Το κείμενο του παρόντος εγγράφου είναι ίδιο με αυτό της προηγούμενης έκδοσης.

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 11 Νοεμβρίου 2014 (OR. en) 12857/14 DCL 1 GENVAL 50 EUROJUST 149 AΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ του εγγράφου: ST 12857/14 RESTREINT UE/EU RESTRICTED της: 4 Σεπτεμβρίου 2014 νέος χαρακτηρισμός: Public Θέμα: Έκθεση αξιολόγησης για τον έκτο γύρο αμοιβαίων αξιολογήσεων: «Η εφαρμογή και λειτουργία στην πράξη της απόφασης 2002/187/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με τη σύσταση της Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος και της απόφασης 2008/976/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο σε ποινικές υποθέσεις.» Έκθεση για την Ελλάδα Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες η αποχαρακτηρισμένη έκδοση του προαναφερόμενου εγγράφου. Το κείμενο του παρόντος εγγράφου είναι ίδιο με αυτό της προηγούμενης έκδοσης /14 DCL 1 DG F 2A EL

2 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 4 Σεπτεμβρίου /14 RESTREINT UE/EU RESTRICTED GENVAL 50 EUROJUST 149 Έκθεση αξιολόγησης για τον έκτο γύρο αμοιβαίων αξιολογήσεων: «Η εφαρμογή και λειτουργία στην πράξη της απόφασης 2002/187/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με τη σύσταση της Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος και της απόφασης 2008/976/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο σε ποινικές υποθέσεις.» Έκθεση για την Ελλάδα 12857/14 ΔΛ/ακι 1

3 1 Σύνοψη Εισαγωγή Γενικά θέματα και δομές Γενικές πληροφορίες Απόφαση 2002/187/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με τη σύσταση της Eurojust Απόφαση 2009/426/ ΔΕΥ του Συμβουλίου για την ενίσχυση της Eurojust Εφαρμογή του Εθνικού Συστήματος Συντονισμού της Eurojust (ENCS) Εθνικό Σύστημα Συντονισμού της Eurojust (ENCS) Εθνικοί ανταποκριτές Λειτουργία του ENCS και σύνδεση με το CMS Συνεργασία του ENCS με την εθνική μονάδα της Ευρωπόλ Εθνικό Γραφείο στην Eurojust Οργάνωση Επιλογή και διορισμός Εξουσίες που έχουν χορηγηθεί στο εθνικό μέλος Γενικές εξουσίες Πρόσβαση στις εθνικές βάσεις δεδομένων Πρόσβαση του εθνικού γραφείου στο εμπιστευτικό μέρος του Συστήματος Διαχείρισης Υποθέσεων (ΣΔΥ) Σημεία επαφής ΕΔΔ Επιλογή και διορισμός Πρακτική λειτουργία των σημείων επαφής του ΕΔΔ στην Ελλάδα Συμπεράσματα Τυπική (νομοθετική) διαδικασία εφαρμογής Κατανομή των αρμοδιοτήτων περί δίωξης μεταξύ αστυνομίας και εισαγγελίας Το Εθνικό Γραφείο στην Eurojust Θέσπιση του ENCS Σύνδεση με το CMS EΔΔ Ανταλλαγή πληροφοριών Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ δικαστικών αρχών και αρχών επιβολής του νόμου και Eurojust /14 ΔΛ/ακι 2

4 4.1.1 Βάσεις δεδομένων για την ανταλλαγή πληροφοριών με την Eurojust Υποχρέωση ανταλλαγής πληροφοριών βάσει του άρθρου 13 παρ. 5 έως Εφαρμογή της υποχρέωσης ανταλλαγής πληροφοριών βάσει του άρθρου 2 της απόφασης 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου Δίαυλοι για τη διαβίβαση πληροφοριών στην Eurojust Ανταλλαγή πληροφοριών βάσει του άρθρου 13 παρ. 5 έως 7 της απόφασης Eurojust Απαντητική ενημέρωση από την Eurojust Αντίληψη από ποιοτική άποψη της ροής πληροφοριών μεταξύ Eurojust και Ελλάδας Πρακτικές ή νομικές δυσκολίες της ανταλλαγής πληροφοριών με την Eurojust Προτάσεις για τη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ Ελλάδας και Eurojust Πρόγραμμα EPOC Συμπεράσματα Επιχειρησιακές πτυχές Στατιστικές Πρακτική πείρα σχετικά με την Eurojust Ανάθεση των υποθέσεων στην Eurojust, στο ΕΔΔ ή άλλους φορείς Υποθέσεις που αφορούν τα καθήκοντα της Eurojust όταν ενεργεί μέσω των εθνικών μελών της (άρθρο 6) Απαιτήσεις συνεργασίας μεταξύ ελληνικών εθνικών αρχών και Eurojust Υποθέσεις που αφορούν τις εξουσίες που ασκεί το εθνικό μέλος (άρθρο 6) Υποθέσεις που αφορούν τα καθήκοντα της Eurojust ως συλλογικού σώματος (άρθρο 7) Πρακτική πείρα σχετικά με τις συντονιστικές συνεδριάσεις Αντίληψη από ποιοτική άποψη Ρόλος του ENCS Χρήση της επιφυλακής συντονισμού (OCC) Πείρα από υποθέσεις σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ του ENCS και της εθνικής μονάδας της Ευρωπόλ Συμπεράσματα Συνεργασία /14 ΔΛ/ακι 3

5 6.1 Συνεργασία με άλλες υπηρεσίες ή όργανα της ΕΕ Συνεργασία με τρία κράτη Πολιτική σχετικά με τη συμμετοχή της Eurojust Προστιθέμενη αξία της συμμετοχής της Eurojust Πρακτική πείρα του ΕΔΔ Συνεργασία μεταξύ του εθνικού μέλους και του ΕΔΔ Πόροι που διατίθενται στο ΕΔΔ σε εθνικό επίπεδο Επιχειρησιακή λειτουργία των σημείων επαφής του ΕΔΔ Αντίληψη του ιστότοπου και των εργαλείων του ΕΔΔ Συμπεράσματα Ειδικές τεχνικές έρευνας - Πρακτική πείρα Ελεγχόμενες παραδόσεις (άρθρο 9δ στοιχείο α)) Συμμετοχή του εθνικού μέλους σε κοινές ομάδες έρευνας (άρθρο 9στ) Συμπεράσματα Εκπαίδευση και προβολή Προαγωγή της χρήσης της Eurojust και του ΕΔΔ Εκπαίδευση Άλλα μέτρα Ειδική εκπαίδευση για το εθνικό μέλος και τα σημεία επαφής του ΕΔΔ Συμπεράσματα Γενικές παρατηρήσεις Γενική εκτίμηση Περαιτέρω προτάσεις της Ελλάδας Γενικές παρατηρήσεις των εμπειρογνωμόνων Συστάσεις Συστάσεις προς την Ελλάδα Συστάσεις προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα όργανα και τις υπηρεσίες της και άλλα κράτη μέλη Συστάσεις προς την Eurojust/το ΕΔΔ Παράρτημα A: Πρόγραμμα για την επιτόπια επίσκεψη και τα πρόσωπα με τα οποία με τα οποία πραγματοποιήθηκε συνέντευξη/συνάντηση Παράρτημα B: Πρόσωπα με τα οποία πραγματοποιήθηκε συνέντευξη/συνάντηση Παράρτημα Γ: Κατάλογος συντομογραφιών/γλωσσάριο /14 ΔΛ/ακι 4

