Συμπεράσματα από τη συμμετοχή στη Διημερίδα "Quality Assurance in Geographical Data Production'% Marne-La Valle, Paris, France, Φεβρουαρίου 2006

Transcript

1 Συμπεράσματα από τη συμμετχή στη Διημερίδα "Quality Assurance in Geographical Data Production'% Marne-La Valle, Paris, France, Φεβρυαρίυ 2006 Στην παρύσα τεχνική αναφρά πραγματπιείται μια αναλυτική περιγραφή των πεπραγμένων, τα πία έλαβαν χώρα κατά τη διεξαγωγή της Διημερίδας "Quality Assurance in Geographical Data Production" στ Marne-La Valle, στ Παρίσι, Γαλλία στις Φεβρυαρίυ Η εν λόγω Διημερίδα συνδιργανώθηκε από τ Expert Group on Quality της EuroGeographics 1 (της πίας ενεργό μέλς είναι η Γ.Υ.Σ. και η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. ως εθνικί εκπρόσωπι Φρέων Χαρτγράφησης), της AGILE και τυ EuroSDR (European Spatial Data Research). Οι πρς επίτευξη στόχι της Διημερίδας ήταν ι ακόλυθι: 1. Ο πρσδιρισμός βραχυπρόθεσμων ερευνητικών στόχων σχετικά με τα θέματα πυ άπτνται της διακρίβωσης της πιότητας των γεωγραφικών δεδμένων. 2. Η περαιτέρω επισταμένη διαμόρφωση των στρατηγικών πυ θα πρέπει να ακλυθηθύν για τη διασφάλιση της πιότητας στ EuroSpec (Πλάν Δράσης σχετικά με τν τρόπ υλπίησης της πλιτικής πιότητας (Implementation Plan) και των γενικών αρχών ανάπτυξης (πλιτικής) των απαιτήσεων πιότητας (Quality Policy) και στ Πρόγραμμα INSPIRE (Infrastructure for SPatial InfoRmation in Europe). 3. Η ενδυνάμωση των δεσμών μεταξύ των ερευνητικών ργανισμών και των ργανισμών παραγωγής χαρτγραφικών δεδμένων. Κατά την πρώτη μέρα της Διημερίδας {Δε 13/02/2006) πραγματπιήθηκε μια σειρά μιλιών και μαδικών συζητήσεων, η πία εστίασε στην ακόλυθη θεματλγία: Πλιτική πιότητας και Πλάν Διακρίβωσης Πιότητας τυ EuroSpec - Παρύσα κατάσταση και σχετικά θέματα. Παρύσες πρακτικές για τη διασφάλιση της πιότητας στυς εθνικύς χαρτγραφικύς φρείς. Ερευνητικά Πργράμματα σε θέματα διακρίβωσης πιότητας. Απτελέσματα της ανασκόπησης θεμάτων διακρίβωσης της πιότητας. Αναγκαιότητα έρευνας σε θέματα διασφάλισης πιότητας και χρηστικότητα των γεωγραφικών δεδμένων. Διατύπωση πρτάσεων σχετικά με την Πλιτική πυ εφαρμόζει τ EuroSpec. ' http ://www. agi le -on 1 ine. org/ Ο. Μαυραντζά 1 13/07/06

2 ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑ ΦΟΡΑ Αναλυτικότερα, κατά τη Διημερίδα πραγματπιήθηκε μια σειρά μιλιών, η πία είχε την ακόλυθη θεματλγία: Ημέρα 1 (Δευτέρα 13/02/2006) Πραγματπιήθηκε η εναρκτήρια μιλία - χαιρετισμός των συνέδρων από τν κ. Α. Ostman, Πρεδρεύντα της Διημερίδας, και στη συνέχεια πραγματπιήθηκαν κατά σειρά ι ακόλυθες μιλίες: 1. "Quality policy and quality implementation plan of the EuroSpec. Status and Issues" (Antti Jacobsson - Μέλς τυ Euro geographic Expert Group on Quality). Στην παρυσίαση αυτή παρυσιάστηκε τ Πρόγραμμα EuroSpec. To πρόγραμμα αυτό, τ πί είναι υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Κινότητας, απτελεί μια συλλγική πρσπάθεια των Εθνικών Χαρτγραφικών φρέων για τη δημιυργία της Ευρωπαϊκής Υπδμής Χαρτγραφικών Δεδμένων (European Spatial Data Infrastructure (ESDI)) σε εναρμόνιση με τις αρχές των δηγιών τυ INSPIRE (Περισσότερες λεπτμέρειες περιλαμβάννται στην ιστσελίδα τυ EuroSpec, Οι αρχές στις πίες στηρίζνται τα θέματα της πιότητας των γεωγραφικών δεδμένων είναι ι ακόλυθες: Οι απαιτήσεις της πιότητας θα ριστύν για κάθε κατηγρία Χαρακτηριστικών Ευρωπαϊκών Δεδμένων Αναφράς (European Reference feature type) και την αντίστιχη περιγραφική τυ πληρφρία. Η πιότητα θα απτυπώνεται στα μετα-δεδμένα ή σε ξεχωριστές αναφρές πιότητας με βάση τ ISO και τ ISO Τα δεδμένα θα είναι διαθέσιμα βάσει ενός συγκεκριμένυ πρτύπυ, και θα ελέγχεται τ αν ι Εθνικί Χαρτγραφικί Φρείς ακλυθύν τ πρότυπ αυτό. Κάθε Εθνικός Χαρτγραφικός Φρέας θα είναι υπεύθυνς για την πιότητα της παραγόμενης «εθνικής» χαρτγραφικής υπδμής. Θα πρέπει να εφαρμστύν κινές μέθδι ελέγχυ πιότητας ώστε να γίνει απδεκτό τ «εθνικό» χαρτγραφικό πρϊόν από την Ευρωπαϊκή Γεω-βάση δεδμένων αναφράς. Μια τέτια μέθδς ελέγχυ πιότητας αναμένεται να είναι η δειγματληψία. Τα επίπεδα πιότητας (Quality Levels - QLs) θα καταχωρίζνται για όλων των ειδών την πληρφρία των δεδμένων αναφράς και για όλες τις παραμέτρυς πιότητας (ακρίβεια, ισχύς, πληρότητα και λγική συνέπεια) σύμφωνα με τ πρότυπ ISO 19113, συμπεριλαμβανμένυ και τυ πρσδιρισμύ τυ επιπέδυ συνεκτικότητας (connectivity) με άλλα σύνλα δεδμένων (διαλειτυργία interoperability)). Ο. Μαυραντζά 2 13/07/06

