Ασφάλεια και τύποι κινδύνων αθλητικών εκδηλώσεων. Γιώργος Γιαπανάς

Transcript

1 Ασφάλεια και τύποι κινδύνων αθλητικών εκδηλώσεων Γιώργος Γιαπανάς 1. 0

2 Ασφάλεια και τύποι κινδύνων αθλητικών εκδηλώσεων Την ευθύνη για την ασφάλεια των θεατών εντός του αθλητικού χώρου 1 την έχει πάντοτε ο Υπεύθυνος Ασφάλειας του αθλητικού χώρου, ενώ την ευθύνη για την ασφάλεια εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων και της αμέσως γειτνιάζουσας περιοχής 2, η Αστυνομία (Frosdick και Chalmers, 2005). Η ασφάλεια δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως εφαρμογή της Νομοθεσίας, αλλά να πηγάζει από τις διαδικασίες και την εφαρμογή της, μέσα από την ιδιαιτερότητα της κάθε αθλητικής εγκατάστασης. Οι κανονισμοί του αθλητικού χώρου πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ασφάλεια και την εξυπηρέτηση όλων των θεατών, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με αναπηρία, των ηλικιωμένων, των οικογενειών και των παιδιών. Η τριάδα Ασφάλεια - Προστασία - Εξυπηρέτηση (The three S s - Safety, Security and Service) σχηματίζει τις τρεις έννοιες που στηρίζουν οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα (Frosdick και Whalley 1997). Μολονότι αναφερόμαστε και στις τρεις μαζί, η ασφάλεια, η προστασία και η εξυπηρέτηση είναι διαφορετικές έννοιες. Ασφάλεια και προστασία θεατών Η ασφάλεια είναι λιγότερο εμφανές και ξεκινάει με το δομικό σχεδιασμό (τις εγκαταστάσεις) και τη συντήρηση που θα αποτρέψει την κατάρρευση των κτιρίων ή την πυρκαγιά. Αφορά τη χωρητικότητα των αθλητικών εγκαταστάσεων, την είσοδο και την έξοδο από τις αθλητικές εγκαταστάσεις και τους σύνθετους χώρους. Επίσης, χειρίζεται ζητήματα ανθρώπινων συμπεριφορών και έκτακτων περιστατικών. Η προστασία, από την άλλη πλευρά, αφορά την πρόληψη και τον εντοπισμό εγκληματικών συμπεριφορών και τρομοκρατικών απειλών, καθώς και τη διατήρηση της δημόσιας ασφάλειας. Όλοι όσοι εμπλέκονται στη διοργάνωση, πρέπει να διατηρούν την απόλυτη ισορροπία μεταξύ προστασίας και ασφάλειας. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση τα μέτρα προστασίας να υπερτερούν αυτών της ασφάλειας ή το αντίθετο (Whalley, 2008). 1 αθλητικός χώρος σημαίνει οποιονδήποτε περιφραγμένο χώρο στον οποίο διεξάγονται αγώνες ή εκδηλώσεις, όπως κλειστά και ανοικτά στάδια, γήπεδα, αθλητικά κέντρα, αθλητικές πισίνες, και περιλαμβάνει τον αγωνιστικό χώρο, τις κερκίδες, τους διαδρόμους, τα εστιατόρια, τα κυλικεία ή άλλους χώρους που περιβάλλουν τον αγωνιστικό χώρο και περιλαμβάνονται στον περιφραγμένο χώρο. Ν. 48(Ι)/2008) 2 αμέσως γειτνιάζουσα περιοχή σημαίνει την περιοχή που περιβάλλει τις εγκαταστάσεις αθλητικού χώρου και εκτείνεται περιμετρικά σε απόσταση πεντακοσίων μέτρων από τον περιφραγμένο αθλητικό χώρο. Ν. 48(Ι)/2008) 1