6 1 ΣΥΝΟΨΗ Η επιτόπια επίσκεψη στην Ελλάδα ήταν γενικά θετική. Η ομάδα αξιολόγησης συνεργάσθηκε γενικά ικανοποιητικά με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. Οι συζητήσεις με την ελληνική πλευρά ήταν ειλικρινείς και ανοικτές. Όλες οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα για πρακτικούς και οικονομικούς λόγους. Ωστόσο, μια επίσκεψη σε τοπικό δικαστήριο ή τοπική εισαγγελία εκτός Αθήνας θα είχε προσθέσει αξία στην αξιολόγηση. Αν και η επιτόπια επίσκεψη στην Ελλάδα προγραμματίσθηκε κατά το τέλος του έκτου γύρου των αμοιβαίων αξιολογήσεων, ήταν πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί η πλήρης συνεργασία με την Eurojust και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο (ΕΔΔ), επειδή η Ελλάδα δεν είχε ακόμη εφαρμόσει την απόφαση Eurojust του 2009 στην εθνική της νομοθεσία. Το νομοσχέδιο για την εφαρμογή της απόφασης Eurojust υποβλήθηκε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης προς έγκριση και θα διαβιβασθεί στο Κοινοβούλιο για περαιτέρω συζήτηση και έκδοση. Ένας άλλος παράγοντας που περιέπλεξε την κατάσταση ήταν ότι το νέο εθνικό μέλος της Ελλάδας είχε διορισθεί μόλις λίγες μέρες πριν από την αξιολόγηση και ο προκάτοχός του δεν ήταν διαθέσιμος. Αν και η ομάδα αξιολόγησης δεν έλαβε αντίγραφο του νέου νομοσχεδίου, οι ελληνικές αρχές επέδειξαν καλόπιστη στάση περιγράφοντας τα πιο σημαντικά άρθρα του (π.χ. αρμοδιότητες του εθνικού μέλους και ανταλλαγή πληροφοριών). Δεν υπάρχει προς το παρόν ευρεία συνεργασία με την Eurojust (μόνο δύο συντονιστικές συνεδριάσεις έχουν συγκληθεί) σε αντίθεση με το ΕΔΔ το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως. Οι επαγγελματίες του τομέα αποφασίζουν κατά περίπτωση αν η υπόθεση θα παραπεμφθεί στην Eurojust ή στο ΕΔΔ, λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα του εγκλήματος και τον αριθμό των συμμετεχόντων κρατών μελών. Το ΕΔΔ χρησιμοποιείται ευρύτερα μόνο όταν συμμετέχουν μόνο δύο κράτη και το έγκλημα είναι λιγότερο περίπλοκο. Αυτό οφείλεται στην αντίληψη των επαγγελματιών του τομέα ότι το ΕΔΔ είναι ταχύτερο και πιο ευέλικτο /14 ΔΛ/ακι 5

7 Η ομάδα αξιολόγησης πληροφορήθηκε ότι όλοι οι εισαγγελείς στην Ελλάδα γνωρίζουν την ύπαρξη και τα καθήκοντα της Eurojust. Όλοι οι εισαγγελείς και δικαστές έχουν λάβει ενημέρωση και κατάρτιση σχετικά με την Eurojust στην Εθνική Σχολή Δικαστών. Η ομάδα αξιολόγησης πληροφορήθηκε επίσης ότι διοργανώνονται τακτικά σεμινάρια για την Eurojust. Όλοι οι εισαγγελείς έχουν πρόσβαση στον ιστότοπο του ΕΔΔ προκειμένου να αναζητούν σημεία επαφής σε άλλα κράτη μέλη. Η Eurojust χρησιμοποιείται σε πιο περίπλοκες υποθέσεις. Φαίνεται ότι οι εισαγγελείς που ασχολούνται με την αμοιβαία δικαστική συνδρομή (ΑΔΣ) και το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης (ΕΕΣ) έχουν αναπτύξει δικά τους διμερή δίκτυα και συχνά προτιμούν να χρησιμοποιούν το ΕΔΔ και όχι την Eurojust. Κατά το χρόνο της επίσκεψης, η ελληνική νομοθεσία προέβλεπε τη δυνατότητα σύστασης κοινής ομάδας έρευνας (ΚΟΕ) μόνο όσον αφορά τα εγκλήματα στον τομέα των ναρκωτικών, το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία. Ωστόσο, μετά την επίσκεψη η ομάδα αξιολόγησης ενημερώθηκε ότι η νομοθεσία άλλαξε το 2014 για να δημιουργηθεί η δυνατότητα σύστασης ΚΟΕ σχετικά με διάφορα είδη σοβαρών εγκλημάτων (π.χ. τρομοκρατικές πράξεις, εμπρησμός, πλαστογραφία, βιασμός, αρπαγή ανηλίκου, εκβιασμός, εμπορία ανθρώπων και δούλων κλπ.). Αν και το άρθρο 13 δεν έχει ακόμη μεταφερθεί στο ελληνικό δίκαιο, η Ελλάδα συμμετέχει στην ανταλλαγή πληροφοριών. Η διαβίβαση πληροφοριών στην Eurojust βάσει του άρθρου 13 της απόφασης Eurojust πραγματοποιείται μέσω κανονικών ηλεκτρονικών μηνυμάτων και όχι μέσω του μορφότυπου της Eurojust /14 ΔΛ/ακι 6

8 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μετά την έγκριση της κοινής δράσης 97/827/ΔΕΥ, της 5ης Δεκεμβρίου , καθιερώθηκε μηχανισμός για την αξιολόγηση της εφαρμογής και της υλοποίησης σε εθνικό επίπεδο των διεθνών δεσμεύσεων για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Σύμφωνα με το άρθρο 2 της κοινής δράσης, η Ομάδα «Γενικές υποθέσεις συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης» (GENVAL) αποφάσισε, στις 22 Ιουνίου 2011, ότι ο έκτος γύρος αμοιβαίων αξιολογήσεων θα πρέπει να αφιερωθεί στην εφαρμογή και λειτουργία στην πράξη της απόφασης 2002/187/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με τη σύσταση της Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος 2, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις 2003/659/ΔΕΥ 3 και 2009/426/ΔΕΥ 4 και της κοινής δράσης 98/428/ΔΕΥ, της 29ης Ιουνίου 1998 για τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου 5, η οποία καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από την απόφαση 2008/976/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο σε ποινικές υποθέσεις Κοινή δράση της 5ης Δεκεμβρίου 1997 (97/827/ΔΕΥ), ΕΕ L 344, , σ Απόφαση του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με τη σύσταση της Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος (2002/187/ΔΕΥ), ΕΕ L 63, , σ Απόφαση 2003/659/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2003, για την τροποποίηση της απόφασης 2002/187/ΔΕΥ σχετικά με τη σύσταση της Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος, ΕΕ L 245, , σ Απόφαση 2009/426/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, για την ενίσχυση της Eurojust και την τροποποίηση της απόφασης 2002/187/ΔΕΥ σχετικά με τη σύσταση της Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος, ΕΕ L 138, , σ Κοινή δράση 98/428/ΔΕΥ, της 29ης Ιουνίου 1998, η οποία θεσπίσθηκε από το Συμβούλιο βάσει του άρθρου K.3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου, ΕΕ L 191, , σ Απόφαση 2008/976/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο, ΕΕ L 348, , σ /14 ΔΛ/ακι 7

9 Η αξιολόγηση σκοπεύει να είναι ευρεία και διατομεακή και επικεντρώνεται όχι μόνο στην Eurojust και στο Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο (ΕΔΔ) αλλά και σε επιχειρησιακές πτυχές στα κράτη μέλη. Η προσέγγιση αυτή προτίθεται να περιλάβει, φερ ειπείν, πέραν της συνεργασίας με τις εισαγγελικές αρχές, τον τρόπο συνεργασίας των αστυνομικών αρχών με τα εθνικά μέλη της Eurojust, τον τρόπο συνεργασίας των εθνικών μονάδων της Ευρωπόλ με το Εθνικό Σύστημα Συντονισμού της Eurojust και τον τρόπο διοχέτευσης της συμβολής της Eurojust στις αρμόδιες αστυνομικές και τελωνειακές αρχές. Η αξιολόγηση δίνει έμφαση στη λειτουργική εφαρμογή όλων των κανόνων σχετικά με την Eurojust και το ΕΔΔ. Κατά συνέπεια, η αξιολόγηση θα καλύπτει επίσης τις επιχειρησιακές πρακτικές στα κράτη μέλη όσον αφορά την πρώτη απόφαση Eurojust, η οποία τέθηκε σε ισχύ το Η πείρα από όλες τις αξιολογήσεις καταδεικνύει ότι τα κράτη μέλη θα βρίσκονται σε διαφορετικές θέσεις όσον αφορά την εφαρμογή των σχετικών νομικών πράξεων και ότι η σημερινή διαδικασία αξιολόγησης μπορεί να χρησιμεύσει σε οποιοδήποτε κράτος μέλος δεν έχει υλοποιήσει όλες τις πτυχές της νέας απόφασης. Το ερωτηματολόγιο του έκτου γύρου αμοιβαίων αξιολογήσεων εγκρίθηκε από τη GENVAL στις 31 Οκτωβρίου Όπως συμφώνησε η GENVAL στις 17 Ιανουαρίου 2012, διαβιβάσθηκε ερωτηματολόγιο και στην Eurojust. Το ερωτηματολόγιο το οποίο εστάλη στην Eurojust εγκρίθηκε από τη GENVAL στις 12 Απριλίου Οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο για την Eurojust διαβιβάσθηκαν στη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου στις 20 Ιουλίου 2012 και ελήφθησαν υπόψη κατά τη σύνταξη της παρούσας έκθεσης. Η σειρά των επισκέψεων στα κράτη μέλη εγκρίθηκε από τη GENVAL στις 31 Οκτωβρίου Η Ελλάδα ήταν το 18ο κράτος μέλος που αξιολογήθηκε κατά τη διάρκεια αυτού του γύρου αξιολογήσεων. Σύμφωνα με το άρθρο 3 της κοινής δράσης, η Προεδρία κατάρτισε κατάλογο των εμπειρογνωμόνων για τις αξιολογήσεις που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν. Τα κράτη μέλη όρισαν εμπειρογνώμονες με ουσιαστικές πρακτικές γνώσεις στο συγκεκριμένο τομέα σύμφωνα με γραπτή αίτηση του Προέδρου της GENVAL προς τις αντιπροσωπίες με ημερομηνία 15 Ιουλίου /14 ΔΛ/ακι 8

