώτατο όριο για τις βραχυπρόθεσμες δράσεις έκτακτης ανάγκης καθορίστηκε από το Συμβούλιο σε 270 εκατομμύρια ευρώ για τη διάρκεια του 9 ου ΕΤΑ (ήτοι κατά μέσο όρο 55 εκατομμύρια ευρώ ετησίως). Η Επιτροπή προτείνει να ενταχθούν αυτές οι δράσεις στον κανονισμό για την ανθρωπιστική βοήθεια μέσω της απόφασης για την εγγραφή του ΕΤΑ στον κοινοτικό προϋπολογισμό. α) Χρηματοδοτικές προβλέψεις 40. Καθώς ο κανονισμός για την ανθρωπιστική βοήθεια υιοθετήθηκε το 1996, δεν παρέχει χρηματοδοτικό ποσό αναφοράς για τις επόμενες δημοσιονομικές προοπτικές. Κατά συνέπεια, τα μόνα διαθέσιμα αριθμητικά στοιχεία παρέχονται στις τεχνικές πληροφορίες της Επιτροπής 2 και δεν είναι δεσμευτικά. Βάσει των στοιχείων αυτών, προκύπτουν οι ακόλουθοι πίνακες: Πιστώσεις που προβλέπει η Επιτροπή για την ανθρωπιστική βοήθεια (εκατ. ευρώ, τιμές 2004) (Πηγή: Δελτίο αριθ. 37) ΣΥΝΟΛΟ Συνολικές πιστώσεις Εκ των οποίων πρώην ΕΤΑ Μέση αύξηση 3 1,2% 1,1% 1,1% 1,1% 1,1% 1,1% 2,2% Αύξηση μετά το ,9% (μέσος όρος) % του Τομέα 4 5,8% 7,2% 7,3% 7% 6,6% 6,3% 6,2% 6% 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2130/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις ενέργειες της ενίσχυσης εκριζωθέντων πληθυσμών στις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής 2 Τεχνικό Δελτίο αριθ Δεν παρέχονται στοιχεία για το 2007 καθώς η αύξηση στρεβλώνεται από τη συμπερίληψη των πόρων στη Σύμβαση επισιτιστικής βοήθειας. Τα στοιχεία για το 2008 υπολογίζονται χωρίς το ΕΤΑ, για διευκόλυνση της σύγκρισης. PE v /17 DT\ doc

13 41. Επιπλέον, η συνήθης πρακτική της Υπηρεσίας Ανθρωπιστικής Βοήθειας της ΕΚ (ECHO) είναι να αφήνει το 15% της βασικής γραμμής για την ανθρωπιστική βοήθεια απρογραμμάτιστο, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει για απρόβλεπτα γεγονότα. Ωστόσο, κατά το παρελθόν αυτό αποδείχθηκε ανεπαρκές και η γραμμή χρειάστηκε να ενισχύεται κάθε χρόνο με μεταβιβάσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι πόροι αντλούνται συνήθως από το αποθεματικό για τις ενισχύσεις έκτακτης ανάγκης, το οποίο και προτείνεται να εξακολουθήσει να είναι διαθέσιμο στις προσεχείς δημοσιονομικές προοπτικές. Κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των δύο σκελών της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, το αποθεματικό θα χρησιμοποιείται «πρώτα και κύρια για ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, αλλά και για τη διαχείριση πολιτικών κρίσεων και προστασία, όπου το επιβάλλουν οι περιστάσεις». Το κείμενο αυτό επαναλαμβάνεται στην πρόταση της Επιτροπής για μία νέα διοργανική συμφωνία. Η σημασία του αποθεματικού για ανθρωπιστική βοήθεια καταδείχθηκε μετά την καταστροφή του τσουνάμι στην Ασία στις 26 Δεκεμβρίου 2004, όταν έγινε μεταβίβαση 100 εκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση της ανταπόκρισης στην έκτακτη ανάγκη. Οι τεχνικές πληροφορίες της Επιτροπής δείχνουν ότι το αποθεματικό αυτό, το οποίο θα μεταφερθεί