Συμπληρωματικό Τεύχος Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας

Transcript

1

2 Σελίδα 2 από 39 Περιεχόμενα 1 Εισαγωγή 4 2 Τροποποιήσεις του Έργου 4 Τροποποιήσεις στην Όδευση του Αγωγού 4 Τροποποιήσεις στη Θέση των Εγκαταστάσεων του Έργου Βαλβιδοστάσια Χώροι Αποθήκευσης Σωλήνων Εργοτάξια 10 3 Περιγραφή Υφιστάμενης Κατάστασης Περιβάλλοντος 12 Εισαγωγή 12 Βαλβιδοστάσιο Τοπίο 12 Χώροι Αποθήκευσης Σωλήνων Βιοποικιλότητα Τοπίο Έδαφος Πολιτιστική Κληρονομιά 19 Εργοτάξια Βιοποικιλότητα Τοπίο Έδαφος Πολιτιστική Κληρονομιά 27 4 Αξιολόγηση Επιπτώσεων και Μέτρα Αντιμετώπισης 28 Βαλβιδοστάσιο Τοπίο και Οπτική Όχληση Άλλες επιπτώσεις 29 Χώροι Αποθήκευσης Σωλήνων Βιοποικιλότητα Τοπίο και Οπτική Όχληση Έδαφος Πολιτιστική Κληρονομιά 33 Εργοτάξια Βιοποικιλότητα Τοπίο και Οπτική Όχληση Έδαφος Πολιτιστική Κληρονομιά 37 5 Συμπεράσματα 39

3 Σελίδα 3 από 39 Λίστα Πινάκων Πίνακας 2-1 Προτεινόμενες αλλαγές όδευσης συμπληρωματικού τεύχους 5 Πίνακας 3-1 Οπτική ευαισθησία των αποδεκτών θέασης του βαλβιδοστασίου 13 Πίνακας 3-2 Οπτική ευαισθησία των αποδεκτών θέασης των Χώρων Αποθήκευσης Σωλήνων 17 Πίνακας 3-3 Θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του GPY Πίνακας 3-4 Θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του GPY Πίνακας 3-5 Εργοτάξια Επιπτώσεις στους Οπτικούς Αποδέκτες 24 Πίνακας 3-6 Θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του GCAMP Πίνακας 3-7 Θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του GCAMP Πίνακας 4-1 Οπτική ευαισθησία των αποδεκτών θέασης των Χώρων Αποθήκευσης Σωλήνων 32 Πίνακας 4-2 Ενδεχόμενες Βασικές Επιπτώσεις - Υπέδαφος & Έδαφος 32 Πίνακας 4-3 Τύποι και χαρακτηριστικά εδαφών 32 Πίνακας 4-4 Βασικές Επιπτώσεις - Πολιτιστική Κληρονομιά 34 Πίνακας 4-5 Εργοτάξια Επιπτώσεις στους Οπτικούς Αποδέκτες 36 Πίνακας 4-6 Ενδεχόμενες Βασικές Επιπτώσεις - Υπέδαφος & Έδαφος 36 Πίνακας 4-7 Τύποι και χαρακτηριστικά εδαφών 37 Πίνακας 4-8 Ενδεχόμενες Βασικές επιπτώσεις Πολιτιστική Κληρονομιά 38 Λίστα Εικόνων Εικόνα 2-1 Αλλαγή Θέσης του βαλβιδοστασίου 18 (GVB 18) 9 Εικόνα 2-2 Αλλαγή Θέσης του χώρου αποθήκευσης σωλήνων 09 (GPY 09) 9 Εικόνα 2-3 Αλλαγή Θέσης του χώρου αποθήκευσης σωλήνων 12 (GPY 12) 10 Εικόνα 2-4 Αλλαγή Θέσης του εργοταξίου 06 (GCAMP 06) 11 Εικόνα 2-5 Αλλαγή Θέσης του εργοταξίου 08 (GCAMP 08) 11 Εικόνα 3-1 Περιοχή του GBV18 (Σημείο Θέασης VP-1, IP 1061) 13 Εικόνα 3-2 Χώρος Αποθήκευσης Σωλήνων GPY09 στο Μητρούσι, στην πεδιάδα των Σερρών καλλιεργήσιμες εκτάσεις 14 Εικόνα 3-3 Χώρος αποθήκευσης σωλήνων GPY12, με τις αποθήκες να φαίνονται στο βόρειο σύνορο της εγκατάστασης. 15 Εικόνα 3-4 Περιοχή του GPY 09 (Σημείο Θέασης VP-2, IP 565) 16 Εικόνα 3-5 Περιοχή του GPY 12 (Σημείο Θέασης VP-3, IP 1020) 16 Εικόνα 3-6 Προσδιορισμός υφής του εδάφους στο βάθος cm (αμμώδες έδαφος) Εικόνα GPY Η μέτρια αντίδραση του HCl με ανθρακικά άλατα εδάφους της περιοχής (αλκαλικό έδαφος) - GPY Εικόνα 3-8 Η περιοχή του εργοταξίου GCAMP06 η πίστα κάρτ μέσα στο οικόπεδο 22 Εικόνα 3-9 Μικρό ρέμα εποχικής ροής στο νότιο σύνορο του GCAMP08 23 Εικόνα 3-10 Περιοχή του GCAMP06 (Σημείο Θέασης, IP 1049) 23 Εικόνα 3-11 Περιοχή του GCAMP08 (Σημείο Θέασης VP-5, KP ) 24 Εικόνα 3-12 Ανεπαρκώς στραγγιζόμενα εδάφη στη θέση του GCAMP06 25 Εικόνα 3-13 Υφή του Εδάφους στο GCAMP08 26