10 Οι ομάδες αξιολόγησης αποτελούνται από τρεις εθνικούς εμπειρογνώμονες και υποστηρίζονται από δύο υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου και παρατηρητές. Για τον έκτο γύρο αμοιβαίων αξιολογήσεων, η GENVAL συμφώνησε με την πρόταση της Προεδρίας να προσκληθούν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Eurojust και η Ευρωπόλ ως παρατηρητές. Οι εμπειρογνώμονες οι οποίοι ανέλαβαν την αξιολόγηση της Ελλάδας ήταν η κα Κατερίνα Λοΐζου (Κύπρος), ο κ. Peter Bröms (Σουηδία) και ο κ. Roelof Jan Manschot (Κάτω Χώρες). Τρεις παρατηρητές ήταν επίσης παρόντες: Η κα Carine Hanssens (Ευρωπαϊκή Επιτροπή), ο κ. Benedikt Welfens (Eurojust) και η κα Susana Fonte (Eurojust), μαζί με τον κ. Steven Cras και τον κ. Sławomir Buczma από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου. Η παρούσα έκθεση καταρτίσθηκε από την ομάδα εμπειρογνωμόνων με τη συνδρομή της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου βάσει των πορισμάτων της επίσκεψης αξιολόγησης που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα από 7 έως 11 Οκτωβρίου 2013, των λεπτομερών απαντήσεων στο ερωτηματολόγιο αξιολόγησης και των λεπτομερών απαντήσεων στα επακόλουθα ερωτήματα συνέχειας /14 ΔΛ/ακι 9

11 3 ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΟΜΕΣ 3.1 Γενικές πληροφορίες Απόφαση 2002/187/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με τη σύσταση της Eurojust Η απόφαση 2002/187/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με τη σύσταση της Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος (εφεξής «απόφαση του Συμβουλίου του 2002») μεταφέρθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το νόμο 3663/2008 «Ευρωπαϊκή Μονάδα Δικαστικής Συνεργασίας (EUROJUST), κοινές ομάδες έρευνας και λοιπές διατάξεις» και το άρθρο 36 του νόμου 3904/2010 «Τροποποίηση Ποινικού Κώδικα - Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ειδικών ποινικών νόμων κλπ.», με τον οποίο τροποποιήθηκε τμήμα του άρθρου 2 παρ. 1 του νόμου 3663/2008. Αποτέλεσμα ήταν η ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο της τετραετούς θητείας του εθνικού μέλους στην Eurojust, υποχρέωση η οποία απορρέει από την απόφαση 2009/426/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την ενίσχυση της Eurojust και την τροποποίηση της απόφασης 2002/187/ΔΕΥ σχετικά με τη σύσταση της Eurojust προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών εγκλήματος (εφεξής «απόφαση Eurojust») Απόφαση 2009/426/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την ενίσχυση της Eurojust Η απόφαση Eurojust του 2009 δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία. Μια ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή, η οποία συστάθηκε στους κόλπους του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εξέτασε το κείμενο της απόφασης του Συμβουλίου και εκπόνησε νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο υποβλήθηκε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης προς έγκριση και, σύμφωνα με τους εκπροσώπους του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, θα υποβληθεί σύντομα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο για περαιτέρω συζήτηση και έκδοση /14 ΔΛ/ακι 10

12 3.2 Εφαρμογή του Εθνικού Συστήματος Συντονισμού της Eurojust Εθνικό Σύστημα Συντονισμού της Eurojust (ENCS) Το ENCS δεν έχει ακόμη συσταθεί. Οι ελληνικές αρχές παρέπεμψαν στο νομοσχέδιο με το οποίο θα ενσωματωθεί η απόφαση Eurojust του 2009 στην εθνική νομοθεσία. Ο ισχύων ελληνικός νόμος για την Eurojust (ν. 3663/2008) θα τροποποιηθεί και η νομοπαρασκευαστική επιτροπή έχει προτείνει νέο άρθρο 2 Α. Περιεχόμενό του είναι ο κανονισμός του ENCS, σύμφωνα με το άρθρο 12 της απόφασης Eurojust. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο Εισαγγελέας Εφετών Αθηνών θα είναι ο συντονιστής του ελληνικού ENCS. Η αστυνομία δεν θα συμμετέχει στο ENCS. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης συμμετέχει στη διαδικασία και συνεργάζεται στενά με το εθνικό μέλος στην Eurojust για την ενημέρωση των εισαγγελιών σχετικά με τα εθνικά δελτία («Fiches suédoises») και την ευαισθητοποίηση του δικαστικού κλάδου όσον αφορά την ενημέρωση αυτή Εθνικοί ανταποκριτές Οι εθνικοί ανταποκριτές επικουρούν το εθνικό μέλος στην Eurojust, σύμφωνα με το άρθρο 2 του νόμου 3663/2008. Το εν λόγω άρθρο προβλέπει ότι ως εθνικοί ανταποκριτές μπορούν να διορισθούν οι ακόλουθοι λειτουργοί: 1. Ο Προϊστάμενος του Τμήματος Διεθνούς Δικαστικής Συνεργασίας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. 2. Οι Εισαγγελείς Εφετών που είναι αρμόδιοι για ζητήματα δικαστικής συνεργασίας και την εκτέλεση των ευρωπαϊκών ενταλμάτων σύλληψης. 3. Ο Εισαγγελέας που προεδρεύει του Συμβουλίου Ανάλυσης και Έρευνας για τρομοκρατικές πράξεις /14 ΔΛ/ακι 11

13 Οι εθνικοί ανταποκριτές θα πρέπει να περιληφθούν στη σύνθεση του ECNS. Οι κύριες αρμοδιότητες των εθνικών ανταποκριτών είναι οι εξής: (α) να εξασφαλίζουν ότι το Σύστημα Διαχείρισης Υποθέσεων (ΣΔΥ) που αναφέρεται στο άρθρο 16 της απόφασης Eurojust λαμβάνει πληροφορίες με τρόπο αποτελεσματικό και αξιόπιστο, (β) να συμβάλλουν ώστε να καθορίζεται αν μια υπόθεση θα πρέπει να διεκπεραιωθεί με τη συνδρομή της Eurojust ή του Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου, (γ) να επικουρούν το εθνικό μέλος στον προσδιορισμό των αρμόδιων αρχών για τη διεκπεραίωση αιτήσεων δικαστικής συνεργασίας και συναφών αποφάσεων, μεταξύ άλλων, όσον αφορά τις πράξεις υλοποίησης της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης, (δ) να διατηρεί στενές σχέσεις με την εθνική μονάδα της Ευρωπόλ. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ένας εθνικός ανταποκριτής (ο Εισαγγελέας Εφετών Αθηνών) ορίζεται συντονιστής του ελληνικού ECNS. Δεν έχουν εκδοθεί άλλοι ειδικοί νόμοι, υπουργικές αποφάσεις ή εγκύκλιοι για το συγκεκριμένο θέμα. Όσον αφορά τις πρακτικές λύσεις, το εθνικό γραφείο στην Eurojust συνεργάζεται καθημερινά με τους υπαλλήλους που έχουν διορισθεί στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών σε υποθέσεις οι οποίες άπτονται της δικαστικής συνδρομής και της έκδοσης προσώπων εντός του οικείου πεδίου αρμοδιότητας και άλλες υποθέσεις, όπως είναι ο συντονισμός των εξερχόμενων αιτήσεων δικαστικής συνεργασίας από διάφορες εισαγγελίες που δεν υπάγονται στη δικαιοδοσία της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών. Επίσης, το εθνικό γραφείο συνεργάζεται με τον Αντεισαγγελέα Εφετών που έχει διορισθεί από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο ως αρμόδιος λειτουργός για υποθέσεις οι οποίες αφορούν την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος σχετικά με εγκλήματα που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Αντεισαγγελέα Εφετών, ανεξάρτητα από την εδαφική δικαιοδοσία του Ελληνικού Κράτους /14 ΔΛ/ακι 12