3 ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑ ΦΟΡΑ Η διακρίβωση της πιότητας της πληρφρίας των Ευρωπαϊκών Δεδμένων Αναφράς εξασφαλίζεται με την τήρηση των πραναφερμένων επιπέδων πιότητας. Από την παρύσα μιλία πρέκυψαν τα ακόλυθα συμπεράσματα: Η Πλιτική πιότητας και Πλάν Διακρίβωσης Πιότητας βασίζνται στα πρότυπα ISO 9000 και ISO 19100). Υιθετείται η ιδέα των Εθνικών Δεδμένων Αναφράς (Εθνικές Γεω-βάσεις τπγραφικών δεδμένων και δεδμένων Κτηματλγίυ). Θα πρέπει να πρσδιριστύν και να ακλυθηθύν κινές απαιτήσεις πιότητας (Ελάχιστα Επιτρεπτά Επίπεδα Πιότητας). Η πρόταση μιας «Βέλτιστης Πρακτικής» για τν Έλεγχ Πιότητας είναι μια συνεχής και δυναμική διαδικασία, η πία βρίσκεται ακόμα υπό εξέλιξη και απτελεί μια ισχυρή πρόκληση. Τ πρόγραμμα INSPIRE θα πρέπει να λάβει υπόψη τυ και τη «διαδικασία εναρμόνισης» της πιότητας. 2. "Quality Accreditation, A Journey towards perfection " (Steve Cowell - Ordnance Survey, UK). Στην παρυσίαση αυτή διαπιστώνεται η αναγκαιότητα για τη διαμόρφωση ενός λκληρωμένυ πλαισίυ διακρίβωσης της πιότητας, δηλαδή της διαδικασίας η πία θα παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για την εξασφάλιση και τήρηση της απαιτύμενης πιότητας της γεωγραφικής πληρφρίας. Είναι μια διαδικασία πυ θα πρέπει να είναι δυναμική και συνεχώς εξελισσόμενη. Η διακρίβση της πιότητας απτελεί ένα μεθδλγικό πλαίσι τ πί περιλαμβάνει ένα σύνλ: ελέγχων πιότητας των δεδμένων (αυτόματι, πτικί, επίγειι έλεγχι), πρδιαγραφών πιότητας (απαιτύμενα επίπεδα ακρίβειας των δεδμένων). Επίσης περιλαμβάνει τ διάγραμμα ρής των διαδικασιών ελέγχυ πυ πρέπει να ακλυθηθύν και τν έλεγχ της μαλής εξέλιξης και απτελεσματικότητας των διαδικασιών αυτών. 3. "Improving the usability of Spatial Information Products: An Australian Case Study " (Prof. G. Hunter - University of Melbourne, Australia). Στην μιλία αυτή παρυσιάστηκε ένα παράδειγμα από ένα ερευνητικό πρόγραμμα στ πί εξετάζεται η βελτιστπίηση της χρηστικότητας (usability) των on-line πιστπιητικών κτηματγράφησης τυ Ειδικύ Βικτωριανύ Κτηματλγίυ. Παρυσιάστηκε μια νέα πρσέγγιση όσν αφρά στη «χρηστικότητα» ενός γεωγραφικύ πρϊόντς, η πία δεν αναφέρνταν στις ήδη γνωστές παραμέτρυς πιότητας (χωρική ακρίβεια, λγική συνέπεια ή πληρότητα), αλλά στ κατά πόσ πληρύνται ι πρσδκίες ενός χρήστη από τ ίδι τ πρϊόν και η έλλειψη «καλής πίστης» όσν αφρά στην χρησιμότητα τυ. Επίσης, η επιτυχής χρήση ενός γεωγραφικύ πρϊόντς μεταφράστηκε απλά Ο. Μαυραντζά 3 13/07/06

