ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΩ ΙΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΩΝ

Transcript

1 16 Μαρτίου 2005 ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΩ ΙΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΩΝ ΙΑΤΑΞΕΩΝ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Ο ενιαίος Κώδικας ιαχείρισης του Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας αποτελεί το σύνολο των κανόνων που προτείνονται µε σκοπό την δηµιουργία συνθηκών απελευθέρωσης της αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Οι κανόνες καθορίζουν διαφανές πλαίσιο βάσει του οποίου ο ανεξάρτητος ιαχειριστής του Φυσικού Μονοπωλίου που συνιστά το Σύστηµα Μεταφοράς αφενός σχεδιάζει, λειτουργεί και αναπτύσσει το Σύστηµα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, και αφετέρου λειτουργεί την ηµερήσια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, έτσι ώστε να διασφαλίζονται οι θεµελιώδεις προϋποθέσεις για τη λειτουργία της αγοράς που επιτρέπουν την απρόσκοπτη είσοδο ανεξάρτητων παραγωγών και προµηθευτών οι οποίοι θα ανταγωνιστούν για την εξυπηρέτηση των καταναλωτών και θα αυξήσουν την παραγωγικότητα της εθνικής οικονοµίας. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι: η ελεύθερη πρόσβαση παραγωγών προµηθευτών και πελατών στο σύστηµα µεταφοράς κατά τρόπο διαφανή, ισότιµο, οικονοµικό και άµεσο, η επάρκεια και η αξιοπιστία του Συστήµατος να ανταποκρίνεται βραχυπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα, στη ζήτηση για µεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, και η οργάνωση και λειτουργία της αγοράς η οποία διασφαλίζει την οικονοµική της λειτουργία µε την διαµόρφωση τιµών συναλλαγής οι οποίες αντανακλούν το κόστος της ποσότητας και ποιότητας ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρεται. Η κατανόηση του τρόπου µε τον οποίο προσεγγίζονται οι ανωτέρω στόχοι µέσω των δοµών και των µηχανισµών που θεσπίζονται µε τον Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, προϋποθέτει την κατανόηση της ιδιαίτερης φύσης του ηλεκτρισµού, ως προϊόντος για την παροχή του οποίου σε οποιαδήποτε χρονική στιγµή, πρέπει να πληρούται ένα σύνολο συνθηκών. Οι συνθήκες αυτές καθιστούν την ηλεκτρική ενέργεια µία υπηρεσία που είναι η σύνθεση δέσµης επί µέρους υπηρεσιών και αγαθών. Στην δέσµη αυτή συµπεριλαµβάνονται: Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 1

2 η ενέργεια που παρέχεται σε πραγµατικό χρόνο, τα χαρακτηριστικά ποιότητας της ενέργειας αυτής όπως είναι η σταθερή συχνότητα και τάση που απαιτούν υπηρεσίες ρύθµισης και παρακολούθησης διακυµάνσεων του φορτίου, η αξιοπιστία και ασφάλεια τροφοδοσίας σε περίπτωση βλαβών που απαιτεί βραχυχρόνιες εφεδρείες, η µακροχρόνια διαθεσιµότητα ισχύος που προβλέπει την χρονοβόρο διαδικασία κατασκευής προσθέτων µονάδων παραγωγής, η προµήθεια καταναλωτών που δεν επιλέγουν να αυτοπροµηθευτούν και η εµπορία εν γένει, η µεταφορά της ενέργειας από την παραγωγή στην κατανάλωση. Η δέσµη υπηρεσιών και αγαθών πρέπει να παρέχεται τόσο σε πραγµατικό