14 Ο εθνικός ανταποκριτής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης είναι υπεύθυνος για τη διευκόλυνση της διεκπεραίωσης αιτήσεων δικαστικής συνδρομής σχετικά με τρίτες χώρες ή χώρες εκτός Σένγκεν Λειτουργία του ENCS και σύνδεση με το CMS Το ENCS δεν έχει ακόμη συσταθεί Συνεργασία του ENCS με την εθνική μονάδα της Ευρωπόλ Δεν υπάρχει σχετική πείρα, διότι το ENCS δεν έχει ακόμη συσταθεί στην Ελλάδα. 3.3 Εθνικό Γραφείο στην Eurojust Οργάνωση Κατά την επιτόπια επίσκεψη, η σύνθεση του εθνικού γραφείου είχε ως εξής: - ένας εισαγγελικός λειτουργός (ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών) διορισμένος ως εθνικό μέλος με έδρα την Eurojust, - ένας αναπληρωτής αυτού (ο Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών) με έδρα, κατά το χρόνο της επίσκεψης, την Ελλάδα, - μία γραμματέας με έδρα την Eurojust. Η σύνθεση του εθνικού γραφείου άλλαξε μετά την επιτόπια επίσκεψη, διότι τον Νοέμβριο του 2013 η Ελλάδα διόρισε το αναπληρωματικό εθνικό μέλος στη Χάγη /14 ΔΛ/ακι 13

15 3.3.2 Επιλογή και διορισμός Σύμφωνα με την απάντηση της ελληνικής πλευράς στο ερωτηματολόγιο, το εθνικό μέλος στη Eurojust διορίζεται με Προεδρικό Διάταγμα κατόπιν πρότασης των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εξωτερικών, μετά από απόφαση του οικείου Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου (άρθρο 1, παρ. 1 του νόμου 3663/2008). Ο Πρόεδρος δεν έχει δικαίωμα να αρνηθεί την πρόταση των υπουργών εκτός εάν υφίσταται νομικό ζήτημα, ήτοι το διορισμένο πρόσωπο δεν είναι εισαγγελέας, δικαστής ή αστυνομικός. Επίσης, ο Υπουργός Δικαιοσύνης μπορεί να απορρίψει την απόφαση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου σχετικά με το διορισμό του εθνικού μέλους στην Eurojust μόνο σε έκτακτη περίπτωση, όταν η απόφαση λαμβάνεται από μειοψηφία τουλάχιστον 3 μελών. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης μπορεί να προσβάλει αυτή την απόφαση εντός δέκα ημερών από την κοινοποίησή της, σύμφωνα με τον Οργανισμό Δικαστηρίων. Το εθνικό μέλος επιλέγεται μεταξύ των δικαστικών λειτουργών που έχουν βαθμό τουλάχιστον πρωτοδίκη ή αντεισαγγελέα πρωτοδικών (άρθρο 1, παρ. 1 του νόμου 3663/2008). Κριτήρια επιλογής του δικαστικού λειτουργού για τη θέση του εθνικού μέλους αποτελούν η προηγούμενη πείρα σε θέματα αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής και έκδοσης, η προηγούμενη πείρα και γνώση ευρωπαϊκών ή διεθνών οργανισμών, η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά ή διεθνή συνέδρια, η γλωσσομάθεια (όλα αυτά αποδεικνύονται με επίσημα έγγραφα) και η εν γένει δραστηριοποίησή του στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι /14 ΔΛ/ακι 14

16 Επειδή ο νόμος 3663/2008 δεν προβλέπει ειδική εποπτεία του εθνικού μέλους από άλλο δικαστικό όργανο, στην πράξη ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ασκεί την εποπτεία στο εθνικό μέλος στην Eurojust, ως ο ανώτερος ιεραρχικά εισαγγελέας της Ελληνικής Δημοκρατίας Εξουσίες που έχουν χορηγηθεί στο εθνικό μέλος Γενικές εξουσίες Οι εξουσίες που έχουν χορηγηθεί στο εθνικό μέλος στην Eurojust προβλέπονται στο νόμο 3663/2008. Σύμφωνα με το άρθρο 4 του νόμου 3663/2008, το εθνικό μέλος, ενεργώντας για λογαριασμό της EUROJUST: (α) μπορεί να ζητεί από τις ημεδαπές αρμόδιες αρχές να εξετάσουν το ενδεχόμενο: (i) να προβούν σε έρευνα ή άσκηση ποινικής δίωξης για συγκεκριμένες πράξεις, (ii) να δεχθούν ότι είναι προτιμότερο η αρχή άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προβεί σε έρευνα ή να ασκήσει ποινική δίωξη, (iii) να συντονίσουν τη δράση τους με τις αρμόδιες αρχές άλλων κρατών μελών, (iv) να συστήσουν κοινή ομάδα έρευνας, (v) να παράσχουν στην Eurojust τις ζητούμενες πληροφορίες για την εκτέλεση του έργου της, (β) θα πρέπει να μεριμνά για την ενημέρωση των ημεδαπών αρμόδιων αρχών σχετικά με τις έρευνες και ποινικές διώξεις των οποίων έχει γνώση, (γ) θα πρέπει να επικουρεί τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, κατόπιν αιτήσεώς τους, ώστε να εξασφαλίζεται ο καλύτερος δυνατός συντονισμός των ερευνών και της άσκησης ποινικών διώξεων και γενικότερα να υποστηρίζει τη βελτίωση της μεταξύ τους συνεργασίας, (δ) θα πρέπει να συνεργάζεται και να διαβουλεύεται με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο, να χρησιμοποιεί τη βάση τεκμηρίωσης του Δικτύου και να συμβάλλει στη βελτίωσή της, 12857/14 ΔΛ/ακι 15

17 (ε) θα πρέπει να παρέχει υποστήριξη σε έρευνες ή ποινικές διώξεις των ημεδαπών αρμόδιων αρχών ή και των αρχών τρίτου κράτους, κατόπιν αιτήσεώς τους, όταν αφορούν μόνο σε αυτές και στις αρχές ενός τρίτου κράτους, εφόσον έχει συναφθεί μεταξύ της Eurojust και του τρίτου κράτους συμφωνία συνεργασίας ή, σε ειδικές περιπτώσεις, αν συντρέχει ουσιώδες συμφέρον το οποίο επιβάλλει την υποστήριξη και υπό την προϋπόθεση ότι συμφωνεί η Eurojust ως συλλογικό όργανο, (στ) θα πρέπει να παρέχει υποστήριξη, κατόπιν αίτησης ημεδαπής αρχής ή της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σε έρευνες και διώξεις οι οποίες αφορούν μόνο την ημεδαπή αρχή και την Κοινότητα, (ζ) θα πρέπει να διαβιβάζει αιτήσεις αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, εφόσον προέρχονται από την αρμόδια αρχή, αφορούν έρευνα ή ποινική δίωξη διενεργούμενη από αυτή και χρειάζεται η παρέμβασή του για συντονισμό, (η) θα πρέπει να συντονίζει την ανταλλαγή πληροφοριών επί νομικών ζητημάτων μεταξύ των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών. Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του το εθνικό μέλος μπορεί: α) να ζητεί από τις ημεδαπές δικαστικές αρχές, τις δικαστικές αρχές των κρατών μελών και την Ευρωπόλ να του παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες, β) να έχει πρόσβαση στα αρχεία ποινικού μητρώου που τηρούνται στις εισαγγελίες της χώρας, σύμφωνα με τα ισχύοντα για τις ημεδαπές δικαστικές και εισαγγελικές αρχές, γ) να έχει πρόσβαση στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για την εκπλήρωση των καθηκόντων που ανατίθενται στο εθνικό μέλος από την Eurojust και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση του Συμβουλίου του Το εθνικό μέλος έχει την υποχρέωση να διαφυλάσσει το απόρρητο των πληροφοριών οι οποίες ανταλλάσσονται μεταξύ της Eurojust, των ημεδαπών αρχών και των αρχών των άλλων κρατών μελών και των αρχών τρίτου κράτους /14 ΔΛ/ακι 16