4 Σελίδα 4 από 39 1 Εισαγωγή Η παρούσα μελέτη αποτελεί Συμπληρωματικό Τεύχος του Φακέλου Τροποποίησης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του ελληνικού τμήματος του Έργου του ιαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP), το οποίο εκτείνεται από τους Κήπους του Έβρου στα ελληνοτουρκικά σύνορα, μέσω Νέας Μεσημβρίας (βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης), έως τα ελληνοαλβανικά σύνορα κοντά στην κοινότητα της Ιεροπηγής. Ο φάκελος τροποποίησης της ΑΕΠΟ του Έργου ΤΑΡ στην Ελλάδα κατατέθηκε στο Υπουργείο Ανάπτυξης (τώρα Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας & Τουρισμού) τον εκέμβριο του 2014, με σκοπό να ενσωματώσει μια σειρά τροποποιήσεων της όδευσης του αγωγού ή των θέσεων και των σχεδιαστικών παραμέτρων των μόνιμων ή προσωρινών εγκαταστάσεων του Έργου που έλαβαν χώρα μετά τη κατάθεση της Ενιαίας ΜΠΚΕ τον Ιούνιο του Από το χρονικό σημείο της κατάθεσης του φακέλου τροποποίησης της ΑΕΠΟ μέχρι τώρα έλαβαν χώρα κάποιες επιπλέον μικροαλλαγές στην όδευση του αγωγού καθώς και περιορισμένες αλλαγές στη θέση μερικών εγκαταστάσεων του Έργου. Όπως και στην περίπτωση του φακέλου τροποποίησης της ΑΕΠΟ, οι αλλαγές αυτές ήταν αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία που επηρεάζεται άμεσα από την όδευση του αγωγού ή της διαδικασίας απόκτησης γης για τις εγκαταστάσεις του Έργου. Το παρόν Συμπληρωματικό Τεύχος του Φακέλου Τροποποίησης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) περιγράφει αυτές τις αλλαγές και αξιολογεί τις ενδεχόμενες επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. 2 Τροποποιήσεις του Έργου Τροποποιήσεις στην Όδευση του Αγωγού Έχει προταθεί μια σειρά μικρών αλλαγών της όδευσης του αγωγού, καθώς ο τεχνικός σχεδιασμός του Έργου προχωρά και η τεχνική ομάδα του Έργου καλείται να ικανοποιήσει τοπικές ανάγκες και αιτήματα. Οι αλλαγές αυτές είναι γενικά πολύ περιορισμένες η μεγαλύτερη απόκλιση από την προτεινόμενη όδευση στο φάκελο τροποποίησης της ΑΕΠΟ είναι περίπου 170 μέτρα - και σε κάθε περίπτωση βρίσκονται εντός του διαδρόμου της όδευσης του αγωγού που μελετήθηκε με λεπτομέρεια τόσο στη ΜΠΚΕ όσο και στην μελέτη τροποποίησης της ΑΕΠΟ του Έργου. Οι αλλαγές αυτές έγιναν τοπικά και σε μικρή κλίμακα. Τα σημεία όπου υπάρχουν αλλαγές δίνονται στον παρακάτω πίνακα.

5 Σελίδα 5 από 39 Πίνακας 2-1 Προτεινόμενες αλλαγές όδευσης συμπληρωματικού τεύχους Α/Α Θέση ΙΡ Απόσταση από την αντίστοιχη θέση του φακέλου τροποποίησης (σε m) Χ.Θ. X Y 1 IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP

6 Σελίδα 6 από 39 Α/Α Θέση ΙΡ Απόσταση από την αντίστοιχη θέση του φακέλου τροποποίησης (σε m) Χ.Θ. X Y 38 IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP

7 Σελίδα 7 από 39 Α/Α Θέση ΙΡ Απόσταση από την αντίστοιχη θέση του φακέλου τροποποίησης (σε m) Χ.Θ. X Y 77 IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP IP