χρόνο όσο και µακροπρόθεσµα και καθιστά αναγκαία την επαρκή διαθεσιµότητα µονάδων παραγωγής και εφεδρειών, δικτύων µεταφοράς και ενός συνόλου βοηθητικών (επικουρικών) υπηρεσιών, οι οποίες απαιτούνται για τη διακίνηση της ηλεκτρικής ενέργειας µεταξύ των κέντρων παραγωγής και ζήτησης. Το αθροιστικό κόστος παροχή της δέσµης των ανωτέρω υπηρεσιών και αγαθών διαµορφώνει την τιµή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας. Με εξαίρεση την µεταφορά και διανοµή της ηλεκτρικής ενέργειας που πραγµατοποιούνται από τα φυσικά µονοπώλια του Συστήµατος Μεταφοράς και του ικτύου διανοµής, οι λοιπές υπηρεσίες καθώς και η ενέργεια είναι δυνατόν να παρέχονται από διαφορετικά πρόσωπα σε περιβάλλον ελεύθερης αγοράς. Η µετάβαση από το σηµερινό καθεστώς µίας καθετοποιηµένης εταιρίας παραγωγής, µεταφοράς, διανοµής και προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε ένα µοντέλο ανταγωνιστικής αγοράς, όπου µέρος των υπηρεσιών και αγαθών δύνανται να παρέχονται από διαφορετικά πρόσωπα ενώ η µεταφορά και η διανοµή παραµένουν µονοπωλιακές υπηρεσίες, επιτάσσει τη διακριτή µεταχείριση και τιµολόγησή των διαφόρων υπηρεσιών και αγαθών προκειµένου να είναι εφικτή η αποκάλυψη του πραγµατικού τους κόστους µε σκοπό: τη ρύθµιση των εκ φύσεως µονοπωλιακών υπηρεσιών, την απαλειφή στρεβλώσεων που παρεµποδίζουν την ανάπτυξη ανταγωνισµού και αύξησης της παραγωγικότητας στις µη µονοπωλιακές υπηρεσίες, και Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 2

3 την προώθηση του βέλτιστου και οικονοµικού προγραµµατισµού της διάθεσης των διαφόρων υπηρεσιών και αγαθών. Προς τις κατευθύνσεις αυτές, οι βασικοί µηχανισµοί που θεσπίζονται µε τον Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας έχουν σκοπό να επιδιώξουν την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισµού χωρίς να παραβλέπουν τον τελικό στόχο που είναι η αύξηση της παραγωγικότητας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της εθνικής µας οικονοµίας και η ανύψωση του βιοτικού µας επιπέδου. Ακολουθεί περίληψη των κυρίων δοµικών στοιχείων των προτεινοµένων κωδίκων που αντιστοιχούν: στην δηµιουργία Χονδρεµπορικής Αγοράς µέσω του Ηµερήσιου Ενεργειακού Προγραµµατισµού (ΗΕΠ) που διέπει την βραχυχρόνια λειτουργία του συστήµατος και που προβλέπεται να συµπεριλάβει στο µέλλον και αγορά βραχυχρονίων εφεδρειών, στον πλήρη διαχωρισµό παραγωγής, µεταφοράς, και προµήθειας µε διακριτή Χρέωση Χρήσης Συστήµατος, στην δηµιουργία Αγοράς ιαθεσιµότητας Ισχύος (Μηχανισµός Εξασφάλισης Ισχύος) που διέπει τις αποφάσεις µακροχρόνιου χαρακτήρα για την κατασκευή µονάδων παραγωγής, µεταβατικές διατάξεις για τα πρώτα δύο χρόνια εφαρµογής των κωδίκων κατά τα οποία ο ιαχειριστής του Συστήµατος ( ΕΣΜΗΕ) θα δηµιουργήσει την υποδοµή του λογισµικού και της εγκατάστασης µετρητών που απαιτούνται για την εύρυθµη λειτουργία των αγορών. Α. ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ (ΗΕΠ) Ο ΗΕΠ δηµιουργεί χονδρεµπορική αγορά που αποσκοπεί στο βέλτιστο προγραµµατισµό της λειτουργίας των θερµικών και υδροηλεκτρικών µονάδων παραγωγής του Συστήµατος, των µονάδων ΑΠΕ και της διαθέσιµης ενέργειας από εισαγωγές, προκειµένου να καλύπτεται σε ηµερήσια βάση η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από καταναλωτές και η ζήτηση για εξαγωγές ενέργειας από τη χώρα. Κάθε ηµέρα, ο ιαχειριστής του Συστήµατος, επιλύει τον ΗΕΠ ταυτόχρονα για το σύνολο των 24 ωρών της επόµενης ηµέρας µε αντικείµενο την ελαχιστοποίηση της δαπάνης για την αντιστοίχηση του Φορτίου προς απορρόφηση ( ηλώσεις Προµηθευτών για τους Πελάτες τους, ηλώσεις Αυτοπροµηθευόµενων Πελατών και τιµολογούµενα αιτήµατα για Εξαγωγές), µε το Φορτίο προς έγχυση στο Σύστηµα (από Μονάδες ΑΠΕ, Προσφορές έγχυσης ενέργειας από θερµικές και υδροηλεκτρικές µονάδες παραγωγής και Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 3

4 Εισαγωγές), λαµβάνοντας υπόψη τους Τεχνικούς Περιορισµούς του Συστήµατος και τις ανάγκες για Εφεδρεία και Επικουρικές Υπηρεσίες (Προσφορές Μονάδων Παραγωγής και Συµβεβληµένες Μονάδες) Η Επίλυση του ΗΕΠ προσδιορίζει τον τρόπο λειτουργίας κάθε µονάδας για κάθε ώρα της επόµενης ηµέρας, ώστε να ελαχιστοποιείται κατά το δυνατόν η τιµή στην οποία εκκαθαρίζεται η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Από την επίλυση του ΗΕΠ προσδιορίζονται οι τιµές εκκαθάρισης των αγορών ενέργειας, των εφεδρειών και των επικουρικών υπηρεσιών, οι οποίες αντανακλούν το πραγµατικό κόστος των Παραγωγών που προσφέρουν αυτά τα προϊόντα, λαµβάνοντας υπόψη τις δεδοµένες συνθήκες στην παραγωγή, στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και του Συστήµατος. Με την ενσωµάτωση στον ΗΕΠ των αναγκών εφεδρείας και επικουρικών υπηρεσιών και των τεχνικών περιορισµών του Συστήµατος, οι οποίοι ενδεχοµένως περιορίζουν την ποσότητα ενέργειας που δύναται να διακινείται από το Βορρά προς το Νότο, ελαχιστοποιείται η απόκλιση του προγράµµατος ΗΕΠ από την πραγµατική λειτουργία των µονάδων και εποµένως ελαχιστοποιείται ο όγκος των συναλλαγών για αποκλίσεις παραγωγής-ζήτησης σε πραγµατικό χρόνο. Η τιµή στην οποία εκκαθαρίζεται η αγορά ενέργειας του ΗΕΠ (Οριακή Τιµή Συστήµατος ή ΟΤΣ), αποτελεί την ενιαία τιµή στην οποία οι Προµηθευτές αγοράζουν την ενέργεια που αναµένουν ότι θα απορροφήσουν από το Σύστηµα οι Πελάτες τους και µε την οποία αµείβονται αντίστοιχα οι παραγωγοί. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η Οριακή Τιµή Παραγωγής λαµβάνει ενιαία τιµή για όλους τους παραγωγούς, ανεξαρτήτως της γεωγραφικής τους θέσης. Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι τεχνικοί περιορισµοί του Συστήµατος επιβάλλουν τροποποίηση του προγράµµατος λειτουργίας των µονάδων, προκύπτουν δύο διαφορετικές Οριακές Τιµές Παραγωγής Βορρά και Νότου αντίστοιχα. Σε κάθε περίπτωση, οι προµηθευτές καταβάλουν ενιαία Οριακή Τιµή Συστήµατος ανεξάρτητα από την γεωγραφική τους θέση, η οποία στις περιπτώσεις ενεργών περιορισµών του συστήµατος υπολογίζεται µεσοσταθµικά. Εκτιµάται ότι οι περιπτώσεις αυτές δεν υπερβαίνουν τις 100 ώρες ετησίως. Η διαφοροποίηση της Οριακής Τιµής για τους Παραγωγούς, στο µέτρο που η ανισορροπία Φορτίου