«Νέες τεχνολογίες, ηλεκτρονικό εμπόριο και βιβλίο» Αθήνα, Μαΐου Ομιλία Έραστου Φίλου Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΓΔ Κοινωνία της Πληροφορίας

Transcript

1 «Νέες τεχνολογίες, ηλεκτρονικό εμπόριο και βιβλίο» Αθήνα, Μαΐου 2000 Ομιλία Έραστου Φίλου Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΓΔ Κοινωνία της Πληροφορίας Κύριε πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, κατ' αρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πολύ που μου δίνετε την ευκαιρία να παρευρεθώ στο συνέδριό σας αυτό. Η ομιλία μου θα έχει ως περιεχόμενο, δύο κύρια στοιχεία: 1. Αφενός, θα αναφερθώ στις έννοιες, οι οποίες είναι σημαντικές καθώς μπαίνουμε στην ψηφιακή οικονομία. 2. Αφετέρου στις δυνατότητες, τις οποίες παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω των προγραμμάτων έρευνας και τεχνολογίας. Η νέα οικονομία είναι αποτέλεσμα της επανάστασης στον κόσμο των πληροφοριών δια μέσου όλο και περισσότερο συρρικνούμενων και ταυτόχρονα ισχυρότερων υπολογιστών, έξυπνου λογισμικού και μιας αποτελεσματικής, πανταχού παρούσας, αόρατης επικοινωνιακής υποδομής. Η σύγκλιση πληροφοριών, επικοινωνιών και περιεχομένου, οδήγησε σε ένα δυναμικό και επιχειρηματικά ελπιδοφόρο περιβάλλον με πολλές προοπτικές για άτομα και οργανισμούς που αποτελούν την κοινωνία των πληροφοριών. Η νέα οικονομία βασίζεται στο άυλο και μη απτό. Η δικτυακή της μορφή ανοίγει σε όλους εμάς, σε όλους τους παίκτες, απρόσμενες δυνατότητες για επικοινωνία, ανταλλαγή πληροφοριών και προσφορά νέων υπηρεσιών. Η αξία ενός δικτύου αυξάνει με το τετράγωνο του αριθμού των κόμβων που τον συνιστούν. Έτσι καταλαβαίνουμε γιατί η αξία, λόγου χάρη, ενός κινητού τηλεφώνου δεν βρίσκεται τόσο στην υλική του σύσταση αλλά στην ικανότητά του για επικοινωνία με άλλους χρήστες. Όσο μεγαλύτερη λοιπόν είναι η κοινότητα ενός δικτύου τόσο μεγαλύτερη είναι η αξία του. Ένας άλλος όρος χαρακτηριστικός για τη νέα οικονομία, είναι ο όρος του "εικονικού". Όταν μιλάμε για κάτι εικονικό εννοούμε, ότι υφίσταται ως υπόθεση και όχι στην πραγματικότητα. Σε δικτυωμένα περιβάλλοντα ο χώρος δεν είναι απαραιτήτως έννοια γεωγραφική! Το πλεονέκτημα του δικτυωμένου χώρου βρίσκεται στην ικανότητά του να συμπεριλαμβάνει άπειρο αριθμό συνδέσμων και σχέσεων. Κάθε τι στο δίκτυο μεσολαβεί για κάτι άλλο

2 Η λέξη "δια-δικτυωμένος οργανισμός" (internetworked organisation) σημαίνει μεν ότι ένας οργανισμός είναι δικτυωμένος αλλά ταυτόχρονα είναι ικανός να δημιουργήσει αλληλένδετες επιχειρησιακές διεργασίες στο Διαδίκτυο. Καθώς η βιομηχανική οικονομία αντικαθίσταται από την ψηφιακή οικονομία, η εστίαση όσον αφορά στις επιδόσεις ενός οργανισμού μετατίθεται από το να είναι απλώς αποδοτικός. Οι επιχειρήσεις σήμερα βασίζονται όλο και περισσότερο σε άυλους, μη απτούς πόρους όπως είναι: οι πληροφορίες, η γνώση, οι επιχειρηματικές σχέσεις, κατατεθέντα σήματα καθώς και η καινοτομική τους ικανότητα. Το σημερινό οικονομικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται επίσης από έντονο δυναμισμό και αβεβαιότητα, πολυπλοκότητα καθώς και προστιθέμενη αξία έξυπνων ή ενισχυμένων προϊόντων που απαιτούν νέα επαγγέλματα, προσφέροντας έτσι τη δυνατότητα για δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας. Σε μια δικτυωμένη οικονομία αξία δημιουργείται όταν προσφέρεται η ικανότητα για τη σύναψη επιχειρησιακών σχέσεων. Ποιές είναι οι επιπτώσεις της δικτυακής οικονομίας στα βιβλιοπωλεία; Το σχεδιάγραμμα υποδεικνύει μια εξέλιξη από το κλασικό βιβλιοπωλείο στο ηλεκτρονικό, εξέλιξη η οποία δεν αποκλείει την συνύπαρξη και των δύο. Δύο είναι κυρίως οι καθοριστικοί παράγοντες: οι πόροι που εξελίσσονται από υλικούς σε άυλους και η αξία που εξελίσσεται από το κλασικό παράδειγμα μαζικής παραγωγής σε αξία που προσανατολίζεται στις ανάγκες και προτιμήσεις του πελάτη. άϋλοι ΠΟΡΟΙ ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία υλικοί προσαρμοσμένη στον πελάτη ebusiness ΑΞΙΑ παραδοσιακά βιβλιοπωλεία προσαρμοσμένη στο προϊόν Ας πάρουμε για παράδειγμα το βιβλίο, ως προϊόν. Πού βρίσκεται η αξία του; Θα πρέπει να πούμε βέβαια ότι το βιβλίο ξεχωρίζει από άλλα προϊόντα επειδή - 2