8 Σελίδα 8 από 39 Η μελέτη των διαθέσιμων στοιχείων έδειξε ότι δεν προκύπτει κάποια νέα επίπτωση σε σχέση με ότι έχει ήδη αναφερθεί στη ΜΠΚΕ και στην μελέτη τροποποίησης της ΑΕΠΟ του Έργου. Ως εκ τούτου, οι αλλαγές αυτές δεν αναλύονται περαιτέρω. Επιπλέον, η πίεση σχεδιασμού για το τμήμα του αγωγού μεταξύ του σημείου σύνδεσης με τον TANAP και του συμπιεστή GCS00 αυξήθηκε από 95 σε 95,5 barg. Η αλλαγή αυτή δεν έχει οποιαδήποτε επίπτωση σε άλλες παραμέτρους σχεδιασμού ή στο Έργο. Οι προαναφερθείσες αλλαγές παρουσιάζονται στο Παράρτημα 2 Χάρτης Τροποποιήσεων του Έργου, για λόγους ενημέρωσης. Τροποποιήσεις στη Θέση των Εγκαταστάσεων του Έργου Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, περιορισμένες αλλαγές έχουν επίσης προκύψει στη θέση κάποιων μόνιμων (π.χ. Βαλβιδοστάσια BVS) και προσωρινών (π.χ. Χώροι Αποθήκευσης Σωλήνων και Εργοτάξια) του Έργου. Ειδικότερα, χρειάστηκε να τροποποιηθεί η θέση των παρακάτω εγκαταστάσεων: Βαλβιδοστάσιο BVS 18 Χώροι Αποθήκευσης Σωλήνων GPY 09, GPY 12 Εργοτάξια GCAMP 06, GCAMP 08 Οι αλλαγές αυτές παρουσιάζονται στη συνέχεια. Η πρόσβαση στις μόνιμες και προσωρινές εγκαταστάσεις του Έργου (βαλβιδοστάσια, χώροι αποθήκευσης σωλήνων και εργοτάξια) θα γίνεται μέσω των υφιστάμενων δρόμων και δεν απαιτείται η κατασκευή νέων οδικών τμημάτων. Σε κάποια σημεία ενδεχομένως θα απαιτηθεί διαπλάτυνση των υφιστάμενων δρόμων ή αναβάθμισή τους με χαλικόστρωση ή ασφαλτόστρωση. Οι βελτιώσεις αυτές δεν προκαλούν κάποια επιπλέον περιβαλλοντική επίπτωση στην περιοχή του Έργου Βαλβιδοστάσια Η νέα θέση του βαλβιδοστασίου BVS 18 είναι περίπου 900 μέτρα δυτικά της παλιάς, κοντά στο IP1061, βορειοανατολικά της κοινότητας Άσπρο του ήμου Σκύδρας στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας.

9 Σελίδα 9 από 39 Εικόνα 2-1 Αλλαγή Θέσης του βαλβιδοστασίου 18 (GVB 18) Νέα θέση Παλιά θέση Πηγή: EXERGIA, Χώροι Αποθήκευσης Σωλήνων Η νέα θέση του χώρου αποθήκευσης σωλήνων GPY 09 είναι περίπου 1,7 χλμ. δυτικάνοτιοδυτικά της παλιάς, κοντά στο IP565, βόρεια της κοινότητας Μητρούσι του ήμου Σερρών της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών. Εικόνα 2-2 Αλλαγή Θέσης του χώρου αποθήκευσης σωλήνων 09 (GPY 09) Νέα θέση Παλιά θέση Πηγή: EXERGIA, 2015

10 Σελίδα 10 από 39 Η νέα θέση του χώρου αποθήκευσης σωλήνων GPY 12 είναι περίπου 2,1 χλμ. νοτιοδυτικά της παλιάς, κοντά στο IP1020, νότια της κοινότητας Γέφυρα του ήμου Χαλκηδόνας της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Εικόνα 2-3 Αλλαγή Θέσης του χώρου αποθήκευσης σωλήνων 12 (GPY 12) Νέα θέση Παλιά θέση Πηγή: EXERGIA, Εργοτάξια Η νέα θέση του εργοταξίου GCAMP 06 είναι περίπου 8,3 χλμ. δυτικά της παλιάς, κοντά στο IP1049, βορειανατολικά της κοινότητας του Αγίου Λουκά και περίπου 9 χλμ. νοτιοδυτικά των Γιαννιτσών του ήμου Πέλλας της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας.

11 Σελίδα 11 από 39 Εικόνα 2-4 Αλλαγή Θέσης του εργοταξίου 06 (GCAMP 06) Νέα θέση Παλιά θέση Πηγή: EXERGIA, 2015 Η νέα θέση του εργοταξίου GCAMP 08 είναι περίπου 3 χλμ. ανατολικά της παλιάς, κοντά στο IP1257, βόρεια της κοινότητας Μηλίτσα του ήμου Ορεστίδας της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς. Εικόνα 2-5 Αλλαγή Θέσης του εργοταξίου 08 (GCAMP 08) Νέα θέση Παλιά θέση Πηγή: EXERGIA, 2015

