Μελέτη σκοπιμότητας. «Δημιουργίας διαδικτυακής πύλης» για το Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοιατρική, του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας

Transcript

1 Μελέτη σκπιμότητας «Δημιυργίας διαδικτυακής πύλης» για τ Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική, τυ Πανεπιστημίυ Στερεάς Ελλάδας Επιστημνικός Υπεύθυνς: Σφηκόπυλς Θωμάς Καθηγητής Τμήματς Πληρφρικής και Τηλεπικινωνιών Εθνικύ και Καπδιστριακύ Πανεπιστημίυ Αθηνών 'ΕΛΛΑΛίρ Ι2008 ΠΟΪΡΠΙΟ f SSiÄMT niîi U «JU SPHiXIÏMAIflH ililmtebalmeipimuik tmtfmem mimmmm EïPOIlSÏXOKDBHIKOMIO H ΠΑΙΔΕΙΑ ΠΉΝΚΟΡΥΨΚ ΕπιχΕίρηαιακ Αράγρμμα Εκπαίδευσης KQI Αρχικής Επαγγβλμτικής Καιάριισης «Διεύρυνση Τριτβάθμιας Εκτταίδευσης- Παν. Στερεάς Ελλάδας ( )» MIS Δεκέμβρης 2005 Τελευταία ενημέρωση: Αύγυστς 2006

2 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές τη Βιιατρική Πίνακας Περιεχμένων 1 - Εισαγωγή Μεθδλγία Σκπιμότητα Απαιτήσεις - Ανάγκες - Πόρι Πεδί εφαρμγής..., Τμήμα και Ίδρυμα Χρήστες και Λειτυργία Πόρι Εξπλισμός Τηλεπικινωνιακή Υπδμή Χώρι Ανθρώπιν Δυναμικό Χρόνς Υλπίησης Οικνμικί Πόρι Άλλι Περιρισμί Διαδικτυακές Πύλες (Portal) Γενικά Δυνατότητες Περιεχόμεν - Πληρφρία (content) Εξατμίκευση (personalization) Παραμετρπίηση - Πρσαρμγή (customization) Ασφάλεια (security) Διαχείριση συνόδυ (session management) Πλήγηση (navigation) Αναζήτηση (search) Διαχείριση διάταξης σελίδας (layout management) Ενπίηση / Συσσώρευση πληρφριών (data Integration / aggregation) Δυνατότητα κλιμάκωσης/ επέκτασης (scalability) Βήθεια (help) Τύπι Portals Οριζόντια portals (horizontal portals) Κάθετα portals (vertical portals ή vortals) Enterprise Information Portals (EIP) Γνωστικά portals (Knowledge Portals) Portal, Portlets και περιφερειακά συστήματα Τεχνλγικά Πρότυπα 28 Σελίδα 2 από 65

3 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική 6 - Μντέλ Λειτυργίας Κατανμή Συστημάτων και Διαδικασιών Κεντρικό Σύστημα Ανεξάρτητα Υπσυστήματα Ανεξάρτητα Ομιγενή Υπσυστήματα Διαδικασίες Δημιυργίας και Λειτυργίας Πύλης Εγκατάσταση και Διαμόρφωση Υλικύ και Αγισμ/κύ Συστημάτων Παρχή Υπηρεσιών Υπδμής Εγκατάσταση και Διαμόρφωση Συστήματς Διαχείρισης Πύλης Εγκατάσταση και Διαμόρφωση Περιφερειακών Συστημάτων Δημιυργία Δμής Εικαστικών και Πρτύπων Δημιυργία Αρχικύ Περιεχμένυ Διαχείριση Χρηστών Ενημέρωση Περιεχμένυ Συντήρηση Συστήματς Επέκταση Συστήματς Αναλυτική Πρσέγγιση Δημιυργίας Συστήματς Σύστημα Διαχείρισης Πύλης (Portal Engine) Φυσική Αρχιτεκτνική Εφαρμγές-Λειτυργικότητα Διαχείριση Περιεχμένυ Πίνακας Ανακινώσεων Ημερλόγι Τυππιημένη Επικινωνία Κινόχρηστς Χώρς Εργασίας Χώρς Συζητήσεων Λίστες Ενημέρωσης μέσω Ηλεκτρνικής Αλληλγραφίας ( ) Δημσκπήσεις Ενεργί Σύνδεσμι Υπενθυμίσεις Γλωσσάρι Συχνές Ερωτήσεις Εγγραφή Διαχείριση Χρηστών Κατανάλωση και Παραγωγή Καναλιών Ειδήσεων Τηλε-εκπαίδευση Στατιστικά Στιχεία Χαρακτηριστικά Διαμόρφωσης Σύστημα ασφαλείας Περιεχόμεν Πρσέγγιση Υλπίησης Σελίδα 3 από 65

4 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική 8.1 Εργασίες Σχεδίαση συστήματς Πρσαρμγή Συστημάτων και Υλπίηση πρόσθετων στιχείων Εγκατάσταση - διαμόρφωση συστήματς Δημιυργία δμής και πρτύπων Εισαγωγή περιεχμένυ Εκπαίδευση Πιλτική λειτυργία Περίδς εγγύησης Χρνδιάγραμμα Αναφρές 53 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I. Portal Engines Εμπρικά Συστήματα Συστήματα Ελεύθερης Χρήσης (public domain/ open source) 55 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II. Πρσβασιμότητα διαδικτυακύ περιεχμένυ - ΑΜεΑ.. 57 II. 1. Πρσβασιμότητα και αναπηρίες σχετικές με την όραση Τύφλωση Μειωμένη Όραση Αχρωματψία /Δυσχρωματψία 59 IL2. Τεχνλγικά Βηθήματα 59 Π.3. Οδηγίες WAI (WAI Guidelines) Web Content Acessibility Guidelines User Agent Accessibility Guidelines. 61 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III. Διαδικτυακή Πύλη : Ορισμός 63 III. 1. Ενδεικτικί ρισμί τυ όρυ κατά την εμφάνιση τυ: 63 ΙΙΙ.2. Πρόσφατι ρισμί 64 IIL3. Σχετικί όρι 65 Σελίδα 4 από 65

5 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Πίνακας Σχημάτων Εικόνα 1: Διάταξη Καναλιών σε Portal 24 Εικόνα 2: Ενπίηση - Συσσώρευση Πληρφριών σε Portal 25 Εικόνα 3: Εσωτερική Δμή Εγκατάστασης Συστήματς 37 Εικόνα 4: Χρνδιάγραμμα εκτέλεσης έργυ 51 Σελίδα 5 από 65

6 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης 1 - Εισαγωγή Η παρύσα μελέτη εκπνείται στα ευρύτερα πλαίσια των εργασιών δημιυργίας υπδμής πληρφρικής και τηλεπικινωνιών για την κάλυψη των αναγκών τυ Τμήματς Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιϊατρική τυ Πανεπιστημίυ Στερεάς Ελλάδας. Στόχς της είναι να εκτιμήσει πρπτικές δημιυργίας ενός ισχυρύ και συνάμα ευέλικτυ συστήματς διαδικτυακής πρβλής και παρυσίας τυ τμήματς, τ πί θα έχει τη μρφή και τα χαρακτηριστικά μιας σύγχρνης διαδικτυακής πύλης. Στην κατεύθυνση αυτή, αφύ τεθύν ι κανόνες υπό τυς πίυς διερευνάται τ αντικείμεν, εκτιμάται η σκπιμότητα της δημιυργίας τυ συστήματς. Καθώς όμως η διαστασιπίηση τυ εγχειρήματς είναι βασική πρϋπόθεση για την εκτίμηση της σκπιμότητας τυ γίνεται ενδελεχής καταγραφή των αναγκών πυ είτε ήδη παρυσιάζνται είτε πρβλέπεται να εμφανιστύν κατά την πλήρη στελέχωση και λειτυργία τυ τμήματς και τις πίες καλείται να καλύψει τ σύστημα. Τα δμικά στιχεία (συστήματα και υπηρεσίες) τα πία πρσεγγιστικά θα απαρτίζυν την εν λόγω διαδικτυακή πύλη επίσης καταγράφνται και πστικπιύνται, ενώ η παράθεση μιας ενδεικτικής διαδικασίας υλπίησης βηθά στην κατανόηση τυ χρνικύ ρίζντα υλπίησης. Καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της μελέτης ι ανάγκες τυ αναθέτντς τμήματς παρυσιάζυν μεγάλη συνάφεια με αυτές των υπλίπων τμημάτων τυ ιδρύματς, γίνεται πρσπάθεια γενίκευσης με απώτερ στόχ την ικνμία πόρων υλπίησης και λειτυργίας. Σελίδα 6 από 65