3 Στο παρελθόν υπήρξαν πολύ μεγάλες τραγωδίες όταν για λόγους προστασίας συγκεκριμένων χώρων, είχαν τοποθετηθεί κάγκελα ή κλειδωθεί πόρτες για να εμποδίζουν την είσοδο οπαδών στον αγωνιστικό χώρο, με αποτέλεσμα σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, ο κόσμος να εγκλωβιστεί και αρκετοί φίλαθλοι να χάσουν τη ζωή τους. Ο ενιαίος πρωταρχικός στόχος μπορεί να διαχωριστεί στις ακόλουθες έξι βασικές επιδιώξεις: Ασφάλεια αθλητικού χώρου: Εξασφάλιση ότι οι εγκαταστάσεις διατηρούνται σε άριστη κατάσταση και μπορούν να φιλοξενήσουν τους θεατές με ασφάλεια. Προστασία αθλητικού χώρου: Απαγόρευση της εισόδου στον αθλητικό χώρο ατόμων χωρίς άδεια. Διαχείριση πλήθους: Εξασφάλιση ασφαλούς εισόδου θεατών και συμμετεχόντων στον αθλητικό χώρο, ασφαλούς παρακολούθησης και ασφαλούς αποχώρησης κατά το τέλος της εκδήλωσης. Ασφάλεια προσωπική και των υπολοίπων: Εξασφάλιση ότι ο καθένας φροντίζει την προσωπική του ασφάλεια κι αυτή των άλλων. Εμπειρία του θεατή: Υποστήριξη του αθλητικού γεγονότος, έτσι ώστε να είναι συναρπαστικό, απολαυστικό και άνετο για τους θεατές. Επιτυχία του γεγονότος: Υποστήριξη του τριπτύχου ένα γεγονός επικερδές, ασφαλές και βιώσιμο. Εξυπηρέτηση θεατών Η εξυπηρέτηση είναι το πιο εμφανές στοιχείο μεταξύ των τριών και αναφέρεται στην παροχή ενός αξιόπιστου και συναρπαστικού θεάματος στους θεατές, χορηγούς και επίσημους. Πρέπει να παρέχονται κατάλληλες και επαρκείς υπηρεσίες, όπως τρόφιμα, ποτά και εμπορεύματα από ικανούς ανθρώπους, αφοσιωμένους να προσφέρουν ό,τι καλύτερο, και παράλληλα να υπάρχουν οι κατάλληλες αθλητικές εγκαταστάσεις για την άνετη φιλοξενία των θεατών. Για να μπορέσει να προσφερθεί άριστη εξυπηρέτηση στο κοινό, πρέπει η ασφάλεια και η προστασία να κυμαίνονται στα ίδια υψηλά επίπεδα. Τύποι κινδύνου Υπάρχουν τρείς τύποι κινδύνου. Είναι οι κίνδυνοι σε θέματα ασφάλειας, οι κίνδυνοι σε θέματα προστασίας και οι κίνδυνοι σε θέματα εξυπηρέτησης. Αυτά τα τρία στοιχεία είναι αλληλένδετα, οπότε μία επικίνδυνη κατάσταση ίσως δημιουργήσει κινδύνους και των τριών τύπων. 2

4 Πιθανοί κίνδυνοι σε θέματα ασφάλειας Κίνδυνοι σε θέματα ασφάλειας μπορεί να αφορούν: κλειδωμένες ή μπλοκαρισμένες έξοδοι που εμποδίζουν τον κόσμο να βγει γρήγορα έξω σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή εκκένωσης των κερκίδων και των αθλητικών εγκαταστάσεων. δομικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα, η κατάρρευση ενός κιγκλιδώματος ή μέρους της οροφής ή μέρους της κερκίδας με ανυπολόγιστες επιπτώσεις. αντίξοες καιρικές συνθήκες όπως για παράδειγμα χιόνι και πάγος, που καθιστούν τις σκάλες ολισθηρές και επικίνδυνες, ή έντονη βροχόπτωση η οποία οδηγεί στην ανεξέλεγκτη μετακίνηση του πλήθους που αναζητά καταφύγιο για να προστατευθεί. βλάβη συστημάτων όπως για παράδειγμα h βλάβη των συστημάτων επικοινωνίας ή των συστημάτων ηλεκτρονικής καταμέτρησης εισόδων. έλλειψη συντονισμού μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων σε θέματα ασφαλείας. παρεμβάσεις στη λήψη μέτρων ασφάλειας. κυκλοφοριακά προβλήματα πεζών και οχημάτων στους βασικούς οδικούς άξονες και στην περιβάλλουσα περιοχή των αθλητικών εγκαταστάσεων. προβλήματα πόρων (απουσίες προσωπικού, βλάβες μέσων και εξοπλισμού, ανεπάρκεια πόρων). Οι πόροι περιλαμβάνουν τους ανθρώπους, την εγκατάσταση, τον εξοπλισμό, τα υλικά, τις υπηρεσίες και τα τεχνικά μέσα. Η έλλειψη των απαιτούμενων πόρων αποτελεί απειλή για την ασφάλεια των διοργανώσεων, αυξάνοντας την τρωτότητα σε προσδιορισμένους κινδύνους. απώλεια παροχών κοινής ωφέλειας, όπως για παράδειγμα, απώλεια ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης κλπ. επεισόδια από το πλήθος, συνωστισμός οπαδών, επιθέσεις οπαδών κλπ. κρίσιμα περιστατικά, όπως διαρροή αερίου ή χημικών. Πιθανοί κίνδυνοι σε θέματα προστασίας Κίνδυνοι σε θέματα προστασίας μπορεί να αφορούν: Ταραχές μεταξύ αντίπαλων ομάδων, εντός και εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων και δημιουργία εκτεταμένων επεισοδίων. Εισβολή οπαδών στον αγωνιστικό χώρο που ίσως θέσει σε κίνδυνο τους αθλητές ή τους διαιτητές, όπως και τις ομάδες των αντίπαλων οπαδών. Κατανάλωση οινοπνευματωδών. Οι άνθρωποι γίνονται πιο ευερέθιστοι όταν έχουν καταναλώσει μεγάλη ποσότητα αλκοόλ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυθόρμητη αναταραχή. 3

