(Λέκτορας Τμήματος Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας Ζώων).

Transcript

1 Υπεύθυνος διδάσκων: (Λέκτορας Τμήματος Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας Ζώων). Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Υποβασίλειο: Ευμετάζωα (Eumetazoa) Κλάδος: Δευτεροστόμια (Deuterostomia) Φύλο: Χορδωτά (Chordata) 3 ος όροφος, γραφείο 365 τηλ/fax: sdailianis@upatras.gr

2 Αποτελούν το 60% των σπονδυλωτών. Έχουν βρεθεί > είδη. Ικανότητα διαβίωσης: - σε βάθος 8372 m (π.χ., Abyssobrotula galatheae) - στην κορυφή των βουνών και ύψος 5200 m (π.χ., Triplophysa stoliczkai) - από -2 ο C, (π.χ., Pagothenia borchgrevinki (είδος της Ανταρκτικής με αντιψυκτικές ουσίες στο αίμα του) - ως και 40 ο C, (π.χ., Oreochromis alcalicus, (είδος του γλυκού νερού σε θερμές πηγές της λίμνης Nakuru/Κένυα). - περίπου 1 cm π.χ., στους π.χ., Pandaka pygmea (γοβιοί των Φιλιππίνων) - έως m π.χ., ο φαλαινοκαρχαρίας Rhincodon typus

3 Ολοκληρωμένες αρχές Ζωολογίας Κεφ. Ιχθύες Νωτιαία χορδή (πρόσφυση μυών, ανάπτυξη σπονδυλικής στήλης). Ραχιαίο σωληνοειδές νευρικό σχοινίο (εγκέφαλος). Φαρυγγικοί θύλακες και σχισμές (ανάπτυξη βραγχιακών δομών). Ενδόστυλο. Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Μεταεδρική ουρά (προώθηση του σώματος στα ψάρια). Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (Κυκλόστομοι) i) Μυξινόμορφα ii) Πετρομυζοντόμορφα) Απουσία Γνάθων Ομοταξία: Μυξίνοι Ομοταξία: Πετρομυζοντίδες Υπερομοταξία: ΓΝΑΘΟΣΤΟΜΑ Ομοταξία: Χονδριχθύες Παρουσία Γνάθων Υφομοταξία: Ελασματοβράγχιοι (καρχαρίες, σαλάχια, ράγιες) Υφομοταξία: Ολοκέφαλοι (χίμαιρες και ποντικόψαρα) (μονοφυλετική ομάδα) Ομοταξία: Σαρκοπτερύγιοι (Οστεϊχθύες/Δίπνοοι, Κοιλάκανθοι) Ομοταξία: Ακτινοπτερύγιοι (φέρουν πτερύγια με ακτίνες, Οστεϊχθύες) Υφομοταξία: Κλαδίστια (Πολύπτεροι) Υφομοταξία: Χονδρόστεοι (Πολυόδοντες, Οξύρρυγχοι) Υφομοταξία: Νεοπτερύγιοι (Λεπιόστεοι, Τοξοπτερύγιοι, Τελεόστεοι)

4 Αποτελεί την πλέον οικεία ομάδα ζώων, στην οποία ανήκει και ο άνθρωπος. Η ονομασία του φύλου προήλθε από την ύπαρξη νωτιαίας χορδής, η οποία υπάρχει σε όλα τα μέλη του φύλου, τουλάχιστο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών είναι: Νωτιαία χορδή. Ραχιαίο σωληνοειδές νευρικό σχοινίο. Φαρυγγικοί θύλακες και σχισμές. Ενδόστυλο. Μεταεδρική ουρά.

5 Αποτελεί την πλέον οικεία ομάδα ζώων, στην οποία ανήκει και ο άνθρωπος. Η ονομασία του φύλου προήλθε από την ύπαρξη νωτιαίας χορδής, η οποία υπάρχει σε όλα τα μέλη του φύλου, τουλάχιστο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών είναι: Νωτιαία χορδή. Εύκαμπτη σωληνοειδής δομή που εκτείνεται σε όλο το μήκος του σώματος. Το πρώτο τμήμα του ενδοσκελετού που εμφανίζεται στο έμβρυο. Παραμένει καθ όλη τη διάρκεια της ζωής στα Πρωτοχορδωτά και στα Άγναθα, ενώ στα ανώτερα Σπονδυλόζωα απομένουν μόνο υπολείμματα εντός ή μεταξύ των σπονδύλων. Αποτελεί τον κύριο άξονα πρόσφυσης των μυών και ανάπτυξης της σπονδυλικής στήλης.