12 Σελίδα 12 από 39 3 Περιγραφή Υφιστάμενης Κατάστασης Περιβάλλοντος Εισαγωγή Όπως γίνεται φανερό από την προηγούμενη παράγραφο, οι προτεινόμενες νέες θέσεις του βαλβιδοστασίου, των χώρων αποθήκευσης σωλήνων και των εργοταξίων, είναι στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ κοντά στην όδευση του αγωγού, ο διάδρομος της οποίας έχει μελετηθεί με λεπτομέρεια κατά την προετοιμασία της ΜΠΚΕ και της μελέτης τροποποίησης της ΑΕΠΟ. Έτσι, δεν αναμένονταν νέα στοιχεία για τις προτεινόμενες θέσεις σε σχέση με ότι έχει περιγραφεί ήδη στη ΜΠΚΕ και στην μελέτη τροποποίησης. Παρόλα αυτά, και με εξαίρεση το βαλβιδοστάσιο το οποίο βρίσκεται πάνω στην όδευση του αγωγού, έγιναν εργασίες πεδίου για διάφορους τομείς του περιβάλλοντος, με στόχο να εντοπιστούν πιθανές τοπικές ιδιαιτερότητες που θα μπορούσαν να έχουν επιπτώσεις στο σχεδιασμό του Έργου. Οι ακόλουθοι τομείς μελετήθηκαν στο πεδίο: Βιοποικιλότητα (χλωρίδα, πανίδα και ενδιαιτήματα) Τοπίο και οπτική όχληση Έδαφος Πολιτιστική κληρονομιά Για το βαλβιδοστάσιο, οι εργασίες πεδίου κάλυψαν θέματα τοπίου και οπτικής όχλησης. Οι εργασίες πεδίου έλαβαν χώρα την περίοδο 18 Μαρτίου 22 Μαρτίου Τα κυριότερα ευρήματα των εργασιών πεδίου αλλά και της ευρύτερης μελέτης αναφορικά με την υφιστάμενη κατάσταση του περιβάλλοντος στις περιοχές των εγκαταστάσεων παρουσιάζονται στις ακόλουθες παραγράφους. Βαλβιδοστάσιο Τοπίο Το βαλβιδοστάσιο 18 (GBV18) βρίσκεται στο σημείο IP1061 του αγωγού, στην πεδιάδα της Σκύδρας, σε τοπίο που χαρακτηρίζεται ως «επίπεδες αγροτικές εκτάσεις».

13 Σελίδα 13 από 39 Εικόνα 3-1 Περιοχή του GBV18 (Σημείο Θέασης VP-1, IP 1061) Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Η ευαισθησία των αποδεκτών σε οπτική όχληση λόγω της εγκατάστασης, παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα ( Πίνακας 3-1). Πίνακας 3-1 Οπτική ευαισθησία των αποδεκτών θέασης του βαλβιδοστασίου Σημείο Θέασης Χαρακτηριστικός Τύπος Τοπίου Απόσταση από την Εγκατάσταση σε χλμ. (περίπου) Κατεύθυνση Θέασης Τύπος Αποδέκτη Ευαισθησία VP-1 Επίπεδες αγροτικές εκτάσεις 0,07 Θέαση προς το GBV18 Χωματόδρομος Χαμηλή Πηγή: EXERGIA (2015) Χώροι Αποθήκευσης Σωλήνων Βιοποικιλότητα Η νέα θέση του χώρου αποθήκευσης σωλήνων GPY 09 βρίσκεται 1,25 χλμ. βόρεια της κοινότητας Μητρούσι στην πεδιάδα του Στρυμόνα, η οποία αποτελείται κυρίως από αγροτική γη εντατικής καλλιέργειας. Η μικρότερη απόσταση από τους δυτικούς πρόποδες του όρους Μενοίκιο είναι περίπου 3,6 χλμ. προς τα ανατολικά. Η θέση βρίσκεται εκτός προστατευόμενων περιοχών. Βρίσκεται επίσης εντός καλλιεργήσιμης περιοχής και κατά συνέπεια δεν αναμένεται να φιλοξενεί ενδημικά είδη με ενδιαφέρον διατήρησης. ενδρώδη είδη απουσιάζουν από την περιοχή. Το σημείο διασταύρωσης του

14 Σελίδα 14 από 39 αγωγού με την Τάφρο Μπελίτσα, η οποία είναι ένα υδάτινο σώμα με ιδιαίτερα έντονες ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, βρίσκεται περίπου 2,5 χλμ. δυτικά της νέας θέσης. Η νέα θέση βρίσκεται στο ανατολικό όριο περιοχής που είναι γνωστό ότι φιλοξενεί τσακάλια (Canis aureus): δυο (2) περιοχές έχουν αναφερθεί ανάμεσα στις κοινότητες Αναγέννηση και Καλόκαστρο (στοιχεία ΜΠΚΕ). Προφανώς οι αγέλες κινούνται κατά μήκος του ποταμού Στρυμόνα νοτιότερα από τη θέση του χώρου αποθήκευσης σωλήνων, αν και είναι εξοικειωμένες με το να κινούνται ανάμεσα στις καλλιέργειες ή ακόμα και κοντά στα χωριά για εύρεση τροφής. Κατά συνέπεια, η νέα θέση ενδεχομένως να βρίσκεται σε περιοχή αναζήτησης τροφής για το τσακάλι. Η περιοχή γύρω από το Μητρούσι είναι γνωστή ως περιοχή αναζήτησης τροφής για τον πελαργό (Ciconia Ciconia) και τον φιδαετό (Circaetus gallicus), τα οποία όμως δεν φωλιάζουν σε καλλιέργειες και αναμένεται να έχουν τόπους αναπαραγωγής είτε μέσα στα χωριά (πελαργός - Ciconia Ciconia) ή σε δάση κωνοφόρων / φυλλοβόλων (φιδαετός - Circaetus galicus) μακρύτερα. Η ίδια περιοχή βόρεια από το Μητρούσι είναι ωστόσο γνωστό ότι φιλοξενεί τουλάχιστον ένα (1) αναπαραγωγικό ζευγάρι χαλκοκουρούνας (Coracias garrulous) (VU στο Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο, ΝΤ στον Μεσογειακό Κατάλογο της IUCN), το οποίο ευνοείται από τις ανοικτές γεωργικές εκτάσεις για αναπαραγωγή και αναζήτηση τροφής. Το είδος χρησιμοποιεί τρύπες στις πλαγιές ρεμάτων, κοιλότητες δέντρων ή ακόμα και φωλιές-κουτιά για να αναπαραχθεί και του αρέσει να κουρνιάζει στα υψηλότερα σημεία. εν αναμένεται να υπάρχουν αποικίες στην περιοχή της νέας θέσης της εγκατάστασης, αν και το είδος θα μπορούσε κάλλιστα να αναπαράγεται στα γύρω δέντρα ή σε υψώματα του εδάφους.