4 ως η «ελάττωση των παραπόνων των χρηστών στην αρμόδια διικητική αρχή όσν αφρά στ πρϊόν». 4. "Survey on Customer requirements of the Topographie Database - RemarL on Quality" (J. Tuokko - National Land Survey of Finland). Στην παρυσίαση αυτή αναπτύχθηκε τ παράδειγμα της πιλτικής εφαρμγής της ανανέωσης της Γεω-βάσης των τπγραφικών δεδμένων της Φινλανδίας με βάση: Τις Εθνικές Στρατηγικές σχετικά με τη δημιυργία Γεω-βάσης χωρικών δεδμένων, ι πίες είναι υπό την αιγίδα τυ Υπυργείυ Γεωργίας και Δασπνίας της Φινλανδίας (Εθνική Στρατηγική για τη Χωρική Πληρφρία ( ) και Στρατηγική διάθεσης των χαρτγραφικών πρϊόντων γενικής χρήσεως ( ). Τις νέες απαιτήσεις των χρηστών. Την πρόδ στην τεχνλγία παραγωγής χαρτγραφικής υπδμής. Ειδικές απαιτήσεις της Εθνικής Τπγραφικής Υπηρεσίας (100% εθνική κάλυψη τ έτς 2007 και βέλτιστη δυνατή χωρική ακρίβεια (2008). Η έρευνα σχετικά με τις απαιτήσεις των χρηστών πραγματπιήθηκε μέσω ερωτηματλγίων σε έντυπη μρφή αλλά και σε μρφή συνέντευξης, τα πία περιείχαν συγκεκριμένυς τύπυς ερωτήσεων και απευθύνθηκαν σε συγκεκριμένυς τύπυς χρηστών. Η έρευνα αυτή διενεργήθηκε με σκπό τη δημιυργία στέρεας βάσης για τη διαδικασία ενημέρωσης τυ Τπγραφικύ Υπβάθρυ της χώρας. Από τα απτελέσματα της έρευνας πρέκυψε ότι, ενώ: ρίστηκαν πρδιαγραφές για την παραγωγή των χαρτγραφικών πρϊόντων, ρίστηκαν κριτήρια πιότητας και διαχείρισης πιότητας, πραγματπιήθηκε έλεγχς ακρίβειας και εξασφαλίστηκε η τήρηση των πρδιαγραφών, τηρήθηκαν όλες ι τεχνικές πρδιαγραφές των κριτηρίων πιότητας, εντύτις, ι χρήστες έχυν ακόμα παράπνα. Τ παραπάνω μπρεί να φείλεται στ γεγνός ότι (α) χρήστης και χαρτγραφικός φρέας απδίδυν στην «πιότητα» διαφρετικό ρισμό, (β) τα «πιστπιημένα πιτικά» δεδμένα είναι μόν ένα τμήμα τυ λκληρωμένυ συστήματς πιότητας, τ πί φείλει να λειτυργεί καλά όσν αφρά και τα υπόλιπα υπσυστήματα τυ (πργράμματα λγισμικύ, διαδικασίες, εκπαιδευμέν πρσωπικό, εξπλισμός πληρφρικής, υπστήριξη, κ.α.). 5. "3 r Party Quality evaluation - Experience from the Finnish TDB" (J. Marttinen - GEOAUDIT Ltd). Στην μιλία αυτή περιγράφηκε η εφαρμγή ενός Μντέλυ Πιότητας για την Γεω-βάση των τπγραφικών δεδμένων στη Φινλανδία. Για τη λειτυργία τυ μντέλυ αυτύ διεξήχθησαν εσωτερικές δκιμές με τ μντέλ αυτό σε 13 Τπγραφικές Υπηρεσίες με Ο. Μαυραντζά 4 13/07/06