7 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική 2 - Μεθδλγία Όπως και σε κάθε σχετική περίπτωση η εκπόνηση της παρύσας μελέτης βασίζεται σε πλύ μεγάλ βαθμό στην εμπειρία τυ μελετητή, η πία στην πρκείμενη περίπτωση δεν περιρίζεται στην ιδιότητα τυ σα Ειδικό Σύμβυλ της θεματικής περιχής της Πληρφρικής και των Τηλεπικινωνιών αλλά και σα χρήστη / απδέκτη των υπηρεσιών σχετικών συστημάτων στ χώρ της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Πέραν της εμπειρίας, απαιτύνται σημαντικές πληρφρίες από αξιόπιστες και ενημερωμένες επί τυ αντικειμένυ πηγές. Οι ενέργειες πυ εκτελύνται στα πλαίσια της μελέτης είναι ι παρακάτω: Καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης, η πία διεκπεραιώθηκε μέσα από επαφές και συνεντεύξεις ελεύθερης ρής καθώς στην παρύσα φάση δε διατίθενται ργανωμένες πληρφρίες της απαιτύμενης έκτασης για τ συγκεκριμέν θέμα, από τν αναθέτντα φρέα. Καταγραφή της αναμενόμενης κατάστασης, όπως αυτή αναμένεται να διαμρφωθεί κατά τ τέλς της φάσης δημιυργίας υπδμής τυ ιδρύματς, μέσα από τις ήδη καταγεγραμμένες και εν εξελίξει μελέτες και πρμήθειες αυτύ. Καταγραφή των αναγκών, η πία επιτεύχθηκε μέσα από συνεντεύξεις στελεχών, και η πία ξεπερνά τα χωρικά και θεματικά όρια τυ αναθέτντς Τμήματς αλλά πρσβλέπει και στη μελλντική κάλυψη των συνλικών αναγκών τυ ιδρύματς. Καταγραφή ελληνικής και διεθνύς εμπειρίας μέσω αναζήτησης και διερεύνησης σχετικών λύσεων στυς χώρυς της εκπαίδευσης, εντός Ελλάδς αλλά και στ εξωτερικό. Τεχνλγική αξιλόγηση μέσω αναζήτησης, διερεύνησης και αξιλόγησης τεχνλγικών πρσεγγίσεων και συστημάτων πυ βρίσκνται κάτω από ήδη υπάρχυσες διαδικτυακές πύλες σχετικής θεματλγίας. Κατάστρωση μντέλυ λειτυργίας της διαδικτυακής πύλης σαν λκληρωμέν πληρφριακό σύστημα απτελύμεν από υπλγιστικά συστήματα, τηλεπικινωνιακές υπδμές, ανθρώπιν δυναμικό και υπηρεσίες. Σελίδα 7 από 65

8 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Πλυδιάστατη αξιλόγηση των εναλλακτικών λύσεων (τεχνλγία, ικνμικό και χρνικό κόστς, επεκτασιμότητα, εφικτότητα κλπ). Καταγραφή πρσέγγισης υλπίησης τυ έργυ. Σημειώνεται ότι σε πλλές περιπτώσεις ι εναλλακτικές λύσεις είναι περισσότερες της μίας. Σε κάπιες από αυτές η μελέτη καταγράφει τις λύσεις με μεγάλη σαφήνεια, ενώ σε άλλες σκιαγραφεί τα χαρακτηριστικά τυς και αφήνει την τελική επιλγή για επόμεν στάδι της υλπίησης δείχνντας είτε ότι κάτι τέτι δεν έχει ιδιαίτερη σημασία σε αυτή τη φάση είτε ότι η συγκεκριμένη επιλγή εξαρτάται από εξωγενείς παράγντες. Σε άλλες περιπτώσεις επιλέγεται απλύτως συγκεκριμένη πρσέγγιση καθώς θεωρείται ότι είναι η μόνη πυ καλύπτει τις ανάγκες τυ ιδρύματς, με στόχ πάντα τη μεγιστπίηση τυ λόγυ φέλυς / κόστυς. Στα επόμενα κεφάλαια πρωθύστερα αναλύεται η σκπιμότητα της δημιυργίας της διαδικτυακής πύλης και στη συνέχεια παρατίθενται αναλυτικά στιχεία τα πία διατασιπιύν τ αντικείμεν. Η εκτενής πιτική και πστική ανάλυση πυ παρατίθεται καλύπτει τρεις τμείς : τν λειτυργικό (διαδικασίες και δμές) τν τεχνλγικό (συστήματα και σχετικές υπηρεσίες) τν εκτελεστικό (υλπίηση έργυ και λειτυργία) Τα απτελέσματα της μπρύν να χρησιμπιηθύν σαν είσδ σε επόμενες φάσεις τυ έργυ, όπως πχ η μελέτη εφαρμγής και κατά συνέπεια η καθεαυτύ υλπίηση τυ συστήματς της διαδικτυακής πύλης. Σελίδα 8 από 65

9 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική 3 - Σκπιμότητα Ο στόχς της μελέτης αυτής είναι να διερευνήσει τη σκπιμότητα αναφρικά με τη δημιυργία ενός σημείυ διαδικτυακής παρυσίας τυ τμήματς Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική τυ Πανεπιστημίυ Στερεάς Ελλάδας τ πί στ εξής αναφέρεται σα «διαδικτυακή πύλη». Στις αμέσως επόμενες παραγράφυς παρατίθεται έκθεση της σκπιμότητας τυ έργυ, ενώ ι λεπτμέρειες των διαφόρων στιχείων πυ δηγύν σε αυτή αναλύνται στα επόμενα κεφάλαια. Ορισμός Καταρχήν θα πρέπει να ριστεί τι είναι η διαδικτυακή πύλη η πία θα εξεταστεί στα πλαίσια αυτής της μελέτης. Πέραν από τ να την ρίσυμε σαν ένα σημεί έναρξης της πλήγησης (βλέπε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III), εδώ μας ενδιαφέρει περισσότερ στόχς τυ στ περιβάλλν τυ εξεταζόμενυ ιδρύματς / τμήματς, πίς συνψίζεται στα παρακάτω: Παρχή πληρφόρησης πρς κάθε ενδιαφερόμεν. Φιτητές, στελέχη, μέλη, επισκέπτες κλπ θα μπρύν να αντλύν τις πληρφρίες πυ χρειάζνται μέσω της διαδικτυακής επαφής τυ συστήματς. Πρβλή τυ Τμήματς / Ιδρύματς μέσω τυ διαδικτύυ, συμβάλλντας έτσι στη δημιυργία της εικόνας μιας σύγχρνης εκπαιδευτικής ντότητας. Δημιυργία ενός εργαλείυ υπστήριξης συνεργασίας και συμπλήρωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, στ βαθμό πυ αυτό μπρεί να αντιμετωπιστεί στα πλαίσια μίας τυπικής διαδικτυακής πύλης. Σε πρηγύμενες περιόδυς ι διαδικτυακί τόπι απτελύσαν περιχές μνόδρμης πληρφόρησης και πρβλής. Μια σύγχρνη διαδικτυακή πύλη όμως είναι κάτι πλύ περισσότερ καθώς δίνει τη δυνατότητα στν επισκέπτη να αλληλεπιδράσει με τ σύστημα και να γίνει ενεργό μέλς τυ. Εργαλεία και πληρφρίες με τη συμμετχή τυ επισκέπτη συνθέτυν ένα ζωντανό περιβάλλν όπυ τα μέλη-επισκέπτες μπρύν να ανταλλάξυν υλικό, απόψεις, να πληρφρήσυν και να πληρφρηθύν. Μέσω αυτύ τυ λκληρωμένυ εξατμικευμένυ περιβάλλντς δίνεται η δυνατότητα στα μέλη της εκπαιδευτικής ακαδημαϊκής κινότητας να επικινωνήσυν με τυς εκπαιδευόμενυς και να τυς στηρίξυν, ενώ ι ίδιι υπστηρίζνται στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σελίδα 9 από 65

10 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Οργάνωση Η ύπαρξη διαδικτυακής παρυσίας είναι εύκλ να δειχτεί ότι απτελεί εκ των ύκ άνευ στιχείων ενός πανεπιστημιακύ ιδρύματς και των τμημάτων αυτύ. Και ως πρς την πρβλή αλλά και ως πρς την υπστήριξη της επικινωνίας, απτελύν τα κυριότερα μέσα ενημέρωσης τυ κινύ και η αναγκαιότητα τυς δεν αμφισβητείται. Η πρσέγγιση των αυτόνμων διαδικτυακών τόπων ανά ντότητα (όπως τμήμα ή ακόμα και ερευνητική μνάδα) είναι η επικρατύσα πρσέγγιση όπως μπρεί κανείς να επαληθεύσει εύκλα εξετάζντας τυς διαδικτυακύς τόπυς των απανταχύ πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ανεξάρτητα φήμης ή μεγέθυς. Η έμφυτη τάση των ακαδημαϊκών για ανεξαρτησία, ι συνήθως χαλαρί κανόνες πυ εφαρμόζνται στ αντικείμεν από τυς ίδιυς τυς φρείς αλλά και ι ελάχιστες απαιτήσεις κεντρικής διαχείρισης και συντνισμύ είναι ι κύριι παράγντες πυ δηγύν σε αυτή την πρσέγγιση. Η συγκεκριμένη πρσέγγιση όμως παρυσιάζει ρισμένα πλύ σημαντικά μεινεκτήματα, καθώς: Απτυγχάνει να δώσει μιμρφία στ πρόσωπ πυ παρυσιάζει η υψηλότερυ επιπέδυ ντότητα (πανεπιστήμι) στυς ενδιαφερόμενυς. Απτυγχάνει να πετύχει συγκέντρωση της πληρφρίας και ενδιαφερόμενς καταφεύγει σε διάφρες πηγές για να πετύχει τ στόχ τυ. Ανεβάζει τ κόστς κτήσης και λειτυργίας καθώς δε γίνεται διαμιρασμός πόρων και μειώνει τις ευκαιρίες για δημιυργία πρηγμένων υπηρεσιών. Είναι πλύ συχνό σε τέτιες πρσεγγίσεις ι διδάσκντες, ι ερευνητικές μάδες ή τα εργαστήρια να ακλυθύν πρόχειρες ή ad-hoc μεθόδυς για εξυπηρέτηση των εκπαιδευτικών τυς αναγκών, με απτέλεσμα: Οι ίδιι ι διδάσκντες δαπανύν χρόν ώστε να μρφπιήσυν και δμήσυν την παρυσίαση τυ υλικύ τυς και να εξυσιδτήσυν την πρόσβαση σε αυτό, απαιτώντας μια γνώση επί τεχνικών θεμάτων ενδεχμένως άσχετων με τ αντικείμεν τυς. Οι φιτητές έχυν να αντιμετωπίσυν διαφρετικές διεπαφές ανάλγα με τ διδάσκντα. Δημιυργύνται πρόσθετες επιβαρύνσεις διαχείρισης και συχνά τυπικές ευκλίες / απαιτήσεις δεν πρσφέρνται / καλύπτνται καθόλυ (όπως πχ ενιαία ταυτπίηση και εξυσιδότηση, ιστρικότητα στιχείων κλπ) Σελίδα 10 από 65