από τον Τομέα 6 στον Τομέα 4, θα εμφανίζει τα ακόλουθα μεγέθη για την περίοδο : Πιστώσεις που προβλέπει η Επιτροπή για την ανθρωπιστική βοήθεια ως ποσοστό του Τομέα 4 (εκατ. ευρώ, τιμές 2004) ΣΥΝΟΛΟ Συνολικές πιστώσεις % του Τομέα 4 1,9% 1,8% 1,7% 1,6% 1,5% 1,5% 1,4% 1,6% (μέσος όρος) 42. Η αποδέσμευση του αποθεματικού ενδέχεται, ωστόσο, να περιλαμβάνει διαδικασίες βραδύτερες από ό,τι είναι επιθυμητό σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης και, για το λόγο αυτό, θα ήταν ίσως σκόπιμο να εξεταστούν άλλες μορφές ευελιξίας, περισσότερο κατάλληλες για τις συνθήκες στις οποίες χρειάζεται η ανθρωπιστική βοήθεια. β) Ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία 43. Οι κοινοτικές συνεισφορές αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% της συνολικής συνεισφοράς της ΕΕ στην ανθρωπιστική βοήθεια, η οποία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο. Η κοινοτική χρηματοδότηση συμπληρώνει τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών, επιτρέποντας στην ΕΕ να είναι ένας σημαντικός χορηγός στον τομέα αυτό και ενισχύοντας τη βαρύτητά της στη διεθνή σκηνή. Πιο συγκεκριμένα, τα πλεονεκτήματα της δράσης σε επίπεδο ΕΕ είναι τα εξής: Η ΕΕ έχει την «κρίσιμη μάζα» για να επιτύχει παγκόσμια κάλυψη: οι παρεμβάσεις της αναπτύσσονται σε περισσότερες από 50 χώρες σε όλες τις ηπείρους DT\ doc 13/17 PE v02-00

14 Με ένα τόσο σημαντικό επίπεδο συνεισφορών, η ΕΕ είναι σε καλύτερη σε θέση από ό,τι τα κράτη μέλη για να επηρεάσει το διεθνές ανθρωπιστικό πρόγραμμα εργασίας, ιδιαίτερα έναντι άλλων χορηγών (όπως οι ΗΠΑ) ή παγκόσμιων πρωτοβουλιών Η δράση σε επίπεδο ΕΕ προάγει τη διάδοση των καλών πρακτικών των χορηγών για την παροχή ποιοτικής βοήθειας, όπως φαίνεται από την αυξανόμενη χρήση των μεθοδολογιών και των δεικτών της Επιτροπής από τα κράτη μέλη για τη χάραξη ποιοτικών στρατηγικών ανθρωπιστικής βοήθειας. PE v /17 DT\ doc

15 ΜΕΡΟΣ Γ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Τομέας Λαμβάνοντας υπόψη την εξαιρετική πίεση που ασκείται στις πιστώσεις του Τομέα 4 κατά τη διάρκεια των τρεχουσών δημοσιονομικών προοπτικών και την ανάγκη προσφυγής σχεδόν κάθε χρόνο στο μέσο ευελιξίας, είναι το συνολικό ποσό που προτείνεται για τον Τομέα 4 επαρκές για να ανταποκριθεί στις φιλοδοξίες της ΕΕ στον τομέα αυτό; Ή μήπως πρέπει να αναθεωρηθούν οι φιλοδοξίες της ΕΕ (και σε ποιο βαθμό) σε σχέση με το συνολικό τελικό ύψος των δημοσιονομικών προοπτικών; 2. Είναι το ποσοστό του προϋπολογισμού που κατανέμεται στον Τομέα 4 επαρκές για την ευόδωση της ευχής της ΕΕ να καταστεί «παγκόσμιος εταίρος» και να αντιμετωπίσει το συχνά επαναλαμβανόμενο επιχείρημα ότι «αγωνίζεται σε κατηγορία κατώτερη του βάρους της» στον τομέα των εξωτερικών δράσεων; 3. Αντανακλά η κατανομή των χρηματοδοτικών κονδυλίων των διαφόρων μέσων τις προτεραιότητες του Κοινοβουλίου; 4. Είναι το Κοινοβούλιο διατεθειμένο να δεχθεί την προτεινόμενη κατανομή