5 δειγματληψία κατά ISO , με ρθγώνια δείγματα μεγέθυς 1 km, και εξωτερικί έλεγχι πιότητας για έλεγχ της ακρίβειας, της λγικής συνάφειας και συγκριτικός έλεγχς των απτελεσμάτων των 13 γραφείων. Διατυπώθηκαν ι παράμετρι της πιότητας (πληρότητα, συνέπεια, ακρίβεια, ρθότητα και επικαιρπίηση) και η σειρά ιεράρχησης της σημαντικότητας των παραμέτρων αυτών ρίζεται από τυς εκάσττε χρήστες. Μετά την παρυσίαση των μιλιών διενεργήθηκε μαδική συζήτηση με τν αρχικό διαχωρισμό των συμμετεχόντων σε 3 επιμέρυς μάδες συζήτησης, τ συντνισμό των μεμνωμένων μάδων και την καταγραφή των συζητήσεων της κάθε μάδας σε τεχνική αναφρά και παρυσίαση της αναφράς αυτής τη δεύτερη ημέρα. Τα μέλη πυ συνέστησαν τις επιμέρυς μάδες συζήτησης πρότειναν τις θέσεις τυς κατά τυς δύ βασικύς άξνες πυ αφρύσαν (α) στν εντπισμό των ερευνητικών αναγκών και (β) στη βελτιστπίηση της λειτυργίας τυ EuroSpec με αναδραστική διαδικασία. Ημέρα 2 (Τρίτη 14/02/2006) Κατά τη δεύτερη μέρα της Διημερίδας (Τρ 14/02/2006) πραγματπιήθηκε μια σειρά μιλιών και μαδικών συζητήσεων, η πία εστίασε στην ακόλυθη θεματλγία: Πλάν Διαχείρισης Πιότητας για τ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα EuroRoads. Ανασκόπηση ερευνητικής πρσπάθειας στη χρηστικότητα της γεωγραφικής πληρφρίας. Αναφρά απόψεων ι πίες πρέκυψαν από τις συζητήσεις των μελών των μάδων πυ συστάθηκαν την πρώτη ημέρα. Διατύπωση πρτάσεων για τη βραχυπρόθεσμη υλπίηση Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D). Συζήτηση μεταξύ των συμμετεχόντων σχετικά με Βραχυπρόθεσμα πλάνα, πρτεραιότητες, συνεργασίες μεταξύ συμμετεχόντων φρέων, Μακρπρόθεσμ χρνδιάγραμμα έρευνας (κινές επιδιώξεις, στόχι, δράσεις (κινές ερευνητικές πρτάσεις για συνεργασία, μάδες δράσης ("task-forces")). Πι συγκεκριμένα, διεξήχθησαν ι ακόλυθες μιλίες: 6. "EuroRoadS Quality Management Plan " (T. Wiltschko - University of Stuttgart). Στην παρυσίαση αυτή πραγματπιήθηκε μια περιγραφή τυ Ευρωπαϊκύ Πργράμματς EuroRoadS, τ πί είχε ως αντικείμεν τη δημιυργία μιας πανευρωπαϊκής βάσης δικών και κυκλφριακών δεδμένων. Μερικές από ης δράσεις τυ πργράμματς EuroRoadS ήταν και: 4 Βλ. Συνηΐίίΐέν: ΠΡΟΤΑΣΕ1ΣΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟ-ΟΜΑΑΩΝΣΥΖΗΤΗΣΗΣ Ο. Μαυραντζά 5 13/07/06

6 Πλαίσι πρδιαγραφών όσν αφρά στη δμή, τ περιεχόμεν και την πιότητα των δεδμένων, την ανταλλαγής των format και των μηχανισμών και τη διακρίβωση της πιότητας. Πρότυπη αναπαράσταση και αξιλόγηση με χρήση περιχών - δειγμάτων. Πρτάσεις για υλπίηση και αξιπίηση των δεδμένων. Ιδιαίτερα όσν αφρά στις ίΐεθόδυς αξιλόγησης της πιότητας, πρτάθηκαν τα ακόλυθα: 1. Εφαρμγή έμμεσων μεθόδων. 2. Εφαρμγή άμεσων εσωτερικών μεθόδων. 3. Για τις υπλειπόμενες παραμέτρυς πιότητας, διεξαγωγή μεθόδων δειγματληψίας με χρήση πλύ-επίπεδυ πλάνυ πιότητας Εκκίνηση με μικρό μέγεθς δειγματληψίας Αύξηση τυ μεγέθυς δειγματληψίας για όσ τ απτέλεσμα είναι στατιστικά αξιόπιστ. Μεταφρά απτελέσματς στ σύνλ της βάσης δεδμένων. -- Όσν στν εντπισμό των πηγών πρέλευσης σφαλαάτων διατυπώθηκε μια μέθδς, η πία βασίζεται στ διάγραμμα αιτίυ-απτελέσματς, πρσαρμσμέν στην επεξεργασία των γεωδεδμένων και μια επιπρόσθετη μέθδς απφυγής σφάλματς με χρήση της τεχνικής FMEA (Failure Mode and Effect Analysis), πρσαρμσμένη σε θέματα επεξεργασίας των γεωδεδ μένων. ~ Όσν στν πρσδιρισιιό ιιέτρων διασφάλισης της πιότητας, η διαδικασία πυ ακλυθήθηκε ήταν η ακόλυθη: 1. Ανάλυση των υπαρχυσών διαδικασιών επεξεργασίας της πληρφρίας. 2. Εντπισμός των κενών στην πιότητα με την αντίστιχη διαδικασία επεξεργασίας της πληρφρίας. 3. Ανάπτυξη επαρκών μέτρων διασφάλισης της πιότητας (απφυγή σφαλμάτων (με χρήση δεδμένων καλύτερης πιότητας), έλεγχς σφάλματς (με χρήση πλενάζυσας πληρφρίας / διεξαγωγή επανελέγχυ των εσφαλμένων δεδμένων). 4. Εφαρμγή μέτρων διασφάλισης της πιότητας. 5. Επιβεβαίωση της απτελεσματικότητας των μέτρων διασφάλισης της πιότητας. Για την αξιλόγηση της πιότητας της πληρφρίας δημιυργήθηκε πιθαντικό (probabilistic) μντέλ, τ πί βασίζεται στ διάγραμμα ρής της πληρφρίας ως μντέλ της διαδικασίας επεξεργασίας της πληρφρίας. Τ μντέλ αυτό διεξάγει: 1. Αναγνώριση των κενών στην πιότητα. Ο. Μαυραντζά 6 13/07/06