6 Αποτελεί την πλέον οικεία ομάδα ζώων, στην οποία ανήκει και ο άνθρωπος. Η ονομασία του φύλου προήλθε από την ύπαρξη νωτιαίας χορδής, η οποία υπάρχει σε όλα τα μέλη του φύλου, τουλάχιστο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών είναι: Νωτιαία χορδή. Κύτταρα με παχιά τοιχώματα είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους και αποτελούν το κύριο τμήμα της νωτιαίας χορδής. Θήκη με πυκνές ίνες συνδετικού ιστού που προσδίδει σταθερότητα και σκληρότητα στη νωτιαία χορδή.

7 Αποτελεί την πλέον οικεία ομάδα ζώων, στην οποία ανήκει και ο άνθρωπος. Η ονομασία του φύλου προήλθε από την ύπαρξη νωτιαίας χορδής, η οποία υπάρχει σε όλα τα μέλη του φύλου, τουλάχιστο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών είναι: Ραχιαίο σωληνοειδές νευρικό σχοινίο. Στα Σπονδυλόζωα είναι τοποθετημένο ραχιαία, πάνω από τον πεπτικό σωλήνα. Παράγεται στο έμβρυο από μια αναδίπλωση των εξωδερμικών κυττάρων στο ραχιαίο τμήμα του σώματος, πάνω από τη νωτιαία χορδή. Το πρόσθιο άκρο του σχηματίζει τον εγκέφαλο. Στα Σπονδυλόζωα διέρχεται μέσα από τα προστατευτικά νευρικά τόξα των σπονδύλων. Εγκέφαλος Νωτιαία χορδή Κέντρο σπονδύλου Νευρικό τόξο σπονδύλου Ο εγκέφαλος περιβάλλεται από οστέινο ή χόνδρινο κρανίο. Νευρικό σχοινίο

8 Αποτελεί την πλέον οικεία ομάδα ζώων, στην οποία ανήκει και ο άνθρωπος. Η ονομασία του φύλου προήλθε από την ύπαρξη νωτιαίας χορδής, η οποία υπάρχει σε όλα τα μέλη του φύλου, τουλάχιστο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών είναι: Φαρυγγικοί θύλακες και σχισμές. Συνδέουν τη φαρυγγική κοιλότητα με το εξωτερικό περιβάλλον. Σχηματίζονται από μια προς τα έσω αναδίπλωση του εξωδέρματος (φαρυγγικοί αύλακες), και την προς τα έξω αναδίπλωση του ενδοδέρματος που επενδύει το φάρυγγα (φαρυγγικοί θύλακες). Στα υδρόβια Χορδωτά οι φαρυγγική κοιλότητα και οι σχισμές αποτελούν τον πρόδρομο ανάπτυξης των βραγχιακών δομών.

9 Αποτελεί την πλέον οικεία ομάδα ζώων, στην οποία ανήκει και ο άνθρωπος. Η ονομασία του φύλου προήλθε από την ύπαρξη νωτιαίας χορδής, η οποία υπάρχει σε όλα τα μέλη του φύλου, τουλάχιστο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών είναι: Ενδόστυλο ή Θυρεοειδής αδένας. Βρίσκεται στο φαρυγγικό δάπεδο. Έκκριση ορισμένων ιωδιομένων πρωτεϊνών, ανάλογων αυτών που εκκρίνονται από το θυρεοειδή αδένα. Υπεύθυνο για την έκκριση βλέννας, με την οποία πραγματοποιείται η σύλληψη μικροσκοπικών τροφικών σωματιδίων, τα οποία μεταφέρονται στη φαρυγγική κοιλότητα. Έχει βρεθεί στα πρωτοχορδωτά και στις προνύμφες των λάμπραινων.