11 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Τα απτελέσματα της διαδικασίας αυτής μπρεί εύκλα να εντπίσει φυσικά και σε ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η αναγνώριση των πρβλημάτων πυ παρυσιάζει η πρσέγγιση αυτή αλλά και των ευκλιών πυ πρσφέρει η «αυτνόμηση» των διαφόρων νττήτων δηγεί εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας να ενπιύν τα διαδικτυακά τυς πρόσωπα χωρίς όμως να επιβάλλυν την ενπίηση αυτή σα μνόδρμ καθώς κάτι τέτι θα απαιτύσε τεράστιες ενέργειες υπστήριξης και μετάπτωσης. Εξετάζντας σημαντικά ιδρύματα τυ εξωτερικύ βρίσκει κανείς ότι σε γενικές γραμμές η πλιτική είναι αντίστιχη: Ενιαία συνλική παρυσία τυ ιδρύματς. Μερική ενιαία παρυσίαση των επιμέρυς νττήτων η πία μπρεί να στεγάζεται κάτω από τν ίδι τόπ ή να αυτνμείται εντελώς και να ακλυθεί κάπια αισθητική μιμρφία, πία συχνά απσυγχρνίζεται. Αυτόνμη παρυσία τυ μεγαλύτερυ μέρυς των υπ-νττήτων τυς σε διάφρυς βαθμύς πυ ξεκινά από τ τμήμα και φτάνει ως τη μνάδα. Η παρύσα μελέτη κινείται στα πλαίσια τυ Τμήματς, ως εκ τύτυ δεν απτελεί κύρι μέλημα της η αντιμετώπιση των αναγκών τυ ιδρύματς συνλικά. Καθώς όμως εκτιμάται ότι ικνμία κλίμακας μπρεί να επιτευχθεί αν υιθετηθεί μια πλατφόρμα και κάπιες αρχές για τ σύνλ τυ ιδρύματς, παρακάτω πρσπαθεί να καταγράψει και αξιλγήσει μια διαδικτυακή πύλη η πία τυλάχιστν τεχνλγικά θα μπρύσε να αναπαραχθεί για όλα τα επιμέρυς τμήματα πρσφέρντας έτσι την επιθυμητή αυτνμία της μνάδας. Αυτό είναι και σε συμφωνία με τυς κανόνες χρηματδότησης της πηγής πυ έχει δεσμευθεί για τ σκπό αυτό. Τεχνλγίες Τεχνλγικά εξετάζντας τυς ισττόπυς άλλων ιδρυμάτων και τμημάτων βρίσκυμε και τις δύ παρακάτω πρσεγγίσεις, με γενικό κανόνα ι περισσότερες να βρίσκνται στην πρώτη μρφή, ι πι σύγχρνες όμως στη δεύτερη: Στατικί ιστότπι HTML ελάχιστα έως καθόλυ υπστηριζόμενι από δυναμικό περιεχόμεν / δμή με τις πρσωπικές σελίδες να αναρτώνται σε τυπικύς ηλεκτρνικύς απθηκευτικύς χώρυς (home directories). Δυναμικί ιστότπι βασιζόμενι σε κάπια πλατφόρμα διαδικτυακής πύλης με ένα σύνλ εργαλείων. Σελίδα 11 από 65

12 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Τ χαρακτηριστικό ότι η δεύτερη μρφή δεν απαγρεύει την πρώτη είναι ένας ακόμα λόγς για τν πί πρτείνεται στην παρύσα η υλπίηση μιας σύγχρνης διαδικτυακής πύλης για τις ανάγκες τυ τμήματς. Και στις δύ περιπτώσεις κάπιες ανάγκες παραμένυν ίδιες: Αισθητικός πρσδιρισμός Κατάστρωση δμής Δημιυργία αρχικύ περιεχμένυ Στην περίπτωση της πύλης, θα πρέπει επιπρόσθετα όμως να συμπεριληφθύν και διαμρφωθύν ι συνιστώσες πυ θα τη στηρίζυν και απαρτίζυν ενώ πρόσθετη μέριμνα θα πρέπει να δθεί στυς κανόνες εξυσιδότησης και πρόσβασης. Σαν αντάλλαγμα θα πρσφέρει πρόσθετα εργαλεία για συνεργασία και διάχυση της πληρφρίας, όπως αυτά αναφέρνται παρακάτω και πλύτιμα χαρακτηριστικά εξατμίκευσης τα πία δυνητικά θα την δηγήσυν στ να καταστεί η εναρκτήρια σελίδα των άμεσα ενδιαφερμένων στ διαδίκτυ, αυξάνντας τ εσωτερικό όφελς από τη δημιυργία τυ ισττόπυ. Στη συνέχεια τ κόστς συντήρησης και διαχείρισης αν και υψηλότερ από ενός στατικύ ισττόπυ αντισταθμίζεται από την ικνμία χρόνυ και τις ευκλίες πυ πρσφέρνται στυς χρήστες τυ, διδάσκντες, διδασκόμενυς και διαχειριστές. Παρά τα αρχικά απθαρρυντικά στιχεία λόγω των αυξημένων τεχνλγικά και λειτυργικά πρδιαγραφών, η πραγματική διαφρά της επένδυση της δημιυργίας της διαδικτυακής πύλης έναντι ενός στατικύ ισττόπυ είναι υσιαστικά μικρή. Ο λόγς είναι ότι σήμερα, όπως καταδεικνύεται παρακάτω, υπάρχει μια τεράστια γκάμα συστημάτων ανιχτύ κώδικα τα πία καλύπτυν όλες τις απαιτήσεις πυ παρακάτω αναφέρνται. Τ κόστς παραμένει ως πρς τα στιχεία πυ πραναφέρθηκαν πλην όμως αυτό είναι μη απφευκτό. Οικνμική Διάσταση - Χρηματδότηση Η αρχική δημιυργία της διαδικτυακής πύλης, η πία εκτιμάται στην περιχή των 30 έως δε θα επιβαρύνει τν πρϋπλγισμό τυ τμήματς. Η εκτέλεση τυ συγκεκριμένυ έργυ, τ πί θα απτελέσει πάγι στιχεί τυ τμήματς και δυνητικά τυ ιδρύματς έχει ήδη ενταχθεί στ ΕΠΕΑΕΚ II. στην πρόσκληση «ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ », μέτρ 2.2, ενέργεια 2.2.2, κατηγρία πράξεων β. Τ έργ όπως εδώ περιγράφεται είναι σε απόλυτη Σελίδα 12 από 65

13 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική συμφωνία με τις κατευθύνσεις της πρόσκλησης καθώς αντικείμεν τυ είναι αυτό της δημσιότητας και διάχυσης απτελεσμάτων και όχι μόν, καθώς με τη λειτυργικότητα πυ πρτείνεται μπρεί να πρσφέρει ένα εργαλεί στήριξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά και εργαλεί πρς υπστήριξη της γραμματείας και των εργαστηρίων τυ τμήματς. Κίνδυνι Οι τεχνλγίες και λειτυργίες πυ περιγράφνται παρακάτω θεωρύνται σήμερα αρκετά κινές, με απτέλεσμα να μη θέτυν τεχνλγικά κάπι κίνδυν ως πρς την υλπίηση τυ έργυ. Η βιωσιμότητα όμως τυ εγχειρήματς θα εξαρτηθεί σε μεγάλ βαθμό ργανωτικές επιλγές πυ θα γίνυν και λιγότερ από τις τεχνλγικές. Και σε επίπεδ τμήματς αλλά και σε επίπεδ ιδρύματς θα απαιτηθεί η πρώθηση κατευθυντήριων γραμμών ι πίες θα πρωθύν την εκμετάλλευση της διαδικτυακής πύλης από τυς ενδιαφερόμενυς, φιτητές και διδάσκντες, αναδεικνύντας τα φέλη της. Η τεχνλγική της επιτυχία, εξαρτάται από πλήθς παραγόντων όπως τη χρηστικότητα πυ θα πρσφέρει τελικά, την πληρότητα της πληρφρίας και των εργαλείων πυ θα λκληρώννται σε αυτή, τη δυνατότητα της να κλιμακωθεί ώστε να αντιμετωπίσει τις ανάγκες τυ τμήματς ή ιδρύματς καθώς αυτό θα αναπτύσσεται και τέλς την επιλγή τεχνλγίας και πλατφόρμας η πία θα εξελίσσεται για ένα επαρκές διάστημα. Όλα τα παραπάνω πρσδιρίζνται πστικά και πιτικά στα επόμενα κεφάλαια μέσα από την παράθεση μιας σειράς ενδεχόμενων πρσεγγίσεων και την επιλγή κάπιων κατευθυντήριων αξόνων για τη μελλντική εκτέλεση τυ έργυ της δημιυργίας Διαδικτυακής Πύλης. Σελίδα 13 από 65