7 2. Δκιμαστικί έλεγχι των δημιυργημένων μέτρων διασφάλισης της πιότητας με πρσμίωση. 3. Τεκμηρίωση της διαδικασίας επεξεργασίας της πληρφρίας. Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω συνάγεται τ ότι στ πλαίσι τυ πργράμματς υλπιήθηκε ένα εκτεταμέν πρότυπ θεωρητικό πλάν διαχείρισης της πιότητας καθ' όλη την πρεία παραγωγής της πληρφρίας (από τν πρμηθευτή στν τελικό χρήστη). 7. "Auditing spatial data suitability for specific applications: Professional and technological issues" (M. Gervais (Laval University Canada) and R. Devillers (Memorial University of Newfoundland, Canada). Στην παρυσίαση αυτή πραγματπιήθηκε μια αναλυτική περιγραφή επιλεγμένων θεμάτων πυ αφρύν (α) στν πρσδιρισμό των συστατικών πυ απαρτίζυν μια αναφρά ελέγχυ (quality report), (β) στη δημιυργία ενός Συστήματς Λήψης Απφάσεων για τν έλεγχ (auditing) της πιότητας και τη δημιυργία λκληρωμένων δελτίων αναφράς ελέγχυ. Ακόμα υπό έρευνα βρίσκνται θέματα πυ αφρύν: Στην επιλγή των κατάλληλων στιχείων πυ θα πρέπει να απαρτίζυν μια αναφρά ελέγχυ. Στη δημιυργία εγχειριδίων δημιυργίας «βέλτιστων» αναφρών ελέγχυ. Στη δημιυργία συστημάτων απόφασης πυ θα χρησιμπιύνται για τν έλεγχ της πιότητας, χρησιμπιώντας στιχεία και από μετα-δεδμένα. 8. "Denotation and Connotation of Geographic Information " (J. Hangoue't National Geographic Institute, France). Κατά την παρυσίαση αυτή αναπτύχθηκε ένα νητικό μντέλ των αλληλ-εξαρτήσεων πυ διέπυν τη γεωγραφική πληρφρία, την πιότητα των δεδμένων, τις απαιτήσεις των χρηστών με σκπό τν σαφέστερ καθρισμό των εννιών και τη δημιυργία κινής γλώσσας επικινωνίας μεταξύ των φρέων παραγωγής της γεωγραφικής πληρφρίας και των απδεκτών της πληρφρίας αυτής. 9. "Proposals for short-term research " (A. Ostman - University of Gâvle, Sweden). Η τελευταία αυτή μιλία είχε ως στόχ τη συνπτική παρυσίαση των συμπερασμάτων τα πία πρέκυψαν από την ανάλυση θεμάτων πιότητας της γεωγραφικής πληρφρίας στην παρύσα Διημερίδα, αλλά και για τν πρσδιρισμό και τη διατύπωση επικείμενων θεμάτων, τα πία χρήζυν περαιτέρω ερευνητικής πρσπάθειας στ βραχυπρόθεσμ μέλλν. Αναλυτικότερα: Υπάρχει αναγκαιότητα δημιυργίας βελτιωμένων αλγρίθμων διακρίβωσης της πιότητας των δεδμένων. Ο. Μαυραντζά 7 13/07/06

8 Η πιότητα των δεδμένων δεν απτελεί στρατηγικό θέμα, τ πί τίθεται υπό διαπραγμάτευση μόν στ ανώτερ διικητικό επίπεδ των φρέων, αλλά απτελεί μια δυναμική και συνεχώς εξελισσόμενη διαδικασία, η πία φείλει να απασχλήσει και να εμπλέξει όλυς τυς ενδιαφερόμενυς (φρείς χαρτγράφησης, αναδόχυς, τελικύς χρήστες), και απαιτεί συνεχή ανάδραση. Η «πιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών» απτελεί μια σχεδόν ανεξερεύνητη θεματική περιχή. Σύμφωνα με τ περιεχόμεν των πραγματπιημένων μιλιών και των θεμάτων πυ πρτάθηκαν από τις μάδες συζήτησης, μερικά γενικότερα συμπεράσματα τα πία πρέκυψαν μετά τ πέρας της Διημερίδας αφρύσαν στα ακόλυθα σημεία: 1. Η πιότητα των γεωγραφικών δεδμένων θα απτυπώνεται στα μετα-δεδμένα ή σε ξεχωριστές αναφρές πιότητας με βάση τα πρότυπα πιότητας ISO και τ ISO Παράλληλα, τα συμμετέχντα κράτη - μέλη θα είναι τα ίδια υπεύθυνα για την τήρηση των πραναφερθέντων πρτύπων πιότητας, τόσ στα ίδια τα γεωγραφικά δεδμένα όσ και στις διαδικασίες ελέγχυ τυς, έτσι ώστε τ γεωγραφικό πρϊόν να είναι απδεκτό. 2. Έχει σημειωθεί σημαντική πρσπάθεια πρσέγγισης τυ ράματς της μγενπιησης της πιότητας στην παραγωγή των γεωγραφικών δεδμένων σε ευρωπαϊκό επίπεδ. Εντύτις, για να επιτευχθεί η μγενπίηση (εναρμόνιση) της πιότητας των δεδμένων σε ευρωπαϊκό επίπεδ, θα πρέπει πρώτα να δημιυργηθύν πρδιαγραφές και βέλτιστες πρακτικές μγενπιησης της πιότητας των γεωγραφικών δεδμένων σε κάθε κράτς - μέλς ξεχωριστά, με πρώτ στόχ την «ενιαιπίηση» της πιότητας στα διαχρνικά τυς δεδμένα και στη συνέχεια την τρφδότηση της ευρωπαϊκής βάσης δεδμένων με πιτικά απδεκτά δεδμένα. 3. Έχυν μεμνωμένα επιτευχθεί κάπιες μεμνωμένες πρσπάθειες από κράτη-μέλη (π.χ. Φινλανδία, Μ. Βρετανία) (Εθνικές Τπγραφικές Υπηρεσίες) για τη δημιυργία μεθδλγικύ πλαισίυ διακρίβωσης της πιότητας των γεωγραφικών δεδμένων (με διαδικασίες ελέγχυ πιότητας και αλγρίθμυς ελέγχυ), εν τύτις, η πρσπάθεια μγενπιησης της πιότητας είναι ένας στόχς δυναμικά εξελισσόμενς, πίς βρίσκεται ακόμα σε πρώιμ στάδι. Για την επίτευξη τυ στόχυ αυτύ θα πρέπει να επιλυθύν σε πρώτη φάση, σημαντικά ερευνητικά και πρακτικά ζητήματα πυ αφρύν στην πιότητα. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται τόσ τ Expert Group on Quality της Eurogeographics όσ και διάφρι ακαδημαϊκύς φρείς. Αρκετά από αυτά τα υπό Ο. Μαυραντζά 8 13/07/06