και Παραγωγής µεταξύ Βορρά και Νότου επιβάλλει την τροποποίηση του προγράµµατος λειτουργίας των µονάδων, αντανακλά την πραγµατική αξία της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία σε αυτές τις περιπτώσεις διαφοροποιείται µεταξύ Βορρά και Νότου. Εποµένως, καθόσον υφίσταται ως ενδεχόµενο, παρέχει τα απαραίτητα οικονοµικά σήµατα στους παραγωγούς για την κατασκευή των µονάδων τους σε θέσεις όπου η αξία τους για το Σύστηµα είναι υψηλότερη (Νότος), προκειµένου τελικά να αρθούν οι υφιστάµενοι περιορισµοί. Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 4

5 Β ΧΡΕΩΣΕΙΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ: ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΟΣ ΙΑΣΥΝ ΕΣΕΩΝ ΒΟΡΡΑ-ΝΟΤΟΥ, ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΓΡΑΜΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Οι χρεώσεις για τη χρήση του Συστήµατος που επιβάλλονται σε παραγωγούς και καταναλωτές (µέσω των προµηθευτών τους) αποτελούν αντιστάθµιση του κόστους για τη διαθεσιµότητα υποδοµών δικτύου, επαρκών και λειτουργικά αξιόπιστων, (Ετήσιο Κόστος Συστήµατος Μεταφοράς), προκειµένου να ικανοποιούνται οι ανάγκες διακίνησης ισχύος µεταξύ των κέντρων παραγωγής και ζήτησης, σε πραγµατικό χρόνο και µακροπρόθεσµα. Βάσει του ισχύοντος Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος, το ετήσιο κόστος του Συστήµατος ανακτάται κατά ένα µεγάλο ποσοστό (70%) απ ευθείας από τους καταναλωτές και κατά ένα µικρότερο τµήµα (30%) από τους παραγωγούς. Το τµήµα που ανακτάται απ ευθείας από τους καταναλωτές επιµερίζεται σε κάθε έναν από αυτούς µε ενιαία µοναδιαία χρέωση επί της µέγιστης ισχύος που απορροφά ετησίως, ανεξαρτήτως γεωγραφικής περιοχής. Το τµήµα που ανακτάται από τους παραγωγούς, επιµερίζεται στον ισχύοντα Κώδικα µε γεωγραφικά διαφοροποιηµένη µοναδιαία χρέωση επί της µέγιστης ισχύος που δύνανται να εγχύει κάθε παραγωγός στο Σύστηµα. Η γεωγραφική διαφοροποίηση της µοναδιαίας χρέωσης των παραγωγών και συγκεκριµένα η υψηλότερη χρέωση που επιβάλλεται σε παραγωγούς του Βορρά σε σχέση µε αυτούς του Νότου στον ισχύοντα Κώδικα ήταν αποτέλεσµα της προθέσεως να προσεγγιστεί το κόστος τεχνικών περιορισµών του Συστήµατος στη µεταφορά µεγάλων ποσοτήτων ενέργειας από Βορρά προς Νότο, καθώς και το κόστος των αυξηµένων απωλειών στο σύστηµα µεταφοράς από την έγχυση στο Βορρά. Στους προτεινόµενους Κώδικες, το κόστος που απορρέει από την περιστασιακή ενεργοποίηση των τεχνικών περιορισµών του Συστήµατος εισάγεται ευθέως και επακριβώς µε την προτεινόµενη µεθοδολογία του ΗΕΠ όπου είναι δυνατόν να διαφοροποιηθεί η τιµή µε την οποία αµείβονται οι παραγωγοί στον Βορρά και στο Νότο. Επιπροσθέτως, οι διαφορετικές απώλειες που επιφέρουν στο σύστηµα µεταφοράς µονάδες παραγωγής που είναι χωροθετηµένες σε κάθε ένα από τα τρία γεωγραφικά διαµερίσµατα της χώρας (βόριο, δυτικό και νότιο) χρεώνονται επακριβώς µε βάση συντελεστές απωλειών που καθορίζει ο ΕΣΜΗΕ. Ως εκ τούτου, οι γεωγραφικές διαφορές κόστους που επιχειρεί να επιβάλει ο σηµερινός Κώδικας στους παραγωγούς µε διοικητικά