14 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Πανεπιστήμι Στερεός Ελλάδας 4 - Απαιτήσεις - Ανάγκες - Πόρι Στις επόμενες παραγράφυς καταγράφνται ι απαιτήσεις / ανάγκες πυ τίθενται ή πρβλέπνται και ι πόρι πυ διατίθενται για τη δημιυργία της αναφερόμενης διαδικτυακής πύλης. Περιρισμί και πρπτικές επίσης παρατίθενται. 4.1 Πεδί εφαρμγής Στα πλαίσια της χρήσης τυ συστήματς εξετάζυμε όλ τ πεδί εφαρμγής τυ τ πί αναφέρεται και στ «φυσικό» χώρ εφαρμγής αλλά και στη λειτυργική εστίαση τυ συστήματς, κάτι τ πί δεν είναι απόλυτα πρφανές από τν ρισμό της μελέτης Τμήμα και Ίδρυμα Αρχικά θεωρείται ότι τ έργ της διαδικτυακής πύλης έχει σα χώρ εφαρμγής τ αναθέτν Τμήμα τυ Πανεπιστημίυ Στερεάς Ελλάδας και ι ανάγκες αυτύ βρίσκνται κατά κύρι λόγ στ στόχαστρ αυτής. Εξέταση όμως των πρπτικών πυ ανίγνται και των μελλντικών αναγκών τυ Ιδρύματς, μας δείχνει ότι αυτή δε θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με απόλυτη ανεξαρτησία από τα υπόλιπα τμήματα καθώς κάτι τέτι κάθε άλλ παρά βέλτιστη εκμετάλλευση των πόρων θα απτελύσε. Η πρπτική της συλλγικής αντιμετώπισης των αναγκών τυ ιδρύματς από την άλλη πλευρά δεν είναι δυνατή καθώς δεν υπάρχει εκ των συνλική μελλντική εικόνα τυ. Επίσης η αναμνή κατάστρωσης ενός συνλικύ πλάνυ θα δηγύσε σε καθυστέρηση της υλπίησης ακόμα και για τ αναθέτν Τμήμα. Με βάση αυτά η μελέτη αναγνωρίζει: την αναμενόμενη διαφρπίηση τυ κάθε σημείυ εφαρμγής (Τμήμα) σε διάφρα επίπεδα, την μιγένεια σε επίπεδ υπδμής, τις σταθερές ανάγκες ανεξαρτήτως πεδίυ εφαρμγής τις κλιμακύμενες, σύμφωνα με την επέκταση εφαρμγής και χρήσης, ανάγκες. Η πρσέγγιση υλπίησης πυ θα παρυσιαστεί καλύπτει τη δημιυργία στιχείων επαναχρησιμπιήσιμων από κάθε χώρ εφαρμγής και επιτρέπει τη διαμόρφωση Σελίδα 14 από 65

15 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική εξειδίκευσης σε κάθε έναν από αυτύς. Επίσης πρβλέπει την επέκταση εξειδίκευσης για την κάλυψη αναγκών πυ θα παρυσιάζνται σε συγκεκριμένυς χώρυς εφαρμγής η πία θα μπρεί επιλεκτικά να διαχέεται και στυς υπόλιπυς Χρήστες και Λειτυργία Όπως ήδη αναφέρθηκε κύρις στόχς τυ συστήματς είναι η παρχή πληρφριών πρς τυς επισκέπτες τυ. Η πληρφρία αυτή μπρεί να περιλαμβάνει (όχι περιριστικά): Τπγραφικά στιχεία (θέση, πρόσβαση κλπ). Στιχεία επικινωνίας. Δμή (Ίδρυμα / Σχλή / Τμήμα / Τμέας κλπ). Πρόγραμμα σπυδών. Ωρλόγι πρόγραμμα. Ανθρώπιν δυναμικό. Δραστηριότητες φρέα σε γενικό και ειδικό επίπεδ, 'με θέματα έρευνα, εκπαίδευση κλπ. Ανακινώσεις. Ειδικότερα ι εκπαιδευόμενι μπρύν να εντπίζυν πρόσθετη πληρφρία όπως: Εσωτερικές ανακινώσεις. Εκπαιδευτικό υλικό. Επιπρόσθετα ι τελευταίι θα μπρύσαν: Να διεκπεραιώνυν διάφρες τυπικές διαδικασίες μέσω της διαδικτυακής πύλης, όπως πχ υπβλή δηλώσεων μαθημάτων και έλεγχς βαθμλγίας. Να αλληλεπιδρύν με τυς διδάσκντες αλλά και μεταξύ τυς μέσω χώρων συζητήσεων. Οι διδάσκντες από την άλλη πλευρά θα πρέπει να μπρύν να υπστηρίζυν την εκπαιδευτική τυς δραστηριότητα μέσω εξειδικευμένων υπ-χώρων πυ θα, αναφέρνται στ αντικείμεν της διδασκαλίας τυς (μάθημα και θεματική περιχή). Σελίδα 15 από 65

16 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Οι ερευνητές τυ συστήματς θα πρέπει να μπρύν να υπστηρίξυν τη δραστηριότητα τυς μέσω πρσωπικών χώρων ανάρτησης εργασιών και υλικύ για δημόσια ή εμπιστευτική πρόσβαση. Η επικινωνία μέσω των τυπικών λιστών ηλεκτρνικής αλληλγραφίας απτελεί μία από τις βασικές δυνατότητες πυ θα πρέπει να πρσφέρει τ σύστημα και για εσωτερική χρήση αλλά και για μελλντική στήριξη εξωστρεφών εργασιών τυ τμήματς/ ιδρύματς. Καθώς τ ίδρυμα διανύει τα πρώτα στάδια της ζωής τυ με απτέλεσμα ι ανάγκες τυ να υπόκεινται σε συνεχή αναθεώρηση, αλλά και λόγω της παρατηρύμενης ανάγκης αναδόμησης διαδικτυακών χώρων καθώς ι απαιτήσεις και ι συνήθειες των χρηστών μεταβάλλνται, παρυσιάζεται η ανάγκη αναδιαμόρφωσης της πύλης ώστε αυτή να αντικατπτρίζει την τρέχυσα εικόνα τυ τμήματς / ιδρύματς, ωθώντας σε ένα δυναμικό περισσότερ παρά στατικό σύστημα. Τέλς η ίδια η λειτυργία τυ συστήματς και ι ανάγκες πυ αυτό δημιυργεί (όπως πχ περιρισμύ πρόσβασης) δημιυργύν απαιτήσεις διαχειριστικών λειτυργιών όπως συντήρηση συστήματς, διαμόρφωση συστήματς, διαχείριση χρηστών κλπ. Τα παραπάνω μας δημιυργύν τέσσερις λγικές μάδες χρηστών: Επισκέπτες ι πίι πρσπελαύνυν τ σύστημα για την άντληση πληρφριών ι πίες αναρτώνται σε σημεία δημόσια πρσβάσιμα από τυς άλλυς χρήστες τυ συστήματς. Φιτητές ι πίι πρσπελαύνυν τ σύστημα για άντληση πληρφριών και ταυτόχρνα αλληλεπιδρύν με αυτό και με άλλυς χρήστες μέσω αυτύ. Μέλη, όπως πχ διδάσκντες και ειδικό πρσωπικό, τα πία έχυν τη δυνατότητα τρφδότησης τυ συστήματς με πληρφρίες. Διαχειριστές / χειριστές, ι πίι πρσαρμόζυν τα χαρακτηριστικά και δεδμένα ασφαλείας, αλλάζυν τη δμή και τα στιχεία τυ συστήματς κλπ Σε κάθε υπκατηγρία πλην της δημόσιας πρόσβασης θα υπάρχυν εσωτερικές διαβαθμίσεις πρόσβασης σε λειτυργικότητα τυ συστήματς. Ομαδπιημένες ι γενικές κατηγρίες λειτυργικότητας πυ καταγράφνται είναι: Δημιυργία και διαχείριση δμής διαδικτυακύ τόπυ. Ανάρτηση και πρσπέλαση περιεχμένυ σε διάφρες ψηφιακές μρφές. Σελίδα 16 από 65

17 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Οργάνωση περιεχμένυ και πληρφρίας σε χώρυς και ενότητες. Χώρι συζητήσεων. Διαχείριση χρηστών και ρόλων. Διεπαφή με εξωτερικά συστήματα (διαχείριση γραμματειών, φιτητλόγι κλπ). 4.2 Πόρι Πλύ σημαντικό στιχεί για τν πργραμματισμό υλπίησης τυ συστήματς απτελεί η καταγραφή και εκτίμηση των πόρων πυ διατίθενται για αυτή. Οι πόρι είναι: Εξπλισμός (λγισμικό και υλικό). Τηλεπικινωνιακή υπδμή. Χώρι. Ανθρώπιν δυναμικό. Χρόνς εκτέλεσης. Οικνμικί πόρι. Παρά την πρφανή επικάλυψη διαφόρων κατηγριών πόρων, αναφέρνται όλες λόγω τυ ότι κάθε μία παρυσιάζει ειδικής φύσης περιρισμύς και χαρακτηριστικά ενώ η αντικατάσταση της μίας από κάπια άλλη δεν είναι πάντα ύτε πρφανής ύτε δυνατή: πχ χρόνς εκτέλεσης δεν μπρεί να μεταφραστεί πάντα σε ανθρώπιν δυναμικό ή ικνμικύς πόρυς κλπ Εξπλισμός Αναφρικά με τν εξπλισμό πυ διατίθεται για τη φιλξενία της διαδικτυακής πύλης δεν υπάρχυν συγκεκριμένα υπλγιστικά συστήματα τα πία θα χρησιμπιηθύν, ενώ τ ίδι ισχύει και για τ λγισμικό συστήματς τ πί θα φέρυν αυτά. Αυτό δυστυχώς δηγεί στην ανάγκη να περιγραφεί παρακάτω η διαδικτυακή πύλη με πι αόριστυς όρυς και να γίνει εκτίμηση της εκμετάλλευσης συγκεκριμένων συστημάτων λγισμικύ για τα περισσότερ πιθανά σενάρια απόκτησης εξπλισμύ / λγισμικύ συστήματς. Ενδεικτικά ι τρεις πι πιθανές λύσεις είναι: Σελίδα 17 από 65