9 διερεύνηση ζητήματα πρσδιρίστηκαν και στην παρύσα Διημερίδα κατά την μαδική συζήτηση (discussion groups). 4. Καλλιεργείται η συστηματική επικινωνία μεταξύ των χαρτγραφικών ργανισμών και των ακαδημαϊκών φρέων (Εργαστήρια Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων) σε εθνικό επίπεδ σε αρκετές (όχι όλες) τις συμμετέχυσες ευρωπαϊκές χώρες. Τ γεγνός αυτό συντείνει στη θέση πι εφικτών (υλπιήσιμων) βραχυπρόθεσμων στόχων, ώστε κάθε κράτς-μέλς να καταγράψει και να ξεπεράσει τα δικά τυ εμπόδια σε εθνικό επίπεδ, για να μπρέσει στη συνέχεια να ενταχθεί σε πι γενικευμέν και λκληρωμέν πλαίσι. Η συνεργασία αυτή εδραιώνεται με τη συχνή ργάνωση συνεδρίων και ημερίδων σε θέματα της διασφάλισης της πιότητας στη διαδικασία παραγωγής των γεωγραφικών δεδμένων, αλλά και τη συχνή επαφή των συμμετεχόντων μελών της EuroGeographics και τυ EuroSDR. 5. Πρέπει να πρσδιριστεί σε μεγαλύτερ βαθμό και ακρίβεια η αλληλεπίδραση μεταξύ χαρτγραφικύ φρέα - πρϊόντς - χρήστη, καθώς και η έννια της «πιότητας» και της «χρηστικότητας» της γεωγραφικής πληρφρίας, έτσι ώστε να υπάρχει η ίδια αντίληψη απ? όλες τις πλευρές για τ αν ένα πρϊόν είναι «καλό» ή «κακό». Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως με διαδικασίες εξόρυξης γνώσης (knowledge mining), ι πίες θα έχυν ως αντικειμενικό σκπό την εκμαίευση πληρφρίας σχετικής με τις απαιτήσεις των χρηστών από ένα γεωγραφικό πρϊόν αλλά και από τις πρτεραιότητες πυ ι ίδιι ι χρήστες θέτυν. Μια κινή πρακτική είναι η εφαρμγή σχετικών ερωτηματλγίων. 6. Τέθηκαν πρς διαπραγμάτευση σημαντικά ζητήματα σχετικά με τη χωρική ακρίβεια των δεδμένων και ζητήθηκε η συνεργασία τυ Expert Group on Technical Specifications της Eurogeographics για την διερεύνηση των θεμάτων αυτών, έτσι ώστε μελλντικά να διασφαλίζεται ενιαία χωρική ακρίβεια στα παραγόμενα δεδμένα. 7. Στην παρύσα Διημερίδα: (1) τέθηκαν τα μεμνωμένα, αλλά και τα κινά, πρβλήματα πυ αντιμετωπίζνται από διάφρυς εθνικύς ργανισμύς παραγωγής χαρτγραφικών δεδμένων σε θέματα διασφάλισης της πιότητας των παραγόμενων δεδμένων, (2) πρσδιρίστηκαν ι στόχι και τα βραχυπρόθεσμα / μακρπρόθεσμα ζητύμενα πρς έρευνα και υλπίηση τόσ για τυς εθνικύς χαρτγραφικύς φρείς όσ και για την ακαδημαϊκή κινότητα, και (3) πρτάθηκαν πρς περαιτέρω διερεύνηση, θέματα για τη διακρίβωση της πιότητας με βάση τις υπάρχυσες ανάγκες και την κεκτημένη εμπειρία (Τρφδότηση τυ EuroSpec). Ανακεφαλαιώνντας, η παρυσία μας στην εν λόγω Διημερίδα κρίθηκε πλύ επικδμητική. Μέσω της συμμετχής αυτής εξασφαλίστηκαν τα ακόλυθα φέλη για την εταιρία: Ο. Μαυραντζά 9 13/07/06