3 είναι φορέας πολιτιστικών ιδεών και αξιών. Σαφώς! Για τον βιβλιοπώλη όμως, το βιβλίο είναι κυρίως εμπόρευμα του οποίου η αξία καθορίζεται από την τιμή του. Αν φανταστούμε, όμως, το έξυπνο βιβλίο (smart book), το οποίο περιέχει πληροφορίες που επιτρέπουν στον αναγνώστη να έλθει σε επαφή, σε επικοινωνία με τον συγγραφέα ή και με άλλους αναγνώστες ή και τον ίδιο τον εκδότη για να εκφράσει τον ενθουσιασμό του ή και την κριτική του για το ό,τι διάβασε στο βιβλίο, βλέπουμε ότι του προσφέρεται ως προϊόν με επιπλέον προοπτικές για περαιτέρω συμμετοχή στον κύκλο αναγνωστών με όλες τις δυνατότητες ανάπτυξης επιχειρηματικής πρωτοβουλίας. Επομένως, ο «δικτυωμένος», ας το πούμε έτσι, βιβλιοπώλης, ξέρει πως να διαχειρίζεται και να μεταφέρει τη γνώση αυτή του πελάτη σε επιχειρησιακή αξία για νέα προσέγγιση τόσο του πελάτη όσο και του εκδότη με στόχο νέες προσφορές μεγαλύτερης αξίας και προς τους δύο. Αυτά που ανέφερα για το βιβλίο, ως έξυπνο προϊόν και νωρίτερα για το τηλέφωνο που αποκτά την αξία του όταν βρίσκεται δικτυωμένο, μπορούμε να τα γενικεύσουμε όσον αφορά στις δυνατότητες δικτυακής οικονομίας να προσφέρει πολύτιμη γνώση για τον πελάτη, τις συνήθειές του, καθώς και τις προτιμήσεις του. Αυτό απαιτεί ταυτόχρονα την παροχή εκτεταμένων χαρακτηριστικών ενός προϊόντος τα οποία του δίνουν επιπρόσθετη αξία. Αυτή η αξία πηγάζει από άυλους πόρους, όπως ήδη ανέφερα, π.χ. η λογισμική εξυπνάδα, πληροφορίες οι οποίες ανανεώνονται από το Διαδίκτυο, η ενσωματωμένη δυνατότητα διάγνωσης, service, κ.ο.κ.ε. Ο όρος του "έξυπνου οργανισμού" δημιουργήθηκε στα πλαίσια του Προγράμματος, «Τεχνολογίες της Κοινωνίας των Πληροφοριών» στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εννοεί οργανισμούς στηριζόμενους σε γνώσεις, δια-δικτυωμένους και δυναμικά προσαρμόσιμους σε νέες οργανωτικές μορφές και πρακτικές, διδασκόμενους και ευέλικτους όσον αφορά στην ικανότητά τους να δημιουργούν και ν' αξιοποιούν τις ευκαιρίες που παρέχει η ψηφιακή οικονομία. Δεν θα ήθελα να εισέλθω σε λεπτομέρειες, η κάτω διαφάνεια παρουσιάζει τους οργανισμούς ως κύκλους και εντός των κύκλων διακρίνονται κουκίδες, οι οποίες συμβολίζουν τις ομάδες ή τα τμήματα εργασίας εντός του οργανισμού που συνδέονται μέσω των επιχειρηματικών διεργασιών, π.χ. της ανταλλαγής πληροφοριών. Επίσης, ορισμένα τμήματα μπορεί να βρίσκονται σε γεωγραφική απόσταση μεταξύ τους έτσι ώστε να συνιστούν μια εικονική επιχείρηση