των κονδυλίων μεταξύ των μέσων, όταν μόνο δύο από αυτά καθορίζονται με συναπόφαση και τα άλλα υπόκεινται μόνο σε διαβούλευση με λιγότερο δεσμευτικές χρηματοδοτικές προβλέψεις; Μήπως θα ήταν σκόπιμο να εξεταστεί η χρήση υποτομέων ή άλλων μέσων, για να εξασφαλιστεί η τήρηση της κατανομής; 5. Δεδομένου ότι η εγγραφή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης στον προϋπολογισμό είναι εξαιρετικά απίθανη, ποια θα ήταν η προτίμηση του Κοινοβουλίου για τη χρήση των πόρων που προτείνονται τώρα για τον σκοπό αυτό; Θα πρέπει να διατηρηθούν, συνολικά ή εν μέρει, εντός του προϋπολογισμού; Αν ναι, θα πρέπει να διατηρηθούν εντός του Τομέα 4 ή να χρησιμοποιηθούν για άλλους τομείς δαπανών; Αν διατηρηθούν εντός του Τομέα 4, σύμφωνα με ποιες προτεραιότητες θα πρέπει να ανακατανεμηθούν; 6. Η νέα διάρθρωση που προτείνεται για τον Τομέα 4 μειώνει τη ορατότητα των διάφορων δράσεων λόγω της συγκέντρωσης των μέσων χρηματοδότησης. Είναι αποδεκτό αυτό για το Κοινοβούλιο; 7. Για τα γεωγραφικά μέσα, συμφωνεί το Κοινοβούλιο με την προσέγγιση των «ομόκεντρων κύκλων» ή θα πρέπει να εξεταστεί ως ενδεχόμενο κάποια άλλη κατανομή; Θα πρέπει αυτή η κατανομή να γίνεται με βάση τις διάφορες περιφέρειες του κόσμου με τις οποίες διατηρεί σχέσεις η ΕΕ ή με βάση άλλα κριτήρια (π.χ. το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ); 8. Για τα θεματικά μέσα, είναι το 3 ο βέλτιστος αριθμός; Αν ναι, συμφωνεί το Κοινοβούλιο με την επιλογή των τομέων που βασίζονται στην κινητοποίηση χρηματοδότησης μόνον σε εξαιρετικές περιστάσεις; Μήπως το Κοινοβούλιο θα προτιμούσε να διατηρηθούν χωριστά 1 Τα συμπεράσματα αυτά περιλαμβάνονται και στα άλλα έγγραφα εργασίας που αφορούν τον Τομέα 4. DT\ doc PE v02-00

16 τομεακά μέσα όπως σήμερα; 9. Είναι απαραίτητο να διατηρηθεί ένα περιθώριο ή κάποια μορφή ευελιξίας για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων αναγκών ή επαρκούν τα τρία θεματικά μέσα που προορίζονται για χρήση σε εξαιρετικές καταστάσεις για την επιτέλεση αυτού του ρόλου; 10. Ενώ είναι αναμφισβήτητη η ανάγκη για κάποια απλούστευση του Τομέα 4, μπορεί το Κοινοβούλιο να συμφωνήσει με τον προτεινόμενο εξορθολογισμό σε 6 μόνο νέα μέσα; Μήπως το Κοινοβούλιο θα πρέπει να επιδιώξει μια διαφορετική κατανομή μεταξύ των νομοθετικών μέσων; Συνεργασία για την ανάπτυξη και οικονομική συνεργασία 1. Είναι το συνολικό ύψος της χρηματοδότησης που προτείνεται επαρκές για να καλύψει τις φιλοδοξίες της Κοινότητας για τις σχέσεις της με τις αναπτυσσόμενες και τις βιομηχανικές χώρες εκτός γειτονίας της; Επαρκεί αυτή η συνεισφορά της Κοινότητας για την εκπλήρωση του στόχου του ΟΗΕ να αφιερώνουν οι χορηγοί το 0,7% του ΑΕγχΠ τους στην ανάπτυξη; Εντός του κονδυλίου αυτού, είναι το ποσό που προτείνεται για τις χώρες ΑΚΕ επαρκές για τις ανάγκες τους κα για τις δραστηριότητες ενός ενδεχόμενου διαδόχου του 9 ου ΕΤΑ; 2. Ανταποκρίνεται στις προτεραιότητες του Κοινοβουλίου η αφιέρωση