10 1. Η ενημέρωση σε σχέση με τις υπάρχυσες μεθδλγίες αντιμετώπισης της πιότητας των γεωγραφικών δεδμένων στν Ευρωπαϊκό χώρ, με απώτερ σκπό τη εφαρμγή παρόμιων πρακτικών στην Ελλάδα. Οι μεθδλγίες αυτές αφρύν κυρίως την πρσπάθεια για δημιυργία βέλτιστων πρακτικών (best practices) με τη μρφή εγχειριδίυ ελέγχυ πιότητας, τόσ όσν αφρά τις διαδικασίες ελέγχυ, όσ και τν πρσδιρισμό των παραμέτρων ελέγχυ πιότητας. Τα εγχειρίδια ελέγχυ μπρύν να ακλυθήσυν ένα συνδυασμό πρακτικών πυ πρτείννται από τα αντίστιχα Expert Quality groups και να τις πρσαρμόσυν στις «ελληνικές συνθήκες». Περαιτέρω, τα εγχειρίδια αυτά δύναται να συνταχθύν και να εφαρμστύν για τα τρέχντα έργα τυ Γ' ΚΠΣ. 2. Ο πρσδιρισμός των πιτικών χαρακτηριστικών των χαρτγραφικών δεδμένων και η πστικπίηση τυς θα συμβάλει υσιαστικά τόσ στη διαδικασία παραγωγής / ενημέρωσης τυς όσ και στην αξιπίηση τυς από την κινωνία των χρηστών για τις επιμέρυς εφαρμγές. Σύμφωνα με τα παραπάνω εξασφαλίζεται η δυνατότητα για μια πι απτελεσματική ργάνωση επιμέρυς διαδικασιών τυ Τμήματς Ελέγχυ Πιότητας της Εταιρίας μας, όσν αφρά στη διεξαγωγή των ελέγχων πιότητας των παραδτέων πρϊόντων από τυς τρέχντες διαγωνισμύς. Ο. Μαυραντζά 10 13/07/06

11 ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟ-ΟΜΑΑΩΝ ΣΥΖΉΤΗΣΗΣ ΥΠΟ-ΟΜΛΛΑ 1 Αναγκαιότητα για έρευνα Ανάπτυξη εργαλείων για την (ανα)παράσταση και βελτίωση της πιότητας για διαφρετικά επίπεδα χρηστών (απλί χρήστες, φρείς παρχής δεδμένων). Βελτίωση της «συνέπειας» των πρτύπων (consistency of standards) (ανάλγα με τις ανάγκες των μεμνωμένων χρηστών, των χωρών, κ.α.). Βελτίωση της επικινωνίας μεταξύ των φρέων παραγωγής γεωγραφικής πληρφρίας και των τελικών χρηστών και απόκτηση «κινής θεώρησης» σε θέματα πυ αφρύν στην πιότητα των γεωγραφικών δεδμένων. Κατασκευή κινά απδεκτής τυπλγίας πυ αφρά στν καθρισμό της σχέσης τυ συστήματς «χρήστη - πληρφρίας». Πρόταση για την Πλιτική τυ EuroSpec Σαφής και διακριτός πρσδιρισμός των εννιών της «Διασφάλισης Πιότητας» και «Ελέγχυ Πιότητας». Απσαφήνιση τυ γεγνότς εάν η Ευρωπαϊκή Κινότητα είναι ώριμη για να απδεχτεί την υλπίηση κινών πρδιαγραφών διακρίβωσης πιότητας για όλα τα συμμετέχντα κράτη-μέλη της. Κυκλικότητα της διαδικασίας διασφάλισης πιότητας τυ EuroSpec (ναι / όχι). ΥΠΟ-ΟΜΛΛΑ 2 Αναγκαιότητα για έρευνα σε θέματα Διασφάλισης Πιότητας και χρηστικότητας των δεδμένων Πώς θα εκτιμηθύν τ κόστς και τα πρνόμια πυ πρκύπτυν από την διασφάλιση της πιότητας; Πώς θα διεξαχθύν καλύτερες μετρήσεις, με τι δειγματληψίες και με πι έλεγχ πεδίυ; Ο. Μαυραντζά 11 13/07/06