18 Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 7 του νόμου 3663/2008, το εθνικό μέλος της Ελλάδος και ο αναπληρωτής αυτού έχουν πρόσβαση στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία επεξεργάζεται η EUROJUST, σύμφωνα με όσα ορίζονται στα άρθρα 15, 16, 17 και 18 της απόφασης του Συμβουλίου του 2002 και υπό την επιφύλαξη της τήρησης των διατάξεων για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η Ελλάδα δεν θα χορηγήσει περισσότερες εξουσίες στο εθνικό της μέλος από όσες προβλέπονται στην απόφαση Eurojust. Οι εξουσίες που προβλέπονται στο άρθρο 9β παρ. 2, το άρθρο 9γ και το άρθρο 9δ δεν θα χορηγηθούν στο εθνικό μέλος. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το εθνικό μέλος θα έχει λιγότερη εξουσία από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, διότι ο τελευταίος διαθέτει τις περισσότερες εξουσίες. Οι ελληνικές αρχές δεν σκοπεύουν να χορηγήσουν περισσότερες εξουσίες στο εθνικό μέλος, καθώς αυτό δεν συνάδει με την έννομη τάξη Πρόσβαση στις εθνικές βάσεις δεδομένων Το εθνικό μέλος μπορεί να έχει πρόσβαση στα ποινικά μητρώα και στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ηλεκτρονικές εθνικές βάσεις δεδομένων που να επιτρέπουν στο εθνικό γραφείο σύνδεση με τα ελληνικά δικαστήρια. Επίσης, δεν υπάρχει απευθείας πρόσβαση σε άλλες βάσεις δεδομένων της αστυνομίας και άλλων οργάνων επιβολής του νόμου. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, το εθνικό μέλος μπορεί να ζητεί πληροφορίες από τη βάση δεδομένων της Ελληνικής Αστυνομίας και άλλων διωκτικών αρχών υπό την ιδιότητά του ως εθνικού εισαγγελέα. Δεδομένου ότι δεν παρέχεται πρόσβαση μέσω κεντρικού, μηχανογραφημένου συστήματος, οι Έλληνες εισαγγελείς θα διαβιβάζουν πληροφορίες μέσω ταχυδρομείου, τηλεφώνου κλπ /14 ΔΛ/ακι 17

19 3.3.4 Πρόσβαση του εθνικού γραφείου στο εμπιστευτικό μέρος του Συστήματος Διαχείρισης Υποθέσεων (CMS) Το εθνικό μέλος διαχειρίζεται το ελληνικό τμήμα του CMS της Eurojust και παρέχει πρόσβαση στον αναπληρωτή του και στη γραμματέα του εθνικού γραφείου. Οι εθνικές αρχές δεν έχουν πρόσβαση στο CMS της Eurojust, καθώς ακόμη δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες τεχνικές μελέτες και συνδέσεις, ούτως ώστε να συνδεθεί το CMS με τις ελληνικές δικαστικές αρχές. Κατά την επιτόπια επίσκεψη στην Ελλάδα. τέθηκε το ζήτημα της παραπομπής υποθέσεων. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, έχει δοθεί γενική εντολή, η οποία απαιτεί να ενημερώνεται ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου σχετικά με όλες τις υποθέσεις. Δεδομένου ότι δεν έχει θεσπισθεί ακόμη CMS στην Ελλάδα, είναι αρκετά δύσκολο να χρησιμοποιηθούν αυτές οι πληροφορίες ως σύστημα παραπομπής, εκτός εάν κάποιος υπεύθυνος ελέγχει συνεχώς όλες τις υποθέσεις. 3.4 Σημεία επαφής ΕΔΔ Επιλογή και διορισμός Τα σημεία επαφής (όπως αποκαλούνται επίσημα και θα αναφέρονται εφεξής) για το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο σε ποινικές υποθέσεις διορίσθηκαν με την υπουργική απόφαση της 7ης Δεκεμβρίου Τα σημεία επαφής διορίζονται απευθείας από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος διορίζει επίσης τον εθνικό ανταποκριτή και το σημείο επαφής για τις τεχνικές πτυχές. Οι τελευταίοι διορισμοί έγιναν από τον υπουργό με την προαναφερόμενη απόφαση /14 ΔΛ/ακι 18

20 Υπάρχουν επί του παρόντος 10 σημεία επαφής: 2 από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, 6 από την Εισαγγελία Εφετών Αθηνών και 2 από την Εισαγγελία Εφετών Θεσσαλονίκης. Τα περισσότερα σημεία επαφής, συμπεριλαμβανομένων του εθνικού ανταποκριτή και του σημείου επαφής για τις τεχνικές πτυχές, βρίσκονται στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών, που είναι η μεγαλύτερη Εισαγγελία στην Ελλάδα και η μόνη που διαθέτει τμήμα που χειρίζεται αποκλειστικά υποθέσεις αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής και διεθνούς συνεργασίας. Όλα τα σημεία επαφής ειδικεύονται σε ποινικές υποθέσεις διεθνούς συνεργασίας και διαθέτουν θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις των πράξεων της ΕΕ. Τα κύρια κριτήρια επιλογής είναι η γνώση τουλάχιστον μίας ξένης γλώσσας, κυρίως, αγγλικά, εργασιακή πείρα στον τομέα της αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής και διεθνούς συνεργασίας, υψηλό επίπεδο ενδιαφέροντος και ευελιξίας Πρακτική λειτουργία των σημείων επαφής του ΕΔΔ στην Ελλάδα Τα σημεία επαφής παρακολουθούν τακτικά τις συναντήσεις του ΕΔΔ, και ειδικότερα, τις συναντήσεις της ολομέλειας και τις συναντήσεις του εθνικού ανταποκριτή και του σημείου επαφής για τις τεχνικές πτυχές. Το σημείο επαφής για τις τεχνικές πτυχές παρακολούθησε, μεταξύ άλλων, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην αγγλική γλώσσα που διοργάνωσε η Γραμματεία του EΔΔ και η ERA (Χάγη, Νοεμβρίου 2012) και μια περιφερειακή συνάντηση στο Βερολίνο (2η περιφερειακή συνάντηση των γερμανικών σημείων επαφής του ΕΔΔ, Μαΐου 2013). Αυτές οι συναντήσεις είναι καθοριστικής σημασίας στην καθημερινή εργασία των σημείων επαφής, διότι μπορούν να ανταλλάσσουν εμπειρίες με τα σημεία επαφής ΕΔΔ άλλων κρατών μελών, να ανταλλάσσουν διάφορες πληροφορίες με πιο άτυπο τρόπο και να διαμορφώνουν προσωπικές σχέσεις που αποδεικνύονται χρήσιμες. Δεν έχει μέχρι στιγμής χρειασθεί τα ελληνικά σημεία επαφής ΕΔΔ να διοργανώσουν ειδική συνάντηση, επειδή συντονίζουν και επιλύουν μεταξύ τους όλα τα ζητήματα. Ωστόσο, υπάρχουν σχέδια για διοργάνωση περιφερειακής συνάντησης που θα χρηματοδοτήσει η Γραμματεία του EΔΔ με τη συμμετοχή των ελληνικών σημείων επαφής του ΕΔΔ, δικαστών, εισαγγελέων και περιορισμένου αριθμού σημείων επαφής του ΕΔΔ από άλλα κράτη μέλη /14 ΔΛ/ακι 19

21 Αρμοδιότητες Τα ελληνικά σημεία επαφής έχουν καθημερινές επαφές με τις εθνικές αρχές (δικαστές, εισαγγελείς, αστυνομία κλπ.) προκειμένου να τις επικουρούν σε υποθέσεις διεθνούς συνεργασίας. Παρέχουν συμβουλές για την έκδοση ή διεκπεραίωση αίτησης αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, την έκδοση ή εκτέλεση Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης (ΕΕΣ), τη χρήση του ιστότοπου του ΕΔΔ (Atlas) και τη λήψη πληροφοριών για την ευρωπαϊκή νομοθεσία και την επικοινωνία με σημείο επαφής σε άλλο κράτος μέλος μέσω τηλεφώνου ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την προώθηση τέτοιων αιτήσεων. Επίσης, είναι σε καθημερινή επικοινωνία με τα σημεία επαφής του ΕΔΔ σε άλλα κράτη μέλη και παρέχουν συνδρομή σχετικά με πολλά θέματα (πληροφορίες για τη νομοθεσία, αιτήσεις αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, ΕΕΣ, ενημέρωση για εκκρεμείς υποθέσεις, συντονισμός με τις τοπικές αρχές για λειτουργικά ζητήματα, εντοπισμός της αρμόδιας εθνικής αρχής και προώθηση αιτήσεων κλπ.). Γενικότερα, ενεργούν ως απευθείας μεσολαβητές μεταξύ αλλοδαπών και τοπικών αρχών σε όλες τις υποθέσεις που σχετίζονται με τη διεθνή συνεργασία άτυπα και γρήγορα. Αρμοδιότητες του εθνικού ανταποκριτή Εκτός από τις αρμοδιότητες που περιγράφηκαν ανωτέρω, ο εθνικός ανταποκριτής είναι αρμόδιος για τον συντονισμό των σημείων επαφής του EΔΔ και τις απευθείας επαφές με τη Γραμματεία του EΔΔ. Ο εθνικός ανταποκριτής ενημερώνει τις εθνικές αρχές (κυρίως τις άλλες εισαγγελίες που χειρίζονται υποθέσεις διεθνούς δικαστικής συνεργασίας) σχετικά με οποιαδήποτε νέα πράξη ή σημαντικό δημοσιευμένο έγγραφο της ΕΕ. Ο εθνικός ανταποκριτής παρακολουθεί την ετήσια συνάντηση των εθνικών ανταποκριτών στη Χάγη και έχει επικεντρωθεί στην προετοιμασία της ολομέλειας του EΔΔ κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας που έχει προγραμματισθεί για τον Ιούνιο του Τέλος, ο εθνικός ανταποκριτής παρέχει στη Γραμματεία του ΕΔΔ στατιστικά για τις δραστηριότητες των σημείων επαφής του EΔΔ για τη διετή έκθεση του ΕΔΔ /14 ΔΛ/ακι 20