15 Σελίδα 15 από 39 Εικόνα 3-2 Χώρος Αποθήκευσης Σωλήνων GPY09 στο Μητρούσι, στην πεδιάδα των Σερρών καλλιεργήσιμες εκτάσεις Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Η προτεινόμενη θέση του χώρου αποθήκευσης σωλήνων GPY 12 βρίσκεται στη βιομηχανική περιοχή της κοινότητας Γέφυρα κοντά στη Θεσσαλονίκη. Παρά το γεγονός ότι μερικοί από τους ανοιχτούς χώρους εξακολουθούν να καλλιεργούνται, η κύρια χρήση της γης στην γύρω περιοχή είναι η βιομηχανία, οι υποδομές όπως αποθήκες και οι μεταφορές, καθώς η σιδηροδρομική γραμμή βρίσκεται μερικές εκατοντάδες μέτρα από την εγκατάσταση. Ο κεντρικός δρόμος που συνδέει την κοινότητα του Αγίου Αθανασίου με τον Αξιό αποτελεί το νότιο σύνορο της εγκατάστασης. Η περιοχή εγκατάστασης αποτελεί έναν εκτεταμένο χώρο με καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Υπάρχουν αποθήκες στα βόρεια σύνορα της εγκατάστασης και κτίρια πρώην βιομηχανικής χρήσης κατά μήκος της δυτικής πλευράς. εν υπάρχουν δέντρα στον χώρο. Σύμφωνα με τις εργασίες πεδίου της ΜΠΚΕ (2012), η περιοχή της Γέφυρας είναι γνωστό ότι φιλοξενεί αποικίες λαγόγυρου (Spermophilus citellus) ακόμα και σε γειτνίαση με κατοικημένες περιοχές. Κατά τις εργασίες πεδίου τον Μάρτιο του 2015, δεν βρέθηκαν ίχνη από ενεργές ή μηενεργές αποικίες Spermophilus είτε στο οικόπεδο της εγκατάστασης είτε στη γειτονική περιοχή.

16 Σελίδα 16 από 39 Εικόνα 3-3 Χώρος αποθήκευσης σωλήνων GPY12, με τις αποθήκες να φαίνονται στο βόρειο σύνορο της εγκατάστασης. Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Τοπίο Ο χώρος αποθήκευσης σωλήνων 9 (GPY 09) βρίσκεται στο IP 565 περίπου, σε τοπίο που χαρακτηρίζεται ως «επίπεδες αγροτικές εκτάσεις» στην πεδιάδα των Σερρών. Εικόνα 3-4 Περιοχή του GPY 09 (Σημείο Θέασης VP-2, IP 565) Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Ο χώρος αποθήκευσης σωλήνων 12 (GPY 12) βρίσκεται στο IP 1020 περίπου, σε τοπίο που χαρακτηρίζεται ως «Αστικές και βιομηχανικές περιοχές» στην πεδιάδα του Αξιού.

17 Σελίδα 17 από 39 Εικόνα 3-5 Περιοχή του GPY 12 (Σημείο Θέασης VP-3, IP 1020) Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Η ευαισθησία των αποδεκτών σε οπτική όχληση λόγω των δυο εγκαταστάσεων, παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 3-2). Πίνακας 3-2 Οπτική ευαισθησία των αποδεκτών θέασης των Χώρων Αποθήκευσης Σωλήνων Σημείο Θέασης Χαρακτηριστικός Τύπος Τοπίου Απόσταση από την Εγκατάσταση σε χλμ. (περίπου) Κατεύθυνση Θέασης Τύπος Αποδέκτη Ευαισθησία VP-2 Επίπεδες αγροτικές εκτάσεις 0,05 Θέαση προς το GPY 09 ρόμος Χαμηλή VP-3 Αστικές και βιομηχανικές περιοχές 0,05 Θέαση προς το GPY 12 ρόμος Χαμηλή Πηγή: EXERGIA (2015) Έδαφος Ο χώρος αποθήκευσης σωλήνων GPY 09 βρίσκεται σε ακαλλιέργητη έκταση. Συλλέχθηκαν τρία εδαφικά δείγματα από βάθη 0-25 cm, cm και cm. Τα εδάφη είναι αργιλώδη (βάθος 0-25 cm) και αμμώδη στα βαθύτερα στρώματα. Η ασθενής αντίδραση του HCl με τα αδιάλυτα ανθρακικά άλατα αποδεικνύει ότι τα εδάφη της περιοχή είναι αλκαλικά. Η δομή είναι ισχυρή στα επιφανειακά στρώματα (0-25 cm) και ασθενής στα βαθύτερα ( cm). Το έδαφος χαρακτηρίζεται από πτωχή έως μέτρια στράγγιση. Το οικόπεδο μπορεί να στραγγίζεται επαρκώς προς αποφυγή λιμναζόντων φαινομένων με την προϋπόθεση ότι προ της χρήσης του και λόγω της αναμενόμενης παρουσίας βαρέων οχημάτων και μηχανημάτων, θα

