ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ

Transcript

1 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α Ο Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: Α1 Η ελάττωση της συγκέντρωσης του όζοντος στη στρατόσφαιρα οδηγεί : a. Σε αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας του εδάφους b. Μείωση της δραστηριότητας των μικροοργανισμών c. Καταστροφή των μνημείων d. Αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη Α2 Το πλασμώδιο: a. Προκαλεί την ασθένεια του ύπνου και μεταδίδεται από τη μύγα τσε-τσε b. Προκαλεί την ασθένεια του ύπνου και μεταδίδεται από τα κουνούπια c. Προκαλεί ελονοσία και μεταδίδεται από τη μύγα τσε-τσε d. Προκαλεί ελονοσία και μεταδίδεται από τα κουνούπια Α3 Τα νιτροποιητικά βακτήρια μετατρέπουν: a. Τα νιτρικά ιόντα σε μοριακό άζωτο b. Το μοριακό άζωτο σε νιτρικά ιόντα c. Την αμμωνία σε νιτρικά ιόντα d. Τα νιτρικά ιόντα σε αμμωνία Α4 Οι καταναλωτές 1 ης τάξης και οι οργανισμοί του 2 ου τροφικού επιπέδου έχουν διαφορά βιομάζας: 1

2 a. 10% b. 90% c. 0% d. 1% Α5 Η φυσική επιλογή δρα: a. Στον πληθυσμό b. Στο άτομο c. Στο είδος d. Στο γένος (25 μονάδες) ΘΕΜΑ Β Ο Απαντήστε τις παρακάτω ερωτήσεις: Β1 Να εξηγήσετε πως είναι δυνατόν να δημιουργηθεί όξινη βροχή που θα πέσει στην κορυφή του Ψηλορείτη και θα οδηγήσει σε θάνατο τους παράκτιους πληθυσμούς των ψαριών της Κρήτης ; (6 μονάδες) Β2 Να δώσετε τους παρακάτω ορισμούς: (8 μονάδες) διαπνοή, ενδοσπόρια, αντιγόνο ιστοσυμβατότητας, ετερότροφα οικοσυστήματα Β3 Ποιοι είναι οι μικροοργανισμοί που προκαλούν σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα; (7 μονάδες) Β4 Που στοχεύουν τα φάρμακα που λαμβάνει ένας ασθενής με AIDS και ποιες είναι οι δυσκολίες στην αντιμετώπιση της ασθένειας; (4 μονάδες) ΘΕΜΑ Γ Ο Ο Γιώργος και η Μαρία επισκέπτονται το δερματολόγο καθώς έχουν αναπτύξει στην κοιλιακή χώρα μια φλεγμονή. Ο γιατρός παίρνει δείγμα από ένα σπυράκι γεμάτο πύον που είχε ο καθένα τους και καλλιεργεί τα μικρόβια στο εργαστήριο. Η θεραπεία που τους χορηγεί είναι πενικιλίνη για το Γιώργο και ένα σκεύασμα που περιέχει λυσοζύμη για τη Μαρία. Γ1 Τι περιέχει το πύον και που οφείλεται το πρήξιμο στην περιοχή της φλεγμονής; (4 μονάδες) 2