10 Αποτελεί την πλέον οικεία ομάδα ζώων, στην οποία ανήκει και ο άνθρωπος. Η ονομασία του φύλου προήλθε από την ύπαρξη νωτιαίας χορδής, η οποία υπάρχει σε όλα τα μέλη του φύλου, τουλάχιστο σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών είναι: Μεταεδρική ουρά (τοποθετημένη μετά την έδρα). Εξασφαλίζει την κινητικότητα του οργανισμού, σε συνδυασμό με τους μύς και το στηρικτικό σύστημα. Εξελίχθηκε ειδικά για την προώθηση του σώματος στο νερό.

11 Προέλευση Χορδωτών (υπόθεση Garstang). Τα Χορδωτά προήλθαν από τον κλάδο των Δευτεροστομίων, το οποίο περιλαμβάνει επιπλέον τα Εχινόδερμα, τα Ημιχορδωτά και τα Λοφοφόρα. Τα πρώτα πραγματικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών θα πρέπει αν ήταν η αλλαγή της μεθόδου τροφοληψίας τους, από αιωρηματοφαγία σε διήθηση, μέσω των βραγχίων.

12 Προέλευση Χορδωτών (υπόθεση Garstang). Σύμφωνα με την υπόθεση Garstang η προνύμφη των Χιτωνοζώων (Ουροχορδωτό), σε κάποιο στάδιο της κολυμβητική της μορφής, έχασε την ικανότητα να μεταμορφώνεται σε ενήλικο άτομο, απέκτησε γονάδες και κατεπέκταση την ικανότητα αναπαραγωγής της σε αυτό το προνυμφικό στάδιο, οδηγώντας στη δημιουργία ενός αρχέγονου Χορδωτού Σπονδυλόζωου.

13 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλότητα. Εμφανίζει τα βασικά στοιχεία των Χορδωτών, καθώς και νέα χαρακτηριστικά, όπως: 1. Τα χαρακτηριστικά των Χορδωτών εμφανίζονται σε κάποιο στάδιο του κύκλου ζωής τους. 2. Δέρμα με εξωτερική επιδερμίδα, πολύστιβο εξωδερμικό επιθήλιο και εσωτερική δερμίδα. 3. Εμφάνιση ενδοσκελετού (χόνδρινου ή οστέϊνου) και ανάπτυξη σπονδυλικής στήλης. 4. Μυώδης φάρυγγας και ανάπτυξη βραγχιακών δομών και αορτικών τόξων. 5. Ανάπτυξη μυών και οργανωμένων συστημάτων (π.χ., πεπτικό, κυκλοφορικό, ενδοκρινικό κ.λπ.). 6. Καλά ανεπτυγμένο νευρικό σύστημα.

14 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Βιολογικές καινοτομίες ψαριών: 1. Εμφάνιση σπονδυλικής στήλης ως βασικό άξονα στήριξης των ενήλικων Σπονδυλόζωων και πρόσφυσης των μυών. 2. Εγκλεισμένος εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός. 3. Εξελιγμένα αισθητήρια όργανα γεύσης, όσφρησης, ακοής και αφής. 4. Εμφάνιση γνάθων με δόντια (μετάπλαση του 2 ου γναθικού τόξου σε όργανο σύλληψης και τεμαχισμού της τροφής). 5. Ανάπτυξη ζεύγους θωρακικών και κοιλιακών πτερυγίων. 6. Δημιουργία πνευμόνων στους Σαρκοπτερυγίους, οδήγησε στην εξέλιξη των Τετραπόδων.