18 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακή ς πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Πλατφόρμα υλικύ / λγισμικύ βασισμένη σε τεχνλγίες και λγισμικό τύπυ Intel / Microsoft. Πλατφόρμα υλικύ / λγισμικύ βασισμένη σε υλικό πυ να υπστηρίζει λγισμικό συστήματς ανιχτύ κώδικα (πχ x86/linux). Πλατφόρμα υλικύ / λγισμικύ άλλυ κατασκευαστή (Sun / Solaris) Τηλεπικινωνιακή Υπδμή Η τηλεπικινωνιακή υπδμή αφρά στη διασύνδεση των συστημάτων με τυς τελικύς χρήστες μέσω διαδικτύυ αλλά και μεταξύ τυς όταν αυτά βρίσκνται απμακρυσμένα χωρικά. Πρφανώς δε θεωρείται τηλεπικινωνιακή υπδμή η τπική δικτύωση η θεωρείται δεδμένη και κατ' ελάχιστ Ethernet lombps, γνωρίζντας ότι ι η καλωδιακή υπδμή θα βρίσκεται στην περιχή loo/looombps και τα στιχεία δικτύυ (ενεργητικά και παθητικά) κατ 7 ελάχιστ σε ρυθμό loombps. Η τηλεπικινωνιακή υπδμή δεν είναι ακόμα γνωστή με απόλυτα μεγέθη. Λόγω της κατανμής των χώρων τυ ιδρύματς σε διάφρες γεωγραφικές περιχές μεγάλη σημασία έχει και η εσωτερική διασύνδεση των φυσικών χώρων αλλά και η διασύνδεση αυτών με τ διαδίκτυ. Εκτιμάται ότι ι ανάγκες πυ θα δημιυργηθύν από τη διαδικτυακή πύλη και τις άλλες υπηρεσίες πυ αναπτύσσνται θα απαιτήσυν αλληλεπίδραση χρηστών με τα συστήματα μέσω των αναφερόμενων τηλεπικινωνιακών συνδέσεων θα ωθήσυν στην τελική πστικπίηση των μεγεθών, η πία βέβαια θα μπρεί να αναπρσαρμόζεται συν τω χρόνω Χώρι Όπως ήδη αναφέρθηκε τ ίδρυμα είναι εξ 7 ρισμύ χωρικά διασπαρμέν, αν και στην παρύσα φάση μόν δύ πυρήνες τυ έχυν καλά καθριστεί. Η υπδμή τυ αναθέτντς Τμήματς έχει καθριστεί και δε θέτει κάπι περιρισμό στ σύστημα της διαδικτυακής πύλης. Πέραν αυτύ όμως, η κατανμή των χώρων δίνει μια ιδιαίτερη σημασία στα Τμήματα από τη σκπιά της τεχνλγίας της διαδικτυακής πύλης και των περί αυτήν διαδικασιών. Ο λόγς είναι ότι πρωθείται ργανωτικά και λειτυργικά η δημιυργία ενός κατανεμημένυ συστήματς διαδικτυακής παρυσίας η πία παράλληλα υπστηρίζει την καλή απόδση τυ και εξασφαλίζει την αυτνμία των τμημάτων στα πλαίσια τυ επιθυμητύ. Σελίδα 18 από 65

19 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Ανθρώπιν Δυναμικό Τ ανθρώπιν δυναμικό πυ θα διαχειριστεί και υπστηρίξει τη διαδικτυακή πύλη αυτή τη στιγμή δεν πρδιαγράφεται, όμως εκτιμάται ότι, δεδμένης της φύσης τυ ιδρύματς ι παρακάτω κατηγρίες θα επωμιστύν τ βάρς των διαφόρων διαδικασιών: Υπεύθυνς διαδικτυακής πύλης: θα πρέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από τα μέλη ΔΕΠ τυ Τμήματς / Ιδρύματς και θα απτελεί τν κύρι λήπτη απφάσεων σχετικά με τη στρατηγική και κατεύθυνση της λειτυργίας της διαδικτυακής πύλης Πρσωπικό υπστήριξης λειτυργίας πύλης: αναφέρεται στα στελέχη εκείνα τυ ιδρύματς τα πία θα πρέρχνται από τ πρσωπικό υπστήριξης λειτυργίας δικτύυ και θα αναλάβυν τις γενικές διαδικασίες συντήρησης της διαδικτυακής πύλης ως ένα από τα πληρφριακά συστήματα πυ απτελύν την υπδμή τυ Τμήματς / Ιδρύματς. Ομάδα συντήρησης και ενημέρωσης πύλης: πρόκειται για μια δυναμική μικτή μάδα εργασίας από μέλη ΔΕΠ, στελέχη και φιτητές η πία θα αναλαμβάνει κατά περίπτωση τη δημιυργία ή μεταβλή τμημάτων της πύλης πρσθήκη λειτυργικότητας κλπ. Διδάσκντες: Οι διδάσκντες έχυν ένα ξεχωριστό ρόλ καθώς θα είναι αυτί πυ θα πρετιμάζυν τ υλικό πυ θα αναρτάται σε μεγάλ μέρς της Πύλης, αυτό δηλαδή πυ αφρά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ερευνητές: ι ερευνητές επίσης απκτύν ένα σημαντικό ρόλ καθώς θα είναι αρμόδιι για την πρβλή των δραστηριτήτων τυς μέσω της πύλης. Πρσωπικό γραμματειακής υπστήριξης: από τ στελεχιακό δυναμικό τυ ιδρύματς με ρόλ στην ενημέρωση κυρίως των στατικών πληρφριών της πύλης, διαχείριση των ανακινώσεων κλπ Χρόνς Υλπίησης Χρνδιάγραμμα εκτέλεσης τυ έργυ δε δίνεται ρητά πλην όμως είναι επιθυμητό τ σύστημα να βρίσκεται σε πλήρη λειτυργία με την έναρξη της επόμενης ακαδημαϊκής περιόδυ, ήτι Στ σχέδι αυτό θα πρέπει να συνυπλγιστύν ι αναγκαίες πρμήθειες υπδμής και υπηρεσιών ι πίες θα πρέπει να λκληρωθύν Σελίδα 19 από 65

20 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική πριν την έναρξη υλπίησης και στη συνέχεια ενεργπίησης της διαδικτυακής πύλης Οικνμικί Πόρι Οι ικνμικί πόρι πυ διατίθενται για την υλπίηση της διαδικτυακής πύλης δεν είναι απόλυτα πρκαθρισμένι. Εικάζεται ότι η ανάγκη για χρηματδότηση δημιυργίας της πύλης θα βρίσκεται στην περιχή των καλύπτντας τις ανάγκες τυ τμήματς και στη συνέχεια μικρότερα πσά θα καλύπτυν τις ανάγκες των νέων τμημάτων καθώς αυτά θα πρκύπτυν. Στ συγκεκριμέν πσό εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνεται βασικός εξπλισμός λειτυργίας της διαδικτυακής πύλης, ενώ βασικός δικτυακό και τηλεπικινωνιακός εξπλισμός και ι σχετικές υπηρεσίες θα πρσφέρνται από τ ίδρυμα. Είδς Πσό 1 1. Μελέτη εφαρμγής Υπλγιστικό σύστημα και λγισμικό συστήματς Εγκατάσταση και διαμόρφωση διαδικτυακής πύλης λγισμικύ ανιχτύ κώδικα και συναφών συνιστωσών, (ενδεχόμενη απόκτηση πρόσθετων εμπρικών συνιστωσών) Αισθητικός πρσδιρισμός Δόμηση και αρχικό περιεχόμεν Υπστήριξη ΣΥΝΟΛΟ Οι εκτιμήσεις 3-5 περιέχυν περιθώρι ασφαλείας. Σελίδα 20 από 65

21 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική 4.3 Άλλι Περιρισμί Σε αυτή τη φάση δεν καταγράφηκαν ιδιαίτερι πστικί ή πιτικί περιρισμί ως πρς την υλπίηση τυ συστήματς πλην αυτών πυ συνδένται με τα επίπεδα πρόσβασης και εξυσιδότησης πρόσβασης στ σύστημα. Πέραν αυτύ όμως αναμένεται χωρίς να δηλώνεται αυστηρά πστικά ότι τ σύστημα θα παρυσιάζει την απαραίτητη απόδση πάνω από την υπδμή πυ θα πρσφερθεί ώστε να είναι δυνατή η διαδραατική χρήση τυ, ενώ η χρηστικότητα τυ θα πρέπει να κυμαίνεται στα επίπεδα των αντίστιχων διαδικτυακών τόπων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων χωρίς να απαιτείται η πρσφυγή σε εξεζητημένες πρσεγγίσεις. Σε περιπτώσεις πυ ι τεχνλγίες και η υπδμή της κλίμακας τυ έργυ απαιτύν παραβίαση των παραπάνω 2 αυτό θα πρέπει να τεκμηριώνεται επαρκώς. 2 Π.χ. η χρήση τυ συστήματς για διαχείριση περιεχμένυ δημιυργεί μεγάλες απαιτήσεις ταχύτητας πρόσβασης ι πίες σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ενδεχμένως να μη συμβαδίζυν με τη διαδραστική χρήση. Σελίδα 21 από 65

22 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική 5 - Διαδικτυακές Πύλες (Portal) Πριν πρχωρήσυμε στην πρσέγγιση μας για την υλπίηση μιας «Πύλης» θα δώσυμε μερικά εισαγωγικά στιχεία τα πία απσκπύν στ να μεταφέρυν στν αναγνώστη την αίσθηση τυ τι ακριβώς είναι μια τέτια Πύλη (Portal). 5.1 Γενικά Με τν όρ «Πύλη» (portal), αναφερόμαστε σε ένα διαδικτυακό τόπ, πίς συχνά απτελεί σημεί εκκίνησης για τυς χρήστες τυ δρώντας ως είσδς στ world wide web. Ένα portal παρέχει στν χρήστη πρόσβαση, μέσω τυ φυλμετρητή (browser), σε χρήσιμη σε αυτόν πληρφρία, ανεξάρτητα από την πρέλευση της και τ πως κατασκευάστηκε. Ένα λειτυργικό portal έχει ως στόχ την παρυσίαση της σωστής πληρφρίας στν σωστό χρήστη, έγκαιρα και με τν τρόπ πυ χρήστης επιθυμεί. Ένα portal παρέχει στν χρήστη πρόσβαση μέσω τυ web-browser σε χρήσιμη σε αυτόν πληρφρία, ανεξάρτητα από την πρέλευση της και τ πως κατασκευάστηκε, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις στχεύει να απτελεί σημεί εκκίνησης για τυς χρήστες τυ δρώντας ως είσδς στ world wide web. 5.2 Δυνατότητες Η διαφρά ενός portal από ένα συμβατικό web site είναι ότι ένα portal ενσωματώνει τις περισσότερες από τις παρακάτω δυνατότητες, ενώ ένα site τ πλύ μερικές: Περιεχόμεν - Πληρφρία (content) Τ περιεχόμεν πρέπει να είναι κατάλληλ και σχετικό, δηλαδή να έχει γίνει πρσεκτική επιλγή πηγών πληρφόρησης και να μην υπάρχει περιττή πληρφρία πυ απτελεί χάσιμ χρόνυ για τν χρήστη. Η σωστή επιλγή πληρφρίας παράγει γνώση Εξατμίκευση (personalization) Η δυνατότητα τυ portal να παρέχει περιεχόμεν σχετικό με τν χρήστη εκμεταλλευόμεν τ πρφίλ τυ. Πα παράδειγμα, μια ερευνητική μάδα ενδιαφέρεται για τις τελευταίες εξελίξεις στ πεδί της ερευνάς της, ενώ η ίδια πληρφρία ίσως να μην έχει ενδιαφέρν για άλλυς χρήστες. Σελίδα 22 από 65