18 Σελίδα 18 από 39 υπάρξουν επεμβάσεις καθαρισμού των γύρω καναλιών και η απαιτούμενη διαμόρφωση (με δημιουργία ελαφρών κλίσεων στράγγισης). Συνοπτικά, τα χαρακτηριστικά του εδάφους στο σημείο της εγκατάστασης είναι τα ακόλουθα: Κύρια Εδαφική Τυπολογική Μονάδα: Calcaric Fluvisol (FLca) Περιγραφή: Ο επιφανειακός ορίζοντας έχει αργιλώδη εδάφη ενώ οι βαθύτεροι ορίζοντες έχουν αμμώδη. Η περιοχή έχει ανεπαρκώς στραγγιζόμενα εδάφη. Η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα βρίσκεται πολύ υψηλά, ιδιαίτερα τους βροχερούς μήνες του χρόνου Η ποιότητα του εδάφους είναι πολύ καλή. Οι κλίσεις είναι ήπιες και ο κίνδυνος διάβρωσης είναι μικρός. Εικόνα 3-6 Προσδιορισμός υφής του εδάφους στο βάθος cm (αμμώδες έδαφος) - GPY 09 Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015)

19 Σελίδα 19 από 39 Ο χώρος αποθήκευσης σωλήνων GPY 12 βρίσκεται σε ακαλλιέργητη έκταση. Συλλέχθηκαν τρία εδαφικά δείγματα από βάθη 0-25 cm, cm και cm. Τα εδάφη είναι πηλώδη στα βάθη 0-75 cm και αργιλώδη στα βάθη cm. Παρατηρήθηκε ασθενή αντίδραση του HCl με τα αδιάλυτα ανθρακικά άλατα σε βάθος 0-75 cm και μέτρια αντίδραση σε βάθος cm. Αυτό αποδεικνύει ότι τα εδάφη της περιοχής είναι αλκαλικά. Η περιοχή έχει μετρίως καλά στραγγιζόμενα εδάφη και η δομή είναι ισχυρή. Τα πηλώδη και αργιλώδη εδάφη της περιοχής και του οικοπέδου είναι αποθέσεις του Αξιού με καλές συνθήκες αερισμού. Πτωχά σε κρυστάλλους αλλά με υψηλή περιεκτικότητα σε φυλλικά άλατα. Η κρυσταλλοποίηση των κλασμάτων της αργίλου είναι πτωχή και αποτελείται από άμορφα υλικά. Περιέχουν άργιλο σε ποσότητες μικρότερες του 17% (αδρομερής ιλύς) και εκδηλώνουν τις χαμηλότερες τιμές διαπερατότητας. Ο υδάτινος υπόγειος ορίζοντας είναι πλούσιος και κυμαίνεται μεταξύ 4 και 40 μέτρων ανάλογα με την εποχή και τις αντλητικές δραστηριότητες για αγροτικές και βιομηχανικές χρήσεις. Συνοπτικά, τα χαρακτηριστικά του εδάφους στο σημείο της εγκατάστασης είναι τα ακόλουθα: Κύρια Εδαφική Τυπολογική Μονάδα: Calcaric Cambisol (CMca) Περιγραφή: Τα εδάφη είναι πηλώδη στα βάθη 0-75 cm και αργιλώδη στα βαθύτερα στρώματα. Η περιοχή έχει μετρίως καλά στραγγιζόμενα εδάφη. Η ποιότητα του εδάφους είναι υψηλή. Οι κλίσεις είναι ήπιες και ο κίνδυνος διάβρωσης είναι μικρός.

20 Σελίδα 20 από 39 Εικόνα 3-7 Η μέτρια αντίδραση του HCl με ανθρακικά άλατα εδάφους της περιοχής (αλκαλικό έδαφος) - GPY 12 Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Πολιτιστική Κληρονομιά Συνολικά εντοπίστηκαν 3 θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του χώρου αποθήκευσης σωλήνων GPY 09, οι οποίες αποτελούνται από 1 αρχαιολογική θέση και 2 θέσεις Μεγάλης Αρχαιολογικής Πιθανότητας (AHAP). Οι πιο σημαντικές θέσεις σε αυτή τη περιοχή περιλαμβάνουν: Βυζαντινή θέση (SPL7) Πιθανός αρχαίος άξονας οδού κατά μήκος του σημερινού δρόμου Θεσσαλονίκης Σερρών (SPL21) Ο Πίνακας 3-3 παρουσιάζει την απογραφή θέσεων πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του GPY 09. Πίνακας 3-3 Θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του GPY 09 IP IP Αριθμός θέσης πολιτιστικής κληρονομιάς Απόσταση από την Εγκατάσταση (m) Τύπος Θέσης SPL1 10 AHAP Περιγραφή θέσης Μέτριας πυκνότητας διάσπαρτη κεραμική Περίοδος Αβέβαιη