22 Αρμοδιότητες του Σημείου Επαφής για τις Τεχνικές Πτυχές Το σημείο επαφής για τις τεχνικές πτυχές είναι αρμόδιο για τη διατήρηση και ενημέρωση των πληροφοριών στον ιστότοπο του EΔΔ και παρακολουθεί τακτικά την ετήσια συνάντηση των σημείων επαφής για τις τεχνικές πτυχές. Το σημείο επαφής για τις τεχνικές πτυχές ενημερώνει τις πληροφορίες που υπάρχουν στον ιστότοπο του EΔΔ σε σχέση με την Ελλάδα (Atlas, καθεστώς εφαρμογής των νομικών πράξεων, σημεία επαφής κλπ.) «φορτώνει» τα δεδομένα στη βάση δεδομένων και επικοινωνεί με τον διαχειριστή του ιστότοπου του EΔΔ, όταν απαιτείται, για κάθε τεχνική υποστήριξη. Με σκοπό να επιβεβαιώσει ότι ο ιστότοπος του EΔΔ που σχετίζεται με την Ελλάδα είναι ενημερωμένος και να ξεπεράσει κάποια τεχνικά προβλήματα που εμφανίστηκαν στο Atlas, ο διαχειριστής του ιστότοπου του EΔΔ κλήθηκε στην Αθήνα, στις 8-9 Νοεμβρίου 2012, για να βοηθήσει το σημείο επαφής για τις τεχνικές πτυχές επί τόπου. 3.5 Συμπεράσματα Τυπική (νομοθετική) διαδικασία εφαρμογής Γενικά, το ευρωπαϊκό δίκαιο πρέπει να μεταφέρεται στο ελληνικό δίκαιο μέσω νομοθετικών μέτρων. Η απόφαση του Συμβουλίου του 2002 μεταφέρθηκε στο ελληνικό δίκαιο. Η απόφαση Eurojust του 2009 δεν έχει ακόμη μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο. Ωστόσο, η ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή έχει εκπονήσει σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο υπέβαλε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης προς έγκριση /14 ΔΛ/ακι 21

23 3.5.2 Κατανομή των αρμοδιοτήτων περί δίωξης μεταξύ αστυνομίας και εισαγγελίας Υπάρχει αυστηρή κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ αστυνομίας και εισαγγελίας όσον αφορά τη δίωξη. Στις ποινικές υποθέσεις, οι εισαγγελείς έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα για την παραπομπή του κατηγορουμένου ενώπιον δικαστηρίου. Η αστυνομία υποχρεούται να ακολουθήσει τις οδηγίες για τον τρόπο διεξαγωγής της ανάκρισης και, εφόσον απαιτείται αμοιβαία δικαστική συνδρομή (ΑΔΣ), τη σχετική δράση αναλαμβάνουν οι εισαγγελείς. Επίσης, οι ανακριτές διαδραματίζουν συγκεκριμένο ρόλο κατά την ανάκριση. Ενεργούν ανεξάρτητα από την εισαγγελική υπηρεσία. Μόλις ο εισαγγελέας εκτιμήσει την υπόθεση (υπαγωγή πραγματικών περιστατικών στο εικαζόμενο ποινικό αδίκημα) η υπόθεση διαβιβάζεται στον ανακριτή για την εκτέλεση της ανάκρισης. Ο εισαγγελέας δεν είναι πλέον αρμόδιος να παρέμβει στην υπόθεση παρά μόνο εφόσον απαιτείται δικονομική πράξη. Ωστόσο, η ομάδα αξιολόγησης ενημερώθηκε από ορισμένους επαγγελματίες του τομέα ότι τις αποφάσεις για την κατεύθυνση των ανακρίσεων λαμβάνουν από κοινού οι εισαγγελείς και οι ανακριτές. Η αστυνομία δεν συμμετέχει στη δικαστική συνεργασία. Ως εκ τούτου, εφόσον απαιτείται ΑΔΣ ή ΕΕΣ, η αίτηση πρέπει να αποστέλλεται στην εισαγγελία. Αυτό εξηγεί γιατί η αστυνομία προσανατολίζεται περισσότερο στη συνεργασία με την Ευρωπόλ, ενώ οι εισαγγελίες έχουν αναλάβει τη συνεργασία με την Eurojust και στο πλαίσιο του ΕΔΔ. Η αυστηρή κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ αστυνομίας και εισαγγελίας έχει ως αποτέλεσμα ελλιπή πρόσβαση των εισαγγελέων στα δεδομένα της αστυνομίας. Αυτό σημαίνει ότι το εθνικό μέλος, που είναι εισαγγελέας, δεν έχει απευθείας πρόσβαση στα αρχεία της αστυνομίας. Κατά συνέπεια, πρέπει να ζητεί πληροφορίες για κάθε υπόθεση μέσω της εισαγγελικής υπηρεσίας /14 ΔΛ/ακι 22

24 3.5.3 Το Εθνικό Γραφείο στην Eurojust Ο διορισμός του εθνικού μέλους (και του αναπληρωτή) είναι επίσημος καθώς γίνεται με προεδρικό διάταγμα κατόπιν πρότασης των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εξωτερικών, μετά από απόφαση του οικείου Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου. Επί του παρόντος, το εθνικό μέλος και ο αναπληρωτής έχουν ως έδρα τη Χάγη. Επειδή η απόφαση Eurojust του 2009 δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή, οι εξουσίες και οι ευθύνες του εθνικού μέλους προβλέπονται στο νόμο 3663/2008 με τον οποίο τέθηκε σε εφαρμογή η απόφαση του Συμβουλίου του Οι εξουσίες που χορηγούνται στο εθνικό μέλος και προβλέπονται στο άρθρο 4 του νόμου 3663/2008 είναι ίδιες με αυτές που προβλέπονται στο άρθρο 6 παρ. 1 α-στ) της απόφασης του Συμβουλίου του Το εθνικό μέλος πρέπει επίσης να αποστέλλει αιτήσεις ΑΔΣ από αρμόδιες αρχές, υπό την προϋπόθεση ότι απαιτείται η παρέμβασή του για τους σκοπούς του συντονισμού και αναμένεται να συντονίζει την ανταλλαγή πληροφοριών σε νομικά ζητήματα μεταξύ των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών. Το νομοσχέδιο για την εφαρμογή της απόφασης Eurojust δεν προβλέπει χορήγηση περισσότερων εξουσιών στο εθνικό μέλος. Οι εξουσίες που προβλέπονται στο άρθρο 9β παρ. 2, το άρθρο 9γ και το άρθρο 9δ δεν θα χορηγηθούν στο εθνικό μέλος βάσει του νομοσχεδίου. Σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, η συνεργασία μεταξύ του εθνικού μέλους και των ελληνικών αρμόδιων αρχών είναι άτυπη και δεν βασίζεται σε νόμο ή εγκύκλιο. Αφενός, αυτό είναι αξιέπαινο. Οι άτυπες διαδικασίες συνήθως έχουν ως αποτέλεσμα ομαλότερη συνεργασία, ταχεία διεκπεραίωση αιτήσεων και συμβολή υψηλού επιπέδου /14 ΔΛ/ακι 23

25 Ωστόσο, η έλλειψη τυπικών πλαισίων για τη συνεργασία αυτή έχει επίσης ως αποτέλεσμα έλλειψη διαφάνειας και προβλεψιμότητας που μπορεί να οδηγήσει σε βραδεία διεκπεραίωση αιτήσεων και συμβολή χαμηλής ποιότητας. Σύμφωνα με τους αξιολογητές, είναι σκόπιμο να τυποποιηθεί αυτή τη συνεργασία ως υποχρεωτική όσο το δυνατόν ευρύτερα, με την παροχή εκτεταμένου πεδίου για τέτοιους συμπληρωματικούς άτυπους διακανονισμούς Θέσπιση του ENCS Το ENCS δεν έχει ακόμη θεσπισθεί. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, το νομοσχέδιο για την εφαρμογή της απόφασης Eurojust του 2009 θα τροποποιήσει τον ισχύοντα νόμο 3663/2008 και θα εισαχθεί νέο άρθρο 2A. Η διάταξη αυτή θα ρυθμίζει το ENCS, σύμφωνα με το άρθρο 12 της απόφασης Eurojust. Το ENCS θα αποτελείται από εισαγγελείς. Η αστυνομία δεν θα συμμετέχει στο ENCS. Η ομάδα αξιολόγησης ενημερώθηκε ότι αυτό οφείλεται στο ρόλο της αστυνομίας στην Ελλάδα και στη σχέση της με τη δικαιοσύνη. Το εθνικό μέλος δεν μπορεί να δίνει οδηγίες στην αστυνομία απευθείας αλλά μέσω του κατά τόπον αρμόδιου εισαγγελέα. Παρά ταύτα, οι αξιολογητές θεωρούν ότι η συμμετοχή της αστυνομίας στο ENCS μπορεί να επισπεύδει την ανταλλαγή πληροφοριών και να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ εισαγγελέων και αστυνομίας /14 ΔΛ/ακι 24