καθοριζόµενη γεωγραφική διαφοροποίηση της µοναδιαίας χρέωσης χρήσης του Συστήµατος, αντιµετωπίζεται από τους προτεινόµενους Κώδικες µε πλέον αποτελεσµατικό και ακριβοδίκαιο τρόπο που βασίζεται µάλιστα στο µηχανισµό της αγοράς. Σύµφωνα µε τους προτεινόµενους Κώδικες, στις περιόδους κατανοµής του ΗΕΠ κατά τις οποίες ενεργοποιείται περιορισµός της µεταφοράς ενέργειας από το Βορρά προς Νότο λόγω συνθηκών που έχουν σχέση µε την Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 5

6 ευστάθεια του Συστήµατος, περιορίζεται η έγχυση ισχύος στον Βορρά και κατά συνέπεια η αµοιβή των αντίστοιχων παραγωγών υπέρ της έγχυσης από µονάδες του Νότου ακόµη και αν οι µονάδες αυτές έχουν υψηλότερη τιµή προσφοράς. Σαν αποτέλεσµα αυξάνονται κατά τις περιόδους αυτές τα έσοδα των παραγωγών του Νότου σε σχέση µε τα έσοδα των παραγωγών του Βορρά. Τυχόν διατήρηση και των δύο συστηµάτων είναι προφανές ότι θα συνιστούσε διπλοχρέωση των παραγωγών του Βορρά. Τέλος, οι προτεινόµενοι Κώδικές ενθαρρύνουν την πλέον αποδοτική συµπεριφορά των παραγωγών στο Νότο, οι οποίοι, για να εκµεταλλευτούν το πλεονέκτηµα της γεωγραφικής τους θέσεως, πρέπει να φροντίσουν να είναι διαθέσιµοι κατά τις ώρες που είναι ενεργοί οι περιορισµοί του συστήµατος και έτσι µειώνουν το κοινωνικό κόστος των περιορισµών. Αντίθετα, η ετήσια επιβολή γεωγραφικά διαφοροποιηµένης χρέωσης για την χρήση του Συστήµατος που εµπεριέχεται στον παρόντα Κώδικα, δεν παρέχει κίνητρο για προσαρµογή της βραχυχρόνιας συµπεριφοράς των παραγωγών για την αντιστάθµιση καταστάσεων συνωστισµού στις διασυνδέσεις Βορρά-Νότου. Σηµειώνουµε τέλος ότι η µέθοδος προσδιορισµού ενιαίας µοναδιαίας χρέωσης χρήσης του Συστήµατος που επιβάλλεται στους καταναλωτές στον ισχύοντα Κώδικα δεν τροποποιείται στους προτεινόµενους Κώδικες. Γ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΙΣΧΥΟΣ Σύµφωνα µε τον Νόµο 3175/2003 οι Εκπρόσωποι Φορτίου (Προµηθευτές, Αυτοπροµηθευόµενοι Πελάτες, Εξαγωγές)) υποχρεούνται να προσκοµίζουν κατά την άσκηση της δραστηριότητάς τους ικανοποιητικές εγγυήσεις όσον αφορά στη διασφάλιση επαρκούς δυναµικού παραγωγής πλέον εφεδρείας. Προκειµένου να επιτευχθούν οι στόχοι της ασφάλειας εφοδιασµού και της οικονοµικής βελτιστοποίησης της αγοράς, απαιτείται ο αποτελεσµατικός συνδυασµός µακροχρονίων αποφάσεων για την εγκατάσταση και τη διαθεσιµότητα ισχύος αλλά και βραχυχρόνιων αποφάσεων για την ορθή κατανοµή των πόρων στον Ηµερήσιο Ενεργειακό Προγραµµατισµό. Για το σκοπό αυτόν ο Κώδικας καθορίζει µηχανισµό ο οποίος συνδέει από οικονοµική άποψη τις εγγυήσεις διασφάλισης επαρκούς δυναµικού παραγωγής µε τους µηχανισµούς της ηµερήσιας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Κάθε Παραγωγός εκδίδει Αποδεικτικά ιαθεσιµότητας Ισχύος, που αντιστοιχούν στην πραγµατική διαθεσιµότητα ισχύος κάθε Μονάδας του, όπως αυτή προσδιορίζεται από τον ΕΣΜΗΕ. Κάθε Προµηθευτής, Αυτοπροµηθευόµενος Πελάτης και οι Εξαγωγές συνάπτουν µε τους Πραγωγούς Συµβάσεις ιαθεσιµότητας Ισχύος, µε οικονοµικούς όρους που συµφωνούνται µεταξύ τους, προκειµένου να καλύψουν την Υποχρέωση Επάρκειας Ισχύος που του αναλογεί.. Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 6