21 Σελίδα 21 από 39 IP SPL AHAP IP SPL7 566 Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) A Πιθανός αρχαίος άξονας οδού κατά μήκος του σημερινού δρόμου Θεσσαλονίκης Σερρών Πληροφορίες για Βυζαντινή θέση (διάσπαρτη κεραμική) Αβέβαιη Βυζαντινή Συνολικά εντοπίστηκαν 4 θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του χώρου αποθήκευσης σωλήνων GPY 12, οι οποίες αποτελούνται από 2 μνημεία και 1 θέση Μεγάλης Αρχαιολογικής Πιθανότητας (AHAP). Οι πιο σημαντικές θέσεις σε αυτή τη περιοχή περιλαμβάνουν: Καταγεγραμμένη ιστορική θέση και μουσείο Βαλκανικών Πολέμων (CH-47) Καταγεγραμμένη εκκλησία του Αγ. Γεωργίου (CH-50) Καταγεγραμμένη, προϊστορική Τούμπα «Τόψη» (CH-49) Ο Πίνακας 3-4 παρουσιάζει την απογραφή θέσεων πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του GPY12. Πίνακας 3-4 Θέσεις πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή του GPY 12 IP IP IP IP Αριθμός θέσης πολιτιστικής κληρονομιάς Απόσταση από την Εγκατάσταση (m) Τύπος Θέσης SPL2 10 AHAP CH M CH M IP1016 CH A Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Περιγραφή θέσης Μέτριας πυκνότητας διάσπαρτη κεραμική Γέφυρα. Φάρμα Σαρόγλου και Βοϊβόντα. Ιστορική θέση και μουσείο. Η παράδοση της Θεσσαλονίκης υπογράφηκε εδώ το Γέφυρα. Καταγεγραμμένη εκκλησία του Αγ. Γεωργίου. Βασιλική με σημαντική διακόσμηση πέτρας και ξύλου, και τοιχογραφίες. Συλλογή εικόνων από το 1869 Γέφυρα. Τούμπα «Τόψη». καταγεγραμμένη θέση. Περίοδος Αβέβαιη Άγνωστη (πιθανώς μοντέρνα) Άγνωστη (πιθανώς 19ος αιώνας) Προϊστορική Εργοτάξια Βιοποικιλότητα

22 Σελίδα 22 από 39 Η νέα θέση του εργοταξίου GCAMP06 βρίσκεται σε αγροτική περιοχή της Ημαθίας, η οποία μέχρι τα μέσα του 30 ήταν ένα τεράστιο έλος που τροφοδοτούνταν από τα νερά του Αλιάκμονα, του Λουδία και μικρότερων παραποτάμων τους. Ολόκληρη η περιοχή καλλιεργείται εντατικά και μέρη της περιοχής, κάποιες φορές, πλημμυρίζουν καθώς είναι σε γειτνίαση με αρδευτικά κανάλια. Απομένουν λίγα διάσπαρτα τμήματα παραποτάμιας βλάστησης. Στην περιοχή του χώρου εγκατάστασης του εργοταξίου λειτουργεί σήμερα πίστα για αγώνες καρτ, η οποία δεν επηρεάζεται από την σχεδιαζόμενη χρήση. ενδρόβια βλάστηση βρίσκεται στο ανατολικότερο τμήμα της περιοχής. Το νότιο τμήμα αποτελείται από εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για καλλιέργεια. Ο διάδρομος του αγωγού σε απόσταση μέτρων ανατολικά και δυτικά της θέσης εγκατάστασης ερευνήθηκε για αποικίες Spermophilus κατά τις εργασίες πεδίου της ΜΠΚΕ (Ιούλιος 2011) και δεν βρέθηκαν στοιχεία για ενεργές αποικίες. Η πλησιέστερη γνωστή αποικία αναφέρεται από εργασίες πεδίου του Μαΐου 2012 στην περιοχή της Παραλίμνης, 12 χλμ ανατολικά της νέας θέσης. Τα αρδευτικά κανάλια στην περιοχή είναι γνωστά ως περιοχές σίτισης για πολλά είδη πτηνών, συμπεριλαμβανομένων προστατευόμενων ειδών (π.χ. κιρκινέζι - Falco naumanni), αλλά δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αυτά αναπαράγονται σε κοντινή απόσταση. Εικόνα 3-8 Η περιοχή του εργοταξίου GCAMP06 η πίστα κάρτ μέσα στο οικόπεδο Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Η νέα θέση του εργοταξίου GCAMP08 βρίσκεται στην πεδιάδα νότια της λίμνης Καστοριάς στους δυτικούς πρόποδες του βουνού Άσκιο, βόρεια της κοινότητας Μηλίτσα και νότια της κοινότητας