15 ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ ΓΝΑΘΟΣΤΟΜΑ ΑΓΝΑΘΑ Χονδριχθύες Τελεόστεοι Οστεϊχθύες Μυξίνοι Πετρόμυζοι Άζυγα πτερύγια και στάδιο προνύμφης (αμμόκοιτος). Οστρακόδερμοι (Ανάσπιδες) Πλακόδερμοι Ελασματοβράγχιοι Ολκέφαλοι Ακανθόδιοι Απώλεια λεπίων, τροποποιημένα δόντια. Ακτινοπτερύγιοι Σαρκοπτερύγιοι Τετράποδα με άκρα για την μετακίνηση στη χέρσο. Στηρικτικά στοιχεία στο σκελετό των ζωνών και των άκρων. Πνεύμονες ή νηκτική κύστη, παρουσία ακτίνων σε πτερύγια. Πλακοειδή λέπια, γονοπόδια, χόνδρινος σκελετός Βραγχιακό επικάλυμμα. Γυμνό σώμα, βοηθητικές καρδίες, βλεννογόνοι αδένες, υποπλασμένα μάτια. Δόντια από οδοντίνη, τροποποιημένο 2 ο σπλαχνικό τόξο για υποστήριξη σιαγόνων. Σιαγόνες που σχηματίζουν γναθικό τόξο, 3 ζεύγη ημικυκλικών σωλήνων, ζυγά πτερύγια με εσωτερικό σκελετό, διαχωρισμένοι σπόνδυλοι. 2 ή περισσότερα ζεύγη ημικυκλικών σωλήνων. Εξειδικευμένα όργανα αίσθησης, κρανίο και τριμερής εγκέφαλος, ανεπτυγμένος σπλαχνικός σκελετός.

16 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Αποτελούν ένα παραφυλετικό σύνολο ψαριών, χωρίς γνάθους. Απουσία γνάθων και εσωτερικής οστεοποίησης, λεπιών και πτερυγίων ανά ζεύγη (ΑΝΑΠΟΔΗ ΕΞΕΛΙΞΗ). Διαθέτουν βραγχιακές σχισμές και σώμα παρόμοιο του χελιού. Η νωτιαία χορδή παραμένει. Σήμερα είναι γνωστά περίπου 100 είδη τα οποία διακρίνονται σε δύο ομοταξίες (Μυξίνοι και Κεφαλασπιδόμορφοι ή Πετρόμυζα).

17 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Οι πρώτες μορφές Άγναθων Σπονδυλόζωων είναι τα Άγναθα Οστρακόδερμα με τους χαρακτηριστικούς αντιπροσώπους τους, τα Οστεόστρακα, τα Ετερόστρακα και τα Ανασπίδια, από τα οποία φαίνεται να προήλθαν οι σύγχρονες μορφές των Πετρόμυζων. Πρωτόγονα Σπονδυλόζωα 1. Άγναθα Οστρακόδερμα (Κάμβριο, 530 εκατ. έτη): Μικρού μεγέθους ιχθυόμορφες Άγναθες μορφές. Δεν υπάρχουν ζυγά πτερύγια. Αποτελούνται από δερμική πανοπλία. Χόνδρινοι σκελετοί, χωρίς σπονδύλους. Κυκλικό ή σχισμοειδές στόμα. Άγναθα Οστρακόδερμα Πετρόμυζα/Λάμπρενες Βράγχια για διήθηση της τροφής και αναπνοή. Βενθική διαβίωση.

18

19 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Μυξίνοι (70 είδη) Χαρακτηριστικά Μυξίνων: 1. Αποκλειστικά θαλάσσια ομάδα. 2. Γυμνό δέρμα με βλεννογόνους αδένες (μήκος ενήλικου cm). 3. Απουσία εξαρτημάτων σε ζεύγη. 4. Χόνδρινος και ινώδης σκελετός. Στόμα περιβαλλόμενο από κεραίες 5. Καρδιά με φλεφικό κόλπο, κόλπο και κοιλία. Συμπληρωματικές καρδιές, αορτικά τόξα ζεύγη βραγχιακά τόξα (ποικίλος αριθμός βραγχιακών σχισμών). 7. Μεσόνεφρος και ισοωσμωτικά με το θαλασσινό νερό υγρά. 8. Απουσία στομάχου και παρεγκεφαλίδας. 9. Εκφυλισμένοι οφθαλμοί, με καλά ανεπτυγμένη όσφρηση και αφή. 10. Δεν υπάρχει προνυμφικό στάδιο ανάπτυξης. Εξωτερικοί έξοδοι βραγχίων (5-16 ζεύγη) Ουραίο πτερύγιο Πόροι των βλεννογόνων σάκων Myxine glutinosa, μυξινόψαρο του Ατλαντικου.