4 επιχειρησιακές διαδικασίες μικροεπιχειρήσεις Δια-δικτυωμένοι οργανισμοί ομάδες εργασίας εικονικός οργανισμός Το πρόγραμμα-πλαίσιο καθορίζει τους στόχους πολιτικής και διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα της έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Βρισκόμαστε στο 5 ο πρόγραμμα-πλαίσιο και είμαι συνεργάτης, όπως και ο συνάδελφός μου ο Γκοτιέ, ο οποίος θα σας μιλήσει λίγο αργότερα, στο Πρόγραμμα ΙΙ που είναι οι «Τεχνολογίες της Κοινωνίας των Πληροφοριών» το οποίο ταυτόχρονα είναι και το μεγαλύτερο πρόγραμμα όσον αφορά στη χρηματοδότηση (3,6 δις ΕΥΡΩ). Το πρόγραμμα απευθύνεται τόσο σε προμηθευτές όσο και χρήστες σχετικών τεχνολογιών. Οι τεχνολογικές προτεραιότητες και οι συγκεκριμένοι στόχοι του Προγράμματος, ορίζονται από το πρόγραμμα εργασίας, το οποίο που ανανεώνεται κάθε χρόνο. Η Επιτροπή δημοσιεύει σε τακτικά διαστήματα περίπου κάθε τρεις μήνες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων. Και οι βασικές κατηγορίες των δράσεων είναι τρεις: Δράσεις Έρευνας & Ανάπτυξης, Μέτρα Αφομοίωσης, όπως είναι π.χ. η μεταφορά τεχνογνωσίας. Αυτό εννοεί μέτρα αφομοίωσης, δοκιμές, καλύτερες πρακτικές για χρήστες και αξιολογήσεις. Συνοδευτικά Μέτρα, όπως είναι οι υποτροφίες κατάρτισης για φοιτητές και επιστήμονες, θεματικά δίκτυα κ.ο.κ.ε. Για να σας δώσω ένα μικρό παράδειγμα από τον δικό μας τον τομέα, θα δείτε ότι η τρίτη πρόσκληση για υποβολή προτάσεων έρευνας και τεχνολογίας μόλις έκλεισε στις 10 Μαΐου. Στη βασική Δράση ΙΙ, η τέταρτη πρόσκληση θα γίνει τον Ιούνιο και θα κλείσει τον Οκτώβριο. Είναι τέσσερα θέματα τα οποία είναι ανοικτά για προτάσεις όπως είναι: Οι νέες προοπτικές για την εργασία και τις επιχειρήσεις, το οποίο είναι κοινωνιοοικονομικού χαρακτήρα κυρίως. Θέματα διαχείρισης γνώσεων για το ηλεκτρονικό εμπόριο και την ηλεκτρονική εργασία

5 Δυναμικές συσπειρώσεις αξίας και εμπιστοσύνη μεγάλης κλίμακας, μέτρα τα οποία απευθύνονται σε θέματα διαλειτουργικότητας, ηλεκτρονικών πληρωμών κ.ο.κ.ε. Κλείνοντας, είναι η τελευταία μου διαφάνεια, τον περασμένο Νοέμβριο ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ρομάνο Πρόντι, ανακοίνωσε στη Διάσκεψη Κορυφής του Ελσίνκι την Πρωτοβουλία της Ηλεκτρονικής Ευρώπης η οποία αποσκοπεί: στην μεγάλης κλίμακας προσέγγιση της Ευρώπης στην ψηφιακή οικονομία, ως κύρια προτεραιότητα, συμπεριλαμβάνοντας την, για όλους, πρόσβαση στην ψηφιακή οικονομία, την πρόσβαση στο Διαδίκτυο για όλα τα σχολεία μέχρι το 2002 και την ψηφιακή μόρφωση, ας το πούμε έτσι, όλων των μαθητών που θα τελειώνουν το σχολείο μέχρι το eeurope Φθηνότερο, ταχύτερο και ασφαλές Διαδίκυο Φθηνότερη και ταχύτερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο Ταχύτερο Διαδίκτυο για ερευνητές και φοιτητές Ασφαλή δίκτυα και έξυπνες κάρτες Επένδυση σε άτομα και δεξιότητες Η ευρωπαϊκή νεολαία στην ψηφιακή εποχή Η εργασία στην οικονομία της γνώσης Συμμετοχή για όλους στην οικονομία της γνώσης Τόνωση της χρήσης του Διαδικτύου Επιτάχυνση του ηλεκτρονικού εμπορίου Επιγραμμικό κράτος: ηλεκτρον. πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες Επιγραμμική υγεία Ευρωπαϊκό ψηφιακό περιεχόμενο για παγκόσμια δίκτυα Ευφυή συστήματα μεταφορών Επίσης, την επίσπευση του νομοθετικού σχεδίου για τις νέες τεχνολογίες, το ακούσαμε χθες, και το ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς και την προώθηση μιας επιχειρησιακής και καινοτομικής Ευρώπης

6 Όσον αφορά στην προσέγγιση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, την οποία βλέπετε στη διαφάνεια, στο ηλεκτρονικό εμπόριο, ετοιμάζουμε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών και επιστημόνων προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με σκοπό την υποστήριξή τους στην προσπάθειά τους ν' αναπτύξουν ικανότητες με το ηλεκτρονικό εμπόριο. Σας ευχαριστώ πολύ