3 Γ2 Με δεδομένο τι ο ένας έχει προσβληθεί από βακτήριο και ο άλλος από πρωτόζωο αιτιολογήστε αν ο γιατρός έδωσε τη σωστή θεραπεία. (4 μονάδες). Πως θα αντιμετωπιστεί η λοίμωξη σε κάθε περίπτωση; (3 μονάδες) Γ3 Πως θα προστάτευε το ανοσοποιητικό σύστημα τον Γιώργο εάν είχε κάνει εμβόλιο; (4 μονάδες) Γ4 Σε ποιες περιπτώσεις μικροοργανισμοί όπως τα βακτήρια μπορεί να είναι ωφέλιμοι για τον άνθρωπο και το οικοσύστημα; (4 μονάδες) Γ5 Το άτομο που έλαβε την πενικιλίνη δε φαίνεται να ανταποκρίνεται στη θεραπεία. Ο γιατρός υποστηρίζει ότι η θεραπεία ήταν επιτυχής μέχρι πρόσφατα αλλά λόγω της δύναμης της φυσικής επιλογής απαιτείται πλέον συνδυασμός φαρμακευτικών αγωγών για τη θεραπεία του ασθενούς. Να εξηγήσετε τι εννοεί ο γιατρός με τη φράση «δύναμη της φυσικής επιλογής» και πως ο συνδυασμός φαρμάκων θα βοηθήσει τη θεραπεία της ασθένειας.(6 μονάδες) ΘΕΜΑ Δ Ο Σε ένα μικρό παραλιακό χωριό της Μεσογείου ο πυθμένας της θάλασσας καλύπτεται από τα κοινά φύκη, με την επιστημονική ονομασία Posidonia oceanica. Πέρα από αυτά, υπάρχουν και περιπλανώμενοι φυτοπλαγκτονικοί οργανισμοί όπως τα Διάτομα. Τα καβούρια, οι γαρίδες και καραβίδες τρέφονται με όλους τους φωτοσυνθετικούς οργανισμούς, ενώ τα στρείδια μόνο με τους περιπλανώμενους. Τα θράψαλα και τα καλαμάρια της περιοχής καταναλώνουν καβούρια, γαρίδες και καραβίδες. Στην περιοχή υπάρχουν σμέρνες που τρώνε τα μαλάκια (θράψαλα, καλαμάρια), αλλά και τα στρείδια. Δ1 Να κάνετε το τροφικό πλέγμα της περιοχής και να κατατάξετε τους οργανισμούς σε τροφικά επίπεδα (7 μονάδες) Δ2 Με δεδομένο ότι η νωπή βιομάζα των μαλακίων είναι 100 τόνοι και η ενέργεια που περιέχει 1 Kg βιομάζας είναι Kj να κάνετε την πυραμίδα ενέργειας και βιομάζας (8 μονάδες) Δ3 Ποιες θα είναι οι συνέπειες για τους φωτοσυνθετικούς οργανισμούς αν λείψουν οι πληθυσμοί των γαρίδων και ποιες αν λείψουν οι πληθυσμοί των στρειδιών; (4 μονάδες) Δ4 Από ένα παράκτιο εργοστάσιο απελευθερώνεται στη θάλασσα ποσότητα μη βιοδιασπώμενης ουσίας (100 mg) που απορροφάται από τα στρείδια. Πόση είναι η συγκέντρωση της ουσίας σε κάθε ένα από τους οργανισμούς που συμμετέχουν στην τροφική αλυσίδα που βρίσκονται τα στρείδια, αν η βιομάζα των στρειδιών είναι ίση 3

4 με το 1/25 της συνολικής βιομάζας του επιπέδου και αυτές αποτελούν τη μοναδική πηγή τροφής για τις σμέρνες της περιοχής; (6 μονάδες) ΘΕΜΑ Α Ο Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: Α1 δ Α2 δ Α3 γ Α4 γ Α5 α ΘΕΜΑ Β Ο ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Β1: «η ηφαιστειακή δραστηριότητα - να πέσει κάτω από 5» σελ. 107 και «το νερό που πέφτει στη ξηρά μπορεί υπόγεια νερά και επιφανειακή απορροή» σελ. 89 Β2: διαπνοή σελ. 88, ενδοσπόρια σελ. 13, αντιγόνο ιστοσυμβατότητας σελ. 37, ετερότροφα οικοσυστήματα σελ. 71 Β3: «τα πιο συνηθισμένα - από κάντιντα» σελ. 26 Β4: «υπάρχουν φάρμακα - των ασθενών με AIDS» σελ.49 ΘΕΜΑ Γ Ο Γ1: «παράλληλα τα αιμοφόρα αγγεία - τοπικό οίδημα» και «στο πεδίο της μάχης - πύον» σελ. 33 Γ2: πενικιλίνη και λυσοζύμη διασπούν το κυτταρικό τοίχωμα. Δεν θεραπεύεται αυτός που έχει το πρωτόζωο. «ένζυμο που διασπά το κυτταρικό τοίχωμα» σελ.31 και «παρακάτω μηχανισμούς - πλασματική μεμβράνη» σελ