20 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Μυξίνοι (70 είδη) Πτωματοφάγοι και θηρευτές. Διαθέτουν αναστρέψιμα δόντια σε κερατινοειδής πλάκες. Τρέφονται με Δακτυλιοσκώληκες, Μαλάκια, Καρκινοειδή και νεκρά ή ετοιμοθάνατα ψάρια. Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο αποσπούν κομμάτια τροφής από τη λεία τους, μέσω έντονων συσπάσεων της ουράς του (μορφή κόμπου και πίεση προς τα εμπρός). Κερατινοειδής πλάκες

21 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Μυξίνοι (70 είδη) Παραγωγή μεγάλης ποσότητητας βλέννας από τους αδένες τους, κάθε φορά που απειλούνται. Βλέννα

22 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Μυξίνοι (70 είδη) Τα πλέον γνωστά είδη είναι τα : Myxine glutinosa: Ατλαντικός Ωκεανός Eptatretus stouti: Ειρηνικός Ωκεανός

23 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Εξελικτικά βρίσκονται πιο κοντά στους Γναθόστομους, παρά στους Μυξίνους. Χαρακτηριστικά Πετρόμυζων ή Λάμπραινων: Οφθαλμός 1. Μη παρασιτικές και παρασιτικές μορφές. 2. Είδη του γλυκού και του αλμυρού νερού. 3. Γυμνό δέρμα σε μορφή χελιού (μήκος ενήλικου cm). 4. Ένα ή δύο άζυγα πτερύγια, χωρίς εξαρτήματα ανά ζεύγη. 5. Χόνδρινος και ινώδης σκελετός. 6. Καρδιά με φλεβικό κόλπο, κόλπο, κοιλία, αορτικά τόξα ζεύγη βραγχιακών τόξων με ίσο αριθμό βραγχιακών σχισμών. 8. Νεφρός οπισθονεφρικού τύπου, σωματικά υγρά με ωσμωτική και ιοντική ρύθμιση. 9. Απουσία στόμαχου, έντερο με σπειροειδής βαλβίδα. 10. Μικρή παρεγκεφαλίδα. 11. Καλά αναπτυγμένοι οφθαλμοί στα ενήλικα, όργανα γεύσης, όσφρησης και ακοής. 12. Διαχωρισμός φύλων και προνυμφικό στάδιο ανάπτυξης (αμμόκοιτος). 13. Οι θαλάσσιες μορφές είναι ανάδρομες. Στοματική χοάνη Βραγχιακές οπές (7 ζεύγη) 1 ο ραχιαίο πτερύγιο 2 ο ραχιαίο πτερύγιο Θαλάσσιο πετρόμυζο, Petromyzon marinus. Εδρικό πτερύγιο Ουραίο πτερύγιο

24 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Κερατινοποιημένα δόντια σε κυκλικό στοματικό δίσκο σαν μυζητήρα.

25 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Οι Κεφαλασπιδόμορφοι προσκολλώνται πάνω στη λεία τους με τα κερατινοποιημένα δόντια τους. Με την κεράτινη γλώσσα τους ανοίγουν μια οπή στο δέρμα. Σωματικά υγρά, δέρμα και μύες αποτελούν την τροφή τους.

26 Ολοκληρωμένες αρχές Ζωολογίας Κεφ. Ιχθύες Φύλο:: ΧΟΡΔΩΤΑ (Δευτεροστόμια Φύλο Δευτεροστόμια)) Υπόφυλο:: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπόφυλο Υπερομοταξία:: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ Υπερομοταξία ΓΝΑΘΟΥΣ--ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία:: Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Ομοταξία Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος αναπαραγωγής τους, ο οποίος περιλαμβάνει προνυμφικό στάδιο (αμμόκοιτος). Οι Πετρόμυζοι ανεβαίνουν στα νερά μικρών ποταμών για να αναπαραχθούν. Δημιουργία λάκκου για απόθεση αυγών από το θηλυκό άτομο. Μετά την ωοαπόθεση από το θηλυκό άτομο πραγματοποιείται η γονιμοποίηση και η κάλυψη των αυγών με άμμο. Εκκόλαψη αυγών εντός 2 εβδομάδων και απελευθέρωση προνύμφων που ονομάζονται αμμόκοιτοι.

27 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος σεξουαλικής επαφής μεταξύ θηλυκού και αρσενικού ατόμου για τη γονιμοποίηση των αυγών.