23 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Παραμετρπίηση - Πρσαρμγή (customization) Ενώ η εξατμίκευση αναφέρεται σε μάδες χρηστών, η παραμετρπίηση γίνεται από τν ίδι τν χρήστη πρσωπικά και μόν για αυτόν. Η παραμετρπίηση επιτρέπει στν χρήστη να φιλτράρει τ περιεχόμεν, να τ ανακατατάξει, να αλλάξει την εμφάνιση τυ, να πρσθέσει νέ κλπ. Πα παράδειγμα, ένας χρήστης επιλέγει τα «τελευταία νέα» να εμφανίζνται στην πάνω αριστερή άκρη τυ Portal, ενώ άλλς επιλέγει να βρίσκνται πάνττε στ κέντρ Ασφάλεια (security) Ο χρήστης θα πρέπει να κάνει log-in πριν απκτήσει πρόσβαση στ portal. Μπρεί να υπάρχει διαβαθμισμέν περιεχόμεν, στ πί ι χρήστες δεν θα έχυν πρόσβαση αν δεν έχυν τα κατάλληλα δικαιώματα Διαχείριση συνόδυ (session management) Η διαχείριση συνόδυ υπστηρίζει την εξατμίκευση και την παραμετρπίηση παρέχντας τυς κατάλληλυς αυτματισμύς. Για παράδειγμα, όταν χρήστης κάνει log-in ρόλς τυ καθρίζει τ περιεχόμεν πυ τυ παρέχεται (εξατμίκευση) και ενεργπιύνται ι πρσωπικές τυ επιλγές (παραμετρπίηση). Αυτές ι επιλγές πρέπει να ανακτώνται στην αρχή κάθε συνόδυ, να διατηρύνται κατά τη διάρκεια της επίσκεψης και να απθηκεύνται σε περίπτωση αλλαγής τυς Πλήγηση (navigation) Ένα καλά δμημέν portal πρέπει να έχει συνδέσμυς (links) σε σχετικές εξωτερικές πηγές και να παρέχει ένα κατανητό σύστημα πλήγησης στη θεματλγία τυ. Ο χρήστης πρέπει να κινείται άνετα ανάμεσα σε περιλήψεις τυ περιεχμένυ και σε λεπτμερή και δμημένη ανάπτυξη αυτύ Αναζήτηση (search) Συχνά χρήστης μπρεί να μην ξέρει πύ βρίσκεται τ περιεχόμεν πυ τν ενδιαφέρει, πότε πρέπει να έχει την δυνατότητα να ψάξει εύκλα τ portal. Οι δυνατότητες αναζήτησης πρέπει να περιλαμβάνυν απλά ερωτήματα με λέξεις κλειδιά, δμημένα ερωτήματα όπως και σύγχρνες τεχνλγίες αναζήτησης Διαχείριση διάταξης σελίδας (layout management) Μέσω αυτής καθρίζεται η δμή κάθε web σελίδας τυ Portal. Η διάταξη των web σελίδων τυ portal απτελείται από μικρές μνάδες στις πίες μαδπιείται τ διαφρετικό θεματλγικά περιεχόμεν (ι μνάδες αυτές αναφέρνται συχνά ως Σελίδα 23 από 65

24 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική κανάλια ή portlets). Κάθε σελίδα περιέχει από ένα έως αρκετά κανάλια, τα πία διαχωρίζνται γραφικά μεταξύ τυς και παραπέμπυν νηματικά σε παράθυρα visual εφαρμγών (συνήθως η παραμετρπίηση των καναλιών μπρεί να γίνει με χειριστήρια - κυμπιά πυ υπάρχυν στην πάνω δεξιά άκρη τυ κάθε καναλιύ), πότε δίνεται στ χρήστη η λειτυργικότητα μιας εικνικής επιφάνειας εργασίας. Η διάταξη της σελίδας τυ χρήστη πρέπει να βασίζεται σε πρεπιλεγμένες ρυθμίσεις αλλά να μπρεί να διαμρφωθεί μέχρι ένα βαθμό από τν ίδι τν χρήστη. Συγκεκριμένα, χρήστης μπρεί να επιλέγει τ πυ εμφανίζεται τ περιεχόμεν (δηλαδή την τπθέτηση των καναλιών στις σελίδες τυ) ή πώς θα διακρίννται τα σημαντικά για αυτόν κανάλια (π.χ. μέσω χρωματικών επιλγών) κ.α. Συμπληρώνντας τα παραπάνω, στην επόμενη εικόνα φαίνεται η εμφάνιση και η διάταξη των καναλιών - portlets ενός Portal (στιγμιότυπ από τ Portal unet Καλώς ήλβαττι παρακαλύμε ;σιιμμ τάαχ&τ^ στην Online Κινσηχτα μαςί Otv surrt Eyvpaipji ακ6μη> Πτήιττΐ ζλυ γιπ ίγγραφπ Ηλίκτρνικίΐ Διεύθυνση ι Εχετε ςίχασει ~ * <S.I*.IKO πας. ü^a f w ΕκμιταλΑΕίίτειτΕ μι na γραιρτίΐτί σ 1 Χρήαιμϊς υυταμγύσϊΐς; Η Εΐθ;ρ!ί1 ΠρυψίΑ ιης^τιρίας * Διικητικά Συμβύλι Καλώς "KXBtrw uro CUnet portal πλήρως τις δυματότητϊς αυτό. Ανακίνωσες και Πρί)κπρύς ΐ< Ιόυματων Δράθ6ΐίΤϋυ GUnet 1 AaàneiÇ TCHJ öunet 2 portal m,, ^"ls,? a1 l. x ^,.Εμφανή ^ Διαί/ά^ωση '^Ι^(\θεια ; 'ί^ξυ.δΰς Πρΰκήρι^_Γΐ= Πρηγμένες Tr=i-Ε μάτι κις τυς Φρείς rcv; GUrvttt nopoucfiiiiiitii; 6ρίΐατΓ ρΐτηταϊν στη Γϋ σης Îî/S/ïûb-2 ΤΊαρυσίασπ ü T στη Γ rr=ç 5UNËT!JOfl JÊÎCïi^rynrco LMUJSÔ J.\LS QUnst νπγι^ιεσιώ«oickîtû Spveerlcc Ανάπτυξη YnrifiïCTE«y Εϋγχ >5ίίης και Acrùyifpovnc "rr)rvs*r>gii>fcuc»r;< (Πακέτ Éi-yaaiaç 1.2) L«t Updated :17iG3 Ο καιρός flthinai flirpor-t 4:20 PU GMT Fair U/A C HlJiiil«,. '! Ν 15 NPH uwu.hanueather.can ^mmwiw^^w^ <fia!mvzh äla ΜΕΣΟΥ -SUNST (1NTEP.HET Χύρζ ΣυΫίϋΥΟϋίς (BSCW) Επικινωνία * Περιχή ώκιΐ'ώ? (TEST AREA) Last Updated :17:05 Ιδρύματα ά'κλές,τμήματα και Τμείς) Πργράμματα Με-τπτυ^ακών Σπυδών Κ6 ι /τρα ΛΐκΦ'σπι; και teitaup>/ictc. ]KVJcov * Risi Test PeL^S Test?<H.AB *<L;i ÎpûUllÇ YtU Oluvsi Εικόνα 1: Διάταξη Καναλιών σε Portal Ενπίηση / Συσσώρευση πληρφριών (data integration / aggregation) To portal μπρεί να χρειάζεται να παρυσιάσει πληρφρία στν χρήστη η πία πρέρχεται από διάφρες πηγές, όπως εφαρμγές ERP (Enterprise Resource Planning), ικνμικές εφαρμγές, βάσεις δεδμένων, web sites κ.α. Ο χρήστης δεν Σελίδα 24 από 65

25 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές ατη Βιιατρική είναι ανάγκη να γνωρίζει από πύ έρχεται η πληρφρία. Παρ 7 όλ πυ ι πηγές δεδμένων μπρεί να είναι διασκρπισμένες τ περιεχόμεν πρέπει να εμφανίζεται ενιαί στν χρήστη. Πα να υλπιηθεί η πρόσβαση στις διαφρετικές πηγές μπρύν να χρησιμπιύνται συγκεκριμένι μηχανισμί (agents) ι πίι συλλέγυν την πληρφρία. Για να υπστηρίζεται η πρόσβαση στ portal μέσω διαφρετικών συσκευών απαραίτητη είναι η ανεξαρτησία της πληρφρίας από τα δεδμένα πυ περιγράφυν τν τρόπ εμφάνισης (πχ. γραμματσειρές, γλώσσα, διάταξη σελίδας κλπ). Πιθανές συσκευές πρόσβασης απτελύν ι web browsers, κινητά τηλέφωνα (μέσω WAP), pagers, PDAs και άλλες ασύρματες συσκευές. Επίσης η δυνατότητα μετασχηματισμύ της διαθέσιμης πληρφρίας σε standard formats είναι επιθυμητή, ώστε να γίνεται ευκλότερη η ανάπτυξη αλλά και συντήρηση τυ portal. Στ παρακάτω διάγραμμα περιγράφεται η επιθυμητή ενπίηση και συσσώρευση πληρφριών: Εικόνα 2: Ενπίηση - Συσσώρευση Πληρφριών σε Portal Σελίδα 25 από 65