5 Παραβίαση του διαχωρισμού σε ένα αθλητικό γεγονός, όπου είναι απαραίτητο να διαχωριστούν οι οπαδοί διαφορετικών ομάδων για λόγους ασφάλειας. Μαζικές δημόσιες διαδηλώσεις, όπως οι διαδηλώσεις κατά των ιδιοκτητών του αθλητικού χώρου, του συλλόγου ή του διοργανωτή της αθλητικής εκδήλωσης ή ακόμη και κατά πολιτικών αποφάσεων σε σχέση με το ποδόσφαιρο κλπ. Εγκληματική δραστηριότητα όπως για παράδειγμα, πλαστά εισιτήρια ή πώληση / χρήση παράνομων ουσιών. Οργανωμένη δραστηριότητα όπως, τρομοκρατία, αναρχισμός, οργανωμένο έγκλημα, απαγωγή κλπ. Κοινό έγκλημα όπως σοβαρά εγκληματικά περιστατικά, καθώς και άλλα περιστατικά εγκληματικότητας, τα οποία παρατηρούνται ιστορικά κατά τη διάρκεια αθλητικών συναντήσεων, όπως κλοπές, μικροαπάτες κλπ. Πιθανοί κίνδυνοι σε θέματα εξυπηρέτησης Κίνδυνοι σε θέματα εξυπηρέτησης μπορεί να αφορούν: Προβλήματα με τα εισιτήρια ή τις θέσεις: Ειδικά σε διοργανώσεις όπου οι θεατές επισκέπτονται για πρώτη φορά έναν αθλητικό χώρο και δεν γνωρίζουν τους χώρους του σταδίου. Πρωτόγονη φιλοξενία: Οι θεατές θα συμπεριφερθούν ανάλογα με τον τρόπο και τις συνθήκες φιλοξενίας. Εάν οι συνθήκες είναι τριτοκοσμικές, η συμπεριφορά τους θα είναι ανάλογη. Σπασμένα καθίσματα: Εάν υπάρχει σπασμένο κάθισμα για το οποίο έχει πωληθεί εισιτήριο, τότε θα δημιουργηθεί πρόβλημα με τον οπαδό που δεν έχει θέση στο γήπεδο, ειδικά αν έχουν εξαντληθεί όλα τα εισιτήρια για το αθλητικό γεγονός. Ακατάλληλες εγκαταστάσεις: Ανθυγιεινές τουαλέτες ή βρώμικες καντίνες. Μεγάλες ουρές: Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος χάνει μέρος του αθλητικού γεγονότος και εκνευρίζεται. Όσο πιο γρήγορα, ήρεμα και άνετα εισέλθει στο γήπεδο τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να συμπεριφερθεί με ηρεμία κατά τη διάρκεια της παραμονής του σε αυτό. Προϊόντα κακής ποιότητας: Χλιαρό φαγητό ή καφές και ροφήματα και πειρατικά εμπορεύματα χαλούν την εμπειρία του θεατή και υπονομεύουν την επιτυχία του αθλητικού γεγονότος. Η κατανόηση και η ικανοποίηση των αναγκών των θεατών είναι ουσιώδης για την επαγγελματική παράδοση υπηρεσίας σε κάθε επιτυχημένη επιχείρηση. Για να βάλουν σε πρώτο πλάνο τις ανάγκες των ανθρώπων, οι διοργανωτές εκδηλώσεων πρέπει να είναι σε θέση να φροντίζουν τις διαφορετικές ανάγκες του κοινού στο οποίο στοχεύουν. Αυτό ισχύει για κάθε εκδήλωση. 4