23 Σελίδα 23 από 39 Κορησσός. Οι καλλιέργειες είναι το κύριο χαρακτηριστικό του τοπίου στην περιοχή. Παρατηρούνται επίσης τμήματα δάσους βελανιδιάς (Quercus). Η θέση βρίσκεται εκτός προστατευόμενων περιοχών. Παρόλα αυτά, η ευρύτερη περιοχή φιλοξενεί πληθυσμό αρκούδας και η περιοχή γύρω από την Κορησσό είναι γνωστό ότι φιλοξενεί ένα (1) περιπλανώμενο αρσενικό (στοιχεία της έρευνας πεδίου ΜΠΚΕ, Οκτώβριος 2011). Η πυκνότητα του πληθυσμού στην περιοχή είναι πολύ χαμηλή και μάλιστα η αρκούδα είναι γνωστό ότι συχνάζει σε περιοχές περαιτέρω δυτικά κατά μήκος του αγωγού, όπως κοντά στις κοινότητες Καλοχώρι, Οινόη και Μεσοποταμία. Η νέα θέση του εργοταξίου GCAMP08 βρίσκεται εκτός των περιοχών υψηλής καταλληλότητας για το λύκο, όπως αναλύθηκε στη ΜΠΚΕ. Επίσης, δεν έχουν αναφερθεί είδη πουλιών με ενδιαφέρον διατήρησης να αναπαράγονται στην περιοχή του εργοταξίου. Ένα μικρό ρέμα περνάει από το νότιο όριο της περιοχής και χύνεται στο κανάλι Γκιόλι (LK1), το οποίο διασχίζεται από τον αγωγό δυτικά της Μηλίτσας. Το ρέμα δίπλα από τη θέση της εγκατάστασης είναι εποχικής ροής και κατά τη διάρκεια της υγρής περιόδου, είναι πιθανό να φιλοξενεί το είδος της βαλκανικής μπριάνας (Barbus balcanicus), το μόνο ψάρι του γλυκού νερού που καταγράφηκε στο κανάλι Γκιόλι κατά τη διάρκεια των εργασιών πεδίου για τη ΜΠΚΕ τον Ιούνιο του Εικόνα 3-9 Μικρό ρέμα εποχικής ροής στο νότιο σύνορο του GCAMP08 Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Τοπίο

24 Σελίδα 24 από 39 Το εργοτάξιο 6 (GCAMP06) βρίσκεται περίπου στο IP 1049, σε τοπίο που χαρακτηρίζεται ως «επίπεδες αγροτικές εκτάσεις» στην πεδιάδα των Γιαννιτσών. Εικόνα 3-10 Περιοχή του GCAMP06 (Σημείο Θέασης, IP 1049) Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015) Το εργοτάξιο 8 (GCAMP08) βρίσκεται περίπου στο IP , σε τοπίο που χαρακτηρίζεται ως «επίπεδες αγροτικές εκτάσεις» στην περιοχή της Καστοριάς. Εικόνα 3-11 Περιοχή του GCAMP08 (Σημείο Θέασης VP-5, KP ) Πηγή: EXERGIA - εργασίες πεδίου (Μάρτιος 2015)

25 Σελίδα 25 από 39 Η ευαισθησία των αποδεκτών σε οπτική όχληση λόγω των δυο εγκαταστάσεων, παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 3-5 Εργοτάξια Επιπτώσεις στους Οπτικούς Αποδέκτες Σημείο Θέασης Χαρακτηριστικός Τύπος Τοπίου Απόσταση από την Εγκατάσταση σε χλμ. (περίπου) Κατεύθυνση Θέασης Τύπος Αποδέκτη Ευαισθησία VP-4 Επίπεδες αγροτικές εκτάσεις 0,1 Θέαση προς GCAMP06 Χωματόδρομος Χαμηλή VP-5 Επίπεδες αγροτικές εκτάσεις 0,1 Θέαση προς GCAMP08 Χωματόδρομος Χαμηλή Πηγή: EXERGIA (2015) Έδαφος Το εργοτάξιο GCAMP06 βρίσκεται σε ακαλλιέργητη έκταση. Συλλέχθηκαν τρία δείγματα από τα βάθη 0-25 cm, cm και cm. Τα εδάφη είναι πηλώδη. Παρατηρήθηκε ισχυρή αντίδραση του HCl με τα αδιάλυτα ανθρακικά άλατα σε βάθος 0-25 cm και μέτρια αντίδραση σε βάθος cm. Αυτό αποδεικνύει ότι τα εδάφη της περιοχής είναι αλκαλικά. Επίσης είναι κακώς στραγγιζόμενα και η δομή τους είναι μέτρια προς ασθενής. Συνοπτικά, τα χαρακτηριστικά του εδάφους στο σημείο της εγκατάστασης είναι τα ακόλουθα: Κύρια Εδαφική Τυπολογική Μονάδα: Calcaric Fluvisol (FLca). Περιγραφή: Τα εδάφη είναι πηλώδη. Η δομή είναι μέτρια προς ασθενής. Η περιοχή έχει ανεπαρκώς στραγγιζόμενα εδάφη. Η ποιότητα των εδαφών είναι πολύ καλή. Η κλίσεις είναι ήπιες και ο κίνδυνος διάβρωσης μικρός. Τα εδάφη της περιοχής προέρχονται από λιμναίες αποθέσεις της αποξηραμένης «Λίμνης των Γιαννιτσών». Υπάρχει ένα εκτενές στραγγιστικό δίκτυο στην περιοχή. Παρ όλα αυτά, η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα είναι πολύ υψηλή, ιδιαίτερα τους βροχερούς μήνες του χρόνου. Εικόνα 3-12 Ανεπαρκώς στραγγιζόμενα εδάφη στη θέση του GCAMP06