26 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Δυνατότητα κλιμάκωσης / επέκτασης (scalability) To portal πρέπει να είναι σε θέση να υπστηρίζει εύκλα από λίγυς έως χιλιάδες χρήστες ταυτόχρνα. Αυτό σημαίνει ότι τ υλικό (hardware) στ πί λειτυργεί τ portal πρέπει να υπστηρίζει πλυνηματικό (multi-threaded) λειτυργικά συστήματα για να διατηρεί υψηλή απόδση και μέγιστη διαθεσιμότητα Βήθεια (help) To portal πρέπει να κατευθύνει τυς χρήστες στην εύρεση συγκεκριμένης πληρφρίας στ πώς να πρσθέσυν περιεχόμεν κλπ. Η βήθεια πρέπει να διαφρπιείται ανάλγα με τ ρόλ τυ χρήστη και τις σελίδες πυ επισκέπτεται. 5.3 Τύπι Portals Οριζόντια portals (horizontal portals) Είναι γενικύ ενδιαφέρντς και δεν απευθύννται σε συγκεκριμένες μάδες - κινότητες χρηστών, ενώ συνδιάζυν πλλές από τις παραπάνω αναφερθείσες δυνατότητες. Παραδείγματα ριζόντιων portals απτελύν τα my.netscape.com, my.yahoo.com κλπ Κάθετα portals (vertical portals ή νrials) Σε αντίθεση με τα ριζόντια portals, απευθύννται σε συγκεκριμένες μάδες χρηστών με συγκεκριμένα κινά ενδιαφέρντα (πχ. τ Παρατηρητήρι Τηλεπικινωνιών τυ ΕΚΠΑ πυ απευθύνεται σε χρήστες πυ ενδιαφέρνται για τηλεπικινωνιακά και τεχνλγικά ζητήματα) Enterprise Information Portals (ΕΙΡ) Εταιρικά συνήθως portals, τα πία λειτυργύν ως αρχικές σελίδες για τα στελέχη συλλέγντας πληρφρίες από τ εσωτερικό δίκτυ (intranet) όπως και εξωτερικά links από τ internet. Συνήθως παρέχεται πρόσβαση σε mail και σε σχεσιακές βάσεις δεδμένων και γενικότερα σε δεδμένα πυ βηθύν στην βελτίωση της απδτικότητας Γνωστικά portals (Knowledge Portals) Τα γνωστικά portals συνήθως είναι κάθετα (vortals) και απευθύννται σε χρήστες πυ επιθυμύν να απκτύν και να μιράζνται γνώση σχετικά με τη θεματλγία τυ portal. Εκτός από τα χαρακτηριστικά πυ αναλύθηκαν παραπάνω και χαρακτηρίζυν ένα portal, τα knowledge portal πρέπει να ενσωματώνει και τα εξής: Σελίδα 26 από 65

27 Μελέτα δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική On-line συνεργασία (Collaboration) μέσω της χρήσης forums, συζητήσεων, πινάκων ανακινώσεων. Ρή εργασίας (workflow). Αλληλεπίδραση με τν χρήστη. Μέσω των δυναττήτων αυτών ι χρήστες έχυν την δυνατότητα να ανταλλάσσυν απόψεις, ιδέες, διεργασίες, έργα κλπ. Τα περισσότερα στιχεία τυ portal μπρύν να χαρακτηριστύν και να σχλιαστύν από τυς χρήστες. 5.4 Portal, Portlets και περιφερειακά συστήματα Όπως ήδη αναφέρθηκε η διαδικτυακή πύλη (Portal) είναι ένας ιδιαίτερης φύσης δαδικτυακός τόπς. Ο μηχανισμός πίσω από μια διαδικτυακή πύλη νμάζεται συνήθως επίσης Portal, όμως στη συνέχεια θα αναφερόμαστε σε αυτόν σα "μηχανή» ή «engine» ώστε να γίνεται σαφής διαχωρισμός. Ο μηχανισμός αυτός πρσφέρει την υπδμή για τη φιλξενία και λειτυργία των επιμέρυς συνιστωσών πυ απαρτίζυν την Πύλη και τα πία νμάζνται Portlets. Τα Portlets συνήθως εμφανίζνται σαν ριθετημένα πλαίσια μέσα σε ένα ευρύτερ περιβάλλν (Portal) πλην όμως αυτό μπρεί να διαφρπιείται από σύστημα σε σύστημα και από διαμόρφωση σε διαμόρφωση. Συνήθως υπκρύπτυν λειτυργικότητα η πία αλληλεπιδρά με τ περιβάλλν πυ τα φιλξενεί ώστε να εκμεταλλεύνται πληρφρίες συνόδυ, ασφάλειας κλπ. Μια δεδμένη «μηχανή» μπρεί να υπστηρίξει portlets συγκεκριμένης τεχνλγίας ώστε να πρσφέρει τ σύνλ της λειτυργικότητας της. Και η ίδια η μηχανή αλλά και τα portlets πυ φιλξενεί μπρύν να εκμεταλλεύνται λειτυργικότητα άλλων συστημάτων ώστε να πρσφέρυν τις υπηρεσίες τυς, όπως πχ file system, RDBMSes, LDAP καταλόγυς κλπ. Έτσι για τη δημιυργία μιας πύλης έχει μεγάλη σημασία και η συμπεριφρά και τα χαρακτηριστικά της μηχανής καθώς και τα αντίστιχα στιχεία των portlets πυ μπρεί να φιλξενεί. Σε περιπτώσεις πυ η λκλήρωση εντός των ρίων μιας συγκεκριμένης μηχανής δεν απφέρει τ σύνλ της επιθυμητής λειτυργικότητας μπρεί κανείς να καταλήγει στη χρήση περισσότερων τυ ενός συστημάτων, δημιυργώντας ενδεχμένως σημεία συναρμγής τα πία μπρεί να είναι περισσότερ ή λιγότερ χαλαρά ανάλγα με τις πρθέσεις και πρδιαγραφές τυ συστήματς. Σελίδα 27 από 65

28 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική 5.5 Τεχνλγικά Πρότυπα Μετά την ευρεία εξάπλωση των portals κατά την τελευταία τριετία και την πληθώρα εφαρμγών πυ αναπτύχθηκαν με τη συγκεκριμένη φιλσφία αλλά για ένα σύνλ θεματικών περιχών, κόσμς της πληρφρικής αναγκάστηκε να στραφεί πρς την τυππίηση ώστε να επιτύχει τη διαλειτυργικότητα και μεταφερσιμότητα στιχείων. Μέσω αυτής επιτυγχάνεται η δυνατότητα μεταφράς portlets από σύστημα σε σύστημα και η δημιυργία πληρέστερων συστημάτων λκληρώνντας συνιστώσες από διάφρες πηγές. Τ πλέν γνωστό πρότυπ σήμερα είναι αυτό τυ JSR-168 τ πί αφρά στην κατανάλωση Java portlets από τις μηχανές διαδικτυακών πυλών. Παρότι απτελεί ένα βήμα πρς την τυππίηση, υσιαστικά τ JSR-168 ωθεί πρς μία συγκεκριμένη τεχνλγία αλλά και αρχιτεκτνική, δημιυργώντας έτσι κάπιυς περιρισμύς ως πρς την εφαρμγή τυ. To WSRP (Web Services For Remote Portlets) απτελεί μια ευρύτερης κλίμακας τυππίηση η πία πλύ πρόσφατα ήρθε στ πρσκήνι και επιτρέπει την λκλήρωση portals από Portlets τα πία έχυν τη μρφή WebServices κάτω από κάπιες συγκεκριμένες πρδιαγραφές. Δυστυχώς τ πρότυπ είναι πλύ νέ και ι υλπιήσεις τυ αρκετά ανώριμες ώστε να τυγχάνυν ευρείας εφαρμγής. Πέραν από τις άλλες σχετικές τυππιήσεις τυ χώρυ (πχ Java Server Faces κλπ), ιδιαίτερ ενδιαφέρν έχυν τα πρότυπα ανάπτυξης και λειτυργίας portlets πυ υπστηρίζνται από μεγάλα εμπρικά συστήματα διαχείρισης διαδικτυακών πυλών, όπως πχ τ WebSphere της IBM τ πί πρσφέρει ένα πλύσι API και framework για τη δημιυργία λειτυργικά πρηγμένων πυλών. Πλύ σημαντικά τεχνλγικά πρότυπα είναι και αυτά πυ αφρύν στην ενσωμάτωση εξωτερικύ (της πύλης) περιεχμένυ. Παραδείγματα καθιερωμένων διεθνή ανικτών πρτύπων απτελύν τα RSS/RDF και ΟΑΙ-ΡΜΗ, ενώ πρέπει να επισημανθεί ότι δεν περιρίζνται στην κατανάλωση περιεχμένυ από «εξειδικευμένυς» πάρχυς αλλά δίνυν δυνατότητες παρχής περιεχμένυ (βάσει των ίδιων πρτύπων) σε άλλες πύλες. Σελίδα 28 από 65