5 Γ3: «η δευτερογενής - ότι μολύνθηκε», «να δεχτεί ποσότητα - δεν τη μεταδίδει» σελ. 39 Γ4: «οι περισσότεροι - στην άμυνα του οργανισμού» σελ. 11 και αντιβιοτικά σελ 25 και αποικοδομητές σελ. 71 και βακτήρια στο κύκλο αζώτου (αζωτοδεσμευτικά ελεύθερα και συμβιωτικά, απονιτροποιητικά, νιτροποιητικά) σελ 86 Γ5: θεωρία φυσικής επιλογής σελ , με το συνδυασμό φαρμάκων είναι πρακτικά απίθανο ένας μικροοργανισμός να εμφανίζει ανθεκτικότητα ταυτόχρονα και στα 2 φάρμακα ΘΕΜΑ Δ Ο Δ1: 1 ο τροφικό επίπεδο: παραγωγοί (φύκη και Διάτομα) 2 ο τροφικό επίπεδο: καταναλωτές 1 ης τάξης (καβούρια, γαρίδες, καραβίδες, στρείδια) 3 ο τροφικό επίπεδο: καταναλωτές 2 ης τάξης (καλαμάρια, θράψαλα) 4 ο τροφικό επίπεδο: καταναλωτές 3 ης τάξης (σμέρνες) σμέρνες καλαμάρια θράψαλα καβούρια γαρίδες καραβίδες στρείδια φύκη διάτομα Δ2: Βιομάζα μαλακίων = 25% / 100% Χ Kg, Βιομάζα μαλακίων = Kg Βιομάζα κατ 1 ης τάξης = 100% / 10% Χ Kg, Βιομάζα κατ 1 ης τάξης = Kg Βιομάζα παραγωγών = 100% / 10% Χ Kg, Βιομάζα παραγωγών = Kg Βιομάζα κατ 3 ης τάξης = 10% / 100% Χ Kg, Βιομάζα κατ 3 ης τάξης = Kg «έχει υπολογιστεί - αποικοδομούνται» σελ. 77 Ενέργεια παραγωγών = Χ 25χ10 5, Ενέργεια παραγωγών = 525 χ 10 8 Kj Ενέργεια κατ 1 ης τάξης = 10% Ενέργειας παραγωγών, Ενέργεια κατ 1 ης τάξης = 525 χ 10 7 Kj 5

6 Ενέργεια κατ 2 ης τάξης = 10% Ενέργειας κατ 1 ης τάξης, Ενέργεια κατ 2 ης τάξης = 525 χ 10 6 Kj Ενέργεια κατ 3 ης τάξης = 10% Ενέργειας κατ 2 ης τάξης, Ενέργεια κατ 3 ης τάξης = 525 χ 10 5 Kj Δ3: Αν λείψουν οι γαρίδες αυξάνονται φύκη και διάτομα αφού θα μειωθούν και καβούρια καραβίδες. Αν λείψουν τα στρείδια μειώνονται τελικά οι πληθυσμοί των φωτοσυνθετικών οργανισμών, αφού οι σμέρνες καταναλώνουν περισσότερα μαλάκια με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα καρκινοειδή που τρέφονται με φύκη και διάτομα Δ4: C παραγωγούς = 0 mg/kg, C πεταλίδες = 100/10000 mg/kg, C πεταλίδες = 0,01 mg/kg C ανθρώπων = 100/1000 mg/kg, C ανθρώπων = 0,1 mg/kg Φαινόμενο βιοσυσσώρευσης σελ