7 Για κάθε Προµηθευτή, υπολογίζεται η Υποχρέωση Επάρκειας Ισχύος για κάθε Έτος Αξιοπιστίας ανάλογα µε τη συµµετοχή της ζήτησης των Πελατών του κατά το προηγούµενο Έτος Αξιοπιστίας στις περιόδους (ώρες) που προσδιορίζονται ως περίοδοι στενότητας, χαµηλή εφεδρεία ισχύος, του Συστήµατος. Ανάλογος υπολογισµός γίνεται για τους Αυτοπροµηθευόµενους Πελάτες και τις Εξαγωγές. Οι υπολογισµοί λαµβάνουν υπόψη και το αναγκαίο περιθώριο εφεδρείας το οποίο υπολογίζεται σύµφωνα µε µελέτη που εκπονεί ο ΕΣΜΗΕ. Ο µηχανισµός αυτός έχει ως στόχο τη µείωση του επιχειρηµατικού κινδύνου του παραγωγού, ο οποίος λαµβάνει αµοιβή έναντι µέρους του κεφαλαιουχικού του κόστους, αλλά και ο προµηθευτής εξασφαλίζει την οµαλότερη διακύµανση των τιµών στη χονδρεµπορική αγορά, ακριβώς διότι µειώνεται ο βραχυχρόνιος κίνδυνος του παραγωγού.. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΑΤΑΞΕΙΣ Η πλήρης εφαρµογή των Κωδίκων απαιτεί χρονική περίοδο που κυµαίνεται από µήνες. Κατά την περίοδο αυτή θα συνταχθούν τα προβλεπόµενα στον Κώδικα Εγχειρίδια που αφορούν σε τεχνικές λεπτοµέρειες εφαρµογής των ρυθµίσεων του Κώδικα, θα προετοιµασθεί, ελεγχθεί, πιστοποιηθεί και εφαρµοσθεί το απαιτούµενο λογισµικό, θα εγκατασταθούν οι κατάλληλοι µετρητές, ενώ παράλληλα πρέπει να αποφασισθεί και υλοποιηθεί η αναγκαία ενίσχυση του ΕΣΜΗΕ ώστε να ανταπεξέλθει στα αυξηµένα καθήκοντα, αρµοδιότητες και ευθύνες που του αναθέτει ο νέος Κώδικας και µάλιστα κατά τρόπο που διασφαλίζει ότι ενεργεί αµερόληπτα και χωρίς διακρίσεις. Από την άλλη πλευρά η ύπαρξη ήδη σήµερα ενός ανεξάρτητου παραγωγού και η αναµενόµενη εντός µερικών µηνών έναρξη λειτουργίας δεύτερης µονάδας ανεξάρτητου παραγωγού συνιστούν αντικειµενικούς λόγους οι οποίοι επιβάλλουν να διαµορφωθεί µεταβατικό καθεστώς αφενός για την κατά το δυνατόν οµαλότερη µετάβαση/προσαρµογή στη νέα πιο ορθολογική οργάνωση της αγοράς, αλλά και για τη διασφάλιση της οικονοµικής βιωσιµότητας των µονάδων αυτών στο ολιγοπωλιακό πλαίσιο που εξ αντικειµένου θα ισχύει κατά τα αµέσως επόµενα έτη. Παράλληλα, η έµφαση που αποδίδει η ΕΕ στην ουσιαστική απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρισµού και φυσικού αερίου, καθώς και η επιταχυνόµενη εξέλιξη στη δηµιουργία της Ενεργειακής Κοινότητας στη ΝΑ Ευρώπη µε έµφαση στην αγορά ηλεκτρισµού, καθιστούν επιβεβληµένο να προωθηθεί η υλοποίηση αποτελεσµατικής απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Έχοντας ως δεδοµένο το παραπάνω πλαίσιο, στον Κώδικα προτείνονται µεταβατικές διατάξεις όσον αφορά στον ΗΕΠ καθώς και στον τρόπο Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 7

