Εισαγωγή στις Μεθόδους Διδασκαλίας. Ο Δάσκαλος

Transcript

1 Εισαγωγή στις Μεθόδους Διδασκαλίας Ο Δάσκαλος

2 Σωκράτης: Μαιευτική μέθοδος Ο Σωκράτης υποστήριζε ότι δεν γνώριζε τίποτα, με την έννοια ότι δεν υπάρχει απόλυτη γνώση Θεωρούσε ότι για να μάθει κανείς κάτι πρέπει να γνωρίσει τον εαυτό του (υποκειμενική γνώση) Η μέθοδος διδασκαλίας του μέσα από ερωτήσεις αποσκοπούσε στην αποκάλυψη αυτής της υποκειμενικής γνώσης

3 Αριστοτέλης: Περί Ψυχής Η άποψη του άγραφου πίνακα (tabula rasa) που αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Αριστοτέλη είναι ότι ο άνθρωπος γεννιέται χωρίς καμία έμφυτη γνώση, και ότι ολόκληρη η προσωπικότητά του αναπτύσσεται από τις εμπειρίες του στον κόσμο

4 Jean-Jacques Rousseau: Emile (1762) Πρέπει το νέο άτομο να καθοδηγηθεί ή να αφεθεί να αναπτυχθεί ελεύθερα; Ο Ρουσώ υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος πρέπει να καθοδηγείται από τη Φύση και τα ένστικτά του για τη μάθηση, και ότι η επίδραση των άλλων ανθρώπων (της κοινωνίας) είναι βλαπτική

5 Χαρακτηριστικά του δασκάλου Κάτοχος των γνώσεων που διδάσκει Παροχή ωφέλιμων και εποικοδομητικών γνώσεων Καλές σχέσεις με τους μαθητές όχι υπεροψία Σωστή συμπεριφορά (διδασκαλία με το παράδειγμα δάσκαλος βίου και όχι λόγων) Ευελιξία και προσαρμογή στις διαφορετικές ανάγκες (πχ γλώσσα ορολογία) Αναγνώριση της ατομικότητας κάθε μαθητή και κατάλληλη υποστήριξη Χρήση διαφόρων μεθόδων διδασκαλίας Χαρακτηριστικά προσωπικότητας

6 Αρχές για την τριτοβάθμια εκπαίδευση 1. Ενθάρρυνση επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτή - εκπαιδευόμενου 2. Ενθάρρυνση συνεργασίας μεταξύ εκπαιδευόμενων 3. Ενθάρρυνση ενεργητικής διδασκαλίας) μάθησης (με συμμετοχικές τεχνικές 4. Άμεση ανατροφοδότηση 5. Έμφαση στον απαιτούμενο χρόνο για την επίτευξη του στόχου 6. Δημιουργία υψηλών προσδοκιών: εμπιστοσύνη στις ικανότητες των εκπαιδευόμενων, αλλά και αναγνώριση αδυναμιών 7. Αντίληψη της ποικιλίας ικανοτήτων και τρόπων μάθησης των εκπαιδευόμενων

7 Παιδαγωγικά μέσα Εθισμός: η συνήθεια οδηγεί τον άνθρωπο σε αυτόματες πράξεις Παράδειγμα: αναφέρεται στη μιμητική δύναμη του ανθρώπου Διδασκαλία: είναι η επίδραση του λόγου Οδηγίες και κανόνες για την τάξη Διάλεξη, ερωτήσεις, αναθέσεις εργασιών, αξιολόγηση Περαιτέρω βοήθεια Ελκυστικά μέσα: επιδρούν χωρίς η χρησιμοποίησή τους να γίνεται συνειδητή (προσωπικότητα του δασκάλου, αυθεντία) Ενθαρρυντικά μέσα: έπαινος, αμοιβή Κατασταλτικά μέσα: ψόγος, τιμωρία

8 Επίσημη (συστηματική) και ανεπίσημη (περιστασιακή) διδασκαλία Η επίσημη διδασκαλία είναι προγραμματισμένη, έχει συγκεκριμένους στόχους και μεθόδους για την επίτευξή τους, και παρέχεται σε προβλεπόμενους χώρους. Ο δάσκαλος έχει αναγνωρισμένο ρόλο. Η ανεπίσημη διδασκαλία είναι αυθόρμητη, χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο, και συχνά χωρίς να γίνεται αντιληπτή ως διδασκαλία. Κάποιος μπορεί να είναι δάσκαλος χωρίς να του έχει ανατεθεί αυτός ο ρόλος. Η ανεπίσημη διδασκαλία ως φαινόμενο παρατηρείται ιδιαίτερα σε ομάδες κλειστών επαγγελμάτων.

9 Αμοιβές και Ποινές Κάθε άνθρωπος αισθάνεται την ανάγκη να αναγνωρισθούν και να εκτιμηθούν οι πράξεις του. Η ανταμοιβή ενθαρρύνει το άτομο για περαιτέρω εξέλιξη και πρόοδο, και τονώνει το αίσθημα της αυτοπεποίθησης. Χρειάζεται όμως να χρησιμοποιείται με μέτρο. Ο παιδαγωγικός σκοπός της ποινής είναι η κάλυψη της έλλειψης που τη δημιουργεί. Δεν πρέπει να αφορά σε κάτι για το οποίο δεν ευθύνεται ο μαθητής. Η ποινή είναι ένα μέσο με το οποίο εξασφαλίζεται η ηθική και κοινωνική τάξη, και πρέπει να έχει σαφή κατεύθυνση. Οι υπερβολικές ποινές δημιουργούν τα αντίθετα αποτελέσματα. Οι αμοιβές και οι ποινές, όπως και ο έπαινος και ο ψόγος, χρησιμοποιούνται με ιδιαίτερο τρόπο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

10 Επιπλοκές στην πράξη Αυθεντία Καλές σχέσεις με τους μαθητές Ωφέλιμες και εποικοδομητικές γνώσεις Κάτοχος του αντικειμένου Ευθεία αμφισβήτηση Άρνηση Αμοιβές Αντικειμενικότητα του δασκάλου

11 Συμπεράσματα Δεν υπάρχει σωστή μορφή ή σωστή στρατηγική διδασκαλίας Κάθε μορφή ή μέθοδος έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της Επιλέγουμε ανάλογα με την περίπτωση, με το επίπεδο των μαθητών, με το διδακτικό αντικείμενο αλλά και τον διδακτικό στόχο