28 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος αναπαραγωγής τους, ο οποίος περιλαμβάνει προνυμφικό στάδιο (αμμόκοιτος). Ο αμμόκοιτος διαθέτει όλα τα βασικά χαρακτηριστικά των Χορδωτών. Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Η Ρ Π Ο Ξ Ν Μ Λ Κ Ι Θ Α: ραχιαίο πτερύγιο ΣΤ: οφθαλμός Β: νευρικό σχοινίο Ζ: οσφρητικός λοβός εγκεφάλου Γ: Νωτοχορδή Η: ρώθωνες Δ: μυελός των οστών Θ: στοματική θηλή Ε: οπτικός λοβός εγκεφάλουι: στοματική καλύπτρα Κ: Ιστίο Λ: φαρυγγικές ταινίες (τόξα) Μ: υποφαρυγγικός (θυρεοειδής) αδένας Ν: φαρυγγικές σχισμές βραγχίων Ξ: Καρδιά Ο: Ήπαρ Π: Έντερο Ρ: ουραίο πτερύγιο

29 Ολοκληρωμένες αρχές Ζωολογίας Κεφ. Ιχθύες Φύλο:: ΧΟΡΔΩΤΑ (Δευτεροστόμια Φύλο Δευτεροστόμια)) Υπόφυλο:: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπόφυλο Υπερομοταξία:: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ Υπερομοταξία ΓΝΑΘΟΥΣ--ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία:: Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Ομοταξία Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος αναπαραγωγής τους, ο οποίος περιλαμβάνει προνυμφικό στάδιο (αμμόκοιτος). Απορρόφηση λεκιθικού σάκου και διείσδυση σε αμμώδη πυθμένα. Πρόσληψη τροφής με διήθηση (3 ή περισσότερα χρόνια). Μεταμόρφωση σε ενήλικο άτομο με: 1. Δημιουργία οφθαλμών. 2. Αντικατάσταση καλύπτρας με στοματικό δίσκο. 3. Δημιουργία κερατινοποιημένων δοντιών. 4. Μεγέθυνση πτερυγίων. 5. Ωρίμανση γονάδων. 6. Τροποποίηση βραγχιακών σχισμών. Χρόνος ζωής παρασιτικών ειδών του γλυκού νερού = 1-2 χρόνια προ της ωοτοκίας. Χρόνος ζωής ανάδρομων ειδών = 2-3 χρόνια προ της ωοτοκίας.

30 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) Ομοταξία: Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι είναι τα παρακάτω είδη: Lampetra fluviatilis (30-45 cm): παρασιτική μορφή των γλυκών νερών. Lampetra planeri (15-20 cm): μη-παρασιτική μορφή των ποταμών της Δ. Ευρώπης. Eudontomyzon hellenicus: ενδημικό είδος των ελληνικών ποταμών (πηγές Κεφαλαρίου και Μυλοποτάμου Αϊ -Γιάννης Σερρών και Λούρος). Δράμας, Petromyzon marinus ( 1 m): παρασιτικό είδος των ακτών της Αμερικής και Ευρώπης.

31 Υπόφυλο: ΣΠΟΝΔΥΛΟΖΩΑ (ΚΡΑΝΙΩΤΑ) Υπερομοταξία: ΑΓΝΑΘΑ (ΨΑΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΓΝΑΘΟΥΣ-ΚΥΚΛΟΣΤΟΜΟΙ) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΓΝΑΘΩΝ ΠΟΥ ΤΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΨΑΡΙΑ. Διαθέτουν Δεν διαθέτουν 3 συμπληρωματικές καρδιές Γνάθους Υποτυπώδεις σπόνδυλοι μόνο στους Κεφαλασπιδόμορφους Βραγχιακές σχισμές και χελόμορφο σώμα Νωτιαία χορδή Ωσμωτική ισορροπία υγρών σώματος με το θαλασσινό νερό (Μυξίνοι) Στάδιο προνύμφης μεγάλης διάρκειας (Πετρομυζοντίδες (38 είδη) Εσωτερική οστεοποίηση (Μυξίνοι: χωρίς σπονδύλους & Πετρόμυζα: υποτυπώδεις σπονδύλους) Πτερύγια σε ζεύγη Στομάχι Λέπια

32 ΤΕΛΟΣ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Ευχαριστώ για την προσοχή σας