26 Αν και το ENCS δεν έχει ακόμη θεσπισθεί, το ελληνικό εθνικό γραφείο στην Eurojust συνεργάζεται καθημερινά με τους εθνικούς ανταποκριτές που προέρχονται από την Εισαγγελία Εφετών Αθηνών σε θέματα ΑΜΣ και ΕΕΣ/εκδόσεων εντός του οικείου πεδίου αρμοδιότητας καθώς και σε υποθέσεις που απαιτούν συντονισμό της εκτέλεσης των αιτήσεων ΑΔΣ από διάφορες εισαγγελίες εκτός της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών. Το ελληνικό εθνικό γραφείο στην Eurojust συνεργάζεται επίσης με τον εθνικό ανταποκριτή, ο οποίος είναι Αντεισαγγελέας Εφετών και ασχολείται με την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα καθώς και σε υποθέσεις που αφορούν αδικήματα τα οποία εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του ανεξάρτητα από την κατά τόπον αρμοδιότητα. Το εθνικό μέλος συνεργάζεται με τον εθνικό ανταποκριτή από το Υπουργείο Δικαιοσύνης σχετικά με τη διευκόλυνση της εκτέλεσης αιτήσεων δικαστικής συνδρομής όσον αφορά τρίτα κράτη ή χώρες εκτός Σένγκεν Σύνδεση με το Σύστημα Διαχείρισης Υποθέσεων (CMS) Οι εθνικές αρχές δεν έχουν πρόσβαση στο CMS, μεταξύ άλλων, επειδή δεν έχουν ακόμη πραγματοποιηθεί η αναγκαία τεχνική μελέτη και οι σχετικές συνδέσεις που θα επιτρέψουν στις ελληνικές δικαστικές αρχές να συνδεθούν με το CMS /14 ΔΛ/ακι 25

27 3.5.6 ΕΔΔ Τα σημεία επαφής του ΕΔΔ διορίζονται απευθείας από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος διορίζει επίσης τον εθνικό ανταποκριτή για το ΕΔΔ και το σημείο επαφής για τις τεχνικές πτυχές για το ΕΔΔ. Ως σημεία επαφής έχουν ορισθεί κυρίως εισαγγελείς (έξι από την Εισαγγελία Εφετών Αθηνών και δύο από την Εισαγγελία Εφετών Θεσσαλονίκης). Ωστόσο, δύο σημεία επαφής προέρχονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Όλα τα σημεία επαφής ειδικεύονται στη διεθνή συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις και διαθέτουν θεωρητική και πρακτική γνώση των νομικών πράξεων της ΕΕ. Τα βασικά κριτήρια επιλογής τους είναι η γνώση τουλάχιστον μίας ξένης γλώσσας, η εργασιακή πείρα στον τομέα της αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής και της διεθνούς συνεργασίας και το υψηλό επίπεδο ενδιαφέροντος και ευελιξίας. Γενικά, οι Έλληνες εισαγγελείς και ανακριτές γνωρίζουν τον ιστότοπο του ΕΔΔ για τον οποίο εκφράζουν ικανοποίηση και στον οποίο μπορούν να αναζητούν πληροφορίες σχετικά με τα σημεία επαφής του ΕΔΔ στην Ελλάδα /14 ΔΛ/ακι 26

28 4 ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 4.1 Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ δικαστικών αρχών και αρχών επιβολής του νόμου και Eurojust Βάσεις δεδομένων για την ανταλλαγή πληροφοριών με την Eurojust Δεν υπάρχει κεντρικό σύστημα ή βάση δεδομένων που να καλύπτει τις σχετικές πληροφορίες σε ποινικές υποθέσεις, Ωστόσο, οι ελληνικές αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν τις ακόλουθες βάσεις δεδομένων για την ανταλλαγή πληροφοριών με την Eurojust: α) Εθνικό Ποινικό Μητρώο - αποτελείται από το σύνολο των τηρούμενων σε κάθε Εισαγγελία Πρωτοδικών βάσεων ποινικού δικαίου, οι οποίες περιλαμβάνουν πρόσωπα που γεννήθηκαν στις αντίστοιχες περιφέρειες των ανωτέρων Εισαγγελιών Πρωτοδικών και τη βάση δεδομένων του Αυτοτελούς Τμήματος Ποινικού Μητρώου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία περιλαμβάνει πρόσωπα γεννηθέντα εκτός Ελλάδας, σε βάρος των οποίων εκδόθηκαν αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις ή βουλεύματα και β) αρχεία δακτυλικών και γενετικών αποτυπωμάτων, ατομικοί φάκελοι καταδιωκόμενων προσώπων φωτογραφίες, μέθοδοι δράσης και ελαττωματικότητες ευρετήρια καταδιωκόμενων Ελλήνων και αλλοδαπών και ειδικές συλλογές αποτυπωμάτων, ιχνών και αντικειμένων που τηρούνται στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας. Η υπηρεσία αυτή είναι πιστοποιημένη από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης για τη διενέργεια πραγματογνωμοσυνών κατόπιν εγκληματολογικής διερεύνησης, βάσει γραφολογικών, οπτικών, χημικών, φυσικών, βιολογικών, βιοχημικών, βαλλιστικών, δακτυλοσκοπικών, ηλεκτρονικών και απεικονιστικών μεθόδων για την τήρηση βάσης δεδομένων και αρχείων /14 ΔΛ/ακι 27

29 Η υπηρεσία υποστηρίζεται διοικητικά και τεχνικά από τη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών, η οποία εγγυάται την ασφάλεια των δεδομένων και περιλαμβάνει τα ακόλουθα τμήματα: 1) την Υποδιεύθυνση Βιολογικών και Βιοχημικών Εξετάσεων και Αναλύσεων, 2) το τμήμα Εσωτερικών Λειτουργιών, 3) το τμήμα Δακτυλοσκοπίας, 4) το τμήμα Εξερευνήσεων, 5) το τμήμα Εργαστηρίων Πυροβόλων Όπλων και Ιχνών Εργαλείων, 6) το τμήμα Εργαστηρίων Δικαστικής Γραφολογίας και Πλαστότητας Εντύπων και Αξιών, 7) το τμήμα Χημικών και Φυσικών Εξετάσεων, 8) το τμήμα Εξέτασης Ψηφιακών και Ηχητικών Πειστηρίων, 9) το τμήμα Μεθοδικοτήτων-Φωτογραφικού, 10) το τμήμα Καταδιωκτικών- Στατιστικής και 11) το τμήμα Αρχείων. Το εθνικό μέλος και οι εισαγγελείς δεν έχουν απευθείας ηλεκτρονική πρόσβαση στις διάφορες βάσεις δεδομένων. Λαμβάνουν τις συναφείς πληροφορίες από την αστυνομία κατόπιν αιτήσεως Υποχρέωση ανταλλαγής πληροφοριών βάσει του άρθρου 13 παρ. 5 έως 7 Η υποχρέωση ανταλλαγής πληροφοριών που προβλέπεται στο άρθρο 13 της απόφασης Eurojust δεν έχει ακόμη θεσπισθεί στο ελληνικό δίκαιο. Εντούτοις, σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, το άρθρο 6β του νομοσχεδίου υποχρεώνει τις αρμόδιες εθνικές αρχές να ενημερώνουν το εθνικό μέλος στο βαθμό που προβλέπεται στα άρθρα 13 παρ. 5, 6 και 7 της απόφασης Eurojust /14 ΔΛ/ακι 28