του 44% του Τομέα 4 στη συνεργασία για την ανάπτυξη και την οικονομική συνεργασία ; Ανθρωπιστική βοήθεια 1. Θεωρεί το Κοινοβούλιο ότι οι προτεινόμενες πιστώσεις για την ανθρωπιστική βοήθεια, συν την «πρώτη και κύρια» χρήση του αποθεματικού για τις ενισχύσεις έκτακτης ανάγκης, είναι επαρκείς για να καλύψουν τις πιθανές ανάγκες κατά την περίοδο των επόμενων δημοσιονομικών προοπτικών; 2. Αντανακλά η αφιέρωση του 8,3% 1 κατά μέγιστο όριο του Τομέα 4 την προτεραιότητα που επιθυμεί το Κοινοβούλιο να αποδώσει στην ανθρωπιστική βοήθεια; 3. Δεδομένης της απρόβλεπτης φύσης πολλών παρεμβάσεων ανθρωπιστικής βοήθειας και της ανάγκης που προέκυψε στο παρελθόν να ενισχύεται η χρηματοδότηση κάθε χρόνο από άλλες πηγές, μήπως θα ήταν σκόπιμο να ενσωματωθούν πρόσθετα ή διαφορετικά στοιχεία ευελιξίας; Μήπως θα ήταν σκόπιμο να αφήσει η Επιτροπή απρογραμμάτιστο μεγαλύτερο ποσοστό των πιστώσεων ανθρωπιστικής βοήθειας για την κάλυψη απρόβλεπτων συμβάντων; 1 Πιστώσεις για την ανθρωπιστική βοήθεια συν αποθεματικό για τις ενισχύσεις έκτακτης ανάγκης PE v /17 DT\ doc

17 ΜΕΡΟΣ Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Χωρίς να προδικάζει το αποτέλεσμα της συζήτησης και τις απαντήσεις στα ερωτήματα που διατυπώθηκαν ανωτέρω, ο εισηγητής προτείνει τα ακόλουθα συμπεράσματα: α) σημειώνει ότι η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει τη διατήρηση της υπαγωγής των εξωτερικών δράσεων της ΕΕ στον Τομέα 4, όπως στις ισχύουσες δημοσιονομικές προοπτικές, αλλά περιλαμβάνοντας και την προενταξιακή στρατηγική, β) επικροτεί τις προσπάθειες διαρθρωτικής απλούστευσης και το πολιτικό μήνημα που απορρέει από την ενσωμάτωση του σημερινού Τομέα 7 (προενταξιακή στρατηγική) στον Τομέα 4, γ) θα αξιολογήσει, βάσει των γνωμοδοτήσεων που θα υποβάλουν οι ειδικευμένες επιτροπές, εάν η κατανομή των κονδυλίων στα τέσσερα νέα μέσα που προτείνονται για τον Τομέα 4 ΜΠΒ, ΕΜΓΕΣ, ΣΜΑΟΣ και μέσο σταθερότητας αντανακλούν τις πολιτικές προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από νομοθετική και δημοσιονομική άποψη, δ) επιμένει ότι το επίπεδο χρηματοδότησης των εξωτερικών δράσεων πρέπει να είναι επαρκές για να μπορέσει η ΕΕ να γίνει πραγματικός «παγκόσμιος εταίρος» και να διαθέτει τα μέσα για την υλοποίηση των πολιτικών φιλοδοξιών της, ε) φρονεί ότι η εγγραφή του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό δεν θα πρέπει να γίνει σε βάρος άλλων πολιτικών και δεν είναι διατεθειμένος να διαιωνίσει μια κατάσταση συνεχούς πίεσης στον Τομέα 4, όπως συνέβη στις ισχύουσες δημοσιονομικές προπτικές, στ) έχει επίγνωση του γεγονότος ότι αν το τελικό συνολικό ποσό των επόμενων δημοσιονομικών προοπτικών είναι χαμηλότερο από την πρόταση της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να καθιερώσει μια σύνδεση ανάμεσα στο συνολικό ανώτατο όριο και το ανώτατο όριο του Τομέα 4 κατά τον καθορισμό των προτεραιοτήτων του για την επόμενη περίοδο. DT\ doc 17/17 PE v02-00