29 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική 6 - Μντέλ Λειτυργίας 6.1 Κατανμή Συστημάτων και Διαδικασιών Η εφαρμγή μιας διαδικτυακής πύλης στ χώρ τυ Πανεπιστημίυ Στερεάς Ελλάδας και ειδικότερα στ αναθέτν τμήμα μπρεί να επιτευχθεί με περισσότερες από μία πρσεγγίσεις. Συνπτικά απαριθμύνται παρακάτω ι δύ ακραίες λύσεις, όμως ανάλυση γίνεται μόν στην πρτεινόμενη «μέση λύση» Κεντρικό Σύστημα Η συγκεκριμένη πρσέγγιση απτελεί εφαρμγή τυ ακραίυ μντέλυ κεντρικύ πληρφριακύ συστήματς όπυ όλι ι πόρι και διαδικασίες εντπίζνται σε κεντρικό σημεί. Σε αυτή την περίπτωση δημιυργείται μία διαδικτυακή πύλη, πάνω σε ένα συγκεκριμέν μηχανισμό (engine) για όλ τ Πανεπιστήμι η πία τπθετείται κάτω από την εππτεία και διαχείριση της κεντρικής υπηρεσίας δικτύυ τυ Ιδρύματς. Τ κάθε τμήμα τπθετείται σαν υπχώρς της συγκεκριμένης πύλης. Τα χαρακτηριστικά πυ πρσφέρει τ πρώτ αυτό σενάρι είναι: Απαιτείται δημιυργία ισχυρής υπδμής σε ένα και μόν σημεί με συνέπεια μείωση τυ κόστυς. κίνδυν της συμφόρησης ή μείωσης διαθεσιμότητας με διάφρυς τρόπυς. Single point of failure (στ απλϊκό σενάρι) Ανάγκη πρόσβασης κατανεμημένων χρηστών σε κεντρικό σύστημα. Απαιτείται συγκέντρωση αρμδιτήτων σε μία χωρική περιχή θα επιτευχθεί εξειδίκευση και κατά συνέπεια βελτιστπίηση κίνδυνς δημιυργίας «αλυσίδων» διαδικασιών για τυπικές εργασίες. μείωση δυνατότητας εκμετάλλευσης κατά τόπυς δεξιτήτων και δυναττήτων. μείωση της αυτνμίας των τμημάτων. Δημιυργείται ενιαία δμή των υπ-χώρων: Σελίδα 29 από 65

30 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Ευκλία τήρησης της μιγένειας δμής και εμφάνισης η πία δίνει πάντα την αίσθηση τυ ενιαίυ ιδρύματς. Μείωση ανεξαρτησίας η πία μπρεί να είναι ιδιαίτερα επιθυμητή ειδικά σε περιπτώσεις τμημάτων διαφρετικών κατευθύνσεων Ανεξάρτητα Υπσυστήματα Η λύση αυτή απτελεί την ακραία πρσέγγιση της δημιυργίας ανεξάρτητων συστημάτων για όλα τα τμήματα. Κάθε τμήμα πρχωρά αυτόνμα στην υλπίηση της διαδικτυακής τυ πύλης σε κάθε επίπεδ: διαδικασίες, μρφή, συστήματα και υπσυστήματα. Συγκριτικά με την πρηγύμενη περίπτωση εδώ πρέπει να τνιστύν τα εξής χαρακτηριστικά: Κίνδυνς μεγάλη ανμιγένειας μεταξύ των διαφόρων πυλών. Πλήρως κατανεμημένη λειτυργία Μείωση των αλυσίδων διαδικασιών Απφυγή κινδύνων λικής κατάρρευσης σε κεντρικό σημεί. Μείωση της ικνμίας πυ επιτυγχάνεται από την επαναχρησιμπίηση γνώσης και τεχνλγίας. Πρπτική ανάδειξης καλύτερων λύσεων Εξασφάλιση εσωτερικής ανεξαρτησίας των τμημάτων Ανεξάρτητα Ομιγενή Υπσυστήματα Η πρσέγγιση πυ πρτείνεται είναι αυτή της δημιυργίας και φιλξενίας ανεξάρτητων διαδικτυακών πυλών για κάθε τμήμα, κάνντας όμως χρήση της ίδιας τεχνλγίας. Η λύση αυτή συνδυάζει χαρακτηριστικά και των δύ παραπάνω ακραίων πρσεγγίσεων: Τηρείται η ανεξαρτησία των τμημάτων σε διικητικό επίπεδ. Επιτυγχάνεται ικνμία υλπίησης αφύ και η αρχική ανάπτυξη αλλά και ι μελλντικές επεκτάσεις της θα είναι δυνατόν να εφαρμστύν σε όλα τα σημεία. Διατηρείται η φυσική κατανεμημένη μρφή των συστημάτων με απτέλεσμα να μειώννται ι κίνδυνι συμφόρησης. Σελίδα 30 από 65

31 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Διευκλύνεται αλλά δεν εξαναγκάζεται η μιγένεια των επιμέρυς χώρων μέσω της μεταφερσιμότητας στιχείων αφύ αυτά θα βρίσκνται κάτω από την ίδια τεχνλγία. Μπρεί να υπστηριχθεί και κεντρική αλλά και κατανεμημένη διαχείριση. 6.2 Διαδικασίες Δημιυργίας και Λειτυργίας Πύλης Στ παραπάνω αναφερόμεν μντέλ κατανμής συστημάτων και διαδικασιών εντάσσνται ι παρακάτω διαδικασίες: Εγκατάσταση και Διαμόρφωση Υλικύ και Λγισμικύ Συστημάτων Αναφέρεται στα υπλγιστικά συστήματα πάνω στα πία θα λειτυργήσει η πύλη και τυ σχετικύ λγισμικύ συστήματς (λειτυργικό σύστημα, εργαλεία κλπ) Η παρύσα μελέτη δεν επικεντρώνεται στ συγκεκριμέν θέμα καθώς απτελεί αντικείμεν άλλων έργων Παρχή Υπηρεσιών Υπδμής Η συγκεκριμένη διαδικασία αναφέρεται στη διάθεση υπηρεσιών υπδμής από τ δίκτυ και τα συστήματα τυ Ιδρύματς, απαραίτητες για τη λειτυργία της διαδικτυακής πύλης. Τέτιες υπηρεσίες αφρύν ι υπηρεσίες καταλόγυ, ταυτπίησης, ηλεκτρνικύ ταχυδρμείυ, απθηκευτικών χώρων, λήψης αντιγράφυ ασφαλείας, «βιμηχανικής ΒΔ 3» κλπ ι πίες καταναλώννται μεν από τ σύστημα της πύλης δεν απτελύν δε λειτυργικότητα αυτύ Εγκατάσταση και Διαμόρφωση Συστήματς Διαχείρισης Πύλης Αναφέρεται στην εγκατάσταση συγκεκριμένης μηχανής διαχείρισης πύλης, η πία όπως ήδη αναφέρθηκε πρτείνεται να είναι ενιαία για όλα τα τμήματα. Ταυτόχρνα γίνεται παραμετρπίηση της και εγκατάσταση όλων των συνιστωσών (Portlets) πυ αναγνωρίζνται σαν απαραίτητα για να επιτευχθεί η επιθυμητή λειτυργικότητα. 3 Μη δόκιμς όρς πίς αναφέρεται συνπτικά στα εμπρικά συστήματα ΒΔ της αγράς τα πία συγκεντρώνυν σχεδόν τ σύνλ των χαρακτηριστικών πυ αναμέννται από ένα λκληρωμέν σύστημα διαχείρισης ΒΔ σε ένα ενιαί πακέτ. Σελίδα 31 από 65

32 Μελέτη δημιυργίας διαδικτυακής πύλης Τμήμα Πληρφρικής με Εφαρμγές στη Βιιατρική Εγκατάσταση και Διαμόρφωση Περιφερειακών Συστημάτων Παράλληλα με την Μηχανή διαχείρισης της Πύλης θα πρέπει να εγκατασταθύν και διαμρφωθύν συστήματα τα πία ενδέχεται να την πλαισιώνυν για να επιτευχθεί η επιθυμητή λειτυργικότητα. Συστήματα διαχείρισης ΒΔ, άλλι εξυπηρετητές, διαδικτυακές εφαρμγές, βιβλιθήκες κλπ μπρύν να εμπίπτυν σε αυτή την κατηγρία συστημάτων Δημιυργία Δμής, Εικαστικών και Πρτύπων Επόμεν βήμα της δημιυργίας της διαδικτυακής πύλης είναι αυτό της χαρτγράφησης τυ επιθυμητύ απτελέσματς ώστε να δθεί η αρχική δμή της. Ουσιαστικά θα δημιυργηθεί τ sitemap τυ συστήματς. Παράλληλα θα πρέπει να κατασκευαστύν τα εικαστικά για τα διάφρα στιχεία πυ θα εμφανίζνται πάνω στην πύλη, δηλ. Γραφικά, χρωματισμί κλπ Τέλς θα πρέπει να κατασκευαστύν πρότυπες σελίδες για όλες τις κατηγρίες στιχείων πυ θα εμφανίζνται στην Πύλη. Τα παραπάνω στιχεία μπρύν να διαφρπιύνται από τμήμα σε τμήμα, πλην όμως θα υπβηθύν στη διατήρηση της επιθυμητής μιγένειας Δημιυργία Αρχικύ Περιεχμένυ Μετά τη δημιυργία της δμής τ αρχικό περιεχόμεν της Πύλης θα πρέπει να τρφδτηθεί στ σύστημα. Στιχεία επικινωνίας, γενικές πληρφρίες κλπ απτελύν παραδείγματα αυτύ. Εδώ θα πρέπει να γίνει δημιυργία αρχικύ περιεχμένυ και για την περίπτωση τυ Ιδρύματς αλλά και για αυτή τυ εκάστττε Τμήματς Διαχείριση Χρηστών Πρόκειται για τη διαδικασία εξυσιδότησης χρηστών για πρόσβαση στην Πύλη πέραν τυ επιπέδυ της απλής ανάγνωσης. Σε κάθε χώρ αρμδιότητας (πχ Τμήμα) θα πρέπει να υπάρχει ένας αντίστιχς υπεύθυνς για τη διαδικασία αυτή Ενημέρωση Περιεχμένυ Πρόκειται για μια διαδικασία εκ φύσεως κατανεμημένη στα πρόσωπα τα πία εξυσιδτύνται για τις διάφρες υππεριχές της πύλης. Ενδεχμένως να πρέπει να συνδεύεται από μια διαδικασία έγκρισης, κάτι τ πί δεν κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό για τ μεγάλ μέρς των πληρφριών πυ θα αναρτώνται στ σύστημα. Σελίδα 32 από 65