30 4.1.3 Εφαρμογή της υποχρέωσης ανταλλαγής πληροφοριών βάσει του άρθρου 2 της απόφασης 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη μεταφέρει στην εθνική νομοθεσία την απόφαση 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 20ής Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία όσον αφορά τα τρομοκρατικά αδικήματα 7. Παρά ταύτα, ο εθνικός συντονιστής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ενημερώνει την Ευρωπόλ σε ετήσια βάση, κατόπιν αιτήσεως, σχετικά με τη διεκπεραίωση κάθε υπόθεσης που αφορά τρομοκρατικά αδικήματα Δίαυλοι για τη διαβίβαση πληροφοριών στην Eurojust Η Ελλάδα διαβιβάζει πληροφορίες στην Eurojust, κυρίως μέσω φαξ και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Δεν προβλέπεται ακόμη η διαβίβαση πληροφοριών με «διαρθρωμένο» τρόπο Ανταλλαγή πληροφοριών βάσει του άρθρου 13 παρ. 5 έως 7 της απόφασης Eurojust Αν και η απόφαση Eurojust του 2009 δεν έχει ακόμη μεταφερθεί στην εθνική νομοθεσία, οι απαιτήσεις ανταλλαγής πληροφοριών, σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, τηρούνται έως ένα βαθμό, με τη χρήση της ροής πληροφοριών του Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου. 7 Η ομάδα αξιολόγησης ενημερώθηκε ότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων αποφάσισε να συστήσει και να συγκροτήσει ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή με σκοπό τη σύνταξη νόμου για τη συμμόρφωση προς τις διατάξεις της απόφασης 2005/671/ΔΕΥ, της 20ής Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία όσον αφορά τα τρομοκρατικά αδικήματα (απόφαση 24483/ , δημοσιευμένη στο ΦΕΚ 891 Β/ ) /14 ΔΛ/ακι 29

31 Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, το νομοσχέδιο προβλέπει, σε συνδυασμό με το νόμο 3663/2008, τα ακόλουθα: «Α) Το Εθνικό Μέλος της Ελλάδος, στην Eurojust, ενεργώντας για λογαριασμό της τελευταίας, μεταξύ άλλων, α) μπορεί να ζητεί, αιτιολογημένα, από τις αρμόδιες Ελληνικές αρχές, αα) να προβαίνουν σε έρευνα ή δίωξη, για συγκεκριμένες πράξεις, ββ) να αναλαμβάνουν τον συντονισμό, μεταξύ των αρμόδιων αρχών των κρατών - μελών, γγ) να συστήνουν Κοινή ομάδα έρευνας, σύμφωνα με τα σχετικά μέσα συνεργασίας, δδ) να παρέχουν, στην Eurojust, κάθε πληροφορία, απαραίτητη, για την εκτέλεση των καθηκόντων της, β) μεριμνά, για την ενημέρωση των Ελληνικών αρμόδιων αρχών, σχετικά με τις έρευνες και ποινικές διώξεις, των οποίων έχει γνώση, γ) επικουρεί τις αρμόδιες αρχές των κρατών - μελών, κατόπιν αιτήσεως τους, ώστε να εξασφαλίζεται ο καλύτερος δυνατός συντονισμός των ερευνών και της άσκησης ποινικών διώξεων και γενικότερα, υποστηρίζει τη βελτίωση της μεταξύ τους συνεργασίας, δ) συνεργάζεται και διαβουλεύεται με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο, χρησιμοποιεί τη βάση τεκμηρίωσης του Δικτύου και συμβάλλει στη βελτίωση της, ε) παρέχει υποστήριξη σε έρευνες ή ποινικές διώξεις των Ελληνικών αρμόδιων αρχών ή και των αρχών τρίτου κράτους, κατόπιν αιτήσεως τους, όταν αφορούν μόνο σε αυτές και στις αρχές ενός τρίτου κράτους, εφόσον έχει συναφθεί μεταξύ της Eurojust και του τρίτου κράτους συμφωνία συνεργασίας ή, σε ειδικές περιπτώσεις, αν συντρέχει ουσιώδες συμφέρον το οποίο επιβάλλει την υποστήριξη και υπό την προϋπόθεση ότι συμφωνεί η Eurojust, ως συλλογικό όργανο, στ) παρέχει υποστήριξη, κατόπιν αιτήματος ημεδαπής αρχής ή της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σε έρευνες και διώξεις οι οποίες αφορούν μόνο την Ελληνική αρχή και την Κοινότητα, ζ) συντονίζει την ανταλλαγή πληροφοριών, επί νομικών ζητημάτων, μεταξύ των αρμόδιων αρχών των κρατών - μελών. Β) Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του, το Εθνικό Μέλος της Ελλάδος στην Eurojust μπορεί: α) να ζητά, από τις Ελληνικές δικαστικές αρχές, τις δικαστικές αρχές των κρατών - μελών και την Ευρωπόλ, να του παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες, β) να έχει πρόσβαση στα αρχεία ποινικού μητρώου, που τηρούνται στις Εισαγγελίες της χώρας, καθώς και όλα τα αρχεία, που τηρούνται, από τις ημεδαπές διωκτικές ανακριτικές αρχές, γ) να έχει πρόσβαση στο σύστημα πληροφοριών Σένγκεν. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για την εκπλήρωση των καθηκόντων, που του ανατίθενται από την Eurojust και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση του Συμβουλίου. Γ) Το Εθνικό Μέλος μετέχει στην επιφυλακή συντονισμού, για τους σκοπούς του άρθρου 5 α της Απόφασης 12857/14 ΔΛ/ακι 30

32 Δ) Το Εθνικό Μέλος της Ελλάδος στην Eurojust, με την ιδιότητά του, ως αρμόδια εθνική αρχή, δικαιούται να λαμβάνει, να διαβιβάζει, να διευκολύνει και να παρακολουθεί την εκτέλεση, καθώς και να παρέχει συμπληρωματικές πληροφορίες, όσον αφορά την εκτέλεση των αιτήσεων και των αποφάσεων δικαστικής συνεργασίας, μεταξύ άλλων, όσον αφορά πράξεις, με τις οποίες υλοποιείται η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης. Όταν ασκούνται εξουσίες, αναφερόμενες στην παρούσα παράγραφο, η αρμόδια εθνική αρχή ενημερώνεται ταχέως. Σε περιπτώσεις μερικής ή ατελούς εκτέλεσης αιτήσεως δικαστικής συνεργασίας, το Εθνικό Μέλος, με την ιδιότητά του ως αρμόδια εθνική αρχή, δικαιούται να ζητήσει, από την αρμόδια δικαστική αρχή του κράτους μέλους τους, να λάβει συμπληρωματικά μέτρα, προκειμένου να εκτελεσθεί πλήρως η αίτηση. Το εθνικό μέλος, με την ιδιότητά του ως αρμόδια εθνική αρχή, δικαιούται να υποβάλλει πρόταση στην αρμόδια ημεδαπή αρχή προς: α) έκδοση και συμπλήρωση αιτήσεων και αποφάσεων δικαστικής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων πράξεων όσον αφορά την υλοποίηση της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης, β) εκτέλεση αιτήσεων και αποφάσεων δικαστικής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων πράξεων όσον αφορά την υλοποίηση της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης, γ) παραγγελία μέτρων, για τη διεξαγωγή έρευνας, τα οποία κρίνονται αναγκαία σε συνεδρίαση συντονισμού, την οποία διοργανώνει η Eurojust, προς παροχή συνδρομής σε αρμόδιες εθνικές αρχές, που συμμετέχουν σε συγκεκριμένη έρευνα και όπου καλούνται να συμμετάσχουν οι αρμόδιες εθνικές αρχές, τις οποίες αφορά η έρευνα. E) Η εξέταση των αιτημάτων του Εθνικού Μέλους, αλλά και της Eurojust, ως συλλογικού οργάνου, προς τις αρμόδιες Ελληνικές Αρχές, γίνεται, από τις κατά περίπτωση αρμόδιες δικαστικές και εισαγγελικές αρχές, οι οποίες θα πρέπει να ανταποκρίνονται, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. ΣΤ) Η αρμόδια Ελληνική αρχή μπορεί να αναφέρει στην Eurojust επαναλαμβανόμενες αρνήσεις ή δυσκολίες, σχετικά με την εκτέλεση αιτήσεων και αποφάσεων δικαστικής συνεργασίας, μεταξύ άλλων, όσον αφορά πράξεις με τις οποίες υλοποιείται η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης και να ζητεί, από το συλλογικό όργανο, την έκδοση γραπτής, μη δεσμευτικής, γνωμοδότησης, ως προς το ζήτημα, υπό την προϋπόθεση, ότι αυτό δεν κατέστη δυνατό να επιλυθεί, με αμοιβαία συμφωνία, μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών ή χάρη στην παρέμβαση των οικείων εθνικών μελών. Η γνώμη του συλλογικού οργάνου διαβιβάζεται αμέσως στα οικεία κράτη μέλη. Αν οι αρμόδιες ημεδαπές αρχές αποφασίσουν να μην δώσουν συνέχεια στην γραπτή γνώμη, ενημερώνουν την Eurojust, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, για την απόφαση τους, την οποία και αιτιολογούν /14 ΔΛ/ακι 31