8 εφαρµογής του Μηχανισµού Επάρκειας Ισχύος. Οι διατάξεις αυτές, ενώ δεν αφίστανται της δηµιουργίας χονδρεµπορικής αγοράς στην περίπτωση του ΗΕΠ ούτε στην εισαγωγή του συστήµατος Αποδεικτικών ιασφάλισης Ισχύος στην περίπτωση του Μηχανισµού ιασφάλισης Ισχύος, είναι προσαρµοσµένες στις σηµερινές δυνατότητες και αντικειµενικές συνθήκες. Στην περίπτωση του ΗΕΠ αίρεται άµεσα ο περιορισµός που εισάγει ο σηµερινός Κώδικας βάσει του Ν.2773/1999, οι προσφορές των παραγωγών να αντανακλούν το µεταβλητό κόστος. Ώς αποτέλεσµα, ο προτεινόµενος ΗΕΠ θα επιτρέπει µεν προσφορές τουλάχιστον στο λειτουργικό κόστος των µονάδων παραγωγής, αλλά θα βασίζεται στην εκκαθάριση λογαριασµών µε βάση την εκ των υστέρων οριακή τιµή του συστήµατος. Οι προµηθευτές µπορούν, σύµφωνα και µε τον Ν.3175/2003, να πωλούν ενέργεια σε άλλον προµηθευτή ή στον ΗΕΠ ως Εισαγωγείς, ενώ µπορούν να υποβάλλουν αιτήµατα Εξαγωγών. Η υποχρέωση παροχής επικουρικών υπηρεσιών επιµερίζεται χωρίς διακρίσεις στις µονάδες παραγωγής που µπορούν να τις εξυπηρετήσουν. Προσδιορίζεται διοικητικά το κόστος των Επικουρικών Υπηρεσιών το οποίο κατανέµεται αναλογικά ως ειδική χρέωση στους προµηθευτές ενώ κάθε παραγωγός αµείβεται για τις επικουρικές υπηρεσίες που έχει παράσχει. Επίσης, κατά τη µεταβατική περίοδο, λόγω της ενδεχόµενης δυσκολίας για τη σύναψη Σ Ι µεταξύ Προµηθευτών και Παραγωγών, προβλέπεται ρυθµιστικά καθοριζόµενη αµοιβή την οποία καταβάλλουν όλοι οι προµηθευτές αναλόγως του φορτίου των πελατών τους και την λαµβάνουν όλοι οι παραγωγοί αναλόγως της διαθεσιµότητας των µονάδων τους. Ε. ΕΗ Για τη ΕΗ το άνοιγµα της αγοράς αποτελεί πρόκληση καθώς τίθενται τα κατάλληλα κίνητρα ώστε να ανταγωνιστεί τους δυνητικούς συµµετέχοντες στην αγορά. Ιδιαιτέρως το χονδρεµπορικό της τµήµα και το τµήµα προµήθειας πελατών θα κληθεί να ανταγωνιστεί τους εισαγωγείς-προµηθευτές τόσο στα συµβόλαια αγοράς ενέργειας από και προς τη διεθνή αγορά όσο και σε επίπεδο βελτίωσης της εξυπηρέτησης των λιανικών πελατών. Επίσης, η ΕΗ καλείται να βελτιώσει την αποδοτικότητα του παραγωγικού της τµήµατος βελτιώνοντας την τεχνολογική υποδοµή της και τη λειτουργία των µονάδων της. ΣΤ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ Είναι όµως απολύτως βέβαιο ότι κύριος στόχος του Κώδικα είναι να θέσει τις κατάλληλες συνθήκες για την επί ίσους όρους ανάπτυξη του Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 8

9 ανταγωνισµού. Οι κανόνες της αγοράς πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οποιοσδήποτε επιθυµεί να εισέλθει σε αυτήν, έχει τη δυνατότητα να το πράξει χωρίς διοικητικά ή αλλά εµπόδια να περιορίζουν την δυνατότητα δραστηριοποίησής του. Παρόλα αυτά, η επιτυχία του εγχειρήµατός του εξαρτάται από το πόσο αποδοτικότερος µπορεί να είναι από τους ανταγωνιστές του, δηλαδή από το βαθµό που είναι σε θέση να παράγει ή να πουλάει ηλεκτρική ενέργεια φθηνότερα από αυτούς. Αυτό σηµαίνει ότι εφόσον έχει εξασφαλιστεί ότι κάθε ενδιαφερόµενος δεν συναντάει κανένα εµπόδιο εισόδου στην αγορά, µπορεί να ανταγωνιστεί τη ΕΗ µόνο εάν είναι εξίσου αποδοτικός ή αποδοτικότερος από αυτήν. Συµπερασµατικά, η είσοδός ανεξαρτήτων παραγωγών ή προµηθευτών στην αγορά θα έχει σαν αποτέλεσµα να µειωθεί το κόστος στο οποίο υποβάλλεται η εθνική οικονοµία για την ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Σχόλια Προτεινοµένων Κωδίκων Ηλεκτρισµού, ΡΑΕ 16 Μαρτίου Σελ. 9