6 Για τους διοργανωτές εκδηλώσεων και τους συνεργάτες τους, η κατανόηση και ικανοποίηση των διαφορετικών προσδοκιών ή συμπεριφορών διαφορετικών κοινών καθιστά ομαλότερη και ευκολότερη την όλη επιχείρηση. Μειώνει το ρίσκο, βελτιώνει την επικοινωνία και κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους. Το κοινό περιμένει να βρει συγκίνηση και ικανοποίηση σε ένα αξιόπιστο γεγονός που οργανώνεται σε άνετο περιβάλλον. Η συντριπτική πλειοψηφία των οπαδών είναι κανονικοί άνθρωποι, οπότε είναι σημαντικό να κρατηθούν οι επικίνδυνες ομάδες μακριά από αυτούς και οι ειδικές ανάγκες των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία να τύχουν φροντίδας. Οι οικονομικές πιέσεις απαιτούν από τους διοργανωτές του αθλητικού γεγονότος να τελειοποιούν την εμπορική βιωσιμότητα του αθλητικού χώρου και των εκδηλώσεών τους. Γι αυτό είναι σημαντικό να καλύπτονται οι ανάγκες των θεατών, των χορηγών, των επισήμων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, επειδή τα σύνολα αυτά ασκούν επιρροή και συχνά αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων. Οι διοργανωτές πρέπει επίσης να ανταποκρίνονται σε ρυθμιστικές και άλλες απαιτήσεις για την ασφάλεια και την προστασία. Ο ιδιοκτήτης του αθλητικού χώρου έχει την ηθική και νομική υποχρέωση της φροντίδας για την υγεία και την ασφάλεια των οπαδών, του προσωπικού του και άλλων ατόμων που έχουν άμεση σχέση με την οργάνωση του αγώνα. 5

7 Πρέπει επίσης να φροντίζει για την ασφάλεια των ομάδων και των διαιτητών που συμμετέχουν, ώστε να είναι ελεύθεροι να προσφέρουν την αναμενόμενη ψυχαγωγία. Ροή αθλητικής εκδήλωσης Η διαχείριση ασφαλείας υποδεικνύει μια σειρά ενεργειών και διαδικασιών, με σκοπό την παροχή ασφάλειας σε όλους τους συμμετέχοντες. Οι ενέργειες και οι διαδικασίες παρέχουν την αναγκαία καθοδήγηση και βοήθεια στους διοργανωτές σε πρακτικές και γνώσεις για τη διαχείριση της ασφάλειας (Frosdick και Whalley, 1997). Την ημέρα αγώνα οι περισσότεροι άνθρωποι παρακολουθούν τον αγώνα στο σπίτι, αλλά πολλοί οπαδοί επιλέγουν να ταξιδέψουν στο γήπεδο για να απολαύσουν το θέαμα και να ζήσουν την εμπειρία. Για τους διοργανωτές εκδήλωση αρχίζει από τη στιγμή που ο αγώνας έχει ορισθεί μέχρι τη στιγμή που οι θεατές επιστρέψουν ασφαλής στο σπίτι τους. Όλοι οι εμπλεκόμενοι μοιράζονται ένα και μοναδικό στόχο, την δημιουργία ενός ασφαλούς και φιλόξενου περιβάλλοντος για τους θεατές. Αν οι θεατές απολαύσουν το γεγονός, τότε είναι πιο πιθανό να επιστρέψουν και πάλι, να περάσουν περισσότερο χρόνο στο γήπεδο και να εκφράσουν την αγάπη τους για το ποδόσφαιρο. Όλα τα μέτρα ασφάλειας, προστασίας και εξυπηρέτησης πρέπει να καλύπτουν ολόκληρη τη ροή εκδήλωσης. Ένα σχέδιο ασφάλειας πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα 6

8 αναγκαία μέτρα από την στιγμή που θα δοθούν οι πρώτες πληροφορίες του αγώνα, μέχρι και την αποχώρηση όλων των θεατών. Σε περίπτωση που οπαδοί θα ταξιδέψουν από μία χώρα σε άλλη, ο σχεδιασμός πρέπει να περιλαμβάνει και όλα τα αναγκαία μέτρα ασφάλειας για την είσοδο και έξοδό τους από την χώρα. Επιβάλλεται να υπάρχει Εθνικός Σχεδιασμός, ο οποίος να καλύπτει όλα τα στάδια ασφάλειας μιας αθλητικής εκδήλωσης και να καθορίζει το επίπεδο ευθύνης όλων των φορέων που εμπλέκονται. Επιπλέον πρέπει να καθορίζονται οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις, καθώς και ο τρόπος επικοινωνίας και συνεργασίας όλων των ομάδων και σωμάτων ασφάλειας. Η ανταλλαγή πληροφοριών και η επικοινωνία αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για την ομαλή ροή μιας εκδήλωσης. 7

9 Βιβλιογραφία Frosdick, S. and Chalmers, J. (2005) Safety and Security at Sports Grounds. Edition. Paragon Publishing Frosdick, S. and Whalley, L. (1997) Sport and safety management. Oxford: Butterworth- Heinemann. Whalley, C. (2008) Stadium Safety Management in England. UK: The Football Association 8