12 ΤΕΧΝΙΚΉ ΑΝΑΦΟΡΑ Πώς η γίνει η μετάβαση από την «Διασφάλιση Πιότητας» όπως την αντιλαμβάννται ι έμπειρι, στη «Διασφάλιση Πιότητας» όπως την αντιλαμβάννται ι τελικί χρήστες; Πια θα είναι η GML για την επικινωνία δεδμένων για τη διακρίβωση της πιότητας της γεωγραφικής πληρφρίας; Πις είναι σχετικός ρόλς μεταξύ των παραγόμενων δεδμένων τυ Φρέα και των εργαλείων τυ τελικύ χρήστη στη χρηστικότητα των δεδμένων; Όσν αφρά στα μεταδεδμένα, είναι τα στιχεία και τα υπ-στιχεία τυ ISO επαρκή; Υπάρχει άλγεβρα υπλγισμύ των σφαλμάτων αυτών των στιχείων και τα υπστιχείων; Πώς θα μετρηθεί πστικά η θεματική ακρίβεια των δεδμένων; Χρήση ντλγιών (για φρείς παραγωγής δεδμένων και χρήστες), σημασιλγικός ιστός και λεξικά). Πρόταση για την Πλιτική τυ EuroSpec Μντέλ διαδικασιών Διαχείρισης Πιότητας στ EuroSpec Είναι γενικευμέν σε ικανπιητικό βαθμό; Είναι εφαρμόσιμ; Εντπισμός ελλείψεων σε αναδρμικότητα και χρήστες. Ο έλεγχς θα διεξάγεται από εθνικύς φρείς; Πιθανί παρχείς σε περίπτωση πρστιθέμενης αξίας τυ πρϊόντς. Είναι ρεαλιστική η Πλιτική Διασφάλισης Πιότητας πυ ακλυθείται στ EuroSpec; Οι πλλαπλές πρσπάθειες μέσω των INSPIRE, MGCP, OGC πώς συντνίζνται κατά τ βέλτιστ δυνατόν, τυλάχιστν όσν αφρά στυς τιθέμενυς στόχυς και τις αρχές τυς; ΥΠΟ-ΟΜΑΛΑ 3 Αναγκαιότητα για ακαδημαϊκή έρευνα σε θέματα Διασφάλισης Πιότητας και Ελέγχυ Πιότητας Πια είναι η «πστική σύνδεση» των δειγμάτων των δεδμένων πρς έλεγχ σε σχέση με την κλίμακα των δεδμένων και την εφαρμγή; Ο. Μαυραντζά 12 13/07/06

13 Πώς ρίζεται η τιμή των απδεκτών ρίων πιότητας (Acceptable Quality Limits - AQLs) για διαφρετικές εφαρμγές και τελικύς χρήστες; Πώς μετράται πστική η «ετεργένεια» των δεδμένων και πώς συνυπλγίζεται στην εκτίμηση της πιότητας; Αναγκαιότητα για εφαρμσμένη έρευνα σε θέματα Διασφάλισης Πιότητας και Ελέγχυ Πιότητας Κινός σχεδιασμός και υλπίηση Συστήματς Διασφάλισης Πιότητας. Οι διαδικασίες διακρίβωσης της πιότητας απευθύννται σε συγκεκριμένες απαιτήσεις χρηστών; Σχετικά με τη χρήση των πρτύπων ISO: Πόσ σχετικά είναι τα ISO με τη διεξαγωγή δειγματληψιών σε γεωγραφική πληρφρία και πόσ ικανπιητικά τα απτελέσματα από την εφαρμγή τυς; Είναι εφικτή η υλπίηση παραδειγμάτων - πρφίλ (όπως π.χ. αναφέρεται στ ISO-19115); Θα χρειαστεί η σύνταξη πρδιαγραφών για τπγραφικά δεδμένα; Αναγκαιότητα για έρευνα σε θέματα χρηστικότητας των δεδμένων Πιες είναι ι παράμετρι πιότητας πυ σχετίζνται με την εφαρμγή των τελικών χρηστών; Με πιν τρόπ είναι δυνατή η επικινωνία της πιότητας με τυς τελικύς χρήστες (πτικπίηση) (π.χ. τιμές, πίνακες, star diagram, κ.α.); Δυνητική επέκταση τυ πρτύπυ τυ ISO έτσι ώστε να διαχειρίζεται καλύτερα τα θέματα της χρηστικότητας (διότι πρς τ παρόν τ θέμα είναι λίγ περιρισμέν). Πιότητα και μίξη των δεδμένων (data fusion): Πώς είναι εφικτή η μίξη πρϊόντων διαφρετικής πιότητας χωρίς τη μείωση της αρχικής πιότητας; Αβεβαιότητα / αναξιπιστία των μεταδεδμένων (- μετα-πιότητα (metaquality)). Ο. Μαυραντζά 13 13/07/06

14 Πρόταση για την Πλιτική τυ EuroSpec Είναι η χρήση των πρτύπων ISO για τη διεξαγωγή δειγματληπτικύ ελέγχυ πιότητας, επαρκής ή υπερβλική; Δυσκλία στην εφαρμγή των πρτύπων ISO Για όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, πρσπάθεια εναρμόνισης των παρακάτω: Των διαδικασιών Διακρίβωσης / Ελέγχυ Πιότητας. Πρσδιρισμός των παραμέτρων πιότητας. Πρσδιρισμός κινών απδεκτών ρίων πιότητας (Acceptable Quality Limits - AQLs) για διάφρα είδη εφαρμγών. Έλεγχς των διαδικασιών διακρίβωσης της πιότητας. Ο. Μαυραντζά 14 13/07/06